SBO DE BALANS Roermond

SCHOOLPLAN 2011-2015 SBO DE BALANS Roermond 23HG 1

Toelichting. Het kwaliteitshandboek beoogt voor alle betrokkenen een overzicht en houvast te bieden van het beleid dat is vastgesteld (zo willen we dat in onze organisatie doen). Het kwaliteitshandboek beschrijft het vaststaand beleid van de stichting Swalm en Roer en van de scholen. Het gaat om het beleid dat de going concern regelt, zowel op stichtingsniveau als op schoolniveau. Het betreft het statisch beleid; het vaststaand beleid (zo doen we dat) Veel beleidsonderwerpen zijn uitgewerkt en vastgesteld in aparte beleidsnota s van de stichting. Relevante beleidsnotities zullen hier veelal verwijzend aangegeven worden. (In dit document wordt, naast een korte typering, een verdere verwijzing aangegeven). Aanvullend op het stichtingsbeleid zullen de scholen hun schoolspecifieke beleid beschrijven. 2

Inhoudsopgave kwaliteitshandboek 0. BELEIDSPROCESSEN 0a. missie / visie / identiteit 0b. evalueerbare doelen 0c. het werken met pdca-cycli 1. ORGANISATIE 1a. typering 1b. organisatiestructuur 1c. bestuursfilosofie 1d. de school in zijn omgeving 1e. ontwikkelingen leerlingenaantal en kenmerken van de leerlingenpopulatie 1f. schooltijden en verantwoording 1g. aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingsbeleid 1h. groepsindeling en organisatie 1i. schoolklimaat en veiligheid 1j. leerlingen-zorgsysteem 1k. informatie / communicatie / overleg 2. PERSONEEL 3. ONDERWIJS 4. HUISVESTING 5. FINANCIËN 6. KWALITEITSZORG; BEWAKEN EN VERBETEREN VAN DE KWALITEIT 6a. SWOT-analyse 6b. Bruisend onderwijs / kwaliteitszorgsysteem S & R 3

0. BELEIDSPROCESSEN 0a. Missie/visie/identiteit: Stichting Swalm en Roer. De missie van de stichting: Swalm en Roer; waar kinderen zich samen ontwikkelen met het oog op morgen. De visie van de stichting geeft aan: Swalm en Roer is een bruisende onderwijsorganisatie waarin: ontwikkelingsperspectieven van kinderen en medewerkers centraal staan vertrouwen is in de eigen ontwikkelingskracht van kinderen en medewerkers kinderen en medewerkers eigenaar zijn van hun ontwikkeling leren en ontwikkelen fundamenteel een gezamenlijk proces is ruimte geboden wordt voor en aandacht geschonken wordt aan verschillende levensbeschouwelijke, godsdienstige en maatschappelijke waarden kinderen en medewerkers veilig zijn en zich veilig voelen samenwerking met partners essentieel is verantwoordelijkheid zo laag mogelijk in de organisatie is neergelegd opbrengstgericht gewerkt wordt horizontale en verticale verantwoording vanzelfsprekend is SBO De Balans. De Balans in onderwijs (de term: ouders in dit stuk moet gelezen worden als: ouder(s) en/of verzorger(s) ) Inleiding: Sbo de Balans stelt een schoolplan op voor de periode 2011-2015. De basis voor het schoolplan wordt gevormd door een aantal inhoudelijke keuzes die het schoolteam heeft gemaakt. In de visie worden richtinggevende uitspraken gedaan over ons onderwijs. Plaats van de school in de samenleving: De school maakt inhoudelijk onderdeel uit van het samenwerkingsverband Weer Samen Naar School (WSNS) en wordt in die hoedanigheid ingezet om zorg voor leerlingen die niet in het reguliere basisonderwijs passend onderwijs kunnen ontvangen te realiseren. Daarnaast is de school één van de 23 scholen van de stichting Swalm & Roer en in die zin verbonden aan de andere scholen van Swalm & Roer. Deze beide omgevingen maken dat de school in een complexe omgeving haar bestaansrecht moet realiseren. Prognoses: De school telt anno 2011-2012 ongeveer 260 leerlingen verdeeld over 19 groepen. Landelijk is het beleid erop gericht dat de zorg aan leerlingen zoveel en zo dicht mogelijk bij de reguliere basisschool wordt gegeven. Daarom 4

