GEMEENTERAAD VAN LEIDEN Verslag van de vergadering van dinsdag 2 januari 2002 Aanvang 20.15 uur VOORZITTER: de heer W. Lemstra, waarnemend burgemeester SECRETARIS: mevrouw E.H.T. van der Vlist, griffier Aanwezig zijn voorts 30 leden, te weten de heer Van As (CU), mevrouw Van den Berg (PvdA), de heren Bootsma (D66), Bouras (PvdA), Bleijie (CDA), mevrouw Broeijer (PvdA), de heren De Coo (LWG/De Groenen), Van Dam (SP) en Day (SP), mevrouw Van Delft (GL), mevrouw Van Dobben de Bruijn (VVD), mevrouw Dolfing (SP), de heer Flippo (CDA), mevrouw Van Gruting (VVD), de heren De Haan (CDA), Van Hees (GL), mevrouw Jansen (PvdA), de heren Kieft (CDA), De Lange (VVD), Laudy (VVD), Laurier (GL), mevrouw Lieverse (CDA), de heren Peper (Leefbaar Leiden), Van Schoonderwoerd den Bezemer (Leefbaar Leiden), mevrouw Schreuder (PvdA), de heren Sleijster (VVD), Sloos (Leefbaar Leiden), mevrouw Verschoor (D66), de heren Welling (D66) en Zevenbergen (VVD). Tevens is aanwezig de heer Van den Wijngaart (secretaris), alsmede mevrouw Bakker (notulist). 1. Opening en vaststelling agenda De voorzitter opent de vergadering en wenst eenieder een zeer goed 2003. Als het iedereen goed gaat, gaat het de stad ook goed. Hij wenst dat ook aan de leden van de pers en hij hoopt, dat zij dit jaar alleen maar goed nieuws willen noteren. Bericht van verhindering is ontvangen van de leden mevrouw Hesselink en de heren Wijfje, Tchiche, De Rooij en Van Meenen, mevrouw Wassenaar, de heer Van den Bosch, mevrouw Dewkalie en mevrouw Pieterse alsmede van de wethouders Geertsema, Pechtold, Van der Sande en Buijing. - De agenda wordt vervolgens zonder beraadslaging vastgesteld. 02. Actualiteit De voorzitter heeft begrepen, dat velen vragen en/of opmerkingen hebben over de jaarwisseling in deze stad. Spreker heeft van middernacht tot drie uur in een politiewagen meegereden en samen met de veegdienst geprobeerd de stad weer schoon te vegen. De rapportage daarover met alle gegevens zal hij de raad ter inzage geven, opdat daarover aanstaande dinsdag in de commissie BV kan worden gesproken. - Aldus wordt besloten. 2. Mededelingen - Er zijn geen mededelingen. 4. Ingekomen stukken
- Er zijn geen ingekomen stukken. 05. Vaststelling definitieve profielschets burgemeester (03.0181) 06. Voorstel over het al dan niet houden van een Burgemeestersreferendum (03.0182) 07. Vaststelling Verordening op de Vertrouwenscommissie benoeming burgemeester (03.0183) 08. Benoeming leden Vertrouwenscommissie (03.0184) - Deze voorstellen worden gezamenlijk behandeld. De heer Sloos verzoekt om aanpassing van de lijst bij de benoeming van de leden van de vertrouwenscommissie, waarop alle partijen naar grootte onder elkaar worden vermeld. Al geruime tijd wordt de SP boven LL vermeld, terwijl LL meer stemmen heeft verkregen. De voorzitter zegt toe, de lijst te zullen aanpassen. De heer Day heeft daar ook geen enkel bezwaar tegen. De heer Welling wil graag alle vier agendapunten gezamenlijk behandelen. De voorzitter stelt voor, algemene beschouwingen over deze punten te houden. De heer Bleijie verzoekt om een korte toelichting vooraf op het gewijzigde voorstel in verband met de Verordening op de vertrouwenscommissie. Mevrouw Van der Vlist antwoordt, dat in lid 1 van artikel 6 de zinsnede brengt zij schriftelijk en vertrouwelijk verslag uit aan de raad en aan de commissaris is vervangen door brengt zij vertrouwelijk verslag uit aan de raad en aan de commissaris. De woorden schriftelijk en zijn komen te vervallen. De heer Welling deelt mee, dat vanavond voor de tweede keer in korte tijd aan een procedure voor de benoeming van een burgemeester van Leiden wordt begonnen. De eerste procedure is mislukt. Vanavond worden de basisafspraken voor de tweede procedure gemaakt. Opmerkelijk daarbij is, dat die afspraken niet of nauwelijks blijken te verschillen van de basisafspraken die in de eerste procedure zijn gehanteerd. De profielschets is hetzelfde, de verordening op de Vertrouwenscommissie is hetzelfde behalve de twee woorden schriftelijk en de Vertrouwenscommissie zal, naar het zich laat aanzien, uit dezelfde personen bestaan en zelfs zal het referendum opnieuw worden opgenomen in de procedure. De logische vraag is dan of de gemeenteraad dan niets heeft geleerd van de mislukte eerste procedure. De fractie van D66 heeft wel degelijk wat geleerd van de eerste procedure. Allereerst kan geconstateerd worden, dat Leiden geen goede naam heeft in bestuurlijk Nederland. Hoewel Leiden een stad is met de nodige uitstraling wordt zij gezien als een stad die lastig te besturen is. Dat leidt ertoe, dat niet veel mensen het burgemeestersambt in Leiden ambiëren. Dat blijkt niet alleen uit het aantal sollicitanten in de eerste ronde maar vooral uit de redenen die mensen aandragen om niet naar Leiden te solliciteren. Burgemeester Lemstra heeft recent gezegd, dat zijn ervaring niet is dat Leiden lastig is te besturen. Om die reden geeft spreker het advies aan iedereen die aarzelt om in Leiden te solliciteren om eens met Lemstra te praten. Die heeft immers het meeste recht van spreken.
