Energie in de haven van Antwerpen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Energie in de haven van Antwerpen"

Transcriptie

1 Energie in de haven van Antwerpen

2 Agenda 1. Energie in de haven van Antwerpen 2. Energie Actie Programma havenbedrijf 3. Enkele projectvoorbeelden

3 1 Energie in de haven van Antwerpen

4 Key figures for Antwerp Port Authority 1594 employees Port area surface: ha 7 locks 24 movable bridges Quay length: 160 km Rail track: km Roads: 409 km Pipelines: km Covered warehousing: 610 ha

5 The Port in numbers Million tons of maritime traffic Containers 117,9 mio ton Break -bulk 14,4 mio ton 214,1 mio ton Liquid bulk 69,2 mio ton Loaded Unloaded Dry bulk 12,6 mio ton Balanced import and export flows New growth record +2,7 %

6 Multifunctional port: realizing unique synergies Supporting our customers in setting up efficient supply chains Logistics Industry Cargo / materials handling 6

7 Europe s largest integrated oil & chemical cluster Antwerp Houston Jubail Shanghai Singapore 7

8 Nucleaire uitfasering + scheurtjesreactoren WKK & STEG? Buitenland: kolen en hernieuwbare energie Kolenterminal 10% nationaal elektriciteitsgebruik Windenergie Zonneenergie 8

9 Energy use in the port - Grootste energieverbruik bij chemie en raffinaderijen - Energieverbruik neemt zowel absoluut als per geproduceerde eenheid af sinds

10 Fysische en economische leveringszekerheid 10

11 Fysische leveringszekerheid van elektriciteit Bron: CREG, Elia, eigen analyse 11

12 Economische leveringszekerheid van elektriciteit Europese vergelijking internationale vergelijking Source: PWC, 2015, A European Comparison of electricity and gas prices for large industrial consumers 12

13 Economische leveringszekerheid van elektriciteit 13

14 2 Energie Actie Programma havenbedrijf

15 Energie actie programma havenbedrijf Focus op energieefficiëntie Duurzame invulling van de essentiële consumptie Voortrekkersrol 15

16 Energie Actie Programma havenbedrijf Focus op energieefficiëntie Energie-audits bij concessionarissen Opstart energiefonds Haalbaarheidsanalyse restwarmte-uitwisseling Haalbaarheidsanalyse smart grids Duurzame invulling van de essentiële consumptie Windenergie in het havengebied volop aan de gang Onderzoek naar oprichting hydrocentrale op sluizencomplexen Toelatingsbeleid zonnepanelen op magazijnencomplexen Walstroom zeevaart Walstroom binnenvaart Voortrekkersol Energieverbruik voor verwarmen en koelen in bedrijfseigen gebouwen doelstelling % reeds bereikt, bijgesteld -35% Gestructureerd energiemanagement via ISO Aankoop van 100% groene stroom Installatie BEO-veld in nieuw havenhuis 16

17 3 energie-uitdagingen voor de toekomst Nood aan een adequate energie-infrastructuur Nood aan grootschalige opslagmogelijkheden in het elektriciteitssysteem Bijkomende elektrificatie 17

18 3 Projectenoverzicht

19 Wind aan de Stroom en Vleemo Ca. 150 MW aan windenergie gerealiseerd in de afgelopen jaren Voldoende ambitie om het verdere potentieel tijdig te realiseren Interactie met huidige en toekomstige havenactiviteiten dient nauwkeurig bestudeerd te worden.

20 20

21 Walstroom zeeschepen 21

22 CCU Power to Methanol Industrial process Power-to-hydrogen Power Grid CO 2 sequestration CO 2 MW Electrolysis H2 Refinery Flue gas H2 CH 3 OH Synthesis CH 3 OH Fuel for transportation Feedstock for chemistry

