Gemeente Schilde Gemeentelijk mobiliteitsplan Beleidsplan (fase 3) Dossier SHI 513 Opdrachtgevend bestuur: Gemeentebestuur van Schilde November 2002
Provincie Gemeente Opdrachtgever Ontwerper : Antwerpen : Schilde : Gemeentebestuur van Schilde Brasschaatsebaan 30 2970 Schilde Tel. : 03 380 16 00 : Intercommunale Grondbeleid en Expansie Antwerpen (IGEAN) Doornaardstraat 60, 2160 Wommelgem Tel. : 03/350.08.30 Dossiergegevens : Projectnummer SHI 513 Samengesteld volgens het Mobiliteitshandboek Versie 2: opgemaakt: januari 2002, aangepast: juni 2002, augustus - november 2002 J. Van Hoydonck directeur-zaakvoerder Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 2
Inhoud 1. Inleiding... 9 1.1. Waar staan we nu in de ontwikkeling van het mobiliteitsplan van Schilde?...9 1.2. Beknopte probleemschets (uit de oriëntatienota)...10 1.3. Opbouw van dit rapport: fase 3, het beleidsplan...10 1.3.1. Doel van het beleidsplan... 10 1.3.2. Inhoud van het beleidsplan... 11 1.4. Betrokken actoren...12 1.4.1. Gemeentelijke begeleidingscommissie... 12 1.4.2. Provinciale auditcommissie... 13 2. Keuze van het beleidsscenario... 14 2.1. Belang van de keuze...14 2.2. Werkwijze bij de keuzebepaling...14 2.3. Belang van bovengemeentelijke plannen en plannen van buurgemeenten bij de keuzebepaling...14 2.4. Samenvatting scenario s en hun varianten (uit de synthesenota)...15 2.5. Toetsingscriteria voor keuzebepaling van het beleidsscenario...17 2.5.1. Toetsingscriterium 1 : Het beheersen van de mobiliteitsvraag... 17 2.5.2. Toetsingscriterium 2 : Het aanpassen van het vervoersaanbod met het oog op een verschuiving naar meer multimodale en intermodale vervoersalternatieven... 17 2.5.3. Toetsingscriterium 3 : Het categoriseren van de verkeersinfrastructuur... 18 2.5.4. Toetsingscriterium 4 : Bindende afspraken in functie van een eenduidig en efficiënt verkeers- en vervoersbeleid... 18 2.5.5. Toetsingscriterium 5 : Het bewaken van de consistentie op niveau van de planning (mobiliteitsplan) en de uitvoering (bijakten) tussen het beleid van de andere sectoren... 19 2.5.6. Toetsingscriterium 6 : Het creëren van een maatschappelijk draagvlak door een gerichte communicatie, vorming en wederzijdse dialoog... 19 2.5.7. Toetsingscriterium 7 : Milieuzorg en zorg voor de verkeersveiligheid maken volwaardig deel uit van het verkeers- en vervoersbeleid... 20 2.6. Relevante punten van plannen op bovengemeentelijk niveau...20 2.6.1. Relevante punten van het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (R.S.P.A.)... 20 2.6.2. Relevante punten van het ontwerp-mobiliteitsplan Stadsgewest Antwerpen (M.P.S.A.). 22 2.7. Relevante punten van mobiliteitsplannen van buurgemeenten...24 2.7.1. Mobiliteitsplan Brecht... 24 2.7.2. Mobiliteitsplan Zoersel... 24 2.7.3. Mobiliteitsplan Ranst, Wijnegem en Wommelgem... 25 2.7.4. Mobiliteitsplan Schoten... 25 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 3
2.8. Keuzebepaling voor een beleidsscenario voor Schilde...26 2.8.1. Keuze tussen het trendscenario en het duurzaam scenario... 26 2.8.2. Keuze tussen één van de varianten van het duurzaam scenario... 28 3. Werkdomein A: de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen en hun mobiliteitseffecten... 32 3.1. Bedoeling en indeling van dit hoofdstuk...32 3.2. Relevante punten van het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (R.S.P.A.)...32 3.3. Relevante punten van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (G.R.S.)...32 3.3.1. Actuele stand van zaken van het G.R.S... 32 3.3.2. Bestaande nederzettingsstructuur en ruimtelijk-economische structuur... 33 3.3.3. Doelstellingen per deelstructuur in de startnota van het G.R.S.... 33 3.3.4. Aanzet tot visie en concepten voor de ruimtelijke structuur in de startnota van het G.R.S.... 34 3.3.5. Aanzet tot bindende bepalingen in de startnota van het G.R.S.... 38 3.4. Mobiliteitseffecten van de gewenste ruimtelijke structuur...39 3.5. Categorisering van de wegen...39 4. Werkdomein B : de gewenste ontwikkeling van het verkeersnet per vervoerswijze... 40 4.1. Bedoeling en indeling van dit hoofdstuk...40 4.2. Beleidsplan voetgangersverkeer...40 4.2.1. Rol van het voetgangersnetwerk in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem... 40 4.2.2. Eisen aan en streefbeeld voor het voetgangersnetwerk... 41 4.2.3. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 42 4.2.4. Maatregelen voor het voetgangersnetwerk en prioritering... 43 4.3. Fietsbeleidsplan...44 4.3.1. Rol van de fiets in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem... 44 4.3.2. Bestaande situatie fietspaden... 45 4.3.3. Eisen aan en streefbeeld voor het fietsroutenetwerk... 45 4.3.4. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 49 4.3.5. Maatregelen voor fietsvoorzieningen en prioritering... 51 4.4. Beleidsplan openbaar vervoer...53 4.4.1. Rol van het openbaar vervoer in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem... 53 4.4.2. Eisen aan en streefbeeld voor het openbaar vervoernetwerk... 53 4.4.3. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 54 4.4.4. Maatregelen voor het openbaar vervoernetwerk en prioritering... 55 4.5. Beleidsplan autoverkeer...58 4.5.1. Rol van het autonetwerk in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem... 58 4.5.2. Eisen aan en streefbeeld voor het autonetwerk... 58 4.5.3. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 63 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 4
4.5.4. Maatregelen voor het autonetwerk en prioritering... 64 4.6. Beleidsplan vrachtverkeer...65 4.6.1. Rol van het vrachtverkeersnetwerk in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem.. 65 4.6.2. Eisen aan en streefbeeld voor het vrachtverkeersnetwerk in de gemeente... 66 4.6.3. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 66 4.6.4. Maatregelen voor het vrachtverkeersnetwerk en prioritering... 67 4.7. Beleidsplan parkeren en overstapvoorzieningen...68 4.7.1. Rol van het parkeren en overstapvoorzieningen in het gemeentelijk verkeers- en vervoerssysteem... 68 4.7.2. Eisen aan en streefbeeld voor het parkeren en overstapvoorzieningen in de gemeente 68 4.7.3. Knelpunten bij realisatie van het streefbeeld... 69 4.7.4. Maatregelen voor het parkeren en overstapvoorzieningen en prioritering... 69 5. Werkdomein C: de gewenste ondersteunende en flankerende maatregelen... 70 5.1. Bedoeling en inhoud van dit hoofdstuk...70 5.2. Bewegwijzering, sturing en signalisatie...70 5.3. Vervoersmanagement...70 5.4. Informatie, sensibilisatie en educatie...71 5.5. Financiële maatregelen...71 5.6. Opvolging door handhaving en controle...71 5.7. Opvolging door een betere interne organisatie...72 6. Werkdomein D: de gewenste samenhang tussen werkdomeinen A, B en C... 73 6.1. Bedoeling en inhoud van dit hoofdstuk...73 6.2. Maatregelen...73 6.2.1. Externe advisering na opstellen van het mobiliteitsplan... 73 6.2.2. Evaluatie en monitoring na opstellen van het mobiliteitsplan... 73 7. Werkdomein E: actieprogramma met prioriteiten, uitvoerders en financiële begroting... 74 7.1. Bedoeling en inhoud van dit hoofdstuk...74 7.2. Aannames bij de ruwe begroting van de kosten...74 7.3. Actieprogramma, prioriteiten, uitvoerders en financiële begroting van werkdomein A: mobiliteitseffecten van de gewenste ruimtelijke structuur...75 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 5
