Voorwoord. Ik dank u voor uw interesse en verwelkom u graag op mijn kantoor. Fenneke Koster-Joenje, notaris

Vergelijkbare documenten
Wezep / Oldebroek Erfrecht, eigen baas met testament

HOE REGEL IK MIJN NALATENSCHAP? Alles over erven, uw testament en erfrecht op een rijtje.

ERFENIS, TESTAMENT EN SLIM SCHENKEN

Veel gestelde vragen over erven

Hoe regel ik mijn nalatenschap?

HOE REGEL IK MIJN NALATENSCHAP?

Mijn. erfenis. regelen.

ERFRECHT. hoe regel ik mijn nalatenschap? Alles over erven en erfrecht op een rijtje

hoe regel ik mijn nalatenschap? Alles over erven en erfrecht op een rijtje

Oude Delft CD Delft Postbus CW Delft tel fax Waarom een testament?

Rouwenhorst & Rouwenhorst Notarissen te Delden

Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003

Erfrecht. Mr. Caroline de Maat Fikkers notarissen BAS Bergen op Zoom 27 januari 2015

Waarom een testament?

Hoofdstuk 1 - Het huwelijksvermogensrecht

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal

Het webinar is terug te kijken door op deze link te klikken. Het stellen van vragen is vanzelfsprekend niet meer mogelijk.

Hoe kunt u voordelig vermogen overdragen aan uw kinderen? Schenken en Erven.

Mijn testament. Goed voorbereid het gesprek in met ErfrechtRoutePlanners

NOTARISKANTOOR ZWANIKKEN Blad: 1-20 Vijverlaan HL Velp tel.: fax : ERFRECHT

HOE REGEL IK MIJN NALATENSCHAP?

GOEDE REDENEN OM EEN TESTAMENT TE MAKEN

Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003

Leiden, 20 september Ohmann Notariaat Daniel Ohmann Korien van Steenbergen

Mr H.M.L. Simons, notaris Notariskantoor Kunderlinde Voerendaal

Nalaten en erven Erfrecht. Wet sinds 2003

TOELICHTING OP JE SAMENLEVINGSOVEREENKOMST EN TESTAMENTEN

Radartestament. En andere interessante fiscale en juridische varia

Seniorenbeurs (LEVENS)TESTAMENT & ERFRECHT 4 april Mr. Hellen de Bie- van Seters

EVEN VOORSTELLEN. Hans van der Tuin

Een. erfenis. afwikkelen.

Juridische begrippen in begrijpelijke taal

Goed geregeld! 27 oktober mr. Suzanne Maijer-Drissen Kandidaat-notaris

Erfrecht Erfrecht: Wie erft bij uw overlijden? Hoeveel erfbelasting moet over de erfenis worden betaald? Hoe kan het vermogen fiscaal gunstig

Voor het leven geregeld: het erfrecht vanaf 1 januari 2003

Erven, Schenken levenstestament. Lezing Maurice Dassen 2017

OUDERS EN KINDEREN: HET ERFRECHT

Estate planning Fiscaal voordelig vermogen nalaten

Inhoudsopgave. Voorwoord... XIII Introductie... XIV. Wat is van wie? 1. U bent gehuwd Inhoudsopgave

Optimaal vermogen overdragen aan uw kinderen

Inhoudsopgave. Dossier. 1. Wie zijn uw erfgenamen? Erfbelasting Het nalatenschapsdossier Voorwoord... V

TESTAMENTEN 9 J U L I

Bewindvoerderschap. Curatele, bewind en mentorschap

Voor het geval dat...

Samenwonen, en dan...

Hoofdstuk 1 - Estate planning of nalatenschapsplanning. Hoofdstuk 3 - Een verblijvingsbeding tussen samenwoners

TestamentenWijzer. levenstestament. Onze estate planners kunnen samen met uw notaris een oplossing op maat voor u maken.

HET SAMENLEVINGSCONTRACT EN DE TESTAMENTEN DAARBIJ (UITGAVE 2012) HET SAMENLEVINGSCONTRACT. Partnerpensioen

Testamenten en erfgenamen met een verstandelijke beperking

1 januari 2003: Nieuw Erfrecht Voor het leven geregeld

Testamenten lezen. Inleiding en onderwerpen. Tot stand komen van een testament en andere notariële zaken

Erven, schenken, nalaten, levenstestament en fiscus. mr. Marloes Theus en mr. Ruud van Gerven

TESTAMENT HERROEPING ONGEHUWD OVERLIJDEN mijn Partner

HOE REGEL IK MIJN NALATENSCHAP?

