1 PILOOTPROJECT IEPER WELTMERZ (*) om de zwaarte van de uitgemolken oorlog te verlichten Synopsis De leerlingen van het laatste jaar Toegepaste Beeldende Kunst uit werken samen met een groep mensen met een verstandelijke handicap en onder begeleiding van hun docenten en drie externe kunstenaars rond Dada (kunst als antwoord op de gruwel van de Grote Oorlog). (*) De titel is een plaksel van Welt en Merz. De zinspeling met de Weltschmerz in relatie tot de tragiek van de Grote Oorlog ligt erin vervat. Partners: Technisch Instituut Heilige Familie Secundair Kunstonderwijs 6 jaar Toegepaste Beeldende Kunsten Projectleiding: Opsomer Vzw Wit.h, - Kortrijk Sociaal-artistieke werkplek voor personen met een verstandelijke beperking die zich artistiek wensen te ontplooien. Projectleiding: Luc Vandierendonck Diogenes/atelier Minnehuis - Wervik Kunstenaars met een verstandelijke handicap. Projectleiding: Ellen Desender De Lovie - Proven Kunstenaars met een verstandelijke handicap. Projectleiding: Birgit Provoost JOC- Werkplek tijdens werkweek Projectleiding: Klaas Kindt Cultureel centrum Het Perron - Tentoonstelling Projectleiding: Els Verlinde Inhoud: WELTMERZ. De herdenking van het begin van Wereldoorlog I wordt via een bijzondere artistieke insteek belicht, namelijk via kennismaking met de wereld van het dadaïsme (een anti-oorlog kunststroming al, begin 20 ste eeuw).
2 Inspiratie Het uitganspunt van dit traject is een dumping. Tijdens de eerste wereldoorlog werden in dumpings aangelegd. Dit waren plekken waar iedereen materiaal kon achterlaten dat hij zelf niet meer kon gebruiken ( of dat hij ergens aan het front had gevonden). Iemand anders kon dan vrij van die berg materiaal meenemen dat hij het wel kon gebruiken. Willekeurige verzamelingen aanleggen is ook in de hedendaagse kunst een beproefd werkstuk met doorgaans een bijzonder resultaat (cf Jan Hoet, Joseph Beuys, e.a.). Vandaar dat één aspect van het dadaisme specifiek wordt belicht: de Merz(bau) van kunstenaar Kurt Schwitters, die de rode draad vormt van de artistieke zoektocht. Een tracé wordt uitgewerkt waarin collage, assemblage maar ook verkenning van performance, video en klank/muziek aan bod komen. Studenten (laatstejaars uit de Afdeling Beeldende Vorming van het Instituut Heilige Familie uit ) en vijf kunstenaars met een verstandelijke handicap, waarvan 3 uit Diogenes/atelier Minnehuis en 2 uit De Lovie, werken een gans schooljaar rond dit thema, onder begeleiding van hun vakdocenten en 3 externe kunstenaars. Cabaret Volontaire: Daarnaast vindt er maandelijks een Café Volontaire plaats in, in een afgehuurde caféruimte. (Naar analogie met Cabaret Voltaire, de artistieke verzamelplaats van de dadaïsten destijds) In de Cafés Volontaires vinden performances plaats, door externe kunstenaars maar ook door de docenten, de studenten én de kunstenaars met een verstandelijke beperking. Werkweek Tijdens een werkweek (buiten de school) waarop alle leerlingen, kunstenaars met een verstandelijke handicap, begeleiders en externe kunstenaars aanwezig zijn, worden er (beeld- en klank) installaties gebouwd rond het thema dada Tentoonstelling: Het ganse werkproces mondt uit in een tentoonstelling in CC Het Perron. DIGITAAL VERSLAG VAN HET TRAJECT : Minstens 2 leerlingen kiezen er voor om als opdracht een geversteam te vormen. (het zou ook een groepje van 3 kunnen zijn: 2 leerlingen en één mentale kunstenaar) Dat gevers-team maakt een digitaal van het ganse traject. Dat team wordt gecoached en ondersteund door het mutimediaal atelier en indien mogelijk door één of twee stagestudenten uit de specifieke lerarenopleidingen van KASK of Sint-Lucas Beeldende Kunsten uit Gent. Leerlingen die echt willen leren filmen, monteren en digitaal archiveren kunnen hierbij erg veel leren.