streeft de stichting Swalm en Roer in haar strategische doelstellingen naar een daling van het verwijzingspercentage naar het Speciaal basisonderwijs. Dat betekent dat naar verwachting onze school in 2015 circa 200 leerlingen zal huisvesten. Ten gevolge daarvan krijgt de school te maken met verdichte problematiek bij leerlingen. Dit vraagt intensievere begeleiding van leerlingen, binnen de grenzen van onze mogelijkheden. Wij zorgen voor een passend aanbod voor onze leerlingen, daarvoor is nodig dat we onze huidige expertise behouden en verder ontwikkelen. Waarin we geloven: onze kernwaarden We hebben een aantal kernwaarden geformuleerd die richtinggevend zijn voor ons handelen. Ze weerspiegelen wat kenmerkend is voor de school. Kindgericht Het kind is uitgangspunt van ons denken en handelen (op pedagogisch, didactisch en sociaal-/emotioneel gebied) Onze aandacht is gericht op de specifieke behoefte van de sbo-leerling in zijn ontwikkeling met kansen en beperkingen Daarnaast is onze aandacht gericht op de behoeften van de basisschoolleerlingen met specifieke problemen die onderdelen uit ons aanbod nodig hebben. Wij realiseren een passend aanbod voor deze leerlingen. Veiligheid Een leer-/werkklimaat waarin alle betrokkenen in onze schoolorganisatie fysiek veilig zijn en zich mentaal veilig voelen. Professioneel Een leer-/werkklimaat waarin iedereen zich maximaal kan ontwikkelen en professioneel uitgedaagd wordt om optimaal te presteren; Een respectvolle, open en eerlijke communicatiestructuur met alle partners; Een klimaat waarin we elkaar positief kritisch aanspreken op ons handelen en op onze attitude en Ouders zien als partners in hun betrokkenheid bij het onderwijs en de ontwikkeling van hun kind waarbij de school in gesprek blijft en meedenkt met de ouders om de ontwikkeling van de kinderen zo optimaal mogelijk te begeleiden; Opbrengstgericht Hoge doelen stellen en overzicht houden; We gaan uit van mogelijkheden, we denken in kansen; We stellen de doelen zo hoog mogelijk en vertalen deze in concreet waarneembaar gedrag; De haalbaarheid van het onderwijs is omschreven in het groepsplan dat we als uitgangspunt nemen en Het Ontwikkelingsperspectief (OPP) van elke leerling beschrijft de individuele ontwikkelingsmogelijkheden van het kind. Hiervan worden de te bereiken tussendoelen, het leerstofaanbod en de leertijd van het kind afgeleid. Aan het OPP wordt een uitstroomperspectief gekoppeld. Hierdoor ontstaat de mogelijkheid om de ontwikkeling van elk kind nauwgezet te plannen, te volgen en te evalueren. Zelfvertrouwen Leerlingen en medewerkers zijn mede de regisseur van hun eigen ontwikkeling; We leren kinderen om uit te gaan van mogelijkheden; Ons uitgangspunt is dat mensen een leven lang leren, je houdt nooit op jezelf te ontwikkelen; Fouten mogen gemaakt worden en bieden mogelijkheden voor verdere ontwikkeling en 5

We zijn bereid elkaar te helpen wanneer het even niet lukt en leren kinderen hoe je hulp van anderen kunt vragen en toepassen. Schoolklimaat en pedagogisch handelen: De leeromgeving is kindgericht, uitnodigend, vriendelijk en uitdagend. De school realiseert veiligheid voor kinderen, ouders en teamleden. De basis voor het schoolklimaat wordt gevormd door een duidelijke structuur, eenduidige afspraken en regels, het stellen van grenzen aan gedrag. Hiermee bieden alle betrokkenen in onze school elkaar een veilige omgeving waarin iedereen zich optimaal kan bewegen en ontwikkelen. Elk kind mag zijn wie het is. Aan kinderen die belemmeringen of blokkades ervaren die hun ontwikkeling remmen, wordt hulp geboden. Dat kan hulp zijn door in- of externe hulpverleners. Op onze school gaan we respectvol met elkaar om. We besteden ruim aandacht aan de sociaal-emotionele ontwikkeling en het doel is dat we zo met elkaar omgaan dat we daar positieve gevoelens bij ervaren. We leren ook hoe je met negatieve gevoelens constructief om kunt gaan. Leerstofaanbod en didactisch handelen: We werken opbrengstgericht in lijn met het ontwikkelingsperspectief dat voor elke leerling is opgesteld. Dit geeft zowel het kind als de leerkracht sturing op het werk. We realiseren voor elk kind een zo hoog mogelijk uitstroomniveau. Daarvoor is een goede organisatorische en didactische structuur nodig, evenals het uit blijven gaan van doelstellingen en resultaten. Het kindgerichte zoeken we door voor elk kind een ontwikkelingsperspectief op te stellen met haalbare doelen en tussendoelen vertaald in een passend leerstofaanbod middels groepsplannen. We betrekken leerlingen bij dit ontwikkelingsperspectief en maken hen eigenaar van de ontwikkeling die zij zelf belangrijk (gaan) vinden en evalueren met hen de geleverde prestaties in de richting van het uitstroomperspectief. We stellen hoge doelen, maar waken ervoor dat het kind onnodige frustraties op loopt. Uitgangspunt blijft dat het kind zich competent kan blijven voelen. Het klassenmanagement is erop gericht dat instructies van de leerkracht en leeractiviteiten van de leerlingen succesvol zijn. Daarbij besteden we aandacht aan preventie van probleemsituaties, didactische vaardigheden, regels en afspraken en de inrichting van de klas. We zorgen voor voortdurende ontwikkeling van de organisatorische vaardigheden (competenties) van de leerkracht om dit doel te bereiken Het leerstofaanbod is betekenisvol en sluit aan bij de belevingswereld van de kinderen. Dit stelt eisen aan methodes en aan de leerkrachten die aanvullende inhouden moeten bedenken, ontwikkelen, verzamelen. Op deze manier realiseren we maximale betrokkenheid bij kinderen en plezier bij het leren. Het bieden van een dergelijke uitdagende en stimulerende omgeving kan alleen gerealiseerd worden met gepassioneerde, professionele en enthousiaste medewerkers die beschikken over kennis en vaardigheden om met eigentijdse methodieken, hulpmiddelen en werkvormen een maximaal resultaat te bereiken. We werken vanuit een groepsstructuur. We houden rekening met de veranderende omgeving en bezinnen ons daarbij op ons onderwijsconcept. In dat onderwijsconcept houden we bij het clusteren van kinderen rekening met een algemeen aanspreek- en belevingsniveau en differentiëren we naar instructiebehoefte, leertijd en verwerking om in te spelen op de verschillen in ontwikkelingsdynamiek tussen leerlingen. We werken vanuit methodes en passen het directe instructiemodel toe bij alle vakgebieden toe. 6

Zorg en begeleiding: We zijn gericht op een opbrengstgerichte cultuur, maar hechten ook veel waarde aan de sociaal- en emotionele ontwikkeling van de leerlingen. We stellen heldere en haalbare doelen, evalueren periodiek de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen en het onderwijsproces en trekken daaruit conclusies voor het vervolg van het onderwijs- en ontwikkelingsproces van leerlingen. Onze school beschikt over vakkundige medewerkers. Leerkrachten worden ondersteund door gespecialiseerde medewerkers met als doel een maximale ontwikkeling van leerlingen te realiseren. We vinden het van groot belang dat de professionals zich daarbij ook blijven ontwikkelen. Het werk op SBO de Balans vraagt om de juiste attitude, kennis en pedagogische en didactische vaardigheden binnen een goede leeromgeving inclusief coaching en collegiale samenwerking. Invoering van het beleid met betrekking tot Passend Onderwijs zorgt onder meer voor ontwikkelingen met betrekking tot zorg aan leerlingen. Het streven om zorg op locatie dus zoveel mogelijk in de omgeving van de basisschool te laten plaatsvinden heeft gevolgen voor de positie en de doelgroep van het Speciaal Basisonderwijs en Speciaal Onderwijs. Het streven van de overheid is om meer zorg in de nabijheid van de reguliere basisschool te realiseren. Hierdoor zal de populatie van onze school veranderen, zullen pedagogische en didactische problematieken mogelijk verdichten. Onze school zal voor nieuwe opdrachten gesteld worden waaraan nieuwe uitdagingen zijn te ontlenen. We bezinnen ons op de gevolgen van deze beleidsontwikkeling en blijven medewerkers stimuleren zich te ontwikkelen om de sterke zorgstructuur van de school te behouden en verder af te stemmen op veranderingen in de toekomst. Een functiehuis op schoolniveau maakt de behoefte aan expertise van onze organisatie zichtbaar en is de basis voor de ontwikkeling van medewerkers om in deze behoefte te voorzien. De kracht van onze zorgstructuur is onder meer herkenbaar aan de volgende punten: Wij zien kinderen en gaan uit van hun mogelijkheden; Orthopedagogische expertise; Orthodidactische expertise; Een digitaal leerlingvolgsysteem geschikt voor het SBO; Het werken vanuit ontwikkelingsperspectieven met daaraan gekoppeld een uitstroomperspectief voor elk individueel kind; Werken op basis van groepsplannen met daarbij mogelijkheden voor individuele differentiatie ( leerlijnen, (be)handelingsplannen); Expertisegroepen op het gebied van rekenen, taal, sociaal emotionele ontwikkeling en wereldoriëntatie / verkeer / techniek; Gespecialiseerde medewerkers op het gebied van logopedie, speltherapie, motorisch remedial teaching, remedial teaching en psychologie; Een koppositie (volgens de onderwijsinspectie) in de ontwikkeling van taalbeleid en Communicatie tussen medewerkers onderling, met ouders en met leerlingen die professioneel, doelmatig en betrokken is. De school en haar organisatie: We werken vanuit passie voor onderwijs en kinderen. Er is sterk leiderschap nodig om de ontwikkelingen, uitdagingen en ambities van de school voor de komende tijd goed vorm te geven en te realiseren. De verschillende rollen, functies en daarbij behorende verantwoordelijkheden en verhoudingen zijn transparant en duidelijk. Er wordt vanuit teamverantwoordelijkheid en teamwerken gedacht. De samenwerking en afstemming in het team is goed. 7

