NATIONAAL ONDERZOEK KWALITEIT WEBWINKELS 2003



Vergelijkbare documenten
E-resultaat aanpak. Meer aanvragen en verkopen door uw online klant centraal te stellen

Onderwerp: Tech monitor: Betalen van internetaankopen (MOB/WME/ /kle)

DEFINITIEVE ANTWOORDEN

Hoe shopt en betaalt Generatie Z? CCV & Innopay! Onderzoek: januari 2015!

Het Nationale Klantbelevingsonderzoek 2012 (preview) Beleef en beïnvloed de klant!

Bakker Hillegom verhoogt omzet met nieuwe webwinkel

Dashboards in Google Analytics. Inhoud 1. KPI s voor dashboards... 2

01/05. Websites Nederland over. Mobile marketing. Whitepaper #03/2013. Mabelie Samuels internet marketeer

Pieter Geneugelijk 4H3

Zit de online burger wel online op u te wachten? Door: David Kok

Klantonderzoek: de laatste inzichten!

Online marketing succesvol inzetten: content strategie

Wat is Inbound Marketing?

Bijna elf miljoen Nederlanders kochten vorig jaar. Geen last van opdringerige verkopers. Online winkelen

Het Online Marketingplan. Het Social Media Plan als onderdeel van het Marketing Plan

47% van de Nederlandse marketeers vindt zijn marketingkennis van online mogelijkheden te beperkt

ecommerce praktijkervaringen

Verkoop informatie. Web winkel in kinder educatief speelgoed en leer/spel materiaal. Inleiding

11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen

WEBSHOP. Geld verdienen met een online winkel

Wij helpen u met het vergroten van de omzet, het verbeteren van het serviceniveau en/of het verbeteren van de communicatie.

MIX NATIONALE DHZ SESSIE 2015 ON- EN OFFLINE INTEGRATIE IN RETAIL

Creat4u. COMPLETE WEBSITE. voor ondernemers. 47,50,- per maand zonder opstartkosten. ONZE VOORDELEN! EEN ALL-IN WEBSITE

Magnutude 2012: Neemt ecommerce de plaats in van ERP? Een discussie over actuele ontwikkelingen. 18 september André Damsteegt Eric Soonius

Online Marketing Vraagstuk: Conversie Marketing Datum: juni 2016

Gedurende onze jarenlange ervaringen met verkoop hebben wij een sterke evolutie meegemaakt in het aankoopgedrag van onze consumenten.

Vanwege het belang van een goede positionering in de zoekmachines maakt dit standaard onderdeel uit van alle door Webstijl ontwikkelde websites.

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly

Licht op de energiemarkt. Inzicht in markt en consument door de tijd heen. GfK Panel Services Benelux

DRIVING BUSINESS. Werkplaats orders genereren met Social Media

Organiseren. werkt! Krijg meer overzicht,, structuur en (tijd) winst! Germo Bekendam Karlijn L Ortye

Waarom is de methode van ANWB Groene Energieveiling effectief en eenvoudig?

FBTO voorspelt binnen 24 uur na lancering het resultaat van een online campagne.

GRATIS content TIPS & ideeën die jij zelf kan gebruiken voor je eigen (bedrijfs)website! #SchrijvenVoorBedrijven JasperVerelst.be

Stap voor stap professioneler aan de slag met Google Analytics via het Web Analytics Maturity Model

Al met al niet de meest sterke marketinguitspraken maar wel uitspraken die ik regelmatig tegenkom.

Noort Organisatie Ontwikkeling

Online schoenen kopen Schoenportaal Online schoenen kopen

Privacyverklaring. Waarom verwerken wij die persoonsgegevens? Wij verwerken persoonsgegevens voor de volgende doelen:

Digitalisering van een familiebedrijf.

E-COMMERCE IN DE CAMPINGSECTOR

Case 4: Consultancy KC Tennis

Begrippenlijst Inzicht in de wereld van big data, marketing en analyse

Praxis Analytics & Big Data Expertgroep di. 8 sep 2014

CATEGORY LEAD FASHION

ONDERZOEKSRAPPORT CONTENT MARKETING EEN ONDERZOEK NAAR DE BEHOEFTE VAN HET MKB IN REGIO TWENTE AAN HET TOEPASSEN VAN CONTENT MARKETING

Voorbereiding website

Succesvol dankzij internet

Frans de Hoyer GW Management. Marketing (mystery ) nieuwsbrief Social media voor de Automotive. De wereld is veranderd

RAISE THE BAR INTERSHOP ROADTRIP Workshop Channel Conflict: directly to the customer at home

10 FACEBOOK TIPS VOOR BEDRIJVEN

Toekomst van uw biologische boerderijwinkel.

