15 oktober 2013 Een inspirerend onderwijscongres, georganiseerd door Scholengroep Den Haag Zuid-West programma SGDHZW Scholengroep Den Haag Zuid-West Onderwijscongres Mijn school in 2020
Onderwijscongres Mijn school in 2020 Met gepaste trots vragen wij uw aandacht voor het onderwijscongres Mijn school in 2020. Tien jaar Onze scholengroep, Scholengroep Den Haag Zuid-West bestaat dit jaar tien jaar én in oktober openen we een nieuw schoolgebouw aan de Roemer Visscherstraat. Dat vieren we o.a. met het onderwijscongres Mijn school in 2020. Onze scholengroep Scholengroep Den Haag Zuid-West kenmerkt zich door ondernemingszin en door innovatief, uitdagend en veilig onderwijs. Wij hebben die uitgangspunten de afgelopen tien jaar vertaald in intensieve stageperiodes voor onze vmbo-leerlingen, masterclasses en talentklassen voor basisscholen, een sportopleiding op alle onderwijsniveaus, de totstandkoming van onze eigen Haagse Wielerschool, een grote mate van digitalisering en de invoering van tablets in de onderbouw. Het congres Het spreekt dan ook voor zich dat innovatief onderwijs en ondernemingszin belangrijke uitgangspunten zijn voor ons onderwijscongres. Tijdens workshops en lezingen maakt u onder andere kennis met (of kunt u zich verdiepen in) het puberbrein, pedagogisch tact, gepersonaliseerd leren, maken van coding apps, opbrengstgericht werken, duurzaam in de klas, personal learning environment, 21e eeuw skills, architectonische elementen in de school van morgen en een tiental andere onderwerpen die het onderwijs van de toekomst zullen bepalen. Aanmelden en kosten Aanmelden kan online via de site van de Scholengroep: www.sgzuidwest.nl. De kosten voor dit congres bedragen 95,00 en dienen voorafgaand aan het congres over te zijn gemaakt op rekening 105238392 onder vermelding van Congres en naam deelnemer.
De School Referentieniveaus: doorlopende leerlijn voor taal en rekenen HCO / Nicole van Rens In 2010 is de Wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen ingevoerd. Tijdens deze workshop krijgt u antwoord op de vragen: Wat zijn en beogen referentieniveaus? Welke veranderingen brengen deze referentieniveaus met zich mee binnen het voortgezet onderwijs? Wat heeft uw school nog nodig om deze referentieniveaus zorgvuldig te implementeren? Op welke wijze dragen de referentieniveaus bij aan de doorlopende leerlijn PO/VO? De ondernemende school Scholengroep Den Haag Zuid-West / Karel Bun Ondernemende en innovatieve scholen vereisen een specifiek soort leiderschap en leiderschapsstijl. Het gaat vooral om kansen zien en kansen grijpen. Hoe doe je dat in een onderwijswereld die geregeerd wordt door regels, afspraken en budgetten? Hoe maak je mogelijk, wat de overheid niet bekostigt? Hoe zet je een innovatieve en ondernemende school in de markt? Karel Bun, bestuurder van Scholengroep Den Haag Zuid-West, geeft antwoord op deze en andere vragen en geeft voorbeelden van best practice. One day a dream school The learning lab / Thieu Besselink Een aantal onderwijsvernieuwers leidt deze doorlopende workshop, waarin zij met deelnemers daadwerkelijk aan de school gaan bouwen. Iedereen die zich betrokken voelt, leerlingen, docenten, ouders, designers, experts, is welkom om in deze vrije ruimte zijn of haar ideeën over de school van 2020 om te zetten in een prototype van concrete voorstellen, beelden of initiatieven. Rondom gemeenschappelijke thema s zullen teams ontstaan die toewerken naar beeldende uitkomsten van hun werk. 1 3 De brede buurtschool in 2020 Stichting Brede buurtschool Den Haag / Michael Krul Deelnemers aan deze workshop duiken op een volkomen praktische manier de toekomst in. Er wordt een visiedocument gemaakt en de brede buurtschool wordt ter plekke met een vormgeefster vormgegeven. Na afloop van deze workshop heeft u meer informatie over de brede buurtschoolontwikkeling in de komende 15 jaar, heeft u een visiedocument ontwikkeld dat u in de praktijk kunt toepassen en heeft u een eigen brede buurtschool in concept ontworpen. 2 4
