Belevingsonderzoek luchtkwaliteit en geluidsbelasting gemeente Woensdrecht Regionale Milieudienst West-Brabant September 2009
2
Inhoudsopgave SAMENVATTING...5 1 INLEIDING...11 1.1 Aanleiding...11 1.2 Doel opzet en werkwijze...11 2 GELUIDSHINDER...13 2.1 Gevoeligheid voor geluid...13 2.2 Negen vormen van geluidshinder...13 2.3 Beoordeling geluidsoverlast rond eigen woning...15 2.4 Gezondheidsklachten door geluidshinder...15 2.5 Geluidshinder naar kern...16 2.6 Bezorgdheid om gezondheidsklachten door geluidshinder...17 2.7 Verwachting ontwikkeling geluidshinder...18 3 LUCHT...21 3.1 Bezorgdheid en beoordeling luchtkwaliteit...21 3.2 Vier vormen van luchthinder...22 3.3 Gezondheidsklachten door luchthinder...23 3.4 Resultaten luchtkwaliteit naar kern...24 3.5 Beoordeling stof/roetneerslag en mate hinderlijkheid...25 3.6 Verwachting ontwikkeling luchtkwaliteit...25 4 MILIEUKLACHTENTELEFOON...27 5 GEBRUIK EN BEHOEFTE INFORMATIE LUCHT EN GELUID...29 5.1 Zoeken informatie over lucht en geluid...29 5.2 Vindbaarheid informatie over lucht en geluid...29 5.3 Gebruikte informatiebronnen informatie over lucht en geluid...30 5.4 Beoordeling huidige gemeentelijke informatievoorziening lucht en geluid...30 5.5 Gewenste uitbreiding gemeentelijke informatievoorziening lucht en geluid...31 Bijlage 1: Vragenlijst...33 G: Geluid...35 L: Lucht...38 K: Klachten...40 C: Communicatie...41 A: Achtergrond...43 O: Opmerkingen...43 Bijlage 2: betrouwbaarheid en nauwkeurigheidsmarges...45 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheidsmarges...47 Bijlage 3: slotopmerkingen naar kern...49 Hoogerheide...51 Huijbergen...55 Ossendrecht...57 Putte...61 Woensdrecht...65 Bijlage 4: kaartjes...67 3
4
Samenvatting Gemeente Woensdrecht heeft de Regionale Milieudienst West-Brabant opdracht gegeven voor een belevingsonderzoek onder haar inwoners naar de milieukwaliteit (lucht en geluid) en communicatie. Het belevingsonderzoek is in het voorjaar van 2009 schriftelijk gehouden onder een representatieve steekproef onder de zelfstandig wonende inwoners van de gemeente Woensdrecht van 18 jaar en ouder. In totaal hebben 1072 inwoners de vragenlijst ingevuld. Het onderzoek is zodanig opgezet dat betrouwbare resultaten zijn verkregen voor de hele gemeente Woensdrecht en globale cijfers voor de kernen: Hoogerheide, Huijbergen, Ossendrecht, Putte en Woensdrecht. Hieronder zijn de resultaten van het Belevingsonderzoek 2009 weergegeven over vier onderwerpen: Geluidshinder; Luchtkwaliteit; afhandeling milieuklachten; communicatie over lucht en geluid. Geluidshinder Voor negen vormen van mogelijke geluidshinder is gekeken naar de frequentie van voorkomen en de mate dat mensen er hinder van ondervinden. Ruim driekwart van de inwoners heeft in het afgelopen jaar maandelijks of vaker geluidshinder ondervonden van één of meerdere van de voorgelegde vormen. Het vaakst wordt hinder ondervonden van wegverkeer (personenauto s, bromfietsers en vrachtauto s). Ook heeft ruim vier op de tien het afgelopen jaar wel eens hinder ervaren van vliegtuigen. Geluidshinder door treinen komt het minst vaak voor. Bromfietsers/ scooters en vrachtauto s zorgen het vaakst voor veel hinder, gevolgd door vliegtuigen, personenauto s en industrie en bedrijven. Grafiek 2.2c: Frequentie hinder/ mate van hinder Personenauto's 25% 1% 17% 58% Bromfietsen/ scooters 32% 2% 15% 51% Vrachtauto's 29% 1% 10% 59% Vliegtuigen 27% 3% 9% 61% Buren 14% 1% 7% 78% Industrie en bedrijven 21% 7% 4% 68% Horecazaken 2% 2% 2% 94% Evenementen 2% 9% 2% 87% Treinen 3% 2% 95% 0% 25% 50% 75% 100% Veel hinder, veel voorkomend Veel hinder, weinig voorkomend Weinig hinder, veel voorkomend Weinig hinder, weinig voorkomend Een kwart van de bewoners ervaart (zeer) veel geluidsoverlast in en om de eigen woning. Een op de zes kan slecht slapen als gevolg van de geluidsoverlast. Circa twee op de tien inwoners heeft (soms) gezondheidsklachten door geluidshinder. Het vaakst worden deze klachten veroorzaakt door industrie en bedrijven, maar de verschillen tussen de verschillende vormen van geluidsoverlast zijn gering. Gezondheidsklachten door geluidsoverlast van treinen en horecazaken komt nauwelijks voor. 5
In zijn algemeenheid geldt dat inwoners die vaak en veel geluidsoverlast ondervinden ook vaker (wel eens) gezondheidsklachten ervaren. Inwoners van Woensdrecht, Hoogerheide en Huijbergen ondervinden vaker geluidshinder van vliegtuigen. In Ossendrecht wordt vaker hinder ondervonden van industrie en bedrijven. Ook leidt deze hinder vaker tot gezondheidsklachten. Tabel 2.5a: (Algemene) geluidshinder naar kern Totaal Hooger - heide Woensdrecht Huijbergen Ossendrecht Putte Hinder geluid (maandelijks of vaker) Personenauto's 41% 43% 32% 42% 44% 41% Bromfietsers/ scooters 46% 49% 35% 46% 47% 48% Vrachtauto's 39% 41% 38% 34% 40% 38% Vliegtuigen 35% 48% 60% 49% 19% 13% Buren 21% 17% 23% 24% 24% 25% Industrie en bedrijven 25% 19% 20% 13% 48% 20% Horecazaken 4% 3% 6% 3% 5% 5% Evenementen 4% 1% 5% 5% 6% 4% Treinen 2% 0% 10% 1% 3% 2% Mate van hinder (hinder/ ernstige hinder) Personenauto's 26% 27% 17% 32% 27% 23% Bromfietsers/ scooters 34% 37% 22% 31% 31% 37% Vrachtauto's 31% 33% 27% 25% 30% 34% Vliegtuigen 29% 40% 56% 42% 14% 9% Buren 15% 13% 17% 19% 18% 17% Industrie en bedrijven 29% 22% 21% 12% 52% 21% Horecazaken 5% 4% 7% 2% 3% 7% Evenementen 12% 9% 16% 19% 10% 14% Treinen 4% 4% 7% 4% 3% 3% Gezondheidsklachten (ervaren van klachten) Personenauto's 6% 6% 4% 8% 7% 7% Bromfietsers/ scooters 8% 8% 6% 9% 8% 8% Vrachtauto's 6% 6% 4% 7% 8% 8% Vliegtuigen 6% 7% 8% 7% 6% 3% Buren 7% 6% 6% 8% 8% 7% Industrie en bedrijven 10% 5% 8% 3% 22% 8% Horecazaken 1% 1% 2% 1% 2% 2% Evenementen 4% 2% 6% 7% 4% 6% Treinen 0% 0% 2% 0% 1% 0% Inwoners van Ossendrecht ervaren relatief vaker redelijk tot zeer veel geluidsoverlast in en om de woning. Ook verstoort de geluidsoverlast vaker hun nachtrust. Ruim eenderde van de inwoners is (soms) bezorgd dat de geluidshinder in de buurt tot gezondheidsklachten kan leiden. Inwoners van Ossendrecht zijn hierover relatief vaker bezorgd. Eerder was ook al te zien dat zij vaker geluidshinder ondervinden in de eigen buurt. In Huijbergen maakt men zich daarentegen minder vaak zorgen hierover. Bijna vier op de tien inwoners denkt dat de geluidshinder in de eigen buurt de komende jaren zal toenemen. Aanzienlijk minder vaak wordt verwacht dat deze zal afnemen. Inwoners van Huijbergen en Ossendrecht zijn per saldo het minst positief in hun verwachtingen over de ontwikkeling van de geluidshinder. De inwoners die verwachten dat de geluidshinder de komende jaren zal toenemen noemen hiervoor verschillende redenen. Een verwachte toename van geluidshinder door industrie wordt het 6