23 Energiefonds Ondernemingen binnen het beheergebied van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen kunnen een beroep doen op onafhankelijke energiedeskundigen voor bijstand bij de identificatie en realisatie van energie efficiëntie trajecten in hun eigen bedrijfsvoering. Deze energiedeskundigen kunnen flexibel ingezet worden op allerlei implementatietrajecten binnen de eigen bedrijfsvoering. De energiedeskundigen worden door middel van een raamcontract aangesteld door het havenbedrijf. Uitvoeren van energie-audits Uitwerken van business cases en investeringsdossiers Opmaken van lastenboeken voor energie efficiëntie investeringen Uitwerken van gedetailleerde verlichtingsstudies Bijstand/Begeleiding van implementatietrajecten en audit van gerealiseerde besparingen Doorlichting van aankoopstrategieën Bijstand/Begeleiding bij interne energiebewustwordingscampagnes Evaluatie van demand response potentiëlen Bijstand/screening van subsidiemogelijkheden Bijstand bij implementatie van een energiemanagementsysteem (bv. ISO 50001) Opmaak van strategische energieplannen

24 Energiefonds Financiële ondersteuning Onderstaande financiële tegemoetkoming vanuit het energiefonds wordt voorzien: Voor grote ondernemingen: 50% van de kostprijs van de adviseur; maximum per onderneming. Voor middelgrote ondernemingen: 60% van de kostprijs van de adviseur ; maximum per onderneming. Voor kleine ondernemingen: 70% van de kostprijs van de adviseur ; maximum per onderneming.

25 BEO veld nieuw havenhuis BEO-vermogen verwarmen ca. 300kW en dekt 64% van het jaaraandeel warmtevraag BEO-vermogen koelen ca. 245kW en dekt 46% van het jaaraandeel koelen CO2 reductie: kg per jaar Jaarlijkse energiefactuur: Terugverdientijd ca. 7 jaar. 25

26 Energiemanagement ISO Doelstelling: Duurzaam ondernemen Middel: ISO Certificering door GHA behaald binnen 12 maanden na start project Op basis van een energiebeleidsovereenkomst Geldt voor heel het GHA (o.a. 11 afdelingen met significant energieverbruik) Eerste observatieperiode 36 maanden 26

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011 ROTTERDAM BIOPORT Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011 Havenbedrijf Rotterdam N.V. Structuur: Overheids-N.V., aandeelhouders: de gemeente (70%) en het Rijk (30%)

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

ZESDE AFVAL - MATERIALENCONGRES. Sportoase Leuven, 16 november Welkom. WS7 Hoe kan jij de circulaire economie laten scoren?

ZESDE AFVAL - MATERIALENCONGRES. Sportoase Leuven, 16 november Welkom. WS7 Hoe kan jij de circulaire economie laten scoren? ZESDE AFVAL - MATERIALENCONGRES Sportoase Leuven, 16 november 2017 Welkom WS7 Hoe kan jij de circulaire economie laten scoren? ZESDE AFVAL - MATERIALENCONGRES Sportoase Leuven, 16 november 2017 Peter Brughmans,

Nadere informatie

Caro De Brouwer 27/11/2013

Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 27/11/2013 Caro De Brouwer 2e Master Irw Energie, KUL Erasmus Imperial College London Thesis: Solvent storage for postcombustion CCS in coal fired plants Voorzitter YERA Young Energy Reviewers

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

CLUSTER. Innovatief Bedrijfsnetwerk.

CLUSTER. Innovatief Bedrijfsnetwerk. CLUSTER Innovatief Bedrijfsnetwerk Het Innovatief Bedrijfsnetwerk (IBN) 'Power-to-Gas' verenigt bedrijven die willen samenwerken rond waterstof als opslagmedium voor hernieuwbare energie en het gebruik

Nadere informatie

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V. THE WORLD AGREES reach global peaking of greenhouse

Nadere informatie

BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN

BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN BISEPS Business clusters Integrated Sustainable Energy PackageS NETWERKEVENT: ENERGIEBEWUST ONDERNEMEN Partners: Izegem, 20 September Introductie BISEPS project Natascha Janssens, POM West-Vlaanderen 1.