7.4. Actieprogramma, prioriteiten, uitvoerders en financiële begroting van werkdomein B: de gewenste verkeersstructuur...75 7.5. Actieprogramma, prioriteiten, uitvoerders en financiële begroting van werkdomein C: programma van ondersteunende en flankerende maatregelen...79 7.6. Actieprogramma, prioriteiten, uitvoerders en financiële begroting van werkdomein D: samenhang tussen werkdomeinen A, B en C...80 8. Werkdomein F: voorstel van organisatie van het verdere verloop van de mobiliteitsplanning... 81 8.1. Twee verder uit te bouwen organisatieniveaus voor het verdere verloop...81 8.2. Het beleidsniveau...81 8.2.1. Regelmatig overleg op gemeentelijk niveau... 81 8.2.2. Regelmatig overleg met de buurgemeenten... 81 8.2.3. Regelmatig overleg via een stuurgroep met vertegenwoordigers van de diverse beleidsniveaus... 82 8.3. Het uitvoeringsniveau: een gemeentelijke mobiliteitsambtenaar en een gemeentelijke mobiliteitscel...82 8.4. Verdere opvolging door monitoring en evaluatie...82 8.4.1. De noodzaak van monitoring en evaluatie... 82 8.4.2. Monitoring van de ontwikkelingen inzake mobiliteit... 83 8.4.3. Evaluatie van de ontwikkelingen in het mobiliteitsgedrag... 83 Verklaring der afkortingen... 86 Literatuurlijst... 87 Kaarten Kaart 1: R.S.P.A.: selectie van secundaire wegen...20 Kaart 2: R.S.P.A.: bovengemeentelijk en voorstedelijk vervoersnet...20 Kaart 3: bestaande nederzettingsstructuur in de startnota van het G.R.S...33 Kaart 4: aanzet tot gewenste ruimtelijke structuur in de startnota van het G.R.S...34 Kaart 5: streefbeeld voetgangersnetwerk...41 Kaart 6: maatregelen ter verbetering van het voetgangersnetwerk...43 Kaart 7: detailinventarisatie bestaande fietspaden...45 Kaart 8: streefbeeld provinciaal fietsroutenetwerk (functioneel)...45 Kaart 9: streefbeeld gemeentelijk fietsroutenetwerk (functioneel)...45 Kaart 10: streefbeeld toeristisch-recreatief fietsroutenetwerk...45 Kaart 11: totaal streefbeeld fietsroutenetwerk...45 Kaart 12: knelpunten fietsvoorzieningen...49 Kaart 13: maatregelen fietsvoorzieningen...51 Kaart 14: door openbaar vervoer onvoldoend bediende zones...54 Kaart 15: maatregelen voor het openbaar vervoernetwerk...55 Kaart 16: categorisering van het wegennet...58 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 6
Kaart 17: snelheidsregimes autonetwerk...60 Kaart 18: maatregelen vrachtverkeer...67 Kaart 19: inventarisatie bestaande parkeerplaatsen...68 Kaart 20: maatregelen parkeren en overstapvoorzieningen...69 Figuren Figuur 1: schematische voorstelling van de verschillende opties voor openbaar vervoer in functie van de tijd in het duurzaam scenario...31 Figuur 2: aanzet tot concepten in de startnota van het G.R.S., deel 1...35 Figuur 3: aanzet tot concepten in de startnota van het G.R.S., deel 2...37 Figuur 4: Turnhoutsebaan bij kruispunt met Liersebaan in Schilde: zebrapad met verlichting is wel aanwezig maar laat toch te wensen over inzake veiligheid in dit drukke en snelle verkeer....42 Figuur 5: Kerkstraat in s-gravenwezel; voet- en fietspaden zijn wel aanwezig maar voldoen niet aan de comfortvereisten. Een aanpassing van deze doortocht is nodig....42 Figuur 6: G. De Péllichylei (N121) te s-gravenwezel; gebrek aan fietspad en onmogelijkheid voor voetgangers om bushalten te bereiken...49 Figuur 7: Turnhoutsebaan (N12) te Schilde ter hoogte van KMO-zone; fietspad is onvoldoende breed (fietsstrook) en niet gescheiden van rijbaan; ook is het moeilijk voor voetgangers om bushalten te bereiken en laat de veiligheid van het kruispunt (Klein Waterstraat) te wensen over...50 Figuur 8: de park-and-ride langs de Turnhoutsebaan tussen de kruispunten met de Liersebaan / De Rest en de Wisselstraat; een soortgelijke PRBW is wenselijk bij de KMO-zone Turnhoutsebaan...55 Figuur 9: principeschets voorrangsregeling autobusverkeer op N12 doorheen Schildecentrum....57 Figuur 10: filevorming op de N12 in het dorpscentrum van Schilde, ook tijdens de daluren...63 Figuur 11: aanleg parallelweg, P+R+B+W-zone en middengeleiders bij KMO-zone Turnhoutsebaan...67 Figuur 12: schema voor opvolging van het mobiliteitsplan door monitoring en evaluatie...84 Tabellen Tabel 1: inhoud van het beleidsplan volgens het mobiliteitsplan....11 Tabel 2: samenvatting van het trendscenario en de verschillende varianten van het trendbreukscenario...15 Tabel 3: het beheersen van de mobiliteitsvraag; gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...17 Tabel 4: aanpassen van het vervoersaanbod: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...17 Tabel 5: categorisering van de verkeersinfrastructuur: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...18 Tabel 6: bindende afspraken: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...18 Tabel 7: consistentie op plannings- en uitvoeringsniveau: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...19 Tabel 8: creëren van een maatschappelijk draagvlak: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...19 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 7
