Sectorrapport Containerteelt Seizoen 2013/2014
Inhoudsopgave Terugblik op seizoen 2013/2014 Terugblik op seizoen 2013/2014...3 Seizoen 2013/2014 in cijfers...4 Verwachtingen najaar 2014...7 Van Oers Agro op bezoek bij...8 Seizoen 2013-2014 is een lastig jaar geweest voor veel containertelers. Ondanks dat het seizoen geen lange periode van winterse temperaturen heeft gehad, heeft het warme voorjaar de markt beïnvloed. Tuincentra hebben te maken gekregen met een krimp in groenproducten van gemiddeld tien tot twintig procent. Het warme weer, maar ook het teruggelopen bestedingspatroon dragen hieraan bij. Dit heeft directe gevolgen voor de afzet van containertelers. Enkele faillissementen van grote afnemers hebben eveneens een negatief effect gehad op de vraag naar boomkwekerijproducten. De financiële gevolgen voor de sector zijn aanzienlijk: er wordt ingeteerd op het weerstandsvermogen en een toenemend aantal bedrijven kampt met betalingsachterstand. Het aantal afnemers is gering, waardoor de impact van een wanbetaler groot is. Er zijn echter voldoende bedrijven die er wel in slagen om genoeg rendement uit de teelt te halen. Een efficiënt teeltplan, goed contact met de afnemers en een flexibele kostenstructuur biedt hen de mogelijkheid om snel bij te sturen wanneer dat nodig is. Van Oers Agro Hofdreef 24 4881 DR Zundert De marktprijzen zijn over het algemeen lager geweest en er is sprake van overschot. Veel kwekers hebben ervoor gekozen om incourante partijen te vernietigen. Postbus 88 4880 AB Zundert T: +31 76 597 88 00 F: +31 76 597 88 99 E: agro@vanoers.nl 2 3
Seizoen 2013/2014 in cijfers Arbeidskosten De lijn die in het voorgaande jaar is ingezet heeft zich in seizoen 2013/2014 voortgezet. De omzetdaling ten opzichte van het voorgaande seizoen is gemiddeld genomen 10%. De daling is bij grotere bedrijven relatief gezien het kleinst, deze leveren doorgaans grotere partijen waaraan contracten ten grondslag liggen. Door de zachte winter is de omzet in het eerste kwartaal 2014 fors hoger dan in voorgaand jaar. De piek ligt in de afgelopen jaren in maart-aprilmei. Het warme weer eind maart heeft ervoor gezorgd dat de handel dit jaar vroeg op gang kwam. Daarentegen heeft het warme weer dat vanaf half mei intrad ervoor gezorgd dat de maanden mei en juni aanzienlijk rustiger waren dan voorgaande jaren. Kwekers zijn op zoek naar nieuwe afzetmarkten. Wanneer de handel niet via de traditionele kanalen verloopt worden er alternatieven gezocht. Er worden meer planten afgezet via de veiling en karrenbeurzen, daarnaast weten steeds meer bedrijven de weg naar het buitenland te vinden. Ook de verkoop aan particulieren neemt toe, waarbij partijen vaak tegen handelsprijzen worden aangeboden. Dat komt de totale prijsvorming vanzelfsprekend niet ten goede. De arbeidskosten per m² laten bij de middelgrote- en grote boomkwekerijen een stijgende lijn zien. Opvallend is dat de arbeidskosten per m² bij de kleine boomkwekerijen voor het eerst sinds jaren dalen. Door de slechte afzet zijn minder arbeidsuren noodzakelijk, daarnaast zijn veel potten blijven staan en hebben bedrijven minder werkzaamheden uitbesteed. De middelgrote en grote boomkwekerijen maken in het seizoen 2013-2014 meer gebruik van eigen personeel in vergelijking met het seizoen 2012-2013. De markt stelt steeds hogere eisen aan de geleverde producten. Hierdoor wordt het werk steeds specialistischer en wordt er meer deskundigheid en zelfstandigheid van de medewerkers gevraagd. Het aandeel Nederlandse (voornamelijk jonge) arbeidskrachten neemt toe, er wordt echter wel minder gebruik gemaakt van scholieren en studenten. Er is terughoudendheid ten aanzien van contractduur voor medewerkers. Door de gewijzigde ketenregeling worden arbeidsovereenkomsten eerder omgezet in contracten voor onbepaalde tijd, waardoor de flexibiliteit voor ondernemers om in te springen op een veranderende markt afneemt. In deze opstelling is een arbeidsvergoeding van 40.000 euro per ondernemer opgenomen. Omzetontwikkeling per m² Arbeidskosten per m² 13 0-15.000 m² 6,5 0-15.000 m² 12 15.000-35.000 m² 6 15.000-35.000 m² 11 > 35.000 m² 5,5 > 35.000 m² 10 5 9 4,5 8 4 7 3,5 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 3 4 5 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014
Kritische opbrengstprijs Verwachtingen najaar 2014 Onder de kritische opbrengstprijs verstaan we de opbrengst per m² die een bedrijf minimaal moet ontvangen om aan alle uitgaven, verplichtingen en privé-onttrekkingen te kunnen voldoen. Ondanks dat bij de middelgrote- en grote boomkwekerijen de arbeidskosten stijgen zien we dat de kritische opbrengstprijs bij zowel de kleine-, als de middelgrote- en grote boomkwekerijen daalt. Ondernemers zijn kritischer op de kosten die moeten worden gemaakt. 11,5 11 Kritische opbrengstprijs per m² Dit kengetal is een gemiddelde en biedt geen inzicht in het inkomen van individuele boomkwekerijen. De mate van investeringen, financiering, afschrijvingen en privébestedingen kunnen de kritische opbrengstprijs op individueel niveau beïnvloeden. 0-15.000 m² 15.000-35.000 m² Voor het najaar 2014 zijn de verwachtingen over het algemeen afwachtend, maar niet negatief te noemen. Het betalingsgedrag in de sector zal een aandachtspunt blijven, het is voor veel bedrijven noodzaak dat het najaar vroeg op gang komt. De verwachtingen in de markt zijn over het algemeen gematigd positief. De huizenmarkt trekt voorzichtig aan en het consumentenvertrouwen neemt toe. Dit heeft een positief effect op de aankoop in tuincentra, welke bij visueel aantrekkelijke producten doorgaans op impuls gaat. Ook hoveniers verwachten beter gevulde opdrachtportefeuilles, met name in nieuwe aanleg. Wel staan veel kwekers voor de keuze in welke mate ze zich kunnen en willen onderscheiden van de concurrentie. Het kweken van grote partijen voor een aantal grote afnemers of risico spreiden door een breed sortiment aan veel afnemers te leveren. Het kweken in een afwijkende potmaat of het aanbieden van planten in een concept. Met belangstelling wordt uitgekeken naar de Britse markt. Dit naar aanleiding van de positieve voorjaarsverkopen. Engeland is een belangrijke speler op het gebied van de najaarsafzet. Een kansrijke markt, aangezien de afzet op de binnenlandse markt steeds meer naar het voorjaar lijkt te schuiven. 10,5 10 9,5 > 35.000 m² De lat ligt hoog en de consument is aan zet. Seizoensverlenging, kostprijsbeheersing en een nette productpresentatie zijn de pijlers waarop bedrijven het komende seizoen moeten draaien. 9 8,5 8 7,5 7 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 6 7
Van Oers Agro op bezoek bij Boomkwekerij Gerard Dekkers Boomkwekerij Gerard Dekkers Hoe kijkt een gedreven ondernemer uit de containerteelt op dit moment tegen de sector aan? Van Oers Agro vroeg het aan Gerard en Karin Dekkers-Slingerland van Boomkwekerij Gerard Dekkers in Hoeven. Hoe is jullie bedrijf ontstaan? Een steeds verder uitgegroeide hobby. Na jaren bij een hovenier in loondienst te hebben gewerkt besloot ik de stap te maken om zelf een bedrijf te gaan opzetten. In de dorpskern zijn we in de jaren 80 begonnen met 8.000 m 2 grond waar we containerveld van hebben gemaakt. Vervolgens zijn we gaan uitbreiden door een perceel grond van zo n 1 ½ hectare te kopen in het buitengebied. Uiteindelijk hebben we de stap gemaakt om naar het buitengebied te verhuizen, doordat we de locatie in de dorpskern hadden verkocht. Ons bedrijf bestaat nu uit 5 hectare onderverdeeld in kassen, tunnels en containervelden. Waaruit bestaat jullie sortiment? We telen zo n 60 tot 70 verschillende soorten plantgewassen. Alle plantgewassen worden bij ons in potten geteeld, variërend van P9 tot 5 liter potten. De meest voorkomende plantensoorten in ons sortiment zijn Hydrangea in 40 verschillende variëteiten, Buddleja in 20 verschillende variëteiten, Hortensia en allerlei soorten Viburnum. 8 9 Wat heeft seizoen 2013-2014 gebracht? Waar liggen de verschillen in vergelijking met het seizoen 2012-2013? Dit seizoen hebben we goed gedraaid zowel op het gebied van afzet als prijs van de boomkwekerijproducten. Het voorjaar 2014 is een stuk beter geweest als het voorjaar 2013 terwijl er na afloop van het voorjaar 2013 ook al een stijgende lijn in zat. Met name de aanleg is goed geweest. Door ons brede sortiment trekken we een grote doelgroep kopers aan. We leveren onze boomkwekerijproducten onder andere aan tuincentra, hoveniers, handelsbedrijven en collega-bedrijven. Deze grote diversiteit komt de afzet van de boomkwekerijproducten ten goede. Ook de zachte winter van dit jaar heeft ertoe bijgedragen dat de afzet goed is geweest. Vanaf 2 januari zijn we gaan leveren en vandaag de dag worden er nog steeds planten afgeroepen. Eigenlijk leveren we jaarrond plantgoed af. Door de koudere winter van seizoen 2012-2013 is de afzetperiode van de planten veel korter geweest. Daarentegen is de groei van de planten als gevolg van de koude nachten achter gebleven in vergelijking met het voorgaande seizoen.
Wij zien de toekomst positief tegemoet. Waar zijn jullie momenteel druk mee? Momenteel zijn we met name bezig met het onderhouden van de containervelden en gewassen. Dat houdt in het snoeien en aanbinden van het plantmateriaal. Daarnaast zijn we volop bezig met stekken. De loods zijn we aan het opruimen en het machinepark wordt onderhouden. Aan de hand van de weersomstandigheden proberen we onze werkzaamheden erop aan te passen. Met name in de zomermaanden houden we hier zoveel mogelijk rekening mee. Bij goed weer zijn we buiten bezig en bij slecht weer zoeken we werk op wat binnen kan worden gedaan. Ook willen we het werk variabel houden, dat maakt het afwisselend. Op termijn willen we een kas gaan bijkopen. Dit willen we niet om het bedrijf te gaan uitbreiden, maar wel om gemakkelijker te kunnen gaan werken. Wat kan er beter in de sector? De massaproductie willen matigen, dan zou het voor vele bedrijven een stuk makkelijker gaan. De regelgeving in Nederland blijft heel complex en wordt veel te ver doorgedreven. Nederland wil in Europa bij het braafste jongentje van de klas horen. Ze roepen met z n allen één Europa, maar dan moeten we het ook gezamenlijk doen. Dit is zeker niet het geval en dat gaat ook niet gebeuren, want daar is Nederland een te kleine speler in de markt voor. Gelukkig hebben wij niet al te veel problemen met betalingsgedrag van debiteuren. Grotendeels ontvangen wij de bedragen binnen de daarvoor gestelde termijn. Onze planten leveren we aan rechtstreekse partijen, dus niet aan veilingen. Het voordeel daarbij is dat we betere prijzen voor onze boomkwekerijproducten ontvangen. Nadeel is dat bij faillissement we de centen niet meer zullen ontvangen. Dit hebben we tot nu toe slechts twee keer meegemaakt. Hoe zien jullie de toekomst? Wij zien de toekomst positief tegemoet. Naar onze mening liggen er in de markt volop kansen zeker nu de markt weer wat gaat aantrekken. De consument krijgt meer te besteden en wij hopen dat we daarvan mee kunnen profiteren. Ook zien wij genoeg mogelijkheden op het gebied van afzet. We hebben goede contacten met onze afnemers door ze persoonlijk aandacht te geven. We denken voortdurend met de klant mee en we streven ernaar om aan alle wensen van de klant te kunnen voldoen. Daarmee kunnen we ons onderscheiden in de markt en het kan er ook voor zorgen dat een afroep van een partij planten je wordt gegund. 10 11
www.vanoers-agro.nl Van Oers Agro Hofdreef 24 4881 DR Zundert Postbus 88 4880 AB Zundert T: +31 76 597 88 00 F: +31 76 597 88 99 E: agro@vanoers.nl