J A A R V E R S L A G 2 0 1 2 Lef met LANDER
Inhoudsopgave JAARVERSLAG* Met vertrouwen de toekomst in 5 Missie en beleid 6 Inhoudsopgave JAARREKENING Inleiding 23 1. Rechtmatigheid 24 De buitenwereld 7 Samenwerking 10 Organisatie 12 Financiën 17 Toezicht 18 Vooruitblik 19 2. Bestemming resultaat 2012 25 3. Balans 26 4. Programmarekening 28 5. Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 29 6. Toelichting op de balans 32 7. Toelichting op de programmarekening 38 3 * Tevens dienende als sociaal jaarverslag. 8. verslaglegging AWBZ-activiteiten van de Gemeenschappelijke Regeling LANDER over het jaar 2012 43 9. SISA-bijlage: realisatie WSW 45 10. Controleverklaring 46 Afkortingenlijst 49 INHOUDSOPGAVE
SAMENSTELLING ALGEMEEN EN DAGELIJKS BESTUUR op 31 december 2012 Buren Mevrouw G. van der Donk-van Andel (DB) De heer M. Hofman De heer J. van Rijswijk Neder-Betuwe De heer H. Dorenbos Mevrouw S.A. Mathijssen De heer V.M. van Neerbos (DB) Culemborg De heer J. Marringa De heer H.C. van Oorschot (DB) De heer J.P. Roefs Neerijnen De heer J. Krook (DB) De heer L.D. van Lith De heer C. Nijhoff Geldermalsen Mevrouw H. Boer Rookhuiszen-de Joode Mevrouw K. de Heus-van Wijk De heer W. Hompe (DB) Tiel Mevrouw L.H.K. Metiary Mevrouw C.A.A. van Rhee-Oud Ammerveld (DB-voorzitter) Mevrouw I.C.M. Son-Stolk 4 Maasdriel Mevrouw J.C.G.L. van de Braak-van Hooft De heer J.J.T.M. Leijdekkers (DB) De heer C.J.A.M. Tijssen Zaltbommel Mevrouw B. Rachak De heer G.B. van t Zelfde De heer C.A.H. Zondag (DB) Adviserende DB-leden Mevrouw M.D. den Ouden De heer R.J.M. Matser Werkgebied LANDER werk & participatie CULEMBORG BUREN NEDER-BETUWE GELDERMALSEN TIEL NEERIJNEN ZALTBOMMEL MAASDRIEL SAMENSTELLING ALGEMEEN EN DAGELIJKS BESTUUR
MET VERTROUWEN DE TOEKOMST IN Het valt niet mee om terug te kijken op het jaar 2012, met zo veel in het verschiet voor 2013! Alles lijkt samen te komen in dat komende jaar: - (inmiddels zekerheid over) verdere zware bezuinigingen WSW - helderheid over de nieuwe Participatiewet - besluitvorming over de toekomst van WSW-Nieuw Beschut - en als laatste maar niet minste de koers inzake de regionale samenwerking op werk & inkomen. Mevrouw C.A.A. van Rhee-Oud Ammerveld Voorzitter Maar zo n snelle stap zou niet terecht zijn. Het jaar 2012 was een heel bijzonder jaar in de geschiedenis van LANDER. De organisatie vormde zich om naar Participatiewet voorbereid. Gepaard gaande met grote inspanningen en onzekerheid voor alle personele lagen, inclusief de medezeggenschap. Met een vermindering van de (semi-) ambtelijke bezetting met circa een derde, in combinatie met een kwaliteitsslag in de vorm van selectie en ontwikkelplannen. Begrijpelijkerwijze vergezeld door de nodige stress, onzekerheid en onrust. Hetgeen ook aan de doelgroepen van LANDER absoluut niet ongemerkt voorbij ging. Het stemt tot grote tevredenheid dat de organisatie, beter gezegd: de mensen in de organisatie, dit goed heeft verwerkt en de winkel goed open heeft gehouden, en dan ook nog eens ruim binnen de begrotingsdoelstellingen is gebleven. Dit geeft groot vertrouwen voor de verwerking van de komende forse veranderingen. 5 Namens het algemeen bestuur, Mevrouw C.A.A. van Rhee-Oud Ammerveld Voorzitter met vertrouwen de toekomst in
MISSIE EN BELEID Reeds begin 2011 stelde het bestuur van LANDER het (aanvullende) beleidsplan Tijd voor Prioriteit, vast voor de periode 2012-2013. Met als bijzondere focus de forse korting op de SW-rijkssubsidie en de sterke terugloop van het aantal WWB-trajecten. De uitvoering van het beleidsplan heeft inmiddels geleid tot zodanige stroomlijning van de organisatie, qua volume en opzet, dat deze wetswijziging voorbereid en laag kostenniveau combineert. De nieuwe - de WWNV opvolgende - Participatiewet levert nieuwe uitdagingen op, die in het nieuwe beleidsplan voor 2014 e.v. een plaats zullen moeten vinden. Voor een korte vooruitblik wordt verwezen naar de betreffende paragraaf in dit jaarverslag op pagina 19. De missie van LANDER bleef onveranderd van kracht: LANDER biedt werk aan mensen die niet op eigen kracht een baan kunnen vinden of begeleidt hen naar een plek op de reguliere arbeidsmarkt. Iedereen komt zo aan het werk, bij voorkeur op een werkplek bij een werkgever of anders bij een van de onderdelen van LANDER. Voor LANDER zijn belangrijk de Wet sociale werkvoorziening (WSW), de Wet werk & bijstand (WWB), de voormalige Instroom- en Doorstroom-regeling (I/D), de voormalige Wet inschakeling werkzoekenden (WIW), de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (WAJONG) en de algemene Wet bijzondere ziektekosten (AWBZ). In de praktijk van alledag doet de regeling er niet zo veel toe. In principe kan voor iedere cliënt of medewerker hetzelfde instrumentarium worden gebruikt. Afhankelijk van de individuele wensen en behoeften van (aspirant-) werknemers en werkgevers probeert LANDER regelingen zo flexibel mogelijk toe te passen. Bovendien werkt LANDER waar nodig met andere partijen samen om uitplaatsing te realiseren. 6 LANDER als ontwikkelaar In de ontwikkelorganisatie wordt als het ware gewerkt met één standaard aanpak: diagnose in de vorm van self-assessment (doel: achterhalen van de echte drijfveren van cliënten). assessment in een echte werksituatie, via de instrumenten die LANDER daarvoor heeft, zoals het Werkportaal. Het gaat om het doen van waarnemingen in een echte werksituatie om te beoordelen welke kansen een kandidaat heeft. Beschut werk kan het eindresultaat zijn indien uit het assessment blijkt dat (verticale) arbeidsontwikkeling niet meer mogelijk is. Verticale arbeidsontwikkeling is hier dan in feite niet meer nodig en mag van de kandidaat dan ook niet gevraagd worden. Verhoging van loonwaarde blijft wel een doel. een kandidaat kan (tijdelijk) terecht komen bij onderdelen van LANDER zelf omdat er nog aan werknemersvaardigheden of vakvaardigheden gewerkt moet worden wil iemand op termijn bij een werkgever aan de slag kunnen. LANDER Werken/Leren is hier de specialistische werkgever die arbeidsontwikkeling biedt zodat plaatsing bij reguliere werkgevers binnen twee jaar wel mogelijk is. Bovenliggend doel is immers uitstroom. een kandidaat kan rechtstreeks naar een werkgever als direct na het doorlopen van het Werkportaal plaatsing bij een werkgever mogelijk is. Dit kan bijvoorbeeld bij een indicatie begeleid werken, waar duidelijk is dat plaatsing bij een werkgever binnen drie maanden haalbaar is. Met keurmerk! LANDER heeft de toekenning voor het keurmerk Blik op Werk. Dit keurmerk wordt uitgegeven door de stichting Blik op Werk en is een hoogwaardig en onafhankelijk betrouwbaarheidskeurmerk, dat basisgarantie biedt voor kwaliteit. Het Blik op Werk-keurmerk is ontwikkeld voor dienstverleners die bijdragen aan de inzetbaarheid en inburgering van werkenden en niet-werkenden in Nederland. Het keurmerk maakt de markt transparant en borgt de kwaliteit van werkzaamheden. Centraal in het keurmerk staat de cliënt die gebruik maakt van de dienstverlening. Dienstverleners komen alleen in aanmerking voor het keurmerk als hun cliënten tevreden zijn over de geleverde dienstverlening en als ze hun afspraken zijn nagekomen. Ook de tevredenheid van opdrachtgevers en hun mening over het nakomen van afspraken, weegt zwaar mee in de beoordeling. Voor cliënten van LANDER biedt het keurmerk de garantie dat zij haar afspraken nakomt. Voor inkopers en casemanagers van gemeenten, UWV en verzekeraars of werkgevers is het keurmerk een duidelijk selectie- en gunningscriterium. Met goed instrumentarium LANDER werkt op gestructureerde wijze aan arbeidsontwikkeling. Daarbij hoort een systematische inzet van diagnose, assessment en meting van loonwaarde, met Dariuz Wegwijs in waardering. Het Dariuz-instrumentarium is volledig in de interne begeleidingsprocessen van LANDER geïmplementeerd. Uitvoerders op jobcoachniveau zijn daarvoor op maat gecertificeerd. missie en beleid
DE BUITENWERELD Dariuz is een samenhangend pakket. Het is samengesteld uit het beste van het Diagnose Methode Activeringspotentieel (DMA), de Vragenlijst Prestatiemogelijkheden (VPM) en de ATLANDER-norm. Het systeem is heel gebruiksvriendelijk, met de cliënt of (SW-)medewerker als uitgangspunt. Het is opgezet volgens de criteria van het keurmerk Gewone Taal. Bovendien is Dariuz breed inzetbaar door de combinatie van wetenschappelijke onderbouwing en de praktijkkennis van professionals. Nu én in de toekomst. De kwaliteit van de methode blijft gewaarborgd en up-to-date door unieke training en certificering voor professionals. Het bijzondere van Dariuz is het integrale karakter. Door de integrale opzet wordt informatie over de cliënt of (SW-)medewerker direct in concrete vervolgstappen vertaald, terwijl de professional zelf de regie over het traject houdt. Door de web based applicatie wordt alles in een uniek normbestand vastgelegd. Efficiënt benchmarken noemen we dat. www.dariuz.nl Zat men op de goede plaats? Natuurlijk blijft regulier werk, zo nodig met een loonkostensubsidie, het hoogste doel. In lijn met de doelstelling van brancheorganisatie CEDRIS beschouwt LANDER het buiten de muren van de LANDERvestigingen werken en het gedetacheerd werken van SW-ers bij werkgevers ( derden ), als waardevolle (en soms maximaal haalbare) stappen in de arbeidsontwikkeling. Waarbij uitdrukkelijk wordt ingezet op maximalisering van de gerealiseerde loonwaarde. Zelden is de opdracht van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) zo in beweging geweest als nu en in de nabije toekomst. Wet sociale werkvoorziening (WSW) De laatste wijziging van de WSW is van 2008. Deze kostte veel energie, maar is in de regio zonder problemen verwerkt. In 2010 werd de SW-sector geconfronteerd met een per 1 januari 2011 ingaande zware korting op de rijkssubsidie per SE. Een korting die LANDER vanaf het jaar 2011 ruim 1,5 mln per jaar kost. Bij het aantreden van het kabinet Rutte I werd duidelijk dat vanaf het jaar 2013 de rijkssubsidie in stappen verder verlaagd zal worden naar 22.050 per SE in 2015. Bij het aantreden van Rutte II werd de pijn niet verzacht, maar over meerdere jaren gespreid. Vanaf 2019 moet met ruim 5.000 minder subsidie per SE worden gewerkt dan het niveau van 2010. De bestaande dienstverbandverplichtingen blijven bestaan, evenals de cao. Voor (de deelnemende gemeenten in) LANDER is dit een structurele daling van de subsidie met ruim 5 mln per jaar, waartegenover per WSW-er gelijkblijvende (WSW dienstbetrekkingen) verplichtingen blijven bestaan. Dit alles legt een grote negatieve druk op het zogenaamde subsidieresultaat. Vanwege de stop op de WSW-instroom zal het volume aan WSW-ers vanaf 1 januari 2014 teruglopen (zie hierna bij Participatiewet). Wet werk & bijstand (WWB) en het Participatiebudget 7 Voor 31 december van het verslagjaar stond de doelstelling dat minimaal 33% van de doelgroep bij derden werkt (in detachering en begeleid werken). LANDER haalde deze doelstelling: zij kwam uit op 33,2%, een verbetering met circa 2 procentpunten ten opzichte van de situatie per ultimo 2011. Voorts was het doel om per 31 december 2012 op maximaal 38% binnen uit te komen (in de industrie). Per ultimo 2012 realiseerde LANDER deze doelstelling, met de behaalde 43,0%, niet. Figuur: Verdeling binnen / buiten / derden 2012 Met het participatiebudget (PB) hebben gemeenten meer ruimte eigen beleidsafwegingen te maken, toegesneden op de lokale en regionale praktijk. Gemeenten hebben meer mogelijkheden om maatwerk aan de burger te bieden en zijn vrij in de keuze van instrumenten. Ook participatiebudgetten ontkomen niet aan financiële ingrepen van de rijksoverheid. Huidige beeld voor het jaar 2013 is dat na eerdere inkrimping sprake is van enige stabilisatie van de daling van de gelden in het participatiefonds (althans het deel dat bestemd is voor re-integratie). Maar verdere aanzienlijke daling ligt met de komst van de PW in het verschiet. Het feit dat gemeenten structureel minder geld hebben respectievelijk terughoudend zijn met opdrachten was bij LANDER zeer goed merkbaar. De WWB-opdrachten droogden nagenoeg op. de buitenwereld