Tabel 9: milieuzorg en zorg voor de verkeersveiligheid: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente...20 Tabel 10: effectenmatrix ter keuzebepaling van het trendscenario of het beleidsscenario...26 Tabel 11: vergelijking tussen het trendscenario en het duurzaam scenario aan de hand van 7 criteria van het S.P.T.V...27 Tabel 12: toepassing van de vermelde toetsingscriteria op de verschillende maatregelen van de drie varianten van het duurzaam scenario...29 Tabel 13: maatregelen ter verbetering van het voetgangersnetwerk en prioritering...43 Tabel 14: plaatsbepaling van de poorten...44 Tabel 15: streefbeeld bovenlokale functionele fietsroutes door de provincie geselecteerd...47 Tabel 16: streefbeeld lokale fietsroutes door de gemeente geselecteerd...47 Tabel 17: maatvoering van fietsvoorzieningen...48 Tabel 18: knelpunten inzake fietsvoorzieningen...51 Tabel 19: maatregelen ter verbetering van de fietsvoorzieningen en prioritering...52 Tabel 20: categorisering van het wegennet...59 Tabel 21: inrichtingsprincipes volgens wegcategorie...61 Tabel 22: knelpunten van het autonetwerk...63 Tabel 23: uitzonderingen m.b.t. het algemene snelheidsregime van 50 km/u op de wegen in Schilde als gevolg van het politiereglement d.d. 17.02.2002...64 Tabel 24: maatregelen voor het autonetwerk en prioritering...65 Tabel 25: knelpunten van het vrachtverkeersnetwerk...66 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 8
1. Inleiding 1.1. Waar staan we nu in de ontwikkeling van het mobiliteitsplan van Schilde? Het mobiliteitsplan doorloopt drie fasen: de oriëntatiefase, de opbouw van het plan en het eigenlijke beleidsplan. In fase 1, de oriëntatiefase, werden de problemen in een oriëntatienota geformuleerd. Deze probleemstelling gaf een duidelijke richting aan fase 2, de opbouw van het plan, en maakte de behoefte aan bijkomend onderzoek duidelijk. De oriëntatiefase geeft m.a.w. aan welke weg de partners nog moeten gaan om een duurzaam mobiliteitsbeleid optimaal uit te bouwen. Deze fase mondde uit in de oriëntatienota, waarbij volgende mijlpalen te vermelden zijn: - Ontwerp-oriëntatienota verstuurd naar gemeente op 25.9.1997 - G.B.C. keurt oriëntatienota mits opmerkingen goed op 7.11.1997 - Aangepaste ontwerp-oriëntatienota verstuurd naar gemeente op 10.11.1997 - Goedkeuring gemeenteraad op 18.12.1997 - Audit mits opmerkingen op 5.2.1998 - Herwerkte oriëntatienota doorgestuurd op 22.4.1998 - Oriëntatienota conform verklaard in augustus 1998. In fase 2, de opbouw van het plan, werden via bijkomend onderzoek meerdere scenario s duurzame mobiliteit ontwikkeld. Dit bijkomend onderzoek betrof: - Prognoses multimodaal model (4 scenario s) voor een avondspits in 2010 op de N12, N121, Bethaniëlei, Wijnegemsteenweg, Schoolstraat, Oelegemsteenweg en Waterstraat - Screening ontwerp van Ruimtelijk Structuurplan Antwerpen (R.S.P.A.) en gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (G.R.S.) - Onderzoek doortochtenproblematiek Schilde-centrum en s-gravenwezel - Onderzoek gemeentelijke wegcategorisering en snelheidszones - Studie sluipverkeer - Herkomst-bestemmingsonderzoek op N12 (donderdag 28.5.1998) - Analyse ongevallen o.b.v. cijfers NIS - Onderzoek fietsvoorzieningen - Onderzoek ruimtelijke bediening openbaar vervoer - Modal split werkende beroepsbevolking en schoolbevolking o.b.v. NIS-gegevens. Op basis van dit onderzoek werden in de synthesenota een trendscenario en drie variante scenario s duurzame mobiliteit ontwikkeld. Vergelijking hiervan leidde tot een effectenmatrix. Deze fase mondde uit in de synthesenota die op 21 september 2000 werd geauditeerd, waaraan volgende mijlpalen vooraf gingen: - Ontwerp-synthesenota verstuurd naar gemeente op 28.5.1999 - G.B.C. amendeert synthesenota op 2.3.2000 - G.B.C. keurt synthesenota goed op 20.6.2000. Tijdens deze fase werd ook gewerkt aan de verantwoordingsnota omtrent het fietspad langsheen de N121, met volgende mijlpalen: - Verantwoordingsnota omtrent fietspad N121 in gemeenteraad op 16.3.2000 - Audit met goedkeuring verantwoordingsnota fietspad N121 op 6.4.2000. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 9
In fase 3, het beleidsplan, werden de krachtlijnen van het scenario duurzame mobiliteit uitgewerkt tot concrete beleidsmaatregelen. Deze nota is het eindresultaat van de derde fase in de opmaak van het gemeentelijk mobiliteitsplan en bijgevolg ook het eindproduct van het mobiliteitsplanningsproces. Volgende mijlpalen zijn hierin vermeldenswaard: - Vergadering met gemeente m.b.t. fietspad en mobiliteitsplan op 28.3.2001 - Vergadering met gemeente en Groep Planning omtrent afstemming mobiliteitsplan en ruimtelijk structuurplan op 14.6.2001 - Vergadering met De Lijn i.v.m. basismobiliteit op 22.6.2001 - G.B.C. omtrent scenariokeuze op 29.1.2002 - Vergaderingen met gemeente omtrent acties op 6.2.2002 - Schepencollege neemt kennis van ontwerp-beleidsplan en formuleert enkele opmerkingen op 22.7.2002 - G.B.C. formuleert opmerkingen omtrent ontwerp-beleidsplan op 29.7.2002 - Vergadering met gemeente omtrent opmerkingen G.B.C. op 12.8.2002 - Verder geactualiseerd onderzoek omtrent fietspaden, parkeerplaatsen en ontsluiting KMO-zone en bijwerkingen beleidsplan tijdens augustus oktober 2002. 1.2. Beknopte probleemschets (uit de oriëntatienota) De verkeers- en vervoersproblemen in de gemeente Schilde werden uitvoerig beschreven in de oriëntatienota (fase 1). De grootste verkeersproblemen in Schilde zijn: - zeer hoge intensiteiten op de N12 (Turnhoutsebaan) 1 ; ook buiten de spits: filevorming; hierdoor zijn er haast permanente verkeersleefbaarheids- en verkeersveiligheidsproblemen in het dorpscentrum van Schilde. - hoge intensiteiten op de N121; hierdoor zijn er op piekuren soms verkeersleefbaarheids- en verkeersveiligheidsproblemen in het dorpscentrum van s- Gravenwezel. - sluipverkeer door woonwijken, vooral deze die aan de N12 grenzen; hierdoor zijn er in deze wijken soms verkeersveiligheidsproblemen. - ontbrekende of onveilige fietsvoorzieningen langs N12 en N121en langs enkele andere wegen. - te weinig plaatselijk openbaar vervoer en in west-oost-richting. - door de gedurige file-vorming: belemmering doorstroming openbaar vervoer op N12. 1.3. Opbouw van dit rapport: fase 3, het beleidsplan 1.3.1. Doel van het beleidsplan Het beleidsplan is een plan dat de krachtlijnen (welke vraag- en aanbodstrategieën er gevolgd zullen worden) en de verantwoordelijkheden aangeeft voor geïntegreerde acties op korte, middellange en lange termijn. Indien de auditcommissie dit plan conform verklaart, betekent dit dat het Vlaams Gewest erkent dat het plan een solide basis is voor een duurzaam mobiliteitsbeleid gericht op mobiliteitsbeheersing. 1 Op de N12 werden in 2001 volgende verkeersintensiteiten gemeten: Op de N121 werden in 2001 volgende verkeersintensiteiten gemeten: Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 10