Nadere informatie

ANTWERPEN BRUIST VAN ENERGIE! Toelichting Forum Arbeid&Milieu 21.12.2010

ANTWERPEN BRUIST VAN ENERGIE! Toelichting Forum Arbeid&Milieu 21.12.2010 ANTWERPEN BRUIST VAN ENERGIE! Toelichting Forum Arbeid&Milieu 21.12.2010 Port of Antwerp and energy: some key energy data Surface : 13.057 ha Warehousing : 545 ha Electricity consumption ~19000 GWh Energy

Nadere informatie

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018 Inleiding Wat doet het Havenbedrijf Rotterdam? Hoe bouwen wij aan een duurzame haven? Wat doen wij aan waterstof? 2 Wat doet het

Nadere informatie

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013

Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers. SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Demand response: een opportuniteit voor professionele gebruikers SGF Smart Energy Solutions BASF 22 January 2013 Overzicht 1. Wie is EDF Luminus 2. De uitdaging 3. De oplossing Corporate Presentation -

Nadere informatie

volgens HbR zelfs verder Rotterdam

volgens HbR zelfs verder Rotterdam Heel Rijnmond één grote keten? Havenbedrijf Rotterdam Sandra Prenger 1 Heel Rijnmond industrial area logistics hub metropolitan area distribution volgens HbR zelfs verder Rotterdam Inhoud Havenvisie 2030

Nadere informatie

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra. Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &

Nadere informatie

Smart Delta Resources

Smart Delta Resources Smart Delta Resources Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen Werkconferentie Energieakkoord

Nadere informatie

Bevoorradingszekerheid

Bevoorradingszekerheid Bevoorradingszekerheid Commissies Bedrijfsleven en Binnenlandse Zaken van de Kamer van volksvertegenwoordigers 23.09.2014 23 september 2014 1 Meer over FEBEG Inhoud Niets nieuws onder de zon Veel partijen

Nadere informatie

Opportuniteiten en nieuwe

Opportuniteiten en nieuwe Opportuniteiten en nieuwe tendensen voor een lager verbruik Kurt Stockman Hogeschool West-Vlaanderen, Kortrijk Winst door energie-efficiëntie: ook voor KMO s? Agoria workshop 12 juni 2012 Inleiding Maatschappelijk

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen

Aggiornamento. Bedreigingen en uitdagingen voor de. industrie VWEC. Een perspectief voor Vlaanderen. Een perspectief voor Vlaanderen Een perspectief voor Vlaanderen Bedreigingen en uitdagingen voor de Aggiornamento industrie Een perspectief voor Vlaanderen VWEC auteur functie datum Marc Van den Bosch Sr. Adviseur energie en milieu VOKA

Nadere informatie

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V.

Smart Power Networks. Energie Management. Bas de Koningh - HARTING B.V. Smart Power Networks Energie Management Bas de Koningh - HARTING B.V. Motivatie Politieke doelen Reductie CO2-Uitstoot nucleare energie fase out Meer renewable energie duurzame energieefficiëntie in de

Nadere informatie

Cluster Power to Gas

Cluster Power to Gas Cluster Power to Gas Adwin Martens WaterstofNet Doorn, 13 december 2018 WaterstofNet Gestart in 2009 als non-profit organisatie (geen structurele overheidsfinanciering) Focus op concrete projecten en roadmaps

Nadere informatie

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005

WKK en de Handel. Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 WKK en de Handel Cogen Nederland symposium Zeist, 11 november 2005 Programma Opening, welkom en programma KdB CNl WKK nu en verder, hoe flexibel? KdB CNl Handel: Wat is het, wat kan wel/niet? RH EnGl Hoe

Nadere informatie

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess

Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017

Nadere informatie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage Hernieuwbare brandstoffen in transport en de bredere betekenis van bioraffinage Nederland als internationaal tankstation 962 PJ 1124 PJ Onderdeel van Klimaatakkoord 1990 wegvervoer 2018 scheepvaart scheepvaart

Nadere informatie

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012

Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen september 2012 Studie Onthaalcapaciteit decentrale productie in Vlaanderen 2011-2020 10 september 2012 Agenda Doelstelling en algemene context Methodologie PV WKK Wind Resultaten Aansluiting Transformatiecapaciteit Capaciteit