vaakst genoemd, gevolgd door een toename van hinder door auto- en vliegverkeer. Naar kern is onder andere te zien dat inwoners van Ossendrecht vaker een toename van industrie als reden noemen. Inwoners van Hoogerheide, Woensdrecht en Huijbergen noemen vaker een toename van het vliegverkeer. Lucht Negen op de tien inwoners maken zich wel eens zorgen over luchtvervuiling. Daarnaast is driekwart bezorgd dat de luchtkwaliteit in de eigen buurt tot gezondheidsklachten kan leiden. De bezorgdheid over de luchtkwaliteit in de eigen buurt komt ook terug in de beoordeling van de luchtkwaliteit. Bijna de helft van de inwoners geeft een onvoldoende (rapportcijfer 5 of lager). Gemiddeld wordt de luchtkwaliteit met een 5,6 beoordeeld. Tabel: Frequentie hinder/ mate van hinder veel hinder, veel voorkomend veel hinder, weinig voorkomend weinig hinder, veel voorkomend weinig hinder, weinig voorkomend Totaal Industrie en bedrijven 47% 17% 3% 33% 100% Wegverkeer 22% 3% 7% 68% 100% Geur van landbouw 13% 10% 6% 71% 100% Buren 8% 1% 3% 88% 100% Circa éénderde van de inwoners ervaart (soms) gezondheidsklachten door de luchthinder. Het vaakst wordt dit veroorzaakt door industrie en bedrijven. Inwoners die vaak én veel luchthinder ondervinden, hebben ook vaker gezondheidsklachten. In de onderstaande tabel staan de resultaten per kern. In Woensdrecht wordt meer overlast ervaren van landbouw en in Ossendrecht en Putte van industrie en bedrijven. Tabel 3.4a: Luchthinder naar kern Totaal Hooger - heide Woensdrecht Huijbergen Ossendrecht Putte Hinder lucht (maandelijks of vaker) Industrie en bedrijven 50% 48% 46% 39% 60% 52% Wegverkeer 29% 30% 23% 24% 30% 30% Geur van landbouw 19% 16% 40% 21% 21% 11% Buren 11% 11% 9% 10% 11% 12% Mate van hinder (hinder/ ernstige hinder) Industrie en bedrijven 64% 57% 60% 54% 75% 69% Wegverkeer 24% 26% 20% 23% 24% 27% Geur van landbouw 24% 19% 49% 26% 30% 13% Buren 9% 10% 6% 10% 9% 10% Gezondheidsklachten (ervaren van klachten) Industrie en bedrijven 27% 23% 16% 20% 34% 39% Wegverkeer 11% 11% 7% 10% 11% 12% Geur van landbouw 9% 7% 14% 8% 12% 5% Buren 5% 6% 2% 5% 5% 5% 7
Roetneerslag Perc. redelijk tot zeer veel stof/ roetneerslag in/om woning Perc. ervaart stof/ roetneerslag als (zeer) hinderlijk 26% 26% 22% 21% 28% 26% 43% 44% 41% 38% 44% 45% Inwoners van Ossendrecht maken zich wat vaker zorgen maken over de luchtkwaliteit. Zij beoordelen de luchtkwaliteit gemiddeld ook iets lager. Circa een kwart van de inwoners geeft aan dat er redelijk tot zeer veel stof/roet rondom de eigen woning valt. Ongeveer de helft van de inwoners heeft hier niet of maar in beperkte mate mee te maken. Ruim vier op de tien ervaren de stof/roetneerslag als hinderlijk tot zeer hinderlijk. Inwoners van Ossendrecht, Putte en Hoogerheide geven wat vaker aan dat er redelijk tot zeer veel stof/roetneerslag rondom de eigen woning valt, dan inwoners van de andere twee kernen. Ook ervaren ze deze stof/ roetneerslag wat vaker als hinderlijk). Bijna vier op de tien inwoners verwacht dat de luchtkwaliteit in de eigen buurt de komende jaren zal afnemen. Het percentage inwoners dat denkt dat de kwaliteit zal toenemen ligt beduidend lager. Inwoners van Huijbergen en Ossendrecht zijn pessimistischer in hun verwachtingen dan inwoners van de overige drie kernen. Als belangrijkste reden van de verwachte afname van de luchtkwaliteit in de toekomst is de toename van de industrie. Inwoners van Woensdrecht, Ossendrecht en Putte noemen vaker een toename van industrie als reden voor de verwachte achteruitgang van de luchtkwaliteit. In Woensdrecht, Hoogerheide en Huijbergen wordt een toename van het vliegverkeer vaker genoemd. Een verwachte toename van het treinverkeer speelt voornamelijk in Woensdrecht een rol, terwijl in Huijbergen ook autoverkeer vaker wordt genoemd. Milieuklachtentelefoon Bijna zes op de tien inwoners is bekend met de Milieuklachtentelefoon en één op de zes heeft hier ook al eens naar gebeld voor een milieuklacht. Inwoners van Hoogerheide en Huijbergen, 18-39 jarigen en lager opgeleiden hebben dat minder vaak gedaan. Voor de laatste twee bevolkingsgroepen geldt dat ze ook het minst bekend zijn met de klachtentelefoon. Van de inwoners die wel eens een klacht bij de Milieuklachtentelefoon hebben ingediend, hebben circa zeven op de tien dit in de afgelopen vijf jaar meerdere keren gedaan: 6% heeft meer dan 10 keer gebeld met een milieuklacht. De indieners van een milieuklacht zijn veelal niet tevreden over de afhandeling hiervan. Gemiddeld wordt de afhandeling met een 4,8 beoordeeld. Zes op de tien geven een onvoldoende (rapportcijfer 5 of lager). Informatie over lucht en geluid Meer dan de helft van de inwoners zoekt wel eens informatie over lucht of geluid, veelal incidenteel of sporadisch. Van de inwoners die informatie over lucht en geluid zoeken, kan één op de zes deze informatie (meestal) niet gemakkelijk vinden en de helft soms. De Woensdrechtse Bode, de gemeentelijke website, andere websites en de regionale krant zijn de belangrijkste bronnen voor het zoeken van informatie over lucht en geluid. Het gebruikt verschilt naar leeftijd en opleiding. Zo maken ouderen en lager opgeleiden minder vaak gebruik van websites. Beide groepen kijken vaker in de Woensdrechtse Bode en de gemeentegids voor informatie over lucht en geluid. Het merendeel van de inwoners is ontevreden of matig tevreden over de communicatie van de gemeente Woensdrecht over lucht en geluid. Bijna zes op de tien bewoners geven een onvoldoende (gemiddelde rapportcijfer 5,1). 8
Tabel: Beoordeling informatievoorziening Totaal 5,1 Leeftijd 18-39 jaar 5,0 Kern 40-59 jaar 4,9 Hoogerheide 5,3 60 jaar en ouder 5,5 Woensdrecht 5,0 Huijbergen 5,0 Opleiding Ossendrecht 4,8 Lager 5,4 Putte 5,1 Middelbaar 5,1 Hoger 4,9 Overeenkomend met deze ontevredenheid vindt driekwart van de inwoners dat de gemeente hen beter zou moeten informeren over lucht en geluid, het liefst via de Woensdrechtse Bode, gevolgd door bewonersbrieven en de website van de gemeente. Ook nu geven ouderen en lager opgeleiden minder vaak de voorkeur aan de website en email. 9