18 december Social Media Onderzoek. MKB Nederland

Als u een gebruiker bent van de website, zullen we informatie over u vergaren als u:

Digitale marketing: kansen en mogelijkheden

Whitepaper Mobile commerce

ONLINE VIDEO MONITOR 2013 CUSTOMER TOUCHPOINT

10 GOUDEN REGELS VOOR HET GEBRUIK VAN SOCIAL

ZIGGO GAMED! Tijdens het Marketing & Insights Event (MIE) hebben Nicole Verhoeven (Customer. Hufen (Consultant & Concept Developer

Privacyverklaring. Waarom verwerk ik die persoonsgegevens? Ik verwerk persoonsgegevens voor de volgende doelen:

UNIT4 Multivers Extended Websolutions

VERSIE 2.5 WELKOM. Zo start je een webwinkel. Door: Pieter Smits

Consumententrends: ROPO is essentieel deze kerst

Deli XL

Wat kan B2B leren van B2C

User Centered Design en CRO. Gastcollege Windesheim Marlies Wilms Floet

Clicks en Bricks versterkt het Retail concept.

Inleiding CUSTOMER TOUCH MODEL. Is het mogelijk klanten zo goed te kennen dat je kunt voorspellen wat ze gaan kopen voordat ze dat zelf weten?

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.

Performance Scan UWV.nl en Werk.nl in opdracht van FNV

Tekst en Uitleg. typisch. weer iets van. Apograaf grafische vormgeving drukwerk - ipublishing en speaker-support

15. Google Tag Manager

WHITEPAPER. De mystiek van Mystery shopping ontrafeld. De visie van PIM

Webpositie....als u weet wat uw concurrenten doen kunt u het altijd beter doen...

Hoe intelligent of dom is Nederland? De resultaten van het Nationaal BI Survey 2006

Verbeter de upselling. marketing met de Alletha Mailingtool

Klik&Steen Dashboard. Wat zijn nou interessante statistieken bij websites?

Onderzoek TNS NIPO naar thuiswinkelgedrag en de bekendheid van het Thuiswinkel Waarborg in Nederland

Meer succes met je website

D e i n d e l i n g v a n j e w e b s i t e

Privacyverklaring. Waarom verwerken wij die persoonsgegevens? Wij verwerken persoonsgegevens voor de volgende doelen:

ZALMEN, HARINGEN, en de SERVICE LOGICA. Luk Warlop KU Leuven & Norwegian Business School

Online Storytelling met uw interactief jaarverslag

Uw doelgroep online bij Marktplaats.nl. 14 februari 2008 Kiliaan Toorenaar

Sinterklaas Privacy statement

W H I T E P A P E R I N 5 M I N U T E N J U N I De app in een goede mobiele strategie

Privacyverklaring. Waarom verwerken wij die persoonsgegevens? Wij verwerken persoonsgegevens voor de volgende doelen:

PRIVACY BELEID CONFORM DE HAAN LAW. Privacy Beleid

Hoe begin ik een webwinkel? Alles wat je moet weten

17 omzetverhogende marketing tips

Banken en verzekeraars zijn niet onderscheidend genoeg

Google AdWords Tips Stefan Rooyackers

10 WEB DESIGN TIPS VOOR EEN SUCCESVOLLE WEBSITE

CATEGORY LEAD HOME & LIVING

Privacyverklaring Rekladruk

Professioneel Communiceren. Advies rapport : Online betalen X- treme 21. Titelblad. Klas: CMD2C. Rick van Willigen Jonathan Reijneveld

WebCast Snel en effectief live uw doelgroep bereiken via het web

Case 4 Consultancy. 28 April F.J.H. Bastiaansen. D.A.J. van Boeckholtz. Minor Online Marketing

6.1 De Net Promoter Score voor de Publieke Sector

Hoe kunt u keihard meer verkopen? Van reclame mag je keiharde resultaten verwachten

Transcriptie:

NATIONAAL ONDERZOEK KWALITEIT WEBWINKELS 2003 Ter gelegenheid van: 5 november 2003 Images.com/CORBIS