Na conformverklaring door de auditcommissie zal het plan aan de gemeenteraad ter goedkeuring moeten worden voorgelegd. Na goedkeuring door de gemeenteraad zal het door het Vlaams Gewest beschouwd worden als het enige referentiekader voor alle verdere acties van alle partners. 1.3.2. Inhoud van het beleidsplan Het Mobiliteitshandboek schrijft volgende structuur voor: zie tabel 1. Structuur van het beleidsplan Tabel 1: inhoud van het beleidsplan volgens het mobiliteitsplan. Actieterreinen middellange en lange termijn (horizon 2010) Selectie en beschrijving van prioritaire acties (5 jaar) Inleiding 1. Gevolgde werkwijze en synthese van de essentie van fase 1 en fase 2 2. Krachtlijnen van het te voeren mobiliteitsbeleid: missie en strategische keuzen ( waarvoor kiest de gemeente? ) Werkdomein A De mobiliteitseffecten van de gewenste ruimtelijke structuur Werkdomein B De gewenste verkeersstructuur Werkdomein C Programma van ondersteunende of flankerende maatregelen Werkdomein D Samenhang tussen werkdomeinen A, B en C A.1 Duiding van de mobiliteitseffecten van ruimtelijke ontwikkelingen aan de hand van BPA s, APA s, gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen (kaart); A.2 Duiding van de mobiliteitseffecten van strategische ruimtelijke ontwikkelingen (kaart); A.3 Categorisering van straten en wegen (kaart); B.1 Beleid m.b.t. verblijfsgebieden en voetgangersnetwerk (kaart); B.2 Fietsbeleidsplan (kaart); B.3 Beleidsplan openbaar vervoer (kaart); B.4 Wegenbeleid conform de ruimtelijke opties en de wegcategorisering (congestiebeheersing)(kaart); B.4.1 Optimaliseringsplan capaciteit van bestaande wegennet (kaart); B.4.2 Capaciteitsuitbreiding met nieuwe weginfrastructuur (kaart); B.5 Verkeersveiligheidsplan aansluitend op of geïntegreerd in A3, B1, B2, B3 en B4 (kaart); B.6 Parkeerbeleidsplan (kaart); B.7 Beleid m.b.t. overstapvoorzieningen (kaart); B.8 Personen- en goederenvervoer over water (kaart); C.1 Programma vervoersmanagement met bedrijven, diensten, scholen, evenementen (kaart); C.2 Tarifering openbaar vervoer, parkeren; C.3 Campagnes; C.4 Specifieke marketing, informatie en promotie naar doelgroepen; C.5 Handhaving; C.6 Interne organisatie Samenhang tussen bijv.: - doelstellingen voor ruimtelijke ontwikkeling en programma ter versterking van vervoersalternatieven; - afbakening verblijfsgebieden, parkeerbeleid en openbaar vervoer; B.1.1 B.2.1 B.3.1 B.4.1 B.4.1.1 B.4.2.1 B.5.1 B.6.1 B.7.1 B.8.1 C.1.1 C.2.1 C.3.1 C.4.1 C.5.1 C.6 D.1 D.2 Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 11
Werkdomein E Financiële raming Werkdomein F Organisatie E. Opmaak van een financiële raming van het actieprogramma met opgave van de prioriteiten; F. Afspraken over de werkwijze die de begeleidingscommissie zal volgen om het mobiliteitsplan en haar actieprogramma via bijakten te continueren. F.1 Coördinatie tussen beleidsactoren en andere partners F.2 Projectorganisatie voor sommige bijakten Lijst van acties vermeld sub A, B en C F.1.1 F.2.1 De gevolgde werkwijze en synthese van de essentie van fase 1 en fase 2 wordt hierna verwoord onder: - een beknopte probleemschets - een beknopt overzicht van de verschillende scenario s en varianten. Vervolgens wordt een gemotiveerde keuze gemaakt tussen deze scenario s en wordt het gekozen scenario uitgewerkt naar krachtlijnen van het te voeren mobiliteitsbeleid volgens de verschillende werkdomeinen. De werkdomeinen A, B, C en D worden gevisualiseerd aan de hand van bevattelijk kaartmateriaal. 1.4. Betrokken actoren De officiële procedure voorziet tijdens de opmaak van het mobiliteitsplan een aantal overlegmomenten. Tijdens elke fase (oriëntatienota, synthesenota, beleidsplan) worden tussenproducten (voorontwerpen) besproken en bediscussieerd. Zoals al bleek uit de inleiding werden de oriëntatienota, de synthesenota en het ontwerp-beleidsplan vroeger al uitgebreid besproken. 1.4.1. Gemeentelijke begeleidingscommissie Het mobiliteitsplan wordt opgesteld door de gemeentelijke begeleidingscommisie (GBC of stuurgroep). De GBC bestaat uit : Vanwege het gemeentebestuur: - mevrouw Y. Avontroodt, burgemeester - de heer E. Keller, schepen Verkeer en Openbare Werken - de heer R. De Ridder, schepen Leefmilieu en Onderwijs - de heer H. Somers, gemeentesecretaris - de heer F. De Clercq, hoofd technische dienst - de heer F. Van Konnegem, politiecommissaris Vanwege M.V.G., Afdeling Wegen, Antwerpen: - de heer G. Van Dyck, dienstkringingenieur - mevrouw C. Hoebeeck, mobiliteitsbegeleidster Vanwege De Lijn Antwerpen: - de heer S. Van den Abbeele Vanwege het Provinciebestuur: - de heer M. Vanhee - mevrouw I. Mommen Vanwege de NMBS : - de heer L. Van Ingelgem Vanwege AROHM: Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 12
- mevrouw I. Moermans Vanwege IGEAN: - de heer L. Vanhaute - de heer E. Symens. 1.4.2. Provinciale auditcommissie Het eindproduct van elke fase (oriëntatienota, synthesenota, beleidsplan) wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de provinciale auditcommissie (PAC). De PAC geeft een beoordeling op de wijze waarop het beleid vorm geeft aan duurzame mobiliteit. De PAC ziet er ook op toe dat het gemeentelijk mobiliteitsplan kadert binnen de plannen op hogere beleidsniveau s (gewest, provincie). Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 13
2. Keuze van het beleidsscenario 2.1. Belang van de keuze Uit de scenario s en hun varianten stelt de stuurgroep een keuze voor aan het beleid. Deze keuze wordt geconcretiseerd in een beleidsplan met als tijdshorizon 2010, waarin de krachtlijnen van de verschillende actiedomeinen en de verantwoordelijkheden van de verschillende beleidsactoren worden geschetst. Deze fase is het politieke moment bij uitstek, omdat de keuze van het plan het voorwerp uitmaakt van een beslissing door alle partners en voor alle partners een optie inhoudt m.b.t. de in de toekomst te volgen beleidsstrategie. De concrete middelenverbintenissen tussen de verschillende beleidsinstanties worden vastgelegd in de overige bijakten. 2.2. Werkwijze bij de keuzebepaling Hiernavolgend worden achtereenvolgens: 1. beknopte samenvattingen weergegeven van het trendscenario en van het trendbreukscenario, met de drie verschillende varianten. 2. toetsingscriteria (zie verder onder 2.3) weergegeven. Het bepalen van toetsingscriteria is belangrijk omdat ze, binnen de vergelijking van de mate waarin problemen worden aangepakt, een maatstaf zijn om scenario s onderling te kunnen vergelijken. 