Netwerk Klinische Paden

W W W. N K P. B E Netwerk Klinische Paden Centrum voor Ziekenhuis en Verplegingswetenschap KU Leuven Kapucijnevoer 35 3000 Leuven Het Netwerk Klinische Paden werd in 2000 opgestart op initiatief van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap, KU Leuven, met als doel de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van zorgpaden binnen zorgorganisaties te ondersteunen. Om de ziekenhuizen optimaal te kunnen ondersteunen werd in april 2003 een samenwerkingsovereenkomst ondertekend tussen het CBO Kwaliteitsinstituut voor de gezondheidszorg uit Nederland en in december 2004 met de Université Catholic de Louvain. Aanvankelijk waren 8 acute Vlaamse ziekenhuizen lid van het Netwerk. Vandaag zijn we uitgegroeid tot een omvangrijk netwerk met meer dan 1200 projecten in 99 participerende organisaties verspreid over België en Nederland. Het Belgisch Nederlands Netwerk Klinische Paden telt momenteel: 74 algemene ziekenhuizen, 5 psychiatrische ziekenhuizen, 10 revalidatiecentra en 10 eerstelijnsorganisaties. Het NKP wordt geleid door de wetenschappelijke staf van het Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap in nauw overleg met de staf binnen het CBO, UCL en de participerende organisaties. Het NKP-team KU Leuven Prof. dr. Walter Sermeus, Prof dr. Kris Vanhaecht, dr. Svin Deneckere, dr. Cathy Lodewijckx, Eva Van Gerven, Deborah Seys, Daan Aeyels, Ellen Coeckelberghs, Astrid Janssens, Liz Van der Veken, Evelyn Cousy, Marjolijn Seuckens Contact: nkp@med.kuleuven.be www.nkp.be W W W. N K P. B E I N D I T N U M M E R : Intervisie Revalidatie Coördinatorenvergaderingen Opleiding Zorgpaden 2015 Opstart Werkgroep Transmurale Zorg Afsluiting Opleiding Zorgpaden 2014 Prijs Klinische Paden 2015 Netwerk Klinische Paden E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 Beste collega, Uit het Vlaamse en Federale regeerakkoord blijkt dat kwaliteit en organisatie van zorgprocessen cruciaal worden in de opvolging van (transmurale) zorg en de toekomst van onze financiering van de gezondheidszorg. Dit betekent dat we kennis moeten blijven delen en verder innoveren binnen het Netwerk Klinische Paden. Bij het begin van het nieuwe jaar blikken we in deze nieuwsbrief terug op de recente activiteiten van het Netwerk en lichten we u graag in over enkele strategische initiatieven. Zo organiseerden we recent een coördinatorenvergadering samen met de collega s uit het Nederlandse deelnetwerk en was de Tweedaagse opleiding Zorgpaden opnieuw een groot succes. In deze nieuwsbrief willen we eveneens de tijd nemen om vooruit te kijken. Het voorjaar van 2015 heeft weer heel wat nieuwe activiteiten in petto. We doen elk jaar opnieuw inspanningen om u een gevarieerd aanbod te bieden. In de tweede week van januari startte de werkgroep Transmurale zorgpaden. Daarnaast kondigen we u met plezier de Prijs Klinische Paden 2015 aan. De call for abstracts is geopend. In deze nieuwsbrief vindt u tevens de agenda van onze komende activiteiten. Neem zeker een kijkje op onze vernieuwde website: www.nkp.be. Hier kan u terecht voor meer informatie over de stuctuur en de activiteiten van het NKP. U vindt er een overzicht van de coördinatorenvergaderingen en opleidingen, maar bekijk zeker ook het Hot News. Hier verzamelen we al het laatste nieuws omtrent zorgpaden en het Netwerk Klinische Paden. Indien u vragen, opmerkingen of suggesties heeft over deze nieuwsbrief, kan u steeds contact met ons opnemen via nkp@med.kuleuven.be. Tot slot wensen we al onze leden een boeiend 2015! Veel leesplezier, Het NKP-team KU Leuven F E B R U A R I 2 0 1 5

