1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.

Vergelijkbare documenten
Mediastinale klierstagering van longkanker: nieuwe concepten Kurt G. Tournoy Thoracale Oncologie, Onze-Lieve-Vrouw Ziekenhuis Aalst; Universiteit Gent

Stage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery

TNM Classificatie Longcarcinoom

longcarcinoom: stadiëring en behandeling

Leuvense Dagen voor Huisartsgeneeskunde 2012 PNEUMOLOGIE. Longkanker in de huisartspraktijk

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Richtlijn: Behandeling van potentieel resecabel stadium III NKCLC

Staging van het Bronchuscarcinoom

Bronchoscopie bij de diagnostiek van het bronchuscarcinoom : rol van nieuwe navigatietechnieken. Dr. Annelies Janssens Longarts

Wetenschappelijke Vergadering Recente evoluties in de oncologische thoraxchirurgie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Bronchoscopie bij de diagnostiek en stadiëring van het bronchuscarcinoom : rol van nieuwe navigatietechnieken. Dr. Annelies Janssens Longarts

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens

Endobronchiale ultrasonografie met transbronchiale naaldaspiratie bij stadiëring van longcarcinomen

Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium

Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie

Chemotherapie en stolling

Robot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6

Stadiering en triple diagnostiek van borst en oksel. Dr. P. Berteloot 10/2011

Beeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis

Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen

sequens is dan eerst chemotherapie, erna radiotherapie). Zo medisch inoperabel: o Radicale radiotherapie.

Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum

Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom

Echo-endoscopische (EUS/EBUS) stadiëring van longkanker

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Mediastinale Lymfeklier Diagnostiek. Vrijdag 18 maart Kennismakers

Cover Page. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical quality assurance Issue Date:

Melanoom Niet één diagnose, niet één standaardbehandeling

Richtlijn: Stadium IV KCLC

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Is screening bij longkanker zinvol?

longtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim

10. Overzicht activiteiten Senologische oncologie

Zie de bijlage Maagresectietechniek (bijlage 2) voor een beschrijving van de techniek van een maagresectie met adequate lymfeklierdissectie.

Samenvatting CHAPTER 8

Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

Osteonecrosis of the jaw (ONJ)

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november Vivianne Tjan-Heijnen

Hilaire pathologie. 4.1 Inleiding Radiologische kenmerken Oefencasus 12

De huid en huidkanker

Peniscarcinoom in Nederland, voorbeeld van gecentraliseerde zorg? Simon Horenblas. Afdeling urologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Landelijk Contactdag 2017

Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio

CHIRURGIE BIJ LONGKANKER

De plaats van chemo(radio)therapie voorafgaand aan operatie bij niet-kleincellig longcarcinoom in stadium IIIA (lokaal niet-resectabele tumor)

IKZ - 7 dec 2006 Adjuvante en Neo-adjuvante Chemotherapie na curatief geopereerd NSCLC

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

1. Darmkanker. + Screening darmkanker. + Darmkanker Bevolkingsonderzoek (BVO) voor mannen en vrouwen van jaar

Reeks 13: Vergeten organen Avond

VARIATIE IN KANKERZORG: EEN ZORG? SABINE SIESLING OUTCOMES RESEARCH AND PERSONALIZED CANCER CARE

Niet-kleincellig Longkanker Sjaak Burgers

Defini&eve chemoradia&e versus chirurgie: Meer of minder complica&es?

Effectiveness of breast cancer screening in women under 50

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen

Henderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013

Rapid Recovery. Anesthesiologische mogelijkheden. Xander Eijsbouts Anesthesioloog Franciscus Ziekenhuis Roosendaal

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium

Mijn sarcoom onder controle

Aanvraag gegevens ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online

Video-Assisted Thoracic Surgery: Het einde van de thoracotomie?

Symposium Multidisciplinair Borstcentrum Overdiagnose en overbehandeling. Chemotherapie overbehandeling bij vroegtijdig borstkanker K.

Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019

Second Opinions for lung cancer

Datum ontvangst aanvraag. Aanvraag op website. DOI/Notities/reden niet akkoord. Nummer Ziekenhuis Titel aanvraag GOEDGEKEURD

Over bundels en bogen: recente evoluties in de bestraling van longtumoren

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht

Pancreascarcinoom

Themaweek dikke darmkanker

Endo echografie (EUS) in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. 26 november 2010 Dr. R.C.H. Scheffer 3 december 2010 Dr. A.M.P. De Schryver

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

NABON Breast Cancer Audit. Pathologie

Richtlijnen Digestieve Oncologie Anaal kanaal

Oncoline: Initiële diagnostiek longca

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Mammacarcinoom en zwangerschap. PJ Westenend Laboratorium voor Pathologie Dordrecht

Evidence based Medicine II Korte casus III

Het bronchuscarcinoma Incidentie, symptomen en diagnose. Dr. M. Delanote Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel

Hodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018

Results, morbidity, and quality of life of melanoma patients undergoing sentinel lymph node staging Vries, Mattijs de

Betere kwaliteit = betere uitkomst van zorg?

Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL

Cardiotoxiciteit door radiotherapie. PROF. CAROLINE WELTENS Dienst Radiotherapie-Oncologie UZ Leuven

CHAPTER 8. Samenvatting

Prognose en kwaliteit van leven na cardio-pulmonaire reanimatie

EN ASTRO! post ESMO/WCLC update NSCLC oligometastasen. Lizza Hendriks, longarts, Maastricht UMC+ Roermond, 19 november 2018

Opsporing en diagnostiek van supraclaviculaire lymfekliermetastasen bij patiënten met aanwijzingen voor longkanker door palpatie, echografie en CT*

Cover Page. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical quality assurance Issue Date:

kwetsbaar en oud: wat doet de huisarts met AF? WDH Rijnstate 28 maart 2017 sander van doorn huisarts, phd student

chirurgische behandeling van kanker

Transcriptie:

Mediastinum

1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering 2. De N factor: impact op prognose: -vlgtnm - onvolledigheden / aanvullingen 3. De N factor: hoe in kaart brengen. 4. De N factor: impact op beleid.

1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering

VERSCHILLEN IN CLASSIFIKATIE TSS NARUKE & ATS LYMPH NODE MAP

2. De N factor: impact op prognose: vlg TNM

N-Descriptors Clinical N-stage, cn0-cn3 100% 80% cn0 cn1 cn2 cn3 Deaths / N 11709 / 19806 2545 / 3631 9173 / 11618 2869 / 3207 MST 40 23 14 9 5 Year 42% 29% 16% 7% 60% 40% 20% 0% 0 2 4 6 8 10 YEARS AFTER ENTRY From: Rusch VW, Crowley J, Giroux DJ et al. The IASLC lung cancer project: proposals for the revision of the N descriptors in the forthcoming seventh edition of the TNM classification for lung cancer. J Thorac Oncol 2007; 2: 603-612 612

N-Descriptors Surgically Managed Patients 100% 80% Surgical Patients with Clinical Stage cn0 cn1 cn2 cn3 Deaths / N 8190 / 15711 1515 / 2471 2832 / 4277 264 / 355 MST 60 36 26 18 5 Year 50% 39% 31% 21% 100% 80% pn0 pn1 pn2 pn3 All Surgical Patients Deaths / N 8037 / 16630 3722 / 5770 4441 / 5770 183 / 201 MST 77 34 21 12 5 Year 56% 38% 22% 6% 60% 60% 40% 40% 20% 20% 0% 0 2 4 6 8 10 YEARS AFTER ENTRY 0% 0 2 4 6 8 10 YEARS AFTER SURGERY From: Rusch VW, Crowley J, Giroux DJ et al. The IASLC lung cancer project: proposals for the revision of the N descriptors in the forthcoming seventh edition of the TNM classification for lung cancer. J Thorac Oncol 2007; 2: 603-612 612

2. De N factor: impact op prognose: onvolledigheden & aanvullingen

1. Micrometastasen

2. Nodal disease burden: aantal klieren

3. Patroon van klieraantasting?

3. De N factor: hoe in kaart brengen.

NIET INVASIEF MINIMAAL INVASIEF INVASIEF

THE ISSUE IS TISSUE

EBUS / EUS MEDIASTINOSCOPIE Voordeel van deze technieken is dat ze ambulant kunnen gebeuren onder locale verdoving (meestal met tevens gecontroleerde sedatie) en met lagere morbiditeit/mortaliteit dan mediastinoscopie.