0b. Evalueerbare doelen Zowel vanuit de stichting als binnen de scholen wordt gewerkt met evalueerbare doelen (specifiek, meetbaar). Deze doelen zijn gerelateerd aan de eisen van de inspectie én aan de gestelde doelen in de kwaliteitszorg van de school. Stichting Swalm en Roer. Op stichtingsniveau zijn voor de vier stroomgebieden in de strategische koers de doelen voor 2015 beschreven; we zijn succesvol als... Voor de vier stromen (bruisend onderwijs, ontwerpers van bruisend onderwijs, een bruisende school in een bruisende omgeving, zichtbare kwaliteit en ontwikkeling) zijn 31 doelen beschreven. Voor een overzicht van de doelen van de strategische koers, zie de bijlage doelen van de strategische koers Stichting Swalm en Roer (koersnota bruisend onderwijs ). Voor een concretisering van de doelen zie verder de uitwerking in de Stand van zaken kwaliteitszorg binnen Stichting Swalm en Roer en in de Monitor Swalm en Roer, bestuurscockpit, schoolcockpit en groepscockpit. SBO De Balans. Het aanvullende vastgestelde beleid van de school, ingedeeld naar de vier stroomgebieden is in het eerste gedeelte (hoofdstukken 0 t.m. 5) van dit schoolplan terug te vinden. (geordend middels de vier stroomgebieden). 0c. Het werken met PDCA cycli. Zowel op stichtings- als op school-niveau wordt gewerkt met PDCA-cycli. In de nota stand van zaken kwaliteitszorg, stichting Swalm en Roer ) worden de PDCA- cycli uitgewerkt op alle niveaus. Zowel de lange termijn als de korte termijn worden beschreven. Deze uitwerkingen zijn richtinggevend voor de stichting en de scholen. SBO De Balans. De school reflecteert jaarlijks op de gestelde doelen op stichtings- en school-niveau (jaarplannen). Doelen worden gesteld, gegevens worden verzameld en geanalyseerd, conclusies worden getrokken en voortgangsacties worden gepland. Zie stroom 4 bruisende kwaliteit en ontwikkeling. De school werkt met Operationele plannen die vanuit de expertgroepen, dan wel het Managementteam worden voorgesteld en door de directie worden vastgesteld. In de meerjarenontwikkelkalender zijn de ontwikkelthema s en doelen opgenomen. Deze zijn vooral georienteerd op Taal, Rekenen en de Sociaal Emotionele Ontwikkeling. Ook is een aantal thema s met betrekking tot de organisatorische ontwikkeling van de school opgenomen. 8

Gezien de ontwikkelingen in de maatschappij, politieke keuzes, eigen keuzes en de vertaling daarvan staat de school de komende jaren voor grote uitdagingen. 9

1. ORGANISATIE 1a. Typering. Typering van de stichting. Swalm en Roer; samen sterker in onderwijszorg, onderwijskwaliteit en onderwijsinnovatie. Onderwijsstichting Swalm & Roer is het bevoegd gezag van 23 scholen voor primair onderwijs. Dit zijn 23 'reguliere' basisscholen, en 1 basisschool voor speciaal onderwijs, met in het totaal 6.000 leerlingen en 650 medewerkers. De scholen zijn gelegen in de gemeente Roermond en de gemeente Roerdalen; zij liggen in stadswijken en dorpskernen, in bovenmodale wijken, in achterstandswijken en in wijken met overwegend allochtone inwoners. Swalm & Roer kent katholiek, protestants-christelijk, algemeen bijzonder en openbaar onderwijs. De naam Swalm & Roer staat voor beweging. Het onderwijs is evenals de maatschappij in beweging. Swalm & Roer wil die beweging nadrukkelijk richting geven. De stichting wil een onderwijsorganisatie met kwalitatief hoogwaardige scholen en een sterk bestuur zijn hetgeen tot uiting komt in zichtbare kwaliteit. Typering van SBO De Balans. SBO de Balans is een school voor speciaal basisonderwijs. Dit houdt in dat onze school bezocht wordt door leerlingen die om een of andere reden grote moeite hebben met de aangeboden leerstof op de basisschool en/of die door problemen in hun persoonsontwikkeling onvoldoende toe komen aan leren. Kortom, het volgen van regulier basisonderwijs geeft onvoldoende resultaat gezien de mogelijkheden van het kind. Op onze school proberen wij deze kinderen zoveel mogelijk te helpen door vooral uit te gaan van de mogelijkheden van het kind en rekening te houden met zijn beperkingen. Sbo de Balans is een katholieke school. Toch bezoeken niet alleen katholieke kinderen onze school. Ongeacht hun geloofsovertuiging zijn alle leerlingen, die niet in staat zijn een reguliere basisschool te bezoeken, welkom op onze school. Bij de inrichting van het onderwijs wordt uitgegaan van respect voor elkaars overtuiging. Onze school wordt bezocht door ongeveer 260 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar verdeeld over 19 groepen. Aan school zijn ongeveer 45 medewerkers verbonden. Naam van de school: SBO de Balans. In de naamgeving BALANS zit opgesloten het zoeken naar evenwicht tussen het basisonderwijs en het Speciaal basisonderwijs enerzijds en het zoeken naar evenwicht tussen de mogelijkheden en onmogelijkheden van de leerling anderzijds. In het afgebeelde schoollogo ziet u de leerling met hulpmiddel zijn weg zoeken op het koord, balancerend, maar met de zekerheid opgevangen te worden door onze school, die hem het zelfvertrouwen verschaft om op zijn eigen manier op weg te gaan. 10

1b. Organisatiestructuur Organisatiestructuur Stichting Swalm en Roer.De stichting Swalm & Roer kent het Raad van Toezichtmodel met een statutair gescheiden College van Bestuur en Raad van Toezicht; zie statuten van de stichting Swalm en Roer. De leden van het College van Bestuur zijn de direct leidinggevenden van de schooldirecteuren. Het bestuurskantoor verricht ondersteunende diensten voor de diverse geledingen binnen de stichting. Organigram Stichting Swalm en Roer Raad van Toezicht College van Bestuur GMR Bestuurskantoor: Scholen MR 11