Nadere informatie

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening

Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening Naar een hoogefficiënte en duurzame toekomstige energie-voorziening J.W. Tolkamp - SOLIDpower 23/01/2017 The research leading to these results has received funding from the European Union s 7 th Framework

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. ALV ELC, Venlo 30 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie

Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie Water elektrolyse Van industrieel proces tot bouwsteen voor de integratie van hernieuwbare energie BMG Workshop: Elektrochemische membraanprocessen voor energieopwekking en (bio)chemische conversie. Jan

Nadere informatie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst

Nadere informatie

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry 2015 9 april 2015 Jeroen Koot -CEO Content Bio-methanol belangrijke grondstof voor o.a. transport en chemie BioMCN ontwikkelt duurzame en bio-based

Nadere informatie

RPPC Q BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN

RPPC Q BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN RPPC Q1 2016 BIJEENKOMST 1. INNOVATION IS CRUCIAL PAUL SMITS 2. FOCUS BLIJFT OP DUITSLAND EMILE HOOGSTEDEN INNOVATION IS CRUCIAL MAKE IT HAPPEN Paul Smits Chief Financial Officer TOEN & NU NIEUWE WATERWEG

Nadere informatie

Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces

Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces Ontzilting met restwarmte door middel van het Memstill-proces Bart Kregersman 18 November, 2010 Inhoud Introductie Keppel Seghers Memstill principe Pilootinstallaties Volgende stappen Toekomstperspectief

Nadere informatie

Fashion. Trends & Ontwikkelingen

Fashion. Trends & Ontwikkelingen Fashion Trends & Ontwikkelingen Fashion, Lifestyle en Footwear In mineur terwijl crisis net achter de rug is? Het retaillandschap verandert Diverse ketens in zwaar weer 2 Fashion, Lifestyle en Footwear

Nadere informatie

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening

De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening De rol van thermische opslag voor systeemintegratie en voor stedelijke energievoorziening Wilfried Ivens (wilfried.ivens@ou.nl) Herman Eijdems (h.eijdems@mijnwater.com) René Verhoeven (r.verhoeven@mijnwater.com)

Nadere informatie

CCR - Straatsburg 24 april 2013

CCR - Straatsburg 24 april 2013 Voortvarend schone binnenvaart CCR - Straatsburg 24 april 2013 Wilco van der Lans Havenbedrijf Rotterdam N.V. 22-4-2013 1 Duurzaamheid en beïnvloedingsfeer Port of Rotterdam Authority Port and industrial

Nadere informatie

nearly Zero Energy Buildings

nearly Zero Energy Buildings nearly Zero Energy Buildings samen op weg naar energieneutraal Jan-Maarten Elias Unica Ecopower Naslag werk in whitepaper www.unica.nl Visie Gebouwen Faciliteren bedrijfsprocessen. Duurzame gebouwen zijn

Nadere informatie

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving

Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Energietransitie biedt kansen in de gebouwde omgeving Enexis: energie in goede banen Even if you doubt the evidence, providing incentives for energy-efficiency and clean energy are the right thing to do

Nadere informatie

Duurzaamheid.. the key for future success!

Duurzaamheid.. the key for future success! Duurzaamheid.. the key for future success! 2 Visie op duurzaamheid o Noodzakelijk voor onze license to operate en groei mogelijk te maken. o Creëren van toegevoegde waarde voor bedrijvigheid, klanten en

Nadere informatie

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september 2012 Situering Eandis in energiemarkt Producenten elektriciteit CREG / VREG Invoerders aardgas Elia Fluxys Distributienetbeheerders Leveranciers Klanten

Nadere informatie

Energieverzorging Nederland

Energieverzorging Nederland Energieverzorging Nederland Naar een Duurzame Samenleving (VROM) Vanuit een internationaal geaccordeerde basis voor 2050 Standpunt Nederlandse overheid : 100% CO2 -reductie Standpunt van de G8: 80 % CO2

Nadere informatie

Wie zijn we? Visie. Missie

Wie zijn we? Visie. Missie Wie zijn we? Missie Wij ontzorgen de publieke sector naar een duurzamer en efficiënter energiebeheer. Visie Dynamisch en innovatief energiebeheer vormt de basis Onze expertise en data vormen de sleutel