NATIONAAL ONDERZOEK KWALITEIT WEBWINKELS 2003 Auteurs: Joost Steins Bisschop Bob Pijl Geert-Jan Smits. Copyright Jungle Rating / The Rating Company B.V. Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Jungle Rating. Alle rechten voorbehouden. Jungle Rating / The Rating Company B.V. (T) 020 330 9 664 (E) info@junglerating.nl 2

1. VOORWOORD Nationaal Onderzoek Kwaliteit Webwinkels 2003 Jungle Rating beoordeelt voor het derde jaar op rij de effectiviteit van webwinkels binnen drie sectoren. Welke webwinkel weet op dit moment de bezoeker het beste te verleiden tot het doen van een aankoop? Jungle Rating, het Amsterdamse internetadviesbureau, voert in samenwerking met Thuiswinkel.org in de maanden september en oktober een onderzoek uit naar de kwaliteit van de Nederlandse webwinkels. In het onderzoek staat de kwaliteit van het verkoopproces van een aantal geselecteerde webwinkels op internet centraal. De aan het onderzoek ten grondslag liggende methodiek is ontwikkeld door de Vrije Universiteit Amsterdam en garandeert betrouwbare resultaten (Verhagen, T. 1999). In totaal meten de experts van Jungle Rating de websites op meer dan 200 variabelen, verdeeld over 14 dimensies. Voorbeelden van onderzoeksdimensies zijn: breedte en diepte van geboden informatie, kwaliteit van interactie en advies, navigatiegemak en visuele ervaring. De door Jungle Rating geselecteerde webwinkels zijn verdeeld over een drietal sectoren: Warenhuizen, Home Entertainment en Kleding & Accessoires. Tot de geselecteerde webwinkels behoren De Bijenkorf, Kijkshop, Klingel, Neckermann, Otto, Quelle, Wehkamp (warenhuizen), Bart Smit, Bol.com, Bruna, Dixons, ECI, Free Record Shop (Home Entertainment), Bon Á Parte, Christine le Duc, Hunkemöller, Perry Sport en Yves Rocher (Kleding & Accessoires). De resultaten van het onderzoek worden tijdens het 6e enederland Congres op 5 november 2003 te Figi Zeist bekend gemaakt. Dit congres wordt verzorgd door onder andere Thuiswinkel.org en ECP.nl. Naar aanleiding van het onderzoek worden beste praktijkvoorbeelden behandeld en toekomstverwachtingen uitgesproken. Verschenen in: Thuiswinkel.org Info Jaargang 3, nr. 3 Datum: september 2003 3

2. ONDERZOEKSVERANTWOORDING 2.1 Peildatum Het onderzoek is uitgevoerd in de maanden september en oktober 2003. De peildatum van het concurrentieonderzoek is 22 oktober 2003. Veranderingen in de onderzochte websites die na deze datum zijn doorgevoerd, zijn niet in het onderzoek opgenomen. 2.2 Wetenschappelijk onderzoeksmodel De aan het onderzoek ten grondslag liggende methodiek is ontwikkeld door de Vrije Universiteit Amsterdam en garandeert betrouwbare resultaten. In totaal meten de experts van Jungle Rating de kwaliteit van het verkoop- en serviceproces op 242 variabelen, verdeeld over 14 dimensies. Voorbeelden van onderzoeksdimensies zijn: breedte en diepte van (product) informatie, kwaliteit van interactie en advies, navigatiegemak en visuele ervaring. Een hoge score betekent dat het verkoopproces, ten opzichte van naaste concurrenten, relatief goed wordt ondersteund, wat naar verwachting resulteert in een hoger aantal verkopen via het internetkanaal. Dit jaar is voor het eerst een weging toegekend aan de verschillende onderzoeksdimensies. Diverse wetenschappelijke studies tonen aan dat een viertal dimensies een sterke relatie bezitten met succes op internet (lees: conversie ratio). Dit zijn: Informatie, Kwaliteit van het bestelproces, Toegankelijkheid en Interactiviteit. In dit onderzoek zijn deze dimensies in de eindbeoordeling twee keer zo zwaar meegewogen als de overige dimensies. 4