12

1c. Bestuursfilosofie. Stichting en school: De stichting Swalm en Roer heeft afspraken gemaakt over de bestuursfilosofie van de organisatie. In aansluiting op Policy Governance en de principes van het policy governance brondocument (zie bijlage) wordt/is in het schooljaar 2010-2011 op basis van een aantal gemaakte afspraken invulling gegeven aan het beleidsdocument m.b.t. de besturingsfilosofie van de stichting (policy governance). Het Governance-model (Carver) benadrukt: - het besturen op hoofdlijnen - een scheiding tussen beleid maken en uitvoeren van beleid - het richten van beleid op te realiseren doelen (ends) in plaats van middelen en wegen (means) - ruim mandaat voor de directeur waar het gaat om het ontwikkelen van beleid op het gebied van wegen en middelen om de beleidsdoelen (het WAT) te bereiken (het HOE invulling geven). Verder verwijzen we voor de bestuursfilosofie ook naar de code goed bestuur. 1d. De school in zijn omgeving. Stichting Swalm en Roer: In de strategische koers wordt in de derde stroom een bruisende school in een bruisende omgeving wordt een perspectief geschetst m.b.t. de school en haar omgeving. Stroomgebied 3: Een bruisende school in een bruisende omgeving. Elke school is geïntegreerd in de wijk of het dorp door actief en concreet de mogelijkheden te creëren en te benutten om samen met partners (PSZ, KDV, BSO en VO) een afgestemd en beredeneerd aanbod te realiseren. Ten behoeve van een doorgaande ontwikkeling omvat dit aanbod minimaal: een afgestemde pedagogische benadering een afgestemd inhoudelijk aanbod regelmatige en tijdige overdracht van informatie over het kind gezamenlijke ontwikkeling en inzet van competenties Het schoolgebouw is goed geoutilleerd en vanuit een visie vormgegeven om Bruisend Onderwijs mogelijk te maken. Ten behoeve van een kind- een plan werken de partners met een gezamenlijk zorgadvies team (ZAT) voor 0-12 jaar, waarbij de overdracht naar het ZAT VO belangrijk is. Voor elke school is structureel voor, tussen en naschoolse opvang geregeld; leerlingen hebben de mogelijkheid om deel te nemen aan een dagarrangement. Elke school benut in de uitwerking van Bruisend Onderwijs actief de leeromgeving buiten het schoolgebouw. 13

SBO De Balans: 1. De school in de wijk: SBO De Balans is een school met een streekfunctie. De Balans is gehuisvest op twee locaties in twee verschillende wijken van Roermond. Leerlingen van de onderbouw en middenbouw zijn ondergebracht in de locatie Kasteel Hillenraedtstraat en de bovenbouw en schoolverlaters hebben onderdak in het gebouw op Lief Vrouweveld. Het merendeel van de leerlingen is niet afkomstig is uit de wijken waar de schoolgebouwen van De Balans staan, daarom is er ook geen sprake van een natuurlijke binding met betreffende wijken. Door het realiseren van een open dag, waarbij de wijkbewoners ook zijn uitgenodigd, trachten we de contacten te intensiveren. Directe samenwerkingspartners van de school: Contacten met de VO scholen en aanleverende scholen en instanties bestaan uit overlegmomenten tussen de contactpersonen van beide scholen. De eerste keer vindt er een warme overdracht plaats, daarna volgen momenten waarin de ontwikkeling van de leerlingen gevolgd wordt, waarbij we gebruik kunnen maken van elkaars expertise. Doel van deze gesprekken is een maximale afstemming, zowel op gebied van de pedagogische benadering alsook op gebied van inhoudelijk aanbod. Voor omschrijving van de samenwerking met zorgpartners zie ons ZAT protocol. Verder maken we gebruik van elkaars expertise door deelname aan het IB netwerk van Swalm en Roer, collegiale consultaties, observaties en werkbezoeken bij collega s. Dit gebeurt over en weer. Overige samenwerkingspartners: Ook is er overleg met gemeente en politie om de veiligheid rondom de school te optimaliseren. 2. Het bruisende schoolgebouw: De school is momenteel nog gehuisvest op twee locaties. De stichting en de gemeente onderzoeken hoe SBO De Balans in zijn toekomstige taakstelling gehuisvest kan worden waarbij de laatste ontwikkelingen uitgaan van een unilocatie voor de school. Aangezien de plannen en ambities van gemeente en onderwijssichting in de afgelopen tijd regelmatig aan verandering onderhevig waren is de toekomst van de school voor wat betreft de huisvesting nu nog ongewis. De school beschikt over een werkgroep die een programma van eisen ontwikkelt met de uitgangspunten, de visie en het nader te bepalen onderwijsconcept (zie meerjarenontwikkelkalender). 3. Samenwerking met de ZAT-partners: Voor omschrijving van de samenwerking met zorgpartners zie ons ZAT protocol. Wanneer een kind in het ZAT besproken is, wordt dit doorgegeven aan het VO, zodat dit op de nieuwe school weer opgepakt kan worden. 4. Opvang: Op SBO De Balans worden alle leerlingen gedurende de hele schooldag door de leerkracht opgevangen. In verband met het gegeven dat een groot aantal leerlingen met door de gemeente georganiseerde vormen van vervoer naar school komt, is de vraag naar naschoolse opvang gering. Ouders/verzorgers worden in voorkomende situaties doorverwezen naar de betreffende aanbieders. 5. Leeromgeving buiten het gebouw: We laten de kinderen kennismaken met de schoolomgeving door het organiseren van activiteiten in de directe omgeving. Te denken valt aan stadswandelingen, fietstochten, natuurprojecten (MOP), bezoeken aan museum en theater. 14

