Jaarverslag 2013 Algemeen Maatschappelijk Werk Eigen kracht en participatie Van burgers wordt verwacht dat zij zo zelfredzaam mogelijk zijn en in eerste instantie ondersteuning zoeken in hun eigen omgeving. Als maatschappij vragen we hen anderen in hun netwerk te ondersteunen of actief te zijn als vrijwilliger. Onze maatschappelijk werkers betrekken het netwerk van klanten. Ze vragen of er iemand ter ondersteuning deel kan nemen aan de gesprekken of organiseren netwerkbijeenkomsten. De klant wordt zo minder afhankelijk van de hulpverlening omdat er duurzame oplossingen gevonden zijn in de eigen omgeving. We betrekken vaker vrijwilligers in de hulpverlening. Als dat mogelijk is, nemen zij de ondersteuning over. In meer complexe situaties werken we samen met een vrijwilliger waardoor de professionele inzet beperkter kan zijn. Collectief waar het kan Voor u ligt het jaarverslag 2013 van het Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW). Graag informeren wij u over de klanten en de ontwikkelingen. Het AMW bereidt zich actief voor op de transities, het gebiedsgericht werken in elke gemeente en de veranderingen binnen de Geestelijke Gezondheidzorg. De ontwikkelingen in het kader van Wmo en welzijn nieuwe stijl zijn voortgezet. Het AMW ziet hierin nieuwe mogelijkheden, uitdagingen en samenwerkingskansen. Het biedt ruimte voor creativiteit en doorontwikkeling van de professionaliteit van de maatschappelijk werkers. Om maatschappelijk werkers te inspireren en instrueren is geïnvesteerd in deskundigheids bevordering, werkgroepen en bijeenkomsten. Er zijn nieuwe groepsbijeenkomsten ontwikkeld. Deze zijn kort, flexibel, lokaal en vraaggericht en voeren we vaak uit in samenwerking met andere instanties of vrijwilligers. Tevens is een oplossingsgerichte eigen kracht groep ontwikkeld waarbij we gebruikmaken van zelfhulpprincipes. We brengen klanten met een vergelijkbare vraag met elkaar in gesprek waardoor de hulpverlening vaak korter en minder intensief kan zijn. Meer klanten, geen wachtlijst Door de efficiënte inzet van het screeningsteam als AMW Portaal, de samenwerking met vrijwilligers en het versterken van de eigen mogelijkheden van de klant en zijn netwerk, maken we ruimte om meer klanten te begeleiden. De wachttijd was ook in 2013 kort. Al met al was het een intensief jaar waarin we veel veranderingen doorvoerden, een jaar waar we tevreden op terug kunnen kijken. Lianne van de Wiel Manager Maatschappelijk werk
Maatschappelijk werk is er voor iedereen Maatschappelijk werkers ondersteunen en begeleiden burgers van alle leeftijden op alle levensgebieden van de Wmo. Bij de vaak meervoudige problematiek bieden we op meerdere terreinen tegelijk hulp. Eén gezin, één plan past goed bij de generalistische kennis en integrale werkwijze van het AMW. De klant is de expert Er op af! In 2013 hebben we Outreachend werken verder ontwikkeld. We vinden het van groot belang om kwetsbare burgers beter te bereiken en de eigen kracht en regie over hun leven te versterken of op peil te houden. Dit voorkomt verergering van problemen voor individu en maatschappij. Voor ons betekent dat: er op af gaan. Klanten benaderen naar aanleiding van een signaal van derden. Hulp aanbieden ook als we niet zeker weten of ze daarvoor open staan. Dit kan verschillende vormen hebben: van een enkel telefoontje tot meerdere huisbezoeken al dan niet samen met een andere instantie. In de meeste gevallen blijken klanten achteraf blij dat ze hulp aanvaard hebben en daarmee meer grip kregen op hun situatie. We bellen klanten die zonder bericht wegblijven van een afspraak om te vragen wat de reden is. Klanten stellen dat op prijs. Vaak leidt het tot een nieuwe afspraak en daarmee helpt deze werkwijze om verergering van problemen te voorkomen. Eigen kracht is er, haal hem tevoorschijn! Samen met de woningbouwvereniging gaat het AMW op huisbezoek bij een man met een vervuilde woning en huurachterstand. Hij was blij met het bezoek en het hulpaanbod. De maatschappelijk werker inventariseerde de situatie met de klant en samen maakten ze een start met opruimen. Daarna lukte het hem om hier zelf mee verder te gaan. Een broer bleek bereid mee te helpen met het ordenen van de administratie. Een paar maanden later waren de problemen verholpen. Bij klanten die zichzelf niet melden zijn de problemen vaak ernstig en complex. Samenwerken is dan essentieel. Zo trekken we samen op met woningbouworganisaties. We bezoeken bewoners waar zorgen over zijn om te onderzoeken of er hulp nodig is, zodat bijvoorbeeld huurachterstand of uithuiszetting kan worden voorkomen. Ook bij outreachend werken betrekken we vrijwilligers en het netwerk van de klant. Er op af gaan is ook zogenaamde vindplaatsen bezoeken. Denk bijvoorbeeld aan de chaletparken waar veel mensen terecht komen na scheiding of uithuiszetting.
