Aan de Raadsleden van de gemeente Landgraaf Postbus 31 000 6370 AA LANDGRAAF Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer Landgraaf, 1 15.22400 01 april 2016 iiiiiiiiiiin Onderwerp Verzonden op Burgerinitiatieven. Medewerker R.M. Roos / G. Spaan Mail Afdeling Bestuurlijke en Concern Zaken / Maatschappelijke Ontwikkeling Telefoonnummer 14 045 Bezoekadres Pagina 1 van 5 Geachte heer, mevrouw, Bij de behandeling van de programmabegroting 2015 op 4 november 2014 is een tweetal moties aangenomen betreffende de stimulering en facilitering van maatschappelijke initiatieven1. Hiervoor is een bedrag van 50.000,- ter beschikking gesteld voor 2015. Graag willen wij u informeren over de stand van zaken met betrekking tot de uitvoering van deze moties. Raadsconferentie Naar aanleiding van deze moties heeft op 20 januari 2015 een raadsconferentie plaatsgevonden met als doel om samen met de raadleden uitwerking te geven aan de betreffende moties. Door helderheid te krijgen ten aanzien van het wel of niet vaststellen van kaders en randvoorwaarden aan de uitvoering van de moties kan vervolgens het gesprek met de burger worden aangegaan over de gedachten die in de samenleving leven ten aanzien van burgerinitiatieven. Voorafgaand aan de raadconferentie hebben gesprekken plaatsgevonden met de collegeleden. Dit met als doel het begrip burgerinitiatief en de inhoud van de twee moties nader te verkennen. Tijdens deze gesprekken en de raadsconferentie is aan de hand van de volgende thema's gesproken over burgerinitiatieven: 1 In deze moties werd gesproken over maatschappelijke initiatieven. Omdat het de bedoeling is om het initiatief bij de burger te leggen wordt in deze nota de term burgerinitiatief gebruikt. Hierbij wordt er wel van uit gegaan dat deze initiatieven wel een (groot) maatschappelijk doel hebben. www.landgraaf(n!, IBAN: NL03 BNCH 0285 01 80 1 9 BIC: BNGHNL2C KvK-nummer: 14131528
Wat wordt verstaan onder burgerinitiatieven? Welke vormen van ondersteuning van burgerinitiatieven kunnen en willen we als gemeente bieden? Moeten er ten behoeve van de uitvoering van de moties kaders en voorwaarden worden gesteld aan de ondersteuning van burgerinitiatieven en zo ja, welke? Op welke wijze communiceren we als gemeente de mogelijkheid van ondersteuning van burgerinitiatieven? Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer 1 5.22400 Datum 1 5 december 201 5 Pagina 2 van 5 Uit de gesprekken en de raadsconferentie is het volgende naar voren gekomen: Timmer de mogelijkheid om ondersteuning te krijgen in geval van een burgerinitiatief niet bij voorbaat dicht met voorwaarden en kaders. Gebruik 2015 als ervaringsjaar en laat eventueel nog te ontwikkelen voorwaarden en kaders invullen vanuit de praktijk. Draagvlak voor initiatief is belangrijk! Verken de wijze waarop Landgraaf ruimte en of ondersteuning biedt aan maatschappelijke initiatieven met de inwoners van de wijken. Ca daarbij vooral ook in gesprek met inwoners die we niet al regelmatig spreken. Gewoon beginnen. Deel ervaringen en vooral successen door middel van storytelling. Het is moeilijk om het succes/de opbrengst te meten, hoe doe je dat? Durf los te laten, fouten maken is toegestaan! Verantwoording eenvoudig, vertrouwen staat voorop! Geldelijke ondersteuning is niet leidend, ook niet in de communicatie hierover. In gesprek met de burger In het kader van burgerinitiatieven is het goed om te weten watje