P A G I N A 2 E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 NIEUWE LEDEN In 2014 mocht het Netwerk Klinische Paden / KU Leuven tevens twee nieuwe leden verwelkomen. Momenteel telt het NKP 99 leden verspreid over België en Nederland. Het Sint Jans Gasthuis te Weert (Nederland) is sinds januari 2014 lid van het NKP. SJG Weert levert een basispakket met hoogwaardige medisch specialistische zorg in nauwe samenwerking met partners in het netwerk van zorgketens. Het is een klein ziekenhuis waar klanten gemakkelijk hun weg vinden. Een professionele organisatie gericht op de klant, maar ook gezellig en vertrouwd. In SJG Weert zijn medewerkers vakbekwaam, aardig en behulpzaam. De speerpunten zijn extra aandacht voor ouderenzorg en kankergeneeskunde. Nadja van der Bend - van Ophoven beleidsmedewerker Kwaliteit & Veiligheid en tevens zorgpadcoördinator is er meteen in gevlogen. Zij is gestart met de langdurige opleiding zorgpaden en zal samen met elf andere cursisten op 11 februari 2015 haar project voorstellen tijdens de afsluiting. Voor meer informatie over de organisatie kan je terecht op hun website: www.stjansgasthuis.nl. Het Zeepreventorium, De Haan richt zich als medisch pediatrisch revalidatiecentrum op kinderen en jongeren tot 18 jaar met een chronische aandoening. Het Zeepreventorium biedt hoogstaande zorg. Dit is het werk van de verschillende zorgverstrekkers waarbij een multidisciplinaire aanpak centraal staat in een unieke omkadering aan zee (meer informatie: www.zeepreventorium.be ). Iris Defraeye (departementshoofd opvoedkundige dienst) zal fungeren als contactpersoon voor NKP. Iris nam in oktober deel aan de tweedaagse opleiding zorgpaden en zal voor de opleiding zorgpaden 2015 gedurende 15 maanden vaardigheden aanleren om een multidisciplinair team te begeleiden bij de ontwikkeling van een zorgpad therapieresistente blaasfunctiestoornissen. We heten beide organisaties van harte welkom in het NKP en wensen de coördinatoren veel succes bij het uitwerken van zorgpaden in de eigen organisatie. ONDERZOEK Doctoraat Dr. Sabine Van Houdt Op vrijdag 19 december verdedigde dr. Sabine Van Houdt haar doctoraatsonderzoek aan de KU Leuven. Onder leiding van Prof. dr. Jan De Lepeleire (promotor), Prof. dr. Walter Sermeus (co-promotor) en Prof. dr. Jan Heyrman (co-promotor) werkte Sabine een doctoraatsonderzoek uit met als titel: Care coordination across boundaries. An exploration of care coordination and care pathways across boundaries in primary care and to link primary and hospital care. Het huidig gezondheidszorgsysteem is vaak niet aangepast aan de zorg voor chronische patiënten. Deze patiënten hebben vaak nood aan zorg van verschillende zorgverleners uit zowel eerstelijn als het ziekenhuis. De primaire doelstelling van dit onderzoek is om coördinatie van zorg te exploreren. Daarnaast werd nagegaan of zorgpaden als mogelijke strategie kunnen gebruikt worden om de coördinatie van de zorg in de eerste lijn te verbeteren en om primaire en ziekenhuiszorg te overbruggen. Een grondige literatuurstudie en analyse van de bestaande theoretische kaders heeft geleid tot de identificatie van 14 kernbegrippen van zorgcoördinatie en de mogelijke relaties tussen