Meerwaarde Het AMW neemt actief deel aan de doorontwikkeling van het CJG en de voorbereidingen op de transitie jeugd op regionaal en lokaal niveau. We participeren in de pilot jeugdgebiedsteams in Tiel en Neerijnen. Daarnaast nemen we deel aan lokaal CJG-overleg, aan activiteiten in de week van de opvoeding, de ontwikkeling van jeugdzorg dichtbij en nazorg na jeugdzorg. Deze gezamenlijke inspanningen maken dat werkers in de jeugdketen elkaar sneller weten te vinden en beter samenwerken in de ondersteuning van kinderen, jongeren en hun ouders/opvoeders. Onze deelname heeft meerwaarde door onze expertise met betrekking tot gezinsproblematiek in brede zin en systemisch werken. Meer dan de helft van de klanten van het AMW maakt deel uit van een gezin. De samenwerking in de keten jeugd en gezin is voor het AMW dan ook een belangrijk aandachtspunt. De bereikbaarheid van het CJG-loket Rivierenland werd ook in 2013 gerealiseerd door de klantenservice en het AMW van STMR. Dit loket is vijf dagen per week bereikbaar voor informatie en advies of hulpvragen. Ik sta nu steviger in mijn schoenen Een jongerenwerker die een jongen van zestien begeleidt, maakt zich zorgen over het gezin: een alleenstaande moeder en een tweeling van tien. De maatschappelijk werker gaat samen met hem op huisbezoek. Moeder vertelt het zwaar te vinden: drie tieners alleen opvoeden en de uitzichtloosheid van haar (financiële) situatie. Na een paar gesprekken lukt het moeder om meer rust en structuur te creëren in het gezin en grip te krijgen op haar financiën. Dit geeft haar zelfvertrouwen en het lukt haar vervolgens vrijwilligerswerk te vinden. De problematiek blijkt vaker te spelen in deze wijk. Samen met de jongerenwerker organiseert de maatschappelijk werker een informatieavond over het thema opvoeden en geld. Goede hulpverlening door samenwerking Een goede samenwerking met ketenpartners in zorg en welzijn komt eenduidige, kwalitatieve hulp voor de burger ten goede. We nemen deel aan verschillende overlegvormen, lokaal en regionaal. Daarnaast nemen we initiatief tot overleg als hier aanleiding voor is in een specifieke situatie. Juist in complexe situaties zijn vaak meerdere hulpverleners betrokken en is het van essentieel belang om een gezamenlijk plan te maken met een goede afstemming tussen professionals, vrijwilligers en de klant. Door de goede contacten in de regio en onze kennis van de sociale kaart kunnen we klanten adequaat hulp bieden of verwijzen. Ik sta nu naast mijn schulden, ze zitten niet meer op mijn nek
Het was gewoon super! In november 2012 voerden we een nieuwe manier van klanttevredenheidmeting in. We verzoeken klanten een korte digitale vragenlijst in te vullen na afronding van de begeleiding of cursus. In eerste instantie bleef de respons wat laag, waardoor we de verslaglegging moesten uitstellen. Na enkele succesvolle maatregelen is de respons nu 29%. De gemiddelde klanttevredenheid in 2013 is 8,1. Onze klanten voelen zich gehoord, begrepen, geholpen, ondersteund, sterker, wijzer en zelfredzamer. Hier zijn wij erg blij mee. Onze ketenpartners laten weten zeer tevreden te zijn over de samenwerking en de terugkoppeling bij aanvang en afsluiting van de hulpverlening. Ten behoeve van de samenwerking met de huisartsen zijn we aangesloten op Zorgmail, een beveiligd digitaal berichtensysteem met directe verbinding tussen ons dossiersysteem en dat van de huisartsen. Het AMW screeningsteam Het AMW Portaal Het Screeningsteam als AMW Portaal behandelt voor het AMW en CJG telefonisch en via mail alle vragen en aanmeldingen van klanten en ketenpartners. Er vindt een uitgebreid telefoongesprek plaats waarin de hulpvraag onderzocht wordt. Vanaf het eerste contact stimuleert het screeningsteam het betrekken van het netwerk en het zelf werken aan oplossingen. Dit doen we bijvoorbeeld door de klant te motiveren voor een groepsbijeenkomst of door de vraag iemand mee te nemen in de hulpverlening. Met