Informatiefolder: Erfenis, schenken en woningwaarde

Successiewet -- Deel 1

'Hoe staat uw nalatenschap ervoor?' Erfbelasting Testament Schenking

VISSER VAN DEN BROEK NETWERK NOTARISSEN. Schootense Loop 2 Helmond

Zeker van uw zaak en zorg voor uw gezin

Rivierdael Netwerk Notarissen Venlo

PlatformVG. Erfrecht. Mensen met een verstandelijke beperking en erfrecht. Koepelorganisatie voor collectieve belangenbehartiging

Fiscaal voordeling vermogen nalaten

NIBE-SVV, 2015 OEFENEXAMEN SCHENK- EN ERFWIJZER

OFFERTE TESTAMENT(EN)

Aanvaarden Het accepteren van een erfdeel, inclusief de schulden. Hierdoor wordt iemand erfgenaam.

Erfrecht voor leken. Korte uitleg van het erfrecht in begrijpelijke taal


H4 Wettelijk erfrecht

Belastingadviesbureau Groenemans WELKOM. Henk Groenemans CB RB Msc. Register Belastingadviseur

Optimaal vermogen overdragen aan uw kinderen

VOORBEELD. Voorbeeld: Als de nalatenschap 100 bedraagt en er naast de langstlevende partner drie kinderen zijn, erft

De tweetrapsmaking in het nieuws!

Laat uw nabestaanden. niet in twijfel achter

Onder voorwaarden getrouwd of geregistreerd

Presentatie ZijActief

Wet schenk- en erfbelasting

2.1. Tariefgroepen Vrijstellingen erfbelasting Inflatiecorrectie tarieven en vrijstellingen... 6

Optimaal vermogen overdragen aan uw kinderen

Estate planning. Inventarisatie van civiel- en fiscaalrechtelijke gevolgen bij overgang van vermogen. Hulpmiddel Schijf van vijf. Géén schenkbelasting

Wie geeft u het vertrouwen?

De heer P. Groothuizen. Datum: 02 januari 2015 Samengesteld door: Anneke Janssen

Waarom zijn nalatenschappen belangrijk voor DierenLot?

5. Testamentair erfrecht

ERFENIS, SCHENKING EN SUCCESSIERECHTEN. Advocaten Meersman & Van Keer Willem Tellstraat GENT

Want alles blijft achter Heel je bezit Leeg zijn je handen Aan het einde van de rit

TESTAMENT HERROEPING ERFGENAMEN WETTELIJKE VERDELING OPVULLEGAAT

1. De wetgever heeft reeds in uw plaats gedacht

Samen levings. contract.

Bijeenkomst erfrecht en testament bij mensen met een verstandelijke beperking

Onbezorgd ouder worden. Ouder worden en zorg. Deel I Ouder worden en zorg. Wat is het probleem? Eigen bijdrage zorgkosten. Wanneer?

ESTATE PLANNING. I. Schenking

Tweetraps- en levenstestament

Want alles blijft achter Heel je bezit Leeg zijn je handen Aan het einde van de rit

Huwelijkse. voorwaarden.

LEZING RABOBANK KRIMPENERWAARD 18 & 21 NOVEMBER 2013 AWBZ, SCHENKEN, LEVENSTESTAMENT EN ERFRECHT

2 Soorten testamenten

CHRISTELIJKE VERENIGING voor UITVAARTVERZORGING SOEST NIEUWSBRIEF Nr. 30 maart 2016

LEZING RABOBANK KRIMPENERWAARD 14 & 17 OKTOBER 2013 AWBZ, SCHENKEN, LEVENSTESTAMENT EN ERFRECHT

Inleiding Het andere testament De te behandelen onderwerpen

Transcriptie:

Uw testament

Voorwoord U bezoekt de notaris zowel in goede als slechte tijden. Overlijden is een droevige gebeurtenis. Dan is het fijn dat uw wensen voor uw overlijdt goed zijn geregeld. Door middel van deze informatiebrochure wil ik voor u in kaart brengen wat er komt kijken bij het regelen van uw testament. Op deze manier hoop ik u meer duidelijkheid te geven over de mogelijke keuzes die u kunt maken voor u overlijdt. De informatie in deze brochure is gebaseerd op het huidige erfrecht (peiljaar 2016). Wilt u na het lezen nog meer informatie of heeft u vragen dan kunt u bij ons een persoonlijk adviesgesprek aanvragen. Ik dank u voor uw interesse en verwelkom u graag op mijn kantoor. Fenneke Koster-Joenje, notaris

Inhoudsopgave Wat is uw nalatenschap? 6 Erfgenamen 6 Plaatsvervulling 6 Echtgenoot/Partner 8 Wettelijke verdeling 9 Wat is een testament? 9 Gewijzigde situatie 10 Oud langstlevende testament 10 Registratie 10 Levenstestament 11 Wat kunt u regelen in uw testament? 12 Erfgenamen 12 Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) 12 Onterven 12 Onterven kind 12 Onterven echtgenoot 13 Legaat 14 Privé-clausule - Uitsluitingsclausule 14 Executeur 14 Voogdij 15 Bewind 15-4-

Gescheiden met kinderen 16 Gezag en bewind 16 Ouderlijk vruchtgenot (rente) 16 Ex-partner kan erven via kinderen 17 Overige beschikkingen 17 Codicil 17 Overige testamentaire regelingen 17 Erfbelasting 18 Hoogte erfbelasting 18 Vrijstellingen 19 Belastingtarieven 19 Betaling belasting door langstlevende voor de kinderen 20 Meer weten? 21-5-

Wat is uw nalatenschap? Tijdens uw leven bouwt u vermogen op, denkt u hierbij bijvoorbeeld aan de eigendom van uw woning, de gelden op rekeningen en goederen van waarde. Wat u op het moment van overlijden bezit (goederen, maar ook schulden) wordt uw nalatenschap genoemd. Wanneer u komt te overlijden, zullen uw erfgenamen te maken krijgen met uw nalatenschap. In deze brochure zullen wij een aantal voorbeelden geven die worden aangevuld met schema s. De icoontjes die wij gebruiken zijn de volgende: Levend Overleden Samenwonend Getrouwd Onterfd Erfgenamen Wanneer u geen testament heeft, bepaalt de wet wie van u erft. De wet verdeelt de erfgenamen in de volgende vier groepen: 1. uw echtgenoot en/ of kinderen (of bij overlijden kind: kleinkinderen) 2. uw ouders, broers en zussen (of de in leven zijnde afstammelingen) 3. uw grootouders (of de in leven zijnde afstammelingen) 4. uw overgrootouders (of de in leven zijnde afstammelingen) Per groep wordt er gekeken of er erfgenamen zijn. Wanneer er geen erfgenamen (meer) zijn uit de eerste groep, dan wordt er gekeken of er erfgenamen zijn in de tweede groep en zo verder. Plaatsvervulling In de verschillende groepen worden de wettelijke regels van plaatsvervulling in acht genomen. Plaatsvervulling wil zeggen dat -6-

wanneer een erfgenaam zelf niet meer in leven is of zijn erfdeel verwerpt, zijn of haar (klein)kinderen voor die persoon in de plaats treden als erfgenaam. Voorbeeld: Henk (65 jaar) en Barbara (63 jaar) zijn gehuwd en hebben een zoon, Sjors (40 jaar) en een dochter, Brigitte (38 jaar). Brigitte is vorig jaar overleden met achterlating van twee dochters, namelijk Britt en Else. Henk Barbara Sjors Brigitte Echtgenoot Else Britt Als Henk overlijdt zijn er erfgenamen in de eerste groep, namelijk Barbara, Brigitte en Sjors. Aangezien Brigitte al eerder is overleden, komen Britt en Else voor haar in de plaats. Indien Brigitte nog zou leven, dan zouden Barbara, Brigitte en Sjors ieder 1/3 gedeelte erven van Henk. Nu echter Brigitte is vooroverleden, erven de kleindochters Britt en Else samen het erfdeel van Brigitte, dus elk 1/6 gedeelte. Pas als er in het geheel geen erfgenamen meer zijn van een bepaalde groep en er geen plaatsvervulling kan optreden, dan moet er worden gekeken of er erfgenamen zijn in de volgende groep. -7-

