gemeente nieuwkoop afdeling beheer openbare ruimte raadsvoorstel portefeuillehouder Henny Brouwer opgesteld door Kees Hoogervorst / Jan van den Born / BOR kenmerk/datum 08.0000000 / Juli 2008 vergaderdatum raad Oktober 2008 jaar/nummer 2008/. onderwerp Beheer- en beleidsplan Openbare Verlichting 1. Het beheer- en beleidsplan openbare verlichting 2008-2017 vast te stellen, conform de rapportage Beheer- en beleidsplan openbare verlichting 2008-2017; 2. De financiële consequenties voor de periode 2008 t/m 2017 vast te stellen conform bijgevoegde tabel I; 3. De huidige storting in de voorziening openbare verlichting aan te passen naar 115.746, -; 4. Akkoord te gaan met deelname aan het project energiebesparing OV van Taskforce verlichting. 5. De begrotingswijziging nr. vast te stellen. Het college van burgemeester & wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: burgemeester en wethouders van Nieuwkoop mr. G.G.G. Slooters secretaris F. Buijserd Burgemeester Toelichting Inleiding De Gemeente Nieuwkoop is verantwoordelijk voor het goed functioneren van de openbare verlichting. Hierbij is het van belang om een efficiënt en doelmatig beheer voor de openbare verlichting te regelen. Door het vaststellen en vastleggen van beleid voor de openbare verlichting wordt het beheer transparant gemaakt. Ook worden zo voldoende financiële middelen gereserveerd om de noodzakelijke werkzaamheden op korte en langere termijn uit te voeren. Het beheer- en beleidsplan openbare verlichting is van toepassing op de openbare verlichting in beheer en onderhoud van de Gemeente Nieuwkoop. Dit plan geeft inzicht in 1
het kwaliteitsniveau, een overzicht van de uit te voeren werkzaamheden in de komende jaren en de kosten van deze werkzaamheden. Beoogd effect De openbare verlichting heeft als doel dat de leefomgeving bij nacht bijdraagt aan een: - goede verkeersveiligheid, sociale veiligheid en leefbaarheid; - goede kwaliteit en correct functioneren van de openbare verlichting; - optimale verlichtingskwaliteit in relatie met de kosten voor, energiegebruik en milieuaspecten. Beheer- en beleidsplan 2008-2017 Uitgangspunten beheer- en beleidsplan levensduur Er zijn op dit moment drie beheerplannen openbare verlichting. De Gemeente Nieuwkoop heeft Dynamicom opdracht gegeven een integraal beheerplan op te stellen. Dynamicom heeft de openbare verlichting geïnventariseerd met bijbehorende datum van plaatsing van de lichtmast en het aanbrengen van de armatuur. De lichtmast heeft een levensduur van 30 jaar en de armatuur van 20 jaar. Het is aan de hand van deze gegevens mogelijk te bepalen welke werkzaamheden in het kader van groot onderhoud in de komende jaren uitgevoerd moeten worden. Uitgangspunten beheer- en beleidsplan richtlijnen Er is in het geactualiseerde beheer- en beleidsplan rekening gehouden met de NPR (Nederlandse Praktijk Richtlijn) richtlijnen. De NPR 13201-1 is de opvolger van de NSVVaanbevelingen. In de NSVV-aanbevelingen werd voor de bepaling van de openbare verlichting onderscheid gemaakt tussen ruimten binnen de bebouwde kom en ruimten buiten de bebouwde kom. Ook maakten de aanbevelingen onderscheid tussen ruimten met een verkeersfunctie, ruimten met een verblijfsfunctie en ruimten voor brom/fietsverkeer. De NPR 13201-1 werkt net als de oude aanbevelingen met een onderscheid in verlichtingsklassen voor verblijfsgebieden en voor wegen met hoofdzakelijk een verkeersfunctie. De selectiecriteria voor de diverse verlichtingsklassen zijn nu uitgebreider. Er wordt eerst gekeken naar de hoofdweggebruiker, terwijl voorheen de indeling, zoals enkelbaans of dubbelbaans en de wegbreedte, de eerste selectiecriteria