Sectorrapport Bos- en haagplantsoen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Sectorrapport Bos- en haagplantsoen"

Ine Gerritsen
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Sectorrapport Bos- en haagplantsoen Van Oers Agro Hofdreef DR Zundert Terugblik sectorrapport / in cijfers Postbus AB Zundert T: F: E: agro@vanoers.nl Verwachtingen voorjaar

2 Inhoudsopgave Terugblik sectorrapport seizoen / Terugblik Sectorrapport seizoen /...3 in cijfers...4 Arbeidskosten...6 Kritische opbrengstprijs...8 Verwachtingen voorjaar Van Oers Agro Hofdreef DR Zundert De weersomstandigheden en de economische crisis hebben teeltseizoen / beïnvloed. Het najaar kende een lang afzetseizoen, welke werd gevolgd door een strenge winterperiode in februari. De vorstschade heeft geleid tot een forse liquiditeitsdruk bij een groot aantal kwekers. Gewassen konden niet geleverd worden, kwekers kregen in de zomer van nog steeds te maken met reclamaties op leveringen na de vorstperiode. De liquiditeitsdruk werkt in het seizoen /2013 door. Een liquiditeitsprognose is onmisbaar. De schaalvergroting in de bos-en haagplantsoensector zet door. Het aantal bedrijven daalt jaarlijks, terwijl het beteelde areaal juist een stijgende lijn laat zien. Als gevolg van de economische crisis is de binnenlandse afzet gedaald, wat ruimschoots werd opgevangen door de stijgende export van boomkwekerijgewassen. Een groeiend aantal boomkwekers bedient actief de markt, waardoor er meer directe export zichtbaar is. Ten opzichte van voorgaande jaren is de omzet per hectare gestegen, wat mede veroorzaakt werd door productschaarste. De factor arbeid blijft in de boomkwekerijsector de grootste uitdaging, ondanks dat de arbeidskosten in seizoen / gedaald zijn. De strenge winter heeft het voorjaarsseizoen verkort, waardoor de behoefte aan arbeid over een kortere periode lager lag. Het effect van het niet verstrekken van tewerkstellingsvergunningen zal in een normaal seizoen groter zijn. Zeker ook door aanpassingen in het teeltplan die door het gebrek aan kundige arbeidskrachten zijn doorgevoerd. Postbus AB Zundert 2 T: F: E: agro@vanoers.nl 3

3 Boomkwekerijen: 0 t/m 10 ha in cijfers Omzet per hectare Tabel 1: bedrijven 0 t/m 10 ha: omzet per hectare Boomkwekerijen: 10 t/m 20 ha Omzet per hectare Tabel 2: bedrijven 10 t/m 20 ha: omzet per hectare Boomkwekerijen: 20 ha of groter Het najaar van kent een afzetseizoen van eind september tot half december. Het weer is zacht, de omstandigheden zijn redelijk gunstig. De markt is over het algemeen afwachtend, behoudens de producten die schaars zijn. De vorstperiode van het voorgaande jaar heeft tot gevolg dat de grotere lengtematen schaars zijn, daarnaast werken de liquiditeitsproblemen het vervroegd rooien van planten in de hand, onder druk van de bankrekening wordt gekozen om planten een jaar eerder te leveren dan noodzakelijk. Het beeld ten aanzien van de omzet is wisselend, waarbij er veel al verkocht maar nog niet afgeroepen is. Omzet per hectare De omzet per hectare is ten opzichte van het najaar van gedaald, wat de afwachtende houding van de kopers bekrachtigt. Bij kleinere boomkwekerijbedrijven, met doorgaans een breed sortiment in relatief gezien kleine hoeveelheden zien we de lichtste omzetdaling per hectare. Met name de grotere bedrijven, waar veel gebruik wordt gemaakt van externe arbeidskrachten, zien de omzet per hectare in het najaar teruglopen met 8 tot 10%. Een verklaring hiervoor is enerzijds te vinden in de achterblijvende productie, anderzijds in de onervarenheid van het ingehuurde personeel. Tabellen 1, 2 en 3 geven de ontwikkeling van de omzet van boomkwekerijen met bos- en haagplantsoen in vergelijking met het najaar in voorgaande perioden weer. Er is een categorisering gemaakt naar oppervlakte, waarbij onder kleine boomkwekerijen bedrijven worden verstaan met een teeltoppervlakte tot tien hectare. Omzet per hectare Tabel 3: bedrijven 20 ha of groter: omzet per hectare 4 5

