Sectorrapport Containerteelt. Seizoen 2014/2015

Transcriptie

1 Sectorrapport Containerteelt Seizoen 2014/2015 Augustus 2015

2 Inhoudsopgave Terugblik op seizoen 2014/2015 Terugblik op seizoen 2014/ Seizoen 2014/2015 in cijfers...4 Verwachtingen najaar Van Oers Agro op bezoek bij...8 De containerteelt heeft voorzichtig de weg naar boven teruggevonden. Het is het resultaat van rigoureus ruimen in het voorgaande jaar, waardoor veel kwekers verse planten konden leveren. Een vereiste vanuit de kritische markt. De export blijft vooralsnog achter. Een minimale groei brengt de buitenlandse leveringen nog lang niet terug op het niveau van voor de economische crisis. Zelfs de lage prijzen zorgen niet voor een groei aan grensoverschrijdende handel. De maanden april en mei zijn goed geweest, terwijl de handel in juni ook op niveau is gebleven. Toch heeft de marge nog onder druk gestaan, de prijzen zijn over de gehele linie nog laag. De omzet via tuincentra is toegenomen, hoveniers hebben vooral onderhoud en weinig aanleg van nieuwe tuinen. Afzet via de veiling is toegenomen, een signaal dat de handel geen afzet kan vinden voor het aanbod. De gemiddelde veilingprijzen zijn echter aanzienlijk lager dan de prijzen via de reguliere afzetkanalen, hier wordt vooral het overschot aangeboden. Terugkijkend op het voorbije seizoen overheerst het gevoel dat loon naar werken begint te komen. De containerteelt heeft als eerste ingegrepen in lopende bedrijfsprocessen en de noodzakelijke veranderingen doorgevoerd. Van Oers Agro Hofdreef DR Zundert Postbus AB Zundert T: F: E: 2 3

3 Seizoen 2014/2015 in cijfers Arbeidskosten Na enkele jaren van omzetdaling is de opgaande lijn voorzichtig door middelgrote en grote bedrijven ingezet. We signaleren sectorbreed een lichte groei, waarbij enkele bedrijven echt een grote sprong hebben weten te maken. De omzetgroei wordt met name behaald door de aantallen, het prijsniveau ligt nog laag. Doordat er enkele jaren geleden enkele grote afnemers van de markt zijn verdwenen, gevolgd door een periode van overschot, zijn de prijzen nog niet terug op het niveau. Gemiddeld genomen worden er kleinere partijen geleverd. Snelle levering is daarbij een must. Kwekers moeten de keuze maken tussen een breed sortiment of specialisatie, om zo voldoende slagkracht te behouden in hun marktsegment. Ze staan daarbij voor logistieke uitdagingen, waarbij naast de prijs de kwaliteit voornaam is: vertrouwen komt te voet en gaat te paard. De export naar Belgie blijft achter, Engeland en Duitsland gaan redelijk. Betalingsachterstanden zien we voornamelijk van bedrijven uit Frankrijk en Italie, het is noodzakelijk om met deze kopers goede afspraken te maken. Het is zeker niet ongebruikelijk om direct bij levering af te laten rekenen. Wat opvallend is dat de arbeidskosten per m² bij de grote boomkwekerijen een stijgende lijn laten zien. Terwijl bij de kleine en middelgrote boomkwekerijen de arbeidskosten juist dalen. De grote bedrijven maken meer gebruik van eigen personeel in vergelijking met het seizoen Ondernemers besteden meer tijd aan de afzet en hebben daardoor veel teelttaken overgedragen aan ervaren medewerkers. Deze zijn echter schaars. Het heeft tot gevolg dat met name bij grotere bedrijven de arbeidskosten toenemen. Kleinere en middelgrote bedrijven snijden nog meer in de arbeidskosten, door arbeidsintensieve teelten uit het sortiment te verwijderen. We zien dat meer kwekers ervoor kiezen om eigen planten te vermeerderen in plaats van het inkopen van stekgoed. Daarbij moet de afweging gemaakt worden wat op termijn het voordeligst is, waarbij ook de kwaliteit van belang is. Niet elke kwekerij is ingericht op het zelf vakkundig stekken. Daarnaast is de kwaliteit van het stekgoed doorslaggevend. In de containerteelt zien we verhoudingsgewijs nog veel Nederlandse arbeidskrachten, terwijl in de bos- en haagplantsoen het personeel hoofdzakelijk van buiten de landsgrenzen komt. In deze opstelling is een arbeidsvergoeding van euro per ondernemer opgenomen. Arbeidskosten per m² Omzetontwikkeling per m² 6, m² m² m² m² 5,5 > m² 11 > m² , ,