deze kernbegrippen. Vervolgens werden de ervaringen van patiënten en zorgverleners over de coördinatie van zorg in kaart gebracht om deze kernbegrippen beter te begrijpen. Verder lag de focus op zorgpaden. Meerdere casussen waarbij een zorgpad ontwikkeld of opgevolgd wordt, werden geanalyseerd om na te gaan in welke mate de belangrijkste concepten van zorgcoördinatie worden ondersteund of gecreeërd door zorgpaden. Uit dit doctoraat volgen twee belangrijke praktijkaanbevelingen. Ten eerste blijkt relationele coördinatie essentieel voor zorgcoördinatie. Momenteel is er echter een gebrek aan relationale coördinatie, zowel in de eerstelijn als tussen eerstelijn en het ziekenhuis. Externe factoren, zoals regelgeving en het sociaal zekerheidsysteem, moeten mechanismes zowel binnen als tussen organisaties ondersteunen met het oog op het versterken van de relationele coördinatie om zo zorgcoördinatie te verbeteren. Ten tweede beïnvloeden patiënt-gerelateerde factoren het zorgcoördinatieproces. Patiënten hebben een actieve rol in zorgcoördinatie zowel op micro-niveau om de zorg rond de individuele patiënt te coördineren als op meso-niveau om de zorg voor een groep patiënten in een welbepaalde regio te organiseren. Een uitgebreid theoretisch kader voor de studie van zorgcoördinatie werd ontwikkeld door bestaande theoretische kaders en de ervaringen van patiënten en zorgverleners te exploreren. Vervolgens hebben we vastgesteld dat zorgpaden als schakel tussen eerstelijn en het ziekenhuis een aantal van deze elementen versterken, op voorwaarde dat aan een aantal randvoorwaarden voldaan is. P A G I N A 11

P A G I N A 10 E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 INTERNATIONAAL Organisatie van zorgprocessen prominent aanwezig tijdens Studiereis naar USA QUALITY, INNOVATION, LEADERSHIP, FINANCING AGENDA Netwerk Klinische Paden: januari oktober 2015 P A G I N A 3 Deze vier concepten vormen elk apart maar voornamelijk in hun samenhang de uitdaging voor leidinggevenden in de gezondheidszorg. Deze studiereis heeft tot doel te verkennen hoe Amerikaanse topcentra hiermee omgaan en hierin toonaangevend zijn. De studiereis (van 13 april tot 18 april 2015) start op dinsdag in Geisinger Health System, Danville, PA die via Provencare grensverleggend zijn op vlak van organisatie en kwaliteit van zorg. Hun uniek financieringsmodel waarbij zij een resultaatsverbintenis inbouwen (3 maanden garantie na een openhartoperatie) heeft enkele jaren geleden de wereldpers gehaald. Daarna reizen we door naar Boston waar we op donderdag in de Harvard Business School samen met prof. R. Herzlinger en Prof. K. Shulman de concepten van innovatie verkennen. We bezoeken tevens op donderdag en vrijdag in Boston toonaangevende ziekenhuizen als het Brigham & Womens, en Beth Israel Diaconess Medical Center en het Institute of Healthcare Improvement. In elk van deze topcentra bespreken we samen met hun directieleden de rol van kwaliteitsprojecten, leiderschapsopleidingen, innovaties rond informatie- & communicatietechnologie en gaan na hoe dit alles financieel haalbaar blijft. We sluiten zaterdag af met Prof. Nancy Kane van Harvard School of Public Health die een blik werpt op de toekomst van het ziekenhuismanagement, de financieringssystemen en gezondheidszorgbeleid. Coördinatie: Prof. Walter Sermeus (KU Leuven), Prof. Renaat Peleman (UGent/UZ Gent), Prof. Kristof Eeckloo (UGent/UZ Gent), Prof. Kris Vanhaecht (KU Leuven/UZ Leuven) European Pathway Association: Masterclass Van 8 tot 10 september organiseerde the European Pathway Association een masterclass over Zorgpaden en de Organisatie van zorgprocessen. 