EEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL. Congres WVV Brugge 13 oct. 2012

Transcriptie

1 BEELDVORMING EN INSCHATTING VAN RISICO'S PH. MONDET, M.D. EEN BENADERING VAN DE TRAUMATISCHE LUMBALE ZUIL Congres WVV Brugge 13 oct. 2012

2 WERVELZUIL : GEEN GEMAKKELIJK BEESTJE

3 De moderne ambulanciers

4 Het principe is eenvoudig Voor zover intact zijn het ALL en PLL uw bondgenoten

5 Op elk van die zones kan een fractuur voorkomen ANATOMISCHE TOPOGRAFIE Corpus / pedikels / lamina / processus transversus / processus spinosus /kanaal

6 Houding? Er wordt te vaak in paniek gehandeld : overleg! Het ongevalsmechanisme is belangrijk: welk type trauma? Grijp niet onmiddellijk naar de CT of NMR: dat kan perfect in een 2 de tijd Agitatie van het slachtoffer kan een CT of NMR nutteloos maken

7 De gantry van de CT-Scan Er zijn beperkingen in de (buik)omtrek van het slachtoffer Hou rekening met de stretcher

8 De C-boog: niet spectaculair, wel nuttig en toepasbaar Dit toestel laat toe onder elke incidentie RX-beelden te bekomen, eventueel met 3D-reconstructies.

9 De conventionele RX Gebruik in follow-up of om focus te bepalen, kwalitatieve DR vaak niet mogelijk in acute fase, zeker geen staande opnames. Overweeg de C-boog

10 De axiale CT-scan met sagittale en coronale reconstructies Evaluatie van het impact van de wervelfractuur en implicaties op de canalaire inhoud Is zeker in eerste fase de handigste tool, globaal onderzoek kan aangevuld worden met specifieke focus met fijnere coupes

11 MRI: de meest aangewezen techniek voor de evaluatie van de canalaire inhoud en de weke delen Let op de hematoomvorming, de reductie van het beenderig spinaal kanaal, de tilt van het corpus L4 bij een verder normale, jonge WZ

12 Workout met MRI, CT en RX Vaak worden de 3 technieken aangewend om een zo accuraat mogelijk beeld te krijgen van de diverse letsels.

13 Mechanisme flexie/asdruk/torsie

14 Distributie van traumaletsels van de WZ

15 INCIDENTIE VAN TL- FRACTUREN 1/3 de van alle fracturen van de wervelzuil zitten in de thoracolumbale streek, 2/3 cervicaal 2/3 fracturen tussen T12 en L2

16 Thoracale zuil: het lelijke eendje Vaak miskend ocharme

17 Thoracale zuil investigeren is een must Help!!

18 Mixed multifocal

19 Thoracaal duraal letsel

20 Waarom meer fracturen TL regio? Is de zone met de grootste mobiliteit (exc. CWZ) waar ook rotatie-amplitude groot is Geen stabilisatie door ribben of sternum Geen stabilisatie door bekkengordel Facetgewrichten staan onder een hoek van ca90, wat quasi geen rotatie toelaat, alleen flexie en extensie

21 Frequentie bij kinderen? Hoogste incidentie fracturen op T4, T5 en L4 Vaak multifocaal Specifiek onderzoeksprotocol op beeldvorming: overview MRI Vermijden van hoge stralingsbelasting Ultra low dose scanner

22 Standaard RX Eenvoudig en relatief goedkoop Focus op letsel voor verder onderzoek Bekken niet vergeten Opzoeken subtiele tekens: Paraspinaal hematoom, verbreding interspineuze afstand, pediculaire verplaatsing etc. Propedeutiek van de traumatische zuil

23 CT scan Toegankelijk onderzoek met CT op spoedafdelingen Levels +1, zero, -1 Coupes 3-4 mm, overlapping Vensters bot en weke delen Coronale en sagittale reconstructies Beste techniek voor botletsels, kanaalstenose, lamina en pedikels 3D is meer spectaculair dan nuttig Let op met artefacten door misvorming, bv scoliose