In de tweede plaats heeft de fractie van D66 geleerd, dat Leiden een goede profielschets had in de eerste ronde. De vraag is echter wel welke criteria uit de profielschets het onderscheid tussen de verschillende kandidaten maken. Allereerst moeten de kandidaten natuurlijk beschikken over de basisvereisten ten aanzien van kennis en bestuurlijke ervaring. Tevens is het van belang, dat de kandidaat met behulp van voorbeelden uit zijn eerdere werkervaring kan illustreren, dat hij of zij kan optreden als een daadkrachtig bestuurder. Daarnaast wordt een schaap met vijf poten gezocht: hij moet als burgemeester herkenbaar en benaderbaar zijn voor de Leidenaar, hij moet de gemeenteraad kunnen voorzitten, hij moet het college van BenW zo leiden, dat de wethouders optimaal kunnen opereren, hij moet als korpsbeheerder leiding kunnen geven aan de politie en aan het korpsbeheerdersoverleg en hij moet als ambassadeur voor de gemeente kunnen optreden richting regio, provincie, rijk, etc. Naar de mening van de D66-fractie moet elk van deze vijf poten minimaal voldoende ontwikkeld zijn om als burgemeester staande te blijven. Het derde aspect is de publiciteit rondom de burgemeestersprocedure. Het is duidelijk, dat de burgemeestersprocedure met veel belangstelling binnen en buiten de stad gevolgd wordt. Dat zal deze tweede keer nog meer zijn dan de eerste keer. De procedure kent een rare mix van vertrouwelijkheid en openbaarheid. Het eerste deel van de procedure is met allerlei vertrouwelijkheid omgeven en vervolgens komt er een deel, waarin publiciteit juist een belangrijke rol speelt. In de eerste procedure is dit niet altijd even goed verlopen en daar moet volgens de D66-fractie van geleerd worden. Zij adviseert de Vertrouwenscommissie dan ook, een communicatieplan op te stellen waarin duidelijk wordt wanneer en welke mededelingen over de voortgang van de procedure gedaan worden en door wie. Daarnaast adviseert de D66-fractie de Vertrouwenscommissie de mogelijkheden na te gaan om een groter gedeelte van het verslag van haar werkzaamheden in de openbaarheid te brengen. In de eerste procedure is dit verslag wel in een besloten raadsvergadering besproken maar in de openbaarheid is slechts een summier uittreksel gebracht. Daardoor zijn de overwegingen van de Vertrouwenscommissie niet altijd correct in de publiciteit weergegeven. Het vierde leerpunt is, dat de opdracht aan de Vertrouwenscommissie niet luidt om twee geschikte kandidaten voor de functie van burgemeester van Leiden te zoeken maar om de beste twee kandidaten uit de sollicitanten naar de functie te kiezen. Onvoldoende geschiktheid is kennelijk voor de minister van Binnenlandse Zaken geen voldoende of valabel argument om slechts met één kandidaat te komen. De fractie van D66 heeft al eerder betoogd, dat dit geen ideale procedure is en blijft voorstander van een direct gekozen burgemeester. Zolang echter alleen deze procedure beschikbaar is, zal zij het met deze procedure moeten doen en dus met een referendum. Als namelijk één ding is gebleken uit de eerste procedure, is het dat de inwoners van Leiden willen meebeslissen over hun nieuwe burgemeester. De heer De Lange herhaalt zijn woorden van een halfjaar geleden, dat het burgemeestersreferendum voor zijn fractie een belangrijk punt is. Thans is er alle reden om alle argumenten nog eens tegen het licht te houden. In het persbericht van 20 december jl. staat, dat een burgemeestersreferendum veronderstelt dat er daadwerkelijk iets te kiezen valt. De huidige door de Kroon benoemde burgemeester is niet met zodanige bevoegdheden uitgerust, dat kandidaten zich op grond van een beleidsprogramma of een visie op gemeentelijke aangelegenheden kunnen profileren. Volgens het kabinet is dit een wezenlijk manco van het burgemeestersreferendum in de huidige bestuurlijke constellatie.
Het kabinet heeft dan ook een wetsvoorstel ingediend om het burgemeestersreferendum en het openbaar maken van die aanbeveling uit de wet te schrappen. In gewoon Nederlands betekent dit, dat het burgemeestersreferendum in de archiefkast van de mislukte bestuurlijke experimenten wordt gestopt. Voor de VVD-fractie is dat ook een heel terechte plaats voor dit experiment, terwijl vanavond voor Leiden de vraag voorligt of met dit reeds door het kabinet mislukt verklaarde experiment moet worden doorgegaan. Een halfjaar geleden voelde de VVD-fractie er eigenlijk al niets voor. Vernieuwde inzichten van het kabinet en de ervaringen met deze procedure in de afgelopen periode zijn voor de VVD-fractie redenen om er nog feller tegen te zijn. Spreker is ook altijd erg benieuwd naar de mensen die roepen, dat de stad zo om het referendum vraagt. Hij komt die mensen wat minder tegen, maar waarschijnlijk komen ze niet zo vaak naar hem toe omdat zij toch wel weten hoe hij ertegenover staat. Hij wil vanavond toch nog eens uitleggen waarom de VVD-fractie een burgemeestersreferendum geen goed idee vindt. De heer Welling vraagt of de heer De Lange ook wil ingaan op zijn slechte ervaringen met de procedure in de afgelopen periode. Heeft dat vooral betrekking op het aantal leden van de VVD dat heeft gesolliciteerd? De heer De Lange ziet als een van de grootste pluspunten in de procedure juist, dat politiek en politieke kleuren geen rol hebben gespeeld. Dat hoort ook bij een daadwerkelijke benoeming van de burgemeester. De heer Welling wijst erop, dat dit bij het aantal sollicitanten wel uitmaakte. Een aantal partijen heeft namelijk helemaal niet gesolliciteerd naar deze functie terwijl juist veel leden van de VVD hebben gesolliciteerd. De vraag was dan ook welke ervaringen de heer De Lange heeft opgedaan met het referendum die hem niet zijn bevallen en of dit werd veroorzaakt door het feit, dat hij het aantal VVD ers dat gesolliciteerd had, te gering vond. De heer De Lange antwoordt, dat het aantal niet ter zake doet. Het gaat om de lijst van mensen waaruit gekozen mag worden. Het ging om twaalf mensen en iedereen vond dat een teleurstellend aantal. Daar is weliswaar een aantal redenen voor aan te dragen maar spreker kan zich niet voorstellen, dat de enige reden is dat Leiden zo n moeilijk bestuurbare stad is. Gelukkig zijn er in Nederland ook bestuurders die dat als een uitdaging zien en die zijn dan ook van harte welkom om naar Leiden te komen. Het houden van een burgemeestersreferendum en de onzekerheid rondom de procedures hebben veel mensen ervan weerhouden deze tombola in te gaan. De mensen hebben daar zijns inziens heel valide redenen voor. Dat brengt deze procedure met zich mee. Wat zou een burgemeestersreferendum in Leiden opleveren? Kennelijk is er een politieke meerderheid in deze raad te vinden. Een argument kan zijn, dat na de selectie door de Commissaris van de Koningin, de Leidse vertrouwenscommissie en de uiteindelijke voordracht van de raad nog uit twee kandidaten uit het totale aantal kan worden gekozen. Kan achteraf wel van een daadwerkelijke keuze worden gesproken? Er moet een keuze worden gemaakt uit twee kandidaten die uit een grote hoeveelheid zijn geselecteerd en dat is geen echte keuze. In die zin vindt spreker de gedachten over een echt gekozen burgemeester een veel interessanter experiment. In de campagne kunnen beide kandidaten zich bij vele gelegenheden fantastisch presenteren. Maar uiteindelijk blijft er een kandidaat over die het niet wordt, terwijl hij wel volop campagne heeft gevoerd. De vraag rijst dan ook of niet beter tijd kan worden geïnvesteerd in het inwerkingsprogramma van de nieuwe burgemeester in plaats van al die tijd te besteden aan het opbouwen van contacten voor een kandidaat die uiteindelijk niet wordt gekozen. Een nieuwe burgemeester moet de stad in.