35 afgevaardigden uit veertien verschillende landen engageerden zich voor deze driedaagse opleiding in Leuven. De masterclass werd ondersteund door vier docenten van EPA uit België, Italië en Nederland. Het was een echt internationaal evenement! Net als in voorgaande masterclasses en zomercursussen, was er ruimte voor onderwijssessies, werken in kleine groepen en een simulatie / business game. 13 januari: Werkgroep Transmurale zorg Opstartvergadering 29 januari: Eéndagscursus Zorgpaden 6 februari: Dag 4 Opleiding Zorgpaden 2015 - Fase 2: Projectmanagement 11 februari: Dag 10 Opleiding Zorgpaden 2014 & Afsluiting Opleiding Zorgpaden 2014 6 maart: Coördinatorenvergadering Thema: De rol van zorgpaden in de hervorming van de ziekenhuisfinanciering 13 maart: Dag 5 Opleiding Zorgpaden 2015 - Fase 3: Diagnose 17 maart: Werkgroep Transmurale zorg 24 april: Dag 6 Opleiding Zorgpaden 2015 - Fase 3: Diagnose 4 mei: Deadline aanleveren abstracten Prijs Klinische Paden 2015 7 mei: Eéndagscursus Zorgpaden 21 mei: Coördinatorenvergadering 1 juni: Bekendmaking geselecteerde projecten Prijs Klinische Paden 2015 5 juni: Dag 7 Opleiding Zorgpaden 2015 - Fase 4: Ontwikkeling 16 juni: Werkgroep Transmurale zorg 28 augustus: Deadline aanleveren projectvoorstellen Prijs Klinische Paden 2015 4 september: Deadline aanleveren posters Prijs Klinische Paden 2015 8 oktober: Uitreiking Prijs Klinische Paden 2015 Daarnaast organiseert het Netwerk Klinische Paden / KU Leuven meerdere ad hoc meetings. Deze worden aan de coördinatoren bekend gemaakt via mail en via de website: www.nkp.be Meer informatie vind je op de website: www.e-p-a.org

P A G I N A 4 E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 OPLEIDINGEN Afsluiting Langdurige Opleidingen Zorgpaden Gedurende 15 maanden gingen de cursisten de uitdaging aan om elk een multidisciplinair team binnen de eigen organisatie te begeleiden bij het ontwikkelen, implementeren en evalueren van een zorgpad. Als laatste stap dienen ze een toelichting te geven over hun werkwijze bij het doorlopen van de zeven fasen volgens de methodiek aangeboden in deze opleiding. De jury, bestaande uit de docenten en begeleiders van de opleiding beoordelen de projecten. Iedereen was welkom in de Brabanthal te Leuven om te leren van elkaar. De deelnemers stelden hun project voor aan de hand van een poster. Aan het einde van de dag ontvingen zij hun welverdiend attest van de KU Leuven. Een dikke proficiat aan allemaal! E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 P A G I N A 9 Intervisiegroep Revalidatie ondersteunt het Vlaams Indicatoren Project VIP2 Binnen de werkgroep Revalidatie van het Netwerk Klinische Paden/ KU Leuven werden het afgelopen jaar indicatoren uitgewerkt voor opvolging van het revalidatieproces voor CVA-patiënten. De ontwikkeling verliep in meerdere fasen om uiteindelijk een set van indicatoren te bekomen die zowel duidelijk geformuleerd, meetbaar en toepasbaar zijn in de revalidatiefase en als belangrijk worden beschouwd voor zowel de zorgverleners, de patiënten als de familie. Onder leiding van dr. Carlotte Kiekens (UZ Leuven) en prof. dr. Kris Vanhaecht (KU Leuven) namen in totaal meer dan 