Nadere informatie

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard

Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Uitdagingen en opportuniteiten in een smart grid omgeving Een zoektocht naar flexibiliteit? 13/10/2015 Helena Gerard Inhoud Inhoud Deel I Deel II Deel III Deel IV EnergyVille Uitdagingen in onze huidige

Nadere informatie

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois

ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois ESCo s en EPC, Ook voor Openbare besturen en KMO s? ECONEXT, Antwerpen, 18 April 2013 Factor4, C-H Bourgois Agenda ESCO s en EPC, definitie Minimale project criteria Openbare besturen KMO s Conclusies

Nadere informatie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie

Making new energy flow. Eén platform voor jouw energie Making new energy flow Eén platform voor jouw energie Yuso, een nieuwe kijk op energie management INJECTIE. LEVERING. OPSLAG. YUSO, EEN NIEUWE KIJK OP ENERGIE MANAGEMENT 2012 OPRICHTING YUSO YUSO, EEN

Nadere informatie

De waterstofeconomie en Noord-Nederland

De waterstofeconomie en Noord-Nederland De waterstofeconomie en Noord-Nederland SER Noord-Nederland Bijeenkomst energietransitie 11 juni 2019 Catrinus Jepma Rijksuniversiteit Groningen New Energy Coalition 1. Hoe loopt de energietransitie in

Nadere informatie

Shell NL & Shell New Energies

Shell NL & Shell New Energies Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer

Nadere informatie

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006

WKK in Nederland Toen, Nu, Straks. BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK in Nederland Toen, Nu, Straks BezinningsGroep Energie Utrecht, 28 juni 2006 WKK is goed en moet Energie is meer dan elektriciteit WKK fundamenteel energetisch WKK voordelen, potentie en nadelen WKK

Nadere informatie

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017 AMBITIEUZEKLIMAATDOELSTELLINGEN ZIJN OOK DE PIJLERS VAN EDF LUMINUS 1 Helpen klanten minder en slimmer energie gebruiken 2 Resterend energieverbruik

Nadere informatie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie

Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie Making Things Smart Sturen van energieverbruik Essenscia workshop Flexibiliteit en energie-efficiëntie 1 2 Uitdaging chemie 3 Uitdaging elektriciteitssysteem 4 Uitdaging elektriciteitssysteem 5 Uitdaging

Nadere informatie

Marketing en Promotie 2013

Marketing en Promotie 2013 Marketing en Promotie 2013 Haven van Antwerpen 4 december 2012 Agenda 1. Sterk door Samenwerk door Luc Arnouts 2. Marketing en Promotie 2013 door Wim Dillen & Luc Arnouts 3. Slotwoord door Walter Van Mechelen

Nadere informatie

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie Alex Ouwehand Directeur NMZH CO2 emission CO2 reduction Ambities klimaat en energie EU en Rijk 2020 : 20 % CO 2 -reductie (tov 1990),

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract

Zaal ATELIER Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Zaal ATELIER +1 5.7. Energie hernieuwen en opslaan: ontdek het prestatiecontract Inhoud Visie in een notendop Patrimoniumvisie Data-analyse M&V Opvolging en monitoring EPC PV-installaties Submetering

Nadere informatie

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma GROENE KOOLWATERSTOFFEN Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma AANLEIDING: Grote belangstelling voor waterstof in de aanloop naar, en binnen het Klimaatakkoord Scenario s, projecties en schattingen voor

Nadere informatie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze

Nadere informatie

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers

METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING. Stijn Bruers METING EN INBEDDING VAN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK IN BEDRIJFSVOERING Stijn Bruers OVERZICHT MILIEUZORGSYSTEEM NULMETING REDUCTIEDOELSTELLING ANALYSES EN SIMULATIES ACTIEPLAN CASE STUDIES 1 1. MILIEUZORGSYSTEEM

Nadere informatie

DB Schenker - The Transportation and Logistics Division of Deutsche Bahn. DB Mobility Logistics AG Transportation and Logistics April 2015

DB Schenker - The Transportation and Logistics Division of Deutsche Bahn. DB Mobility Logistics AG Transportation and Logistics April 2015 DB Schenker - The Transportation and Logistics Division of Deutsche Bahn DB Mobility Logistics AG Transportation and Logistics April 2015 Overview of revenues, EBIT and employees of DB and its business

Nadere informatie

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert

ECN Lunchcolloquium. EnTranCe: the Energy Transition Centre. November 3, 2014 Wim van Gemert ECN Lunchcolloquium EnTranCe: the Energy Transition Centre November 3, 2014 Wim van Gemert HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN General information e Hanze University of Applied Sciences, Groningen was founded in

Nadere informatie

Beheersing piekverbruik

Beheersing piekverbruik Beheersing piekverbruik Cis Vansteenberge Smart Building Congres 5 maart 2015 Beheersing piekverbruik 5/3/2015 1 Inhoud Inleiding Congestie Windprofiel Profiel zonne-energie Oplossingen DSM Opslag Besluit

Nadere informatie

Aanpak luchtkwaliteit in de haven van Antwerpen

Aanpak luchtkwaliteit in de haven van Antwerpen Aanpak luchtkwaliteit in de haven van Antwerpen 11/19/2018 Pieter Vandermeeren 1 SDGs: a framework for the business strategy of the Port of Antwerp Business plan Port of Antwerp 2018-2020 Improving efficiency

Nadere informatie

MSS Micro SCADA Systeem

MSS Micro SCADA Systeem Wijnand van Asseldonk / Alex Otten MSS Micro SCADA Systeem Agenda ICT in een oogopslag Aanleiding ontwikkeling MSS Keuzemogelijkheden Uitwerking van de keuze Aanvullende wensen ICT in een oogopslag Opgericht

Nadere informatie

Sikke Klein. Duurzaam denken en doen

Sikke Klein. Duurzaam denken en doen Sikke Klein 23 maart 2011 Duurzaam denken en doen Keuzes uit de praktijk voor warmte Agentschap NL Congres Warmte in de Industrie AkzoNobel Industrial Chemicals 1 The three business areas of AkzoNobel

Nadere informatie

De energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie

De energetische transitie. Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Ivan Piette Product Manager BeLux. Herzlich willkommen. Referent. Viessmann Akademie Pagina 1 Herzlich willkommen De energetische transitie Wie ziet het bos (nog) door de bomen? Referent Viessmann Akademie Ivan Piette Product Manager BeLux Energetische vectoren / Warmtegeneratoren Bestaat

Nadere informatie

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens

De Rotterdamse haven en het achterland. Havenvisie 2030 en achterlandstrategie. Ellen Naaykens De Rotterdamse haven en het achterland Havenvisie 2030 en achterlandstrategie Ellen Naaykens Havenbedrijf Rotterdam N.V. Movares symposium 29 november 2011 Inhoud Profiel haven Rotterdam Ontwerp Havenvisie

Nadere informatie

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu A. van der Drift December 2013 ECN-L--13-081 GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu Bram van der Drift Clean Tech Business Day 11 december

Nadere informatie

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE

PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE PROVINCIE ANTWERPEN PARTNER VOOR HERNIEUWBARE ENERGIE Trias energetica Gebruik andere bronnen zo efficiënt mogelijk Gebruik energie uit hernieuwbare bronnen en reststromen Beperk de energievraag Duurzame

Nadere informatie

Warmtenetten strategisch energiebeleid

Warmtenetten strategisch energiebeleid Warmtenetten strategisch energiebeleid Stadsontwikkeling - EMA 8 mei 2013 Stedelijk beleid Noodzaak en warmtebronnen Pijlers van het beleid Plannen Warmtenetten strategisch energiebeleid 1 Stedelijk Beleid

Nadere informatie

Zaal KLEINE FOYER 4.6. Bedrijven op weg zetten naar hernieuwbare energie

Zaal KLEINE FOYER 4.6. Bedrijven op weg zetten naar hernieuwbare energie Zaal KLEINE FOYER 4.6. Bedrijven op weg zetten naar hernieuwbare energie Bedrijven op weg zetten naar hernieuwbare energie Klimaatdag VVSG, 3 mei 2019 2 BISEPS duurzame energie voor bedrijven 3 SYNERGIEën

