1/8 Sectoraal comité van het Rijksregister Beraadslaging RR nr 47/2013 van 19 juni 2013 Betreft: aanvraag van de Stichting Kankerregister om toegang te bekomen tot een aantal informatiegegevens van het Rijksregister en om het identificatienummer te gebruiken met het oog op de registratie van de informatie verschaft door laboratoria voor pathologische anatomie, klinische biologie of hematologie (RN-MA-2013-093) Het Sectoraal comité van het Rijksregister, (hierna "het Comité"); Gelet op de wet van 8 augustus 1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen (hierna "WRR"); Gelet op de wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (hierna WVP), inzonderheid artikel 31bis; Gelet op het koninklijk besluit van 17 december 2003 tot vaststelling van de nadere regels met betrekking tot de samenstelling en de werking van bepaalde Sectorale comités opgericht binnen de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer; Gelet op de aanvraag van de Stichting Kankerregister, ontvangen op 17/04/2013; Gelet op de aanvraag van het technisch en juridisch advies gericht aan de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken op 06/05/2013; Gelet op het verslag van de Voorzitter;
Beraadslaging RR 47 /2013-2/8 Beslist op 19 juni 2013, na beraadslaging, als volgt: I. VOORWERP VAN DE AANVRAAG 1. De Stichting Kankerregister, hierna de aanvrager, wenst de machtiging verleend bij beraadslaging RR nr. 31/2009 - qua gegevens reeds uitgebreid bij beraadslaging RR nr. 69/2012 - uit te breiden naar doeleinden toe.. 2. Gelet op het feit dat de toegang wordt gevraagd in een iets andere context en hij betrekking heeft op de gegevensverstrekkingen door een andere doelgroep, oordeelt het Comité dat het met het oog op een goed begrip en de duidelijkheid gepast is om een afzonderlijke machtiging te verlenen II. ONDERZOEK VAN DE AANVRAAG 3. Zoals reeds in punt 1 werd opgemerkt beschikt de aanvrager al over een machtiging. Bijgevolg kan het onderzoek van het Comité zich ertoe beperken na te gaan of: het doeleinde welbepaald, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigd is; de gegevens tot dewelke toegang gewenst wordt en het gebruik van het identificatienummer in het licht van dit doeleinde toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn. A. DOELEINDE 4. Artikel 45quinquies, 2, 3, van het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 1 verplicht voortaan de artsen van elk laboratorium voor pathologische anatomie, klinische biologie of hematologie (hierna de laboratoria) om niet alleen de resultaten van onderzoeken die een diagnose van kanker bevestigen bij de aanvrager te registreren maar eveneens de resultaten in het kader van een vroegtijdige diagnose kanker. Dit laatste werd toegevoegd door de wet van 19 mei 2010 houdende diverse bepalingen inzake volksgezondheid. 5. In de memorie van toelichting 2 werd m.b.t. deze toevoeging opgemerkt: 1 Koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen. 2 Kamer, DOC 52-2486/002, blz. 7.
Beraadslaging RR 47 /2013-3/8 ( ) heeft enerzijds tot doel het aan de Stichting Kankerregister mogelijk te maken de gegevens te verzamelen en te behandelen die de artsen van elk laboratorium van pathologische anatomie, klinische biologie of hematologie in het kader van de vroegtijdige diagnose van kanker moeten registreren. Het kan onder meer gaan over de gegevens die deze artsen verzamelden voor de preventieprogramma s. De voorgestelde wijziging beoogt anderzijds het creëren van een wettelijke basis die nodig is om het aan de Stichting Kankerregister mogelijk te maken de gegevens die verzameld werden door de Gemeenschappen bij het uitoefenen van hun bevoegdheden en die op vrijwillige basis zouden overgemaakt worden aan de Stichting Kankerregister te verzamelen en te behandelen, onder meer in het kader van de overeenkomsten tussen de Federale Staat en de Gemeenschappen. Op 28 september 2009, heeft de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid een protocolakkoord preventie ondertekend. Dit akkoord biedt een kader voor de uitwisseling tussen de federale overheid en de Gemeenschappen van relevante informatie die betrekking heeft op preventieprogramma s. 6. Met de resultaten van de vroegtijdige diagnose worden de resultaten van preventieve screenings geviseerd die een bevoegdheid zijn van de Gemeenschappen. Het protocolakkoord van 28 september 2009 tussen de federale overheid en de overheden bedoeld in artikelen 128, 130 en 135 van de Grondwet inzake preventie 3, voorziet dat de cyto-histo-pathologische gegevens enkel bij de aanvrager worden geregistreerd (artikel 14). In de marge hiervan is het tevens nuttig om aan te stippen dat de deelname aan de kankerregistratie één van de voorwaarden is die een laboratorium moet naleven om in aanmerking te komen voor erkenning 4. 7. Rekening houdend met de bepalingen van artikel 45quinquies van het koninklijk besluit nr. 78 enerzijds en die van het protocol van 28 september 2009 anderzijds, zullen de laboratoria aan de aanvrager persoonsgegevens verstrekken n.a.v. van de mededeling van de resultaten van onderzoeken: die een diagnose van kanker bevestigen (buiten de preventiecontext); in het kader van het preventieprogramma: opsporing baarmoederhalskanker; 3 Dit protocolakkoord liep tot 31/12/2011 (artikel 25). Momenteel is een verlenging van dit protocolakkoord in voorbereiding. 4 Zie artikel 35, 6, van het koninklijk besluit van 5 december 2011 betreffende de erkenning van de laboratoria voor pathologische anatomie door de Minister tot wiens bevoegdheid de Volksgezondheid behoort.
Beraadslaging RR 47 /2013-4/8 in het kader van het preventieprogramma: opsporing colorectale kanker; in het kader van het preventieprogramma: opsporing borstkanker; 8. In afwachting dat de aanvrager daartoe, net zoals voor de ziekenhuizen een webtoepassing heeft ontwikkeld die de laboratoria toelaat op uniforme wijze continu gegevens bij de aanvrager te registreren, zullen de gegevens periodiek in bulk door de laboratoria via de beveiligde website van de aanvrager worden opgeladen. Aan de hand van een beperkte toegang tot een aantal gegevens van het Rijksregister wenst de aanvrager de verstrekte gegevens te controleren en te vervolledigen. 9. Het Comité stelt vast dat het een welbepaald en uitdrukkelijk omschreven doeleinde betreft. Het betreft tevens een gerechtvaardigd doeleinde (artikel 4, 1, 2, WVP). De verwerkingen die de aanvrager met het oog daarop doet, zijn immers gestoeld op artikel 5, eerste lid, c), en artikel 7, 2, d) en e), WVP. 10. Het Comité vestigt er de aandacht op dat het Sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid, Afdeling Gezondheid, bij beraadslaging nr. 12/2012 van 20 november 2012 tot op heden slechts de gegevensverstrekking door de laboratoria in het kader van het Vlaams bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker machtigde (bepaalt welke gegevens van welke personen mogen worden verstrekt). De aanvrager moet er dus voor zorgen dat ook de andere mededelingen vermeld in punt 7 behoorlijk gemachtigd zijn. B. PROPORTIONALITEIT B.1. Ten overstaan van de gegevens 11. De aanvrager wenst toegang tot de volgende informatiegegevens vermeld in het artikel 3, eerste lid, 1, 2 (alleen de geboortedatum), 3, 5 (alleen de postcode) en 6 (alleen datum van overlijden), WRR evenals de historiek van de postcode. 12. Er werd mondeling verduidelijkt dat het niet de bedoeling is om de gegevens die de aanvrager ontvangt van de laboratoria aan te vullen met de naam en de voornaam van de betrokkene. De toegang tot dit gegeven zal enkel gebruikt worden om, in de gevallen dat het identificatienummer van de betrokkene niet is opgenomen in de dataset van het laboratorium, dit nummer in het Rijksregister op te sporen (combineren met geboortedatum en postcode). Idem dito wanneer n.a.v. controle wordt vastgesteld dat het meegedeelde identificatienummer niet correct is.
Beraadslaging RR 47 /2013-5/8 13. Het Comité stelt vast dat de gegevens tot dewelke toegang gevraagd wordt, overeenstemmen met de informatie die de aanvrager moet registreren in toepassing van artikel 45quinquies, van het koninklijk besluit nr. 78 (geografische lokalisatie, gegevens over overleving). 14. De aanvrager wenst tevens een toegang tot de historiek van de postcode. De registraties gebeuren in bulk en dus met enige vertraging. Dit betekent dat wanneer via de link met het Rijksregister de postcodes worden toegevoegd, deze niet noodzakelijk nog dezelfde zijn als op het moment van incidentie. Nochtans heeft de aanvrager net de postcode van de patiënt op het moment van de incidentie nodig om te voldoen aan één van haar wettelijke opdrachten, namelijk de analyse van de geografische spreiding van de verschillende vormen van kanker. 15. Het Comité besluit dat toegang tot de gegevens vermeld in artikel 3, eerste lid, 1, 2 (alleen de geboortedatum), 3, 5 (alleen de postcode en de historiek van de postcode) en 6 (alleen datum van overlijden), WRR, in het licht van het doeleinde in overeenstemming is met artikel 4, 1, 3, WVP. B.2. Ten overstaan van het gebruik van het identificatienummer 16. Het identificatienummer van de sociale zekerheid is, voor personen die opgenomen zijn in het Rijksregister, het identificatienummer van het Rijksregister. In beginsel mag dit nummer slechts worden gebuikt mits daartoe een machtiging wordt verleend door het Comité (artikel 8, 1, eerste lid, WRR). 17. Artikel 45quinquies van het koninklijk besluit nr. 78 werd ingevoegd door artikel 39 van de wet van 13 december 2006 houdende diverse bepalingen betreffende gezondheid. Het is dus een wettelijke bepaling die in 2, 1, bepaalt dat de aanvrager "het identificatienummer van de sociale zekerheid (INSZ) van de patiënt verzamelt en registreert". Daarnaast bepaalt 2, 3, a), dat de laboratoria de geregistreerde gegevens samen met het identificatienummer aan de aanvrager bezorgen. 18. De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer was reeds herhaaldelijk van oordeel dat indien het gebruik van het identificatienummer van het Rijksregister wordt voorzien door een wet, er geen machtiging meer dient te worden verkregen van het Comité. Het Comité sluit zich aan bij deze zienswijze.
Beraadslaging RR 47 /2013-6/8 B.3. Ten overstaan van de frequentie en de duur van de toegang en het gebruik 19. De aanvraag verzoekt om een uitbreiding van de beraadslaging nr. 31/2009 naar doeleinde toe. Hierdoor wordt impliciet aangegeven dat de andere modaliteiten vastgesteld in die beraadslaging m.b.t. de frequentie van de toegang, de duur van de machtiging, de bewaartermijn, de mededeling aan derden, voor dit nieuwe doeleinde gelden. Dit betekent: een permanente toegang tot de informatiegegevens die in het licht van het doeleinde vermeld in afdeling A gepast is omdat de aanvrager op elk ogenblik de door de laboratoria in bulk verstrekte gegevens moet kunnen controleren en aanvullen; een toegang voor onbepaalde daar de reglementaire opdracht, ter uitvoering waarvan de aanvrager de gegevens van de laboratoria ontvangt er registreert, niet in de tijd werd bepaald (artikel 4, 1,3, WVP). B.4. Ten overstaan van de bewaringstermijn 20. De door de laboratoria verstrekte gegevens zullen worden opgenomen in de centrale gegevensbank van de aanvrager waarvan reeds gewag werd gemaakt in de beraadslaging RR nr. 31/2009. De vaststellingen die toen werden gedaan m.b.t de bewaartermijn moeten hier als herhaald worden beschouwd: De aanvrager stelt dat hij niet kan overgaan tot het vernietigen van de persoonsgegevens aangezien dit de doelstellingen onmogelijk zou maken. Een van de opdrachten van de aanvrager is de evolutie van patiënten gedurende jaren, zelfs decaden op te volgen. Het beschikbaar blijven van de unieke identificatie blijft daarmee ook noodzakelijk, bijvoorbeeld voor het opvolgen van overleving na kanker. Kanker loopt niet steeds fataal af en bepaalde types worden meer en meer als een chronische ziekte beschouwd. Bovendien kan kanker zowel op zeer jeugdige als oudere leeftijd ontstaan. Het vernietigen van de persoonsgegevens na bevestiging van overlijden is ook problematisch. Dit zou leiden tot de onmogelijkheid om ontbrekende informatie bijkomend op te vragen. Ook na bevestiging van een overlijden blijft het noodzakelijk om de mogelijkheid te hebben terug te keren naar de unieke identificatie, aangezien studies m.b.t. mogelijke risicofactoren in het kader van kanker dit vereisen (erfelijke factoren).
Beraadslaging RR 47 /2013-7/8 Het Comité stelt vast dat, gelet op de opdrachten van de aanvrager, de bewaring van de gegevens van een geregistreerd persoon zolang die leeft in het licht van artikel 4, 1, 5, WVP kan aanvaard worden, net zoals het feit dat de gegevens van een geregistreerde persoon nog gedurende een zekere tijd na overlijden worden bijgehouden in een vorm die identificatie mogelijk maakt. Een onbeperkte bewaring in dergelijke vorm na het overlijden, kan evenwel niet verantwoord worden. Het Comité is dan ook van oordeel dat de gegevens 30 jaar na overlijden alleen nog in volstrekt anonieme vorm bijgehouden mogen worden. B.5. Intern gebruik en/of mededeling aan derden 21. Om de kwaliteit van de door de laboratoria verstrekte gegevens te verzekeren zal de aanvrager de juistheid van de meegedeelde identificatienummers controleren, de ontbrekende identificatienummers opzoeken en deze aanvullen met de geboortedatum, geslacht, postcode van de hoofdverblijfplaats en eventueel datum van overlijden. 22. In beginsel worden de gegevens uit het Rijksregister uitsluitend intern gebruikt. De laboratoria kunnen evenwel de data die zij verstrekten terug opvragen. In dat geval bezorgt de aanvrager hen de bewerkte data terug, d.w.z. data waaraan desgevallend aan de hand van het Rijksregister verbeterde/aangevulde gegevens zijn toegevoegd. Het Comité is van oordeel dat deze mededeling in de gegeven omstandigheden aanvaardbaar is vermits de gegevensverstrekkers hoe dan ook een aantal van deze gegevens initieel zelf hebben verwerkt. 23. Het Comité stelt vast dat voor zover de mededeling van gegevens aan andere derden zou worden overwogen, dit een machtiging vereist van het Sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid. B. 6. Netwerkverbindingen 24. Uit de aanvraag blijkt niet dat er op basis van het identificatienummer informatie met derden zal worden uitgewisseld; er komen bijgevolg geen netwerkverbindingen tot stand. 25. Het Comité vestigt er volledigheidshalve de aandacht op dat: indien er later netwerkverbindingen tot stand mochten komen, de aanvrager het Comité daarvan voorafgaandelijk op de hoogte moet brengen;
Beraadslaging RR 47 /2013-8/8 het identificatienummer van het Rijksregister slechts gebruikt kan worden in relaties met derden voor zover dit kadert in de doeleinden waarvoor zij eveneens gemachtigd werden om dit nummer te gebruiken. C. INFORMATIEBEVEILIGING 26. In de beraadslaging RR nr. 39/2009 werden geen opmerkingen gemaakt m.b.t. de informatiebeveiliging. Er werd verder bepaald dat het verdere toezicht op de informatiebeveiliging door het Sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid zou worden uitgeoefend. OM DEZE REDENEN, het Comité 1 machtigt de Stichting Kankerregister onder de voorwaarden bepaald in deze beraadslaging en met het oog op het doeleinde vermeld in punt A, om voor onbepaalde duur een permanente toegang te hebben tot de informatiegegevens vermeld in in artikel 3, eerste lid, 1, 2 (alleen de geboortedatum), 3, 5 (alleen de postcode en de historiek van de postcode) en 6 (alleen datum van overlijden), WRR; 2 stelt vast dat de Private Stichting Kankerregister bij wettelijke bepaling, namelijk artikel 39 van de wet van 13 december 2006 houdende diverse bepalingen betreffende gezondheid, dat een artikel 45quinquies invoegt in het koninklijk besluit nr. 78 van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen, gemachtigd werd om het identificatienummer van het Rijksregister te gebruiken; 3 bepaalt dat wanneer het Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid een vragenlijst betreffende de informatieveiligheid stuurt aan de Private Stichting Kankerregister, deze laatste die vragenlijst waarheidsgetrouw moet invullen en terugsturen aan het Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid. Dit laatste zal de ontvangst bevestigen en hierop reageren indien hiertoe aanleiding bestaat; De Wnd. Administrateur, De Voorzitter, (get.) Patrick Van Wouwe (get.) Mireille Salmon