4 Boomkwekerijen: 0 t/m 10 ha Arbeidskosten Arbeidskosten per hectare Tabel 4: bedrijven 0 t/m 10 ha: arbeidskosten per hectare Boomkwekerijen: 10 t/m 20 ha Arbeidskosten per hectare Tabel 5: bedrijven 10 t/m 20 ha: arbeidskosten per hectare Boomkwekerijen: 20 ha of groter De schaalvergroting binnen de sector leidt tot een vraag naar personeel. De arbeidsvraag wordt op de binnenlandse markt nauwelijks vervuld, de instroom van Nederlandse werkzoekenden is gering. De arbeid wordt hoofdzakelijk verricht door arbeidskrachten uit Polen en andere Europese landen, al dan niet via uitzendbureaus. De terughoudende markt leidt met name bij kleine ondernemingen waar relatief weinig personeel werkzaam is tot de keuze voor uitzendbureaus. Deze keuze is flexibel, schept weinig verplichtingen, maar is relatief duur. De arbeidskosten per hectare laten bij kleinere boomkwekerijbedrijven dan ook een stijgende lijn zien. Middelgrote en grote boomkwekerijbedrijven maken veelal gebruik van buitenlandse arbeidskrachten, welke een seizoencontract hebben. Een stabiel aantal bedrijven maakt gebruik van het op projectbasis aanbesteden van werkzaamheden. Zowel de kleinere, middelgrote en grote boomkwekerijbedrijven maken steeds minder gebruik van eigen personeel. In het najaar werd nog gemiddeld 70% gebruik gemaakt van eigen personeel, dit loopt terug naar 55% voor het najaar. We zien steeds meer dat het werk wordt uitbesteed of dat een loonbedrijf wordt ingeschakeld. In tabel 4, 5 en 6 worden de arbeidskosten per hectare, gesorteerd op bedrijfsomvang weergegeven. De arbeidskosten zijn inclusief een ondernemersbeloning van ,- op basis van een half jaar ( ,- per fulltime meewerkende ondernemer). Arbeidskosten per hectare Tabel 6: bedrijven 20 ha of groter: arbeidskosten per hectare 6 7

5 Boomkwekerijen: 0 t/m 10 ha Kritische opbrengstprijs Kritische opbrengstprijs per hectare Tabel 7: bedrijven 0 t/m 10 ha: kritische opbrengstprijs per hectare Boomkwekerijen: 10 t/m 20 ha Kritische opbrengstprijs per hectare Tabel 8: bedrijven 10 t/m 20 ha: kritische opbrengstprijs per hectare De opbrengst per hectare die een bedrijf moet ontvangen om minimaal aan alle uitgaven, verplichtingen en privé-onttrekkingen te voldoen, wordt de kritische opbrengstprijs genoemd. Bij een afwachtende, door diverse factoren onder druk staande markt, in combinatie met stijgende kosten zien we deze prijs bij kleinere boomkwekerijbedrijven stijgen. Een boomkweker met bos-en haagplantsoen op een oppervlakte van minder dan tien hectare moet gemiddeld een opbrengst per hectare van behalen om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. De omzet per hectare in het najaar van lag bij deze bedrijven lager, de druk op een goed voorjaar is groot. De middelgrote en grotere bedrijven hebben een aanzienlijk lagere kritische opbrengstprijs, wat de noodzaak van schaalvergroting zichtbaar maakt. Dit kengetal is een gemiddelde en biedt geen inzicht in het gezinsinkomen van individuele bedrijven. De mate van financiering, investeringen, afschrijvingen en privéonttrekkingen kunnen de kritische opbrengstprijs op individueel niveau aanzienlijk beïnvloeden. Boomkwekerijen: 20 ha of groter Kritische opbrengstprijs per hectare Tabel 9: bedrijven 20 ha of groter: kritische opbrengstprijs per hectare 8 9

Verwachtingen voorjaar 2013 De weersomstandigheden in januari, waarbij de vorstperiode direct werd gevolgd door een regen-periode, geeft enige onzekerheid over het voorjaar 2013.

Zo n 60 tot 70% van de handel vindt doorgaans in het voorjaar plaats. De liquiditeitspositie blijft bij veel bedrijven een aandachtspunt.

6 Verwachtingen voorjaar 2013 De weersomstandigheden in januari, waarbij de vorstperiode direct werd gevolgd door een regen-periode, geeft enige onzekerheid over het voorjaar Er staat nog veel gewas dat nog afgeleverd moet worden, maar door de afwachtende markt mondjesmaat wordt afgeroepen. Het weer en de prijsontwikkeling kunnen het voorjaar maken of breken. Zo n 60 tot 70% van de handel vindt doorgaans in het voorjaar plaats. De liquiditeitspositie blijft bij veel bedrijven een aandachtspunt. We zien oplopende debiterensaldi, in vergelijking met najaar is de debiteurenstand gemiddeld met 12% toegenomen. De balans tussen toch leveren en wachten op betaling ten opzichte van het niet leveren bij onzekere betaling is steeds lastiger te vinden, mede gevoed door de liquiditeitsdruk. Een scherp debiteurenbeheer is dan ook noodzakelijk. Het arbeidsprobleem zal ook in de komende periode blijven bestaan. De zoektocht naar gekwalificeerd personeel is lastig. De boomkwekerij is gebaat bij het openstellen van de grenzen, zodat ervaren personeel terug kan keren. In het najaar is er ondanks bovenstaande zorgen aanzienlijk meer geïnvesteerd dan in voorgaande jaren. Bedrijven tot 10 hectare zoeken machinale oplossingen voor het arbeidsprobleem en investeren in plantmachines en rooiers. Ook grotere bedrijven zijn in het najaar van meer gaan investeren dan in voorgaande jaren, wat duidt op vertrouwen in de sector. Vertrouwen dat de sector verdient

Vergelijkbare documenten

Sectorrapport Bos- en haagplantsoen Najaar 2013

www.vanoers-agro.nl Van Oers Agro Hofdreef 24 4881 DR Zundert Postbus 88 4880 AB Zundert Sectorrapport Bos- en haagplantsoen T: +31 76 597 88 00 F: +31 76 597 88 99 E: agro@vanoers.nl Inhoudsopgave Terugblik