als overheid zou willen. Maar van nog groter belang is: wat wil en kan de burger. Er zijn zeker bewoners in Landgraaf die wel eens met het idee rondlopen om iets in hun leefomgeving te veranderen, maar weten niet hoe zij dit moeten aanpakken? Of ze hebben ideeën die ze graag tot uitvoer willen brengen of lopen tegen "dingen" aan die ze graag anders zouden zien? Om een idee te krijgen wat er bij burgers speelt in het kader van burgerinitiatieven is op 22 april 2015 een thema-avond georganiseerd. Door middel van een steekproef zijn 1000 inwoners (18+) in Landgraaf aangeschreven om met www.landgraaf.nl IBAN: NL03 BNGH 0285 01 80 1 9 BIC: BNCHNL2G KvK-nummer: 14131528
vertegenwoordigers van de gemeente in gesprek te gaan over de rol van de burgers en de overheid bij het realiseren van initiatieven van en door burgers. Tijdens en voorafgaand aan deze bijeenkomst kon men eigen ideeën aandragen, waarbij we vooral op zoek waren naar initiatieven die uniek of nieuw zijn voor de desbetreffende straat, buurt, wijk of Landgraaf. De aanwezigen (35 personen) bij de thema-avond waren in eerste instantie Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer 15.22400 Datum 15 december 2015 Pagina 3 van 5 gereserveerd voor wat betreft de bedoelingen van de gemeente met dit thema. Wat opviel tijdens de bijeenkomst was dat een aantal inwoners worstelden met de vraag waarom zij uitgenodigd waren. Er werd gezocht naar een dubbele agenda; "Wij zijn waarschijnlijk uitgenodigd omdat de gemeente ons wi! vragen om de handen uit de mouwen te steken." Ook werd de uitnodiging sterk gekoppeld aan de te realiseren bezuinigingen binnen het sociaal domein. "De gemeente blijft dezelfde belastingen heffen, maar vraagt wel aan de burger om meer te doen". Het heeft inspanning gekost om duidelijk te maken dat de bijeenkomst uitsluitend bedoeld was om de inwoners te vragen naar de gewenste rol van de gemeente en de ervaren belemmeringen of gebrek aan ondersteuning als het gaat om bewonersinitiatieven. Nadat duidelijk was gemaakt dat het puur ging om het verkrijgen van informatie over het thema burgerinitiatieven en de mogelijke rol van de gemeente veranderde de sfeer. Er ontstond enthousiasme. Het werd gewaardeerd dat de gemeente open in gesprek ging met inwoners. Men was het die avond vervolgens snel eens over een rol van de gemeente die zou bijdragen aan het realiseren van bewonersinitiatieven: "De gemeente is bij uitstek de instantie die verbindingen kan leggen. Er is veel informatie bij de gemeente. Zorg ervoor dat het voor inwoners duidelijk is dat ze voor informatie betreffende het opstarten van initiatieven bij de gemeente terecht kunnen en maak duidelijk wie het aanspreekpunt is. Gemeentelijke ondersteuning zien we meer in de vorm van het laagdrempelig toegankelijk zijn van de gemeente voor de inwoners. Daarnaast kan de gemeente een rol spelen bij het uitdragen van initiatieven (storytehing?'). www.landgraaf.nl IBAN: NL03 BNGH 0285 0180 19 BIC: BNCHNL2C KvK-nummer: 14131528 2 Bij storytelling gaat het er om dat burgers zelf het verhaal vertellen. Door te vertellen waar men mee bezig is, op welke wijze men een traject heeft doorlopen, waarom en waarmee men gestart is, welke obstakels men tegen is gekomen en hoe men hier mee omgegaan is, behaalde succes en verkregen tegenvallers, laat men aan anderen de mogelijkheden zien die er zijn. Het kan anderen inspireren, uitdagen of juist tips geven.