De heer Van Hees is van mening, dat nu appels met peren worden vergeleken. De appel is de eigen keuze van de bevolking om een burgemeester te kunnen kiezen en de peer is de vanzelfsprekendheid, dat een burgemeester in zijn stad wordt ingewerkt. Als de heer De Lange zou aanvoeren, dat kandidaat B die het niet is geworden zijn hele hebben en houden in de procedure en de campagne heeft gestort, kan spreker zich daar nog een voorstelling bij maken. De heer De Lange antwoordt, dat het altijd als een argument vooraf wordt gebruikt terwijl een nieuwe burgemeester zich natuurlijk moet presenteren en zijn eigen rol moet kunnen spelen. In deze situatie moeten de twee kandidaten zich op een gekunstelde manier presenteren. Het is toch een beauty contest en dat blijft het zo ook. De mensen worden namelijk niet op grond van politieke ideeën verkozen maar op grond van hun presentatie. Leiden zit niet te wachten op een burgemeester met een eigen programma. In het coalitieprogramma staat wat er moet gebeuren en iedereen zou raar opkijken als een burgemeester zijn eigen voorstellen zou uitvoeren. Het wordt dus een verkiezing, waar niet gestemd wordt op de inhoud maar op het poppetje. Aan de vooravond van weer nieuwe Tweede-Kamerverkiezingen weet iedereen waar dat toe heeft geleid. Spreker gaat dat experiment liever niet nog een keer aan. Tegenargumenten zijn voldoende te verzinnen. Wat gebeurt er zodra er maar één geschikte kandidaat is? Leiden heeft aan den lijve ondervonden wat dat procedureel kan betekenen. De minister heeft bepaald, dat de procedure opnieuw moet worden doorlopen. De heer Welling heeft aangevoerd, dat het er eigenlijk om gaat dat de twee beste kandidaten in het referendum worden gebracht. Dat is een fundamenteel verschil in opvatting. De heer Welling heeft juist gezegd, dat de twee mensen die het meest tegemoet komen aan de profielschets moeten worden voorgedragen. Dat is iets heel anders dan de twee beste kandidaten. De heer De Lange wil geen optie best ; hij wil de beste. Daar gaat het juist om. Er moet gezocht worden naar de beste kandidaat. Dat zouden er ook twee kunnen zijn. In die constellatie kan een referendum worden gehouden maar het kan ook heel goed één kandidaat zijn. De raad was unaniem van mening, dat er één kandidaat zou zijn en op deze manier wordt een en ander onnodig beperkt. De heer Laurier vraagt zich af waarom de heer De Lange veronderstelt, dat de stad Leiden niet de beste kandidaat zou willen. Volgens de heer De Lange zal de stad ongetwijfeld op zoek gaan naar de beste kandidaat maar de enige vraag is waaruit de mensen mogen kiezen, omdat de raad zelf al de keuze heeft gemaakt voor de beste en de stad daar ook nog even iets van mag vinden. Het is een nauwgezette procedure waarin de kandidaten door de Vertrouwenscommissie zeer diepgaand worden ondervraagd over al hun beweegredenen en waarin wordt getoetst of zij wel binnen de profielschets passen. Dat is een procedure die past bij een dusdanig ambt. De heer Laurier vraagt waarom de heer De Lange van mening is, dat de raad die toets wel mag doen en de stad ten opzichte van twee kandidaten niet. Waarom denkt hij, dat de raad dat alleen maar kan en dat de bevolking van deze stad dat niet kan? De heer De Lange antwoordt, dat de stad een keer in de vier jaar een raad kiest, bestaande uit 39 mensen uit Leiden. Deze raad neemt de besluiten. Zo werkt dat in een democratie. Alle besluiten in Leiden worden door de raad genomen en waarom deze keuze dan niet. De procedure voor de keuze van een nieuwe burgemeester vindt op een
zeer zorgvuldige wijze plaats. Dan verandert er opeens iets en wordt nog even de keuze uit twee kandidaten voorgelegd. Op deze manier zouden bijvoorbeeld ook twee bestemmingsplannen in een referendum moeten worden voorgelegd. De heer Day heeft niet begrepen of de heer De Lange de stad sowieso wil laten meebeslissen. De VVD is tegen het burgemeestersreferendum en wellicht kan hij een alternatief aangeven. De heer De Lange heeft wel degelijk een alternatief aangegeven, namelijk de mogelijkheid om de stad te laten meepraten over de profielschets. In deze vergadering zal deze profielschets zonder verdere kritiek worden aangenomen. De mensen zijn uitgenodigd om erover te spreken maar op de bewuste middag waren er acht mensen die in het stadhuis langskwamen, van wie er twee uit Oostenrijk kwamen. Zo ver voor de betrokkenheid van de stad bij het opstellen van de profielschets! De heer Day wijst erop, dat de profielschets over kandidaten gaat en niet over de burgemeester. De heer Sloos vraagt of de heer De Lange tevreden was geweest als in de vorige ronde geen burgemeestersreferendum was gehouden en de heer Groen inderdaad tot burgemeester was benoemd. De heer De Lange zou het bijzonder onheus vinden om aan de vooravond van een nieuwe procedure überhaupt over de mensen in de procedure te gaan praten. De heer Sloos heeft er alleen maar op willen wijzen dat ook zonder referendum twee kandidaten moeten worden voorgedragen. Door een referendum te houden, kan de burgerij in elk geval nog kiezen. De heer De Lange antwoordt, dat de laatste jaren tal van benoemingen op grond van een enkelvoudige voordracht hebben plaatsgevonden. Sterker nog, de dagen na het besluit van minister Remkes heeft de heer Pop als voorzitter van het Genootschap van Burgemeesters een lans gebroken voor Leiden, juist omdat in tal van gemeenten de enkelvoudige voordracht is gevolgd. Het is hem op grond van al deze argumenten dan ook nog steeds niet duidelijk waarom met een burgemeestersreferendum de keuze uiteindelijk toch bij de burgerij ligt. De politiek moet zich op een standpunt stellen. De VVD-fractie blijft van mening, dat Leiden de procedure heel zorgvuldig heeft gevoerd en dat deze ook heel goed verdedigd kan worden. In de politiek moeten ideeën genereren en daarvoor moet een draagvlak worden verkregen. Het mag niet een soort democratie worden, waarin elke keer als het er echt om gaat de mensen zogenaamd nog inspraak krijgen die uiteindelijk toch niet zoveel blijkt te zijn. De raad besluit over de voordracht en het kabinet neemt de beslissing over wie het wordt. Dus ook na het referendum zijn er nog veel stappen te nemen op grond waarvan een andere kandidaat gekozen kan worden. De heer Laurier is het eens met de kritiek van de heer De Lange op de huidige mogelijkheden maar vindt, dat aan de andere kant wel een beetje meer democratie mag worden gegeven. Waarom is de heer De Lange daar zo op tegen? De heer De Lange antwoordt, dat het hem nu precies om dat beetje gaat. Een beetje vrijheid is ook geen vrijheid: de keuze is voor of tegen. Ook binnen de VVD zijn de gedachten over een gekozen burgemeester zich aan het ontwikkelen, maar dat is een echte keuze. In de politiek is het van belang om mensen te kiezen op grond van ideeën. Het gaat om de inhoud en daarop moet iemand kunnen worden getoetst. Deze procedure kent dat niet en om die reden vindt de VVD het dan ook niet thuishoren in de