40 verschillende leden van het multidisciplinaire team uit 10 verschillende revalidatiecentra deel aan dit onderzoeksproject. De deelnemende organisaties zijn: AZ Damiaan, AZ Turnhout, BZIO, De Mick, Jessaziekenhuis, KEI, Nationaal MS-Centrum, Revarte, UZGent en UZLeuven. In onderstaande figuren vind je een overzicht van de methodiek en het resultaat van een set van 16 indicatoren (13 proces en 3 outcome). Onderstaande deelnemers behaalden hun attest in 2014 Daar we uit fase 7 onthouden dat een goed zorgpad nooit af is, komt de groep opnieuw samen op een terugkomdag op locatie. Tijdens deze bijeenkomst krijgen de aanwezigen de mogelijkheid om ervaringen rond de zorgpad projecten met elkaar te blijven delen. Foto vlnr: Jury NKP, Joost Groothuijsen, Dionne Steenvoorden, Sven De Keersmaecker, Chantal Cornette, Wim Seynaeve, Bo Debonnaire, Sabine Buntinx, Nele Vanstraelen, Kevin Pesout, Mark Saen, Greta Mekers, Kristien Van Bauwel, Alexander Cuveele (niet op foto), Anneleen De Wever (niet op foto) Onderstaande deelnemers behaalden hun attest in 2015 Christine Baeyens - Zorgpad: Optimaliseren voedingstoestand geriatrische patiënt Marion Boriau - Zorgpad: Oncologisch psychosociaal support team Gert Kenis - Zorgpad: Palliatieve patiënten Ann Ketels - Zorgpad: Opname interne patiënt via spoedgevallen Patricia Oosterlinck - Zorgpad: Latexallergie Johan Sijbers - Zorgpad: Patiënten met een amputatie onderste ledematen Marion Spijkers & Gaston Spronken - Zorgpad: CollumCare Nadja van der Bend-van Ophoven - Zorgpad: Prostaatcarcinoom Nadine Vanhee - Zorgpad: Revalidatie na het plaatsen van een totale heupprothese Paul Vanlimbergen - Transmuraal zorgpad: Oncologische patiënten met psychosociale problematiek Deze set werd tevens overgemaakt aan de ontwikkelingsgroep CVA van het Vlaams Indicatoren Project VIP². Liz Van der Veken, coördinator van het NKP, lichtte de set toe en zorgde er mede voor dat het revalidatietraject hier in werd mee genomen. Bovendien werd de ontwikkelingsgroep uitgebreid met experten uit de NKP intervisiegroep revalidatie. Op deze wijze kan het Netwerk Klinische Paden zijn expertise en visie verder uitdragen binnen het brede Vlaamse kwaliteitsbeleid.

P A G I N A 8 E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 DIENSTVERLENING Langdurige Opleiding Zorgpaden 2015 P A G I N A 5 Opstart werkgroep Transmurale zorg De werkgroep Transmurale Zorg bundelt expertise rond transmurale zorg uit het NKP om de kennis, methodiek en ondersteuning rond dit thema verder uit te bouwen. Het doel van deze werkgroep zal zijn om het 7-fasenmodel verder te ontwikkelen om de transmurale uitdaging te kunnen aangaan. Concreet uitgewerkte projecten zullen als input dienen voor de werkvergaderingen waarbij per fase zal nagegaan worden wat de faciliterende en belemmerende factoren zijn bij het ontwikkelen van een transmuraal zorgpad. De deelnemers zijn zowel experten uit algemene ziekenhuizen, psychiatrische ziekenhuizen, revalidatieziekenhuizen als eerstelijnsorganisaties verspreid over heel Vlaanderen. De selectie van experten gebeurde op basis van de inventaris van projecten die jaarlijks bij de leden van het Netwerk Klinische Paden wordt opgevraagd. De experten werden geselecteerd op basis van hun ervaring met transmurale zorgpaden, de diverse sectoren en regio s waarin ze werkzaam zijn en het succes van hun projecten. Op 12 december 2014 ging de Langdurige