De Participatiewet Two ticks to match 8 Alhoewel de Participatiewet (PW) veel overeenkomsten heeft met de eerder verwachte Wet Werken naar Vermogen (WWNV) zijn een aantal essentiële wijzigingen te melden. Anders dan in de WWNV hebben gemeenten niet meer de verplichting vrijgevallen plaatsen in de werkvoorziening op te vullen, voor wat betreft het zogenaamde nieuw beschut. Daarnaast kan voor iedereen die onder de PW valt het systeem van loondispensatie (betaling onder minimumloon) worden toegepast. Wat ongewijzigd blijft ten opzichte van de WWNV is de instroomstop van de WSW oude stijl, per 1 januari 2014. Regionaal Sociaal Akkoord Rivierenland In november 2011 is een akkoord getekend over het plaatsen van 200 werkzoekenden met een achterstand op de arbeidsmarkt. Dit akkoord moet een stimulans geven aan een nog hechtere samenwerking tussen werkgevers en de bemiddelaars. Het akkoord is getekend door LANDER werk & participatie en de partijen: VNO-NCW Rivierenland, Programmaraad Participerend Rivierenland (namens de gemeenten), Provincie Gelderland, UWV WERKbedrijf en de vakbonden ABVAKABO FNV en CNV Publieke Zaak. Voor het concretiseren van het akkoord is het MVO Platform Rivierenland opgericht. Dit is een platform van, voor en door werkgevers dat duurzaam blijft investeren in werk- en stageplekken voor groepen die het niet zonder steun redden op de arbeidsmarkt. Dit platform ontwikkelt activiteiten om de doelstelling van 200 banen/werkervaringsplaatsen te behalen voor deze doelgroep. Natuurlijk zijn al veel mensen uit de doelgroep werkzaam bij werkgevers. Met deze afspraken wordt een begin gemaakt met structurele samenwerking tussen werkgevers en gemeenten en uitvoerders om in de toekomst duurzame plaatsen te realiseren. Dit sluit naadloos aan op de komende PW. Het is zeer verheugend te kunnen melden dat per eind verslagjaar reeds zo n 150 plaatsingen waren gerealiseerd, waarvan een groot deel via de betrokkenheid van het accountmanagement van LANDER. LANDER neemt deel aan de pilot het stimuleren van de omslag van SW-bedrijven naar arbeids-ontwikkelbedrijven van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, met daarin specifiek aandacht voor de ontwikkeling van de dienstverlening aan werkgevers. LANDER wil hierdoor meer en goede matches met werkgevers tot stand brengen door gebruik te maken van de (verzamelde) vraag naar competenties van werkgevers en de (verzamelde) beschikbare competenties van werknemers. LANDER ontwikkelde daartoe met partners een geautomatiseerd uitvraagsysteem bij werkgevers two ticks to match, dat deze vraag vervolgens verbindt aan de competenties van werknemers. Deze functionaliteit is in 2011 als module toegevoegd aan Dariuz. Zij wordt onder meer gebruikt in enkele pilots jobcarving. In het afgelopen verslagjaar hebben diverse bedrijven In Nederland de module gekocht en is eind 2012 de doorontwikkeling van de module gestart. Sociaal ondernemen In zijn algemeenheid kan worden geconstateerd dat de omgeving van LANDER steeds meer openstaat voor maatschappelijk ondernemen, onder andere door inzet van doelgroepen van LANDER. LANDER stimuleert en ondersteunt dit, en profiteert graag, voor haar doelgroepen. In 2011 is LANDER met zes andere SW-bedrijven, zes grote bedrijven (waaronder Heijmans en van Gansewinkel), en TNO, begonnen met de bouw van de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO). Met de PSO kan objectief worden vastgesteld in welke mate een bedrijf bijdraagt aan de werkgelegenheid van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie. In juni 2012 is een web based tool operationeel geworden waarmee werkgevers direct kunnen meten of ze in aanmerking komen voor een certificaat. In het voetspoor van enkele grote gemeenten past LANDER haar inkoopbeleid begin 2013 aan en worden voor het leveren van goederen en diensten bedrijven uitgenodigd die een PSO-certificaat hebben. Eind 2012 waren 22 bedrijven gecertificeerd (waaronder 2 bedrijven met meer dan 5.000 medewerkers) en liepen nog 21 aanvragen en audits. De certificering van bedrijven is eind 2012 functioneel ondergebracht bij Blik op Werk. Marktbewerking Met de nieuwe organisatie van LANDER is de marktbewerking breder in de organisatie neergelegd. Naast het vaste accountmanagersteam zijn de jobcoaches en praktijkbegeleiders, die dagelijks over de vloer komen bij werkgevers, nog veel meer gespitst op baan- en werkopeningen. Dat betekent naast de aandacht voor begeleiding van De buitenwereld
9 Team Accountmanagement LANDER de cliënt/medewerker ook het gesprek met de werkgever over ontwikkelingen en bedrijfsvoering. Hierin stelt LANDER zich op als partner van de werkgever in de personeelsvoorziening. Naast de individuele plaatsingen is er meer aandacht gekomen voor groepsplaatsingen. In deze vorm wordt een groep medewerkers van LANDER bij een werkgever geplaatst, bijvoorbeeld door de volledige bemensing van een productielijn. Hiermee ontzorgen we de werkgever. Daarnaast kunnen wij met onze ervaring met in-/verpakken en montage de werkgever adviseren in het slimmer inrichten van het proces. Groepsplaatsingen bieden de mogelijkheid om ook medewerkers te detacheren, die het in een individuele plaatsing (nog) niet zouden redden. Bij circa 12 bedrijven heeft LANDER inmiddels een dergelijke groepsplaatsing. Een mooi voorbeeld is onze samenwerking met Itho Daalderop, waar circa 35 LANDER-medewerkers zijn geplaatst. De accountmanagers van LANDER zijn getraind in het toepassen van functiecreatie. Functiecreatie is een methode waarbij werkprocessen worden herontworpen en taken herschikt. Hiermee worden eenvoudige taken gebundeld en komen functies beschikbaar voor de doelgroep van LANDER. De hoger opgeleide medewerker kan zich nog meer richten op taken op zijn niveau en expertise. Met name in sectoren waar, op termijn, personeelstekort wordt verwacht, is dit een interessante optie. Momenteel loopt een pilot bij een grote zorginstelling. Al onze inspanningen hebben geleid tot zodanige nieuwe uitplaatsingen, dat daarmee onze doelstelling van een netto-groei van de detacheringen en loonkostensubsidieplaatsingen met 55, bijna is behaald. Deze groei past bij onze ambities, ook in deze economische laagconjunctuur. De buitenwereld
