Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning
|
|
- Johan Verhoeven
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ontmanteling & Hergebruik in NL: Een gezamenlijke inspanning New emmergy 17 mei 2017 Berend Scheffers
2 Ons energiesysteem 2
3 Energiesysteem Nederland Bron: NEV 2016, ECN, PBL, CBS, RVO Rol van gas in ons dagelijks gebruik
4 Miljard Nm3 (Productievolumes: TNO, Verbruik: CBS 2017) Aardgasproductie en -verbruik in Nederland Groningen veld Kleine velden op land Kleine velden op zee Aardgasverbruik Nederland
5 De energietransitie Bron: PBL.nl
6 Onze propositie: Gas op Maat Aardgas wordt alleen daar ingezet waar geen duurzamere alternatieven voorhanden zijn en waar het de meeste waarde voor de samenleving en eindgebruiker oplevert 6
7 De bijdrage van de NL gassector 1. Offshore energie-integratie Het versnellen van Noordzee als duurzaam energiegebied 2. Geothermie Een bijdrage aan geothermie vanuit huidige activiteiten 3. CO 2 afvang, hergebruik en opslag (CCUS) Het voorbereiden van Nederland en de gassector op invoering CC(U)S 4. Groen gas Inzetten op een forse toename van productie 5. Afwegingskader gebouwde omgeving Versnellen transitie naar duurzame warmtevoorziening 6. Hybride warmtepompen Een oplossing voor CO 2 -reductie in de bestaande bouw 7. LNG (Aard)gas in transport over het water en over de weg 8. Methaanemissies Aandacht voor sectorbrede methaanemissies: meten, weten en sturen 7
8 EBN - Drie strategische pijlers Our Clean Gas Return to Nature New Energy
9 Ontmanteling & Hergebruik 9
10 Urgentie (1): Het einde van productie nadert snel 12 ct with reserves only 12 ct 25 ct 25 ct with all resources Source: Operator data and EBN Infrasim, Netherlands offshore gas installations only
11 Urgentie (2): Ontmanteling activiteiten nemen snel toe Source: Operator data 2016 and EBN estimates total Netherlands, assumption of 4 years between COP and decommissioning
12 Een veranderende omgeving Source: WEC NL 2017
13 Kostenbeheersing is noodzakelijk 1. Based on reservation of ~ 3 mln per well based on 27 wells decommissioned to date as at January 2017 Source: Operator and EBN estimates total Netherlands (onshore + offshore)
14 Een vergelijking met andere Noordzee landen UK N NL DK Total 4, , , >10, , , , >35, Wells (#) Platforms (#) Subsea (#) Pipelines (km) Total future decom costs ( b) Decom expenditures 2015 ( b) Source: WEC NL 2017
15 Platformen (hubs, satellieten) L10-G L10-D L10-C L10-A complex
16 NL Masterplan Ontmanteling & Hergebruik Doel: helder maken wat moet worden gedaan (door wie) om gezamenlijk succesvol de Nederlandse E&P infrastructuur te ontmantelen en hergebruiken: Veilig Duurzaam Kosten-effectief Binnen de regelgeving Ontwikkeling van NL capaciteiten zullen een positieve impact hebben op de internationale Decom markt 16
17 NL Masterplan Roadmaps Quantification of work scope Formation of a National Platform International experiences Regulation Innovation 11 Implementation plan 2 Industry collaboration 4 Stakeholder mapping 6 Shared learnings 8 Standardisation 10 Transparent communication 17
18 Heldere prioriteiten in H NL Decom Database Industry collaboration Formation of National Platform National Platform to drive the Masterplan forward Stakeholder mapping International experiences Shared learnings Regulatory Standardisation NL Decom Database Regulatory to lay the foundation for industry collaboration determine topics and define dialogue strategy, start dialogue with regulator(s) Innovation Transparent communication Implementation Plan Shared learnings define scope and mechanisms of sharing learnings 18
19 Belangrijkste deliverable H The National Platform (and website) established. The National Platform will drive the agenda of the Masterplan forward: - New effective and efficient regulation - Cost effective standardization and innovation - Execution of pilot projects - Re-use and re-purposing - Joint decommissioning campaigns National Platform: NOGEPA members + other industry + Government + NGO s 19
20 Samenwerking is de sleutel Wind operators EZ
21 Parallelle initiatieven NOGEPA, MEZ and EBN: financiële zekerheden (2017) WEC Netherlands: North Sea opportunities (May 2017) EBN: benchmark decommissioning kostenschattingen (H2 2017) EBN: decommissioning optimimalisatie studie (H1 2017) EBN: organisatie North Sea Decom Forum (Sep 2017) Pilot projecten voor re-use / re-purposing: Road project - CO2 storage (Rotterdam) Platforms Naturally - ENGIE & EBN 21
22 Samenvatting 2016 NL Masterplan for Decommissioning & Re-use Nu Operators (11) en EBN voeren Masterplan uit National Platform (en website) is de belangrijkste deliverable Na de zomer Lancering National Platform Internationale samenwerking voor ontmanteling & hergebruik 22
23 23
3de editie New emmergy Congres. Innoveren of...?