huidige democratische besluitvorming. Voor deze procedure is er maar één plaats en dat is de hangmap op BZK met de naam mislukte bestuurlijke experimenten. Leiden moet voor de beste kandidaat gaan en daar moet alles op worden ingezet. Veel is daarover gezegd, onder andere dat de burgemeester daarop met zijn goede netwerk moet inzetten. Hij zal moeten vertellen hoe leuk het toch is om bestuurder in Leiden te zijn. Een heel goed voornemen voor 2003 is om gewoon op een positieve manier over de stad Leiden te praten. Leiden mag dan ook niet van tevoren een canard worden aangemeten met dit burgemeestersreferendum: behoed de stad daarvoor. Dat lijkt de VVD-fractie het allerverstandigst. Zij zal dan ook tegen het burgemeestersreferendum stemmen. Er is een uitstekende profielschets gemaakt en de lat mag zeker niet lager worden gelegd. Het gaat om de verantwoordelijke baan van burgemeester van Leiden en die lat behoort gewoon hoog te liggen in deze procedure. Punt 6 van de Verordening over de informatie aan de raad moet inderdaad ruimer worden gesteld, maar daarbij moet de rol van de Vertrouwenscommissie goed in gedachten worden gehouden. De Vertrouwenscommissie bestaat uit de negen fractievoorzitters bijna 25% van de raad die veel tijd en energie steken in het zorgvuldig voeren van de procedure. De raad moet vanavond wederom besluiten de Vertrouwenscommissie het mandaat te geven. De raad moet vervolgens goed worden geïnformeerd, echter binnen de grenzen van de procedure en de vertrouwelijkheid. Op deze wijze moet het toch lukken om op korte termijn een uitstekende burgemeester van Leiden te krijgen. De heer Bleijie sluit zich in grote lijnen aan bij de opmerkingen van de heer De Lange over de profielschets, die met een grote zorgvuldigheid is opgesteld. De CDA-fractie zou graag zien, dat de lat op dit niveau blijft en dat niet ter wille van een referendum een tweede man of vrouw erbij wordt gehaald om de zaak op deze manier te laten doorgaan. Hij heeft dit in het verleden de joker genoemd, dat wil zeggen dat iemand er zo maar wordt bijgehaald die niet voldoet aan de schets. Daarmee wordt het referendum het doel en geen middel en de CDA-fractie is daar helemaal geen voorstander van. De bezwaren van de CDA-fractie tegen het referendum zijn bekend. De afgelopen weken is ook in de pers steeds weer gesproken over een burgemeestersverkiezing. Het is een referendum en de bevolking krijgt de keuze uit twee kandidaten die benoembaar zijn. Zij voldoen beide aan de profielschets en daarmee zijn het twee voor de raad aanvaardbare kandidaten. De andere kandidaten ziet de Leidse bevolking niet, hoe tot de verbeelding sprekend zij ook kunnen zijn. Alleen twee kandidaten worden over het voetlicht gebracht voor het referendum op 11 maart. Een van de grootste bezwaren van de CDA-fractie tegen het referendum en waar zij zelfs een lichte voorkeur zou geven aan een gekozen burgemeester is de positie van de verliezer. In juni heeft spreker daarvoor reeds de aandacht gevraagd. Na alle gebeurtenissen valt te vrezen, dat de animo om naar Leiden te komen niet groter zal zijn dan in juni, toen twaalf kandidaten hadden gesolliciteerd. Men zal zeker niet in de rij staan om in Leiden de burgemeesterszetel te mogen bezetten, want wat is er met de verliezer aan de hand? Zeker als men nog een bestuurlijke carrière voor ogen heeft, zal verliezen altijd betekenen dat hij overal te horen krijgt, dat hij in Leiden het referendum heeft verloren. Velen zullen zich dan ook wel drie keer achter de oren krabben. Volgens de heer Van Hees moet er ingevolge de huidige jurisdictie een dubbele voordracht komen. Vervolgens is de vraag aan de orde of al dan niet een referendum wordt georganiseerd. De verliezer is er ook in het geval waarin het voorstel van de CDAfractie wordt gevolgd en er geen referendum wordt gehouden.
De heer Bleijie wijst erop, dat in de praktijk de tweede man of vrouw zich in dat geval terugtrekt. Hij brengt overigens de uitspraken van twee kandidaten voor referenda op andere plaatsen in herinnering: het zal het functioneren niet ten goede komen. Daar is de focus toch te weinig op gericht; iedereen ziet straks de winnaar en niet de verliezer. De heer Van Hees meent, dat de heer Bleijie hiermee in feite de wetgeving bekritiseert, de instrumenten waarmee de raad moet werken. Dat doet zijn fractie ook, maar de heer Bleijie betoogt hiermee dat de huidige wetgeving er niet toe kan leiden dat Leiden een dubbele voordracht doet. Daarmee lijkt hij de tijdgeest toch niet helemaal goed te proeven. De heer Bleijie herhaalt, dat hij persoonlijk wat dit aspect betreft liever een gekozen burgemeester heeft of varianten daarop, opdat alle kandidaten kunnen deelnemen. Het levert wel een andere type kandidaat op. De heer Sloos brengt naar voren, dat er in dat geval ook maar één winnaar is en dat er dus geen verschil is. Volgens de heer Bleijie is er juist een groot verschil. Het is een ander type kandidatuur. Het gaat dan om iemand die veel meer gewend is om campagne te voeren en zijn kansen calculeert. Leiden is daarentegen op zoek naar de beste bestuurder. Naar zijn mening wordt zoals hij in juni al heeft gezegd -- de burgemeester op deze manier veel te hoogpolig neergezet, terwijl de macht toch bij de wethouders zat. Spreker heeft de Kerstvakantie gebruikt om het boek De teloorgang van de PvdA te lezen. Daar stond een heel kernachtige zin in. Politiek is macht en idealen. En dat is precies wat een burgemeester in Leiden en elders in Nederland ontbeert. Hij heeft geen macht en de idealen zitten bij de wethouders. Zo n persoon wordt dan uitgenodigd om in het Van der Werffpark te gaan staan om daar aan de beauty contest van de heer De Lange mee te doen. Daar kan hij prachtig laten zien hoe je linten moet doorknippen en hoe je kan glimlachen maar zodra hij politieke uitspraken doet, zal een van de zes wethouders hem er ongetwijfeld op wijzen, dat hij zich buiten zijn terrein begeeft. Nogmaals, dan zou hij liever een gekozen burgemeester hebben waar wel macht en idealen zijn. Daar kan hij hem namelijk op afrekenen, evenals de 117.000 Leidenaren. Zijn curriculum vitae kan op een paar A-viertjes worden gezet, eventueel met het assessment erbij. Dan heeft men alles. De brief van de minister van Binnenlandse Zaken ligt spreker in zoverre zwaar op de maag, omdat de vraag rijst wat er gaat gebeuren als er onverhoopt weer één kandidaat overblijft. Hij hoopt, dat vele kandidaten boven de lat uitkomen die een halfjaar geleden bij de profielschets is afgesproken maar hij herhaalt zijn waarschuwing, dat het ook wel eens de andere kant zou kunnen opgaan. Hij is met veel plezier lid geweest van de Vertrouwenscommissie en hij heeft geprobeerd om de unanimiteit zoveel mogelijk voort te zetten maar dat is geen garantie voor de komende drie maanden. Ongetwijfeld kunnen er ook in deze club verschillen van mening ontstaan, waardoor wederom het aantal voor een referendum niet wordt behaald. Het oordeel van de minister is dan ook hard. De meerderheid van deze raad zal zich uitspreken voor het referendum maar spreker wil deze waarschuwing wel geuit hebben. De heer Sloos vraagt wat de heer Bleijie precies bedoelt met deze club. De heer Bleijie sprak over de Vertrouwenscommissie. Daarin is steeds geprobeerd om de unanimiteit te bewaren en is niet naar de politieke voorkeur gekeken. Zij was op zoek naar de beste kandidaat in Nederland en spreker hoopt, dat de situatie zo blijft.