3. relevante punten uit bovengemeentelijke plannen, die belangrijk zijn bij de keuzebepaling tussen de scenario s, belicht. 4. de uiteindelijke keuzebepaling opgesteld, waarbij eerst een keuze wordt gemaakt tussen het trendscenario en het trendbreukscenario en daarna een keuze tussen één van de alternatieve varianten. De afweging bij deze keuzebepaling steunt op zowel de vroegere probleemdefiniëring als de mate waarin wordt voldaan aan de toetsingscriteria. 2.3. Belang van bovengemeentelijke plannen en plannen van buurgemeenten bij de keuzebepaling Bij de keuze van een beleidsscenario spelen een reeks van criteria een rol. Belangrijke criteria hierbij zijn ondermeer: - consistentie op de verschillende beleidsniveaus - bindende afspraken in functie van éénduidigheid op de verschillende beleidsniveaus - het beheersen van de mobiliteit - het creëren van alternatieven in de vervoerswijzekeuze - het categoriseren van de verkeersinfrastructuur. Om deze criteria goed te kunnen toepassen bij de beoordeling is het van belang om hierna de meest relevante punten van plannen op bovengemeentelijk niveau en van mobiliteitsplannen van buurgemeenten te vermelden (zie hiernavolgende punten 2.6 en 2.7) waarin reeds belangrijke keuzen werden gemaakt die interfereren met die criteria en als zodanig de keuze op gemeentelijk niveau kunnen beïnvloeden. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 14
2.4. Samenvatting scenario s en hun varianten (uit de synthesenota) In de synthesenota werden twee scenario s beschreven: het trendscenario en het duurzaam of trendbreukscenario. Voor het trendbreukscenario zijn een aantal varianten mogelijk, afhankelijk van de wijze van invulling van het openbaar vervoer. Het trendscenario en het trendbreukscenario worden in onderstaande tabel samengevat. De varianten van het trendbreukscenario worden ook in de kolom trendbreukscenario beschreven, onder de rubriek openbaar vervoer, met de verschillende varianten in vetjes. Tabel 2: samenvatting van het trendscenario en de verschillende varianten van het trendbreukscenario Trendscenario A. Ruimtelijke ontwikkelingen Trendbreukscenario (met varianten vrije busstroken, tramlijn en tangentiële buslijn ) wonen bedrijventerreinen wegencategorisering aansnijden woon(uitbreidings)gebied naargelang de vraag verdere invulling bestaand terrein geen nieuwe terreinen verdere ontwikkeling winkelfunctie N12 behoud van bestaande wegenhiërarchie aansnijden juridisch vastliggende bouwmogelijkheden verdichting in de kernen verkavelings- en dichthedenbeleid in de woonparken verkavelingsstop langsheen nieuw aan te leggen wegen verdere invulling bestaand terrein geen nieuwe (lokale) terreinen ontsluiting KMO-zone beveiligen indeling van het gemeentelijk wegennet volgens duidelijke inrichtingsprincipes per categorie B. Verkeersnetwerken voetgangers afbakening verblijfsgebieden/zone 30 wegwerken van barrières plaatselijk verbeteren uitbouw van een integraal veilig en comfortabel netwerk voetpaden; gevolg: plaatselijke verbetering onveiligheid incl. verbeteren bestaande voetpaden fietsers aanleg deel fietspad langs de N121 plaatselijk verbeteren fietspaden, ondermeer langs N12; gevolg: plaatselijke verbetering onveiligheid uitbouw van een veilig, fijnmazig, aaneengesloten fietsnetwerk afbakening verblijfsgebieden/zone 30 invullen van ontbrekende schakels integraal verbeteren bestaande fietspadennet (ondermeer langs N12) openbaar vervoer frequentieverhoging bestaande bussen behoud routes frequentieverhoging bestaande bussen scenariovariant 1 vrije busstroken Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 15
autoverkeer vrachtverkeer herinrichting doortocht 's- Gravenwezel ontmoediging sluipverkeer overstapvoorzieningen vrije busstroken op de N12 automatische verkeerslichtenbeïnvloeding bijkomende varianten op bestaande lijnen (via s-gw en N121 en Waterstraat) invoeren van een buurtbus scenariovariant 2 tramlijn doortrekken tramlijn (Antwerpen-Malle) invoeren van een buurtbus scenariovariant 3 tangentiële buslijn bijkomende buslijn N121 (tangent over Schoten-Schilde- Ranst vrije busstroken op de N12 automatische verkeerslichten-beïnvloeding invoeren van een buurtbus herinrichting doortocht 's-gravenwezel ontmoediging sluipverkeer afbakening verblijfsgebieden/zone 30 inrichten van poorten op invalswegen inrichten van laad- en loshavens in het centrum van Schilde (N12) aanleg parallelweg voor ontsluiting KMO-zone + beveiliging kruispunten hoofdhalte in Schilde-centrum Park&Ride aan de Waterstraat C. Ondersteunende en flankerende maatregelen management schoolvervoerplannen (fietspooling, schoolpooling) speciale schoolbussen tarifering sensibilisering marketing handhaving ondersteuning toezicht op naleving van de parkeerreglementering snelheidscontroles gemeentelijke verkeerscommissie uitbreiding voorstadsgebied kinderen gratis openbaar vervoer (tussenkomst gemeente) 65-plussers gratis openbaar vervoer (tussenkomst Vlaams Gewest) campagne fiets- en schoolpool campagne Met de fiets naar het werk infopakket nieuwe inwoners dienstregeling openbaar vervoer in openbare gebouwen folder i.v.m. fiets- en schoolpool folder i.v.m. recreatie zonder auto toezicht op naleving van de parkeerreglementering snelheidscontroles gemeentelijke verkeerscommissie aanwerven van mobiliteitsambtenaar opleiden en inschakelen van gemachtigde opzichters Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 16