3de editie New emmergy Congres Innoveren of...? Congres 2017 De komende decennia zullen de olie en gas velden op de Noordzee leegraken en wordt de infrastructuur overbodig. Of niet? Is er nog een functie
Nadere informatieGas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)
Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:
Nadere informatiePower to gas onderdeel van de energietransitie
Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieSamen maken we Nederland aardgasvrij
Samen maken we Nederland aardgasvrij Martien Visser, Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool, Groningen Donderdag, 28 september, Bakkeveen Achtergrond Klimaatverdrag van Parijs: well below
Nadere informatieECN TNO activiteiten systeemintegratie
ECN TNO activiteiten systeemintegratie Rob Kreiter Den Haag 22-05-2015 www.ecn.nl Aanleiding: meer duurzaam - minder zekerheid - meer complexiteit Uitdaging voor de (verre) toekomst Elektriciteitsbalans
Nadere informatieRotterdam CCUS Project Porthos: transport en opslag van CO2
Rotterdam CCUS Project Porthos: transport en opslag van CO2 Klimaatdoelstellingen in Nederland Nederland heeft duidelijke klimaatdoelstellingen: in 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met 49% zijn
Nadere informatieGeothemie. Nieuwe kansen voor het warmtenet
Geothemie Nieuwe kansen voor het warmtenet 06 54268181 1 Accelerate energy innovation Drs. Ronald den Boogert Ronald@inimpact.nl By the implementation of innovative technologies and a close cooperation
Nadere informatieNut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief
Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief Jeroen de Joode Schaliegasbijeenkomst provincie Noord-Brabant s-hertogenbosch, 27 september 2013 www.ecn.nl Hoofdboodschap Rol gas in NL energiesysteem
Nadere informatieENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019
ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:
Nadere informatieNut en noodzaak van schaliegas in Nederland
Nut en noodzaak van schaliegas in Nederland Paul van den Oosterkamp, Jeroen de Joode Schaliegas Congres - IIR Amersfoort, 30-31 Oktober 2013 www.ecn.nl Visie ECN Rol gas in NL energiesysteem nu en straks
Nadere informatieMondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen
Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen 28/09/2015 Kees van der Leun Klimaat raakt al ontwricht bron: John Mason, skepticalscience.com bron: Guardian 2 100% duurzaam? Energie-efficiëntie
Nadere informatieDe kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen
De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken Hanzehogeschool Groningen Hanzehogeschool Groningen (circa 30.000 studenten) Energy
Nadere informatieDe snelste route naar aardgasvrije wijken
De snelste route naar aardgasvrije wijken Smart Energy NL, 5 juni 2018 Marijke Kellner, Gasunie #2 Energieverbruik: gebouwde omgeving 32% Bron: NEV 2017. Aandeel van sectoren in het bruto eindverbruik
Nadere informatieNationale Energieverkenning 2014
Nationale Energieverkenning 2014 Remko Ybema en Pieter Boot Den Haag 7 oktober 2014 www.ecn.nl Inhoud Opzet van de Nationale Energieverkenning (NEV) Omgevingsfactoren Resultaten Energieverbruik Hernieuwbare
Nadere informatieEnergietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven
Energietransitie in de gebouwde omgeving: duur of duurzaam? David Smeulders, Technische Universiteit Eindhoven foto: KNMI 222 196 187 2015 2014 113 11 Bron: EBN infographic 2016 CO 2 emissies in Nederland
Nadere informatieWarmtetransitie en het nieuwe kabinet. Nico Hoogervorst
Warmtetransitie en het nieuwe kabinet Nico Hoogervorst 24 november 2017 Regeerakkoord Rutte III (2017 - ) Opmerkelijk: Lange formatie Klimaat-minister op EZ Duurzaam = klimaatbescherming Milieubescherming