3 Het is wel belangrijk dat dit - zowel door de leerlingen als door de docenten gezien wordt als een volwaardige, evenwaardige opdracht als die van de andere leerlingen. Het traject heeft 2 niveaus: - enerzijds het eigenlijke traject, de werkweek en de tentoonstelling - anderzijds: het digitaal documenteren van dat ganse proces en zorgen dar er een eindproduct overblijft dat in de tijd blijft bestaan (op het platform). De leerlingen zijn verantwoordelijk voor het tot een goed einde brengen van die 2 lijnen en dat betekent: 1. dat de leerlingen kunnen kiezen: ofwel doen ze hun stage, ofwel stellen ze zich verantwoordelijk voor de 2 lijn: minstens 2 leerlingen vormen een geversteam dat instaat voor het documenteren en archiveren van het hele project (dat is dan hun opdracht) (dat team wordt specifiek gecoached en ondersteund door het mutimediaal atelier) 2.de workload voor dat team verschilt van dat van de andere leerlingen: misschien hebben ze het in het begin wat makkelijker (want ze hoeven zelf niets te bedenken), maar zij moeten na het afsluiten van het project wel doorwerken tot het eindresultaat van het project op het platform staat (het eindresultaat van het project zijn niet enkel de stage-filmpjes en de evaluaties, maar echte webpagina's bestaande uit tekst + filmpjes) 3. hoe accurater zij het proces opvolgen en bijhouden, hou sneller ze het materiaal verwerken, hoe makkelijker het op het einde zal zijn om het proces af te sluiten. TRAJECTVERLOOP PRAKTISCHE VOORBEREIDING TRAJECT Overleg met docenten en partners. periode: juni- september eindproduct: inhoudelijk scenario en uitgewerkte productieplanning project personeel: PB VOORBEREIDING TRAJECT DOOR MULTIMEDIAAL ATELIER Voor het traject start (en doorheen het traject) moet er content aangemaakt worden en op het platform geplaatst, die de deelnemers aan het project ondersteunt: - de resultaten van de labo-trajecten 2011-12 - inspiratiefilms, archief en tutorials. Periode: januari 2012-september 2013 Personeel: multimediaal atelier (PB, Dries Moreels, Bénédicte en Shabini)
4 WERKING MET DE LEERLINGEN. Periode: september 2012- juni 2013 Sessie 1. Introductie-sessie (20 september 2012) Op donderdag 20 september 2012 introduceert dichter Peter Holvoet- Hanssen de ziel van het dadaïsme. Leerlingen en kunstenaars met een beperking trekken er samen een ganse dag op uit, met een voormalige lijnbus doorheen de frontstreek. De tocht eindigt in het Talbot House te Poperinge waar we de dumpings leren kennen die een belangrijke rol zullen spelen in dit project. (Dumpings waren tijdens WO.I plekken waar iedereen materiaal kon achterlaten die hij zelf niet meer kon gebruiken, of dat hij ergens aan het front had gevonden. Iemand anders kon dan vrij van die berg materiaal meenemen indien hij het wel kon gebruiken). Het zou goed zijn mochten de studenten hier reeds informatie krijgen over het. Dan kan wie daar deel daar deel wil van uitmaken meteen beginnen. Uitleg over het geversteam (bedoeling, werking, eindresultaat). Het eversteam is ideaal voor wie echt wil leren filmen, monteren en digitaal archiveren. Dit team wordt specifiek gesteund en gecoached door het atelier Belangrijk: dit is een volwaardige opdracht die doorloop tot het einde van het schooljaar, en evenzeer geëvalueerd wordt. Verder verloop van het traject Lessen op school: De deelnemers met een verstandelijke beperking volgen diverse klassen mee op de school (waarnemingstekenen, grafiek,...) gedurende het ganse schooljaar. Café Volontaire Daarnaast is er maandelijks een Café Volontaire (zie hoger) Het gevers-team maakt een digitaal van al deze activiteiten. Ze filmen en archiveren wat er gebeurt. Sessie 2. Werksessie. (05/10/2012) Tijdens de werksessies wordt het gevers-team begeleid door het atelier (en eventueel door de stagestudenten van KSK en/of Sint Lucas). Realisaties van het geversteam kunnen tijdens de Cafés Volontaire getoond worden (als work in progress). De werksessies met het gevers-team vallen op de vrijdagnamiddagen waarop er s avonds Café s Volontaires georganiseerd worden. Sessie 3. Werksessie. (09/11/2012) Sessie 4. Werksessie. (07/12/2012) Sessie 5. Werksessie.
5 (11/01/2013) Sessie 6. Werksessie. (08/02/2013) Sessie 7. Werksessie. (08/03/2013) Werkweek (22 26 april 2013) Tijdens de werkweek krijgt het ganse project vorm. De deelnemers werken onder begeleiding van externe kunstenaars onder meer aan: - een soundscape (ism Damien Magnette) - een actieve videoinstallatie (ism KoenMoerman) - en een ruimtelijke installatie (ism Nick Ervinck) Verslaggevers-team. Het geversteam filmt en archiveert wat er gebeurt. Interviews De leerlingen en kunstenaars vertellen voor de camera over hun ervaringen. Tentoonstelling 29/04 03/05 tentoonstelling in CC Het Perron. Het geversteam filmt en archiveert wat er gebeurt. Interviews De leerlingen en kunstenaars vertellen voor de camera over hun ervaringen. Afsluit moment. 17/05/2013 Grote afsluit met ouders en genodigden in het Perron. Dit afsluitmoment is tevens een tussentijds toonmoment zvoor het work in progress van het geversteam. Specifieke Werksessie : Na 17/05/2013 met andere woorden NA het afsluiten van het eigenlijke project is er nog minstens één werksessie met het gevers-team voor de nabewerking: afwerken filmpjes - + begeleidende teksten en het verzamelen van het materiaal (indien nodig kan dat meer dan één sessie zijn). WERKING MULTIMEDIAAL ATELIER Verwerking door multimediaal atelier (afwerking films, uitschrijven teksten, inbedden in platform, enz.) periode: juni sept 2013
6 EINDRESULTAAT: Publicatie op platform voor mediawijsheid (sept 2013) SCHEMA Datum Inhoud Resultaat Locatie Betrokkenen Fase 1: VOORBEREIDING TRAJECT MET DE DOCENTEN Juni - augustus Overleg met docent Concept traject /Gent Paul en 24 augustus Overleg met partners Afspraken () Kortrijk Paul en Vakdocenten Luc (Wit.h) 30 aug 9 sept Uitwerking traject Stappenplan /Gent Paul en 20 september Input, Inspiratie en opdracht 5 oktober Werksessie 9 november Werksessie 7 december Werksessie 11 januari Werksessie 8 Februari Werksessie 8 Maart Werksessie 22-26 april Fase 2: WERKING MET DE LEERLINGEN Werkweek Leerlingen begrijpen opdracht Tentoonstelling bouwen Busreis door Frontstreek, Talbothouse Peter Holvoet-Hanssen Docenten Leerlingen, Mentale kunstenaars Alle docenten Alle leerlingen Alle mentale kunstenaars Externe kunstenaars 29 april -3 mei Tentoonstelling Toonmoment en evaluatie Alle docenten Alle leerlingen Alle mentale kunstenaars Externe kunstenaars
7 Fase 3. WERKING MET VERSLAGGEVINGSTEAM 17 mei Afsluitmoment Toonmoment geving (work in progress) Na 17 mei Specifieke werksessie Alle docenten Alle leerlingen Alle mentale kunstenaars Externe kunstenaars nabewerking FASE 4. WERKING MULTIMEDIAAL ATELIER Juni-september Verwerking materiaal Resultaten voor het platform worden afgewerkt en online geplaatst. Gent EINDRESULTAAT: Publicatie op platform Paul Bénédicte Shabini