Er werd niet langer gedacht aan mogelijke bedreigingen maar meer aan kansen en mogelijkheden. De uitspraak van een van de aanwezigen "wij ais bewoners kunnen onze buurt het beste zeif kleuren, doch daar moeten we dan we! zeif wat aan gaan doen. Die ruimte wordt ons nu geboden" sluit hierbij goed aan. Beoordeling van burgerinitiatieven Op de vraag wie het beste zou kunnen bepalen welke initiatieven (geldelijk) ondersteund zouden moeten worden was men het snel eens: "de burger zelf'. Deze is zelf het beste in staat om deze keuzes te maken, eventueel middels een te vormen burgervertegenwoordiging. Deze informatie is voorgelegd aan vertegenwoordigers van de Bijlage(n) Uw brief van Uw kenmerk Documentnummer 15.22400 Datum 1 5 december 201 5 Pagina 4 van 5 buurtverenigingen. Als snel werd vanuit de buurtverenigingen aangegeven dat zij aan de slag zouden willen gaan met het opstellen van noodzakelijke voorwaarden en het samenstellen van een commissie om de gemeente te adviseren inzake de ondersteuning van burgerinitiatieven. Vanuit de gemeente heeft alleen een juridische toets plaats gevonden. Momenteel worden deze voorwaarden "rijp" (zie bijlage) gemaakt voor communicatie naar de burgers3. De uiteindelijke toekenning van de geldelijke ondersteuning vindt plaats middels een beschikking van de gemeente op advies van de commissie. De aanvragen dienen ook bij de gemeente te worden ingediend zodat voorafgaand aan doorsturing naar de commissie het initiatief kan worden beoordeeld op eventuele strijdigheden met het gemeentelijke beleid. Na de beoordeling worden de initiatieven doorgeleid naar de gemeente, zodat een beschikking kan worden genomen. De beschikking wordt nodig geacht om tot uitbetaling te kunnen komen. De wettelijke grondslag wordt in dit experimentele jaar dus gezocht in het verzoek van de raad om zo weinig mogelijk vooraf regels te stellen en het feit dat in de begroting voor de uitvoering 50.000 euro beschikbaar is gesteld. Vandaar dan ook dat voor dit proefjaar niet gekozen is om vooraf een subsidieverordening vast te stellen. Of de subsidie zou kunnen worden geschaard onder het begrip "incidenteel" is de vraag. Daarvoor geldt namelijk, onder meer, het vereiste dat aantal www.landgraaf.nl, IBAN: NL03 BNCH 0285 01 80 1 9 BIC: BNCHNL2G KvK-nummer: 14131528 3 Burgers zullen via de website, de gemeentepagina in 1 Landgraaf worden geïnformeerd over de mogelijkheden van burgerinitiatieven. Zij zullen worden uitgenodigd öm op deze wijze een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid en sociale betrokkenheid in de eigen buurt.
subsidieaanvragers beperkt is. Het risico bestaat daarmee dat de toekenning door de accountant als onrechtmatig wordt beoordeeld. Hoe nu verder? Teneinde de kans van slagen van maatschappelijke initiatieven zo groot mogelijk te maken zal er uitgebreid gecommuniceerd worden en zal de interne organisatie meegenomen worden in het proces. De voor burgerinitiatieven ter beschikking gestelde middelen betreffen één jaar. In de tweede helft van 2016 ontvangt u informatie over de ervaringen van de adviserende commissie op basis waarvan een voorstel aan de raad zal worden gedaan om de gelden meerjarig dan wel structureel vrij te maken voor dit doel. BUIage(n) yyy vertrouwen erop u hiermede voldoende te hebben geïnformeerd. Uw brief van Burgemeester en wethouders van Landgraaf, de secretaris, de burgemeester Uw kenmerk Documentnummer 15.22400 ir. J.M.C. Rijvers mr. R.J.H. Vlecken Datum 1 5 december 201 5 Pagina 5 van 5 www.landgraaf.nl IBAN: NL03 BNCH 0285 0180 19 BIC: BNGHNL2C KvK-nummer: 14131 528