1e. De ontwikkeling van het leerlingenaantal en kenmerken van de leerlingenpopulatie. Stichting. De stichting brengt de gegevens over de ontwikkeling van het leerlingenaantal in kaart en baseert daar haar meerjarenformatieplan op. Krimp en/ of groei van het leerlingenaantal wordt verbonden met voortgangsconclusies. SBO De Balans. SBO De Balans is een school voor speciaal basisonderwijs. De instroom wordt bepaald door het aantal leerlingen dat binnen de reguliere basisscholen van het SWV geen passend onderwijs geboden kan worden vanwege een moeilijk te hanteren en/of te intensieve zorgbehoefte. De stichting Swalm en Roer heeft in haar bruisende koers opgenomen dat er gestreefd moet worden naar passend onderwijs voor alle leerlingen in de eigen wijk. Tegelijkertijd wordt beoogd om het verwijzingspercentage naar het SBO met 20% te laten afnemen naar 2,84%. Invoering van het basisniveau van zorg binnen de basisscholen zou deze inkrimping verantwoord moeten laten verlopen. Daarnaast heeft SBO De Balans de opdracht om naast het verzorgen van onderwijs bij te dragen aan het ontwikkelen van een expertisecentrum ten dienste van de reguliere basisscholen. De laatste twee schooljaren liepen de leerlingaantallen op De Balans terug van 288 leerlingen in schooljaar 2009-2010 naar 255 leerlingen in schooljaar 2010-2011 naar een geprognosticeerd leerlingenaantal van 248 leerlingen in 2011-2012. De leerlingen van De Balans hebben behalve een leerachterstand vaak ook een achterstand in de persoonlijkheidsontwikkeling. Vaak zien we gebrekkigniet voldoende ontwikkelde vaardigheden in het omgaan met eigen gevoelens en die van anderen en kunnen leerlingen eigen wensen en gedachten moeilijk bij de ander overbrengen. De veelal complexe zorgbehoefte van de leerlingen van De Balans vereist maatwerk en een doordachte planning. SBO-de Balans heeft al vergaande stappen gezet op het gebied van het werken met groepsplannen en (individuele)ontwikkelingsperspectieven. Door het werken met ontwikkelingsperspectieven komt de focus te liggen op de mogelijkheden van de leerling en de te verwachte ontwikkelingsgroei binnen een bepaalde tijdsspanne. Onze school beschikt over een digitaal leerlingvolgsysteem. In dit voor het SBO specifieke LVS wordt aan de hand van genormeerde toetsuitslagen op zowel pedagogisch als didactisch gebied de ontwikkeling van een leerling zichtbaar gemaakt. Op basis van deze groei kunnen per vakgebied verwachtingen worden geformuleerd en in totaliteit komt er dan een uitstroomperspectief in beeld. Deze perspectieven worden vertaald in een onderwijsaanbod dat nauw aansluit bij tussendoelen in de richting van het uitstroomperspectief. Bij tegenvallende groei of boven verwachting sterke groei worden er handelingsplannen opgesteld. Evaluatie van de handelingsplannen kunnen er toe leiden dat in overleg en op gefundeerde basis het ontwikkelingsperspectief wordt bijgesteld. Leerlingen met een overeenkomstig ontwikkelingsprofiel worden via clustering, beschreven in een groepsplan. Vanwege deze aanpak staat SBO De Balans bij de onderwijsinspectie bekend als een school met een hoge opbrengstgerichte cultuur. Bijgaande grafiek geeft een beeld van de uitstroom van de leerlingen naar het voortgezet onderwijs. 15

Uitstroom naar onderwijssoort schooljaar '09/'10 Reeks1; Overigen; 7%; 7% Reeks1; Praktijkonderw.; 26%; 26% Reeks1; LWOO; 67%; 67% Praktijkonderw. LWOO Overigen 1f. Schooltijden en verantwoording. Stichting. Vastgestelde beleidsnota m.b.t. het omgaan met schooltijden (zie bijlage; Hoorns model) SBO De Balans. De school conformeert zich betreffende de schooltijden aan de stichtingsafspraken. In de praktijk betekent dit dat het Hoorns model toegepast wordt. Voor de exacte schooltijden verwijzen we naar de jaarkatern behorende bij de schoolgids. 1g. Aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingsbeleid Stichting. Aannamebeleid, schorsingsbeleid en verwijderingsbeleid nog te ontwikkelen en vast te stellen. Ontwikkeling vindt plaats in schooljaar 2011-2012. SBO De Balans. Aannamebeleid Voor het aannamebeleid verwijzen we naar het beleid dat gehanteerd wordt door het SWV en de PCL. 16