de klant onderzoeken we wat hij zelf al kan doen in de aanloop naar het eerste gesprek. We activeren de klant hierdoor en de hulpverlening wordt hierdoor efficiënter. Het aantal aanmeldingen en verwijzingen voor hulpverlening is met 140 gestegen. Toch is de gemiddelde wachttijd bij het AMW niet of nauwelijks toegenomen. Het screeningsteam speelt daarbij een grote rol door haar effectieve werkwijze. Zo zijn zes procent meer vragen afgehandeld door klanten informatie en advies te geven. Daarmee konden zij verder en was er op dat moment geen verdere hulpverlening nodig. Het AMW portaal is vijf dagen per week, acht uur per dag bereikbaar. Verwijzers en ketenpartners maken veel gebruik van het screeningsteam. Om nog beter bereikbaar te zijn voor hen is er dagelijks van 13.00 tot 13.30 uur een telefonisch spreekuur. Begin 2014 optimaliseren we de mogelijkheid voor klanten tot aanmelden en stellen van vragen via de internetsite van STMR. Nieuwe ontwikkelingen en werkwijzen bij het AMW starten meestal bij het Screeningsteam. Dit is eerste contact van de klant met het AMW daar wordt de basis gelegd voor de hulpverlening. snel
Complexere doelgroep De problemen van klanten van het AMW worden steeds complexer. Een oorzaak daarvoor is dat we een meer outreachende benadering hanteren. Daardoor bereiken we een andere doelgroep met vaak meervoudige problematiek. Vaak begeleiden we klanten bij problematische scheidingen en gezinssituaties, huiselijk geweld en tijdelijk huisverbod. We constateren dat door de gevolgen van de aanhoudende crisis financiële problemen verergeren en een steeds grotere impact op klanten, partnerrelaties en gezinnen hebben. Door veranderingen in het aanbod en de regelgeving voor zorg en welzijn doen meer klanten met een beperking, psychiatrische of psychologische problematiek een beroep op het AMW. Zij zijn bij andere instanties uitbehandeld of passen niet in de doelgroep. Ze kunnen de behandeling of het eigen risico niet betalen of zijn onzeker over eigen bijdrages en de nog komende veranderingen in de GGZ. Ook worden klanten geconfronteerd met wachtlijsten waardoor zij zich aanmelden bij het AMW of langer bij ons in begeleiding blijven. Herstel na scheiding Een paar van middelbare leeftijd is verwikkeld in een slepende (v)echtscheiding. De kinderen zitten daardoor klem, de stress loopt op wanneer ook hun eigen bedrijf failliet gaat en ze het huis moeten verkopen. Mevrouw is het overzicht kwijt en heeft daardoor last van ernstige paniekaanvallen. Het AMW werkt aan herstel van het ouderschap, schakelt een vrijwilliger in voor hulp bij de administratie, ondersteunt mevrouw bij de aanvraag voor een uitkering en betrekt de GGZ. Ik heb inzicht gekregen, ik ben degene die het kan doen Na een individueel gesprek startten we in de Eigen Krachtgroep. Ik moest aangeven wat voor mij de gewenste situatie zou zijn. Ik kreeg tips van andere deelnemers en meer inzicht in mijn eigen mogelijkheden. Iedereen wordt gestimuleerd om het beste uit zichzelf en uit de groep te halen. We konden iemand meenemen ter ondersteuning zodat we thuis en na afloop van de groep er niet alleen voor zouden staan. Klanten helpen elkaar Ik heb mezelf beter leren kennen Om beter aan te sluiten bij de wens van de klant zijn onze trainingen en cursussen aangepast en geven we workshops en informatiebijeenkomsten. Deze vinden dichtbij de klant plaats, lokaal en soms bij een reeds bestaande groep. Een voorbeeld hiervan is de workshop Alles over geld waarin informatie gegeven wordt over regelingen en voorzieningen en over de opvoeding van kinderen met betrekking tot geldzaken. Er is een Eigen Krachtgroep ontwikkeld, hiermee wordt geëxperimenteerd. Klanten met verschillende problemen werken gezamenlijk aan de oplossing van hun problemen en het versteviging van hun eigen kracht. Ze blijken goed in staat elkaar op weg te helpen. Ze zijn enthousiast over deze bijeenkomsten en geven er zelf een vervolg aan.
