Cees Jan Asselbergs directeur ondergronds bouwen 17 juni 2011
organisatie Deltalinqs 14 kernsectoren (nieuwe situatie) voorzitter Deltalinqs (bestuur) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Chemie Olieraffinage Natte bulk Utility Energie Contractors Renewabels Containers Stukgoed Droge bulk Havenservices Cargadoors Expediteurs Transport
Frank Lloyd Wright
CelCius 180 Chemical logistics Combined with industrial underground storage. Een uniek innovatief logistiek en industrieel concept. Het is een 180 benadering van traditionele concepten. Het concept combineert innovatieve ontwikkelingen in één samenhangend en concreet dienstverlenend project.
CelCius 180 Verbetering van de Logistieke keten. (ELI beleid) Ruimtewinst. (I&M beleid) Bescherming milieu. (I&M beleid) Externe risico s. (I&M beleid) Economische haalbaarheid. (ELI beleid) Kennis. (ELI beleid) Operationele expertise. HbR, Ingenieurs, Bouwers, etc.
Wim van Sluis openbaar bestuur Staten van Holland politieke verkiezingen 2 maart 2011 Het bedrijfsleven heeft baat bij sterke Staten van Holland. Het bevorderen van een helder eenduidig beleid van de diverse overheden is van groot belang voor het reilen en zeilen van de bedrijven. Holland is dé Gateway to Europe. Een uniek gebied, dat het internationaal georiënteerde bedrijfsleven een perspectiefvolle omgeving biedt waarin het uitdagend is om te werken, te wonen en te recreëren. In de kern gaat het de bedrijven om ruimte om te ondernemen. Ruimte die hen in staat stelt om gezond, concurrerend en gericht op continuïteit hun activiteiten uit te voeren. Met als resultaat een essentiële bijdrage aan het peil houden van onze welvaart en ons welzijn. Deltalinqs en Oram willen, namens de leden, dé gesprekspartner zijn over onderwerpen die, naar stellige overtuiging, een plek verdienen in het hart van het beleid voor Holland. openbaar bestuur Paul Wevers openbaar bestuur Tot slot: Ruimte voor ondernemen vereist inlevingsvermogen. Laten we dat in samenspraak organiseren. Wim van Sluis Voorzitter Paul Wevers Voorzitter economie economie
imago Jeugdserie Rotterdamse Haven budget: 900.000,= Nickelodeon, partners - Deltalloyd - Blooming Film - Havenbedrijf Rotterdam - Deltalinqs - Gemeente Rotterdam 26 afleveringen - september 2011 - maart 2012 Sponsorbijdrage - Deltalinqs: 100.000,=
Borgen DL veiligheidsinstructies Project 1: Moderniseren DL instructies Project 2: Ontwikkeling E-toetsing Project 3: Digitaal Veiligheidspaspoort
topsector: Logistiek topsector: Chemie topsector: Energie (achtergrond Voorkom verkokering kaart Mainport Rotterdam EU - beleid kabinet - beleid Havenvisie 2030 Business successen ontstaan wanneer rode draad wordt geregen door beleid EU, kabinet en Havenvisie 2030
Rotterdam Climate Initiative (RCI)
Start moment 2006
RCI effect - inspanning
International Energy Agency CO 2 emissions in gigaton, for global use of energy 40 38 36 Current policy Global warming 6 C Energy efficiency Efficient power stations 34 Renewable energy 32 Bio fuels 30 nuclear 28 Additional measures 26 2005 2010 2015 2020 2025 2030 Global warming 2 C CCS
Havengebied Rotterdam 2011 18 industrial area logistics hub metropolitan area distribution
RCI Ambition - target and 2025 the role of CCS 10
Deltalinqs Energy Forum leden bestuur taskforce
programma Pijler1: Energie & product efficiency target 2015: -900.000 ton CO 2 Pijler 2: Duurzame energie & grondstoffen target 2015: -100.000 ton CO 2 Pijler 3: CCS: afvang, transport,hergebruik & opslag van CO2 target 2015: -5.000.000 ton CO 2
stoompijp Botlek
duurzame energie
CO2 reduction options
Carbon Capture Storage
M W e in s t a lle d c a p a c it y brandstofmix voor elektriciteitsopwekking 10.000 9.000 8.000 7.000 6.000 zon wind biomass 5.000 4.000 3.000 2.000 coal + CCS coal gas incl. CHP 1.000 0 2000 2005 2010 2015 2020 2025 2030
brandstofmix 2013 ROTTERDAM ENERGY PORT 2013 Power production capacity 6.700 MWe (2.900 MW under construction in 2011) gas incl. CHP gas kolen coal 35% wind 5% biomass 10%
brandstofmix 2030 ROTTERDAM ENERGY PORT 2030 Power production capacity 9.300 MWe gas incl. CHP kolen coal + CCS 27% gas biomass 29% zon 1% wind 5%
waarom CCS in Rotterdam?
