Nieuws brief November 2011 Dijkverbetering Hagestein - Fort Everdingen 6 Beste lezer, Waterschap Rivierenland is verantwoordelijk voor veilige dijken, zodat u goed beschermd bent tegen het rivierwater. Het doel ligt vast voor dit dijktraject Hagestein Fort Everdingen: de dijk moet verbeterd worden. De plannen zijn uitgewerkt: we hebben nu in kaart wat de oplossing is voor elk stukje dijk. Eind dit jaar kunt u tijdens inloopbijeenkomsten de plannen bekijken. In 2013 willen we beginnen met de uitvoering en in 2015 moet de dijk weer veilig zijn. We gaan voor een mooie dijk! De komende maanden worden spannend. Eind november presenteert Waterschap Rivierenland een concept dijkverbeteringsplan dat in totaal een traject van 30 kilometer beslaat. Alle betrokkenen omwonenden, belangen-verenigingen, gemeentes en provincies hebben geholpen dit plan te maken. We zijn er van overtuigd dat het plan in goede aarde zal vallen. Het wordt een mooie dijk. Het projectteam bij Waterschap Rivierenland heeft maanden koortsachtig gewerkt aan het concept waarbij drie dijktrajecten zijn betrokken: Hagestein-Fort Everdingen, Fort Everdingen-Ravenswaaij en Rijswijk- Opheusden. Het concept dijkverbeteringsplan moet zo mogelijk de oude situatie in stand houden of, in sommige gevallen, zelfs verbeteren. Het motto is vanaf het begin dan ook: waar nodig de grond in. Waar we de dijk bijvoorbeeld met damwanden of kleikisten moeten versterken, doen we dat ook. Sommige damwanden komen deels boven de grond uit. Dat is op zich geen mooi gezicht. Door deze netjes af te werken, bijvoorbeeld door er een muurtje voor te metselen, laten we de damwand versmelten met het landschap. Verbetering van de zuidelijke dijk langs de Lek en de Neder-Rijn is één van de meer dan 30 maatregelen van het programma Ruimte voor de Rivier. In dit programma werken regionale overheden en het rijk samen om het rivierengebied beter te beschermen tegen overstromingen. De rivier krijgt meer ruimte. Tegelijkertijd wordt gewerkt aan het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit: het rivierengebied moet er in economisch, ecologisch en landschappelijk opzicht beter van worden. Meer weten? Zie www.ruimtevoorderivier.nl 1 Schoolvoorbeeld Fort Everdingen is een schoolvoorbeeld van een oplossing waarbij we rekening hebben gehouden met de omgeving. De buitenwal van het fort is tegelijkertijd een primaire waterkering. Door de schutspatronen, de schuttersputjes, te integreren, vormt het fort een onlosmakelijk onderdeel van de kering. Het aangezicht van dit historische fort wordt dan ook niet aangetast. Bovendien zal de Dienst Landelijk Gebied het fort gaan restaureren zodat het geheel er zelfs beter uit gaat zien.
Niet alleen bij forten, maar ook in geval van een doodnormaal parkeerterrein hebben we rekening gehouden met de bestaande situatie. Zo is het Palumbus-parkeerterrein in Culemborg, dat tegen de waterkering aan ligt, in het conceptplan slechts iets verschoven. Het voordeel is nu wel dat automobilisten het terrein gemakkelijker kunnen bereiken doordat de toevoerwegen zijn verbeterd. Gevolgen voor omwonenden Omdat de dijkverbeteringen in de meeste gevallen niet aan de rivierzijde plaatsvinden, zijn er vanzelfsprekend gevolgen voor om wonenden. Dat heeft zowel te maken met de werkzaamheden als het uiteindelijke resultaat. Daar kunnen we niet omheen. Gelukkig hebben we het aantal woningen dat zal moeten verdwijnen, tot een minimum (vier) kunnen beperken. Daarnaast hebben de werkzaamheden gevolgen voor omwonenden. We gaan hier zo zorgvuldig mogelijk mee om: ons uitgangspunt is dat we zo min mogelijk ingrijpen in de bestaande situatie. Uw leven moet ook tijdens de werkzaamheden gewoon door kunnen gaan. Niet op de meter uitgetekend Al met al is het waterschap tevreden over het conceptplan dat in nauwe samenwerking met