Met de vaststelling van de Verordening en de instelling van de Vertrouwenscommissie kan de CDA-fractie instemmen, hoewel zij wel binnen de Vertrouwenscommissie graag verder wil spreken over de vertegenwoordiging uit de fracties. Er kunnen zich namelijk situaties voordoen waarin een fractievoorzitter in verband met de veelheid aan werkzaamheden niet volledig kan functioneren en de werkzaamheden wellicht aan een ander lid van de fractie moet overlaten. De heer Van Hees heeft het besluit van de minister van Binnenlandse Zaken om de enkelvoudige kandidering niet door te laten gaan als een koude douche ervaren, zeker omdat eerder al met de minister was gesproken en omdat de procedure opnieuw moet worden gevoerd. Een aantal momenten uit de procedure acht hij van belang voor deze discussie. In de eerste plaats kan de verhouding tussen de raad en de Vertrouwenscommissie worden geregeld door middel van een delegatiebesluit of door middel van een mandaat. De GroenLinks-fractie is in ieder geval van mening, dat de rol van de raad op een goede manier duidelijk moet worden gemaakt en dat de Vertrouwenscommissie de raad daarom meer en transparantere informatie moet verstrekken, opdat de denkrichting en de keuzes goed kunnen worden gevolgd en aan de stad kunnen worden uitgelegd. De heer Day klinkt dit sympathiek in de oren maar vraagt of de heer Van Hees van mening is, dat de Vertrouwenscommissie aan de raad als geheel dan wel of de leden van de Vertrouwenscommissie aan hun fractie die informatie tijdiger moeten verstrekken. Gezien het tijdpad komt het hem voor, dat de informatie aan de raad als geheel moet worden gegeven maar dat levert toch ook de nodige problemen op. De heer Van Hees sprak over de relatie tussen de Vertrouwenscommissie en de raad en wil niet treden in de relatie tussen de heer Day en zijn fractiegenoten. De heer Day voegt eraan toe, dat er nog weinig raadsvergaderingen zijn tussen het moment waarop de Vertrouwenscommissie werkelijk actief wordt en 27 februari. De heer Van Hees antwoordt, dat de vorige keer een besloten vergadering is gehouden waarin de Vertrouwenscommissie uitgebreid verantwoording heeft afgelegd. In het Reglement van Orde staat, dat die vertrouwelijke informatie aan de raad moet worden gegeven. De keuzes en conclusies moeten in ieder geval helderder over het voetlicht komen, want in de afgelopen periode is gebleken dat vooral het niet doorgaan van het referendum in de stad moet worden uitgelegd. Daar is een raadslid ook verantwoordelijk voor. De heer Day vraagt of de heer Van Hees doelt op een moment eerder dan direct aansluitend op de besloten vergadering. Het gaat de heer Van Hees om de kwaliteit van de informatie en niet zozeer om het tijdstip waarop. In de tweede plaats moet de raad expliciet in zijn opdracht aan de Vertrouwenscommissie de dubbele voordracht opnemen. Dat klemt te meer indien wordt besloten tot het houden van een referendum, omdat dit ook aan de stad moet worden uitgelegd. De fractie van GroenLinks pleit er zeker niet voor om de genoemde lat lager te leggen; de kandidaten moeten voldoen aan het profiel en in staat zijn, het burgemeestersambt van de stad Leiden te vervullen. De heer De Lange vraagt of deze twee uitspraken niet strijdig zijn met elkaar. Enerzijds geeft de heer Van Hees aan, dat de GroenLinks-fractie de voorkeur geeft aan een dubbele voordracht en anderzijds moeten de kandidaten aan de profielschets voldoen.
In de afgelopen procedure is er maar één kandidaat over die lat gekomen. Wat is deze keer de garantie dat dit niet gebeurt, dat wil zeggen zonder op de kwaliteit in te boeten? De heer Van Hees wijst erop, dat de dubbele kandidering de opdracht aan de Vertrouwenscommissie is. Nogmaals, de GroenLinks-fractie wil de lat niet op een ander onverantwoord niveau leggen maar als de Vertrouwenscommissie van mening is dat maar één kandidaat geschikt is, zal zij de opdracht volgens goed gebruik teruggeven. De heer De Lange vindt dit een heel interessante redenering, maar er verandert natuurlijk niets als de opdracht wordt teruggeven en de raad als geheel de lat lager legt. De raad legt nog steeds de profielschets vast, ook al is zij van mening dat maar één kandidaat daaraan voldoet. De heer Van Hees wil er niet van uitgaan, dat er in Nederland maar één persoon is te vinden die zowel burgemeester wil worden van een wat grotere stad als voldoet aan de profielschets. De heer Van As wijst erop, dat een halfjaar geleden landelijk is geadverteerd en dat maar één kandidaat geschikt is gebleken. Nu moeten er opeens meer kandidaten komen die wel geschikt zijn en tenminste twee van hen boven de lat uitkomen. De heer Van Hees is erg optimistisch om op deze manier weer een procedure in te gaan met een burgemeestersreferendum. Hoe wil hij dit aan de burgers uitleggen? De heer Bleijie voegt hieraan de vraag toe hoe dit rijmt met het gebruik, dat de Vertrouwenscommissie de opdracht teruggeeft bij onvoldoende kandidaten en met de brief van de minister, waarin wordt gesteld dat een eenmaal ingeslagen weg niet voortijdig mag worden verlaten. De heer Van Hees blijft van mening, dat de heer Bleijie een mand appels pakt terwijl hij denkt een peer in handen te hebben. Het teruggeven van de opdracht betekent overigens geen verstoring van de procedure, want als er geen goede kandidaat wordt gevonden, zal toch een besluit moeten worden genomen. Deze gang van zaken voldoet juist aan het criterium dat zo breed in deze raad wordt gedragen, namelijk dat de lat niet lager mag worden gelegd. Aan het adres van de heer Van As merkt spreker op, dat het voorstel van de GroenLinks-fractie ook kan worden gezien als een bescherming van de Vertrouwenscommissie tegen ongewenste situaties. Dat is namelijk een les die de GroenLinks-fractie in de afgelopen periode heeft geleerd. De heer Van As reageerde op de opmerking, dat er in geheel Nederland toch minstens twee kandidaten moeten zijn te vinden die boven de lat uitkomen. In de eerste procedure hebben slechts twaalf