Opgemerkt wordt dat de tangentiële buslijn (bijkomende buslijn over N121 Schoten - s-gravenwezel - Schilde) ondertussen al gerealiseerd is en verder niet meer ter sprake komt. 2.5. Toetsingscriteria voor keuzebepaling van het beleidsscenario Vermits de hiernavolgende toetsingscriteria ook als toetsingscriteria op het gemeentelijk niveau gelden, werden deze grotendeels ontleend aan het Ontwerp van Strategisch Plan Toegankelijk Vlaanderen (S.P.T.V.), met aanvullingen van aandachtspunten voor het gemeentelijk niveau. 2.5.1. Toetsingscriterium 1 : Het beheersen van de mobiliteitsvraag Hiervoor is een wijziging nodig van de mobiliteitsvraag op het niveau van : - het gebruik van de vervoermiddelen; - het gebruik van de infrastructuur (tijdstip en route); - het volume (minder overbodige verplaatsingen); - de prijs. Tabel 3: het beheersen van de mobiliteitsvraag; gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Vermindering van de fysieke verplaatsingsbehoeften Rationeel gebruik van vervoermiddelen en infrastructuur Eliminatie van overbodige verplaatsingen Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau Ruimtelijke organisatie gebaseerd op het principe van de nabijheid Vervoersmanagement door bedrijven, diensten en instellingen Sensibilisatie omtrent groeiend aanbod openbaar vervoer Parkeerbeleid (o.a. parkeerrestricties en bewegwijzering, vermijden van zoekverkeer, ) 2.5.2. Toetsingscriterium 2 : Het aanpassen van het vervoersaanbod met het oog op een verschuiving naar meer multimodale en intermodale vervoersalternatieven Hiervoor is nodig: - aanpassing van het vervoersaanbod - afstemming vervoersalternatieven op vraag van gebruikers. Tabel 4: aanpassen van het vervoersaanbod: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Elk marktsegment gebruikt het meest geëigende vervoermiddel Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau Knelpunten worden weggewerkt om een vervoermiddel optimaal te laten functioneren binnen zijn marktsegment, bijv.: Voor het openbaar vervoer: goede doorstroming en comfortverbetering. Voor fietsers: continuïteit, comfort en veiligheid van fietsroutes. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 17
Elke vervoerswijze heeft zijn meest effectieve gebruik Logistieke faciliteiten aanwezig Flankerende maatregelen Te voet gaan: effectief voor korte verplaatsingen tot 1 km. Fietsen: effectief voor verplaatsingen tot 7 km. Bus en tram: effectief voor middellange en lange verplaatsingen op stedelijk en voorstedelijk ruimtelijk gebundeld netwerk openbaar vervoer. Sensibilisatie omtrent groeiend aanbod openbaar vervoer. Trein: effectief voor middellange en lange verplaatsingen op voorstedelijk en tussenstedelijk spoornetwerk Auto: effectief voor middellange en lange verplaatsingen in een diffuus netwerk van wegen voor verplaatsingen tussen diffuse bestemmingen. Ook effectief bij een hoge bezettingsgraad. Accommodatie voor voetgangers en fietsers, overstapfaciliteiten en wachtcomfort voor het openbaar vervoer, carpoolfaciliteiten. Bedrijven en diensten ondersteunen het vervoersmanagement. Restricties parkeren Restricties autogebruik (autoluwe gebieden, ) 2.5.3. Toetsingscriterium 3 : Het categoriseren van de verkeersinfrastructuur Hiervoor is nodig: - indeling van de verkeersinfrastructuur naar verschillende functionele categorieën van wegen en openbaar vervoerverbindingen op basis van ruimtelijke en verkeerskundige overwegingen; - bijbehorende systemen van verkeersbeheersing en inrichting worden uitgewerkt. Tabel 5: categorisering van de verkeersinfrastructuur: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau Efficiënt gebruik van de infrastructuur Categorisering wordt doorgevoerd. Een aangepaste inrichting Een herkenbare of leesbare inrichting van de weg Rekening houdende met - veiligheidseisen - doorstromingseisen openbaar vervoer Kwaliteitsnormen inzake de inrichting van het openbaar domein 2.5.4. Toetsingscriterium 4 : Bindende afspraken in functie van een eenduidig en efficiënt verkeers- en vervoersbeleid Tabel 6: bindende afspraken: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Eenduidig beleid tussen de beleidsniveaus Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau In overeenstemming met het RSV In overeenstemming met het R.S.P.A. en het Mobiliteitsplan Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 18
Coherent beleid tussen beleidsactoren Afgestemd optreden tussen beleidsactoren Afdwingbare afspraken Stadsgewest Antwerpen Akkoord tussen de verschillende partners over het beleidsplan mobiliteit, dit is het middellange en lange termijnbeleidsplan. Akkoord tussen de verschillende partners over het korte en middellange termijnactieprogramma mobiliteit, waarbij de onderling samenhangende acties gedefinieerd zijn. Vast te leggen bij middel van bijakten bij het mobiliteitsconvenant 2.5.5. Toetsingscriterium 5 : Het bewaken van de consistentie op niveau van de planning (mobiliteitsplan) en de uitvoering (bijakten) tussen het beleid van de andere sectoren Mobiliteitsbeleid vergt een geïntegreerd beleid. Tabel 7: consistentie op plannings- en uitvoeringsniveau: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Het mobiliteitsbeleid ondersteunt het beleid van andere sectoren Vanuit de andere sectoren wordt de relatie gelegd naar het mobiliteitsbeleid Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau Het mobiliteitsbeleid ondersteunt - het stedelijk herwaarderingsbeleid; - het milieubeleid; - het ruimtelijke-ordeningsbeleid; - het economisch beleid (bereikbaarheid kernstad Antwerpen, industrie- en havengebieden, ); - het sociaal beleid (beschikbaarheid openbaar vervoer, ) Het locatiebeleid/het ruimtelijk beleid ondersteunt het mobiliteitsbeleid doordat het gericht is op een verschuiving naar vervoersalternatieven. 2.5.6. Toetsingscriterium 6 : Het creëren van een maatschappelijk draagvlak door een gerichte communicatie, vorming en wederzijdse dialoog Gerichte communicatie naar de verschillende doelgroepen via een gestructureerde inspraak. Tabel 8: creëren van een maatschappelijk draagvlak: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau Begrijpen van het voorgestelde beleid Bevolking of specifieke doelgroepen worden geïnformeerd over het mobiliteitsbeleid. Sensibilisatie omtrent groeiend aanbod openbaar vervoer, omtrent sommige restrictieve maatregelen privé-autoverkeer Bereidheid tot ondersteunende beleidsvoering Aanvaarden van beleidsmaatregelen en aanzet tot gedragsverandering Er is gestructureerd overleg tussen de verschillende beleidsactoren (cfr. Mobiliteitsconvenant). Aandacht voor de houding van verschillende belangengroepen t.a.v. het totaal pakket maatregelen en vooral t.a.v. restrictieve maatregelen op niveau van parkeren, circulatie, Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 19