SAMENWERKING Partners in dienstverlening 10 Het past in de strategie van LANDER om de dienstverlening te versterken door deze over te hevelen naar reguliere marktpartijen. Hierdoor stelt LANDER zich steeds meer op als intermediair en begeleider. Met AVRI is een pilot gestart. Met deze pilot is het complete Groenteam in de gemeente Buren onder aansturing gekomen van AVRI. Door de samenwerking met AVRI ontstaat meer efficiency in het onderhouden van de openbare ruimte en daarom kunnen onze medewerkers ook andere taken gaan uitvoeren. In 2013 wordt deze pilot geëvalueerd en wordt bepaald of deze aanpak breder in de regio kan worden toegepast. Voor de schoonmaak wordt samengewerkt met een aantal regionale schoonmaakbedrijven. Zowel door onderling uitwisselen van werk, als door inbreng van schoonmaakexpertise. Werkgeversadviespunt Rivierenland In de werkgevers-marktbenadering wordt intensief samengewerkt met de adviseurs van het Werkgeversadviespunt Rivierenland (WAPR). Door deze samenwerking en afstemming vormen we voor werkgevers zoveel als mogelijk een gezamenlijk loket voor de vraag om personeel. Daarnaast vergroten we door de uitwisseling van vacatures en baanopeningen de kansen voor alle doelgroepen in de regio. De accountmanagers van LANDER vormen koppels met de WAPR-adviseurs in de subregio s. Daarnaast draaien zij mee in overleggen en trainingen. Het voornemen blijft bestaan om op termijn het accountmanagement van LANDER te integreren in het WAPR. Dit hangt mede samen met de besluiten die worden genomen in het proces Regionale Infrastructuur Werk en inkomen (RIW). Locus LANDER is sinds 2011 aangesloten bij Locus. Locus is een stichting van CEDRIS en Divosa, die als doel heeft het verbeteren en afstemmen van de dienstverlening vanuit regionale/lokale uitvoering naar landelijk opererende werkgevers. Voorbeelden zijn de samenwerking met de NS en Jumbo Supermarkten. Voor LANDER heeft dit nog niet geleid tot concrete plaatsingen. Locus is ook platform voor kennisdeling en in die zin van toegevoegde waarde. systeem van cliëntdiagnose, assessment en loonwaardebepaling, door middel van een via internet toegankelijke web-applicatie gecombineerd met trainings- en certificeringsomgeving van gebruikers. Ook in het verslagjaar is er weer fors in het systeem geïnvesteerd. Zo is op verzoek van gemeenten gestart met het bouwen van de Dariuz WegWijzer. Doel van deze module van Dariuz is een snelle eerste indeling van de populatie naar cliëntstromen: direct werk, loondispensatie, leer/werk traject en beschut werk. In de loop van 2012 konden gemeenten het systeem gaan gebruiken voor de eerste indeling van klanten. In 2012 werd het ook mogelijk om een volledige bestandsanalyse uit te voeren met de data die via Dariuz verzameld zijn. Zo kunnen Dariuz-gebruikers uitspraken doen (op bestandsniveau) van de afstand tot de arbeidsmarkt, obstakels bij het zoeken en vinden van werk, kwalificaties, attitude en motivatie van klanten. LANDER heeft hier weer de nodige kennis voor ingebracht. De verkoopvooruitzichten van Dariuz lijken gunstig. Zeker nu in de komende Participatiewet loondispensatie naar verwachting over de volle breedte kan worden toegepast. Daarbij moet altijd een loonwaardemeting worden uitgevoerd. Dit is een belangrijk product van Dariuz. TNO LANDER en TNO hebben een samenwerkingovereenkomst, met als doel wetenschappelijk onderbouwde systemen op het vlak van arbeidsontwikkeling in de praktijk te testen. Beide partijen wisselen, op voorhand, informatie uit over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van kennisontwikkeling ten aanzien van re-integratiemarkt en kwaliteitsverbetering. Ook kunnen gezamenlijk projecten worden opgestart. In 2012 hebben we, samen met TNO en anderen, twee projecten uitgevoerd. Het project PSO samen met 6 reguliere bedrijven is uitgevoerd en opgeleverd in dat jaar. In 2012 is ook het project prestaties en presentaties (resultaten in beeld brengen van SW-bedrijven) opgestart, uitgevoerd en opgeleverd aan SBCM. Beide projecten zijn van cruciaal belang voor het verbinden van werkgevers aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt en het transparant maken van prestaties van SW-bedrijven. Dariuz Containercleaning Dariuz, een minderheidsdochter van LANDER, biedt in eerste instantie aan de SW-sector, maar vanaf 2012 steeds meer ook aan gemeenten een volledig samenhangend en uitgebalanceerd Samen met AVRI heeft LANDER in 2009 een bedrijf voor het reinigen van (huishoudelijke) vuilcontainers opgezet. In het verslag jaar bediende een speciaal reinigingsvoertuig ruim 500 huishoudens. samenwerking
11 Helaas moesten we eind 2012 constateren dat het concept onvoldoende afnemers trekt, ondanks intensieve marktbewerking. De samenwerking zal dan ook in de loop van 2013 worden beëindigd. Secunda RIW Kringloopwinkel Secunda, een gezamenlijke dochter van LANDER en AVRI, deed het ook in 2012 bijzonder goed: maar liefst zo n 907 ton (stijging met ruim 20% ten opzichte van 2011) aan goederen werd van de afvalhoop gered en hergebruikt. En daarbij werd ook nog behoorlijk winst gemaakt. In het verslagjaar werden de verkoop- en opslagruimte fors uitgebreid. De gemeenten Tiel, Neerijnen, Neder-Betuwe, West Maas en Waal, Maasdriel, Zaltbommel, Culemborg en Geldermalsen, het UWV en LANDER hebben de handen ineen geslagen. Zij werken samen aan één regionale infrastructuur voor werk en inkomen (RIW), als logische uitwerking van de regionale visie op het sociaal domein. Deze samenwerking heeft eind december 2012 haar eerste vruchten afgeworpen. De betrokken partijen hebben ambtelijk hun akkoord gegeven aan het inhoudelijk model en eind van het verslagjaar besloten dit voor te leggen aan de colleges (en het dagelijks bestuur van Lander) en gemeenteraden (en het algemeen bestuur van LANDER). Dit goedkeuringsproces loopt nog, en is bij een aantal van de genoemde gemeenten reeds positief afgesloten. Het algemeen bestuur van LANDER heeft voor wat betreft dit inhoudelijk model geen eigen besluitvorming nodig geacht, gelet op het karakter van het model, en lift mee met de besluitvorming bij de deelnemende gemeenten. Onderdeel van het aan gemeenteraden voorgelegde besluit was om de volgende opdrachten aan een ambtelijke projectgroep RIW (waarin ook LANDER is vertegenwoordigd) te geven: - gebruik dit inhoudelijk model als kader voor de verdere uitwerking van een samenwerkingsmodel (organisatie), waarin de structuur, sturing en financiële effecten worden verwerkt. - gebruik bij het uitwerken de financiële uitgangspunten uit het inhoudelijke model als randvoorwaardelijk kader. Inmiddels is de verkenning naar een optimaal organisatorisch model in volle gang. samenwerking