alle belanghebbenden (onder meer omwonenden, milieu-verenigingen, gemeentes) tot stand is gekomen. Het plan is echter nog niet tot in het laatste detail uitgetekend. Alle partijen krijgen eind dit jaar de gelegenheid om te reageren (zie pagina 3 Rijksinpassingsplan). Zo is er ruimte om in bepaalde gevallen, bijvoorbeeld bij een oprit die moet worden verlegd, het plan aan te scherpen. In het inrichtingsplan (of landschappelijke plan) wordt het technische dijkverbeteringsplan vertaald naar beelden : hoe ziet de dijk er uit na afronding van de realisatie?. Aan het inrichtingsplan wordt gedurende de komende winter gewerkt. Voor het waterschap is het belangrijk dat de direct betrokkenen kunnen leven met het eindresultaat. Vandaar dat we goed zullen luisteren naar hun suggesties. Reacties en inspraak De dijkverbeteringsplannen voor de trajecten Hagestein-Fort Everdingen, Fort Everdingen- Ravenswaaij en Rijswijk-Opheusden vallen onder een zogenaamde Rijksinpassingsplan. Dit betekent wel dat de inspraakprocedure anders is geregeld dan bij een gemeentelijk bestemmingsplan. Binnenkort kunnen belanghebbenden het concept-ontwerpplan inzien en reageren. Een Rijksinpassingsplan (RIP) wordt opgesteld door het rijk, om precies te zijn het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het rijk doet dit als nationale belangen in het geding zijn. Een veilige waterkering die verschillende gemeente- en zelfs provinciegrenzen overschrijdt, is zo n belang. Een RIP wordt als het ware over bestaande bestemmingsplannen geschoven. Plannen waarop het RIP geen betrekking heeft, blijven van kracht. Dat is niet het geval bij de bestemmingsplannen voor de gebieden die deel uitmaken van het dijkverbeteringsplan. 2 Luisterend oor Nu stelt het Rijk weliswaar het RIP op, maar het stemt daarbij wel het plan af met de betrokken gemeenten. Ook luistert het rijk naar provinciale staten en houdt het rekening met milieueffecten, vandaar dat er een milieu-effect rapportage (MER) nodig is om deze in kaart te brengen. Momenteel bevindt het RIP zich in de conceptfase. Het plan, dat nu nog geen wettelijke status heeft, ligt van 21 november 2011 tot en met 2 januari 2012 ter inzage bij Waterschap Rivierenland (op locatie en op www. waterschaprivierenland.nl), provincies Utrecht en Gelderland (provinciehuis) en de gemeenten Vianen, Culemborg, Buren en Neder-Betuwe (gemeentehuis). Ook organiseren we samen met het rijk inloopbijeen komsten (zie pag 6) waar belanghebbenden de plannen kunnen inzien. Alle betrokkenen hebben zes weken de tijd om schriftelijk op dit conceptplan te reageren. Reacties moeten gericht zijn aan Waterschap Rivierenland, Blomboogerd 1, 4003 BX Tiel, o.v.v. zaak kenmerk 201136566.
Procedure Rijksinpassingsplan Termijnen Procedure Concept-ontwerp RIP ter inzage 21 november 2011 t/m 2 januari 2012 Inspraak 6 weken Ontwerp RIP ter inzage Plan-m.e.r. Ontwerpvergunningen Zienswijze 6 weken Vaststellen binnen 12 weken RIP ter inzage Vergunningen Beroepstermijn 6 weken Uitspraak binnen 1 jaar Uitspraak RvSt Zienswijze en beroep Na de inspraakronde komt het RIP in de ontwerpfase, compleet met de MER en de ontwerpvergunningen. In deze fase kunnen de direct betrokkenen hun formele zienswijze geven op het plan. Zij hebben daarvoor zes weken de tijd na publicatie van het ontwerp- RIP. Deze reacties worden vervolgens meegenomen in het definitieve plan, waarbij ook de vergunningen zijn vastgesteld. In dit eind-rip geeft het ministerie aan of deze zienswijzen zijn verwerkt in de plannen. Is dit niet het geval, dan zal het kort verklaren waarom. Na de vaststelling van het plan hebben de direct betrokkenen zes weken de tijd om beroep aan te tekenen bij de Raad van State, waarna de rechter een besluit zal nemen. Let wel, dit beroep heeft alleen betrekking op de behandeling van hun (eerder ingediende) zienswijze. Het is niet mogelijk om op andere punten van het plan te reageren. 3