Nadere informatiePROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST
NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin
Nadere informatieProvinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL
Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in
Nadere informatieZonnestroom en windstroom Samen meer
Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,
Nadere informatieMaarten Timmerman. Offshore Windenergie. Staalbouwdag / 2 oktober 2014
Maarten Timmerman Offshore Windenergie Staalbouwdag / 2 oktober 2014 Wat doet TKI Wind op Zee? SEmuleert en faciliteert de ontwikkeling en implementaee van offshore windtechnologie voor de industrie (MKB)
Nadere informatieWELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018
WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 Inleiding Wat doet het Havenbedrijf Rotterdam? Hoe bouwen wij aan een duurzame haven? Wat doen wij aan waterstof? 2 Wat doet het
Nadere informatie11/3/13. Ruimtelijke Ordening van de Ondergrond. Voor een meer Verantwoorde Exploitatie CO 2 storage gas storage
Ondergrondse Activiteiten in NL 17 miljoen mensen: > 500 inwoners/km 2 Onshore Gasvelden Olievelden Producerend: 113 4 Abandoned: 35 8 Niet ontwikkeld: 46 9 14 zoutwinnings vergunningen sand & pipelines
Nadere informatieWillemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal
Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene Chemie is overal Chemie in Nederland enabler voor de energie transitie Elke ton CO2 uitstoot bespaart elders ~ 2 ton CO2 Landen 2016 DE 28,7% FR 13,9%
Nadere informatieKLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018
KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018 DE OPDRACHT. Meer dan 100 partijen verlagen CO 2 -uitstoot van Nederland met 49% ten opzichte van 1990 via het klimaatakkoord. Maatschappelijke organisaties,
Nadere informatieGovernance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse
Nadere informatieDutch North Sea Strategy Community of Practice Multi Use pilots Northsea. Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots
Dutch North Sea Strategy 2030 & Community of Practice Multi Use pilots Northsea Nathalie Scheidegger/Nico Buytendijk Project Multi Use Pilots Dutch Northsea Strategy Update policy for the period 2030 2006
Nadere informatieNeVER/VMR 18 juni Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief
NeVER/VMR 18 juni 2019 Klimaatakkoord en omgevingsrecht vanuit energierechtelijk perspectief Waar energie- en omgevingsrecht elkaar ontmoeten Ollongren ziet ruimte voor gemeenten om stoppen met aardgas
Nadere informatieGrootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden
29 mei 2008 Grootschalige implementatie van zonnestroom in onze steden Marcel Elswijk Agenda 10:15 EgoN - PV UPSCALE Marcel Elswijk 10:30 Wat hebben de Nederlandse zonnesteden ons geleerd? Jadranka Cace
Nadere informatieTopsector Energie systeemintegratie
Topsector Energie systeemintegratie EnergyNL2050-4 NL Energiesysteem in 2050 Utrecht, 20 april 2017 Joris Knigge Urgentie - actualiteit NRC 27 dec 2016 Nederland doet er verstandig aan om transparantie
Nadere informatieVerwantschap tussen open data, open standaarden en open source software
Verwantschap tussen open data, open standaarden en open source software OSGEO conferentie 13 november 2013 Rob van de Velde De formule van Geonovum Werken aan beschikbaarheid Werken aan bruikbaarheid OGC
Nadere informatieRe-use & decommissioning interviews
Nederlandse versie Re-use & decommissioning interviews Ontmanteling in de praktijk 2019 www.nexstep.nl 1 Inhoudsopgave Sandor Gaastra.... 3 Aan het woord: de operators.... 5 Aan het woord: de service industrie....