kandidaten gereageerd van wie er maar één boven de lat uitkwam. Wat brengt de heer Van Hees op de optimistische gedachte, dat er een halfjaar na dato, na een mislukte procedure en na een landelijk debacle minimaal twee geschikte kandidaten voor een burgemeestersreferendum zijn? De heer Van Hees heeft geleerd van de eerste procedure en kijkt natuurlijk ook binnen zijn eigen groepering naar mogelijke kandidaten voor het burgemeestersschap van Leiden. Als andere partijen, de Commissaris van de Koningin, de heer De Lange en de heer Bleijie dat ook zouden doen, moet dat toch tot resultaat leiden. Het gaat er bij hem niet in, dat er in heel Nederland maar één persoon rondloopt die wel aan de profielschets voldoet. De gemeente Leiden zoekt een schaap met vijf poten. Zoals in elke sollicitatieprocedure moeten de leden van de Vertrouwenscommissie niet alleen kijken naar het profiel maar zullen zij zich ook moeten realiseren, dat dit profiel een aantal minimaal vereiste maar
ook vele wenselijke eigenschappen vertoont en dat ook met meer ruimte naar het potentieel van de kandidaten kan worden gekeken. Dat eerdere maar afgewezen sollicitanten opnieuw een poging wagen, zal niet erg waarschijnlijk zijn maar spreker wil de Vertrouwenscommissie toch op het hart drukken om in een dergelijke situatie deze kandidaten een tweede kans te geven. In artikel 3 van de Verordening wordt bepaald, dat in volgordelijkheid een secretariaat is gevormd door de gemeentesecretaris en de griffier. Geeft deze volgordelijkheid ook aan, dat beiden adviseur zijn van de Vertrouwenscommissie? Het zal duidelijk zijn, dat deze paarse constructie van een burgemeestersreferendum niet voldoet aan de uitgangspunten die ook GroenLinks hanteert voor de wijze waarop een burgemeester moet worden benoemd. De raad moet echter roeien met de riemen die hij heeft. In dit tijdsgewricht, waarin de politiek zich vaak heeft vervreemd van de bevolking, is het GroenLinks een lief ding waard om daar waar dat mogelijk is mensen te laten participeren in de besluitvorming, ook al is die mogelijkheid niet ideaal. In de stad is na de eerste procedure niet alleen ten aanzien van de persoon van Harry Groen maar ook door het niet doorgaan van het referendum heel wat losgekomen. Dat heeft de GroenLinks-fractie versterkt om juist volop door te gaan met het referendum. Haar indruk is namelijk geweest, dat er bij de bevolking wel degelijk behoefte bestond om een keuze te kunnen maken. Hoe beperkt het referendum ook is, GroenLinks wil daarmee doorgaan. Mevrouw Broeijer is er verheugd over, dat het zo snel na het mislukken van de eerste procedure wel gelukt is om een nieuwe procedure te beginnen. Op deze manier kan de vacature snel worden vervuld en hoeft de waarnemend burgemeester niet al te lang in te vallen. Ook de fractie van de PvdA heeft veel geleerd van de procedure. Het is jammer, dat het in de eerste procedure niet is gelukt om twee geschikte kandidaten te vinden. Door onder andere onduidelijkheid in de wettelijke regels is vervolgens veel verwarring ontstaan. Het was de bedoeling om deze procedure transparanter en democratischer te maken en om de gemeenteraad en de burgers meer invloed te geven en blijkbaar moet iedereen daar nog aan wennen. Oorspronkelijk werd meegedeeld, dat de raad bij slechts één geschikte kandidaat toch verplicht was deze in de voordracht voor benoeming op te nemen, terwijl vervolgens bleek dat de minister dat bij nader inzien niet hard kon maken en dat juist het tegenovergestelde namelijk om deze procedure open te breken om toch tot twee kandidaten te komen de bedoeling was. De PvdA-fractie wilde dat al tijdens de procedure en het is jammer, dat dit zoveel later nodig is gebleken en zoveel verwarring heeft opgeroepen. Nog meer bizar is het feit, dat het demissionaire kabinet tegelijkertijd bekend heeft gemaakt dat het referendum en de openbaarheid van de aanbeveling komen te vervallen. Van de ideeën achter openbaarheid en transparantie blijft dus voorlopig helemaal niets over. Nieuwe voorstellen zullen nog wel even op zich laten wachten. Dat het mislukte kabinet spreekt over een mislukte procedure in Leiden en een nieuwe procedure voorschrijft terwijl er binnenkort verkiezingen worden gehouden, maakt een en ander nog verwarrender voor de bevolking. De PvdA-fractie heeft er geen enkele moeite mee om met dezelfde profielschets verder te gaan. De profielschets is uitgebreid met de bevolking besproken en leverde ook geen enkel probleem op met de selectie. Haar argumenten een halfjaar geleden om voor het referendum te stemmen, gelden nog steeds. De burgers moeten in de gelegenheid worden gesteld om in ieder geval een uitspraak te doen over twee kandidaten die toch al geschikt zijn. De kandidaten lopen dus weinig risico omdat zij al geschikt zijn bevonden. De PvdA-fractie vindt het erg belangrijk om daar waar dat mogelijk is inspraak te geven. De mensen blijken de uitstraling van een kandidaat erg belangrijk te vinden. De
teleurstelling bij velen over de enkelvoudige aanbeveling was in sommige gevallen zo groot, dat daarmee de argumenten om opnieuw een referendum te houden, worden versterkt. De heer De Lange vindt het erg interessant om de reacties van de mensen te horen op een referendum dat niet doorging, maar een grote groep waarschijnlijk de meerderheid in Leiden heeft zich überhaupt niet met deze procedure bezig gehouden. Deze mensen hebben zich niet geroerd maar concluderen wel, dat Leiden nog steeds geen burgemeester heeft. Hoe kan mevrouw Broeijer aan die mensen uitleggen, dat dit soort wensen tot dergelijke vertragingen leidt? Hij herinnert zich namelijk, dat helemaal in het begin van deze procedure een belangrijk deel van de achterban van de PvdA ook kritisch stond tegenover het burgemeestersreferendum. Heeft mevrouw Broeijer dan toch niet op een enkel moment in deze procedure gedacht, dat het niet helemaal een juiste keuze was? Mevrouw Broeijer antwoordt, dat eerdere tegenstanders hebben laten blijken de mogelijkheid