10
1 INLEIDING 1.1 Aanleiding Verkeer, industrie en buren zijn een paar van de oorzaken die geluidsoverlast kunnen opleveren. Dat kan negatief uitpakken voor de gezondheid van bewoners, bijvoorbeeld omdat men er slecht door slaapt. En als de bron van het geluid buiten het huis staat, gaan ramen en deuren vaak potdicht. Dat verslechtert het binnenklimaat. En slechte lucht in huis heeft ook invloed op uw gezondheid. Oorzaken van geluidshinder zijn divers: het wegverkeer, railverkeer, de luchtvaart en industriële activiteiten, maar ook recreatie en burenlawaai. Wegverkeer veroorzaakt de meeste hinder (29 procent van alle Nederlanders ondervindt hiervan ernstige hinder). Daarna komt de meeste overlast van vliegverkeer en buren (van beide heeft 12 procent hiervan ernstige hinder). Industrie, recreatie en railverkeer zijn iets minder belangrijke bronnen van geluidshinder. De kwaliteit van de lucht wordt beoordeeld aan de hand van de concentratie van schadelijke stoffen. Luchtvervuiling is de vervuiling van de atmosfeer met schadelijke stoffen. Industriële processen en verbrandingsprocessen in de industrie, verkeer en huishoudens vervuilen de buitenlucht en de binnenlucht. Luchtverontreiniging kan tot gezondheidsklachten leiden. Het doel van luchtkwaliteitsbeleid is de luchtkwaliteit te verbeteren om mensen te beschermen tegen dit soort risico's. Naarmate er meer van die stoffen in de lucht zijn, lopen we meer risico. In de wet staan daarom normen voor de luchtkwaliteit. De wereld om ons heen is de laatste jaren sterk veranderd. Veel communicatiemiddelen zijn er bijgekomen, waardoor de manier en de snelheid van communiceren veranderd is. Het klassieke denken in zenders en ontvangers is dan ook niet meer van deze tijd. Burgers willen niet meer uitsluitend geïnformeerd worden, maar willen participeren, meedoen. En uit het scala van middelen en instrumenten dat tot onze beschikking staat, kiezen burgers zelf welke middelen zij wanneer gebruiken. Er is een nieuwe generatie burgerparticipatie opgestaan met een totaal nieuwe informatiebehoefte. Dat vraagt nogal wat van een lokale overheid die decennia lang als zender tegenover de ontvangende burger heeft gestaan. Het vraagt om een overheid die weet in te spelen op die veranderende behoeften en verwachtingen. Natuurlijk met een excellente informatievoorziening. Maar meer nog vraagt het om een overheid die participeert in initiatieven van burgers in plaats van andersom. Het is de kunst om daarnaar te luisteren en de mogelijkheden voor de burger om mee te doen voorop te zetten. Iedereen mag meedoen en elke bijdrage telt. De relatie staat voorop. Alles staat en valt met de kwaliteit van die relatie tussen de gemeente, bewoners en bedrijven. De gemeente Woensdrecht heeft de Regionale Milieudienst West-Brabant opdracht gegeven voor het uitvoeren van een belevingsonderzoek onder haar inwoners naar de milieukwaliteit (lucht en geluid) en communicatie. In dit rapport staan de resultaten van het Belevingsonderzoek 2009 dat in het voorjaar in de gemeente Woensdrecht is gehouden. 1.2 Doel opzet en werkwijze Met een belevingsonderzoek worden de meningen, ervaringen en wensen van bewoners in beeld gebracht. Met dit onderzoek wil de gemeente Woensdrecht inzicht hebben in de beleving van geluid, luchtkwaliteit en in communicatie. Het onderzoek is een antwoord op de volgende vragen: 1. Hoe ervaren bewoners de geluidsbelasting en de luchtkwaliteit en in welke mate ondervinden zij hiervan hinder of overlast? 2. In welke mate zijn bewoners tevreden over de afhandeling van hun klachten over geluidsoverlast en luchtkwaliteit? 3. Op welke wijze ervaren bewoners de communicatie van de gemeente met hen over lucht en geluid en op welke wijze willen zij geïnformeerd worden? Belevingsonderzoek In het Belevingsonderzoek zijn vragen gesteld over de luchtkwaliteit, geluidsbelasting en communicatie (zie bijlage 1: vragenlijst). Het Belevingsonderzoek is in het voorjaar van 2009 schrif- 11
telijk gehouden onder een representatieve steekproef onder de zelfstandig wonende inwoners van de gemeente Woensdrecht van 18 jaar en ouder. Het onderzoek is zodanig opgezet dat betrouwbare resultaten zijn verkregen voor de hele gemeente Woensdrecht en globale cijfers per kern. De gemeente Woensdrecht bestaat uit 5 kernen: Hoogerheide, Huijbergen, Ossendrecht, Putte en Woensdrecht. Voor elke kern is een aselecte steekproef uit het bevolkingsbestand getrokken. Aan de geselecteerde inwoners is een vragenlijst gezonden met een brief van het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Woensdrecht waarin om hun medewerking is gevraagd. In totaal hebben 1072 inwoners van 18 jaar en ouder van de gemeente Woensdrecht de vragenlijst ingevuld. Door middel van het enquêteren van een steekproef van de bevolking zijn niet alleen uitspraken te doen over degenen die geënquêteerd zijn maar ook over de hele populatie waaruit die steekproef is getrokken. In feite moeten de uitspraken van de bewoners (= de steekproef) gelden voor de totale bevolking. De mate van nauwkeurigheid neemt af naarmate het aantal bewoners kleiner is. Een en ander is vooral van belang wanneer de vraag slechts door een beperkt aantal bewoners is beantwoord of wanneer de resultaten worden uitgesplitst naar een aantal variabelen (bijvoorbeeld kern, leeftijd, geslacht of woonsituatie) waardoor er per onderverdeling een kleiner aantal bewoners resteert. De kernen van de gemeente Woensdrecht zijn qua omvang niet gelijk. Om uitspraken voor de hele gemeente te kunnen doen, heeft een weging naar 3 leeftijdscategorieën (18-39 jaar, 40-59 jaar en 60 jaar of ouder) per kern plaatsgevonden. In dit rapport zijn de resultaten na weging opgenomen. In dit rapport worden de gevonden percentages na weging weergegeven en niet de daarbij horende nauwkeurigheidsintervallen omdat dit het rapport onleesbaar zou maken. Wel is in het tabellenboek altijd aangegeven op welk absoluut aantal bewoners de verdeling is gebaseerd. Met behulp van de tabel in bijlage 2 kunnen de bijbehorende nauwkeurigheidsmarges worden afgelezen. In die tabel wordt aangegeven in welke mate de werkelijke percentages in werkelijkheid kunnen afwijken (plus of min het vermelde percentage) van die van de enquête. In dit rapport staan in de volgende hoofdstukken de resultaten van het belevingsonderzoek 2009 over vier onderwerpen: geluidshinder, luchtkwaliteit, afhandeling milieuklachten, communicatie. 12
