Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Slokdarm resectie. MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg"

Transcriptie

1 Slokdarm resectie MDL onderwijs, M. de Maat, chirurg

2 Incidentie NL: 2850 patiënten per jaar ongeveer 50% operabel. Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per Nederlanders: 1990: ~5 2016: ~10 UMCU: : 78 patiënten : 84 patiënten Cijfers over kanker, Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL)

3 Indicatie Operabel? Afhankelijk van: - TNM stadium - Locatie tumor N0 = geen N1 = 1-2 regionale klieren N2 = 3-6 regionale klieren N3 = >6 regionale klieren Diagnostiek: - Lokale stadiering: CT-thorax - Afstand metastasen: PET-CT - Evt: EUS/EBUS voor beoordeling lokale doorgroei

4 Indicatie Metastasen op afstand? (M stadium) Ja (M1) Nee (M0) Geen curatieve chirurgie mogelijk T4b/N2 Neo-adjuvante chemoradiatie ctnm? T4a/N1 Restadiering Curatieve chirurgie mogelijk

5 Indicatie Curatieve chirurgie mogelijk Neoadjuvante chemoradiatie 5x carboplatin/paclitaxel Gy RT 47% 33% Shapiro, Lancet Oncol, 2015 Van Hagen et al, N Engl J Med, 2012

6 Indicatie Curatieve chirurgie mogelijk Neoadjuvante chemoradiatie 5x carboplatin/paclitaxel Gy RT + Oesofagus-cardia resectie, lymfadenectomie en buismaag reconstructie

7 OK UMCU = robot-geassisteerd. 1. Transthoracale slokdarmresectie Fasen: thorax, abdomen en evt hals Anastomose: Proximale tumor = cervicaal Distale tumor = intra-thorocaal 2. Transhiatale slokdarmresectie Fasen: abdomen, hals Cervicale anastomose

8 OK soorten slokdarm resecties 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 2. Transthoracale slokdarmresectie met intrathoracale anastomose 3. Transhiatale slokdarmresectie Cervicale anastomose

9 OK soorten slokdarm resecties Mogelijke benaderingen: Transthoracaal (met een anastomose in de hals of thorax) Goede mediastinale exposure voor uitgebreide lymfeklierdissectie Thoracale procedure met single-lung ventilatie noodzakelijk Transhiataal (altijd een cervicale anastomose) Slechts beperkte mediastinale exposure voor lymfeklierdissectie (alleen laag) Thoracale fase wordt vermeden

10 OK soorten slokdarm resecties Mogelijke benaderingen: Transthoracaal (met een anastomose in de hals of thorax) Goede mediastinale exposure voor uitgebreide lymfeklierdissectie Thoracale procedure met single-lung ventilatie noodzakelijk meer complicaties Transhiataal (altijd een cervicale anastomose) Slechts beperkte mediastinale exposure voor lymfeklierdissectie (alleen laag) Thoracale fase wordt vermeden

11 OK soorten slokdarm resecties Transthoracaal heeft de voorkeur Transhiataal alleen in geselecteerde gevallen TT 39% TH 29% Hulscher et al. NEJM 2002; 347(21):1662

12 Locatie anastomose Afhankelijk van: - Locatie tumor: distaal / proximaal - Bestralingsveld

13 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Thoracale fase: vrij prepareren oesofagus met lymfklierresectie.

14 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Thoracale fase: vrij prepareren oesofagus met lymfklierresectie. 2. Abdominale fase: mobiliseren maag en distale oesofagus en klierdissectie.

15 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Thoracale fase: vrij prepareren oesofagus met lymfklierresectie. 2. Abdominale fase: mobiliseren maag en distale oesofagus en klierdissectie. 3. Cervicale fase: teugelen oesofagus en doornemen.

16 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Thoracale fase: vrij prepareren oesofagus met lymfklierresectie. 2. Abdominale fase: mobiliseren maag en distale oesofagus en klierdissectie. 3. Cervicale fase: teugelen oesofagus en doornemen. 4. Abdominale fase: luxeren preparaat naar distaal, oesofagus cardia resectie verrichten maken buismaag.