ORGANISATIE Inleiding SMART resultaatgericht 12 LANDER is als organisatie vooral naar buiten gericht. De interne organisatie volgt de behoeften van die omgeving. In het verslagjaar is de organisatie langs de lijnen van Tijd voor prioriteit aangepast op de komende wetswijziging. Dit heeft geleid tot een organisatiewijziging, geeffectueerd in het voorjaar van 2012, die uitgaat van het leidende principe dat LANDER als kerntaak heeft om alle groepen die niet volledig in staat zijn om het wettelijk minimumloon te verdienen en die onder de Participatiewet vallen een aanbod te doen. Uitgangspunt van de organisatiewijziging is extern werken tenzij. Met optimale kwaliteit, zo laag mogelijke kosten en zo effectief mogelijk. Samen met andere partijen in de regio willen we komen tot een zo lean en mean mogelijke uitvoering, opdat de beschikbare budgetten vooral kunnen worden ingezet voor het maatschappelijke doel. Om deze missie en doelstelling optimaal te dienen en de gewijzigde omstandigheden zo goed mogelijk het hoofd te bieden, is de organisatie vormgegeven rond een primair proces (zie het schema bij het hoofdstuk Missie en beleid) dat zich richt op de optimale route van cliënten richting de plek die bij hen past. Dit volgens het leidende principe van extern werken tenzij. Figuur: organigram (vanaf voorjaar 2012) In 2012 is het Resultaatgericht Werken verder uitgerold in de organisatie. Bij deze methode worden medewerkers aangestuurd door concrete doelstellingen en resultaten te formuleren. De missie, visie, en strategische doelstellingen van onze organisatie vormen hierbij uitgangspunt. In 2013 zal dat verder worden uitgebouwd door de introductie van een scorecard. Werkbedrijf bijgesteld Met de organisatie-aanpassingen conform Tijd voor Prioriteit zijn nieuwe teams ontstaan en zijn nieuwe functies benoemd. Tijdens de verbouwing bleef de winkel uiteraard gewoon open. Dit heeft wel voor een flinke (in)spanning gezorgd bij zowel het staf- en kaderpersoneel en regelmatig ook bij de WSW-medewerkers. Iedereen heeft zijn weg moeten vinden in nieuwe werkprocessen en nieuwe samenwerkingsverbanden. Hiermee staat er nu een organisatie die sterk gericht is op de doorstroom van medewerkers naar externe werkgevers. Voor de groep met de grootste afstand tot de reguliere arbeidsmarkt is een beschutte werkomgeving beschikbaar. DIRECTIE Arbeidsmarkt & Productontwikkeling MT-ondersteuning F & I (Financial Control) P & O/HRM (Social Control) Werkbedrijf Accountmanagement/ werkgeversbenadering Op termijn naar WAPR Bedrijfsbureau Werkportaal Team Extern werken Team Werken & Leren Team Beschut werken WMO/AWBZ 1 advisieur onderzoek 2 medew. onderzoek 3 psycholoog 4 administratief medewerker 1 jobcoach 2 praktijkbegeleider jobcoach jobcoach praktijkbegeleider voorman praktijkbegeleider Beschut voorman Organisatie
Reorganisatie Het laatste kwartaal van het jaar moest ook een forse inspanning worden geleverd om de uitbreiding van de WSW-taakstelling te organiseren. Daarom is binnen het team Werken & Leren aan het einde van het verslagjaar een aparte diagnoseafdeling ingericht, die de ruimte heeft om nieuwe medewerkers goed op te vangen en in beeld te brengen. Dit is een tijdelijke aanvulling op het Werkportaal voor nieuwe instroom. Eind 2012 heeft de afdeling Business Post zijn deuren gesloten. Alleen de koeriersactiviteiten blijft LANDER uitvoeren. Voor de meeste postmedewerkers was het een moeilijk afscheid. Met hun inzet en loyaliteit hebben medewerkers en begeleiders tot het einde toe kwaliteit geleverd voor onze klanten, waarvoor grote waardering op zijn plaats is. Het grootste deel van de opdrachten kwam van de gemeenten in de regio. Deze gemeenten hebben het postwerk aanbesteed, waarna het postwerk bij PostNL terecht is gekomen, helaas zonder sociale paragraaf. De doorstroom van onze postmedewerkers naar PostNL is ondanks een landelijk convenant nog niet op gang gekomen, omdat PostNL zich zelf regionaal nog oriënteert op het anders organiseren van zijn werk. Met de regionale postbezorger Gerto Streekpost heeft LANDER een samenwerkingsovereenkomst voor de bezorging van post in Tiel en Culemborg. De oude Businesspost-medewerkers hebben inmiddels allen een nieuwe werkplek gevonden. Personeel en cliënten WSW- medewerkers 2012 2011 Aantal se (gemiddeld) 1.012 996 Aantal fte in dienst (gemiddeld) 893 880 Aantal fte begeleid werken (gemiddeld) 74 73 Wachtlijst WSW (per ultimo) 191 295 Trajecten naar Werk WWB-medewerkers (personen per ultimo) 2 33 WWB-loonkostensubsidie (personen per ultimo) 3 9 WWB-trajecten zonder dienstverband (gemiddeld) 56 71 WIW-medewerkers (personen per ultimo) 10 18 I/D (personen per ultimo) 14 22 (Semi-)ambtelijke medewerkers (fte per ultimo) 80 91 In het eerste kwartaal van 2012 heeft het grootste deel van de personele herinrichting als gevolg van Tijd voor Prioriteit plaats gevonden. Vanwege de forse krimp en de keuze voor kwaliteit van staf- en kaderpersoneel bij de werving & selectie, was op voorhand al duidelijk dat gedwongen ontslagen niet waren uit te sluiten. Dertien (semi-)ambtenaren zijn per 1 april 2012 niet benoemd in een nieuwe functie. Vanuit het Mobiliteitsbureau werd/wordt samen met hen gezocht naar een passende functie binnen of buiten LANDER en wordt indien dit niet lukt de ontslagprocedure opgestart. Twee medewerkers zijn inmiddels geplaatst binnen de organisatie. In 2012 is inmiddels aan zes medewerkers eervol ontslag verleend. Begin 2013 volgt nog voor drie andere medewerkers eervol ontslag. Van twee medewerkers loopt de re-integratiefase nog tot in 2014. Uiteraard zijn de inspanningen erop gericht ook deze twee medewerkers zo snel mogelijk te plaatsen in een passende functie binnen of buiten de organisatie. Huisvesting Inmiddels is in het kader Tijd voor Prioriteit de huisvesting van de afdeling Business Post te Tiel op 31 december 2012 gesloten. Het pand aan de Morsestraat te Tiel van team Werkportaal wordt per 1 april 2013 verruild voor een beter toegesneden pand (eveneens gehuurd) aan de Stephensonstraat te Tiel. Hier is tevens extra kantoorruimte beschikbaar, waardoor in oktober 2013 ook het Beursplein Tiel op twee kantoortjes na zullen zijn verlaten. LANDER blijft daar uitdrukkelijk wel als ketenpartner aanwezig. De vestiging aan de Unieweg te Zaltbommel staat in de openbare verkoop. Ziekteverzuim Het ziekteverzuimpercentage 2012 onder de SW-doelgroep is ten opzichte van 2011 gestegen van 11,0 naar 11,7%. LANDER heeft in 2012 een onrustig jaar achter de rug. Door de reorganisatie zijn leidinggevenden vertrokken of van afdeling of team gewisseld. Overdracht naar een nieuwe leidinggevende heeft geleid tot onrust en spanningen bij de doelgroep. Daarnaast maken doelgroepmedewerkers zich zorgen over hun toekomst. Welke consequenties heeft de Participatiewet (daarvoor de WWNV) voor hun baan? Worden tijdelijke dienstverbanden van SW-medewerkers op termijn nog omgezet in een dienstverband voor onbepaalde tijd? Deze ontwikkelingen hebben een negatief effect op het ziekteverzuim gehad. Bij de (semi-)ambtenaren is het verzuimpercentage met 4,6 procentpunt gestegen tot 7,8%. Een groot deel van dit verzuim bestaat uit medewerkers met langdurig verzuim (langer dan 42 weken). 13 organisatie
Een klein aantal is arbeidsongeschikt met werkgerelateerde klachten c.q. als (in)direct gevolg van de reorganisatie. De grootste groep heeft klachten die daar los van staan. Om ziekteverzuim aan te pakken kiest LANDER voor focus op datgene wat medewerkers nog wél kunnen, niet op wat ze niet (meer) kunnen. Dat betekent snelle interventies, een persoonlijke aanpak en duidelijke directe communicatie. Hierin bieden onder andere de bedrijfsarts en bedrijfsverpleegkundigen een goede ondersteuning. Werkplekonderzoeken Op verschillende werkplekken zijn in 2012 werkplekonderzoeken uitgevoerd. Klachten over de werkomgeving en/of lichamelijke klachten waren veelal de aanleiding. De oplossing ligt meestal op het vlak van ergonomische verbeteringen op de werkplek. Opleidingen 14 Tabel: Ziekteverzuim Inclusief zwangerschap 2011 2011 2012 2012 Exclusief zwangerschap Inclusief zwangerschap Exclusief zwangerschap SW 11,2% 11,0% 11,8% 11,7% WWB/WIW 14,7% 14,1% 13,1% 13,1% Doelstelling 11,5% 11,0% Landelijk verzuimpercentage 13,0% SW Ambtenaren 4,1% 3,2% 8,0% 7,8% ARBO-jaarverslag Bedrijfshulpverlening/EHBO In 2012 is er in overleg met de OR een nieuwe BHV-regeling tot stand gekomen die de continuïteit van de BHV-taken waarborgt. Komend jaar ligt de nadruk binnen de BHV op het opleiden en oefenen. Achttien medewerkers hebben in het achterliggende jaar EHBOherhalingslessen gevolgd. 60 medewerkers hebben de herhalingslessen voor HGA (hulpverlening geïsoleerde arbeid) gevolgd. Ongevallen Het aantal ongevalmeldingen bedroeg in 2012 in totaal 32. De oorzaken van de incidenten zijn grotendeels te herleiden tot gedrag dat vermijdbaar is. Op organisatorische gebied worden onjuiste werkmethode (3) en onvoldoende afstemming (5) als mogelijke oorzaken gemeld. Kijkend naar de handelingen bij het uitvoeren van de taken, wordt onveilige houding/plaats (8) als vaakst voorkomende oorzaak gemeld. Ook wordt onwel worden 8 keer als oorzaak gemeld. In totaal hebben ongevallen geleid tot 226 dagen verzuim. In 2012 heeft LANDER van de inspectie SZW een boete ( 6.750) opgelegd gekregen in verband met een bedrijfsongeval dat in 2011 heeft plaats gevonden. De inspectie constateerde dat LANDER beter had moeten toezien op het juist gebruik van beschermingsmiddelen. Het jaar 2012 was een jaar vol van bezuinigingen en veranderingen. Toch heeft LANDER als vanouds scholing en ontwikkeling ingezet als instrument om de stap naar de arbeidsmarkt te ondersteunen. Door leren en werken te combineren, speelt LANDER in op de vraag van de arbeidsmarkt naar geschoold personeel met werkervaring. Veel van onze medewerkers zijn laag opgeleid en hebben slechts beperkte werkervaring. Dit vraagt om investering in beroepsopleidingen en de ontwikkeling van competenties en vaardigheden waar werkgevers behoefte aan hebben. Er is veel inspanning verricht om het scholingsen trainingsaanbod hierop af te stemmen. Open leercentrum Een groot deel van het opleidingsaanbod voor de doelgroep wordt ontwikkeld en aangeboden vanuit het Open leercentrum (OLC) van LANDER. Ieder jaar wordt het aanbod bijgesteld en aangevuld met trainingen die op actuele vragen inspelen. Alle OLC-activiteiten worden waar mogelijk dicht bij de werkvloer georganiseerd. Dit verbetert de koppeling tussen leren en werken. De cursussen in het OLC zijn in de loop van de jaren steeds sterker op doorstroom en uitstroom gericht. Op verschillende OLC-locaties worden sollicitatietrainingen gegeven en in de daaraan gekoppelde sollicitatieclubs kunnen de deelnemers hun sollicitatie-ervaringen bespreken. Zij kunnen er ook vacatures zoeken, sollicitatiegesprekken oefenen of hun CV uitwerken. Tijdens de trainingen in werknemersvaardigheden en sociale vaardigheden wordt aan de ontwikkeling en verbetering van beroepscompetenties gewerkt. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld flexibiliteit, samenwerken en zich aan regels houden. Wekelijks maken circa 220 personen gebruik van de drie OLC-computerruimten om aan hun digitale vaardigheden of taal- en rekenvaardigheden te werken. E-learning krijgt steeds meer aandacht binnen het OLC. Er is een breed aanbod van laagdrempelige programma s die de ontwikkeling van basisvaardigheden ondersteunen. VCA Een VCA-certificaat wordt veel gevraagd op de arbeidsmarkt. VCA staat voor Veiligheidschecklist Aannemers. Voor Bedrijven die VCA-gecertificeerd zijn is het verplicht dat al hun medewerkers een VCA-basis certificaat hebben. Vaak zijn dit bedrijven in de sectoren bouw, logistiek en groen. organisatie
Het is niet eenvoudig een VCA-certificaat te behalen. De theorie is uitgebreid en de exameneisen streng. Het behalen van een VCA-certificaat vergroot de uitstroomkans op een externe werkplek. LANDER heeft daarom dit jaar wederom fors ingezet op het behalen van VCAcertificaten. Hiervoor is een aangepaste opleiding aangeboden. Het resultaat van deze investering mag er zijn: maar liefst 44 medewerkers behaalden een VCA-basiscertificaat. In 2013 wordt dit voortgezet. Aan de slag met een BBL-opleiding Naast alle trainingen in het OLC van LANDER volgt een aantal medewerkers van LANDER een BBL-opleiding op niveau 1 of 2. BBL staat voor Beroeps Begeleidende Leerweg. Bij een BBL-opleiding werkt de medewerker minimaal 24 uur per week op een erkende werkplek binnen of buiten LANDER. Zij/hij volgt daarnaast één keer per week een beroepsopleiding. BBL-opleidingen zijn competentiegericht en worden afgesloten met een Proeve van Bekwaamheid, waarin de medewerker laat zien dat hij zijn beroepscompetenties en vakvaardigheden in de praktijk beheerst. Het MBO-niveau 1 of 2 diploma dat daarmee wordt behaald is een waardevolle toevoeging voor het CV. In 2012 zijn er BBL-opleidingen richting horeca, groen en AKA met de uitstroomprofielen techniek, logistiek, schoonmaak, receptie en post gevolgd. Tabel: Kwantitatieve resultaten Open Leercentrum 2012 LANDERwijs: opleidingen voor staf- en kaderpersoneel De herinrichting van de organisatie vraagt andere competenties en ander gedrag van staf- en kadermedewerkers. Daarom zijn in het najaar voor een aantal gemeenschappelijk te ontwikkelen competenties de volgende praktijkgerichte trainingen en coaching ingezet: 1. management Developmenttraject voor MT-leden, teammanagers en coördinatoren. 