2 GELUIDSHINDER Hoofdstuk 2 behandelt geluidshinder in zeven paragrafen. Allereerst wordt er gekeken in hoeverre mensen gevoelig zijn voor geluid. In de volgende twee paragrafen wordt ingegaan op de feitelijke hinder van geluid, de beoordeling daarvan en de mate van gezondheidsklachten die daaruit voorvloeien. Paragraaf 2.5 bekijkt de verschillen in gevonden resultaten tussen de vijf kernen. In de laatste paragrafen wordt gekeken naar de bezorgdheid voor gezondheidsklachten vanwege de aanwezigheid van geluid en de verwachting die mensen hebben aangaande de toekomstige ontwikkeling van de geluidshinder. 2.1 Gevoeligheid voor geluid Voordat inwoners verschillende vormen van mogelijke geluidshinder zijn voorgelegd is hen eerst gevraagd naar hun gevoeligheid voor geluid. De mate waarin inwoners aangeven gevoelig te zijn voor geluiden loopt uiteen. Een kleine groep inwoners blijkt heel gevoelig te zijn voor geluiden (score 9-10), de meeste inwoners geven echter aan gemiddeld gevoelig (score 5-6) tot (behoorlijk) gevoelig (score 7-8) voor geluiden te zijn. Inwoners van Hoogerheide en Woensdrecht lijken gemiddeld wat minder gevoelig voor geluiden dan inwoners uit de andere drie kernen. Grafiek 2.1: Gevoeligheid voor geluiden (1=helemaal niet gevoelig, 10 = heel erg gevoelig) Gem. Totaal 13% 16% 34% 33% 4% 5,4 Hoogerheide 14% 17% 31% 34% 4% 5,3 Woensdrecht 18% 20% 29% 29% 5% 5,2 Huijbergen 11% 14% 32% 39% 3% 5,6 Ossendrecht 11% 13% 38% 34% 3% 5,5 Putte 12% 14% 39% 31% 4% 5,5 0% 25% 50% 75% 100% 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10 2.2 Negen vormen van geluidshinder Voor negen vormen van mogelijke geluidshinder is gekeken naar de frequentie van voorkomen en de mate dat mensen er hinder van ondervinden. Ruim driekwart van de inwoners heeft in het afgelopen jaar maandelijks of vaker geluidshinder ondervonden van één of meerdere van de voorgelegde vormen. Het vaakst wordt hinder ondervonden van wegverkeer (personenauto s, bromfietsers en vrachtauto s). Ook heeft ruim vier op de tien het afgelopen jaar wel eens hinder ervaren van vliegtuigen. Geluidshinder door treinen komt het minst vaak voor. 13
Grafiek 2.2a: Frequentie geluidshinder Personenauto's 28% 7% 6% 9% 49% Bromfietsers/ scooters 22% 16% 8% 7% 47% Vrachtauto's 23% 11% 5% 7% 54% Vliegtuigen 6% 14% 15% 10% 54% Buren 9% 7% 5% 10% 69% Industrie en bedrijven 5% 6% 14% 11% 63% Horecazaken 2% 7% 89% Evenementen 2% 25% 72% Treinen 2% 96% 0% 25% 50% 75% 100% Dagelijks Minstens 1x per week Minstens 1x per maand Minstens 1x per jaar Niet in afgelopen jaar Vervolgens is de inwoners gevraagd naar de mate van hinder. De hinder blijkt het grootst voor bromfietsers/ scooters, kort gevolgd door de hinder van vrachtauto s, vliegtuigen, industrie/ bedrijven en personenauto s. De hinder van vrachtauto s wordt het vaakst als ernstig ervaren. Grafiek 2.2b: Mate van geluidshinder Personenauto's 8% 18% 74% Bromfietsers/ scooters 8% 26% 66% Vrachtauto's 12% 19% 69% Vliegtuigen 5% 24% 71% Buren 3% 12% 84% Industrie en bedrijven 8% 21% 72% Horecazaken Evenementen Treinen 4% 2% 10% 3% 96% 96% 88% 0% 25% 50% 75% 100% Ernstige hinder Hinder Geen of nauwelijks hinder Frequentie hinder/ mate van hinder Voor elke vorm van geluidshinder is ook gekeken naar de frequentie van voorkomen versus de mate van hinder. Bromfietsers/ scooters en vrachtauto s zorgen het vaakst voor veel hinder, gevolgd door vliegtuigen en personenauto s. Grafiek 2.2c: Frequentie hinder/ mate van hinder Personenauto's 25% 1% 17% 58% Bromfietsen/ scooters 32% 2% 15% 51% Vrachtauto's 29% 1% 10% 59% Vliegtuigen 27% 3% 9% 61% Buren 14% 1% 7% 78% Industrie en bedrijven 21% 7% 4% 68% Horecazaken 2% 2% 2% 94% Evenementen 2% 9% 2% 87% Treinen 3% 2% 95% 0% 25% 50% 75% 100% Veel hinder, veel voorkomend Veel hinder, weinig voorkomend Weinig hinder, veel voorkomend Weinig hinder, weinig voorkomend 14
2.3 Beoordeling geluidsoverlast rond eigen woning Van de inwoners geeft 6% aan (zeer) veel geluidsoverlast te ervaren in en om de eigen woning. Nog eens circa twee op de tien ervaart redelijke tot behoorlijke overlast. Voor de verstoring van de nachtrust door geluidsoverlast liggen deze percentages wat lager. Grafiek 2.3: Geluidsoverlast rond eigen woning en in de nacht (1=helemaal niet/ geen, 10=heel erg/ zeer veel) Gem. Mate waarin geluidsoverlast in/ om woning 28% 27% 20% 19% 6% 4,4 Mate waarin slaap wordt verstoord door geluidsoverlast 53% 16% 15% 12% 4% 3,3 0% 25% 50% 75% 100% 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10 2.4 Gezondheidsklachten door geluidshinder Circa twee op de tien inwoners heeft (soms) gezondheidsklachten door geluidshinder van de voorgelegde vormen. Het vaakst worden deze klachten veroorzaakt door industrie en bedrijven, maar de verschillen tussen de verschillende vormen zijn over het algemeen beperkt. Gezondheidsklachten door treinen en horecazaken komt nauwelijks voor. Tabel 2.4a: Ervaren gezondheidsklachten door geluidshinder Ja Soms Nee Totaal Personenauto's 2% 4% 94% 100% Bromfietsers/ scooters 2% 6% 92% 100% Vrachtauto's 2% 4% 93% 100% Vliegtuigen 1% 5% 94% 100% Buren 3% 4% 93% 100% Industrie en bedrijven 3% 7% 90% 100% Horecazaken 0% 1% 98% 100% Evenementen 1% 3% 96% 100% Treinen 0% 0% 99% 100% In onderstaande grafiek is te zien dat voor alle vormen van geluidshinder geldt dat inwoners die hier vaak en veel mee te maken hebben ook vaker wel eens gezondheidsklachten ervaren. 15