Maatschappelijke initiatieven In het kader van de beoordeling van maatschappelijke initiatieven heeft een burgercommissie bestaande uit vertegenwoordigers van de buurtverenigingen de volgende voorwaarde gesteld: De voorwaarden om in aanmerking te komen voor een bijdrage voor een maatschappelijk initiatief: Het gaat om een initiatief binnen de gemeente Landgraaf; Aanvragen worden ingediend door individuele bewoners, groepen bewoners van Landgraaf, en verenigingen; «Het initiatief levert een bijdrage aan de leefbaarheid, de sociale samenhang of de betrokkenheid van bewoners in een wijk; Er is een duidelijk plan met een gespecificeerde begroting van inkomsten en uitgaven, eventueel aangevuld met offertes. Verder staan het aantal deelnemers aan de activiteit, de geplande datum en locatie vermeld in het plan; Het plan is bedacht en wordt uitgevoerd door binnen de gemeente Landgraaf, De aanvrager is betrokken bij de uitvoering; De aanvrager levert zelf een bijdrage aan de uitvoering van het initiatief. Die bijdrage kan zowel in tijd als in geld zijn; De commissie Burgerinitiatieven kan de aanvrager verzoeken om aanvullende informatie te sturen. Mocht deze binnen twee weken niet worden verstrekt, vervalt automatisch de aanvraag; De financiële bijdrage wordt uitsluitend gebruikt voor het ingediende initiatief; De gevraagde financiële bijdrage is proportioneel ten opzichte van het initiatief/de activiteit en het aantal deelnemers dat daarmee bereikt wordt; Per initiatief moet er een aanvraag ingediend worden. Meerdere initiatieven in één aanvraag worden niet in behandeling genomen. Er kan géén aanvraag gedaan worden in het geval dat het initiatief: Een commercieel, politiek of religieus doel of karakter heeft; In strijd met de wet is; In strijd is met de visie en het beleid van de gemeente Landgraaf; Een vergoeding van uren is die door andere organisaties wordt gemaakt; Bedoeld is voor een individueel persoon; Reeds gefinancierd wordt met reguliere financiële middelen vanuit bijv. De gemeente Landgraaf; Consumpties bij reguliere open activiteiten betreft; Huur van een locatie voor open activiteiten betreft; Een ontbijt, brunch, lunch of diner is; Sponsoring betreft. Een aanvraag kan geweigerd worden als: De aanvrager onjuiste of onvolledige gegevens verstrekt; Er gegronde redenen zijn dat de activiteit niet gaat plaatsvinden (binnen subsidiejaar).
Regels voor de advies commissie Burgerinitiatieven In het kader van de beoordeling van maatschappelijke initiatieven hebben de vertegenwoordigers van de buurtverenigingen een burgercommissie benoemd. Deze commissie acteert op basis van de volgende regels: 1. De commissie heeft tot taak de Gemeente Landgraaf te adviseren betreffende aanvragen voor toekenning van steun, gelden en begeleiding aangaande burgerinitiatieven 2. Het budget voor burgerinitiatieven in Landgraaf is voor het jaar 201 6 vastgesteld op 50.000,00. 3. De commissie bestaat uit zes (6) leden. 4. De commissie bestaat uit 6 leden aangewezen door de vertegenwoordigers van buurt/belangenverenigingen: Twee (2) personen uit de wijk "Schaesberg" Twee (2) personen uit de wijk "Ubach over Worms" Twee (2) personen uit de wijk "Nieuwenhagen" 5. De zitting periode is 4 jaar. In de eerste zittingsperiode van de commissie zal de helft van elke wijk na een periode van twee jaar aftreden. 6. Aftredende leden van de commissie zijn maximaal 1 termijn herbenoembaar. 7. De commissie beslist over de ingediende aanvragen middels: Tot een bedrag van < 500.00 via een instemming of afkeuring. Desnoods via een stemming via emailverkeer, over het voorstel wordt positief geadviseerd bij meerderheid. Bij stakende stemmen (3 voor 3 tegen) wordt het voorstel verworpen. Bij een bedrag van > 500.00 zal de commissie instemming of afkeuring geven in een in overleg te plannen kwartaalbijeenkomst. over het voorstel wordt positief geadviseerd als het aantal stem gerechtigde leden -1 voorstemt. 8. Indien er een aanvraag wordt ingediend door een vereniging zal het aanwezige lid van die vereniging zich onthouden van stemming en zal het besluit genomen worden door de overige vijf (5) leden van de commissie. 9. Bij iedere commissie vergadering kan een vertegenwoordiger van de Gemeente Landgraaf aanwezig zijn. Deze heeft een informerende taak en heeft geen stemrecht dan wel inspraakrecht.
10. De verantwoording van de besteding van de toegekende gelden en de administratie van het budget "Burgerinitiatieven" berust ten allen tijde bij de Gemeente Landgraaf.