Expertisecentrum Omgaan met Verlies Mijn ouders zijn gescheiden. En ík dan?! 8 november 2016 Petra de Vreede
VERLIESERVARING Verlies is een psychische verwonding die kan helen door geleidelijk gevoelens weer toe te laten. Verlies is min of meer te vatten. Pijn ervaren en tegelijk ervaren dat het te verdragen is. Verlieservaring gaat deel uitmaken van het persoonlijke levensverhaal.
VERLIESTRAUMA Een betekenisvol en niet te vervangen verlies; Te GROOT om te kunnen begrijpen; Overvraagt de draagkracht; De overweldigende gevoelens kunnen niet worden toegelaten en geïntegreerd worden;
WAT WETEN WE VAN ROUW? rouw is de keerzijde van liefde; rouw is een gezonde reactie op verlies; zonder rouw gaat het niet; rouw kan vaak lang op zich laten wachten; rouwen in moeilijke situaties maakt de verwarring nog groter.
ROUWEN IS ROEIEN MET 2 RIEMEN. ook voor kinderen en jongeren
ROUWREACTIES voelen denken gedrag fysiek spiritueel
VERLOOP VAN ROUW Normale rouw: rouw bestaat uit normale aanpassingsverschijnselen aan een niet normale gebeurtenis voor kinderen/jongeren. Verstoorde rouw: de aanpassing aan het verlies ondervindt obstakels en kan daardoor tijdelijk stagneren of extra problemen ondervinden. Gecompliceerde/pathologische rouw; stapeling ziekmakend, beschadiging van jezelf of de omgeving (destructief)
INVLOED: gebeurtenis; stapeling; systeem; mogen / kunnen de gevoelens er zijn?
HET GEDEELDE HART
WELKOM HECHTEN BETEKENISGEVEN CIRKEL VAN HET LEVEN / ROUWCIRKEL ROUWEN INTIMITEIT AFSCHEID
ROUWTAKEN rouwtaak: ONTMOETEN (welkom, hechten, intimiteit) Leren omgaan met verlies en rouw
rouwtaak: ERKENNEN Beseffen dat het écht gebeurd is Waar heeft de jongere / het kind iets aan? Eerlijk vertellen wat er aan de hand is (aangepast aan de leeftijd en het kind) Zo concreet mogelijk maken Erbij betrekken waar het kan.
rouwtaak: HERKENNEN Omgaan met een warboel aan gevoelens Waar heeft de jongere / het kind iets aan? Het leren herkennen van gevoelens. Woorden eraan geven, geef voorbeelden Verschil binnenkant - buitenkant
rouwtaak: VERKENNEN Verder leven met het gemis én de herinnering Waar heeft de jongere / het kind iets aan? Herinneringen wakker maken Herinneringen vertellen Samen iets maken om de oude tijd te herinneren
rouwtaak: VERBINDEN Het leven weer oppakken met het verlorene in je hart.
isoleren welkom zinloosheid / wrok betekenisgeven hechten onthechten rouwcirkel verstoorde rouw rouwen niet meer voelen nabijheid/ intimiteit afscheid vastklampen afstand / geen intimiteit
HET SYSTEEM Recht om erbij te horen/plicht om erbij te laten horen; Ordening; Loyaliteiten; Geven en nemen; Plek en plekbesef; Als buitenstaander buiten het systeem blijven staan en ben bewust van je eigen systeem en waar ze elkaar raken. Grondleggers: Nagy en Hellinger
LOYALITEITEN Verticale loyaliteit / bestaansloyaliteit Horizontale loyaliteit / verdiende of verworven loyaliteit Gespleten loyaliteit Gedeelde loyaliteit Onzichtbare loyaliteit (ondergronds) groentje - geeltje - blauwtje
WAT HEEFT HET KIND / DE JONGERE NODIG? aanwezigheid; aandacht; aansluiten; afstemmen; empathie; liefde.
POSITIEVE INVLOEDEN (1) Informeren en betrekken; Open en duidelijke communicatie passend bij de leeftijd; Warmte en veiligheid; Regelmaat, regels, rust en continuïteit; Goed functioneren van ouder(s), dan hoeft het kind niet voor de ouder te zorgen; Sociale steun: van kring om het gezin heen (familie, vrienden, school).
(2) Kinderen / kind in jou; Contact maken met al je zintuigen; Kinderen serieus nemen; Benoemen, woorden geven aan (psychoeducatie); Zelf ervaren (oefenen); Informatie / kennis over rouw Spelen en doen.
AANDACHT VOOR: elkaar: à kinderen kunnen er last van hebben; à leerkrachten, directie en ouders kunnen er last van hebben; Aandacht voor het leven oppakken; dat kinderen weer plezier mogen hebben, grenzen; Aandacht voor dat deze gebeurtenissen voor sommige kinderen invloed hebben op hun verdere leven; Dat de invloed niet dramatisch hoeft te zijn, wel een een punt van aandacht.
KERNGEZIN Relatie: mensen worden verliefd, gaan samenwonen en krijgen kinderen. Ze hebben tijd om te wennen en ontwikkelen een gezamenlijke gezinscultuur; Ouderschap: groeien naar ouderschap toe. Eerste jaren worden meestal als fijn en leuk ervaren.
JONGENS EN VERLIES T.O.V. MEISJES veel overeenkomsten én verschillen meisjes ontwikkelen identiteit in het één zijn in relatie jongens in het één zijn in zichzelf
PATCHWORKGEZIN Relatie: je wordt verliefd op iemand die kinderen heeft. Er is weinig tijd om te wennen aan de relatie: kinderen worden direct onderdeel van het leven. Er is vaak geen keus: kinderen zijn er gewoon.
FEITEN OP EEN RIJ 1 op de 5 kinderen ziet de andere ouder niet twee derde van de kinderen gaat bij de moeder wonen 1 op de 3 kinderen ervaart de scheiding als een vechtscheiding één vijfde van de kinderen in een klas heeft gescheiden ouders (Villa Pinedo 1 nov 16)