2.3 Deelnemers In het onderzoek zijn in overleg met Thuiswinkel.org de volgende webwinkels meegenomen: Warenhuizen Home entertainment Kleding & assessoires Bijenkorf Kijkshop Klingel Neckermann Otto Quelle Wehkamp Bart Smit BOL.com Bruna Dixons ECI Free Record Shop Bon A Parte Christine le Duc Hunkemöller Perry Sport Yves Rocher Onderstaande figuur is een schematische weergave van het onderzoeksmodel. De onderzoeksdimensies zijn verdeeld over een viertal processtappen: informeren, adviseren, offreren en servicen. Daarnaast onderkent het model drie website eigenschappen : Toegankelijkheid, Interactiviteit en Zintuiglijkheid. De dimensies met het predikaat extra belang wegen in de eindbeoordeling twee keer zo zwaar als de overige dimensies. Deze dimensies zijn in figuur 1 onderstreept. PROCES STAPPEN Informeren Adviseren Offreren Servicen Informatie Verzameling Netwerken Productaanbod Vergelijking Advies Customisatie Verkrijgbaarheid Offerte Overeenkomst Service & Support Sector Shopping WEBSITE EIGENSCHAPPEN Toegankelijkheid Interactiviteit Zintuiglijkheid Figuur 1: Weergave van het onderzoeksmodel Gebaseerd op werk van Verhagen, T. 1999 In de bijlagen worden de dimensies nader toegelicht. 5

3. RESULTATEN BENCHMARK 3.1 Algemene resultaten De volgende grafieken tonen de top-5 webwinkels voor de drie onderscheiden sectoren. Voor de berekening zijn de scores per dimensie (14) berekend en vervolgens gemiddeld, de weging van de dimensies in acht nemend. Top-5 Warenhuizen Wehkamp Neckermann Otto Kijkshop Bijenkorf 10% 20% 30% 40% 50% 60% Tabel 1: Top 5 binnen de sector Warenhuizen Top-5 Home Entertainment BOL.com Bruna Free Record Shop Bart Smit Dixons 10% 20% 30% 40% 50% 60% Tabel 2: Top 5 binnen de sector Home Entertainment 6

Top-5 Kleding & Accessoires Perry Sport Bon 'A parte Christine le Duc Yves Rocher Hunkemoller 10% 20% 30% 40% 50% 60% Tabel 3: Top binnen de sector Kleding & Accessoires 7

3.2 Resultaten per onderzoeksdimensie Onderstaande grafiek toont het gemiddelde van de scores van alle onderzochte webwinkels op de 14 dimensies. De figuur geeft een beeld van dimensies waar de webwinkels relatief goed op scoren als ook van de dimensies die tot op heden nauwelijks worden ingevuld. Toegankelijkheid Offerte Interactie Dissatisfiers Informatie Productaanbod Overeenkomst Verkrijgbaarheid Personalisatie Arena Verzameling Zintuiglijkheid Advies Vergelijking Customisatie Onbenutte ruimte Netwerken 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Figuur 2: Gemiddelde scores op de onderzoeksdimensies (voor alle deelnemers samen) Uit de grafiek komt naar voren dat de dimensies met het predikaat extra belang allemaal relatief gezien goed scoren. Blijkbaar erkennen de Nederlandse webwinkels het belang van de dimensies Toegankelijkheid, Offerte, Interactie en Informatie. Functionaliteiten op het gebied van online vergelijking van producten blijken - net als interactieve adviesmodules - nauwelijks voor te komen. Ook de 8

mogelijkheid producten op maat te maken wordt zelden gevonden. Toch zijn er interessante voorbeelden te geven van Customisatie : Het zelf samenstellen van een computer (Neckermann) en het zelf maken van een CD (Free Record Shop). Toelichting op de grafiek Dissatisfiers: hier dient altijd op gescoord te worden Bijna iedere aanbieder scoort hoog op deze dimensies. Een webwinkel kan zich op deze factor minder onderscheiden, maar zichzelf wel schade toebrengen indien men hierop tekort schiet. Arena: hier vindt de competitie plaats Meerdere aanbieders besteden aandacht aan de dimensie. Door de toegenomen toepassing neemt het bewustzijn onder consumenten toe. Klanten ervaren meerwaarde bij dit onderdeel van het verkoopproces op internet. Aangezien nog niet iedereen in de markt de dimensie ten volle benut, biedt dit mogelijkheden voor de aanbieder onderscheidend en daarmee succesvol te zijn op internet. Onbenutte ruimte: Nauwelijks gebruikte dimensies Aan deze dimensies wordt nog nauwelijks aandacht besteed. Slechts enkele innovators experimenteren met de dimensie. Consumenten zijn vaak onbekend met de geboden ondersteuning in het aankoopproces. Een hoge score op de dimensie biedt daarom nog niet direct garantie voor een hogere omzet en daarmee succes op internet (al kan dat in de toekomst veranderen). 9