17 1. Transthoracale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Thoracale fase: vrij prepareren oesofagus met lymfklierresectie. 2. Abdominale fase: mobiliseren maag en distale oesofagus en klierdissectie. 3. Cervicale fase: teugelen oesofagus en doornemen. 4. Abdominale fase: luxeren preparaat naar distaal, oesofagus cardia resectie verrichten maken buismaag. 5. Doorvoeren buismaag naar cervicaal en aanleggen anastomose.

18 2. Transthoracale slokdarmresectie met thoracale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. Creëren buismaag.

19 2. Transthoracale slokdarmresectie met thoracale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. Creëren buismaag. 2. Thoracale fase: mobiliseren oesofagus en lymfeklier dissectie. Buismaag naar intrathoracaal brengen, doornemen oesofagus op niveau arcus v. azygos.

20 2. Transthoracale slokdarmresectie met thoracale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. Creëren buismaag. 2. Thoracale fase: mobiliseren oesofagus en lymfeklier dissectie thoracaal. Buismaag naar intrathoracaal brengen, doornemen oesofagus op niveau van arcus v. azygos. 3. Preparaat uit via minithoracotomie, creëren anastomose intra-thoracaal. Robot assisted hand-sewn. Omental wrap.

21 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie.

22 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. 2. Cervicale fase: teugelen oesofagus, doornemen en inbrengen stripper.

23 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. 2. Cervicale fase: teugelen oesofagus, doornemen en inbrengen stripper.

24 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. 2. Cervicale fase: teugelen oesofagus, doornemen en inbrengen stripper. 3. Abdominale fase: strippen oesofagus, uitleiden preparaat. Creëren buismaag.

25 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. 2. Cervicale fase: teugelen oesofagus, doornemen en inbrengen stripper. 3. Abdominale fase: strippen oesofagus, uitleiden preparaat. Creeren buismaag. 4. Cervicale fase: opvoeren buismaag naar cervicaal, aanleggen anastomose.

26 3. Transhiatale slokdarmresectie met cervicale anastomose 1. Abdominale fase: volledig mobiliseren maag en distale oesofagus, lymfeklier dissectie. 2. Cervicale fase: teugelen oesofagus, doornemen en inbrengen stripper. 3. Abdominale fase: strippen oesofagus, uitleiden preparaat. Creeren buismaag. 4. Cervicale fase: opvoeren buismaag naar cervicaal, aanleggen anastomose.

27 OK postoperatief Gedetubeerd naar IC 2 infusen, arterielijn, centrale lijn Maaghevel Voedings jejunostomie Drains: Transthoracaal: altijd thoraxdrain, 2x JP drain Transhiataal: thorax drain op indicatie, 2x JP drain. Pneumatische kousen

28 OK EROES Thorax drain uit dag 1 (NIET bij transhiataal) Epiduraal, CAD, CVL JP uit indien < 200cc/24u na mobilisatie Sondevoeding ophogen als ontlasting op gang Slikfoto op dag 4

29 Complicaties - Naadlekkage ROBOT trial 2018, UMCU 59% krijgt complicatie - Pulmonaal: 32% - Cardiaal 22% - Wondinfectie 4% - Naadlekkage 24% - 22% mediastinitis - 4% thorax empyeem - Necrose buismaag 4% - Chylothorax 32% - Recurrens parese 9% - Bloeding 4% Vd Sluis et al. Ann Surg. 2018

30 Complicaties - Naadlekkage ROBOT trial 2018, UMCU 59% krijgt complicatie - Pulmonaal: 32% - Cardiaal 22% - Wondinfectie 4% - Naadlekkage 24% - 22% mediastinitis - 4% thorax empyeem - Necrose buismaag 4% - Chylothorax 32% - Recurrens parese 9% - Bloeding 4% Heropname op IC 19% IC opname duur gem 1d Opnameduur 14d Re-operatie 24% Mortaliteit opname 4% Mortaliteit 90d 9% Vd Sluis et al. Ann Surg. 2018

31 Complicaties - Naadlekkage Naadlekkage voornaamste oorzaken: - Slechte doorbloeding van de buismaag - Status na radiotherapie

32 Diagnostiek naadlekkage CT-thorax Stellen van diagnose Collectie locaties Drainage mogelijkheden

33 Diagnostiek naadlekkage CT-thorax Stellen van diagnose Collectie locaties Drainage mogelijkheden Gastroscopie Grootte defect Vitaliteit buismaag

34 Diagnostiek naadlekkage CT-thorax Stellen van diagnose Collectie locaties Drainage mogelijkheden Gastroscopie Grootte defect Vitaliteit buismaag. PM: Slikfoto orale belasting mogelijk?

