Succesvol leidinggeven Succesvol leidinggeven Vanuit een historisch perspectief Vijf adviezen van toen voor nu Breukelen, 11 oktober 2016 Korte kennismaking Vraag Dr. Joep Schrijvers Nieuw boek Februari 2017: Leiderschapshistoricus Hoe komen we van slechte leiders af? Wat leert de geschiedenis ons nu over leidinggeven? Deze presentatie 1. Mijn onderzoek: adviesboeken 2. Vier adviezen voor leiders 3. Het vijfde, recente advies Adviesboeken voor : vorsten bestuurders managers professionals zelfsturende teams Primaire bronnen onderzoek 1
Adviesboeken voor leiders Ca. 500 tot 19e eeuw Nu: ca. 500 per jaar in NL Auteurs: geestelijken, later adviseurs Oudste: Werken en dagen, Hesiodes Populair: 7 eigenschappen, Covey Meest invloedrijk: Leadership, Burns Bestuurders, vorsten, managers, ondernemers, WEEST ALLEN: Vier adviezen voor leiders De vier adviezen in de tijd Wees egalitair Ethisch Effectief Wees efficiënt Efficiënt Wees effectief Egalitair Wees ethisch 800 0 500 1000 1500 2000 Advies 1: Wees ethisch ook met talent Een goede leider ziet gewoon wie welke verzorging nodig heeft en hoe degene die scheefgetrokken zijn, teruggebogen en rechtgetrokken moeten worden. Seneca, over de mildheid 2
De leider als: Beheers je hartstochten tuinman herder vader oudere broer Een vorst die de fouten van anderen wil corrigeren, mag die zelf niet maken. Henry Ford Vraag ik twee handen, krijg ik er een mens bij. (apocrief) Leidinggeven Advies 1 Sedulius Scottus, 9e eeuw Leer eerst jezelf te leiden, voordat je anderen leidt. De vondst van Machiavelli Advies 2: Wees effectief Schrijft het revolutionaire en innovatieve Il Principe 1513 ook met talent 1469 1527 3
Een citaat: Betekenis Machiavelli Effectief gebruik van Main stream van effectief leiderschap in de 20 eeuw Macht Emoties Pijn en plezierprikkels Organisaties en processen Onderknuppels Informatie en (voor)kennis Taal en media Burgers Groepen, teams, massa s Cultuur De ander TALENT Leiders Volgeling 1900: Genie 1920: Leiderschapsstijl 1950: Situationeel 1970: Transformationeel 1995: Dienend, faciliterend Leidinggeven Advies 2 Wees situationeel en Thema 3: inspirerend. Faciliteer! Wees efficiënt ook met talent 4
En dan nu, hoog geëerd publiek Scientific management Het eerste Europese managementboek HONDERD JAAR 1916-2016 Efficiencybeweging Huishouden Fabrieken Scholen Ziekenhuizen Belastingdiensten Iedereen managet mee Strikte scheiding Henri Fayol (1841 1925) Frederic Taylor (1856 1915) Leidinggeven Advies 3: Hoe het ook zij: Meten is weten Alles heb zijn prijs Vergeet niet uw spreadsheets te backuppen Waar zit het talent? Advies 4: Thema egalitair juist met talenten Egalitair leiderschap It was lonely at the top 5
Volgers zijn co-leiders Burns gooit in USA de steen Taak van leiders: nieuwe leiders maken Scheiding leider-volger opgeheven James MacGregor Burns (1918-2014) Het oude model Leiderschap: over en voorbij Barbara Kellerman Professor leadership Harvard Kritische leiderschapsstudies Verkondigt einde van leiderschap Quote kellerman when so many followers are not in the least inclined actually to follow, the traditional view of the leader, the suggestion that the leader is all-important, is simply passé. Kellerman, Barbara (2012-04-10). The End of Leadership (p. 66). HarperCollins. Kindle Edition. Leidinggeven aan talent Advies 4 Doe aan: Procesbegeleiding Samen leren Leiderschap delen Het vijfde thema: moedige medewerkers! 6
House of FIFA, Nu: alle seizoenen met korting! Schandaal na schandaal Voorkomen slecht leiderschap Professionalisering Toezicht Betere procedures Tenerife Management Development Ontwikkeling moedige medewerkers Talent voor moed en tegenspraak De moedige medewerker Advies 5 Bevorder tegenspraak Honoreer moedige medewerkers 7
Vier trends Conclusie Van gehoorzaamheid naar tegenspraak Van instrueren naar faciliteren Van corrigeren naar inspireren Van inperken naar tot bloei brengen En dus... Vraag Vijf adviezen voor nu Wat leert de geschiedenis ons nu over leidinggeven? Leidinggeven Leid jezelf Wees situationeel Wees een boekhouder Doe aan procesbegeleiding En creëer moedige medewerkers Op naar de bitterballen! 8