3.3 Beste praktijkvoorbeelden Figuur 3 toont voor de vier belangrijkste onderzoeksdimensies de drie best scorende webwinkels. Informatie Toegankelijkheid 1. Kijkshop 2. Neckermann 3. Wehkamp Offerte 1. Bon A Parte 2. Kijkshop 3. BOL.com 1. Kijkshop 2. Neckermann 3. Bruna Interactiviteit 1. Yves Rocher 2. Wehkamp 3. Neckermann Figuur 3: Beste praktijkvoorbeelden voor enkele onderzoeksdimensies Kijkshop scoort opvallend goed op drie van de vier dimensies met het predikaat extra belang. Ook Neckermann bezit bij drie van de vier dimensies een top-3 positie. In de ondersteuning van het bestelproces excelleert Bon A Parte. Yves Rocher biedt de hoogste interactiviteit. De winkel biedt een helder overzicht met contactgegevens en reageert snel en persoonlijk op e-mailvragen. 10

4 BEVINDINGEN Op basis van het expertonderzoek en gevoerde interviews met verantwoordelijken van de webwinkels zijn de volgende bevindingen naar voren gekomen. Webwinkels constant in beweging De ondervraagde webwinkels geven aan op continue basis bezig te zijn met het aanpassen en verbeteren van de website. Wijzigingen waren het afgelopen jaar aan de orde van de dag. De focus in de aanpassingen ligt momenteel op het verbeteren van de snelheid, het gemak & de eenvoud van bestellen, de ondersteunende functionaliteiten en de winstgevendheid. De nadruk op eenvoud en functionaliteit past binnen de tendens van back-tothe-basics : webwinkels verkopen vooral producten en willen zich ook hiertoe beperken. Websites vertonen onderling grote verschillen De kwaliteit van de online dienstverlening vertoont onderling grote verschillen, zowel op het gebied van de ondersteuning van het oriëntatieproces als de kwaliteit van het bestelproces. Webwinkels maken vaak bewuste keuzes: geen enkele website excelleert op alle onderzoeksdimensies. Oriëntatiefunctie en zoekmogelijkheden sterk verbeterd De webwinkels werken aan een betere ondersteuning van de bezoeker. De ondervraagde winkels zijn bezig met het: Verbeteren van navigatiemogelijkheden Uitbreiden van zoekmogelijkheden Verbeteren van de kwaliteit van de zoekfunctie Verbeteren van de veel gestelde vragen sectie Relateren van producten Flexibel maken van navigatiestructuren (Wehkamp is hier ver mee gevorderd) Online serviceverlening in ontwikkeling Jungle Rating constateert een toenemende aandacht voor online service. Meerdere websites bieden een persoonlijke omgeving met functionaliteiten als: betaaloverzichten, wenslijsten, persoonlijke voorkeuren, persoonsprofielen 11

( mijn maten ), persoonlijke aanbiedingen, retouropdrachten, verzendstatus en reparatie & vervangingen. Hiermee verschuift de aandacht van het verkopen van producten aan nieuwe klanten naar het beter bedienen van bestaande klanten en het opbouwen van klantloyaliteit. Samenwerking internet en winkels krijgt serieuze aandacht Ondernemingen achten het steeds minder interessant bij welk kanaal de omzet wordt gegenereerd. De uitdaging ligt in het verhogen van de omzet per klant door een slimme inzet en samenwerking van de beschikbare distributiekanalen. Enkele bevindingen op dit gebied zijn: Kanalen moeten elkaar versterken en er samen voor zorgen dat de omzet per klant stijgt Internet heeft de functie van leadgenerator, van servicekanaal en van 24/7 verkoopmedium Winkels focussen op advies en persoonlijk contact en fungeren als reclamebord voor het internetkanaal Kanaalconflicten zijn nog steeds aanwezig, vooral bij ondernemingen die werken met franchises Een relatief nieuwe functionaliteit: Koop online en haal op in de winkel (voorbeelden in USA: Sears en Circuit City) Naar een meer persoonlijke benadering Webwinkels trachten de klant persoonlijker te bedienen. Meer en meer kunnen producten op maat worden gemaakt. Daarnaast tracht de webwinkel de klant meer relevante aanbiedingen te doen, vaak op basis van opgegeven persoonsvoorkeuren en kenmerken. Bevindingen uit het onderzoek zijn: Ontwikkeling van producten op maat ( mass customisation ) Toenemende personalisatie van nieuwsbrieven Ontwikkeling van persoonlijke aanbevelingen binnen mijn map op basis van een opgesteld persoonsprofiel Aanbieden van persoonlijke incentives 12

5 TOEKOMSTVERWACHTINGEN Op basis van het onderzoek en diverse interviews in de markt kunnen de volgende verwachtingen voor de toekomst worden uitgesproken. Naar een uniformere structuur van de website Naar verwachting zullen de webwinkels wat betreft structuur en (ondersteunende) navigatie meer naar elkaar toe groeien. Langzaam lijkt een internationale standaard te ontstaan voor de inrichting van een webwinkel. Dit zal de toegankelijkheid van de website en de vindbaarheid van producten ten goede komen. De Nederlandse webwinkels lijken vooralsnog niet te willen leven volgens deze standaard; het not invented here syndroom blijkt ook van toepassing te zijn op websites. Constante vernieuwing Jungle Rating verwacht een toenemende dynamiek in de webwinkels op het gebied van content en productaanbod. Dit betekent meer variatie in het uiterlijk van de website en sterk wisselende content en thema s. In de off-line wereld is deze tendens al langer zichtbaar. Zara en H&M vernieuwen hun productassortiment bijna op wekelijkse basis. De grotere webwinkels bieden de bezoeker in de toekomst steeds weer iets nieuws. Dit vergroot de kans op herhaalbezoek, want: er is altijd wel iets nieuws te vinden. Actief productmanagement De techniek maakt het mogelijk om exact te meten welke producten goed verkopen. Webwinkels kunnen op basis van deze verkoopgegevens het aanbod op de website en de aandacht voor specifieke producten dynamisch aanpassen. Goed lopende producten krijgen zo meer aandacht op de website, terwijl slecht lopende producten naar de coulissen verdwijnen. Multimediale mogelijkheden beter benut Het internetkanaal biedt uitgebreide mogelijkheden om de producten te verreiken met beeld en geluid. De zoomfunctionaliteit wordt veelvuldig toegepast. Maar vooral op het gebied van 3D, streaming video en audio zullen in de toekomst enorme ontwikkelingen te verwachten zijn. Zeker nu breedbandverbindingen de overhand nemen. E-mail marketing nadert zijn hoogtepunt Momenteel biedt elke webwinkel een e-mail nieuwsbrief. De komende periode zal een segmentatie naar doelgroepen plaatsvinden. De vraag is of het medium even effectief blijft als de consument straks van 10 tot 20 webwinkels een 13

nieuwsbrief ontvangt. In ieder geval nadert e-mail marketing de volwassenheidsfase en wellicht zijn hoogtepunt. Gartner is pessimistisch: volgens dit onderzoeksbureau wordt in 2005 80% van alle e- mailmarketingcampagnes gefilterd, inclusief permission-based e-mail. 14

BIJLAGE 1: HET EXPERTMODEL Definities Informatie Verzameling Netwerken Productaanbod Vergelijking Advies Informatie over producten en diensten, de leverancier en het transactieproces Aanwezigheid van gerelateerde producten, diensten en informatie Informatie-uitwisseling tussen consumenten Breedte en diepte van het assortiment Vergelijking van producten en/of diensten op basis van voor de consument relevante criteria On line advies aan de consument (standaard of afgestemd op de individuele consument) Verkrijgbaarheid Zeggenschap van de consument over tijd, plaats en vorm van aflevering van het product en/of de dienst Customisatie Offerte Overeenkomst Personalisatie Aanpassing van producten en/of diensten aan de persoonlijke wensen Ondersteuning van het offerteproces en de kwaliteit van de uitgebrachte offerte Communicatie over de gesloten overeenkomst, inclusief heldere voorwaarden Ondersteuning van bestaande klanten (persoonlijke map, productondersteuning, klachten, downloads, service etc). Tevens meet deze belangrijke dimensie de mogelijke aanpassing van de aangeboden content aan de wensen van de bezoeker (bijvoorbeeld taal en productaanbod) Toegankelijkheid Ondersteuning van het informatie- en transactieproces, zodat deze gemakkelijker verloopt (inclusief navigatie, zoekfunctie, veelgestelde vragen etc) Interactie Zintuiglijkheid Communicatie en informatie-uitwisseling tussen de leverancier en de consument Weergave van het product als ook de zintuiglijke beleving van de website Definities onderzoeksdimensies van het Landscape Model. Gebaseerd op werk van Verhagen, T. 1999 15