Nadere informatieDe ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016
De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening
Nadere informatieStartbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur
Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse
Nadere informatieToepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond
Toepassing van wet- en regelgeving voor de diepe ondergrond Pieter Jongerius De Mijnbouwwet 2 1 De Mijnbouwwet Invloedssfeer Wat is de diepe ondergrond? 100 m 500 m ~ 5 km 3 De Mijnbouwwet Vergunningen
Nadere informatieDuurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein
Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein Gert Jan Kramer Politiek Café Energietransitie, Nieuwegein, 5 juni 2019 Inhoud / onderwerpen Het Klimaat; Energie en Klimaat Het Politieke Klimaat rond
Nadere informatieBiomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie
Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!
Nadere informatieRe-use & decommissioning rapport
Nederlandse versie Re-use & decommissioning rapport Begrippenlijst met iconen www.nexstep.nl 1 Inhoudsopgave 1 Putten op zee.... 3 1.1 Methoden voor ontmanteling putten op zee.... 4 2 Installaties op zee....
Nadere informatieGijs de Man 12 oktober 2010
Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:
Nadere informatieen uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018
Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen
Nadere informatieWATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S
4 april 2019 dr.ir. ing. Sander Mertens WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S Even voorstellen De Haagse Hogeschool 26.000 studenten uit 140 landen 1.900 medewerkers 25 lectoren toegepast onderzoek
Nadere informatieVERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND
VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND Ing. Ed Smulders InterProAdvies Tilburg WATERWAYS Rijkswaterstaat, Provinces, Waterschappen (public) Value: EUR 10-100 bn RAILWAYS 1837 ProRail
Nadere informatieNVB Strategie-implementatie en verandering
NVB Strategie-implementatie en verandering Dr. Jeroen van der Velden Associate professor Strategy alignment Co-director Strategy center Nyenrode Business Universiteit Dr. Jeroen van der Velden Associate
Nadere informatieDe energie-infrastructuur van Zuid-Holland
De energie-infrastructuur van Zuid-Holland Smart Multi Commodity Grid Technische sessie PS 26 september 2018 Marco van Steekelenburg & Isabel Nijveldt Energietransitie Stap 1: in kaart brengen huidige
Nadere informatieEumedion symposium Nederland vestigingsland aantrekkelijk voor beleggers én ondernemingen
Eumedion symposium Nederland vestigingsland aantrekkelijk voor beleggers én ondernemingen Belastingen: het dilemma van het betalen van een fair share en de verschillende voorkeuren van aandeelhouders en
Nadere informatieIn het hol van de leeuw?
In het hol van de leeuw? Ing. Ruud Brunst Manager Applications 5-10-2016 remeha.nl We horen vaak Gas raakt op of fosiele brandstoffen worden schaars maar is dat wel zo? remeha.nl Gas zal nog lang beschikbaar
Nadere informatieHOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE
HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen
Nadere informatieIenM & INTERREG: Circulaire economie
IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013
Nadere informatieRe-use & decommissioning rapport
Nederlandse versie Re-use & decommissioning rapport Ontmanteling in de praktijk 219 www.nexstep.nl 1 Inhoudsopgave Voorwoord.... 3 1 Ontmanteling en hergebruik.... 5 2 Verwachte ontmanteling in Nederland
Nadere informatieBreak-out sessie Kennis & Innovatie
Project Geothermie versterken en versnellen Break-out sessie Kennis & Innovatie Paul Ramsak / Gerdi Breembroek Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) New Babylon, Den Haag 13 september 2017 Opzet
Nadere informatieRol(len) voor Power-to-Gas in de energievoorziening
Rol(len) voor Power-to-Gas in de energievoorziening Marcel Weeda en Jeroen de Joode Deltalinqs, Waterstof Platform Rotterdam, Carlton Oasis Hotel, Spijkenisse 15 oktober 2013 www.ecn.nl Wat en waarom Power-to-Gas?
Nadere informatieCirculair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019
De Toekomst van Bio-energie Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019 De Toekomst van Bio-energie Bio-energie is vandaag de belangrijkste bron van hernieuwbare energie in
Nadere informatieDe waterstofeconomie en Noord-Nederland
De waterstofeconomie en Noord-Nederland SER Noord-Nederland Bijeenkomst energietransitie 11 juni 2019 Catrinus Jepma Rijksuniversiteit Groningen New Energy Coalition 1. Hoe loopt de energietransitie in
Nadere informatieEEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE
EEN NIEUWE AMBITIE IN ENERGIE Een nieuwe ambitie in energie Verschuiving focus Noordwest-Europese markt naar regio Zuid-Holland Van elektriciteitsproductie naar energie Regionale binding MPP3 in nauwe
Nadere informatieDe rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts. 14 juni 2018 Wiep Folkerts
De rol van drijvende zonneparken in de Nederlandse energietransitie Wiep Folkerts Studie dec 2017 (RVO, TKI, SEAC) 2050 is het richtjaar voor de energietransitie (near zero carbon economy). PV kan dan
Nadere informatieVan Gasbel Naar Waterbel
Van Gasbel Naar Waterbel 11 oktober 2018, Jan-Maarten Elias Huidige klantvragen Unica voor verduurzaming Op gebouwniveau Corporatie -> Hoe kan ik de CO2 reduceren? En de woonlasten laag houden? Sportclub
Nadere informatieHoe snel verandert de energiemarkt?
Hoe snel verandert de energiemarkt? Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige
Nadere informatieSafe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE
Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water
Nadere informatieCO 2 afvang, wat zijn de mogelijkheden bij Nederlandse kolencentrales?
CO 2 afvang, wat zijn de mogelijkheden bij Nederlandse kolencentrales? Voorlopige inzichten uit een gezamenlijk project van EnergieNed, VROM en EZ Hans Warmenhoven 6 December 2006 De opzet van het project
Nadere informatieGeothermie. traditioneel energiebedrijf?
31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro
Nadere informatieColumn Maak van Nederland de energiehub en leverancier van flexibiliteit aan het Europese energiesysteem
Column Maak van Nederland de energiehub en leverancier van flexibiliteit aan het Europese energiesysteem Maarten Meijburg en Ruut Schalij 13 oktober 2016 Door de staatsbedrijven Gasunie en Tennet zijn
Nadere informatieWelkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve
Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018 Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken
Nadere informatieDe Kromme Rijnstreek Off Grid in Hoe kan dat eruit zien?
De Kromme Rijnstreek Off Grid in 00. Hoe kan dat eruit zien? De gemeenten Houten, Wijk bij Duurstede en Bunnik op weg naar energieneutraal in 00 Exact bepalen hoe het energiesysteem van de toekomst er uit
Nadere informatieSchaliegas: Wat is het? Hoe werkt het?
Schaliegas: Wat is het? Hoe werkt het? Rien Herber Ruimte voor Ondergrond, 14-02-2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie centrales
Nadere informatieIndividuele energievoorziening
04/12/2014 Potentieel voor collectieve energie en warmte in Vlaanderen Erwin CORNELIS Klankbordgroep Lerend Netwerk Duurzame Wijken 3 december 2014 Presentatie in het kader van het STRATEGO-project Individuele
Nadere informatieAll-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2
All-electric voorbij, op weg naar 0 CO 2 2050 alles duurzaam Ing. Marco J. Bijkerk Manager innovative technologies New Business Development Remeha 24-1-2017 remeha.nl ALL GAS Nul op de meter PV Groen Gas
Nadere informatieGasproductie in Nederland
Schaliegas Winning in Nederland Een Introductie Rien Herber KNAW Minisymposium 12 Juni 2013 Gasproductie in Nederland Slochteren Slochteren Offshore Offshore Land Land Gas Consumptie (41.5 BCM) industrie
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatieGDF SUEZ LNG Solutions
BECOMES GDF SUEZ LNG Solutions Nationale Distributiedag - 15 oktober 2015 Jan-Joris van Dijk Managing Director GDF SUEZ LNG Solutions GDF SUEZ LNG SOLUTIONS Een nieuw bedrijf binnen de groep met focus
Nadere informatieMark Frequin. Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken
Mark Frequin Voormalig Directeur-Generaal Energie en Telecom Ministerie van Economische Zaken Energiebeleid: van context tot acties. Mark Frequin Rijks Universiteit Groningen Inhoud 1. Context 2. Richting
Nadere informatieGeothermie in de gebouwde omgeving
Geothermie in de gebouwde omgeving Ans van den Bosch Plv. Directeur Warmte en Ondergrond Programma manager Duurzame Warmte Onderwerpen 1. Klimaatakkoord 2. Geothermie in de gebouwde omgeving 3. Beleid
Nadere informatieJaarverslag 2017 Verbinding in de energietransitie
Jaarverslag 2017 Verbinding in de energietransitie Inhoudsopgave 1. Voorwoord 1 2. Over EBN 2 2.1 Profiel 7 2.2 Organisatiestructuur 9 2.3 Bedrijfsmodel 11 2.4 Onze positie in de energieketen 13 2.5 De
Nadere informatieRPPC Q BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN
RPPC Q1 2016 BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN INNOVATION IS CRUCIAL MAKE IT HAPPEN Paul Smits Chief Financial Officer TOEN & NU NIEUWE WATERWEG
Nadere informatieAmsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz
RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen
Nadere informatieNo Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future!
No Risk No Glory? k(no)w risks, k(no)w FUN, k(no)w opportunities, k(no)w future! STEDIN Netbeheer 19 april 2018 Joep Weerts Directeur Klant & Markt Ravish Mehairjan Hoofd Corporate Risk Management SAMEN
Nadere informatieCirculaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel
Circulaire economie en recht: van afval naar grondstof VMR Themamiddag, 2 februari 2016 Carolien van Hemel Niveaus van circulariteit (10 R s) 1. Refuse: weigeren/voorkomen gebruik 2. Reduce: gebruik
Nadere informatieDe Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse
De Digitale Transformatie en de impact op IT Capgemini Edwin Leinse 40+ countries and 120+ nationalities (As of December 31, 2015) North America 16 034 Latin America 9 363 Europe 62 301 Middle-East & Africa
Nadere informatieTransport en opslag van CO 2. P. Lako
Transport en opslag van CO 2 P. Lako ECN-I--06-006 Februari 2006 Verantwoording Deze korte studie is uitgevoerd in het kader van het project Optiedocument energie en emissies 2010/2020 van ECN Beleidsstudies
Nadere informatieMonitoring innovatieve bussen in de dienstregeling in Nederlandse steden (2008-2014)
Monitoring innovatieve bussen in de dienstregeling in Nederlandse steden (2008-2014) CE Delft Independent research and consultancy since 1978 Transport, energy and resources Know-how on economics, technology
Nadere informatieTKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur
ENERGY TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur 1 SAFER, SMARTER, GREENER De ambitie voor de Nederlandse gebouwde omgeving 2030 Een 49% CO 2 reductie 3,4Mton minder CO
Nadere informatieIt s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen
It s all Electric 2018 Slimme laadoplossingen Amsterdam 4 december 2018 NKL Jeroen Kroonen Programmaleider strategische opgaven NKL jkroonen@nklnederland.nl Sinds 1993 afgestudeerd op EV 2 Versnellen groei
Nadere informatieOpschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw. Presentatie, 8 maart 2019
Opschaling aardwarmte en in de Glastuinbouw Presentatie, 8 maart 2019 Over EBN EBN is een staatsdeelneming EBN investeert namens de Nederlandse Staat van oudsher in de opsporing en winning van olie en
Nadere informatieHandelsmissie Offshore Wind Japan & Korea evaluatie & follow-up
Handelsmissie Offshore Wind Japan & Korea evaluatie & follow-up Arjen Schutten, Directeur Holland Home of Wind Energy HHWE 10 december Internationale afstemming TKI WoZ Missie Japan 27 okt 1 nov Totaal
Nadere informatieTenneT als netontwikkelaar op zee. NWEA Winddag, 13 juni 2014
TenneT als netontwikkelaar op zee NWEA Winddag, TenneT als netontwikkelaar op zee 1. Introductie TenneT als netontwikkelaar 2. Integrale aanpak en netoptimalisatie nodig voor behalen duurzaamheidsdoelstellingen
Nadere informatie16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013
16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)
Nadere informatieTechnisch-economische scenario s voor Nederland. Ton van Dril 20 mei 2015
Technisch-economische scenario s voor Nederland Ton van Dril 20 mei 2015 Overzicht Energieplaatje in historisch perspectief Hoeveel en hoe gebruiken we energie? Wat gebeurt er met verbruik en uitstoot
Nadere informatieRE-INVENT OUR REGION
RE-INVENT OUR REGION Future scenario s on the economic development of the South Eastern part of the Netherlands TIM 7 With close guidance on process and methods by Peter Kopeczek* * Re-invent your business
Nadere informatieKlimaatneutrale gemeenten. Frans Rooijers - directeur CE Delft
Klimaatneutrale gemeenten Frans Rooijers - directeur CE Delft CE Delft - Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 - Energie, transport en grondstoffen - Economische, technische en beleidsmatige expertise
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie Diepe geothermie heeft vele voordelen Characteristics Geothermal Geothermal
Nadere informatieEnergieakkoord voor duurzame groei
Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG. Datum 11 oktober 2018 Betreft Methaanemissie bij gaswinning
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatieIndustriële elektrificatie
Waar staan we en waar gaan we heen? Industriële elektrificatie 9 oktober 2018 Egbert Klop Rode draad Heden Perspectief 2030 en 2050 Hoofdpaden industriële energietransitie Elektrificatie als transitiepad
Nadere informatieDe Europese Energie Unie
De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie
Nadere informatieNaar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving
Naar een 100% duurzame energievoorziening voor Flevoland?! Vera Pieterman, plv. directeur Energie & Omgeving 6 december 2016 Hoofdpunten (Inter)nationale context van de ambitie van Flevoland De energietransitie
Nadere informatieAlternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde
Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,
Nadere informatieDE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar
DE REKENING VOORBIJ ons energieverbruik voor 85 % onzichtbaar Drie scenario s bestaande technologie Netgebonden Infrastructuur: elektriciteit en warmte (gas) Actuele gegevens van 2012 vertaald naar 2035
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieEvenement Water en Klimaatadaptatie
Evenement Water en Klimaatadaptatie Door: Silvester Botman National Contact Point RVO In deze presentatie 1. INTERREG NSR; een introductie 2. Aanvraagprocedure 3. Overzicht van de eerste twee calls 4.
Nadere informatieDe potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie. Technologische kansen voor de Nederlandse industrie
De potentie van diepe geothermie voor de transitie naar duurzame energie Technologische kansen voor de Nederlandse industrie IF Technology: advies en ingenieursbureau duurzame bodemenergie (WKO en geothermie);
Nadere informatieHuidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt. Erik Groen 12 Oktober 2017
Huidige gebouwdata kan slimmer gebruikt worden dan je denkt Erik Groen 12 Oktober 2017 ENGIE Nederland Onze ambitie Wij spelen een leidende rol in de energietransitie. Als marktleider in duurzame technische
Nadere informatie