waren. Verder bepaalt de aanwezigheid van de diverse soorten weggebruikers in welke categorie van verlichtingssituaties het te verlichten gebied thuishoort. Afhankelijk van de gekozen verlichtingscategorie zijn er meer kenmerken aangegeven voor het gebied of de weg, zoals de wegbreedte en de snelheidsremmende voorzieningen, de etmaalintensiteit van voertuigen, de moeilijkheidsgraad van de rijtaak en visuele aspecten, zoals misdaadrisico en complexiteit van het wegbeeld. Na het doorlopen van alle stappen is de verlichtingsklasse bepaald met de bijbehorende minimaal te behalen kwaliteitswaarden voor de verlichting. 2
Het uitgangspunt is dat de openbare verlichting aan de richtlijnen aangepast wordt, zodra er groot onderhoud uitgevoerd moet worden. Energiebesparing openbare verlichting De aandacht voor verlichting neemt de laatste jaren sterk toe, vooral op het gebied van duurzaamheid, energiebesparing en milieu. Door het vervangen van oude armaturen en lichtbronnen wordt er energie bespaard. Ook zal er bij het vervangen van armaturen een dimunit ingebouwd worden. Door het toepassen van een dimmer zal er energiebesparing optreden, ook zal de levensduur van de lampen langer worden. Nu branden lichten vaak de hele avond en nacht op volle sterkte, in de avondspits is dat een goed idee, maar later op de avond en in de nacht kan het wel wat minder. Dit is mogelijk door gebruik te maken van dimmers. Voorgesteld wordt deze logische maatregelen op te nemen in het vervangingsschema voor de komende jaren. De financiële consequenties zijn opgenomen in de financiële analyse meerjarenbegroting. Het aanpassen aan de richtlijnen kost extra geld (uitbreiding lichtmasten, kabelwerkzaamheden). Voor de aanschafkosten is vooralsnog een percentage van 25% van het groot onderhoudbudget opgenomen. In meerjarenperspectief worden kosten terugverdiend door minder energiekosten. Bij totale vervanging van alle armaturen inclusief dimunits (geleidelijk uitvoeren over een periode van 20 jaar) zal dit uiteindelijk een voordeel van globaal 5.000, - per jaar opleveren. Verwacht wordt dat met het stijgen van de energiekosten in de komende jaren het financiële voordeel toe zal nemen. Tevens wordt een lagere uitstoot van de CO2 uitstoot verwacht. Verdere voorstellen m.b.t. terugdringen van energiegebruik Naast bovengenoemde maatregelen op het gebied van terugdringen van het energiegebruik heeft minister Cramer aan de Taskforce Verlichting gevraagd om met voorstellen te komen voor het terugdringen van het energiegebruik bij openbare verlichting. Uit een samenwerking tussen Nuon (Dynamicom), Philips en de Gemeente Apeldoorn is de Taskforce Verlichting ontstaan. Om dit te realiseren heeft de Taskforce het project energiebesparing openbare verlichting wat bestaat uit een pakket maatregelen geadviseerd aan de minister. Voor het realiseren van het terugdringen van energiegebruik wordt voorgesteld een 30 tal gemeenten als koploper gemeente te laten fungeren. Deze koplopers stellen voor zichzelf een effectief uitvoeringsplan, gericht op het energiezuinig maken van de openbare verlichting, op en implementeren dit ook binnen de eigen gemeente. Van de koplopers wordt verwacht zij andere regio gemeentes met hun kennis, ervaring en enthousiasme ondersteunen bij hun aanpak. Een nieuwe sneeuwbal-uitrol zorgt er zo voor dat binnen 3 jaar 400 Nederlandse gemeentes een actief plan van aanpak hebben. Dit initiatief sluit aan bij de opdracht van de raad van de gemeente Nieuwkoop om met voorstellen te komen met betrekking tot het terugdringen van energiegebruik bij de openbare verlichting. Voorgesteld wordt de Gemeente Nieuwkoop aan melden als koplopergemeente voor het project energiebesparing openbare verlichting. De 3