35 Complicaties - Naadlekkage Bekende risicofactoren Pre-operatieve radiotherapie Ondervoeding (>20% gewichtsverlies, albumine <30) Hartfalen Hypertensie Roken Vaatlijden Nierfunctie stoornissen Peri-operatieve hypotensie en hypovolemie Delayed gastric emptying (retentie buismaag) Cervicale anastomose (nb consequentie verschil)

36 Complicaties Behandeling naadlekkage Conservatief (2/3 e ): - Ceftriaxon/metronidazol - NPO beleid tot slikfoto goed is - MH in de buismaag - Nasomediastinale drain in defect (maaghevel) - Stentplaatsing: >1 week postoperatief, m.n. bij grotere dehiscentie geschikt, per individu bepalen. Jones et al. Thoracic Surgery. 2015

37 Complicaties Behandeling naadlekkage Operatief (1/3 e ): - Cervicaal: mediastinale drainage via hals incisie, spoelen. - Empyeem: VATS, (mini-)thoracotomie. - Last resort: ontkoppelen buismaag en aanleggen slijmfistel hals later colon interpronaat indien mogelijk. Jones et al. Thoracic Surgery. 2015

38 Take home message Transthoracale resectie heeft de voorkeur betere overleving Type anastomose afhankelijk van lokatie tumor en bestralingsveld 60% complicatie rate, 24% re-operatie Voorkomen complicaties o.a. door pre-operatieve optimalisatie en postoperatief snel mobiliseren

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019

Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve

Nadere informatie

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht

Slokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmresectie - Fit aan de Start Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmkanker Slokdarmkanker zit vrijwel altijd in de thoracale slokdarm Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000

Nadere informatie

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom

Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019

Nadere informatie

Robot-geassisteerde minimaal invasieve slokdarmresectie. R. van Hillegersberg J. Ruurda Afdeling Heelkunde

Robot-geassisteerde minimaal invasieve slokdarmresectie. R. van Hillegersberg J. Ruurda Afdeling Heelkunde Robot-geassisteerde minimaal invasieve slokdarmresectie R. van Hillegersberg J. Ruurda Afdeling Heelkunde Expertise specialisten maakt het verschil MDL arts, Patholoog (interventie) Radioloog / Nucleair

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Nederlandse Samenvatting 195 NEDERLANDSE SAMENVATTING DEEL I Evaluatie van de huidige literatuur De stijgende incidentie van slokdarmkanker zal naar verwachting continueren in

Nadere informatie

Kleed de behandeling uit en de patiënt aan

Kleed de behandeling uit en de patiënt aan Kleed de behandeling uit en de patiënt aan Robot chirurgie en snel herstel slokdarmkanker Eroes protocol Carlo Schippers, Verpleegkundig specialist c.c.g.schippers@umcutrecht.nl Disclosure Geen ( potentiele

Nadere informatie

Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014. Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014

Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014. Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014 Maagkanker Multimodale behandeling anno 2014 Henk Boot, MDL-arts 10 januari 2014 Prognose bij maagkanker Prognose maagkanker : TNM 7 (2010) Marelli 2012 In: de Manzoni et al. Surgery in the multimodal

Nadere informatie

Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker

Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker Prof. dr. Mark van Berge Henegouwen, chirurg Dr. W.J. Eshuis, chirurg L. Noteboom, verpleegkundig specialist Amsterdam UMC, locatie AMC 8 e Inhoud Presentatie

Nadere informatie

Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom

Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij

Nadere informatie

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam

Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,

Nadere informatie

Slokdarmcarcinoom

Slokdarmcarcinoom 7.1.1. Slokdarmcarcinoom 1. Inleiding 1.1. Algemeen Kanker van de slokdarm betreft vnl. het plaveiselcelcarcinoom en het adenocarcinoom, in minder dan vijf procent is er sprake van andere histologie. Hoewel