BIJLAGE 2 Een winkel zonder stinkende jassen Door: Joost Steins Bisschop Het begrip e-commerce is als de rivier de Tisza: beide zijn totaal vervuild. Zowel Jan als Alleman gebruikt het woord te pas en vooral te onpas. Is er sprake van e-commerce als iemand een huis vindt op het internet en vervolgens de makelaar belt? Is er sprake van e-commerce als een artikel wordt besteld op het internet, en vervolgens onder rembours wordt afgeleverd? En als dit dan e- commerce is, wat is dan eigenlijk e-business, en wat is e-trade? Een korte zoektocht naar definities levert net zoveel antwoorden als vragen op. Laten we het er voorlopig maar op houden dat iedere site die een goed of een dienst onder de aandacht brengt, zich bezighoudt met het bedrijven van e- commerce. Een jaarverslag zonder klinkende e-commerce (e-business, e-procurement, e- HRM, CRM, noem maar op) plannen is als een meisjeskamer met gesloten Laura Ashley gordijnen: niet van deze tijd en met weinig zicht op de buitenwereld. Open deuren zijn er om ingetrapt te worden, dus laten we vooral niet vergeten dat internet bij uitstek geschikt is om als marktplaats te fungeren. De voordelen zijn bekend: transactiekosten dalen, de prijsvorming is uiterst competitief, het aantal impulsaankopen zal toenemen, distributiekosten (bij producten die uit informatie bestaan zoals nieuws, bankafschriften, verzekeringspolissen e.d.) zijn voor rekening van de koper die zich dat wellicht niet realiseert de geografische afstand tussen verkoper en koper doet niet ter zake. De voordelen strijken met de eer, en de nadelen worden angstvallig in de coulissen van het e-theater gewezen op hun figurantenrol. Maar ook zij hebben recht van spreken. Een viertal laten we aan het woord. De Privacy, Het Betaalmiddel, De Waarheid en De Drukte. De Privacy In het algemeen willen we in een winkel herkend worden, maar we willen niet dat iemand weet welke winkels we in welke frequentie bezoeken. Op het internet kan al ons handelen worden gevolgd, zeker als de gebruiker zich 16

geïdentificeerd heeft. Dat logboek is goud waard. We kunnen drie dingen doen: we storen ons er in het geheel niet aan, we vertrouwen erop dat de informatie niet wordt misbruikt, of we sturen een butler het net op, die voor ons de boodschappen gaat doen en aan niemand vertelt namens wie. Op dit laatste terrein komen er steeds meer mogelijkheden op het internet. Het Betaalmiddel Vele pogingen zijn al ondernomen om een populair betaalmiddel (e-cash) op het internet te ontwikkelen, vooralsnog zonder resultaat. Aan traditionele creditcards kleven twee grote bezwaren: de veiligheid wordt betwist en ze zijn niet geschikt voor kleinere bedragen. De creatieve strijd om een standaard is volop gaande: bonnen, allianties met banken, handel in airmiles, nieuwe munteenheden worden ontwikkeld. Het paradoxale van een standaard is echter dat hoe meer partijen er zich mee bemoeien, des te kleiner de kans is dat die op korte termijn wordt bereikt. De Waarheid Wat is waar, en wat is minder waar? Een etalage in een winkel in een winkelstraat leidt tot een bepaalde emotie, een bepaald vertrouwen, een zeker geloofwaardigheid. Alle beelden, kleuren, geuren, geluiden helpen bij het kleien van een emotie. Een internetpagina van een winkel is als een beginnend cabaretier; hij weet niet in welk zaaltje hij komt te staan. Rokerig? Lawaaierig? 5 mensen of 200? Zo weet ook de ontwerper van een pagina niet waar hij terecht gaat komen. Klein scherm, grootscherm, dubbel scherm? Audio? Langzame verbinding, snelle verbinding? En er is nog iets. Dikwijls wordt wat waar is bepaald door wat 'de mensen' als waarheid ervaren. Op een markt heeft de kraam waar het druk is gelijk. Een vuurspuwer die drommen mensen trekt, is goed. Daar is de handel. Het wordt tijd om de volgende speler uit de coulissen te trekken. 17