Het houdt niet op, niet vanzelf De problematiek rond huiselijk geweld nam de afgelopen jaren toe. Er was landelijk veel aandacht voor in het project Huiselijk Geweld is niet normaal!. Wij nemen deel aan het regionale screeningsoverleg huiselijk geweld bij het Veiligheidshuis waar meldingen van de politie worden besproken. Het doel hiervan is om, in een zo vroeg mogelijk stadium, aan zowel slachtoffer als dader een passend hulpaanbod te doen. Herhaling van incidenten kan hiermee voorkomen worden. Het maatschappelijk werk legt snel contact met de klant om goed aan te kunnen sluiten bij zijn behoefte of informatie te geven over de mogelijkheden. Dit wordt veelal gewaardeerd en draagt bij aan het terugbrengen van de rust en stabiliteit in de situatie. Klanten die zich aanmelden of aangemeld worden met huiselijk geweld krijgen binnen drie werkdagen een eerste gesprek. Tijdens de aanmelding bespreken we de veiligheid en ondernemen waar nodig actie om deze te vergroten. We werken nauw samen met onze keten partners rond huiselijk geweld en tijdelijk huisverbod. De kracht van het netwerk In een verzorgingshuis woont een man van 73 die verschillende problemen heeft waar hij en zijn kinderen tegenaan lopen. Er is onderling onenigheid over wie wat zou moeten doen, terwijl dat nooit eerder speelde. De maatschappelijk werker stelt voor een netwerkbijeenkomst met alle familieleden en betrokken professionals te organiseren. De familie wil hier graag aan meewerken. Gezamenlijk brengen zij de moeilijkheden en de mogelijkheden in kaart. Er worden afspraken gemaakt, waarmee ze succesvol aan de slag zijn gegaan. De al eerder geïmplementeerde meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling helpt medewerkers om zorgvuldige afwegingen te maken tijdens het hulpverleningstraject. We hebben het gebruik van de meldcode geëvalueerd en daar waar nodig verbeteringen aangebracht. Escalatie voorkomen Een jong stel wordt in het Screeningsoverleg huiselijk geweld besproken. Na een avondje stappen zijn er klappen gevallen. De maatschappelijk werker van het AMW Screeningsteam belt hen en hoort dat er al langer problemen zijn. Het stel is blij met het telefoontje. Ze zouden zelf niet zo snel hulp hebben gezocht. Er volgen een paar gesprekken en er vinden geen incidenten meer plaats. Medewerkers in ontwikkeling Er is aandacht voor competentieontwikkeling door deskundigheidsbevordering, werkbegeleiding en intervisie. Ter versterking van de competenties die nodig zijn in het werkveld Maatschappelijke Ondersteuning organiseerden we bijeenkomsten waarin we het competentieprofiel van Movisie bespraken en acties uitzetten. Maatschappelijk werkers volgden in 2013 een training over complexe materiële hulpverlening. Met samenwerkingspartners namen we deel aan de training Sociale Netwerk Strategieën. Aan nieuwe medewerkers bieden wij een gedegen inwerkprogramma en een scholing in de kortdurende, oplossingsgerichte methodiek. Het ziekteverzuim van het AMW was in 2013 opnieuw laag: 2,1 %. Colofon Dit beknopte jaarverslag AMW over 2013 is een uitgave van STMR Publicatiedatum maart 2014 Adresgegevens STMR postbus 6063, 4000 HB TIEL www.stmr.nl Ondanks zorg vuldige samenstelling kunnen aan de inhoud van deze uitgave geen rechten worden ontleend. Voor meer informatie over dit jaarbeeld kunt u contact opnemen met de afdeling maatschappelijk werk van STMR: T (0344) 679 300 Productie en fotografie Het Inventief S t i c h t i n g T h u i s z o r g e n M a a t s c h a p p e l i j k w e r k R i v i e r e n l a n d