Dia 1 De kinderrug: meer dan zomaar een wervelbrug Dr Kristof Fabry UZA- ZNA paola kinderziekenhuis Antwerpen Dia 2 Wat is krom, wat is recht? Wat doet pijn? Wat is krom en pijnlijk Dia 3 Posturale problemen Structurele afwijkingen (zonder congenitale en neuromusculaire afw) Inflammatoire aandoeningen en tumoren
Dia 4 Posturale problemen Inspectie posterieur: positie schouders symmetrie flanken pigmentatie- naevus Dia 5 Posturale problemen Inspectie posterieur Palpatie cristae: lengteverschil? Mobiliteit: schober test Dia 6 Posturale problemen Inspectie sagittaal: Thoracale kyfose-lumbale lordose Posturale tonus
Dia 7 Posturale problemen Inspectie sagittaal Bending: Uitvlakken lordose Gefixeerde kyfose? Dia 8 Posturale problemen: wat is nog normaal? Invloed van: Vorm van skelet Laxiteit ligamenten Spierkracht psyche Dia 9 Posturale problemen Is een slechte houding oorzaak van gefixeerde kromming? Kan latere rugpijn voorkomen worden?
Dia 10 Posturale problemen: The back is the visible manifestation of the soul (C Morgenstern) rechte rug = eerlijk, recht door zee hij buigt niet Gebukt gaan Heeft een ruggegraat als een braadworst Dia 11 Klinisch belang van slechte houding Geen verband met scoliose Holle rug is beter dan flat back Ontwikkeling van gefixeerde kyfose wordt wel beinvloed door houding Dia 12 Posturale problemen: behandeling Wees pragmatisch Kine- sport Psych factoren onderkennen
Dia 13 Structurele afwijkingen Scoliosis Scheuermann (spondylolisthesis) Dia 14 Scoliosis Wat?: Laterale bending > 10 Infantiel Juveniel Adolescent Dia 15 Adolescente scoliose Asymmetrische groei van anterieur en posterieur deel van wervel: ROTATIE van posterieur deel van wervel naar de concave zijde Meestal thoracaal dextroconvex Hypokyfose thoracaal
Dia 16 Adolescente scoliose Scoliose doet geen pijn tenzij I. Ernstige lumbale curves II. Decompenseren van scoliose op latere leeftijd Dia 17 Adolescente scoliose: Behandeling Kine is geen bewezen behandeling Observatie zo cobb < 20 Brace behandeling zo cobb >20 met progressie en nog groeipotentieel Brace corrigeert niet, stopt progressie Te dragen 23/24h tot 2j postmenarchaal (risser 4) Dia 18 Adolescente scoliose: behandeling
Dia 19 Adolescente scoliose: behandeling Operatieve fusie zo cobb > 40 Dia 20 Ziekte van Scheuermann Gefixeerde kyfose (>50 ) Verkorting hamstrings en pectorales spieren Meestal thoracaal doch ook lumbaal (= pijnlijker) Dia 21 Ziekte van Scheuermann
Dia 22 Ziekte van Scheuermann: behandeling Fysiotherapie Brace zo > 50 Zelden operatief (> 80 ) Dia 23 Spondylolysis en spondylolisthesis Spondylolysis: defect in pars interarticularis Spondylolisthesis: afglijden van wervel Dia 24 Spondylolysis en spondylolisthesis: oorzaak Genetisch: dysplastisch pars interarticularis Mechanisch: lordose, hyperextensie Raciaal: 6,4% caucasisch 1,1% afrikaans >50% bij inuit
Dia 25 Spondylolysis en spondylolisthesis: diagnose Niet altijd symptomatisch Lumbale, mechanische pijn Pijn bij extensie Dia 26 Spondylolysis en spondylolisthesis: diagnose Graad 1: <25% Graad 2: 25-50% Graad 3: 50-75% Graad 4: > 75% Dia 27 Spondylolysis en spondylolisthesis: behandeling Meestal asymptomatisch Fysiotherapie: relaxeren lumbale spieren Brace (best met beenstuk): immobiliseert