De School Onderwijscongres Mijn school in 2020 Learning space Architect - ICS adviseurs - Rienks en Partners / Ernest Pieters De ideale school is een voedingsbodem voor de ontwikkeling van jong talent. Het leren en ontplooien in een veilige en stimulerende omgeving. In 2020 in een veelal digitale omgeving, waar multimedia en 3D productietechnieken standaard zijn. Het schoolgebouw anno 2020 zal tegen deze digitale achtergrond ruimte moeten bieden voor ontmoeting. Een school van en voor mensen. Trends in onderwijsland Young Works / Henno Oldenbeuving Een school van 0 tot 18 DAK Kinderopvang / Els Annard, Els Koldenhof & Steven Schildmeijer Kinderen houden van bewegen en dat is niet voor niets. Zij leren en groeien van nature spelenderwijs en doen dit met veel plezier en enthousiasme. Bewegen staat aan de basis van een gezonde en evenwichtige ontwikkeling. Een uitdagend en speels bewegingsaanbod is daarom juist in deze tijd van overgewicht en soms beperkte speelmogelijkheden, van essentieel belang. In de kinderopvang zijn we daarom vanaf het begin actief: van beweegkriebels tot beweegcoach, het is er allemaal. 5 7 Vroeger konden ze er ook wat van. Paul Gerretsen Wat is de rol van de professional bij het aanboren van motivatie? En hoe werkt het überhaupt? Er is geen vaste aanpak die werkt voor alle jongeren. Welke verschillen zie je terug tussen jongens en meisjes en wat betekent dat voor het onderwijs? Over deze onderwerpen gaan we interactief aan de slag. Nieuwe inzichten, delen van verhalen en successen van andere scholen vormen de basis. De historische vernieuwingen van het onderwijs door de HBS uit 1863 en het Lyceum uit 1909. Op de HBS stond de vraag centraal: wat wil je later doen in de maatschappij? Het Lyceum daarentegen vroeg zijn leerlingen: wie wil je later zijn? Stof te over om nader te belichten! En welke lessen kunnen wij hieruit leren voor de toekomst? 6 8
De School Aanmelden voor dit congres kan online via www.sgzuidwest.nl. Creative business model design Extelligentsia / Keimpe de Heer Een businessmodel beschrijft alle facetten die invloed hebben op het creëren van meerwaarde voor een product of dienst: in dit geval het onderwijs. De opdracht is om het onderwijs van de toekomst in een businessmodel te ontwerpen. In deze workshop wordt gebruik gemaakt van het Business model canvas, waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen negen verschillende bouwstenen. Het resultaat is een, op posterformaat, businessmodel voor de school van de toekomst. Hartverwarmendwijs leren Karin van der Lee De workshop Hartverwarmendwijs leren geeft inzicht in nieuwe mogelijkheden voor een onderwijssysteem dat gericht is op het leren ervaren van het leven, waarbij zowel het kind/jongere als de leerkracht/schoolleider als spirituele wezens centraal staan. We zijn meer dan een fysiek lichaam. We staan stil bij de vraag welke implicaties dit heeft voor het onderwijs. 9 10
Flipping the class Jelmer Evers De Klas Onderwijscongres Mijn school in 2020 (Mobiele) fablab faciliteit Fablab Flipping the Classroom is een vorm van blended learning. De basis is dat de instructie niet meer klassikaal wordt aangeboden. Leerlingen kunnen overal, op elk tijdstip de instructie bekijken. Hierdoor heeft de leraar in de klas meer tijd voor het begeleiden van het leerproces. Door de inzet van online web 2.0 middelen kan een leerkracht de leerling uitdagen en goed begeleiden in het leerproces. Tijdens de workshop gaan we in op de volgende vragen: Hoe kan ik beginnen en waar begin ik? Welke hulpmiddelen heb ik nodig en wat zijn handige tools? En wat betekent dit voor mijn manier van lesgeven? Gepersonaliseerd leren: een (r)evolutie!? PulseAction / Erik van Ravenzaaij en Paul Westeneng In anderhalf uur laten Erik van Ravenzaaij en Paul Westeneng zien wat gepersonaliseerd leren is en hoe dit zich in de nabije toekomst verder gaat ontwikkelen. Aan de hand van een concrete les laten we de deelnemers als leerling en docent zelf ervaren wat er nu al mogelijk is. De workshop wordt afgesloten met een discussie waarom je gepersonaliseerd leren wilt toepassen in het onderwijs; nu en in 2020. Een Fablab is een ruimte met computergestuurde productiemachines voor het maken van prototypen en modellen. Deze open, vrij toegankelijke faciliteit is bedoeld om mensen te stimuleren hun ideeën te vertalen in fysieke prototypes, nieuwe producten en om kennis en ontwerpen met elkaar te delen. De mobiele Fablab faciliteiten voor het onderwijscongres bestaan uit een tweetal 3D printers, een lasercutter, computers, print- en snijmaterialen. Op locatie worden demonstraties gegeven en bezoekers kunnen hun eigen ontwerpen uitprinten of uitsnijden met de lasercutter. 