GROEP A Patiënten met inoperabele majeure mediastinale infiltratie door tumor (T4) of niet meer aflijnbare klierpakketten: - CT evaluatie voltstaat, invasieve stagering niet nodig - Zo nog nood APO voor diagnose: EBUS-TBNA of EUS-FNA zijn mogelijke alternatieven voor mediastinoscopie.

GROEP B - Patienten met CT vergrote klieren (korte as > 1cm) ( PET +/-) STEEDS invasieve staging: afhankelijk van lokale expertise mediastinoscopie of EBUS-TBNA / EUS-FNA. - Patienten met CT klieren (korte as < 1cm) (PET +) STEEDS invasieve staging: EBUS-TBNA / EUS-FNA als initiele approach Een negatief resultaat van endoscopische techniek moet altijd bevestigd worden ahv mediastinoscopie!

GROEP C - Patienten met centrale tumor of clinical N1 (> 1 cm of PET +) met een normaal mediastinum: STEEDS invasieve stadiering: mediastinoscopie bij voorkeur.

GROEP D - Patienten met kleine perifere tumor (< 3 cm) (bij voorkeur Spino) zonder CT vergrote klieren EN zonder PET + klieren thv hilus en mediastinum Invasieve stadiering kan achterwege gelaten worden. (FN 5%)

A randomized trial comparing endosonography followed by surgical staging versus surgical mediastinal staging alone in non-small cell lung cancer: The ASTER study. Results: 241 patients were randomized as planned: 123 to ES+SS and 118 to SS alone. Nodal metastases were found in 62 patients (50%) (56 by EUS/EBUS + 6 by subsequent SS) vs. 41 (35%) by SS alone (p = 0.019). The sensitivity for mediastinal metastases for ES+SS was 94% (95% CI, 85-98) versus 80 % (95 CI, 68-89) for SS alone (p = 0.042). Thoracotomy was futile in 8 patients (7%) staged by ES+SS vs. 21 (18%) in those staged by SS alone (p = 0.009). The rate of complications during staging was similar in both arms (6 vs. 7 patients, p = 0.8), however 12/13 were due to SS. Conclusions: Starting mediastinal staging with endosonography in resectable NSCLC 1) improves the detection of nodal metastasis 2) reduces futile thoracotomies 3) and has a similar complication rate, as compared to surgical staging alone. J Clin Oncol 28:15s, 2010 (suppl; abstr 7000)Author(s):K. G. Tournoy, C. A. Dooms, R. C. Rintoul, P. Deleyn, J. P. Van Meerbeeck, J. T. Annema; Ghent University Hospital, Ghent, Belgium; University Hospitals Leuven, Leuven, Belgium; Papworth Hospital, Cambridge, United Kingdom; Royal Brompton Hospital, London, United Kingdom; Leiden University Medical Center, Leiden, Netherlands; Gent University Hospital, Gent, Belgium

4. De N factor: impact op beleid. 100% 80% cn0 cn1 cn2 cn3 Deaths / N 11709 / 19806 2545 / 3631 9173 / 11618 2869 / 3207 MST 40 23 14 9 5 Year 42% 29% 16% 7% 60% 40% 20% 0% 0 2 4 6 8 10 YEARS AFTER ENTRY

Systematische lymfeklierdissectie wordt aangeraden naast intrapulmonale en hilaire lymfeklieren: - voor tumoren van de rechter long: stations 2, 4, 7, 8, 9 - voor tumoren van de linker long: stations 4, 5, 6, 7, 8, 9

Doggie bag messages 1. Universele N-map: intercontinentaal en interdisciplinair. 2. N-status: belangrijkste prognostische factor zo geen meta s. 3. Dus : altijd exact (APO) stadieren: pre & peroperatief! 4. Implementatie van nieuwe minimaal-invasieve endoscopien. 5. Bepalend voor beleid