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium

Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium Slim met energie opportuniteiten voor de industrie Smart Energy Solutions - 4 december 2012 Febeliec represents the industrial consumers of electricity and natural gas in Belgium FEBELIEC STELT ZICH VOOR

Nadere informatie

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem

Slim energiebeheer volgens ISO bij Het Facilitair Bedrijf. Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem Slim energiebeheer volgens ISO 50001 bij Het Facilitair Bedrijf Tine Moens Coördinator energie- en milieuzorgsysteem EMAS-MEETING 04/10/2018 ENERGIEMANAGEMENT (ISO 50001) MILIEMANAGEMENT (ISO 14001 2020)

Nadere informatie

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014

Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Uitdagingen van Wind en Zon inpassing 28 november 2014 Ben Voorhorst COO TenneT 1 Onderwerpen TenneT algemeen Aandeel duurzaam Uitdaging inpassing duurzaam: - invloed weer - balanshandhaving - prijsontwikkeling

Nadere informatie

The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons

The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons The City of Tomorrow TU-Delft, 9 maart 2018 Dirk Sijmons 300.000 BP 400 BP- 100 AP 300.000 AP (?) 300 million years of fossil solar-energy burned up in 500 years http://www.nasa.gov/press/goddard/2014/november/nasa-computer-model-provides-a-new-portrait-of-carbon-dioxide/#.vgvn8nswven

Nadere informatie

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010

Welkom. Smart Grids Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 Welkom Slimme netten? of Netten voor slimme mensen? 20 oktober 2010 : probleemstelling Meer lokale productie Lokale injectie zorgt voor opwaartse stroom Fluctuerend en weinig controleerbaar Het netwerk

Nadere informatie

GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN

GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN GENK-ZUID: GROEPSAANKOOP PV- PANELEN PROJECT HERNIEUWBARE ENERGIE GENK-ZUID Aanleiding Probleemstelling: Negatief imago Hoge energieprijzen CO₂ uitstoot: maatschappelijke verantwoordelijkheid Bedrijventerrein

Nadere informatie

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk

Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Hernieuwbare energie en WKK in de praktijk Alex Polfliet Zaakvoerder 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie 1. Photo-voltaïsche zonne-energie 2. Waterkracht 1. Inleiding 2. WKK 3. Hernieuwbare energie

Nadere informatie

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010

Methanol. De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 Methanol De toekomstige biobrandstof? CCS Dr. Ir. René Cornelissen Zwolle, 14 oktober 2010 1 Onderwerpen CCS CCS & Biomassa Methanol & DME als brandstof Varnamo Biomethanol Kosten Conclusies 2 CCS Klein

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde

Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Alternatieve energiebronnen en gevolgen voor de haven Havendebat, 2 november 2017, Coby van der Linde Plan De veranderingen in de internationale oliemarkten Gevolgen voor ARA, rol van energiehub Energietransitie,

Nadere informatie

Tebodin. Asset and Reliability Management Bad Actor Analyse

Tebodin. Asset and Reliability Management Bad Actor Analyse Tebodin Asset and Reliability Management Bad Actor Analyse Big Data Event Terneuzen 18 oktober 2016 Adam Morón adam.moron@tebodin.com Our markets INDUSTRIAL Automotive; Construction Materials; Consumer

Nadere informatie

Duurzame energie voor alle Lennikenaren! (Bruno Moens, LENNIK² - NVA-Lennik)

Duurzame energie voor alle Lennikenaren! (Bruno Moens, LENNIK² - NVA-Lennik) Duurzame energie voor alle Lennikenaren! (Bruno Moens, LENNIK² - NVA-Lennik) Duurzame energie is broodnodig: eerst besparen en dan zelf energie opwekken met de bronnen uit onze onmiddellijke omgeving.