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Prognostication in esophageal cancer Lagarde, S.M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Prognostication in esophageal cancer Lagarde, S.M. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Prognostication in esophageal cancer Lagarde, S.M. Link to publication Citation for published version (APA): Lagarde, S. M. (2008). Prognostication in esophageal

Nadere informatie

Samenvatting en conclusies

Samenvatting en conclusies Centraal in dit proefschrift staat de minimaal invasieve slokdarmresectie als behandeloptie voor het slokdarmcarcinoom. In hoofdstuk 2 en 3 belichten wij in twee overzichtsartikelen de in de literatuur

Nadere informatie

Dutch Lung Surgery Audit (DLSA)

Dutch Lung Surgery Audit (DLSA) Dutch Lung Surgery Audit (DLSA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting

Nadere informatie

Slokdarmkanker. Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker. Toename incidentie slokdarm ca NL

Slokdarmkanker. Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker. Toename incidentie slokdarm ca NL Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker Dr. Jelle Ruurda, chirurg Elles Steenhagen, diëtist, lid CHIODAZ Slokdarmkanker Toename incidentie slokdarm ca NL Harbers MM (RIVM), Wilk EA van der (RIVM),

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Inclusie en exclusie criteria DLCA-S Inclusie Alle chirurgische

Nadere informatie

Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker. Dr. Jelle Ruurda, chirurg Elles Steenhagen, diëtist, lid CHIODAZ

Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker. Dr. Jelle Ruurda, chirurg Elles Steenhagen, diëtist, lid CHIODAZ Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker Dr. Jelle Ruurda, chirurg Elles Steenhagen, diëtist, lid CHIODAZ Slokdarmkanker Toename incidentie slokdarm ca NL Harbers MM (RIVM), Wilk EA van der (RIVM),

Nadere informatie

Video-Assisted Thoracic Surgery: Het einde van de thoracotomie?

Video-Assisted Thoracic Surgery: Het einde van de thoracotomie? Brugge, 29-04-2017 Dr. Jan Lesaffer Borst- en thoracaal chirurg Dienst Algemene, Kinder- en Vaatheelkunde AZ Sint-Jan Brugge-Oostende, campus Brugge 1911 HC Jacobeus: diagnostische en therapeutische thoracoscopie

Nadere informatie

Dutch Upper GI Cancer Audit (DUCA)

Dutch Upper GI Cancer Audit (DUCA) Dutch Upper GI Cancer Audit (DUCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2014 [2.5; 14-11- 2014] Registratie gestart: 2011 Nr. Type Uitvraag over Bron indicator (jaar) 1. Aantal nieuwe patiënten met een slokdarm- of maagcarcinoom.

Nadere informatie

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC

Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Casus: hr D Man 64 jaar Trotse opa van 4 kleinkinderen Komt bij u op

Nadere informatie

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG

Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte

Nadere informatie

Nederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden

Nederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden Nederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden 157 Introductie In de Westerse wereld is het aantal mensen dat slokdarmkanker krijgt de laatste jaren sterk toegenomen. In 1989 werd de diagnose

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2015 [ ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2011 pagina 1 van 15 Nr. Type Uitvraag over Bron WV indicator (jaar) 2. Aantal geopereerde patiënten met een

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016 Factsheet en Longcarcinoom (DLSA-DLRA) 2016 Inclusie en exclusie criteria DLSA Inclusie Alle chirurgische thoracale (thoraxwand, pleurale, long en mediastinale) ingrepen, in te delen in: Resecties bij

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Inclusie & exclusie criteria DUCA. DUCA 2017 Registratie gestart: 2011

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Inclusie & exclusie criteria DUCA. DUCA 2017 Registratie gestart: 2011 Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2017 Registratie gestart: 2011 Inclusie & exclusie criteria DUCA Inclusie Primaire tumoren (slokdarm, slokdarm-maagovergang, maag) Recidief tumoren (slokdarm,

Nadere informatie

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands

Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Inhoud Therapie Systemisch Gericht op klachten Nieuwe ontwikkelingen/toekomst Epidemiologie Verschil Europa en Noord-Amerika vs Azië,

Nadere informatie

Less is More, More is Better?