Goed gevoel bij grondverwerving Waterschap Rivierenland heeft voor een vlekkeloze uitvoering en een goed beheer van het dijkverbeteringsplan grond nodig. De verwerving hiervan kan tijdelijk of permanent zijn. Het waterschap gaat in ieder geval uit van een minnelijke overeenstemming: beide partijen moeten er in goed onderling overleg uit kunnen komen (zie kader). Zoals eerder aangegeven in deze nieuwsbrief probeert het waterschap zoveel mogelijk rekening te houden met omwonenden. Als het loont, kiezen we voor duurdere, oplossingen als damwanden. Soms is het mogelijk om maatregelen aan de rivierzijde te nemen, zoals kleikisten. Taxatieronde in 2012 Omdat de dijkverbeteringsplannen onderdeel vormen van een Rijksinpassingsplan (zie pagina 3), volgen we bij de grondverwerving een door het Rijk opgesteld protocol. Dat houdt onder meer in dat beëdigde, onafhankelijke taxateurs de betrokken eigenaren zullen bezoeken. Dit vindt plaats in de eerste negen maanden van 2012. De grond wordt getaxeerd op onteigeningsbasis, waarbij de eigenaren volledig schadeloos worden gesteld. De taxateurs nemen niet alleen de directe kosten (van de aankoop van de grond) mee, ook schade door omzetderving, bijvoorbeeld in geval van land- en tuinbouwgronden. Eigenaren kunnen onder bepaalde voorwaarden ook zelf een taxateur inschakelen voor een second opinion. Het Soms is het mogelijk om maatregelen aan de rivierzijde te nemen, zoals kleikisten. Deze maatregelen zijn minder ingrijpend voor omwonenden omdat ze simpelweg minder grondoppervlak aan de landzijde van de dijk in beslag nemen. Dat neemt niet weg dat we grond nodig zullen hebben voor de werkzaamheden en, als deze zijn afgerond, voor het beheer aan de dijken. Het gaat hierbij ruwweg om een extra strook van variabele breedte aan beide kanten van de dijk. Het concept plan, dat eind november ter inzage zal liggen, maakt duidelijk om welke percelen het gaat. waterschap kan de kosten hiervoor gedeeltelijk vergoeden. Nadat de taxateurs hun rapporten naar het waterschap hebben gestuurd, zal iedere eigenaar een aanbod ontvangen voor aankoop inclusief een aanbod tot schadeloosstelling. Als de eigenaar het aanbod aanvaardt, dan vindt overdracht plaats. Het kan voorkomen dat beide partijen, de eigenaar en het waterschap, niet tot overeenstemming kunnen komen. Dan zijn we genoodzaakt om in het belang van de dijkversterking een onteigeningsprocedure op te starten. Dit gebeurt op basis van de Onteigeningswet. Hiertoe vragen we een Koninklijk Besluit aan, waarin de te onteigenen (onroerende) zaken worden aangewezen. Op basis van dit Besluit zal de rechter worden verzocht de onteigening uit te spreken en de hoogte van de schadeloosstelling vast te stellen. 4
Schade zo veel mogelijk vermijden Schade kun je het best zo veel mogelijk vermijden. Het waterschap doet haar uiterste best om dit, in welke vorm dan ook, te voorkomen. Als omwonenden en bedrijven toch schade ondervinden, dan streven we naar een zo soepel mogelijke afhandeling. Het waterschap wil zoveel mogelijk schade voorkomen en beperken. Dat kan onder meer door de damwanden niet te heien, maar deze in de dijk te duwen via trillingen. We beseffen terdege dat omwonenden en bedrijven zich zorgen maken over de gevolgen van de dijkverbetering voor hun woon- en werksituatie. Als u aantoonbare schade lijdt, kunt u deze verhalen op het waterschap of Rijks waterstaat. Er zijn verschillende soorten schade, bijvoorbeeld schade als gevolg van de werkzaam heden, de zogenaamde uitvoeringsschade. Bijvoorbeeld grondtrillingen die kunnen leiden tot scheuren in muren of een omgespitte tuin die deels is gebruikt als werkstrook. Daarnaast is er nadeelcompensatie: schade die bedrijven ondervinden omdat ze slechter bereikbaar