Dia 28 Spondylolysis en spondylolisthesis: behandeling Chirurgische fixatie: bij blijvende pijn of progressie Dia 29 Inflammatoire aandoeningen Spondylitis, spondylodiscitis Juvenile rheumatoide arthritis Juvenile ankyloserende spondylitis (Intervertebrale discus calcificatie) Dia 30 Spondylitis en Spondylodiscitis Acute of chronische infectie van discus (zuivere spondylitis zz) meestal <10 j Staf aureus > streptococcus, E coli TBC
Dia 31 Spondylitis en Spondylodiscitis: Diagnose Acute rugpijn Kind wil niet staan of stappen Niet altijd sed, CRP, leucocytosis RX: laattijdig vernauwing discus Botscan en vervolgens MRI Dia 32 Spondylitis en Spondylodiscitis: Diagnose Dia 33 Spondylitis en Spondylodiscitis: Behandeling Breedspectrum AB (2-3 mnd) Corset ( antikyfoserend) Punctie (en evt drainage) zo niet beantwoordend aan AB of bij TBC
Dia 34 Spondylitis en Spondylodiscitis: Rheumatoide arthritis Atlanto- axiale instabiliteit bij poly-articulaire RA Dia 35 Spondylitis en Spondylodiscitis: juveniele ankyloserende spondylitis HLA B27 Meestal in 2 e, 3 e decade Sacro-Iliacaal gewricht kine Dia 36 Spinale Tumoren Zeldzaam 10% van bottumoren zijn gelocaliseerd in wervelkolom 85% is goedaardig
Dia 37 Spinale tumoren: diagnose Niet belastingsgebonden pijn (nachtelijke rugpijn) Scoliosis < 10j 70% is zichtbaar op rx Techn botscan mri Dia 38 Spinale tumoren: goedaardig Osteoblastoom Osteoid osteoma Aneurysmale botcyste Langerhans cell histiocystosis Dia 39
Dia 40 Spinale tumoren: kwaadaardig Ewing sarcoma Osteosarcoma Chordoma Chondrosarcoma (Leukemie kan ook rugpijn geven) (Intraspinale afw: astrocytoma, ependymoma) Dia 41 Praktisch: Wat te doen bij rugpijn? WAT VEROORZAAKT ERGE PIJN? lumbale of thoracolumbale Scheuermann Spondylodiscitis Tumoren fracturen Dia 42 Praktisch: Wat te doen bij rugpijn? WAT DOET MINDER PIJN? Spondylolysis, spondylolisthesis Erge lumbale scoliose Discushernia (z) Intraspinale afwijkingen (zz) Spierspasmen (meest freq)
Dia 43 Oorzaken van rugpijn in 100 patienten Veroorzakende diagnose Aantal Ernst van pijn Myogelosis 17 + Spondylolysis 9 ++ Lumbale Scheuermann 7 +++ Fractuur 2 +++ Ernstige lumbale scoliose 2 ++ Tumor 2 +++ Intraspinale anomaly 1 + Juvenile RA 1 + Discushernia 1 ++ Spondylodiscitis 1 +++ Totaal 43 Dia 44 Oorzaak van rugpijn In 100 patienten Niet veroorzakende diagnose lengteverschil 12 Thoracale Scheuermann 7 Milde scoliose lumbaal 6 Thoracale scoliose 5 Congenitale anomalie 4 Totaal 34 Geen diagnose 23 Dia 45 Praktisch: Wanneer RX? Symptoom Waar? Omstandigh Tentatieve D Lokale pijn Uitstralen de pijn Nek,DWZ of LWZ Lumbosacr. benen Akuut, atr Torticollis of spierspas me Wanneer rx 4w Welke RX CWZ/DWZ/ LWZ F/P Akuut, tr fractuur direct CWZ/DWZ/ LWZ F/P chron Tumor, inflam direct CWZ F/P/DWZ/ LWZ Botscan, mri Chron, atr lysis direct Lumboscr. F/P, evt 3/4 Pos hernia direct LWZ f/p neurologie mri
Dia 46 Praktisch: Wanneer RX? Symptoom Waar? omstandigh Tentatieve Wanneer Welke RX diagnose RX deformiteit Nek Bij geboorte torticollis geen nek Zonder Klippel-feil Niet Cwz f/p, spierspanning dringend dens Dorsaal/lum Gibbus >5 scoliosis direct Full spine baal f/p dorsaal kyfose scheuerman direct Fulle spine f/p Dia 47 Praktisch: behandeling rugpijn Zo specifieke diagnose: cfr pathologie Meerderheid is spierspanning of geen diagnose Dia 48 Praktisch: behandeling BEWEGEN Dagelijks Initieel kan fysiotherapie pijn verergeren Niet te snel turnverbod