om een uitspraak te doen van groot belang te vinden, juist omdat er maar één kandidaat was. Zij heeft dan ook zeer sterk de indruk, dat meer mensen voorstander van het referendum zijn en niet alleen een kleine groep die zich toch al met de discussie bemoeiden. Dat is bovendien gebleken uit allerlei interviews op straat. De mensen begrijpen niet waarom niet kon worden nagekomen wat eerst was beloofd. De heer De Lange vraagt of die reactie niet veel meer voortkwam uit het feit, dat de mensen één naam hadden gehoord, daar een mening over hadden gevormd en vonden dat die ene kandidaat geen burgemeester van Leiden zou moeten worden. Dat had dus helemaal niets meer te maken met het al dan niet mogen kiezen tussen twee kandidaten. Wat mevrouw Broeijer niet begrijpt, is dat de VVD en het CDA nergens hebben gehoord dat mensen voor het referendum waren. Zij heeft honderden mensen gesproken die dolgraag de gelegenheid van het referendum hadden gekregen. De heer Bleijie vraagt in hoeverre niet alleen de kandidaat een rol speelt maar ook het feit dat andere namen werd genoemd, waaruit een afweging had kunnen worden gemaakt. Mevrouw Broeijer herinnert de heer Bleijie aan zijn opmerking, dat mensen het moeilijk vinden om een keuze te maken als de kandidaten geen verkiezingstoespraak mogen houden. Dat was het allergrootste voordeel van de keuze voor het referendum, omdat beide kandidaten zich op deze wijze kunnen presenteren. Om die reden kan de procedure alleen maar openbaar blijven als wordt doorgegaan met het referendum. Een dubbele voordracht waarbij de raad een voorkeur uitspreekt, levert ook discussie op en zeker in een stad als Leiden. Daar mag echter niet op gereageerd worden om de minister en de Commissaris van de Koningin niet voor de voeten te lopen. De heer Bleijie heeft ook uit de ingezonden stukken en op de website van de PvdA begrepen, dat het erom gaat een oordeel te kunnen vormen over verschillende kandidaten. In hoeverre heeft slechts één naam een rol gespeeld voor de voorkeur voor het referendum? Volgens mevrouw Broeijer speelt het natuurlijk een rol, dat mensen graag goed geïnformeerd willen worden over de kandidaten. Een gesloten aanbeveling leverde onmiddellijk de associatie met achterkamertjespolitiek op en dat betekent, dat een gesloten procedure uit de tijd is. De PvdA-fractie pleit ervoor om dan een enkelvoudige voordracht te doen als een kandidaat zich terugtrekt. Er moet een voordracht van twee geschikte kandidaten komen.
De heer Bleijie vraagt of dit voor de PvdA inhoudt, dat de lat voor de tweede kandidaat lager wordt gelegd. Mevrouw Broeijer heeft gesproken over twee geschikte kandidaten. Mensen kunnen nooit precies even geschikt zijn. De manier waarop zij naar buiten treden en door de inwoners worden beoordeeld, mag bij de keuze een doorslaggevende rol spelen. Voor de heer De Lange rechtvaardigt dit de vraag hoe het dan toch mogelijk is, dat Leiden een halfjaar geleden een procedure is ingegaan met als resultaat, dat er maar één kandidaat boven de lat uitkwam. Wat brengt de PvdA-fractie tot de gedachte, dat dit nogmaals gebeurt in een nieuwe procedure? Mevrouw Broeijer acht het uitgesloten, dat er niet meer kandidaten zijn. In ieder geval heeft deze toestand ertoe geleid, dat overal in Nederland bekend is dat Leiden op zoek is naar een burgemeester. Mocht het niet lukken om een voordracht met twee personen uit te brengen, dan moet de procedure worden afgesloten zonder dat er een voordracht komt. Alleen als de oorzaak is dat inderdaad helemaal niemand gesolliciteerd heeft, wil de PvdA over een andere procedure spreken. De heer Bleijie concludeert, dat het voor de PvdA een kwestie is van één persoon is geen persoon. Mevrouw Broeijer bevestigt dit. De PvdA-fractie wil de Vertrouwenscommissie nogmaals het vertrouwen geven om een tweevoudige aanbeveling te doen en stemt daar bij voorbaat mee in als daarvoor een ruime meerderheid is te vinden. Als het erom spant dat hangt ook van het oordeel van de leden van de Vertrouwenscommissie af is het de moeite waard om een bredere discussie daarover in de raad te voeren. Zo niet, dan wil de PvdA-fractie de aanbevelingen van de Vertrouwenscommissie overnemen. Spreekster is er verheugd over, dat de bepaling in de Verordening over de rapportage is versoepeld. Met de Commissaris van de Koningin is afgesproken in hoeverre het mogelijk is om de raadsleden van wat meer informatie te voorzien als dat nodig is voor hun beoordeling. Heeft de heer Van Hees goed begrepen, dat er voor mevrouw Broeijer wat betreft de unanimiteit in de Vertrouwenscommissie feitelijk sprake is van een delegatiebesluit? Mevrouw Broeijer antwoordt, dat dit voor de PvdA-fractie het geval is. Ten slotte merkt zij op, dat het gezien het krappe tijdpad het van groot belang is om er alles aan te doen om de deadline van 11 maart voor het referendum te halen. De heer Sloos is het absoluut eens met de opmerking, dat er meer transparantie moet komen tussen de Vertrouwenscommissie en de raad. Daar moet een modus voor gevonden worden. De fractie van LL is van mening, dat de profielschets nog steeds de juiste is en dat daaraan niets hoeft te worden veranderd. Spreker heeft vanavond nog niets nieuws gehoord over het burgemeestersreferendum, alleen nog maar hoe het allemaal niet zou moeten. Zelfs de VVD en het CDA hebben het over de gekozen burgemeester en dat is precies wat de fractie van LL ook wil, namelijk de burgemeester gekozen laten worden. Alle kandidaten zouden daarvoor in aanmerking komen en alle burgers van Leiden zouden die moeten kiezen. Er zijn bijna drie kabinetten met de VVD geweest om dat te bewerkstelligen en nog steeds is er niets gebeurd. Er had dus een burgemeestersverkiezing kunnen zijn als de VVD samen met D66 was samengegaan en die gekozen burgemeester tot werkelijkheid had gebracht. Nu heeft de heer De Lange een oratie gehouden over de gekozen burgemeester maar zijn regeringspartij in Den Haag heeft er niets aan gedaan om dat te bewerkstelligen.