4 Kritische opbrengstprijs Verwachtingen najaar 2015 De opbrengst per m² die een bedrijf moet ontvangen om minimaal aan alle uitgaven, verplichtingen en privé-onttrekkingen te voldoen, wordt de kritische opbrengstprijs genoemd. Tegen de verwachting in is de kritische opbrengstprijs opnieuw gedaald. Enerzijds wordt dit bereikt door kostenbesparing, anderzijds door het uitstellen van investeringen en het anders inrichten van de financieringsstructuur. 11,5 11 Kritische opbrengstprijs per m² Bij de middelgrote bedrijven is het verschil tussen de omzet per m² en de kritische opbrengstprijs per m² het hoogst. Deze groep kwekers slaagt erin ondanks prijsdruk toch een redelijk tot goed resultaat te draaien. Kleinere kwekers hebben het daarentegen lastig. Dit kengetal is een gemiddelde en biedt geen inzicht in het inkomen van individuele boomkwekerijen. De mate van investeringen, financiering, afschrijvingen en privébestedingen kunnen de kritische opbrengstprijs op individueel niveau beïnvloeden m² m² Voor het najaar 2015 zijn de verwachtingen redelijk positief te noemen. Het consumentenvertrouwen stijgt waardoor de pottenteelt verder lijkt aan te trekken. Wel blijft het investeringsvoornemen gering en wordt waar mogelijk uitgesteld. Ondernemers investeren voornamelijk in zichzelf en het personeel. Door gerichte trainingen en cursussen worden bedrijfsprocessen verbeterd. Het beschikken over groene vingers is lang niet meer het enige vereiste voor een succesvolle bedrijfsvoering. Verkooptalent en het niet teveel naar anderen kijken zijn zeker ook doorslaggevend in een succesvol bedrijf. Daarnaast blijkt het lastig voor ondernemers om de focus te behouden. Doen waar je goed in bent in plaats van alles proberen aan te pakken. andere kwekers in plaats van door starters of burgers. Voor de woning en gebouwen wordt dan verhoudingsgewijs weinig betaald. Het dilemma voor kwekers die binnen enkele jaren aan bedrijfsoverdracht of staking denken is of er nu nog geïnvesteerd moet worden in de bedrijfslocatie. Het is noodzaak de strategie hier tijdig op aan te passen. Ruim op tijd voorsorteren dus. 10,5 10 9,5 9 8,5 8 7,5 > m² Een zorg is hoe op termijn de bedrijven in het buitengebied kunnen worden overgedragen. Door aangescherpte regelgeving op het gebied van hypotheken en ruimtelijke ordening wordt de groep met potentiële kopers kleiner. Doorgaans worden locaties met glasopstanden of containerteelt gekocht door

5 Van Oers Agro op bezoek bij... Hoe kijkt een familiebedrijf met als specialisatie gestekte en veredelde dwergconiferen op dit moment tegen de sector aan? Van Oers Agro vroeg het aan Jean-Pierre Schrauwen van Boomkwekerij Schrauwen- Moerings in Sprundel. Hoe is jullie bedrijf ontstaan? Mijn vader is in 1988 begonnen als bos- en haagplantsoenkweker. De reden daarvan is dat destijds grond beschikbaar kwam uit de familie. In 1990 is er een loods gebouwd en drie jaar later is de overstap naar containerteelt gemaakt. De keuze van omschakeling naar containerteelt werd gemaakt vanwege het makkelijker werken. Toen is begonnen met een containerveld van 500 m 2 groot en gedurende de jaren is dat uitgebreid naar het huidige areaal van een kleine 2 hectare. In eerste instantie is mijn vader als eenmanszaak begonnen. 8 9