Schorsings- en verwijderingsbeleid Leerkrachten krijgen in toenemende mate te maken met grensoverschrijdend gedrag van leerlingen en ouders. Dit kan een negatieve invloed hebben op andere leerlingen binnen de school. De goede gang van zaken op school en het persoonlijk welbevinden van medeleerlingen en teamleden kan in geval van ernstig wangedrag verstoord worden. Begripsomschrijving: Grensoverschrijdend gedrag van leerlingen/ouders kan tot uiting komen in verbaal, fysiek of non-verbaal gedrag ten opzichte van een teamlid / medeleerling, dat zowel opzettelijk als onopzettelijk kan zijn. Dit gedrag vindt plaats binnen of in samenhang met de onderwijssituatie. Er is sprake van wangedrag, ernstige verstoring van de rust of veiligheid in school. Het teamlid dat hiermee geconfronteerd wordt, bepaalt in overleg met directie / collega of er sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Doel: Leerlingen en ouders houden zich aan schoolregels en gedragen zich op een dusdanige wijze, dat de rust en veiligheid van medeleerlingen en leerkrachten op school niet in gevaar komt. Deze regels liggen op de school ter inzage. Maatregelen: Afnemen van vrije tijd zoals middagpauze, na schooltijd, woensdagmiddag. Nablijven kan alleen als maatregel gebruikt worden als de directeur door de groepsleerkracht op de hoogte is gebracht van het wangedrag van de leerling. De ouders worden telefonisch in kennis gesteld. In onderling overleg wordt afgesproken, dat het kind de volgende dag nablijft als het gedrag niet is verbeterd. 1h. Groepsindeling en organisatie. We werken vanuit een groepsstructuur. Onder invloed van interne en externe ontwikkelingen in een sterk veranderende omgeving, bezinnen we ons op ons onderwijsconcept. In dat onderwijsconcept houden we bij het clusteren van kinderen rekening met een algemeen aanspreek- en belevingsniveau en het taal-, leesniveau van de kinderen. Voor verdere uitwerking verwijzen we naar het taalbeleidsplan. 1i. Schoolklimaat en veiligheid. Stichting. Een gedragscode is op stichtingsniveau vastgesteld. In de gedragscode worden gedragsregels beschreven voor de gebieden: - seksuele intimidatie en seksueel misbruik - racisme en discriminatie - lichamelijk en verbaal geweld - kleding - gebruik internet en website. Zie verder de gedragscode van de stichting (bijlage). 17

SBO De Balans. Op schoolniveau wordt, naast de gedragscode van de stichting, het convenant veilige school gehanteerd. (provincie Limburg 2009). Het convenant beschrijft de samenwerkingsafspraken met betrekking tot veiligheid in en rondom de scholen binnen het primair onderwijs (zie bijlage) Op schoolniveau wordt de checklist schoolveiligheid gehanteerd. Deze checklist is een ruggensteun voor het maken van afspraken tussen school en politie ten behoeve van de veiligheid in en rond de school. Zie schoolvademecum m.b.t. het pestprotocol dat op school gehanteerd wordt. 1j. leerlingenzorg - systeem. Stichting. Het beleid m.b.t. het leerlingenzorg- systeem wordt beschreven in de jaarlijkse zorgplannen; het jaarplan van het samenwerkingsverband Swalm en Roer. Uitwerkingen zijn beschreven in de beschrijvingen van het kwaliteitszorgsysteem (stichting, school en groep). Verdere concretisering wordt gegeven in de beschrijving van het basisniveau van zorg op schoolniveau (schoolcockpit) en op groepsniveau. Het basisniveau van zorg is vastgesteld. Het proces van het basisniveau wordt geduid middels het cascademodel; niveau 1: verzorgen van opbrengstgericht afgestemd onderwijs en basiszorg niveau 2: basiszorg plus niveau 3: basiszorg plus na extra onderzoek (intern en / of extern) niveau 4: basis plus met extra ondersteuning van externen niveau 5: plaatsing op een externe zorglocatie. Het basisniveau van zorg is beschreven vanuit de rollen van de verschillende actoren (leerkracht, interne begeleider, de locatiedirecteur, de (meerschools)directeur (zie verder het geactualiseerd basisniveau van zorg ). Het onderwijsachterstandenbeleid wordt invulling gegeven middels beschreven en vastgesteld geïntensiveerd basisniveau van zorg, zie bijlage beleid Onderwijsachterstanden. SBO De Balans. Wij willen er zo voor zorgen dat er op tijd de goede zorg wordt gegeven, het liefst als de problemen nog niet te groot zijn. Ook willen we dat school en deskundigen buiten de school goed samenwerken, en Elke school moet er voor zorgen dat de leerlingen zo goed mogelijk de school doorlopen. Soms is daarbij extra zorg nodig. Dat kan zorg zijn op het gebied van leren, maar ook zorg op het gebied van gedrag, of zorg omdat een leerling niet lekker in zijn vel lijkt te zitten. Soms heeft de school bij het begeleiden van zorgleerlingen hulp van anderen nodig. De school werkt daarvoor samen met mensen die deskundig zijn op dat gebied, Bureau Jeugdzorg (BJZ), en het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW). Net zoals de meeste andere scholen in Roermond en omgeving, werkt onze school samen met een ZAT. Dit betekent een Zorg en Adviesteam. In het ZAT zit een vaste medewerker van school (de intern begeleider), en ook vaste medewerkers van BJZ, AMW en Jeugdgezondheidszorg. Als het nodig is, kunnen er soms ook andere deskundigen bij zitten, bijvoorbeeld de leerplichtambtenaar, of iemand van een onderwijsbegeleidingsdienst, of ambulante begeleiders vanuit het speciaal onderwijs. Wij willen er zo voor zorgen dat op tijd de goede zorg wordt gegeven, het liefst als de problemen nog niet te groot zijn. Ook willen we dat school en deskundigen buiten de school goed samenwerken, en samen één plan maken 18