De heer De Lange meent, dat de heer Sloos hem staat aan te kijken alsof hij er verantwoordelijk voor is, maar het aardige is dat de heer Sloos zoveel partijen heeft gehad dat hij altijd wel kan zeggen dat hij ergens bij betrokken is geweest! Volgens de heer Sloos is er niets meer te kiezen en is er alleen maar een referendum. Dat is voor LL goed genoeg om dat door te laten gaan. De heer De Lange wijst erop, dat dit nu juist zijn argument was. De keuze van een referendum vindt hij geen keuze en om die reden is hij ertegen. De heer Sloos herhaalt, dat de VVD er iets aan had kunnen doen en zo n burgemeestersverkiezing tot stand kunnen brengen. Volgens de heer De Lange ligt vanavond de vraag voor of de raad een burgemeestersreferendum wil houden. De Leidse VVD-fractie is daar een tegenstander van. De discussie over al dan niet een gekozen burgemeester is een andere en in deze vergadering niet relevant om te voeren. De heer Sloos herhaalt in ieder geval wel een voorstander te zijn van het referendum. Het is natuurlijk onzin om te zeggen, dat de twee kandidaten een politiek verhaal moeten houden. Zij kunnen zich voorstellen, wat zij zijn, wat zij gedaan hebben en wat hun achtergrond is. Daaruit kan de Leidse burgerij kiezen wie geschikt is voor burgemeester, zeker als wordt aangevoerd dat de burgemeester geen enkele politieke taak zou mogen uitvoeren. Dan doet het er namelijk niets toe of hij een politieke visie heeft of niet. Over het korpsbeheerderschap zou hij overigens best zijn politieke mening mogen uiten, want dat is in ieder geval zijn enige politieke taak. Om die reden is LL voor het burgemeestersreferendum. De heer Bleijie is van mening, dat het voor het korpsbeheerderschap goed zou zijn als de regio zou meestemmen. De heer Sloos beaamt dat, in ieder geval voor het korpsbeheerderschap. De fractie van LL kan het eens zijn met de vaststelling van de Verordening voor de benoeming van de burgemeester. De heer Peper zal het woord voeren over de benoeming van de leden van de Vertrouwenscommissie. De heer Peper deelt mee, dat de fractie van LL volledig achter deze benoeming van de leden van de Vertrouwenscommissie staat. De heer Day heeft aan het begin van de openbare vergadering op het punt gestaan een weddenschap af te sluiten, dat de raad vanavond het sportjournaal nog zou halen. Hij is blij, dat hij dat niet gedaan heeft want hij zou die glansrijk hebben verloren. Deze vergadering is als het ware een replica van de bijeenkomst begin september. Een aantal fracties heeft gesproken over leerpunten; hijzelf zou de kwalificatie mislukt zeker niet hebben gekozen, omdat hij ervan overtuigd is dat de raad een zorgvuldige en uiterst gewogen beslissing heeft genomen in het accepteren van de profielschets en de Verordening op de Vertrouwenscommissie. De Vertrouwenscommissie heeft naar haar beste weten en met de zorgvuldigste opstelling gehandeld. De enkelvoudige voordracht aan de minister van Binnenlandse Zaken is door dezelfde minister op het laatste moment op zijn eigen manier geïnterpreteerd. Spreker zou dit dan ook niet mislukt willen noemen, wat dat is een kwalificatie van in ieder geval geen goed werk. De Vertrouwenscommissie heeft daarentegen haar uiterste best gedaan om haar werk zo zorgvuldig en nauwgezet mogelijk te doen. De mislukking zit hem uitsluitend in het feit, dat de minister de raad op het allerlaatste moment het rode licht gaf terwijl hij de raad een tiental dagen daarvoor groen licht had gegeven.
De fractie van de SP vindt de profielschets nog steeds uitstekend. Natuurlijk is het een en ander gebeurd. Twaalf kandidaten hebben op de functie gesolliciteerd en de Commissaris van de Koningin heeft een aantal daarvan voorgesteld. De Vertrouwenscommissie heeft een aantal gesprekken met deze kandidaten gevoerd. Natuurlijk weet iedereen de uitkomst; de Vertrouwenscommissie heeft gekozen voor één kandidaat, omdat zij de lat niet lager wilde leggen en geen tweede kandidaat wilde hebben om het beloofde referendum toch maar doorgang te laten vinden. Wellicht is een kleine aanvulling op de profielschets wel op zijn plaats. Veel aandacht is besteed aan een passage in een van de laatste alinea s, waarin vrouwen, allochtonen en gehandicapten worden opgeroepen om te solliciteren. Deze doelgroepen voelen zich wellicht niet direct geroepen te solliciteren naar een dergelijke, openbare functie maar juist na deze eerste procedure lijkt het spreker goed om te benadrukken, dat kandidaten worden gezocht die deze extra uitdaging willen aannemen om deze prachtige stad te besturen, met of zonder referendum. In bestuurlijk Nederland zijn er natuurlijk personen te vinden die een dergelijke extra uitdaging willen aangaan en om die reden zou daarop wat meer de nadruk moeten worden gelegd. De heer De Lange vraagt hoe de heer Day zich dat voorstelt, want ook dat is in de tekst opgenomen. De heer Day zal een en ander nog eens nalezen. Hij heeft slechts willen aangeven, dat ook met de profielschets niet worden gedaan alsof er de afgelopen drie maanden niets is gebeurd. De fractie van de SP kan zich volledig vinden in de nieuwe versie van de Verordening op de Vertrouwenscommissie, waarin de woorden schriftelijk en zijn geschrapt, waardoor de Vertrouwenscommissie iets meer mogelijkheden krijgt. Onder andere de fracties van de PvdA en GroenLinks hebben aangegeven, dat de wijze van informatie-uitwisseling tussen Vertrouwenscommissie en raad nog eens doorgelicht moet worden. De SP sluit zich daarbij aan, opdat de beraadslaging in de raad op het moment suprème zo inzichtelijk mogelijk wordt gemaakt. Met die toevoeging gaat de fractie van de SP zonder meer akkoord met de Verordening. De SP-fractie pleit al sinds jaar en dag voor een gekozen burgemeester, omdat de burgers in de stad optimaal de gelegenheid moeten krijgen om te kiezen wie burgemeester wordt. Helaas is een volledig democratisch gekozen burgemeester in de huidige wetgeving niet mogelijk. De SP omarmt in ieder geval de bepaling, dat er altijd sprake dient te zijn van een dubbele voordracht, waardoor de raad de mogelijkheid heeft of hij die dubbele voordracht eerst aan een oordeel van de eigen bevolking wil onderwerpen alvorens deze aan de Commissaris van de Koningin en de minister voor te leggen. Spreker is enigszins gevoelig voor het argument dat degenen die tegen het referendum zijn niet van zich hebben laten horen, maar is tegelijkertijd van mening dat zij zich hadden moeten uitspreken. Het is hem in ieder geval uit interviews en gesprekken en uit de reacties op de SP-site opgevallen, dat mensen een vorm van zeggenschap in de keuze van hun eigen burgemeester op prijs stellen. De politiek dient aan te geven dat die keuze niet betekent, dat zij zonder meer de burgemeester kunnen aanwijzen of kiezen maar dat zij mogen kiezen wie als eerste in de voordracht wordt genoemd. In ieder geval mag de voorlichting hierover verbeterd worden, gezien de rol van de media in de afgelopen tijd. Ook de SP-fractie wil de lat niet lager leggen maar dat betekent, dat twee kandidaten moeten worden voorgedragen. De Vertrouwenscommissie zal met veel energie, met doorvragen en wellicht met andere middelen twee geschikte kandidaten moeten vinden. De SP-fractie staat ervoor klaar om die twee kandidaten de Leidse bevolking te presenteren.