financiële consequenties (brutokosten en effecten subsidie) zijn in de financiële analyse opgenomen. Vervolgtraject Het energiebedrijf Dynamicom is als specialist op het gebied van openbare verlichting gevraagd bij het traject energiebesparing openbare verlichting te ondersteunen. De kosten die hiermee gemoeid zijn bedragen 7640, -. Dit project is voor 50% subsidiabel door ons project aan te melden. Zowel de inhuurkosten als de eigen kosten komen hiervoor in aanmerking. De kosten zijn in de meerjarenbegroting opgenomen. De verwachting is dat het project begin van 2009 van start gaat. Het project zal globaal een half jaar in beslag nemen waarna het de bedoeling is u in het najaar van 2009 over de bevindingen te rapporteren. Planning groot onderhoud Er is in de bijlage van het beheer- en beleidsplan een planning opgenomen voor het groot onderhoud aan de openbare verlichting. Er is aangegeven welke masten en armaturen wanneer vervangen moeten worden. Klein onderhoud De gemeente heeft op het moment nog drie contracten lopen met Dynamicom BV deze zijn nog afkomstig uit de voormalige gemeenten Liemeer, Nieuwkoop en Ter Aar. In deze contracten is het verhelpen van storingen opgenomen en de remplace van lampen. Deze contracten lopen per 31 december 2008 af. Voor het eind van 2008 zal een nieuw contract afgesloten moeten worden. De huidige uitgangspunten zijn onder andere dat: - Storingen waarbij één mast is uitgevallen, binnen twee weken moet worden hersteld; - Schade lichtmasten dienen binnen 24 uur afgekoppeld te worden. - Groepsremplace: vervangen lichtbronnen (lampen) aan de hand van branduren. In de praktijk bleek in het verleden het meldingssysteem en de afwikkeling van storingen niet geheel volgens planning (binnen twee weken) te verlopen. Hiervoor zijn nu werkafspraken gemaakt waarbij het niet verhelpen van storingen binnen twee weken praktisch is uitgesloten. Per week worden alle storingen en meldingen van de openbare verlichting geregistreerd. Op de 1 e maandag van de aansluitende week wordt de lijst met meldingen met de monteur van Dynamicon op het gemeentehuis doorgenomen en overhandigd. De onderhoudsmonteur gaat per omgaande (1 à 2 dagen afhankelijk van aantal storingen) de storingen opheffen. De volgende maandag rapporteert hij aan de verantwoordelijke ambtenaar de wijze waarop elke storing is afgehandeld. Betreft `t vervangen van een gehele armatuur dan wordt dit weer op de volgende maandag gedaan. Deze cyclus vindt wekelijks plaats. Deze gestructureerde aanpak werpt in de praktijk zijn vruchten af. Terug komende klachten over niet afgehandelde storingen komen nog maar sporadisch voor. In principe wordt met deze aanpak bereikt dat een storing binnen 3 à maximaal 7 werkdagen wordt uitgevoerd. Deze uitgangspunten zullen bij het afsluiten van een nieuw onderhoudscontract onderdeel uit maken van de werkafspraken. Dit contract geldt overigens alleen voor het 4
bovengrondse deel van de openbare verlichting wat in eigendom is bij de gemeente Nieuwkoop. Het ondergrondse deel is in eigendom, beheer en onderhoud van Nuon. In 2007 zijn er 540 meldingen/storingen gemeld. Dit betekent dat één op de tien lichtmasten een mankement vertoonde. In 2008 is in het eerste half jaar het aantal meldingen/storingen t.o.v. 2007 met 30% afgenomen. Of dit het resultaat is van een adequatere aanpak van storingen, zal de toekomst uit moeten wijzen. De onderhoudssituatie van de openbare verlichting in Woerdense Verlaat en Vrouwenakker wijkt af van het bovenstaande. Het eigendom van de lichtmasten in dit gebied is van City Tec die tevens het onderhoud van deze verlichting onder zijn hoede heeft. De gemeente betaalt CityTec jaarlijks een vast bedrag per lichtmast, waarin de kosten voor zowel groot als klein onderhoud, energiekosten en vervangingskosten zijn opgenomen. De totale kosten ontlopen elkaar niet veel. De bijdrage per lichtmast bij City Tec bedraagt globaal 10,- per lichtmast meer, maar dit betreffen wel duurdere (grotere) masten in het buitengebied. Argumenten: Noodzaak planmatig onderhoud. Door het vasttellen en vastleggen van beleid voor de openbare verlichting wordt het beheer transparant gemaakt en achterstallig onderhoud voorkomen. Het beheerplan openbare verlichting geeft inzicht in het kwaliteitsniveau, een overzicht van de uit te voeren werkzaamheden in de komende jaren (2009 t/m 2017) en de kosten van deze werkzaamheden. Keuze verlichtingscategorie Bij het gebruik van de openbare verlichting worden de landelijke (Nederlandse praktijk richtlijnen NPR 13201 1) richtlijnen gehanteerd. De richtlijnen houden rekening met verkeersfuncties, verblijfsfuncties. Hierbij spelen verkeersveiligheid, herkenbaarheid en de hoofdweggebruiker een bepalen rol voor de keuze van de verlichtingscategorie. Energiezuinige milieutechnische maatregelen Energiezuinige maatregelen in combinatie met gunstige milieutechnische ontwikkelingen worden waar mogelijk toegepast bij het vervangen van afgeschreven lichtmasten. Een belangrijke ontwikkeling die landelijk breed wordt ingevoerd is het gebruik van een zogenaamde dimunit. Door het toepassen van een dimmer zal er energiebesparing optreden, ook zal de levensduur van de lampen langer worden. Het financiële voordeel bedraagt globaal 5000,- per jaar nadat alle armaturen zijn vervangen. Deze maatregelen zijn opgenomen in het vervangingsschema voor de komende jaren. Naast energiebesparing draagt het toepassen van dimunits ook bij aan de vermindering van CO2 uitstoot. 5
Gebruik standaardisatie materialen Door gebruik te maken van een standaard materialenpakket zullen magazijnvoorraden en logistieke kosten zo laag mogelijk gehouden worden. Vervolgens kunnen schadegevallen sneller verholpen worden omdat onderdelen uit een standaard materialenpakket voorradig zijn. Financiën Financiële consequenties voor de periode 2008 tot en met 2017: Op grond van de geplande uitgaven voor de periode 2009 t/m 2017 inclusief de aanpassingen conform de PPR richtlijnen en dimunits wordt een lagere storting van 31.318,- per jaar in de voorziening openbare verlichting voorzien. Hierbij dient men wel in acht te nemen dat de voorziening openbare verlichting jaarlijks met een inflatiecorrectie (in 2009 bedraagt deze 2,75%) dient te worden opgehoogd. Er worden voor vervangingen geen kapitaallasten opgenomen. Dit gezien het beleid van Nieuwkoop is om investeringen met een maatschappelijk nut niet te activeren. Voor een overzicht van alle kosten die betrekking hebben op het beheerplan Openbare Verlichting zie bijgevoegde bijlage I. Kanttekeningen: Richtlijnen toepassing NPR 13201 1 normen Bij het uitvoeren van verlichting conform de NPR 13201-1 richtlijnen zijn niet de achterpaden betrokken. Dit is volgens het politiekeurmerk in de bestaande bebouwing niet noodzakelijk. Communicatie Bewoners en andere belanghebbenden worden betrokken bij de planvorming rond groot onderhoud. Daarnaast is de communicatie bij de uitvoering van werkzaamheden een belangrijk item. Achterliggende stukken die ter inzage liggen Tabel 1: overzicht kosten plan van aanpak onderhoud openbare verlichting 2008 t/m 2017 Beheer- en beleidsplan Openbare Verlichting 2008 t/m 2017 Advies meningsvormende raad Wordt ingevuld door de griffie 6