24 MRI Letsels van het myelum Myelische bloeding Epidurale hematomen Oedeem Geassocieerde discus hernia

25 4 MECHANISMEN 1. Hyperflexie 2. Flexie-distractie (fractuur van Smith) 3. Flexie-rotatie 4. Axiale compressie (burst fracture)

26 De 3 kolommen volgens Denis

27 1. HYPERFLEXIE Het meest frequente type Compressie van de anterieure zuil Distractie van de posterieure elementen De compressie kan zowel anterieur als lateraal Veroorzaakt of kyfose of scoliose

28 Typisch flexietrauma Differentiatie traumatische fractuur door osteoporose

29 Hyperflexietrauma Identiek mechanisme Rotatie/posterieure distractie

30 2. FLEXIE-DISTRACTIE TYPISCH L1-L3 2 MECHANISMEN OVERSTRETCH VAN DE MIDDEN EN POSTERIEURE KOLOM MET SECUNDAIRE RUPTUUR VAN DE ANNULUS FIBROSUS HYPERFLEXIE OP EEN AS ANTERIEUR VAN HET ALL = FRACTUUR VAN CHANCE (SEAT BELT INJURY)

31 DE FRACTUUR VAN CHANCE SPLIT FRACTURE DOORHEEN PROCESSUS SPINOSUS, PEDIKELS, LAMINAE DISRUPTIE VAN DE SPINALE LIGAMENTEN DISTRACTIE VAN DE DISCUS EN FACETGEWRICHTEN INSTABIELE FRACTUUR

32 Smith / Chance / Horizontal

33 Flexie + posterieure fractuur facet

34 Complexer gemengde type

35 3. FLEXIE-ROTATIE TRAUMA KOMT MINDER VAAK VOOR ZEER ERNSTIG TRAUMA MET VAAK NEUROLOGISCHE LETSELS PARAPLEGIE KAN OOK RIBFRACTUREN VEROORZAKEN

36 4. AXIALE COMPRESSIEFRACTUUR BURST FRACTURE VERICALE DISCUSHERNIA DOOR INBRAAK IN DE DEKPLAAT KOMT VOOR VAN T9 TOT L5 MINDER DAN 10% MULTIFOCAAL RETROPULSIE VAN BOTFRAGMENT IN SPINAAL KANAAL POSTEROLATERALE FRACTUREN NEUROLOGISCHE LETSELS

37 Burst fracture

38 Veel subtypes, gemengde letsels Of wat dacht u van deze situatie?

39 EXTRADURALE LETSELS TRAUMATISCHE DISCUSHERNIA SPINAAL EPIDURAAL HEMATOOM BEIDE KUNNEN NEUROLOGISCHE COMPRESSIE VEROORZAKEN

40 Traumatische discus hernia Vraag is of er reeds een hernia bestond

41 Het spinaal epiduraal hematoom

42 QUID POSTOPERATIE? Overweging van standaard RX CT moeilijk zelfs met artefactsuppressie MRI moeilijk door susceptibiliteitsartefacten Het Kümmel-fenomeen: posttraumatische collaps

43 Het Kümmel fenomeen Posttraumatische collaps kan weken na het trauma voorkomen en nopen tot controle beeldvorming

44 references Clifford R. Wheeless, III, MD. Radiology of Skeletal Trauma Lee Rogers 3th Edition Churchill Livingstone The Ugly Duckling Walt Disney Disney productions

45 TAKE HOME MESSAGE SPOEDOPNAME: START MET C-Boog en CT SCAN NA ADVIES NEUROLOOG IS MRI NUTTIG WEINIG NUT VAN STANDAARD RX UITZ INDIEN C-BOOG BESCHIKBAAR FOLLOW-UP/ TECHNIEK KEUZE IN FUNCTIE VAN DE HEELKUNDIGE OPTIES EN EVT NEUROLOGISCHE VERWIKKELINGEN

46 Vaak huilen met de pet op

47 THANK YOU