Less is More, More is Better? Less is More, More is Better? Concentratie en Regionalisatie van zorg voor de patiënt met slokdarm- en maagkanker: Chirurgisch Perspectief Grard Nieuwenhuijzen, Chirurg PP-ON-NL-0011 Disclosures Medtronic:

Nadere informatie

Mediastinale Lymfeklier Diagnostiek. Vrijdag 18 maart Kennismakers

Mediastinale Lymfeklier Diagnostiek. Vrijdag 18 maart Kennismakers Mediastinale Lymfeklier Diagnostiek Vrijdag 18 maart 2011 Kennismakers Toelichting De afdelingen heelkunde van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen en cardio-thoracale chirurgie van het UMC St Radboud

Nadere informatie

Inclusie criteria Ja Nee

Inclusie criteria Ja Nee In- en exclusie criteria Visite datum: 2 0 In- en exclusie criteria Inclusie criteria Ja Nee 1. Naadlekkage na LAR tot maximaal 5 cm vanaf de anus. O O 2. Naadlekkage bevestigd op CT-scan OF endoscopie.

Nadere informatie

7 jaar Dutch Surgical Colorectal Audit; wat is er verbeterd in de perioperatieve zorg van het colorectaal carcinoom? Pieter Tanis, chirurg, AMC

7 jaar Dutch Surgical Colorectal Audit; wat is er verbeterd in de perioperatieve zorg van het colorectaal carcinoom? Pieter Tanis, chirurg, AMC 7 jaar Dutch Surgical Colorectal Audit; wat is er verbeterd in de perioperatieve zorg van het colorectaal carcinoom? Pieter Tanis, chirurg, AMC Waarom Clinical audits? Nauwkeurig registreren van de uitkomsten

Nadere informatie

Resultaten op tafel voor longkanker

Resultaten op tafel voor longkanker 17 maart 2017 Resultaten op tafel voor longkanker Franz Schramel Jos Kroon DISCLOSURE: SPREKERS BELANGEN Sprekers hebben voor deze bijeenkomst geen (potentiële) belangenverstrengeling met (commerciële)

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016

Factsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Versie beheer: Datum Versie Mutatie Eigenaar 30-07-2016 2017.1 Aanpassingen

Nadere informatie

Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012)

Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012) Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012) Gegevens Aanvragers: Drs. Verena N.N.Kornmann (Heelkunde; St.Antoniusziekenhuis, Nieuwegein) Dr. Anke B. Smits (Heelkunde; St.Antoniusziekenhuis, Nieuwegein)

Nadere informatie

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam

(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam (Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine

Nadere informatie

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 POPF: amylase-gehalte in elke hoeveelheid drainvocht > 3x bovengrens van bovengrens normaalwaarde serum (dus normaal 0-220, dan verhoogd

Nadere informatie

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati

Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Unilaterale diafragma hoogstand. MR Ghamati Inleiding Etiologie Risicofactoren en oorzaken Diagnostisering Kliniek Diafragma plicatie Review Conclusie Etiologie Oorzaken van een hoogstand van hemidiafragma

Nadere informatie

Esophageal Cancer: Multimodality Treatment Across the Continuum of Care

Esophageal Cancer: Multimodality Treatment Across the Continuum of Care 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Esophageal Cancer: Multimodality Treatment Across the Continuum of Care of te wel van A tot Z Els Butter Verpleegkundig specialist gynaecologie UMC Utrecht 1 Gail Davidson

Nadere informatie

De slokdarm. Behandeling van slokdarmkanker

De slokdarm. Behandeling van slokdarmkanker Slokdarmresectie met buismaagreconstructie bij slokdarmkanker Deze folder geeft u informatie over de operatieve behandeling van slokdarmkanker: de slokdarmresectie met buismaagreconstructie. Algemene informatie

Nadere informatie

Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch:

Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch: Dr. M. Ruppert Slokdarm Buis van 25-30 cm Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch: Slijmvlies met plaveiselcel epitheel Spierlaag met twee functionele sphincters Geen serosa (!!!) Anatomisch:

Nadere informatie

10 e NKI AvL Mammasymposium

10 e NKI AvL Mammasymposium 10 e NKI AvL Mammasymposium Een decennium lokalisatie van het niet palpabele mammacarcinoom M.T.F.D. Vrancken Peeters, Chirurg Netherlands Cancer Institute Antoni van Leeuwenhoek Hospital Amsterdam, The