Grafiek 2.4b: Ervaren gezondheidsklachten totaal en groep die vaak veel hinder ondervindt (in % ja + soms) Personenauto's Bromfietsers/ scooters Vrachtauto's Vliegtuigen Buren Industrie en bedrijven Horecazaken Evenementen Treinen 0% 1% 6% 8% 6% 6% 7% 10% 4% 14% 19% 20% 20% 18% 20% 30% 33% 46% 2.5 Geluidshinder naar kern In de onderstaande tabel worden de resultaten naar kern uiteengezet. Te zien is onder andere dat inwoners van Woensdrecht, Hoogerheide en Huijbergen vaker geluidshinder ondervinden van vliegtuigen. In Ossendrecht wordt vaker hinder ondervonden van industrie en bedrijven. Ook leidt deze hinder vaker tot gezondheidsklachten. Hinder van treinen komt frequenter voor in Woensdrecht. Tabel 2.5a: (Algemene) geluidshinder naar kern Hinder geluid (maandelijks of vaker) 0% 10% 20% 30% 40% 50% Totaal Totaal Groep: veel hinder, veel voorkomend Hooger - heide Woens- drecht Huij- bergen Ossen- drecht Putte Personenauto's 41% 43% 32% 42% 44% 41% Bromfietsers/ scooters 46% 49% 35% 46% 47% 48% Vrachtauto's 39% 41% 38% 34% 40% 38% Vliegtuigen 35% 48% 60% 49% 19% 13% Buren 21% 17% 23% 24% 24% 25% Industrie en bedrijven 25% 19% 20% 13% 48% 20% Horecazaken 4% 3% 6% 3% 5% 5% Evenementen 4% 1% 5% 5% 6% 4% Treinen 2% 0% 10% 1% 3% 2% 16
Mate van hinder (hinder/ ernstige hinder) Personenauto's 26% 27% 17% 32% 27% 23% Bromfietsers/ scooters 34% 37% 22% 31% 31% 37% Vrachtauto's 31% 33% 27% 25% 30% 34% Vliegtuigen 29% 40% 56% 42% 14% 9% Buren 15% 13% 17% 19% 18% 17% Industrie en bedrijven 29% 22% 21% 12% 52% 21% Horecazaken 5% 4% 7% 2% 3% 7% Evenementen 12% 9% 16% 19% 10% 14% Treinen 4% 4% 7% 4% 3% 3% Gezondheidsklachten (ervaren van klachten) Personenauto's 6% 6% 4% 8% 7% 7% Bromfietsers/ scooters 8% 8% 6% 9% 8% 8% Vrachtauto's 6% 6% 4% 7% 8% 8% Vliegtuigen 6% 7% 8% 7% 6% 3% Buren 7% 6% 6% 8% 8% 7% Industrie en bedrijven 10% 5% 8% 3% 22% 8% Horecazaken 1% 1% 2% 1% 2% 2% Evenementen 4% 2% 6% 7% 4% 6% Treinen 0% 0% 2% 0% 1% 0% Inwoners van Ossendrecht ervaren relatief vaker redelijk tot zeer veel geluidsoverlast in en om de woning. Ook verstoort de geluidsoverlast vaker hun nachtrust. Tabel 2.5b: Specifieke geluidshinder rond eigen woning en in de nacht (% beoordeling > 7) Hooger Totaal Woens- Huij- Ossen- - drecht bergen drecht heide Putte Overlast in/om woning 25% 23% 21% 23% 31% 27% Verstoring nachtrust 16% 13% 9% 13% 22% 17% 2.6 Bezorgdheid om gezondheidsklachten door geluidshinder Ruim eenderde van de inwoners is (soms) bezorgd dat de geluidshinder in de buurt tot gezondheidsklachten kan leiden. Inwoners van Ossendrecht zijn hierover relatief vaker bezorgd. Eerder was ook al te zien dat zij vaker geluidshinder ondervinden in de eigen buurt. In Huijbergen maakt men zich daarentegen minder vaak zorgen hierover. 17
Grafiek 2.6: Bezorgd om gezondheidsklachten door geluidsoverlast Totaal 16% 19% 65% Hoogerheide 17% 18% 65% Woensdrecht 14% 16% 70% Huijbergen 11% 14% 75% Ossendrecht 20% 22% 58% Putte 12% 21% 67% 2.6.1.1.1 0% 25% 50% 75% 100% Ja Soms Nee 2.7 Verwachting ontwikkeling geluidshinder Bijna vier op de tien inwoners denkt dat de geluidshinder in de eigen buurt de komende jaren zal toenemen. Aanzienlijk minder vaak wordt verwacht dat deze zal afnemen. Inwoners van Huijbergen en Ossendrecht zijn per saldo het minst positief in hun verwachtingen over de ontwikkeling van de geluidshinder. Grafiek 2.7: Verwachting ontwikkeling geluidshinder (saldo = % vooruitgang % achteruitgang) Saldo Totaal 11% 51% 38% -27% Hoogerheide 17% 45% 37% -20% Woensdrecht 8% 56% 37% -29% Huijbergen 5% 53% 43% -38% Ossendrecht 7% 48% 45% -38% Putte 8% 62% 30% -22% 0% 25% 50% 75% 100% Vooruitgang Geen verandering Achteruitgang 18
De inwoners die verwachten dat de geluidshinder de komende jaren zal toenemen noemen hiervoor verschillende redenen. Een verwachte toename van geluidshinder door industrie wordt het vaakst genoemd, gevolgd door een toename van hinder door auto- en vliegverkeer. Naar kern is onder andere te zien dat inwoners van Ossendrecht vaker een toename van industrie als reden noemen. Inwoners van Hoogerheide, Woensdrecht en Huijbergen noemen vaker een toename van het vliegverkeer. 19
20
3 LUCHT Hoofdstuk 3 behandelt de luchtkwaliteit en luchthinder. In de eerste paragraaf staat de bezorgdheid om en beoordeling van de luchtkwaliteit centraal. Vervolgens wordt ingegaan op de feitelijke luchthinder, en de mate van gezondheidsklachten die daaruit voorvloeien. Paragraaf 3.4 bekijkt de verschillen in gevonden resultaten tussen de vijf kernen. In de laatste paragrafen wordt ingegaan op de stof/ roetneerslag en de hinder daarvan Ook wordt gekeken naar de verwachting die mensen hebben aangaande de toekomstige ontwikkeling van de luchthinder. 3.1 Bezorgdheid en beoordeling luchtkwaliteit Negen op de tien inwoners maakt zich wel eens zorgen over luchtvervuiling. Daarnaast is driekwart bezorgd dat de luchtkwaliteit in de eigen buurt tot gezondheidsklachten kan leiden. Grafiek 3.1a: Bezorgdheid om luchtkwaliteit Maakt zich wel eens zorgen over luchtvervuiling 61% 28% 11% Is bezorgd dat luchkwaliteit in buurt tot gezondheidsklachten kan leiden 50% 25% 25% 0% 25% 50% 75% 100% Ja Soms Nee De bezorgdheid over de luchtkwaliteit in de eigen buurt komt ook terug in de beoordeling van de luchtkwaliteit. Bijna de helft van de inwoners geeft een onvoldoende, en nog eens 14% is maar matig tevreden hierover. Gemiddeld wordt de luchtkwaliteit met een 5,6 beoordeeld. Tabel 3.1b: Beoordeling luchtkwaliteit eigen buurt Gemiddeld 5,6 5 of lager 48% 6 14% 7 19% 8 of hoger 20% Totaal 100% 21
3.2 Vier vormen van luchthinder Voor vier vormen van mogelijke luchthinder is gekeken naar de frequentie van voorkomen en de mate dat mensen er hinder van ondervinden. Bijna tweederde van de inwoners heeft in het afgelopen jaar maandelijks of vaker luchthinder ondervonden van één of meerdere van de voorgelegde vormen. Het vaakst betreft het luchthinder van industrie en bedrijven. Dagelijkse luchthinder wordt het vaakst veroorzaakt door wegverkeer. Grafiek 3.2a: Frequentie luchthinder Industrie en bedrijven 8% 12% 30% 22% 28% Wegverkeer 18% 4% 7% 10% 61% Geur van landbouw 4% 14% 28% 54% Buren 3% 3%5% 5% 84% 0% 25% 50% 75% 100% Dagelijks Minstens 1x per week Minstens 1x per maand Minstens 1x per jaar Niet in afgelopen jaar Circa driekwart van de inwoners ervaart ernstige hinder van één of meerdere vormen. Industrie en bedrijven veroorzaken de grootste hinder. Grafiek 3.2b: Mate van luchthinder Industrie en bedrijven 17% 47% 36% Wegverkeer 5% 19% 75% Geur van landbouw 3% 21% 76% Buren 2% 7% 91% 0% 25% 50% 75% 100% Ernstige hinder Hinder Geen of nauwelijks hinder Frequentie hinder/ mate van hinder Evenals bij geluidshinder is voor elke vorm van luchthinder gekeken naar de frequentie van voorkomen versus de mate van hinder. In onderstaande tabel worden de resultaten weergegeven. 22
Tabel 3.2c: Frequentie hinder/ mate van hinder weinig weinig veel hinder, veel der, wei- veel hin- hinder, hinder, veel weinig voorkomenkomennig voor- voorkomenmend voorko- Totaal Industrie en bedrijven 47% 17% 3% 33% 100% Wegverkeer 22% 3% 7% 68% 100% Geur van landbouw 13% 10% 6% 71% 100% Buren 8% 1% 3% 88% 100% 3.3 Gezondheidsklachten door luchthinder Circa een derde van de inwoners ervaart (soms) gezondheidsklachten door de luchthinder. Het vaakst wordt dit veroorzaakt door industrie en bedrijven. Grafiek 3.3a: Gezondheidsklachten door luchthinder Ja Soms Nee Totaal Industrie en bedrijven 9% 18% 72% 100% Wegverkeer 5% 6% 89% 100% Geur van landbouw 2% 7% 91% 100% Buren 2% 3% 95% 100% Voor alle vormen van luchthinder geldt dat inwoners die hier vaak veel hinder van ondervinden, ook vaker wel eens gezondheidsklachten ervaren. Grafiek 3.3b: Ervaren gezondheidsklachten totaal en groep die vaak veel hinder ondervindt (in % ja + soms) Industrie en bedrijven 27% 47% Wegverkeer 11% 42% Geur van landbouw 9% 37% Buren 5% 46% 0% 10% 20% 30% 40% 50% Totaal Groep: veel hinder, veel voorkomend 23
3.4 Resultaten luchtkwaliteit naar kern In de onderstaande tabel worden de resultaten weer naar kern uiteengezet. Te zien is ondermeer dat in Woensdrecht meer overlast wordt ervaren van landbouw en in Ossendrecht en Putte van industrie en bedrijven. Tabel 3.4a: Luchthinder naar kern Totaal Hooger Woens- Huij- Ossen- - drecht bergen drecht heide Putte Hinder lucht (maandelijks of vaker) Industrie en bedrijven 50% 48% 46% 39% 60% 52% Wegverkeer 29% 30% 23% 24% 30% 30% Geur van landbouw 19% 16% 40% 21% 21% 11% Buren 11% 11% 9% 10% 11% 12% Mate van hinder (hinder/ ernstige hinder) Industrie en bedrijven 64% 57% 60% 54% 75% 69% Wegverkeer 24% 26% 20% 23% 24% 27% Geur van landbouw 24% 19% 49% 26% 30% 13% Buren 9% 10% 6% 10% 9% 10% Gezondheidsklachten (ervaren van klachten) Industrie en bedrijven 27% 23% 16% 20% 34% 39% Wegverkeer 11% 11% 7% 10% 11% 12% Geur van landbouw 9% 7% 14% 8% 12% 5% Buren 5% 6% 2% 5% 5% 5% Inwoners van Ossendrecht maken zich wat vaker zorgen over de luchtkwaliteit. Ook beoordelen zij de luchtkwaliteit gemiddeld wat lager. Tabel 3.4b: Bezorgdheid om en beoordeling van luchtkwaliteit Is bezorgd dat luchtkwaliteit in buurt tot gezondh. klachten kan leiden Gemiddeld cijfer luchtkwaliteit buurt Totaal Hooger Woens- Huij- Ossen- - drecht bergen drecht heide Putte 75% 75% 67% 69% 81% 79% 5,6 5,8 5,6 5,9 5,3 5,5 24
3.5 Beoordeling stof/roetneerslag en mate hinderlijkheid Circa een kwart van de inwoners geeft aan dat er redelijk tot zeer veel stof/ roet rondom de eigen woning valt. Ongeveer de helft van de inwoners heeft hier niet of maar in beperkte mate mee te maken. Tabel 3.5a: Beoordeling stof/ roetneerslag (1=helemaal geen stof/roet, 10=zeer veel stof/roet) Gemiddeld 4,5 1-2 26% 3-4 25% 5-6 24% 7-8 20% 9-10 6% Totaal 100% Ruim vier op de tien ervaart de stof/ roetneerslag als hinderlijk tot zeer hinderlijk. Tabel 3.5b: Beoordeling stof/ roetneerslag (1=helemaal geen stof/roet, 10=zeer veel stof/roet) Zeer hinderlijk 12% Hinderlijk 31% Een beetje hinderlijk 33% Niet hinderlijk 24% Totaal 100% Inwoners van Ossendrecht, Putte en Hoogerheide geven wat vaker aan dat er redelijk tot zeer veel stof/ roetneerslag rondom de eigen woning valt, dan inwoners van de overige twee kernen. Ook ervaren ze deze stof/ roetneerslag wat vaker als hinderlijk. Tabel 3.5c: Roetneerslag naar kern Totaal Hooger- Woens- Huij- Ossenheide drecht bergen drecht Putte Perc. redelijk tot zeer veel stof/ roetneerslag in/om woning 26% 26% 22% 21% 28% 26% Perc. ervaart stof/ roetneerslag als (zeer) hinderlijk 43% 44% 41% 38% 44% 45% 3.6 Verwachting ontwikkeling luchtkwaliteit Bijna vier op de tien inwoners verwacht dat de luchtkwaliteit in de eigen buurt de komende jaren zal afnemen. Het percentage inwoners dat denkt dat de kwaliteit zal toenemen ligt beduidend lager. Inwoners van Huijbergen en Ossendrecht zijn pessimistischer in hun verwachtingen dan inwoners van de overige drie kernen. 25
Grafiek 3.6: Verwachting ontwikkeling luchtkwaliteit (saldo = % vooruitgang - % achteruitgang) Totaal 9% 39% 52% Saldo -43% Hoogerheide 11% 39% 50% -39% Woensdrecht 5% 43% 52% -47% Huijbergen 6% 39% 55% -49% Ossendrecht 8% 36% 56% -48% Putte 10% 42% 48% -38% 0% 25% 50% 75% 100% Vooruitgang Geen verandering Achteruitgang Inwoners die verwachten dat de luchtkwaliteit de komende jaren zal afnemen noemen hiervoor als belangrijkste reden een toename van industrie. De overige redenen volgen op afstand. Naar kern is onder andere te zien dat te zien dat inwoners van Woensdrecht, Ossendrecht en Putte vaker een toename van industrie als reden noemen voor de verwachte achteruitgang van de luchtkwaliteit. In Woensdrecht, Hoogerheide en Huijbergen wordt een toename van het vliegverkeer vaker genoemd. Een verwachte toename van het treinverkeer speelt met name in Woensdrecht een rol, terwijl in Huijbergen autoverkeer vaker wordt genoemd. 26
4 MILIEUKLACHTENTELEFOON Hoofdstuk 4 gaat in op bekendheid en het gebruik van de Milieuklachtentelefoon. Dit zijn de klachtentelefoons van de provincie, de regionale milieudienst en de gemeente. Bijna zes op de tien inwoners is bekend met de Milieuklachtentelefoon en 16% heeft hier ook al eens gebruik van gemaakt. Inwoners van Hoogerheide en Huijbergen, 18-39 jarigen en lager opgeleiden hebben hier relatief minder vaak gebruik van gemaakt. Voor de laatste twee groepen geldt dat ze ook het minst vaak bekend zijn met de klachtentelefoon. Grafiek 4.1a: Bekendheid en gebruik Milieuklachtentelefoon Totaal 16% 42% 42% Hoogerheide 10% 46% 44% Woensdrecht 21% 34% 45% Huijbergen 11% 51% 38% Ossendrecht 23% 39% 37% Putte 20% 35% 45% 18-39 9% 33% 58% 40-59 20% 50% 30% 60+ 18% 42% 40% Opleiding - Lager 8% 33% 59% Opleiding - Middelbaar 18% 44% 38% Opleiding - Hoger 16% 43% 41% 0% 25% 50% 75% 100% Bekend mee en klacht ingediend Bekend mee, nooit klacht ingediend Niet bekend mee Van de inwoners die wel eens een klacht bij de Milieuklachtentelefoon hebben ingediend, heeft circa zeven op de tien dit in de afgelopen vijf jaar meerdere keren gedaan, 6% heeft hiervoor zelfs 11 keer of vaker contact opgenomen. De indieners van een klacht zijn veelal niet tevreden over de afhandeling hiervan. Zes op de tien geeft een onvoldoende en nog eens 13% is maar matig tevreden. Gemiddeld wordt de afhandeling met een 4,8 beoordeeld. Tabel 4.1b: Aantal contacten met milieuklachtentelefoon in afg.5 jaar (in % heeft klacht ingediend) Tabel 4.1c: Beoordeling afhandeling klacht (in % heeft klacht ingediend) 1 keer 28% Gemiddeld 4,8 2-5 keer 53% 5 of lager 60% 6-10 keer 12% 6 13% 11-20 keer 2% 7 11% Meer dan 20 keer 4% 8 of hoger 16% Totaal 100% Totaal 100% 27
28
5 GEBRUIK EN BEHOEFTE INFORMATIE LUCHT EN GELUID In dit laatste hoofdstuk wordt ingegaan op de behoefte van inwoners aan informatie over lucht en geluid, de vindbaarheid van deze informatie en de bronnen waarbij ze hiervoor gebruik van maken. Vervolgens wordt gekeken naar de tevredenheid van de inwoners over de gemeentelijke informatievoorziening over deze onderwerpen. 5.1 Zoeken informatie over lucht en geluid Meer dan de helft van de inwoners zoekt wel eens informatie over lucht of geluid, veelal incidenteel of sporadisch. Lager opgeleiden en inwoners van 18-39 jaar zoeken relatief het minst vaak naar informatie over deze onderwerpen. Grafiek 5.1: Zoeken informatie over lucht en geluid Totaal 5% 26% 23% 46% Hoogerheide 5% 21% 23% 50% Woensdrecht 3% 32% 18% 46% Huijbergen 5% 31% 22% 42% Ossendrecht 5% 30% 24% 41% Putte 7% 25% 25% 43% 18-39 jaar 3% 17% 22% 57% 45-59 jaar 7% 33% 24% 37% 60+ 6% 25% 24% 45% Opleiding - Lager 4% 11% 22% 63% Opleiding - Middelbaar 6% 28% 26% 40% Opleiding - Hoger 4% 31% 19% 46% 0% 25% 50% 75% 100% Vaak Incidenteel Bijna nooit Nooit 5.2 Vindbaarheid informatie over lucht en geluid Van de inwoners die wel eens informatie zoeken, geeft 17% aan deze informatie (meestal) niet gemakkelijk te kunnen vinden. Voor nog eens circa de helft is dit soms het geval. Lager opgeleiden lijken vaker moeite te hebben de gewenste informatie te vinden. Tabel 5.2: Mate waarin inwoners informatie gemakkelijk kunnen vinden (in % zoekt wel eens informatie) Meestal wel 31% Soms wel, soms niet 52% Meestal niet 16% Nooit 1% Totaal 100% 29
5.3 Gebruikte informatiebronnen informatie over lucht en geluid Tabel 5.3: Gebruikte informatiebronnen zoeken informatie over lucht en geluid (in % zoekt wel eens informatie) Totaal 18-39 40-59 60+ Lager De Woensdrechtse bode, de gemeentelijke website, andere websites en de regionale krant worden het vaakst gebruikt voor het zoeken van informatie over lucht en geluid. De gebruikte informatiebronnen verschillen naar leeftijd en opleiding. Zo is in onderstaande tabel onder andere te zien dat ouderen en lager opgeleiden minder vaak gebruik maken van websites. Beide groepen lijken daarentegen wat vaker gebruik te maken van de Woensdrechtse bode en de gemeentegids. Middel baar Hoger Woensdrechtse bode 47% 44% 45% 54% 60% 48% 42% Website van de gemeente Woensdrecht 43% 53% 48% 30% 21% 47% 44% Andere websites 42% 61% 46% 22% 11% 44% 52% Regionale krant (BN/de Stem) 42% 31% 43% 48% 48% 45% 31% Gemeentegids 19% 14% 16% 26% 30% 19% 14% Telefonisch gemeente 14% 16% 10% 17% 10% 15% 12% Landelijke krant 10% 8% 11% 10% 10% 10% 11% Email 6% 7% 5% 7% 3% 8% 3% Telefonisch anders dan bij gemeente 2% 1% 3% 3% 3% 2% 4% Balie gemeentehuis 1% 2% 2% 0% % 2% 0% Anders 10% 9% 11% 8% 13% 8% 12% Geen enkele genoemd 3% 4% 2% 3% 5% 2% 2% 5.4 Beoordeling huidige gemeentelijke informatievoorziening lucht en geluid Het merendeel van de inwoners is ontevreden of maar matig tevreden over de communicatie van de gemeente Woensdrecht over lucht en geluid. De informatievoorziening wordt gemiddeld met een 5,1 beoordeeld en bijna zes op de tien geeft een onvoldoende. Tabel 5.4a: Beoordeling informatievoorziening gemeente (excl. geen mening) Gemiddeld 5,1 5 of lager 59% 6 21% 7 12% 8 of hoger 8% Totaal 100% Inwoners uit Ossendrecht lijken gemiddeld genomen wat minder tevreden over de informatievoorziening door de gemeente. Ouderen en lager opgeleiden lijken daarentegen wat positiever. 30
Tabel 5.4b: Beoordeling informatievoorziening Totaal 5,1 Leeftijd 18-39 jaar 5,0 Kern 40-59 jaar 4,9 Hoogerheide 5,3 60 jaar en ouder 5,5 Woensdrecht 5,0 Huijbergen 5,0 Opleiding Ossendrecht 4,8 Lager 5,4 Putte 5,1 Middelbaar 5,1 Hoger 4,9 5.5 Gewenste uitbreiding gemeentelijke informatievoorziening lucht en geluid Overeenkomend met deze ontevredenheid vindt 73% van de inwoners dat de gemeente hen beter zou moeten informeren over lucht en geluid. Dit geldt iets minder vaak voor inwoners van 18-39 jaar. Inwoners die vinden dat de gemeente hen beter zou moeten informeren geven er de voorkeur aan om geïnformeerd te worden via de Woensdrechtse bode, gevolgd door bewonersbrieven en de website van de gemeente. Naar leeftijd en opleiding is onder andere te zien dat ouderen en lager opgeleiden relatief minder vaak de voorkeur geven aan de website en email. Tabel 5.5: Zou gemeente burgers meer moeten informeren over lucht & geluid en zo ja hoe? (meer antwoorden mogelijk) Totaal 18-39 40-59 60+ Lager Middel baar Hoger Ja 73% 67% 78% 74% 74% 74% 71% - Woensdrechtse bode - 47% - 40% - 49% - 52% - 53% - 48% - 40% - Bewonersbrieven - 39% - 38% - 43% - 36% - 35% - 41% - 39% - Website vd gemeente Woensdrecht - 30% - 32% - 36% - 23% - 15% - 33% - 36% - Gemeentegids - 18% - 19% - 14% - 23% - 22% - 19% - 16% - Email - 18% - 18% - 22% - 13% - 7% - 19% - 23% - Telefonisch gemeente - 6% - 3% - 5% - 9% - 7% - 6% - 4% - Balie gemeentehuis - 3% - 6% - 1% - 3% - 3% - 4% - 3% - Anders - 5% - 3% - 8% - 5% - 3% - 6% - 5% - Geen enkele genoemd - 0% - 0% - 0% - 1% - 2% - 0% - 0% Nee 11% 15% 10% 9% 8% 12% 13% Weet niet 16% 19% 12% 17% 17% 14% 16% Totaal 100% 100% 100 100 100% 100% 100% 31
32
Bijlage 1: Vragenlijst 33
34
Vragenlijst Belevingsonderzoek luchtkwaliteit en geluidsbelasting gemeente Woensdrecht De meeste vragen kunt u beantwoorden door het vakje van uw keuze aan te kruisen. Het is de bedoeling dat alle vragen worden beantwoord. Soms kunt u na het aankruisen van bepaalde antwoorden één of enkele vragen overslaan. Dat is dan vetgedrukt aangegeven, bijvoorbeeld ga naar vraag M6. Als u hulp nodig heeft, dan kunt u ons bellen op het volgende nummer van de gemeente: 0164 6 11 341. U wordt dan te woord gestaan door een medewerker van de afdeling Beleid en Planvorming Veel succes met het invullen! G: Geluid G1 Kunt u met een rapportcijfer aangeven in welke mate u gevoelig bent voor geluiden? (1 is helemaal niet gevoelig en 10 is heel erg gevoelig) G2 Het is mogelijk dat u ergens zoveel last van heeft dat u zich hierdoor (ernstig) gehinderd voelt. Kunt u aangeven in welke mate u van onderstaande aspecten hinder ondervindt? 1. geluid van personenauto s 2. geluid van vrachtauto s 3. geluid van treinen 4. geluid van bromfietsen/ scooters 5. geluid van buren 6. geluid van horecazaken 7. geluid van industrie en bedrijven 8. geluid van vliegtuigen 9. geluid van evenementen Geen of nauwelijks hinder (1) Hinder (2) Ernstige hinder (3) G3 Kunt u aangeven hoe vaak u hinder ondervindt van deze aspecten? 1. geluid van personenauto s 2. geluid van vrachtauto s 3. geluid van treinen 4. geluid van bromfietsen/ scooters 5. geluid van buren 6. geluid van horecazaken Dagelijks (1) Minstens 1x per week (2) Minstens 1x per maand (3) Minstens 1x per jaar (4) Niet in afgelopen jaar (5) 35
7. geluid van industrie en bedrijven 8. geluid van vliegtuigen 9. geluid van evenementen G4 Kunt u met een rapportcijfer aangeven hoe u geluidsoverlast in of om uw woning beoordeelt? (1 is helemaal geen geluidsoverlast en 10 is zeer veel geluidsoverlast) G5 Kunt u met een rapportcijfer aangeven in welke mate uw slaap wel of niet verstoord wordt door geluidsoverlast? (1 is helemaal geen verstoring en 10 is zeer grote verstoring) G6 Heeft u het afgelopen jaar gezondheidsklachten gehad die u in verband brengt met één van de volgende aspecten? 1. geluid van personenauto s 2. geluid van vrachtauto s 3. geluid van treinen 4. geluid van bromfietsen/ scooters 5. geluid van buren 6. geluid van horecazaken 7. geluid van industrie en bedrijven 8. geluid van vliegtuigen 9. geluid van evenementen Ja (1) Soms (2) Nee (3) Weet niet (4) G7 Bent uw bezorgd dat geluidshinder in uw buurt tot gezondheidsklachten kan leiden? 1. Ja 2. Nee 3. Soms 4. Weet niet G8 Kunt u aangeven of u de komende jaren een voor- of achteruitgang verwacht met betrekking tot geluidshinder in uw buurt? 1. Vooruitgang Ga naar vraag L1 2. Achteruitgang 3. Geen verandering Ga naar vraag L1 36
G9 Kunt u aangeven waarom u verwacht dat de situatie met betrekking tot geluidshinder in uw buurt achteruit zal gaan? 1. Toename industrie 2. Toename autoverkeer 3. Toename treinverkeer 4. Toename vliegverkeer 5. Toename evenementen 6. Anders, te weten: 37
L: Lucht L1 Maakt u zich wel eens zorgen over luchtvervuiling? 1. Ja 2. Nee 3. Soms 4. Weet niet L2 Kunt u aangeven in welke mate u van de onderstaande aspecten luchthinder ondervindt? 1. Wegverkeer 2. Industrie en bedrijven 3. Geur van landbouw 4. Buren Geen of nauwelijks hinder (1) Hinder (2) Ernstige hinder (3) L3 Kunt u aangeven hoe vaak u luchthinder ondervindt van deze aspecten? 1. Wegverkeer 2. Industrie en bedrijven 3. Geur van landbouw 4. Buren Dagelijks (1) Minstens 1x per week (2) Minstens 1x per maand (3) Minstens 1x per jaar (4) Niet in afgelopen jaar (5) L4 Heeft u het afgelopen jaar gezondheidsklachten gehad die u in verband brengt met één van de volgende aspecten? Graag bij ieder cijfer een antwoord aankruisen. Het gaat om klachten zoals hoofdpijn, tranende ogen e.d. 1. Wegverkeer 2. Industrie en bedrijven 3. Geur van landbouw 4. Buren Ja (1) Soms (2) Nee (3) Weet niet (4) L5 Bent uw bezorgd dat de luchtkwaliteit in uw buurt tot gezondheidsklachten kan leiden? 1. Ja 2. Nee 3. Soms 4. Weet niet 38
L6 Kunt u met een rapportcijfer aangeven hoe u de stof/ roetneerslag in of om uw woning beoordeelt? (1 is helemaal geen roet/ stofneerslag en 10 is zeer veel stof/ roetneerslag) L7 Hoe hinderlijk vindt u die stof/ roetneerslag? 1. Zeer hinderlijk 2. Hinderlijk 3. Een beetje hinderlijk 4. Niet hinderlijk L8 Kunt u met een rapportcijfer aangeven hoe gezond u de luchtkwaliteit in uw buurt beoordeelt? (1 is zeer slechte luchtkwaliteit en 10 is zeer goede luchtkwaliteit) L9 Kunt u aangeven of u de komende jaren een voor- of achteruitgang verwacht met betrekking tot de luchtkwaliteit in uw buurt? 1. Vooruitgang Ga naar vraag K1 2. Achteruitgang 3. Geen verandering Ga naar vraag K1 L10 Kunt u aangeven waarom u verwacht dat de situatie met betrekking tot luchtkwaliteit in uw buurt achteruit zal gaan? 1. Toename industrie 2. Toename autoverkeer 3. Toename treinverkeer 4. Toename vliegverkeer 5. Anders, te weten: 39
K1 K: Klachten Bent u bekend met de zogenaamde milieuklachtentelefoon? Bijvoorbeeld de klachtentelefoon van de provincie, de regionale milieudienst of de gemeente. 1. Ja 2. Nee Ga naar vraag C1 K2 Heeft u in het verleden zelf wel eens een klacht over lucht en geluid bij een milieuklachtentelefoon ingediend? 1. Ja 2. Nee Ga naar vraag C1 K3 Hoe vaak heeft u in de afgelopen 5 jaar een klacht over lucht of geluid ingediend bij de milieuklachtentelefoon? 1. 1 keer 2. 2-5 keer 3. 6-10 keer 4. Meer dan 10 keer 5. Meer dan 20 keer K4 Kunt u met een rapportcijfer aangeven hoe tevreden u bent over de afhandeling van u klacht(en) over lucht en geluid? (1 is zeer ontevreden en 10 is zeer tevreden) 40
C: Communicatie C1 Zoekt u wel eens informatie over lucht en geluid? 1. Ja, vaak 2. Incidenteel 3. Bijna nooit 4. Nooit Ga naar vraag C4 C2 Als u iets wilt weten over lucht en geluid, kunt u deze informatie dan gemakkelijk vinden? 1. Ja, meestal wel 2. Soms wel, soms niet 3. Nee, meestal niet 4. Nooit C3 Als u informatie over lucht en geluid zoekt, waar zoekt u dan? (u kunt meerdere vakjes aankruisen) 1. Landelijke krant 2. Regionale krant (BN/de Stem) 3. Woensdrechtse Bode 4. Gemeentegids 5. Balie gemeentehuis 6. Telefonisch bij gemeente 7. Telefonisch anders dan bij gemeente 8. E-mail 9. De website van de gemeente Woensdrecht 10. Andere websites 11. Anders, te weten: C4 Vindt u dat de gemeente Woensdrecht haar burgers meer moet informeren over lucht en geluid? 1. Ja 2. Nee Ga naar vraag C6 3. Weet niet C5 Op welke wijze zou u informatie over lucht en geluid van de gemeente Woensdrecht willen ontvangen? (u kunt meerdere vakjes aankruisen) 1 Woensdrechtse Bode 2. Gemeentegids 3. Balie gemeentehuis 4. Telefonisch bij gemeente 5. E-mail 6. De website van de gemeente Woensdrecht 7. Bewonersbrieven 8. Anders, te weten: 41