Nadere informatie

MEERLAAGS LEGGEN. Sjaak Verburg Themabijeenkomst (Kennistafel) Buisleidingen, 19 april 2016

MEERLAAGS LEGGEN. Sjaak Verburg Themabijeenkomst (Kennistafel) Buisleidingen, 19 april 2016 MEERLAAGS LEGGEN Sjaak Verburg Themabijeenkomst (Kennistafel) Buisleidingen, Even voorstellen Sjaak Verburg: Havenbedrijf Rotterdam N.V. Programmamanager K&L Business developer Energie en Procesindustrie

Nadere informatie

United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven

United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven United Mobility: EV + zuinig = een match made in heaven Even voorstellen auke@aukehoekstra.nl Onderzoeker aan de TU/e (agent based models en serious games voor een kosteffectieve transitie naar duurzame

Nadere informatie

Wind Werkt ook in 2050

Wind Werkt ook in 2050 Wind Werkt ook in 2050 Prof.dr. Gerard van Bussel TU Delft, leerstoel windenergie Delft University of Technology Challenge the future Wind Werkt 10 GW Sinds 1990: groei van 30%/jr Europa leidend vanaf

Nadere informatie

ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS

ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS HERTEL PLANT INTEGRITY ISOLATIE: VERGETEN ONDERWERP GEMISTE KANS Peter Stulen INHOUD Presentatie: Peter Stulen (Manager Plant Integrity, Hertel Group) Inhoud: Introductie Hertel Potentieel en besparingen

Nadere informatie

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit

Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit EnergyVille Studiedag De slimme woning: Van toekomstbeeld naar realiteit Hoe energiezuinig is een slimme woning? Wat is de rol van de consument? Ighor.vandevyver@vito.be Studiedag De Slimme Woning workshop

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

DECARBONISATION AND THE PORT OF ROTTERDAM: CHALLENGES & OPPORTUNITIES

DECARBONISATION AND THE PORT OF ROTTERDAM: CHALLENGES & OPPORTUNITIES DECARBONISATION AND THE PORT OF ROTTERDAM: CHALLENGES & OPPORTUNITIES Ruud Melieste Havenbedrijf Rotterdam N.V. WERKCONFERENTIE TOPSECTOR ENERGIE Amersfoort, 29 september 2016 Profiel: Havenbedrijf Rotterdam

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie

Hernieuwbaar gas. Energiedrager van de toekomst. Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie Hernieuwbaar gas Energiedrager van de toekomst Wat is de rol van (hernieuwbaar) gas in de energietransitie New Energy Coalition Sector Grondstoffen Kracht en licht Vervoer Warmte Eindverbruik 567 PJ 362

Nadere informatie

Duurzame energie in Lennik

Duurzame energie in Lennik Duurzame energie in Lennik Op zoek naar mogelijkheden voor duurzame energie in Lennik met speciale aandacht voor de mogelijkheden van windenergie in Lennik 1 Waarom duurzame energie? 1 Streek voorbereiden

Nadere informatie

WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg

WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken Koos Kerstholt Tobias Platenburg Introductie Koos Kerstholt Stichting KIEN thema coördinator 0-energie Onderzoek & presentatie: Tobias Platenburg Werktuigbouwkunde

Nadere informatie

Haalbaarheidsonderzoek warmtenet Oostende

Haalbaarheidsonderzoek warmtenet Oostende 1 Haalbaarheidsonderzoek warmtenet Oostende 2 Broeikasgasreductie en productie hernieuwbare energie op bedrijventerreinen Activiteiten ECO 2 PROFIT-project regio Brugge-Oostende CO 2 -voetafdruk van bedrijventerreinen

Nadere informatie

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012

Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Samenwerking in de Delta. Jaap Jelle Feenstra Hoofd Public Affairs HbR 29 nov 2012 Haven- en Industrie Complex = HIC Mainport Rotterdam incl Dordrecht + Waal-/Eemhaven 1 Containers Shortsea Forest products

Nadere informatie

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen

Welkom. Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Welkom Energiediensten voor lokale besturen : Gerealiseerde energieprojecten Energiedag VVSG Antwerpen Aanbod Energiediensten voor Lokale Besturen Wat zijn EnergieDiensten voor Lokale Besturen? Energie

Nadere informatie