Gestructureerd opvangen van signalen vanuit doelgroepen Meer aandacht voor een communicatiestrategie en organisatorische maatregelen in functie van beleidsopvolging en bijsturing. 2.5.7. Toetsingscriterium 7 : Milieuzorg en zorg voor de verkeersveiligheid maken volwaardig deel uit van het verkeersen vervoersbeleid Geïntegreerd beleid met een volwaardige aandacht voor milieu- en veiligheidszorg. Tabel 9: milieuzorg en zorg voor de verkeersveiligheid: gewenste effecten en aandachtspunten gemeente Gewenst effect Vermindering noodzaak van omvattende herstelmaatregelen (preventieve beleidsaanpak) Integratie van milieu- en veiligheidsoverwegingen in mobiliteitsplanning en op niveau van de uitvoering Aandachtspunten voor het gemeentelijke niveau verkeersleefbaarheid (bijv. door vermindering doorgaand verkeer en herinrichting doortochten) verkeersveiligheid ( Duurzaam veilig bijv. door vermindering doorgaand verkeer en herinrichting doortochten) respect natuurwaarden veiligheidsplan/ programmatie vormt een onderdeel van het mobiliteitsplan relatie met GNOP 2.6. Relevante punten van plannen op bovengemeentelijk niveau 2.6.1. Relevante punten van het Ruimtelijk Structuurplan Provincie Antwerpen (R.S.P.A.) 2 Kaart 1: R.S.P.A.: selectie van secundaire wegen Kaart 2: R.S.P.A.: bovengemeentelijk en voorstedelijk vervoersnet Relevant voor de keuzebepaling van het te weerhouden scenario zijn de opties van het R.S.P.A. inzake: - de ruimtelijke toekomstmogelijkheden die het R.S.P.A. aan Schilde toebedeelt, voornamelijk inzake wonen en werken - de hiërarchie van de bovenlokale wegen - het openbaar vervoer, voornamelijk het openbaar vervoer van bovenprovinciaal en provinciaal niveau en inzake het voorstedelijk vervoersnet rond Antwerpen, meer bepaald in het noordoostelijke deel van de Antwerpse gordel (waar Schilde deel van uitmaakt). 2 R.S.P.A. pag. 230-239. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 20
Ruimtelijke toekomstmogelijkheden: Schilde binnen de Antwerpse gordel als hoofddorp type III Schilde werd in het R.S.P.A. geselecteerd als hoofddorp type III binnen de Antwerpse gordel 3. Dit betekent dat vanuit het R.S.P.A. geopteerd werd om Schilde: - op te nemen binnen de groenstructuur van grootstedelijk niveau die rondom grootstedelijk Antwerpen ligt. Binnen dit concept van de Antwerpse gordel zijn vooral volgende doelstellingen voor het mobiliteitsplan van Schilde van belang: o uitbreiding van bebouwing wordt tegengegaan o tussen de verspreide onderdelen van de gordel worden langzame verkeersverbindingen (ondermeer fietspadennet) gerealiseerd o de open ruimte-functies zoals natuur, bossen, landbouw, recreatie en landschap worden versterkt, waarbij delen van het gebied met een natuurfunctie ontoegankelijk moeten blijven. - de mogelijkheid te geven om: o een bjjkomend lokaal bedrijventerrein aan te duiden voor de herlokalisatie van zonevreemde lokale bedrijven en/of historisch gegroeide bedrijven o bijkomende woningen te realiseren, enkel in functie van de natuurlijke aangroei. Selectie van secundaire wegen De N12 (Turnhoutsebaan) wordt geselecteerd als secundaire weg type III, van de stad Antwerpen tot Turnhout, als belangrijke fiets- en vervoeras met een lokale en bovenlokale verbindingsfunctie. Openbaar vervoer van internationaal niveau Tussen Antwerpen en de Nederlandse Randstad zal een sneltreinverbinding op internationaal niveau (niveau A1) worden gerealiseerd (de hoge snelheidstrein of HST). Deze trein zal dan rijden over het traject Antwerpen Rotterdam, op Belgisch grondgebied parallel aan de autoweg E19. Openbaar vervoer van nationaal niveau Tegelijkertijd wordt geopteerd om op dezelfde lijn een snelverbinding per trein op nationaal niveau tot stand te brengen (niveau A2 of intercity - niveau). Deze trein zal dan rijden over het traject Antwerpen Antwerpen-Noord station Noorderkempen Breda Utrecht. Het station Noorderkempen zal gesitueerd worden in de gemeente Brecht, op ca. 7 km van de gemeentegrens Schilde Schoten (bereikbaar via de N121, Botermelkbaan ten noorden van Schoten en verder via de N115, Brechtsebaan en Eikenlei). Openbaar vervoer van provinciaal niveau Een snelbus (niveau B of interregionaal - niveau) als verbinding op provinciaal niveau zal tot stand worden gebracht: - tussen Antwerpen en Breda, grotendeels via de autoweg E19 - tussen Antwerpen, Zoersel en Westmalle, grotendeels via de autoweg E313. Het voorstedelijk openbaar vervoersnet rond Antwerpen Het R.S.P.A. geeft een aantal principes en voorstellen voor een betere organisatie van het voorstedelijk vervoer van Antwerpen. Belangrijk voor Schilde is de vaststelling dat in het grootstedelijk gebied Antwerpen tangentverbindingen ontbreken. Binnen de provinciale visie op het voorstedelijk vervoer worden tangenten aangesloten op een 3 R.S.P.A., pag. 139-140 en 193. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 21
stelsel van radiale stamlijnen. De tangenten zijn noodzakelijk vanwege het gedecentraliseerd stedelijk patroon. Binnen het voorstedelijk vervoersnet worden in Schilde volgende openbaarvervoersverbindingen voorzien: - de verbindende buslijn Kapellen - Brasschaat Schilde Oelegem Broechem Emblem Lier (tangentiële lijn) - de stamlijn van het voorstedelijk vervoer op het traject van Antwerpen naar Malle. Tevens te vermelden is de stamlijn van het voorstedelijk vervoer op het traject van Antwerpen over Schoten naar Brecht, die noordoostelijk van Schilde passeert. Multimodale knooppunten Het R.S.P.A. voorziet multimodale knooppunten op intergemeentelijk en voorstedelijk niveau ondermeer te Schilde, Schoten en Sint-Antonius. Samenvatting van de meest relevante punten Voor Schilde zijn de meest relevante aandachtspunten, vermeld in het R.S.P.A., voor beoordeling van scenario s in het gemeentelik mobiliteitsplan: - Schilde is een deel van de groene gordel rond Antwerpen, waarin de open ruimtefuncties versterkt worden. Uitbreiding van bebouwing wordt tegengegaan en langzame verkeersverbindingen (ondermeer fietspadennet) worden gerealiseerd. - Schilde is een gemeente met een gewoon hoofddorp type II. - De N12 is geselecteerd als secundaire weg type III. - Het openbaar vervoer (O.V.) op de N12 zal een stamlijn vormen van het voorstedelijk vervoer. - Er komt een verbindende buslijn van Schoten over de N121 naar Oelegem. - Het kruispunt van deze twee O.V.-assen zal worden uitgebouwd als een intergemeentelijk knooppunt van het voorstedelijk vervoersnet. - Op ca. 7 km ten noorden van de gemeentegrens met Schoten zal het treinstation Noorderkempen worden gebouwd, wat een directe en snelle verbinding met de stations van Antwerpen-Noord en Antwerpen-Centraal mogelijk zal maken. Hiernavolgend zal worden nagegaan in hoeverre de keuzebepaling van het beleidsscenario van het gemeentelijk mobiliteitsplan kan worden beïnvloed door overeenstemming met het R.S.P.A.. 2.6.2. Relevante punten van het ontwerp-mobiliteitsplan Stadsgewest Antwerpen 4 (M.P.S.A.) Stand van zaken De mobiliteitsproblemen waarmee het stadsgewest Antwerpen geconfronteerd wordt, worden in deze studie volgens de werkwijze van het mobiliteitsconvenant - vooreerst in kaart gebracht ( oriëntatiefase conform verklaard op de audit van 24 februari 2000) - en naar de toekomst uitgewerkt volgens vijf scenario s in de synthesenota, als eerste deel van de tweede fase, geauditeerd op 21 december 2000 en op 4 september 2001. Er wordt nu verder gewerkt aan het tweede deel van de tweede fase, waarbij verschillende maatregelen van de duurzame scenario s met het multimodaal model van de Provincie Antwerpen worden getoetst. 4 Mobiliteitsplan stadsgewest Antwerpen; synthesenota 29.01.2001 en mondelinge mededeling. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 22
Inhoud Het studiegebied, stadsgewest Antwerpen, bestaat uit volgende gemeenten: - de gemeenten van het grootstedelijk gebied Antwerpen volgens het R.S.V. - de gemeenten behorende tot het perifeer landschap ten noordoosten van Antwerpen, zijnde Brasschaat, Kapellen, Schoten en Schilde - gemeente Stabroek. In de oriëntatiefase wordt ingegaan op een aantal karakteristieken van het stadsgewest, zoals: inventaris van bestaande plannen en studies, visies van actoren, confrontatie van visies, en ruimtelijke, verkeerskundige en flankerende doelstellingen. In de nota synthesenota, eerste deel, komen volgende vijf scenario s aan bod, die elk worden uitgewerkt naar ruimtelijke, verkeerskundige en flankerende maatregelen: 1. referentiescenario; doorzetten van het tot nu toe gevoerde beleid met o.a. het invullen van ontbrekende schakels in het autonetwerk, in het openbaar vervoersnetwerk en in het fietsnetwerk; sluit volledig aan bij het Trendscenario Multimodaal Model. 2. scenario B: Masterplan +; sturend beleid gebaseerd op: - de beleidsnota van de huidige minister van mobiliteit en openbare werken; - het R.S.V. en R.S.P.A. - het decreet basismobiliteit - recente ontwikkelingen i.v.m. Oosterweelverbinding, 2 e havenontsluiting - 1 e voorstel Fietsnota Provincie Antwerpen. 3. scenario C: Kerngericht stadsgewest; sturend beleid gebaseerd op een ruimtelijk concept met volgende ontwikkelingen: - stad is place to be door stadsvernieuwing van kernstad en voorstad - hoogwaardig openbaar vervoer met name in eerste gordel - gebruiker betaalt voor gebruik bestaande (weg-)infrastructuur - autoarme stadskern - weren sluipverkeer in kernen/ woongebieden door dosering 4. scenario D: gefragmenteerd stadsgewest; sturend beleid gebaseerd op een ruimtelijk concept met volgende ontwikkelingen: - nieuwe verstedelijking langs grootstedelijke assen - flexibilisering werk- / school- en winkeltijden - multimodale overstap aan stadsrandtangent (buitenkant van het stadsgewest) - openbaar vervoer en auto zijn complementair - hoogwaardig openbaar vervoer strekt zich uit tot in de tweede gordel, uitvoering in lightrail - parkeren in kernstad is mogelijk, maar tegen forse betaling - doelgroepstroken voor vrachtverkeer en personenwagens 5. scenario E: bijkomend scenario met volgende karakteristieken: - geen grootschalige kostelijke maatregelen - gebaseerd op masterplan+, aangevuld met kleinschalige flankerende maatregelen vanuit scenario s C en D. Er is tot nu tot (najaar 2002) nog geen keuze gemaakt betreffende één van deze scenario s. Voor Schilde is het echter van belang dat: - eender welke keuze tussen één van bovenvermelde scenario s zal worden gemaakt, dit repercussies zal hebben op het verkeer en de mobiliteit in de gemeente - een keuze voor het referentiescenario zal inhouden dat de verkeersstroom op de N12 zal blijven aanzwellen (de mobiliteitsvraag zal niet onder controle kunnen worden gehouden) - een keuze tussen de scenario s B, C, D of E telkens zal inhouden: Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 23
- dat het rijden met de auto van Schilde tot in de autoarme kernstad Antwerpen in de toekomst moeilijker zal zijn, omwille van: gedoseerd of betalend autoverkeer op bepaalde toevoerassen en dure parkeerplaatsen in de kernstad - dat het openbaar vervoer gevoelig naar en van de kernstad wordt verbeterd - in scenario s D en E multimodale overstapvoorzieniongen auto openbaar vervoer aan de buitenkant van het stadsgewest worden voorzien. Bij de keuzebepaling van het gemeentelijk beleidsscenario zal hiermee rekening worden gehouden. 2.7. Relevante punten van mobiliteitsplannen van buurgemeenten De gemeente heeft als buurgemeenten: Brecht, Zoersel, Ranst, Wommelgem, Wijnegem en Schoten. Van elk van deze buurgemeenten wordt hiernavolgend de stand van zaken van het (ontwerp-)mobiliteitsplan nagegaan en wordt gescreend in hoeverre genomen opties consequenties inhouden voor het mobiliteitsplan van Schilde. 2.7.1. Mobiliteitsplan Brecht Stand van zaken Het beleidsplan van het mobiliteitsplan van Brecht 5 werd aangepast aan de opmerkingen van de auditcommissie in september 2000 en is daarmee afgewerkt. Consequenties voor Schilde Belangrijk voor Schilde zijn volgende opties: - De realisatie van het station Noorderkempen, een station voor interregionale treinen, juist ten westen van de dorpskern en aanleunend aan de E19-autoweg; dit station zal ook een bovenlokaal openbaar vervoersknooppunt worden, waar de stamlijn van het voorstedelijk O.V. Antwerpen Schoten - Sint-Job-In- t-goor Brecht op aansluit. De verbindende buslijn Schilde s-gravenwezel Schoten sluit op zijn beurt aan op deze stamlijn, zoals bleek uit punt 2.6.1 hierboven. - De verbindende utilitaire fietslinks vanuit Sint-Job-In- t-goor zijn bovenlokaal; ze sluiten aan op Sint-Jobsteenweg en Bethaniëlei, welke hierna als bovenlokale en alternatief-bovenlokale fietsroutes geselecteerd worden. - De lokale verbindingsweg (lokale weg I) vanuit Sint-Job-In- t-goor over Schilde naar Zoersel sluit aan op de Bethaniëlei, welke ook hierna als lokale verbindingsweg (lokale weg I geselecteerd is. Ook het snelheidsregime blijft 70 km/u, zoals hiernavolgend blijkt. 2.7.2. Mobiliteitsplan Zoersel Stand van zaken Op dit ogenblik is de synthesenota van het mobiliteitsplan van Zoersel afgewerkt 6 en is het beleidsplan in voorbereiding. 5 Mobiliteitsplan Brecht, beleidsplan, Gedas, september 2000. 6 Mobiliteitsplan Zoersel, 4 e voorontwerp synthesenota, IGEAN, september 2001. Gemeente Schilde: - dossier SHI 513; mobiliteitsplan, fase 3 24