1 3 Gamification: rules of play Extelligentsia / Saneke Prins De workshop Gamification is bedoeld om de principes van games toe te passen op het ontwerp van het onderwijs. Deze workshop bestaat uit een inhoudelijk deel waarin deelnemers kennismaken met speltheorie (ludologie) en een praktijkgedeelte waarin zij het onderwijs in 2020 vertalen in een spelconcept en uitwerken tot een aansprekende game. 2 4
De Klas Mobiel leren in context en augmented reality (ar) Centre for Learning Sciences and Technologies / Stefaan Ternier Via mobiele serious games wordt in deze workshop een nieuwe dimensie gegeven aan leren met smartphones. Verschillende mobiele games zullen illustreren hoe mobieltjes op diverse manieren ingezet kunnen worden om bijvoorbeeld te leren tijdens een fieldtrip of hoe met een mobieltje een crisissituatie kan worden nagebootst. In het tweede deel van de workshop werkt u zelf een ARLearn game uit met de ARLearn auteursomgeving. Daarna worden deelnemers uitgenodigd om elkaars game te spelen op een android toestel. Old school, new school: leren voor en in een duurzame samenleving Duurzaam in Ontwikkeling / Jan Oosting We leiden leerlingen nu op voor en in een niet-duurzame samenleving. Hoe kun je het complexe thema van duurzame ontwikkeling in school aanvliegen? Hoe kun je hierbij het bestaande en het nieuwe verbinden? Welke mogelijkheden geeft dat voor leerlingen? En ook: wat vraagt dat voor andere kwaliteiten van leerlingen en scholen? Art of hosting / dialoog (workshop is in het Engels) IDEAL Lithuania / Aurimas Razanauskas Art of Hosting is a methodology to help people learn in a simple manner, build community, activate collective intelligence and foster individual and collaborative leadership practices. How can building a community and involving all the people of the organization change the quality and commitment of the group? We will investigate and experience different exercises, which will help to discover (of create) common grounds, strengthen community and enable collective wisdom for future collaboration and co-creation. 5 7 Personal learning environment / social media Jelmer Evers Een Personal Learning Network (PLN)? Een Personal Learning Environment (PLE)? Wat heeft dat met leerkrachten te maken? Heel erg veel. Leren doe je overal en vanuit die gedachte is het vreemd dat je alleen tijdens cursussen leert en professionaliseert. Door het gebruik van social media en web 2.0 tools is het steeds gemakkelijker om met experts en gelijkgestemden in aanraking te komen. Niet alleen online, maar ook offline. Precies die houding willen we ook onze leerlingen meegeven. We zullen tijdens de workshop ingaan op de volgende vragen: Wat is een PLN en wat is een PLE? Waar begin ik en wat heb ik nodig? Wat zijn handige tools? Wat betekent dit voor mijn manier van werken? Waar kan ik tegen aan lopen? 6 8
De Klas Onderwijscongres Mijn school in 2020 Intercultural communication & sensitivity (workshop is in het engels) Manuela Hernandes The workshop deals with intercultural communication and sensitivity as a basis for stimulating positive interactions among cultural diverse groups. Through dialogue and interactive exercises, it will address the question of how to harness the diversity in the classroom and create experiences which foster intercultural understanding and sensitivity? The expected result is a harvest of ideas and interventions, which participants might be able to introduce in their classrooms. Klaar voor de 21 eeuw? HCO / Joost Maarschalkerweerd Sluit ons onderwijs nog aan bij de steeds veranderende wereld, waarin de leerling van nu opgroeit? Vormen van communicatie en informatieontsluiting zijn de laatste tien jaar explosief toegenomen. Wereldwijd denkt men na over de vraag welke vaardigheden expliciet een plek in het onderwijs moeten krijgen. Het gaat daarbij niet alleen om de cognitieve vaardigheden maar zeker ook om de zogenaamde conatieve vaardigheden: vaardigheden die een beroep doen op kennis en beheersing van jezelf en kennis en vaardigheden om met anderen om te gaan. Coöperatieve leerstrategieën HCO / Co Pappelendam Vanuit onderwijsresearch blijkt dat coöperatief leren een flinke verhoging van de leerprestaties oplevert, in vergelijking met individueel werk. Omdat Coöperatieve Leerstrategieën verschillen van traditioneel leren en groepswerk, spelen er andere uitdagingen en vereist het andere vaardigheden van zowel docenten als leerlingen. Docenten hebben didactische structuren nodig om ervoor te zorgen dat alle leerlingen meedoen, aanspreekbaar zijn op hun bijdrage en op wat ze leren, optimaal betrokken zijn bij de les en samenwerken om gezamenlijke doelen van de groep te bereiken. 9 11 Docent van de toekomst nu De Nederlandse School / Jelmer Evers Het onderwijs van vroeger past niet in de samenleving van vandaag. De Nederlandse School zet daarom een nieuwe standaard voor inspirerend docentschap in de 21ste eeuw. Ze leidt een nieuwe generatie docenten op die meer vrijheid, leiderschap en verantwoordelijkheid kennen om hun eigen onderwijs vorm te geven, die meesterschap mogen tonen, die het onbenutte potentieel van leerlingen, zichzelf en hun school weten aan te spreken en voorbij de grenzen van bestaande disciplines en methodes kunnen werken om het beste uit leerlingen en de school te halen. In deze workshop gaan we met behulp van ontwerpend leren in op de docent als Curator, Designer en Coach. 10 12
De leerling Leraar en leerling: wat wil jij en wat wil ik? Nivoz / Suzanne Niemeijer Als je wel eens meemaakt, dat leraren en leerlingen een andere taal lijken te spreken, dat het niet gemakkelijker lijkt om elkaar te begrijpen of een les door te brengen, waarbij iedereen het goed maakt, dan is deze workshop misschien wel iets voor jou. Na een korte introductie in het gedachtegoed van het Nivoz over Pedagogische Tact in het onderwijs, gaan leerlingen en docenten met elkaar op een verrassende en vrolijke manier aan de slag om erachter te komen wat voor iedereen van belang is. Apps ontwerpen Extelligentsia / Karim Amrani Er zijn heel veel apps, maar ze zijn niet altijd zoals je ze graag wilt hebben. In deze workshop leren deelnemers met behulp van gratis beschikbare tools hoe ze het onderwijs van de toekomst in een app kunnen ontwerpen. Kennis van programmeren is geen vereiste om deel te nemen aan de workshop. Deze masterclass is niet zozeer bedoeld voor ontwikkelaars of programmeurs maar juist voor niet-programmeurs die zich willen verdiepen in het ontwerpen van apps. Topsport performances (leren met het lichaam) Els van Noorduyn Els van Noorduyn is oud-topsporter op Olympisch niveau. Zij is tegenwoordig niet alleen een coach voor managers en talenten, maar ook een sportcoach. In haar trainingen leert ze jongeren zich bewust te zijn van hun omgeving, en van hun eigen reactie daarop. Door deze bewustwording kan de leerling in complexe leersituaties de beste keuze maken en de juiste actie ondernemen. Die vaardigheid leidt vervolgens tot de beste (sport)prestatie. In deze workshop laat Els van Noorduyn de vertaalslag zien van haar educatieve werkwijze in de sportwereld naar het onderwijs. 1 3 Het puberbrein en breinvriendelijk onderwijs in de klas HCO / Wouter Camps De hersenen van jongeren zijn volop in ontwikkeling. Dat vraagt om onderwijs dat aansluit bij de mogelijkheden van dit ontwikkelende brein. Hoe kunnen een school en de docenten bijdragen aan het leerproces van leerlingen? Wat kunnen we van leerlingen vragen, en wat nog niet? Dit zijn de hoofdelementen van de workshop Het puberbrein en breinvriendelijk onderwijs in de klas. 2 4
Aanmelden voor dit congres kan online via www.sgzuidwest.nl.
SGDHZW Scholengroep Den Haag Zuid-West De innovatieve en ondernemende school van de toekomst Onderwijscongres Mijn school in 2020 Roemer Visscherstraat 106 2533 VG Den Haag T (070) 384 00 00 roemervisscher@sgzuidwest.nl www.sgzuidwest.nl Aanmelden voor dit congres kan online via www.sgzuidwest.nl.