Echtgenoot/Partner Met de echtgenoot wordt in het erfrecht gelijkgesteld de partner met wie u een geregistreerd partnerschap bent aangegaan. Een geregistreerd partnerschap wordt gesloten (net als een huwelijk) voor de ambtenaar van de burgerlijke stand. Samenwoners worden voor het erfrecht niet aangemerkt als echtgenoot en erven dus niet automatisch. Wanneer u samenwoont, kunt u er wel voor zorgen dat uw bezit na uw overlijden naar uw partner gaat. Door het sluiten van een notarieel samenlevingscontract kunt u bereiken dat uw gemeenschappelijke bezittingen naar uw partner gaan bij overlijden door middel van een zogenaamd verblijvingsbeding. Uw privébezit zal niet op basis van een notarieel samenlevingscontract naar uw partner gaan. Wanneer u dit wel wenst, dan zult u dit moeten regelen in een testament. Voorbeeld: Sandor (28 jaar) en Sanne (27 jaar) wonen samen sinds mei 2010 en zij hebben samen een koopwoning. Ieder is voor de helft eigenaar: Sandor Sanne Indien Sandor overlijdt zonder een samenlevingscontract, dan wordt zijn partner Sanne niet aangemerkt als wettelijk erfgenaam, omdat hij niet de echtgenoot of geregistreerd partner van Sandor is. In de eerste groep (echtgenoot en kinderen) zijn in deze situatie geen erfgenamen. De helft van de woning, het deel van Sandor, zal dan ook vererven naar de erfgenamen in de tweede of volgende groepen: ouders, broers en zussen komen in eerste instantie aan bod. Dit kan -8-

betekenen dat de woning verkocht moet worden, omdat de familie van Sandor recht heeft op uitkering van hun erfdeel. Als er wel een notarieel samenlevingscontract zou zijn getekend, dan zou op basis van het verblijvingsbeding in dit contract de woning toekomen aan Sanne bij het overlijden van Sandor. Een eventuele levensverzekering die tot uitkering komt is overigens ook een belangrijk onderdeel om goed te regelen. Wettelijke verdeling Wanneer u getrouwd bent, maar geen testament heeft, dan komen alle bezittingen op grond van de wettelijke verdeling automatisch toe aan de langstlevende echtgenoot. De wettelijke verdeling geeft de langstlevende echtgenoot bescherming ten opzichte van de kinderen. De kinderen zijn naast de echtgenoot ook erfgenamen, maar zij krijgen hun erfdeel in de vorm van een niet opeisbare geldvordering op de langstlevende ouder. Die geldvordering is pas opeisbaar wanneer de langstlevende echtgenoot is overleden. Naast het overlijden geeft de wet nog een aantal opeisbaarheidsgronden aan: namelijk als de langstlevende ouder failliet is of in de schuldsanering terechtkomt. In een testament kunt u deze opeisbaarheidsgronden wijzigen. Ondanks dat deze wettelijke regeling in de basis goed is, zijn er voor gehuwden tal van redenen om op bepaalde punten de wettelijke regeling bij testament aan te vullen of te wijzigen. Wat is een testament? In een testament of de uiterste wilsbeschikking zoals de wet het noemt, kunt u vastleggen wat er met uw vermogen moet gebeuren na uw overlijden. Ook kunt u uw overige wensen aangeven als u bij ons op gesprek komt. Wij stellen dan, aan de hand van uw wensen, een testament voor u op. -9-