worden en daardoor omzet mis lopen. Planschade, de derde en laatste schadevorm, is als de waarde van een perceel daalt omdat het bestemmingsplan is gewijzigd, waardoor bijvoorbeeld niet mag worden gebouwd waar dat eerder wel mocht. Onafhankelijke deskundigen Het waterschap stelt met klem dat de schadeclaims wel rechtstreeks verband moeten houden met de werkzaamheden in het kader van het dijkverbeteringsplan. Onafhankelijke deskundigen kijken eerst wat de uitgangssituatie is bij panden die schade kunnen ondervinden. Zij stellen een bouwkundig rapport op, aangevuld met fotomateriaal waar u een kopie van ontvangt. Vervolgens is het van belang om de voortgang te meten. Dat doen we onder meer met meetboutjes die met instemmingen van de eigenaren in het pand worden bevestigd. Met behulp van deze boutjes kunnen deskundigen vaststellen of een pand is gezakt of verplaatst en in welke mate dit is gebeurd. Voor meer zichtbare schade, bijvoorbeeld scheuren, raden we eigenaren aan om deze gelijk te melden bij het waterschap. Waar mogelijk kunnen we dan grotere schade voorkomen. Schade die ontstaat door de uitvoering, vergoedt het waterschap altijd volledig. Minnelijke schikking Uiteindelijk zullen onafhankelijke taxateurs op grond van de nulmeting en eindsituatie bepalen of de schade daadwerkelijk is op gelopen door de werkzaamheden. Vervolgens stelt het Waterschap aan de hand van het taxatierapport de schadevergoeding vast. Schade die ontstaat door de uitvoering, vergoedt het waterschap altijd volledig. We streven in principe naar een minnelijke schikking. Wel zullen we kritisch kijken naar nadeel compensatie. Bedrijven moeten wel kunnen onderbouwen dat ze omzet hebben ingeleverd door de werkzaamheden. Omwonenden en bedrijven kunnen de voornoemde vormen van schade via een formulier indienen bij het Waterschap Rivierenland. Vervolgens zal het Waterschap de gevallen van uitvoeringsschade zelf afhandelen; Rijkswaterstaat zal de claims over nadeelcompensatie en planschade in behandeling nemen. 5
Wat kunt u de komende tijd verwachten? Inloopbijeenkomsten Graag nodigen we u uit om op inloopbijeenkomsten de concept dijkverbeteringsplannen te bekijken. Medewerkers van het waterschap zijn aan wezig om uw vragen te beantwoorden. U bent welkom op: Dinsdag 29 november 2011, locatie: Fort t Spoel, Goilberdingerdijk 40 in Culemborg, tussen 16.00 uur en 20.00 uur Voor deze bijeenkomst hoeft u zich niet aan te melden. De planning stap voor stap Startnotitie vastgesteld Projectnota/ Milieu Effect Rapportage (MER) Afwegen van de mogelijkheden 2010 2011 Bepalen van voorkeursalternatief Dijkversterkingsplan: uitwerking van hoe we de dijkversterking gaan doen nov 2011 Concept-ontwerp plan gereed nov/dec 2011 Inspraak concept-ontwerp plan maart/april 2012 Ontwerp plan gereed en terinzagelegging 2012 Plan gereed, eventueel beroep (beroepsprocedure Raad van State) 2011 2012 Grondaankoop 2012 Voorbereiding van de uitvoering 2013 Start uitvoering 2015 Oplevering Meer informatie Deze nieuwsbrief is een uitgave van Waterschap Rivierenland. In deze en komende nieuwsbrieven vindt u meer informatie over de voortgang van het project dijkverbetering Hagestein Fort Everdingen. Actuele informatie vindt u op onze website www. waterschaprivierenland.nl (onder de kop Werk in de buurt> dijkverbetering>). In geval van vragen kunt u contact opnemen met assistent-projectleider Stefan Daleman, via telefoonnummer (0344) - 64 94 66 of per e-mail s.daleman@wsrl.nl of Thijs Trompetter, omgevingsmanager, via telefoonnummer (0344) - 64 94 54 of per e-mail t.trompetter@wsrl.nl Waterschap Rivierenland Postbus 599 4000 AN Tiel (0344) 64 90 90 www.waterschaprivierenland.nl ontwerp Het Lab grafisch ontwerpers - Arnhem - fotografie Richard van Hoek Fotografie - Waterschap Rivierenland - druk Drukkerij OBT, Den Haag 6