CCS opties Rotterdam K12B EOR DK,VK, Nor. Q P Rotterdam CO2 Hub to be connected with the main CO2 offshore locations via pipeline & ship starting with P18. P18
Carbon Capture Storage (CCS) 1. Veldenstudie TNO voert onder regie van DEF een gedetailleerde studie uit naar geschiktheid van bijna lege olie- en gasvelden in het Nederlands continentaal plat voor veilige opslag van CO 2. Vervolgstudie 2011/2012 naar noordelijker locaties. 2. CCS Business Platform Rotterdam Brengt beleidmakers, onderzoekers, emitters, transporteurs en afnemers van CO2 samen voor lobby en kansrijke business cases in opslag (EOR/EGR) en hergebruik van CO 2 (w.o. toepassing als groei gas via Ocap, als bouwstoffen etc.). 3. Rotterdam als CO2-hub Nieuwe consortia als Cintra (Vopak, Air Liquide, Anthony Veder) maken flexibele liquid logistics route mogelijk, mits schaalgrootte.
pro actieve deelnemers (CCS) Emitters E.On Electrabel /GdF Suez Shell Air Products Air Liquide AVR Corus IGCC #2 National and local governments CO 2 Transport Gasunie Port of Rotterdam OCAP Stedin Vopak, Anthony Veder, Air Liquide, Gasunie Maersk GdF Suez E&P National and local governments CO 2 Storage NAM Gaz de France Wintershall TAQA Confidential EBN National and local governments
letters of coöperation (CCS)
tijdspad (CCS) Time table CCS in Rotterdam 1. 2010 (0,6 Mton): CO 2 capture from pure CO 2 sources and reuse of CO 2 in greenhouses. 2. 2015 (5 Mton): 2 large scale CCS demo projects in Rotterdam + extension CO 2 reuse network to Greenhouses. 3. > 2020 (15 Mton): Full scale CCS for coal fired power plants + CO 2 capture from pure CO 2 sources. 4. > 2025 (20 Mton): Connecting other industrial sources to CCS network. 5. 2015 2030: Development CO 2 hub: import CO 2 from Germany, Antwerp
International Energy Agency CO2 netwerk 2006: 0,6 Mton
International Energy Agency CO2 netwerk 2025: 20 Mton
CO 2 sources CO 2 logistics CO 2 destinations 1 2 3 4 Shell (2005) Abengoa (2011) ROAD E.ON/Electrabel, 2015) Air Liquide (2016)100 OCAP R3CP (common carier) Offshore pipeline 5 CO 2 Terminal greenhouses for enhanced crop growing Taqa for permanent storage Maersk Oil for enhanced oil recovery and permanent storage Off shore gas reservoirs Other greenhouse areas 5 3 Westland greenhouse area R3CP 2 ROTTERDAM CO 2 HUB Source: Port of Rotterdam 4 1
Norway, Denmark, UK Eemshaven Vision Rotterdam CO 2 hub Source: Port of Rotterdam CO 2 transport by sea vessel CO 2 transport by pipeline Amsterdam OCAP: CO 2 to greenhouses Rotterdam Moerdijk CO 2 storage opportunities in dutch gasfields CO 2 capture opportunities CO 2 transport by pipeline Antwerp ROTTERDAM CO 2 HUB Geleen Ruhr area CO 2 transport by barge and sea vessel CO 2 shipping terminal