Er zijn wellicht zaken die u in uw testament kunt opnemen waar u niet dagelijks over nadenkt of waarmee u niet bekend bent. Als u van de basale wettelijke regels wilt afwijken of aanvullingen hierop wilt maken, dan kunt u dit vastleggen in uw testament. Wij kunnen u altijd nader informeren. Uw situatie en daarmee uw testament is uniek. Gewijzigde situatie Wanneer u in het verleden een testament heeft laten opmaken, maar u wilt de hierin opgenomen bepalingen geheel of gedeeltelijk wijzigen dan kunt u uw testament altijd aanpassen. U hoeft hiervoor niet terug naar de notaris van uw vorige testament, maar u kunt dit bij elke notaris regelen. Het is raadzaam om met regelmaat uw testament te laten controleren door een notaris, aangezien de (fiscale) wet of uw eigen situatie veranderd kan zijn. Op deze manier blijft uw testament altijd up-to-date. Oud langstlevende testament Als u voor 2003 een langstlevende testament heeft gemaakt, dan geeft dit testament niet meer de bedoelde langstlevendenbescherming. De kans is aanzienlijk dat u een nieuw testament moet maken. Wij kunnen uw bestaande testament voor u nalopen en u adviseren over nut en noodzaak om uw testament te wijzigen. In het algemeen is een dergelijke controle bij ons kosteloos. Ook testamenten opgemaakt na 2003 kunnen wij voor u controleren aangezien deze eveneens verouderd kunnen zijn. Registratie Wanneer uw testament bij de notaris is ondertekend, wordt uw testament door de notaris centraal geregistreerd bij het Centraal Testamenten Register (CTR) te Den Haag. Als u komt te overlijden kan er bij het CTR worden nagegaan of er een testament is gemaakt en wanneer en bij welke notaris het testament is ondertekend. Het -10-

testament zelf blijft bij de notaris die het heeft opgesteld en is uitsluitend na overlijden door belanghebbenden op te vragen. Levenstestament Het is ook mogelijk een zogenaamd levenstestament op te stellen. Dit is een algemene volmacht die effect heeft bij leven, waar niet alleen vermogensrechtelijke maar ook persoonlijke zaken geregeld worden. In een levenstestament kunt u zaken vastleggen voor het geval er iets met u gebeurt tijdens uw leven waardoor u niet meer in staat bent zelf te handelen. Er kan gedacht worden aan een ernstige ziekte waardoor u niet meer zelf kunt handelen, maar wel zelf de regie wilt houden hoe er gehandeld wordt. Voor de rechtszekerheid van een levenstestament kunnen dergelijke volmachten ook centraal geregistreerd worden. Hier zijn kosten aan verbonden. De eventuele latere herroeping van een volmacht kan ook centraal in dit register worden aangetekend. In een persoonlijk gesprek kunnen de voordelen van een levenstestament nader worden toegelicht. Verschillende mogelijkheden in een levenstestament: alleen vermogensrechtelijke wensen; wensen die te maken hebben met uw gezondheid, verzorging en/of verpleging en het (naderende) overlijden; wanneer de wilsonbekwaamheid intreedt. Verschil tussen een levenstestament en een testament Een levenstestament is van toepassing wanneer u niet meer in staat bent zelf te handelen. Het kan dus al van toepassing zijn wanneer u nog in leven bent. Een testament is echter pas na uw overlijden van toepassing -11-

Wat kunt u regelen in uw testament? Erfgenamen In een testament kunt u afwijken van de wettelijke vererving. U kunt zelf bepalen welke mensen of instellingen er van u erven en hoeveel zij erven. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan familieleden, vrienden of een ANBI. Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI) Het is naast het aanwijzen van personen in uw testament ook mogelijk om een goed doel te benoemen als erfgenaam. Een instelling die actief is voor een goed doel, is vaak ondergebracht in een stichting. Wanneer een stichting voor een goed doel wordt gekwalificeerd als een Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), dan kan de stichting de donaties belastingvrij ontvangen. Daarnaast zijn schenkingen die u via de notaris aan een zogenoemde ANBI doet, in beginsel geheel fiscaal aftrekbaar voor u (inkomstenbelasting). Hier zijn wel voorwaarden aan verbonden. Onterven Als u er zeker van wilt zijn dat een wettelijke erfgenaam niet van u erft, dan kunt u deze persoon in uw testament onterven. Het is zelfs mogelijk om uw partner of uw kinderen te onterven. Onterven kind Het is mogelijk om uw kind te onterven, maar uw kind heeft altijd recht op de legitieme portie. De legitieme portie bedraagt de helft van het wettelijk erfdeel. Het onterfde kind moet wel zelf een beroep doen op de legitieme portie. Na vijf jaar niets doen, verjaart in principe het recht om de legitieme portie in te roepen. Als degene die zijn kind onterft gehuwd is of samenwoont met samenlevingscontract, is het mogelijk het testament zo te maken dat voor het kind bij het inroepen -12-