De Drukte Op internet zie je geen drukte. Iedere winkel die ik bezoek, is een eenmanszaak. Ik heb geen andere keus dan 'Nee, ik kijk zelf wel even'. Er is geen rij te bekennen. Ook al regent het buiten, ik ruik geen stinkende jassen. Iedere bezoeker krijgt een tijdelijke kopie van de standaardwinkel tot zijn beschikking. Honderd mensen? Ze lopen rond in honderd identieke winkels. Nog steeds kom je knullige tellers tegen, waarop men kan lezen 'U bent de 11034ste bezoeker op deze site'. Nou en? Ik wil weten hoeveel het er nu zijn, en of het gisteren druk was. Er is geëxperimenteerd met programma s die drukte in kaart brengen. Zo hadden we Gooey, waarmee je kon zien hoeveel en eventueel welke andere gebruikers op dat moment dezelfde pagina bezoeken. En ook het blijft een interessante waarneming- welke pagina s op die site het drukst bezocht zijn, op dat moment. De schijn van klandizie wordt gegeven. Ik kan zelfs een gesprekje aanknopen met een simultane bezoeker, een chat-box wordt dan aangeboden. Probleem is dat dergelijke programma s niet kunnen bestaan zonder de medewerking van de winkel. En winkels zijn er niet bepaald happig op om deze informatie weg te geven. Gooey heeft het niet gehaald, maar het idee achter Gooey blijft fier overeind. Een conflict met de Privacy ligt natuurlijk op de loer. Als ik wil zien waar het druk is, zal ik het ook moeten goedvinden dat iedere klik van mij wordt geregistreerd. Een privacybeding moet garanderen dat er geen misbruik wordt gemaakt van mijn gegevens, dat ze niet aan derden zullen worden geleverd. Iedereen weet natuurlijk ook wel dat ik mijn butler het net op heb gestuurd. Hij heeft een andere naam, een andere leeftijd en woont in de Rue de l'eglise. Maar het gedrag van de butler is wel het mijne. Het is dus bekend hoe mensen zich gedragen zonder dat we weten wie het zijn. Eens te meer wordt duidelijk dat internet een duidelijk nieuw medium is, met eigen kwaliteiten en eigen gebreken. Nog steeds zijn er stervelingen die niet bereid zijn dit in te zien, en toepassingen uit de oude wereld kopiëren naar het web. Gelukkig zijn het stervelingen. Oorspronkelijk verschenen in: Het Financieele Dagblad, 11 maart 2000. Dit is een aangepaste versie. 18

BIJLAGE 3: INTERVIEWS Jungle Rating heeft in het kader van dit onderzoek de volgende personen geïnterviewd: Webwinkel Naam Functie Bart Smit Erwin Sier Manager Internet Services Bijenkorf Alex Bloemendaal Manager E-commerce a.i. BOL.com Fabienne Linschoten Front-End & Online Marketing Manager Bruna Jeroen Barella Director Marketing & Customer Care Christine le Duc Lilian Krikhaar Internet Adviseur Dixons Ad Goddrie E-commerce Manager ECI Kees Verrips Hoofd Marketing Kennis & Advies Hunkemöller Chantal Poiesz Internet Coördinator Kijkshop Paloma van der Put Manager ecommerce Klingel Andre Janse Directeur Neckermann Jan Bosse Marketing Manager Otto Trix Jacobs Marketing Manager Quelle Vincent van Lingen Marketing Manager Quelle Wehkamp Pieter Middendorp Programma Manager Internet Yves Rocher Lique Guys Product Manager 19

BIJLAGE 4: OVER JUNGLE RATING Jungle Rating is een zelfstandig onderzoeks- en adviesbureau dat bedrijven ondersteunt bij het verhogen van het effect van de directe kanalen (internet, telefoon en e-mail). Het bureau adviseert vanuit de business van de klant met bewezen methoden en technieken. Hierbij hanteert zij een resultaatgerichte aanpak. Werkterrein Het bureau helpt ondernemingen en instellingen met het verbeteren van: 1. De verkoopkracht: meer verkopen en/of leads genereren. 2. Het serviceniveau: verbeteren van de zelfbediening op internet en realiseren van kostenbesparingen door lagere belasting van het contactcenter. 3. De communicatieve kracht: optimaal inrichten van de corporate website op inhoudelijk en functioneel niveau. Contactinformatie Voor meer informatie, vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met: Geert-Jan Smits Directeur Email: geertjan.smits@junglerating.nl Adres: Wibauthuis, Wibautstraat 3 1091 GH Amsterdam Telefoonnummer: +31 (0)20 330 9 664 Website: www.junglerating.nl Jungle Rating is onderdeel van The Rating Company B.V. 20