2. training voor de gemeenschappelijk te ontwikkelen competenties voor de overige functies, zoals commercieel handelen voor jobcoaches, plannen en organiseren en ontwikkelingsgericht leidinggeven voor praktijkbegeleiders. Deze trajecten worden voor het merendeel begin 2013 afgerond. Daarna wordt geëvalueerd hoe de verkregen kennis en vaardigheden in de organisatie kunnen worden geborgd. Daarnaast hebben alle jobcoaches en praktijkbegeleiders intern een training methodisch begeleiden gevolgd. In 2013 wordt dit voortgezet in de vorm van supervisie. 15 Beroepsopleiding Niveau Aantal deelnemers Basiscursus groen 8 deelnemers BBL-assistent-medewerker groen 1 7 diploma s BBL-medewerker groen 2 6 diploma s BBL-horeca 2 11 diploma s AKA 1 25 diploma s Specifieke bekwaamheden Rijbewijs E (aanhanger) 3 Heftruck- en reachtruckcertificaat 45 certificaten VCA-basiscertificaat 44 certificaten Sollicitatietraining 66 deelnemers Werknemersvaardigheden Sociale vaardigheden 25 certificaten Kaderopleiding Basiscursus leidinggeven niveau 1 12 certificaten Communicatietraining voorlieden 48 deelnemers organisatie
Jaarverslag ondernemingsraad 2012 De ondernemingsraad (OR) kan terugkijken op een jaar waarin op constructieve wijze overleg is gevoerd met directie en MT. De OR heeft zich indien nodig laten bijstaan door externe adviseurs, of de vakbond. In november heeft de OR haar jaarlijkse training gevolgd. In het jaar 2012 is de OR vijf keer om instemming gevraagd en één keer om advies: Instemming: - organisatiewijziging: als antwoord op de economische crisis en de voorgenomen implementatie van de Wet werken naar vermogen (WWNV) stemt de OR in met het reorganisatieplan. - stoppen Business Post: OR heeft ingezien dat deze werksoort niet langer rendabel kon worden geëxploiteerd binnen LANDER. Nadat is zorg gedragen voor een billijk sociaal plan heeft de OR ingestemd. - BHV-reglement: vanwege veranderingen in de organisatie heeft de OR ingestemd. - Procedure werving en selectie. - Privacy reglement ritregistratie: De OR stemt in, omdat op deze wijze betrokken chauffeurs eenvoudiger kunnen voldoen aan geldende fiscaliteit. Advies: - aanstelling interim-algemeen directeur: De OR heeft positief geadviseerd. Voor 2013 staan in ieder geval het huishoudelijk reglement op de planning en de tussentijdse verkiezing. Daarnaast zal de OR zich in samenwerking met de personeelsvertegenwoordigers van gemeenten en UWV voorbereiden op de veranderingen die de RIW met zich meebrengt. 16 organisatie
FINANCIËN Verslechtering t.o.v. 2011, beter dan begroot Het bedrijfsresultaat over 2012, het saldo van de normale baten en lasten, verslechterde ten opzichte van 2011 met circa 0,7 miljoen naar circa 0,85 miljoen negatief. Deze verslechtering is voor een deel toe te schrijven aan lagere subsidie-inkomsten van 1,1 mln. Daarnaast blijft de netto omzet 1,7 mln achter op 2011. Daarbij wordt opgemerkt dat in de netto omzet van 2011 nog 1,2 mln werd verantwoord aan omzet rond het inmiddels gestopte werkcentrum Tiel (WCT). Indien deze omzet buiten beschouwing wordt gelaten verslechterde de netto omzet met 0,5 mln. Als positieve invloeden kunnen worden aangemerkt: de lagere kosten doelgroepen met circa 1,0 mln. en de lagere organisatiekosten van circa 1,0 mln (gecorrigeerd voor aandeel WCT 0,3 mln). Nog steeds een goede balans De algemene reserve komt na verwerking van het resultaat over 2011 en voorafgaande aan de bestemming van het resultaat over 2012 op een bedrag van circa 3 mln uit. Dit is 8,8% van het totaal van de programmarekening over 2012. Het door het algemeen bestuur in 2008 vastgestelde vermogensbeleid gaf hier een minimum van 7,5% aan. Het totale eigen vermogen van LANDER, voor bestemming van het resultaat over 2012, inclusief de bestemmingsreserves, komt op circa 10 mln uit. Dit is ongeveer 63% van het balanstotaal. Dit is in onze sector goed te noemen. Wel moet daarbij worden bedacht dat een bedrag van bijna 2,6 mln bedoeld is voor afdekking van toekomstige huisvestingslasten. Vergeleken met de begroting kwam het gerealiseerde bedrijfsresultaat zo n 0,5 miljoen gunstiger uit. Onder aan de streep blijft circa 0,06 mln over als nog te bestemmen negatief resultaat. Tabel: In het kort de cijfers 17 (x 1.000) 2012 2011 Subsidieresultaat(= (rijks)subsidie-/-directe kosten doelgroepen) + 247 + 285 Netto-omzet derden (incl. inleen- en begeleidingsvergoedingen) + 6.582 + 8.249 Organisatiekosten (= ambtelijk personeel en overige) - 7.678-8.698 Bedrijfsresultaat vóór diverse baten/lasten - 849-164 Saldo diverse baten/lasten ( incl. mutaties bestemmings reserves) + 785-750 Resultaat (na bestemming reserves) - 64-914 Eigen vermogen (per ultimo) incl. bestemmingsreserves, excl. resultaat lopend jaar 9.979 11.256 Algemene reserve (per ultimo, vóór bestemming resultaat) 3.023 3.937 Investeringen 116 304 Saldo leningen 1 369 220 Gemeentelijke bijdrage 0 0 1 Bovenstaand leningbedrag betreft een als zekerheidsstelling ontvangen financiering van een afnemer. financiën