van de legitieme deze pas opeisbaar wordt bij het overlijden van de echtgenoot/partner. Voorbeeld: Richard (49 jaar) is in gemeenschap van goederen getrouwd met Lydia (50 jaar) en ze hebben twee zonen, Robin (18 jaar) en Matthijs (16 jaar). Het totale vermogen van Richard en Lydia bedraagt 180.000. Richard overlijdt met achterlating van een nalatenschap van 90.000 (de helft van de huwelijksgemeenschap). Richard Lydia Robin Matthijs Als er geen testament is, dan zijn Lydia, Robin en Matthijs ieder voor een 1/3 gedeelte erfgenaam. Zij erven dan ieder 30.000. Als Richard Robin bij testament heeft onterfd, zijn Lydia en Matthijs ieder voor de helft erfgenaam. Zij erven dan ieder 45.000. Wanneer Robin echter een beroep doet op zijn legitieme portie, dan bedraagt de legitieme portie de helft van zijn wettelijke erfdeel, dus 30.000 : 2 = 15.000. Bij de wettelijke verdeling zijn de erfdelen van de kinderen slechts vorderingen in geld en pas opeisbaar bij (onder meer) het overlijden van de langstlevende. Dit geldt ook voor de legitieme portie als een kind onterfd is en dit in het testament zo is bepaald. Onterven echtgenoot Wanneer u uw echtgenoot onterft, dan zult u er rekening mee moeten houden dat een echtgenoot altijd minimale verzorgingsrechten heeft. -13-

Een van deze verzorgingsrechten is dat uw echtgenoot na uw overlijden nog het recht heeft om zes maanden in de echtelijke woning te verblijven of ervan gebruik te mogen maken. Legaat Het is ook mogelijk om aan iemand (dit kan ook een rechtspersoon zijn) een bepaald bedrag of bepaalde goederen na te laten. Hetgeen u op die manier nalaat wordt een legaat genoemd. De erfgenamen of executeur zijn dan verplicht om het door u gemaakte legaat af te geven aan de legataris. De legataris is de persoon die het legaat zal verkrijgen uit de nalatenschap en is als het ware schuldeiser in de nalatenschap. De legataris moet ervan op de hoogte worden gesteld om te weten dat hij dit recht heeft verkregen. De erfgenamen of executeur dienen de legatarissen in kennis te stellen na overlijden. De notaris heeft geen meldplicht aan de legatarissen maar mag de legataris wel op de hoogte stellen van het legaat. Privéclausule ( uitsluitingsclausule ) Met een privéclausule voorkomt u dat het erfdeel van uw erfgenaam in diens huwelijksgemeenschap valt, waardoor bij echtscheiding de echtgenoot van uw erfgenaam hier geen aanspraak op kan maken. De privéclausule is geen wettelijk automatisme. Wanneer u deze clausule niet heeft opgenomen in een testament, dan heeft de echtgenoot van uw erfgenaam bij echtscheiding mogelijk recht op de helft van de door uw erfgenaam verkregen erfenis. Executeur U kunt een executeur aanwijzen in uw testament. Een executeur is verantwoordelijk voor het afhandelen van uw nalatenschap. U kunt hierbij denken aan een lid van de familie, een vriend, de buurman, maar het is ook mogelijk om een notaris daarvoor aan te wijzen. Er zijn verschillende situaties waarin een aangewezen executeur de afhandeling van de nalatenschap kan vereenvoudigen. -14-

Een voorbeeld hiervan is de situatie dat er veel erfgenamen zijn. Alle erfgenamen moeten dan gezamenlijk alle handelingen verrichten. Door middel van het benoemen van een executeur in een testament kan de executeur zelfstandig, zonder medewerking van de overige erfgenamen, de nalatenschap afhandelen. De executeur is wel rekening en verantwoording aan de overige erfgenamen verschuldigd. De benoemde executeur is niet verplicht om deze taak na overlijden ook daadwerkelijk te aanvaarden. Om deze onzekerheid te ondervangen kunt u in uw testament eventueel een opvolgend executeur aanwijzen. De opvolgend executeur zal uw nalatenschap afhandelen op het moment dat de eerst aangewezen executeur deze taak niet aanvaardt. Voogdij In uw testament kunt u een voogd aanwijzen voor uw minderjarige kind(eren). De voogd is de persoon die de verzorging van uw minderjarige kinderen op zich dient te nemen op het moment dat u (en de andere ouder met het ouderlijk gezag) komt te overlijden. Ook hier geldt dat de benoemde voogd bij overlijden moet weten of hij of zij de voogdij al dan niet wil aanvaarden. Wanneer u geen voogd heeft aangewezen in uw testament en u laat minderjarige kinderen achter, dan zal de rechter een persoon daarvoor aanwijzen. In veel gevallen zal het een familielid zijn, maar hiervoor bestaat geen garantie. Als er een voogdijbepaling door u gemaakt is, dan kan de rechter hier in beginsel niet van afwijken. Bewind Het kan zijn dat het niet uw bedoeling is dat uw erfgenamen zelfstandig over hun erfdeel kunnen beschikken. In zo n geval kunt u een bewindvoerder benoemen. De bewindvoerder beheert dan het erfdeel van de erfgenamen. Dit kan diverse redenen hebben: - de erfgenamen zijn nog te jong en onverantwoordelijk om hun eigen erfdeel te kunnen beheren. -15-

- de erfgenaam heeft een lichamelijk of verstandelijke handicap die het onmogelijk maakt zijn of haar eigen erfdeel te kunnen beheren. - u laat meerdere erfgenamen na en wilt voorkomen dat het een zogenaamde ruzieboedel wordt. U kunt dan een afwikkelingsbewindvoerder benoemen die ten behoeve van een soepele boedelafwikkeling alle zaken kan en mag regelen namens de erfgenamen. De afwikkelingsbewindvoerder kan zelfs bevoegd worden gemaakt om de boedel naar eigen inzicht te verdelen. Gescheiden met kinderen Wanneer u gescheiden bent en niet op goede voet leeft met uw expartner, is het van belang om het volgende te weten. Gezag en bewind Als uw ex-partner naast u het ouderlijk gezag heeft over uw kind(eren), betekent dit dat als u overlijdt, het gezag automatisch alleen bij hem/haar terechtkomt. Als uw minderjarige kind van u erft, voert de overblijvende ouder met het gezag (uw ex-partner dus) alleen het beheer over het vermogen van uw kind. In uw testament kunt u dit voorkomen door vast te leggen dat alles wat uw minderjarige kind van u erft, onder bewind staat. Tot bewindvoerder kunt u dan iemand anders benoemen zodat deze persoon het erfdeel van uw kind kan beheren. Dit kan bijvoorbeeld uw nieuwe partner zijn of een ouder, broer of zus. Ouderlijk vruchtgenot (rente) Ouders hebben wettelijk het recht op het ouderlijk vruchtgenot over het vermogen van hun minderjarige kind(eren). Dit betekent dat als een minderjarig kind een geldbedrag op de rekening heeft staan, de rente hierover aan de ouders toekomt. De ouders moeten ook de eventuele inkomstenbelasting (Box 3) hierover betalen. Als u overlijdt en een minderjarig kind als erfgenaam achterlaat, heeft uw ex-partner (de andere ouder van het kind) wettelijk het recht de rente te trekken -16-

van dit erfdeel. Dit kunt u voorkomen door dit in uw testament hetzij uit te sluiten hetzij te beperken tot de eventuele belasting die de ouder daadwerkelijk moet betalen over dit erfdeel van de minderjarige. Ex-partner kan erven via kinderen Stel het rampenscenario voltrekt zich waarin u overlijdt en kort erna uw kind. Uw kind heeft van u geërfd en overlijdt vervolgens. Diens vader/ moeder (uw ex-partner) kan in dit scenario van uw kind het vermogen erven dat u oorspronkelijk toebehoorde! Dit is te voorkomen door een zogenaamde tweetrapsmaking te maken. Dit is overigens wel een bijzondere extra clausule in uw testament. In een persoonlijk gesprek kan dit nader worden toegelicht. Overige beschikkingen Codicil Slechts enkele zaken kunt u zelf regelen in een codicil. Een codicil is een handgeschreven, gedateerd en ondertekend stuk. In een codicil kunt u uitsluitend duidelijk omschreven inboedelzaken en/of sieraden aan iemand nalaten. Het nadeel is dat u maar beperkt dingen kunt regelen in een codicil en dat er geen zekerheid is dat het na uw overlijden boven water komt of wordt uitgevoerd. Desgewenst kunt u een codicil ook officieel bij ons laten deponeren. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Overige testamentaire regelingen In een testament kunt u veel dingen regelen waarvan in deze informatiebrochure slechts de meest voorkomende onderwerpen zijn aangestipt. Zo kunt u in een testament ook een recht van vruchtgebruik legateren als u bijvoorbeeld wilt dat uw nieuwe partner uw woning na uw overlijden mag blijven gebruiken terwijl uw kinderen uw erfgenamen -17-

zijn. Ook kunt u een regeling treffen wat er gebeurt als u als heel gezin onverhoopt wat mocht overkomen (ongeluk situatie). Stel vader overlijdt enkele minuten na moeder en kinderen, dan vererft het gehele gezinsvermogen naar de naaste bloedverwanten van de laatst overledene (vader). Dit is te voorkomen door een zogenaamde rampenclausule in uw testament op te nemen waarin u aangeeft dat in een dergelijk geval bijvoorbeeld de erfenis over beide families verdeeld moet worden. In een persoonlijk gesprek kunnen wij aan u toelichten wat de relevante verdere mogelijkheden zijn en u nader adviseren. Erfbelasting Hoogte belasting Wanneer er iemand is overleden, krijgt u vaak te maken met het betalen van erfbelasting. Over wat uw erfgenamen uit uw nalatenschap verkrijgen kan erfbelasting verschuldigd zijn. De hoogte van de erfbelasting hangt af van het verkregen bedrag en van de persoon die het erft. De wet kent namelijk diverse belastingvrijstellingen toe aan bepaalde personen. Dit houdt in dat wanneer iemand een erfenis verkrijgt en die verkrijging onder de vrijstelling blijft, er over die verkrijging geen erfbelasting hoeft te worden betaald. Echtgenoot en kinderen vallen in een voordeliger tariefgroep dan overige verkrijgers. Overigens moet er rekening mee gehouden worden dat er na ontvangst van de erfenis (ook) jaarlijks inkomstenbelasting in Box 3 verschuldigd kan zijn. -18-

Vrijstellingen 2016 1 Partner volgens de wet* 636.180 Kind(eren) of kleinkind(eren) 20.148 Kind(eren) met een handicap 60.439 Ouder(s) 47.715 Overige verkrijger(s) 2.122 *Een partner kan onder voorwaarden ook de samenwonende partner zijn. Let er wel op dat hiervoor aanvullende voorwaarden gelden. Belastingtarieven 2016 2 Verkrijging bedragen tussen: Verkregen door partner of kinderen: Verkregen door kleinkinderen: Verkregen door overige personen: 0-121.902 10% 18% 30% 121.903 - hoger 20% 36% 40% 1 Zie de website van de Belastingdienst voor de meest recente vrijstellingen. 2 Zie de website van de Belastingdienst voor de meest recente belastingtarieven. -19-

Betaling belasting door langstlevende voor de kinderen Op het moment van overlijden zal de langstlevende eventueel erfbelasting moeten betalen over de verkrijgingen van de kinderen. Dus ondanks dat de kinderen hun deel pas verkrijgen zodra de langstlevende is overleden, moet de langstlevende partner al wel erfbelasting betalen over wat de kinderen op papier verkrijgen! Deze erfbelasting dient kort na het overlijden al door de langstlevende partner betaald te worden. Dit kan als een vervelende verrassing worden ervaren. Wij hebben een testament ontwikkeld waarin wordt voorkomen dat de langstlevende partner onnodig erfbelasting moet betalen over de papieren erfdelen van de kinderen. Dit testament biedt meer voordelen die wij u in een persoonlijk gesprek kunnen toelichten. -20-

Meer weten? Wilt u na het lezen nog meer informatie of heeft u vragen dan kunt u contact met ons opnemen om een adviesgesprek aan te vragen. Kantoorgegevens: FKJ Notaris 0320-707475 www.denieuwenotaris.nl Ondanks dat FKJ Notaris deze brochure met de nodige zorg en deskundigheid heeft opgesteld, aanvaarden wij voor de inhoud geen enkele aansprakelijkheid. -21-

FKJ Notaris Postbus 384-8200 AJ Lelystad - T 0320 707475 - F 0320 707480 info@denieuwenotaris.nl - www.denieuwenotaris.nl