6 In 1998 is de vennootschap onder firma opgericht bestaande uit 3 firmanten waaronder mijn vader en moeder. Nu bestaat het bedrijf uit zo n 2 hectare containerveld, 1 hectare volle grond en een kas. Waaruit bestaat het sortiment wat jullie telen? Wij telen een zeer uitgebreid sortiment aan gestekte en veredelde dwergconiferen bestaande uit zo n 400 verschillende soorten, daar zijn wij hier in de omgeving vrij uniek in. Bij vermeerdering doen we alles zelf van stek en veredeling tot eindproduct. De verschillende soorten dwergconiferen telen we in potmaten C2 tot C20. Maar het is ook mogelijk om planten aan te bieden in potmaat C30. De laatste jaren zien we met de afzet dat deze grote maten steeds meer worden gevraagd. Het veredelde sortiment, zoals Abies, Picea Pinus, Sequoiadendron en Cedrus telen wij in vele verschillende soorten. Van de afzet gaat 90% naar het buitenland en dan met name naar de Scandinavische landen en het oosten van Europa. We zijn constant bezig om ons aanbod in sortiment te vernieuwen. Daar steken wij veel tijd en energie in, maar biedt voordelen zoals het unieke karakter en prijsbepaling. Wat heeft seizoen gebracht? Waar liggen de verschillen in vergelijking met het seizoen ? Afgelopen seizoen hebben we in vergelijking met het voorgaand seizoen met een lichte daling van de afzet te maken in boomkwekerijgewassen. Daarentegen heeft dit seizoen het veredeld materiaal beter gelopen waardoor er onder aan de streep tussen de laatste twee seizoenen niet heel veel verschil zit. Dat is ons voordeel dat we een breed sortiment kunnen aanbieden. Op die manier spreiden we het risico, hebben we een constante geldstroom gedurende het gehele jaar en hebben een hoge diversiteit aan arbeidsprocessen. Waar zijn jullie momenteel druk mee? Momenteel zijn we met name bezig met het onderhouden van de boomkwekerijgewassen en containervelden. Dat houdt in het snoeien, spuiten en beregenen van de te velde staande gewassen. Ook wordt er nog mondjesmaat afgeleverd en zijn we planten aan het uitzetten op de containervelden. Wat kan er beter in de sector? Het moet allemaal steeds groter met meer volume aan afzet wat ten koste gaat van de kwaliteit van de boomkwekerijgewassen. Er is steeds meer sprake van massaproductie en er wordt te weinig nagedacht aan sortimentskeuze, dus maar zoveel mogelijk wegzetten en dan maar kijken of het weggaat. Ik pleit voor inkrimping van de markt. Hierdoor ontstaat er meer vraag dan aanbod wat ten goede komt aan de prijs van de planten en wat leidt tot meer aandacht en verhoging van de kwaliteit van het plantgoed. Het is knapper om de kost op een kleine kwekerij te verdienen, dan de kost op een grote kwekerij. Hoe zien jullie de toekomst? Op dezelfde voet verder gaan en als de ont- wikkelingen die in ons bedrijf gaande zijn zich in deze lijn voortzetten dan zien we de toekomst positief tegemoet. We willen het sortiment blijven vernieuwen en streven ernaar een zo breed mogelijk scala aan dwergconiferen te kunnen aanbieden. Op die manier kunnen we blijven voldoen aan de vraag van de markt. Kwaliteit staat bij ons voorop. Om dat aan de klant te kunnen bieden vinden wij heel belangrijk. Op termijn willen we nog meer gaan veredelen in het duurdere sortiment en het wat goedkopere sortiment gaan afstoten. We zijn optimistisch over de toekomst van ons bedrijf. We hebben een trouwe klantenkring en de samenwerking daarmee loopt goed

7 Van Oers Agro Hofdreef DR Zundert Postbus AB Zundert T: F: E: