Grenzen verkennen: wie heeft er een goed recept?! workshop 14 juni 2016 Door: Anke Muizelaar, projectleider en adviseur Informele zorg Markenheem Karel van Dijk, juridisch adviseur gezondheidsrecht Cecil Scholten, programmaleider en auteur Grenzen verkennen
Markenheem: samen maken we het recept
Recept Markenheem Veranderingen in de zorg Nadenken rol mantelzorger Mantelzorg niet verplichten Deelname: In voor Mantelzorg
Samen maken we het recept Samen kijken naar goede ingrediënten voor het vernieuwde samenspel Gemêleerde projectgroep: Zorgmedewerkers, mantelzorgers, OR, LCR, vrijwilligers (en cliënten) Draagvlak > Bak-tip: bedenk samen een beeldende communicatiecampagne > Bak-tip: kartrekkers operationeel- en beleidsniveau en aandacht bij management
Ingrediënten voor samenspel Samenspelscan, tops/tips, individuele gesprekken Training gecombineerde groep: Toegevoegde waarde mantelzorger, vrijwilliger, medewerker Sociaal netwerk Welbevinden cliënt Wensen in vervulling laten gaan m.b.v. netwerk > Bak-tip: http://www.expertisecentrummantelzorg.nl/em/instrument-samenspelscan-thuis-en-verblijfszorg.html
Eén van de bakresultaten Netwerkcirkel/-kaart maken Familie heeft groepsapp aangemaakt van netwerk cliënt Medewerkster test duo-fiets Foto gedeeld in de app Cliënt gaat nu structureel fietsen met kleindochter > Bak-tip: Maak gebruik van een thema > bijv. welbevinden of meer bewegen
Bakresultaat Mantelzorgers voelen zich meer betrokken, welkom en vrijer Kennismaking: dialoog Verlichting 1 e ring mantelzorgers door breder netwerk te betrekken Aantrekkelijk maken voor verschillende mantelzorgers Ontstaan van nieuwe activiteiten: Mee eten, samen koken, spelletje met groepje bewoners, moeder naar bed brengen, vaatwasser Meedenken inzake zelfredzaamheid Ondersteuning mantelzorgers
Samenspel lijkt simpel Medewerkers Angst voor verlies FTE Jus van het werk Onzekerheid eigen deskundigheid / toegevoegde waarde Dialoog aangaan Grenzen en aansprakelijkheid
Resultaten Cultuur Aandacht voor de mantelzorger Breder netwerk Integreren in andere projecten Dialoog Grenzen verleggen
Vragen over het recept bij Markenheem
Enkele tips Contact met mantelzorgers: vanaf eerste kennismakingsgesprek en gesprek over zorgleefplan op insteken, informatie lezen, begroeten en bevragen, samenwerken Netwerk betrekken: in beeld brengen aan hand van wensen en ecogram, digitaal communiceren Hoe krijg je iedereen mee: praten over uitgangspunt en doel van samenwerking plus gevoeligheden en gedoe op tafel Betrekken van vrijwilligers: ook met hen praten over uitgangspunt en doel en kijken naar hun rol en bijdrage Steun van manager: bespreken wat wel en niet mag en wat er voor nodig is om dat op verantwoorde wijze te laten gebeuren, afspraken over maken hoe te werk te gaan
Grenzen verkennen: wat vind jij Wat mag een mantelzorger en vrijwilliger wel en niet doen in de zorg?
Eerste casus
Tweede casus
Derde casus
Juridisch Mantelzorgers en bekenden uit netwerk: zijn zelf verantwoordelijk en aansprakelijk voor hun handelen. Ook na instructies van formele zorg. En ook als naaste in verzorgings- of verpleeghuis verblijft. Organisatie waar cliënt verblijft, heeft wel toezichthoudende rol. Vrijwilligers: Organisaties waar ze werkzaam zijn, zijn verantwoordelijk en aansprakelijk voor handelen van vrijwilligers. Organisatie moet er ook voor zorgen dat uitvoering van handelingen op kwalitatief goede manier gebeurt. Dat wil niet zeggen dat het voor vrijwilligers verboden is allerlei risicovolle en zelfs voorbehouden zorghandelingen uit te voeren.
Type grenzen
Ingrediënten voor recept Wettelijk / juridisch Visie Kaders Samenwerking organiseren Organisatorisch / functioneel Afstemmen Faciliteren Verankeren in werkprocessen Relationeel Waarden delen Bijpassende gedrag Gedoe en emoties op tafel Persoonlijk Houding Reflecteren Eigenaarschap
Wie staat aan het roer? Formele zorg aan het roer Cliënt en omgeving aan het roer Samen aan het roer
Wat ga je doen?! Grenzen stellen Grenzen verkennen Problematiseren Faciliteren Contact-zorg ipv contract-zorg
Dont s en do s Niet: Teveel vanuit organisatie Handelen alleen vanuit angst en onzekerheid Instrumentele visie (Te) hoge eisen Mantelzorg verplichten Vrijwilligers gaten laten opvullen Afzijdig houden De baas willen blijven spelen en het beter weten Wel: Meer vanuit behoeften van cliënten Handelen vanuit motivatie en tijd Diverse talenten te benutten Meer betrokkenheid bij welbevinden van kwetsbare burgers aanboren Kennis en kunde delen Samenwerken met cliënten mantelzorgers en andere informele zorgverleners
Aan de slag Meer informatie: www.invoormantelzorg.nl/werkboek Thema Grenzen verkennen www.vilans.nl Notitie Grenzen verkennen www.zorgbetermetvrijwilligers.nl Handreiking verantwoord 1-op-1 vrijwilligerswerk Cecil Scholten, c.scholten@vilans.nl