voor een kind. We hopen dat de drempel naar de hulpverlening niet zo hoog is als we vanuit de vertrouwde omgeving van de school de zorg aanbieden of op gang brengen. De werkwijze. Op geregelde tijdstippen komt het ZAT op school bij elkaar om te spreken over leerlingen die extra zorg nodig hebben. Ook buiten de bijeenkomsten van het ZAT houdt de intern begeleider, als dat nodig is, contact met de betrokken instellingen. In het ZAT wordt besproken hoe we met een bepaald probleem om kunnen gaan. Kan de intern begeleider zelf aan de slag, of is er hulp nodig van de deskundigen? En welke hulp is dan het beste? Ook bespreken we wat er gebeurd is met de leerlingen die tijdens de vorige bijeenkomsten besproken zijn. Is de hulp al gestart? Heeft het gewerkt? Moeten we nog andere afspraken maken?, enz. Verder kunnen we vanuit het ZAT nog de volgende dingen doen: bespreken wat de intern begeleider of de leerkracht nodig heeft aan adviezen om zelf met het probleem verder te kunnen; een gesprek houden op school met de ouders om adviezen te geven of om te proberen te bewerkstelligen dat de ouders hulp aanvaarden; het kind bekijken in de klas om te zien hoe het daar met hem gaat; de plannen van school en de plannen van de hulpverlening goed bij elkaar aan laten sluiten, zodat het één plan wordt voor een kind; hulpgesprekken organiseren op vraag van de ouders zelf en hulp of gesprekjes vanuit jeugdzorg of maatschappelijk werk organiseren met de kinderen zelf. Als we een leerling willen bespreken in het ZAT of met andere hulpverleners, zal de school hiervoor altijd eerst schriftelijk toestemming aan de ouders vragen. Het is mogelijk om een leerling anoniem te bespreken in het ZAT wanneer ouders geen toestemming hebben gegeven. Omgaan met leerling gegevens. de gegevens van de leerlingen die de school verzamelt in het ZAT, maar ook de informatie die de school krijgt van de ouders, of de meer algemene informatie over de leerling (zoals de naam en het adres, het verzuim, de toets resultaten, enz.) komen allemaal in het leerling dossier van de leerling te staan. Al deze informatie is nodig om de leerling goed onderwijs en goede zorg te kunnen geven. We gaan heel zorgvuldig om met deze gegevens. Dat moeten we ook, omdat dat valt onder de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Wilt u meer weten over deze wet kijk dan op http://www.cbpweb.nl. Deze wet is er om ervoor te zorgen dat gegevens over personen zorgvuldig gebruikt worden, en dat er geen misbruik van deze gegevens gemaakt wordt. Daarom mogen de gegevens van het leerling dossier alleen binnen de school gebruikt worden. De ouders moeten dan ook altijd eerst toestemming geven als de school informatie over de leerling wil bespreken met anderen, of als anderen informatie over een leerling willen vragen bij de school. Als u vragen heeft over het leerling dossier of over het zorgoverleg in de schstichting:ol, neem dan contact op met de interne begeleider: dit kan via het algemene telefoonnummer van de locatie waar uw kind onderwijs volgt. 19

samen één plan maken voor een kind. We hopen dat de drempel naar de hulpverlening niet zo hoog is als we vanuit de vertrouwde omgeving van de school de zorg aanbieden of op gang brengen. We gaan uit van de zorgstructuur zoals beschreven in het document leerlingenzorg, zie map schoolvademecum. Een overzicht van de zorgstructuur op SBO De Balans is weergegeven in onderstaand schema. Voor meer informatie zie ook document: instroom nieuwe leerlingen. (schoolvademecum) Voor uitleg over het monitoren van de ononderbroken ontwikkelingslijn zie document: Van signalering tot planning in het schoolvademecum. Hierin speelt ons leerlingvolgsysteem een cruciale rol. Binnen dit volgsysteem is een OPP per leerling opgenomen. Ook de toetsing, zowel methode gebonden, als methodeonafhankelijke toetsen is geïntegreerd in dit LVS. Kinderen komen vanuit zorgniveau 5 vanuit het reguliere BAO binnen en worden in het SBO opnieuw in een passend niveau ingeschaald. 20