Opleiding Zorgpaden 2015 van start. Negentien nieuwe cursisten maakten de trip naar het opleidingscentrum in Leuven. De komende maanden zullen ze leren om een multidisciplinair team te begeleiden in de ontwikkeling, implementatie en evaluatie van een zorgpad. Naast kennisoverdracht wordt de nadruk nog sterker gelegd op de ontwikkeling van vaardigheden. Tijdens de voormiddag stelden de deelnemers zich voor. Het werd een aangename kennismaking, in een gevarieerde multidisciplinaire groep. Dertien deelnemers zullen een zorgpad ontwikkelen in hun ziekenhuis en twee in een psychiatrisch ziekenhuis. Één van de deelnemers zal een project aangaan voor de thuiszorg en drie deelnemers starten een zorgpad in het revalidatiecentrum waar ze werkzaam zijn. In de namiddag kwam Maarten Andriessen (Organisatiepsycholoog) zijn expertise delen rond het managen van complexe veranderingen, het omgaan met weerstand van teamleden en motivatie. 19 deelnemers van de langdurige opleiding zorgpaden 2015: De werkgroep wordt ondersteund door Daan Aeyels vanuit het NKP. Tijdens de eerste bijeenkomst op 13 januari werden fase 1 (screening) en fase 2 (projectmanagement) van het 7 fasenmodel ter ontwikkeling, implementatie, evaluatie en continue opvolging van het zorgpad behandeld. De volgende organisaties nemen momenteel deel aan de werkgroep transmurale zorg: AZ Turnhout, BZIO Oostende, Domus Medica, Familiehulp, Huis voor Gezondheid Brussel, Imelda ziekenhuis Bonheiden, OLV Aalst, OPZC Rekem en Wit Gele Kruis Vlaanderen. Els Melkenbeke, ASZ Aalst Brecht Jacobs, AZ Damiaan Stephanie Bataillie, AZ Groeninge Jasmien De Doncker, AZ Groeninge Petra Olislaegers, AZ Sint-Maarten Jessica Samaey, AZ Zeno Dimitri Gaethofs, Domus Medica Katleen Cuyvers, Heilig Hartziekenhuis Mol Tom Geuns, Jessa Ziekenhuis Evi Vijverman, Nationaal MS-Centrum Lore Van Brussel, OLV Aalst Liesbeth Jame, OPZC Rekem Tamara Schoefs, OPZC Rekem Joke Raats, Revalidatiecentrum De Mick Alexis Delbaere, Sint-Vincentius ziekenhuis Nancy Vanderstichele, Sint-Andriesziekenhuis Joyce Bakker, St Jans Gasthuis Weert Sophie Van Kerckhoven, UZ Brussel Iris Defraeye, Zeepreventorium

P A G I N A 6 E D I T I E 1 2, J A A R G A N G 5 Bijeenkomst zorgpadcoördinatoren Prijs Klinische Paden 2015 P A G I N A 7 Op 4 december 2014 werden zowel de Vlaamse als de Nederlandse coördinatoren uitgenodigd voor de gezamenlijke coördinatorenvergadering. Tijdens deze bijeenkomst werd de centrale plaats van de patiënt centraal in ons gezondheidszorgsysteem besproken. We wilden namelijk samen nadenken over methoden om de patiënt als partner te betrekken bij zorgpaden. In de voormiddag gaf dr. Ilse Raats van het CBO een overzicht van de methoden en ervaringen met patiëntenparticipatie. Hierbij benadrukte ze dat een integrale aanpak noodzakelijk is. Ilse besprak een aantal methodieken waarbij patiënten een rol kunnen spelen bij de verschillende aspecten van zorg. Bij Experience based co-design is de patiënt als partner betrokken gedurende het hele verbeteringstraject dat uit vijf fasen bestaat. Volgens het model gedeelde besluitvorming van Elwyn (2012) kan je patiënten tevens beschouwen als partner bij de uitvoering van de zorg. In dit model kunnen drie fasen onderscheiden worden die de patiënt en de zorgverlener ondersteunen tijdens de consultatie: de keuze, de optie en de beslissing. Op een derde niveau kan de patiënt tevens een belangrijke