Nadere informatie

Samenvatting richtlijn Diagnostiek

Samenvatting richtlijn Diagnostiek Samenvatting richtlijn Diagnostiek en behandeling oesofaguscarcinoom Inleiding Op initiatief van het Nederlands Genootschap van Maag-Darm-Leverartsen werd in de periode 2002-2005 in samenwerking met het

Nadere informatie

Slokdarm vroegcarcinomen

Slokdarm vroegcarcinomen Slokdarm vroegcarcinomen Behandelmogelijkheden en nieuwe ontwikkelingen Masterclass GE oncologie 20 september 2018 Anouk Overwater, arts-onderzoeker MDL Adenocarcinoom Incidentie slokdarm adenocarcinoom

Nadere informatie

Standard operating procedures_critics II- Chirurgie

Standard operating procedures_critics II- Chirurgie Standard operating procedures_critics II- Chirurgie Inleiding Alle chirurgische aspecten van patiënten die geïncludeerd zijn in de studie/mogelijk in de toekomst geïncludeerd worden, zijn hieronder beschreven.

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na stentplaatsing Ja Nee Zijn er stent-gerelateerde complicaties opgetreden? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben er re-interventies plaatsgevonden? Ο Ο ZO JA, VULT U

Nadere informatie

Slokdarmkanker. Chirurgie enige curatieve behandeling. Transhiataal: via de buik. Transthoracaal: via de buik en de borstkas

Slokdarmkanker. Chirurgie enige curatieve behandeling. Transhiataal: via de buik. Transthoracaal: via de buik en de borstkas Behandeling slokdarmkanker Behandeling van slokdarmkanker en pancreaskanker Dr. Jelle Ruurda, chirurg Elles Steenhagen, diëtist, lid CHIODAZ Chirurgie enige curatieve behandeling Transhiataal: via de buik

Nadere informatie

Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom

Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom (CCC)? Otto van Delden, interventieradioloog, AMC Bart Takkenberg, MDL-arts, AMC Patiënt L; 53 jaar Reden van verwijzing/

Nadere informatie

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) vrouw, 54j, 30 pakjaren toevallige vondst tumoraal letsel rechter longbk CT: letsel apicaal in rechterbk, tegenaan de pleura klierpakket rechts

Nadere informatie

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt

Nadere informatie

Robot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6

Robot geassisteerde slokdarm chirurgie. Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 Robot geassisteerde slokdarm chirurgie Dr. P.C. van der Sluis MD, PhD, Msc. AIOS Heelkunde jaar 6 P.C.vandersluis-2@umcutrecht.nl Slokdarmkanker Jaarlijks: +/- 2000 nieuwe diagnoses Incidentie: 6% toename

Nadere informatie

Reeks 13: Vergeten organen Avond

Reeks 13: Vergeten organen Avond Reeks 13: Vergeten organen Avond Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum / Thymoom Dr. Monique Hochstenbag Longarts MUMC kalfszwezerik No Disclosures Mediastinum Voorste mediastinum Thymus

Nadere informatie

Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI)

Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI) Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI) Eran van Veldhuisen, Bengt van Rijssen, Remy Klaassen, Yung Nio, Hanneke Wilmink, Krijn Van

Nadere informatie

Algemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale

Algemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale MAAG 1. Tumor: 1.1. TNM classificatie: Algemene opmerking: classificatie van toepassing op carcinomen met inbegrip van adenocarcinomen van de gastrooesofagale junctie. Tumor met epicentrum binnen 5 cm

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen

Nadere informatie

Verpleegkundige MDL-oncologie scholing 2019

Verpleegkundige MDL-oncologie scholing 2019 Verpleegkundige MDL-oncologie scholing 2019 17.30-18.30 Systeemtherapie bij gemetastaseerd colorectaal carcinoom en MEDOCCstudie 18.30 18.45 Pauze 18.45 19.45 CRS en HIPEC-behandeling en PIPAC-studie 19.45

Nadere informatie

Van Poliep naar colorectaal carcinoom. P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht

Van Poliep naar colorectaal carcinoom. P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht Van Poliep naar colorectaal carcinoom P. Didden Maag-Darm-Leverarts UMC Utrecht Anatomie van de dikke darm APC mutation drives adenoma formation Poliep in het rectum 85% of the CRC develop through the

Nadere informatie

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten

Nadere informatie

Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch:

Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch: Dr. M. Ruppert Slokdarm Buis van 25-30 cm Nog geen 3% van totale lengte maagdarmstels Histologisch: Slijmvlies met plaveiselcel epitheel Spierlaag met twee functionele sphincters Geen serosa (!!!) Anatomisch:

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na aanleggen decomprimerend stoma Ja Nee Zijn er complicaties opgetreden in het traject na aanleggen van het decomprimerende stoma? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben

Nadere informatie

longcarcinoom: stadiëring en behandeling

longcarcinoom: stadiëring en behandeling Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?