TOEZICHT 18 LANDER als publieke organisatie probeert voorbeeldgedrag te vertonen, met een optimale transparantie. Het bestuur De GR LANDER wordt door een directeur dagelijks geleid. Zijn bevoegdheden zijn onder meer via een Instructie aan de algemeen directeur vastgesteld. De gemeenten die in de GR deelnemen, oefenen democratische controle uit via het algemeen bestuur en een daaruit samengesteld dagelijks bestuur (één lid per gemeente). Het dagelijks bestuur heeft twee adviserende leden zonder stemrecht (vertegenwoordiging van het regionale bedrijfsleven en van werknemersbelangen). Het algemeen bestuur stelt in iedere geval het beleidsplan, de jaarrekening en de begroting vast en wijst de externe accountant aan. Auditcommissie De auditcommissie, in het verslagjaar voorgezeten door het lid van het dagelijks bestuur, de heer C.A.H.Zondag, heeft als taak om periodiek afstemmingsoverleg met de externe accountant te hebben over onder meer risicobeheersing, informatieverschaffing en controle. Deze commissie buigt zich onder andere over de verwerking van auditbevindingen van zowel de interne als de externe auditor. Interne audits Interne audits worden op basis van een jaarlijks door de auditcommissie vastgesteld jaarplan door een verbijzonderde interne auditor uitgevoerd. Inmiddels is (via Tijd voor Prioriteit ) besloten de interne auditfunctie af te bouwen, en dit te vervangen door een meer lijngerichte controle-aanpak. De belangrijkste risico s van LANDER betreffen: - onverwachte wijzigingen in landelijke subsidieregelingen, zoals de WSW; - loonontwikkeling doelgroepen, zonder dat daar een subsidie aanpassing mee gepaard gaat; - onverwachte beëindiging van opdrachten van klanten; - voorts houdt LANDER een voortschrijdende risico-inventarisatie bij, die periodiek wordt besproken in het MT (ook voor wat betreft potentiele antwoorden/reacties). Het beleid ten aanzien van de weerstandscapaciteit en risico s wordt neergelegd in het door het AB vast te stellen Vermogensbeleid. Dit vermogensbeleid geldt voor een periode van steeds vier jaren. Voorjaar 2013 wordt een nieuw beleid voor de komende beleidsperiode aan het AB voorgelegd. Ten aanzien van de kapitaalgoederen gebouwen kan worden gemeld dat LANDER nog drie panden in eigendom heeft, waarvan één momenteel te koop staat: Unieweg te Zaltbommel. Bij geslaagde verkoop zal mogelijk terughuur van een kleinere locatie nodig zijn. Voor wat betreft het pand Unieweg wordt alleen nog conservatief onderhoud uitgevoerd. De netto-effecten van verkoop op de exploitatie/begroting van LANDER zijn zeer beperkt; hier is slechts sprake van een te verwachten forse boekwinst bij verkoop. Voor de overige panden (Poppenbouwing en De Panoven in Geldermalsen) bestaan geen vervreemdingsplannen. Onderhoud vindt planmatig plaats. Betrouwbaarheid Uit de interim controle is komen vast te staan dat de minimaal benodigde AO/IB-maatregelen aanwezig zijn om de betrouwbaarheid en rechtmatigheid van de financiële gegevens en de toelichtingen die in de jaarrekening 2012 worden opgenomen te waarborgen. Relatie en communicatie met de externe accountant De externe accountant woont de vergaderingen van de auditcommissie bij en rapporteert zijn bevindingen betreffende het onderzoek van de jaarrekening en zijn interim-controle aan het algemeen bestuur. Verslaglegging LANDER kent een uitgebreid stelsel van interne (tussentijdse) managementrapportages en periodieke rapportages naar gemeenten en naar het dagelijks en algemeen bestuur. Bovendien is sprake van het structureel agenderen van een actieve risico-inventarisatie in het managementteam. Toezicht
Vooruitblik 2013 VOORUITBLIK LANDER is inmiddels klaar met haar positionering voor haar toekomstige rol, als PW brede ontschotte organisatie voor cliënten met slechts een gedeeltelijke loonwaarde (20-80%) en een structurele begeleidingsbehoefte. Dit is een goede startpositie, maar ook niet meer dan dat. Want: - allereerst moeten de deelnemende gemeenten absoluut een oplossing vinden voor de inmiddels wel zekere forse en structurele bezuinigingen op de WSW-rijkssubsidie. LANDER kan deze op termijn niet zelfstandig verwerken; zij heeft weliswaar een fors (bezuinigings)aandeel geleverd, maar dat is eindig; - de deelnemende gemeenten moeten bereid zijn LANDER ook daadwerkelijk de begeleiding van de in de aanhef genoemde doelgroep toe te vertrouwen; - het is absoluut noodzakelijk dat er een realistisch en realiseerbaar verdienmodel komt voor de niet-wsw-cliëntengroepen binnen de PW. Waarbij begeleidingsinspanningen op een afdoende niveau worden gefinancierd. Hiervoor is een model dat rekening houdt met bespaarde uitkeringen onvermijdelijk. Belangrijkste uitdaging is echter de geest van de PW. Wat de nu voorliggende conceptwet gemeen heeft met de eerder beoogde WNV en het mede daaraan ten grondslag liggende eerdere rapport van de commissie de Vries is het grote geloof in de reguliere markt, als (financieel aantrekkelijke) oplossing voor mensen met een arbeidshandicap. Dit ondanks de weerbarstige (landelijke) praktijkervaringen en waarschuwende geluiden van bijvoorbeeld het CPB, en de inmiddels zeer sterk oplopende werkloosheid. Hier ligt een immense uitdaging, aangezien dat uiteindelijk inderdaad de enige breed begaanbare weg is richting arbeidsparticipatie van onze doelgroepen. Inmiddels is deze weg ook vastgelegd in het zogenaamde Inhoudelijk model voor de toekomstige RIW, dat momenteel ter goedkeuring bij gemeenteraden in de regio voorligt. Het zal niet verrassen dat LANDER, als ervaren regionale speler, veel voordelen verwacht van een nog aan de Programmaraad Participerend voor te leggen opvolgend advies ( Organisatorisch model ) tot een verregaande vorm van regionalisering van cliëntbehandeling en werkgeversbenadering. In ieder geval blijft LANDER nadrukkelijk investeren in de relatie met werkgevers. Van hen wordt de komende jaren zoals gezegd bijzonder veel verwacht als het gaat om het bieden van kansen aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hier ligt een enorme kans, omdat het instrumentarium om reguliere werkgevers op een zodanige schaal in beweging te krijgen als het kabinet zich dat in zijn plannen voorstelt, op een uitdagende wijze wordt uitgebreid met een zogenaamd arbeidsquotum voor werkgevers. Hier is absoluut garen bij te spinnen. Voor de korte termijn mogen we niet vergeten dat 2013 een heftig jaar wordt alleen al doordat de nieuwe PW in een bijzonder kort tijdsbestek zal moeten worden geïmplementeerd, terwijl tegelijkertijd zal moeten worden gewerkt aan de verregaande regionale samenwerking, die potentieel diep gaat ingrijpen op personeel en organisatie. Het in 2013 op te leveren beleidsplan voor 2014 e.v. zal dan ook een groot aantal bewegingen moeten verbinden. 19 VOORUITBLIK
20