rol spelen bij de evaluatie van zorg via o.a. Patient Reported Outcome Measures of kortweg PROMs waarbij de kwaliteit van de zorg gemeten wordt vanuit het patiëntenperspectief. Vervolgens gaf prof. dr. Ann Van Hecke (U Gent) een overzicht van de resultaten van de participatiecultuurpeiling. Aan de hand van deze peiling wil men inzicht verwerven in de mate van patiëntenparticipatie op afdelingen vanuit het perspectief van de zorgverleners. Deze peiling werd in september 2014 uitgevoerd in 15 Vlaamse ziekenhuizen. Uit de resultaten blijkt dat hulpverleners met een hogere opleiding zich competenter voelen m.b.t. patiëntenparticipatie. Ze ervaren echter minder ondersteuning van supervisor en collega s om patiënten te laten participeren in de zorg. Hulpverleners die daarentegen de patiënt meer informeren gaan de patiënt ook meer raadplegen en laten beslissen. De toepassing van individuele interviews, informatiebijeenkomsten en eigenkracht conferenties gaven hogere scores qua patiëntenparticipatie. Na de lunch werden de deelnemers aan het werk gezet. Ze konden zich verdiepen in één van de vijf thema s die in de voormiddag aan bod waren gekomen, namelijk Experience Based Co-Design (EBCD), Focusgroepen/ spiegelbijeenkomsten, shadowing, PROMs en gedeelde besluitvorming. Nadien werd de opgedane kennis teruggekoppeld naar de grotere groep. Op deze wijze kregen de deelnemers op korte tijd een dieper inzicht in de verschillende vormen van patiëntenparticipatie. De boeiende dag werd afgesloten met een toelichting door mevr. Gerda Verheyden over de initiatieven in GZA (Gasthuiszusters Antwerpen) om de patiëntenbeleving te verbeteren. In de GZA ziekenhuizen wordt het verankeren van een optimale patiëntenbeleving in de organisatie als een belangrijke pijler opgenomen in de beleidsvisie. Om indrukken en ervaringen te verzamelen van de patiënten werd een belevingsroute uitgewerkt. De gezellig ingerichte borstlounge (foto links) moet een oase van hoop zijn voor vrouwen die te kampen hebben met borstkanker. Zij kunnen in deze ruimte terecht bij specialisten voor een babbel of voor het aanpassen van een prothese. Met veel plezier kondigen we aan dat op donderdag 8 oktober 2015 voor de zesde maal de Prijs Klinische Paden plaatsvindt! Het evenement zal doorgaan in Leuven. Het opzet van deze prijs is een zorgpadproject te bekronen. Naast een juryprijs van 2.000 wordt tevens een publieksprijs van 500 uitgereikt voor de beste poster. De NKP-jury zal uit de ingezonden abstracten zowel projecten selecteren voor een mondelinge presentatie als voor een poster. Om deel te nemen aan de eerste selectieronde dient u een abstract in ten laatste op maandag 4 mei 2015 via nkp@med.kuleuven.be. Voor de template van dit abstract en meer informatie over het verloop van de prijs, verwijs ik u graag door naar onze website: www.nkp.be. Wij hopen alvast op vele interessante inzendingen Het volledige team van het Belgisch Nederlands Netwerk Klinische Paden! BELANGRIJKE DATA Maandag 4 mei 2015: Deadline aanleveren abstracten Maandag 1 juni 2015: Bekendmaking geselecteerde projecten voor mondelinge presentatie en geselecteerde projecten voor poster Vrijdag 28 augustus 2015: Deadline aanleveren projectvoorstellen Vrijdag 4 september 2015: Deadline aanleveren posters Maandag 28 september 2015: Deadline insturen van presentatie Donderdag 8 oktober 2015: Uitreiking Prijs Klinische Paden 2015