Nadere informatie

Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België

Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België Definitie rectumtumor Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België Dr L. Deruyter Digestieve Oncologische Heelkunde AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Campus Henri Serruys

Nadere informatie

5.4 Gastro-intestinaal

5.4 Gastro-intestinaal 5.4 Gastro-intestinaal 5.4.1 Indicator: Deelname aan de Dutch UpperGI Cancer Audit (DUCA) De mortaliteit en morbiditeit van de chirurgische behandeling van slokdarmkanker heeft de laatste jaren veel aandacht

Nadere informatie

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland. Indicator nummer Indicatornaam

Verplichte indicatoren die moeten worden aangeleverd aan Zorginstituut Nederland. Indicator nummer Indicatornaam Zorginstituut Nederland Kwaliteitsinstituut Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl T +31 (0)20 797 89 20 Transparantiekalender@zinl.nl Oplegger indicatorenset

Nadere informatie

Dutch Lung Surgery Audit.Landelijke registratie van longresecties en overige thoracale chirurgie. DLSA

Dutch Lung Surgery Audit.Landelijke registratie van longresecties en overige thoracale chirurgie. DLSA Dutch Lung Surgery Audit.Landelijke registratie van longresecties en overige thoracale chirurgie. DLSA Vetgedrukte items zijn verplicht Versie: 2014-12-23 - v2.4.0 Patientgegevens Voor welk jaar gaat u

Nadere informatie

Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA)

Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA) Dutch Surgical Colorectal Audit (DSCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA.

Nadere informatie

Sarcoma State of the art deel 2

Sarcoma State of the art deel 2 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Sarcoma State of the art deel 2 Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Osteosarcoom Osteosarcoom is een primaire botkanker die zijn

Nadere informatie

Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Docent: M. Wolf Stageplek: De Omring Koggenland Dr. Lohmanstraat 21 1713 TG Obdam Stagebegeleider: Tineke

Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Docent: M. Wolf Stageplek: De Omring Koggenland Dr. Lohmanstraat 21 1713 TG Obdam Stagebegeleider: Tineke Naam: Joyce Stuijt Studentnr: 500635116 Docent: M. Wolf Stageplek: De Omring Koggenland Dr. Lohmanstraat 21 1713 TG Obdam Stagebegeleider: Tineke Langenberg Telefoonnummer: 0641453324 Werkbegeleider: Joan

Nadere informatie

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer

CRF. Ladies trial. Randomisatienummer CRF de Ladies trial Laparoscopische peritoneale lavage of resectie voor gegeneraliseerde peritonitis voor geperforeerde diverticulitis: een landelijke multicentrum gerandomiseerde trial Sandra Vennix (AMC/Erasmus

Nadere informatie

7.3.2. Baarmoedercarcinoom

7.3.2. Baarmoedercarcinoom 7.3.2. Baarmoedercarcinoom 1 Stadiëring 1.1 TNM-classificatie (7 th edition, 2009) Tx T0 Tis T1 T1a T1b T2 T3a T3b T4 Nx N0 N1 N2 M0 M1 Primaire tumor kan niet beoordeeld worden Geen evidentie voor primaire

Nadere informatie

Niet-kleincellig Longkanker 2015. Sjaak Burgers s.burgers@nki.nl

Niet-kleincellig Longkanker 2015. Sjaak Burgers s.burgers@nki.nl Niet-kleincellig Longkanker 2015 Sjaak Burgers s.burgers@nki.nl Adviesraadlid Adviseur AstraZeneca Boehringer Instituut AsbestSlachtoffers Patiëntenvereniging voor Asbestslachtoffers Te bespreken: Roken

Nadere informatie

Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum

Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum pidemiology: Estimated New Cancer Cases,* United States, 1999 Prostate

Nadere informatie

Operatie aan de slokdarm

Operatie aan de slokdarm Operatie aan de slokdarm In deze folder willen wij u graag meer informatie geven over de operatie aan de slokdarm, wat u kunt verwachten en het herstel na de operatie tijdens de ziekenhuisopname. foto

Nadere informatie

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen Thoraxchirurgie In Tergooiziekenhuizen Waarvoor? Trauma Benigne afwijkingen Maligne afwijkingen Thorax trauma Benigne afwijkingen Pneumothorax Goedaardige tumoren Infekties Maligne afwijkingen Longcarcinoom

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017

Factsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren

Nadere informatie

Samen is meer: chirurgisch maatwerk in de oncologische zorg

Samen is meer: chirurgisch maatwerk in de oncologische zorg Samen is meer: chirurgisch maatwerk in de oncologische zorg John Plukker Afd. Chirurgische Oncologie UMCG en als het je passie is." Overzicht: Algemeen: enkele cijfers Oncologische zorg: gedifferentieerd

Nadere informatie

Abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde

Abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde PATIËNTENINFO Slokdarmkanker slokdarmresectie of verwijdering Abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde Beste patiënt Welkom op de dienst abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde van het

Nadere informatie

Thoracale pijn en beeldvorming

Thoracale pijn en beeldvorming Thoracale pijn en beeldvorming Wat is pijn? Rene Descartes 17e eeuw: Pijn bij bewustzijn Prikkel tussen weefselschade en hersenen Dieren versus mensen Poorttheorie door Melzack en Wall 1965 Pijn niet allen

Nadere informatie

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)

Nadere informatie

Toekomstvisie SPKS: Expertcentra voor maag-en slokdarmkanker

Toekomstvisie SPKS: Expertcentra voor maag-en slokdarmkanker Toekomstvisie SPKS: Expertcentra voor maag-en slokdarmkanker Inleiding In 2015 is in Nederland 2.369 keer slokdarmkanker gediagnosticeerd en 1.232 keer maagkanker, samen hadden zij een incidentie van 3.600

Nadere informatie

Slokdarmcarcinoom

Slokdarmcarcinoom 7.1.1. Slokdarmcarcinoom 1. Inleiding 1.1. Definitie Het cardiacarcinoom is een adenocarcinoom op de cardio-oesofageale overgang, waarbij de bulk van de tumor (in het resectiepreparaat) in de maag gelegen

Nadere informatie

Basisbegrippen Oncologie

Basisbegrippen Oncologie Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar

Nadere informatie

Robot Chirurgie R. van Hillegersberg

Robot Chirurgie R. van Hillegersberg Robot Chirurgie Toename incidentie slokdarm ca NL Harbers MM (RIVM), Wilk EA van der (RIVM), Wijnhoven BPL (Flinders Medical Centre, South Australia). Zijn er verschillen tussen Nederland en andere landen?

Nadere informatie

Betere kwaliteit = betere uitkomst van zorg?

Betere kwaliteit = betere uitkomst van zorg? Betere kwaliteit = betere uitkomst van zorg? Symposium (Over)leven na Kanker Tilburg, 8 maart 2013 Dr. V. Lemmens Hoofd Sector Onderzoek, Integraal Kankercentrum Zuid Eindhoven Kwaliteit Kwaliteit: definitie?

Nadere informatie

BVP 06/12/2014 Werkgroep voor Pneumologie Verpleegkundigen THORAXTRAUMA Waar lucht en bloed overal kunnen kruipen

BVP 06/12/2014 Werkgroep voor Pneumologie Verpleegkundigen THORAXTRAUMA Waar lucht en bloed overal kunnen kruipen BVP 06/12/2014 Werkgroep voor Pneumologie Verpleegkundigen THORAXTRAUMA Waar lucht en bloed overal kunnen kruipen Paul E.Van Schil, MD Dienst Thorax- en Vaatheelkunde UA - UZ Antwerpen Thoraxtrauma algemene

Nadere informatie

Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio

Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Achtergrond Naar aanleiding van het gereedkomen van de richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring

Nadere informatie

University of Groningen. Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien

University of Groningen. Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien University of Groningen Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie