Onderzoek leefomgeving: Deurne. Rapport
|
|
- Stijn Boender
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Onderzoek leefomgeving: Deurne 2015 Rapport 1
2 Colofon Dit onderzoek naar leefomgeving in drie gebieden in Deurne is uitgevoerd in januari/februari 2015 in opdracht van het Urgentieteam Deurne door de GGD Brabant-Zuidoost. GGD Brabant-Zuidoost, afdeling Gezondheidsbevordering Auteur: D. Brunenberg Datum: 16 april
3 1. Het onderzoek 1.1 Doelstelling Uit de volwassenenmonitor, die door de GGD in 2012 is uitgevoerd, is naar voren gekomen dat in Deurne 10% van de inwoners erg gehinderd wordt door geur. In de regio Zuidoost-Brabant is dit met 8% vergelijkbaar. In Deurne veroorzaken vee- of pluimveebedrijven de meeste geuroverlast. Vier procent van de inwoners ondervindt ernstige geurhinder van stallen met vee of pluimvee en van mest uitrijden. In vergelijking met de andere gemeenten in de regio Zuidoost-Brabant, waar dit gemiddeld 1% is, ligt dit cijfer fors hoger. Ook bezorgdheid over de invloed van nabijgelegen veehouderijen en akkerbouw op de gezondheid spelen een grotere rol in Deurne dan in andere gemeenten. Zo is in Deurne 5% van de mensen bezorgd vanwege een veehouderij in de buurt, terwijl dat gemiddeld in de regio 2% is. Bovendien zijn meer mensen bezorgd vanwege akkerbouw of tuinbouw in de buurt (3% versus 1% in de regio). Ten opzichte van gemiddeld in de regio (19%) zijn minder mensen in Deurne (14%) bezorgd over de blootstelling aan fijnstof. Aan de hand van dit onderzoek wil het urgentieteam Deurne een goed beeld krijgen van de hinderbeleving van omwonenden van veeteeltbedrijven. 1.2 Onderzoeksopzet Het onderzoek is een Quick Scan en uitgevoerd in de periode januari februari 2015 aan de hand van een korte digitale vragenlijst (bijlage 1), waarvoor in totaal huishoudens via een brief zijn uitgenodigd. Het onderzoek is uitgevoerd in drie gebieden van Deurne: in Liessel (postcode 5757), in het binnengebied van Deurne (postcode 5751 en deel 5754) en het buitengebied van Deurne (overige postcodes), zie figuur 1. Figuur 1: Onderzoeksgebieden Deurne Drie weken na de uitnodiging is er een herinneringsbrief verstuurd. Vijf weken na aanvang werd het onderzoek gesloten. In totaal 451 huishoudens hebben deelgenomen aan het onderzoek. In tabel 1 is de respons per gebied weergegeven. De totale respons is 24% en daarmee lager dan verwacht. Dit betekent dat de resultaten omgeven zijn door een grotere mate van onzekerheid en voorzichtig moeten worden geïnterpreteerd. 3
4 Gebied Aantal Aantal Retour Respons adressen/ vragenlijsten huishoudens verstuurd 1 Liessel % 2 Deurne % binnengebied 3 Deurne % buitengebied Totaal % Tabel 1: Respons per onderzoeksgebied 2. Resultaten De resultaten van de vragenlijst van de totale groep, alsmede uitgesplitst per onderzoeksgebied worden in een tabellenboek gepresenteerd. De belangrijkste resultaten worden in dit hoofdstuk besproken. 2.1 Achtergrondkenmerken Relatief meer mannen dan vrouwen hebben deelgenomen aan het onderzoek. Zestig procent van de deelnemers aan het onderzoek is man. Het aandeel mannen was in Liessel relatief het hoogst (63%) en in het buitengebied het laagst (56%). In de leeftijdsgroep 50 tot en met 64 jaar bevinden zich de meeste deelnemers. De gemiddelde leeftijd is 55,3 jaar. 4
5 2.2 Oordeel eigen gezondheid en woonomgeving Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid noemen? Ruim een kwart van de ondervraagden beoordeelt zijn/haar eigen gezondheid als gaat wel tot slecht. Dit loopt uiteen van 25% in het binnengebied tot 32% in het buitengebied. Hoe tevreden bent u met uw woonomgeving? Over het algemeen beoordelen de deelnemers hun woonomgeving als redelijk tot goed. Het gemiddelde cijfer voor de totale groep is 7,4. Liessel scoort met 7,3 het laagst, gevolgd door het binnengebied met 7,4 en het buitengebied met 7,5. Ongeveer één op de zeven respondenten beoordeelt de leefomgeving met een onvoldoende. Kunt u de grootste (milieu)problemen aangeven die u ervaart in uw buurt/ woonomgeving? Vijf van de zes deelnemers ervaren in meer of mindere mate (milieu)problemen. Men kon maximaal drie problemen benoemen. Geuroverlast en overlast door (intensieve) veehouderij wordt gemiddeld door één op de zes respondenten genoemd. Overlast door (intensieve) veehouderij wordt voornamelijk genoemd door deelnemers uit het buitengebied van Deurne. Dit is genoemd door 22% van de respondenten in dit gebied. Ter vergelijking: in Liessel gaf 17% van de deelnemers dit aan en in het binnengebied 11%. Bij alle drie de gebieden staat slecht onderhoud groen op nummer 1 (zie figuur 2). Dit is genoemd door 30% van de deelnemers. Ook slecht onderhoud wegen, hondenpoep en andere (milieu) problemen worden genoemd in de drie gebieden. Slecht onderhoud groen Overlast door (intensieve) veehouderij Slecht onderhoud wegen Anders Geuroverlast Geen overlast Rommel op straat Geluidsoverlast Luchtverontreiniging Verkeersonveiligheid door ongeschikte Verkeersonveiligheid door bedrijvigheid Milieubelasting door verkeer Hondenpoep Overlast van mest be-/verwerking % totaal Liessel Binengebied Deurne Buitengebied Deurne Figuur 2: Ervaren overlast door (milieu)factoren in de buurt naar gebied 5
6 2.3 Woonsituatie en bezorgdheid Welke omstandigheden of situaties in de woonomgeving leiden tot de meeste bezorgdheid over gezondheid bij inwoners uit Deurne? Bijna de helft van de respondenten (48%) woont in de buurt van een (intensieve) veehouderij en/of in de buurt van akkerbouw of tuinbouw. Gemiddeld vier op de tien respondenten die hierbij in de buurt wonen zijn bezorgd over het wonen in de buurt van (intensieve) veehouderij. Dit percentage varieert van 52% in het binnengebied, 40% in Liessel tot 35% in het buitengebied (zie tabel 2). Wonen in de buurt van akker- of tuinbouw leidt tot minder bezorgdheid, gemiddeld één op de tien respondenten is hier bezorgd over. Van de drie gebieden is de bezorgdheid het grootst bij inwoners van het buitengebied (12%). In Liessel en het binnengebied van Deurne is respectievelijk 8% en 9% hierover bezorgd. De vraag naar bezorgdheid is slechts gesteld aan de mensen die een bepaalde omstandigheid of situatie in hun buurt hebben. Is bezorgd over Totaal Liessel Deurne Deurne gezondheid vanwege Binnengebied Buitengebied wonen: % % % % Woont in de buurt van (intensieve) veehouderij Is bezorgd over gezondheid hierdoor Woont in de buurt van akkerbouw/tuinbouw Is bezorgd over gezondheid hierdoor Tabel 2: Bezorgdheid over gezondheid vanwege wonen in de buurt van (intensieve) veehouderij/ akkerbouw naar gebied Ruim een kwart van de inwoners van Deurne (28%) zegt in een drukke straat te wonen. Gemiddeld genomen is een derde van hen bezorgd hierdoor. Dit varieert van 21% in het binnengebied tot 45% in het buitengebied. In Liessel woont 8% van de deelnemende huishoudens langs een route (weg, water, spoor, pijp) voor gevaarlijke stoffen. Twee derde van hen is hier bezorgd over. In het binnengebied van Deurne woont 11% van de respondenten in de buurt van bedrijven of industrie en twee derde van hen is hier bezorgd over. Het wonen in de buurt van zendmasten voor radio en TV of bij antennes voor mobiele telefoons zorgt voor de meeste bezorgdheid in het buitengebied van Deurne. 57% van de inwoners voor wie dit van toepassing is (12% van de hele groep) is hierover bezorgd. Ook het wonen langs een route voor gevaarlijke stoffen speelt een rol in dit gebied. Ruim de helft van de 20% voor wie dit van toepassing is, baart het zorgen. Het wonen op verontreinigde grond komt samen met het wonen in de buurt van hoogspanningslijnen relatief het minst vaak voor. Dit is van toepassing op 1% van de ondervraagden in Liessel en het binnengebied van Deurne (verontreinigde grond) en 1% van de ondervraagden in het binnengebied van Deurne en het buitengebied (hoogspanningslijnen). Zij zijn allemaal hierover bezorgd. 6
7 2.4 Woonsituatie en gezondheid Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden gezondheidsklachten gehad die u in verband brengt met één van de volgende (milieu)factoren? Zowel geur als uitstoot door (intensieve) veehouderij zijn de vaakst genoemde factoren die men in verband brengt met gezondheidsklachten (zie figuur 3). Voor beide factoren geldt dat 6% van de deelnemers uit Deurne en Liessel aangeeft dat dit dagelijks tot gezondheidsklachten leidt. De frequentie waarin dit gebeurt verschilt per gebied. In Liessel heeft 9% van de inwoners dagelijks gezondheidsklachten die in verband worden gebracht met geur. In het binnengebied en het buitengebied ligt dit met 4% en 7% respectievelijk, lager. Gezondheidsklachten die in verband worden gebracht met (intensieve) veehouderij worden het vaakst gerapporteerd in het buitengebied van Deurne. Hier heeft namelijk 10% van de respondenten dagelijks gezondheidsklachten ten gevolge van uitstoot door (intensieve) veehouderij. In het binnengebied komt dit met 4% minder vaak dagelijks voor. Relatief weinig mensen brengen mest be-/verwerking en/of oppompen van grondwater in verband met gezondheidsklachten. Gemiddeld 2% van de inwoners van Deurne ervaart dagelijks gezondheidsklachten vanwege mest be-/verwerking en 0,4% dagelijks vanwege oppompen van grondwater. In de kern van Deurne (binnengebied) heeft 5% van de respondenten dagelijks gezondheidsklachten vanwege geluid, eveneens 5% dagelijks vanwege luchtverontreiniging en 5% dagelijks vanwege nachtelijke verlichtingsbronnen. Uitstoot door (intensieve) veehouderij Mest be-/ verwerking totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal Geur Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne 0% 20% 40% 60% 80% 100% Dagelijks 1x/week of meer 1x/maand of meer 1x/afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing Figuur 3: Bronnen en frequentie van gezondheidsklachten naar gebied 7
8 2.5 Geur waarneming en hinder Welke geurbronnen worden het vaakst waargenomen in de woonomgeving en door welke bronnen wordt men het meest gehinderd? Over het algemeen ruiken de meeste inwoners van Deurne de geur van (intensieve) veehouderij, mest be- /verwerking en open haarden en allesbranders, zie figuur 4. Respectievelijk 48%, 44% en 36% van de totale groep gaf aan dat men deze geur in het afgelopen jaar thuis heeft geroken. De frequentie waarin deze geur wordt geroken verschilt per bron. totaal (Intensieve) veehouderij Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne Open haarden, allesbranders Mest be-/ verwerking totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal wegverkeer Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne 0% 20% 40% 60% 80% 100% Dagelijks 1x/week of meer 1x/maand of meer 1x/afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing Figuur 4: Frequentie van geurwaarneming in het afgelopen jaar naar bron en gebied (Intensieve) veehouderij wordt relatief vaak geroken. Gemiddeld ruikt een op de twaalf respondenten dit dagelijks. In het buitengebied ligt dit percentage met 14% hoger en in het binnengebied met 3% lager. Minder mensen ruiken dagelijks mest be-/verwerking (3%). De meeste mensen die dit aangaven hebben dit 1 keer in het afgelopen jaar geroken (25%). Hetzelfde geldt voor de geur van open haarden en allesbranders. Een op de zeven respondenten rook dit 1 keer in het afgelopen jaar en 2% dagelijks. 8
9 Daarentegen ruikt gemiddeld een op de twaalf respondenten dagelijks wegverkeer. Dit gebeurt met name door de inwoners van het buitengebied van Deurne (12%). Om inzicht te krijgen in de mate van ervaren geurhinder hebben we gevraagd om de ervaren hinder te beoordelen op een schaal van 0 tot en met 10. Men kon ook aangeven dat een geur thuis niet merkbaar is. Op basis hiervan zijn drie categorieën berekend: (minstens) enigszins hinder (4-10), (minstens) hinder (6-10) en ernstige hinder (8-10). Van de deelnemers uit Liessel en Deurne (binnen- en buitengebied) die aangeven geur te ruiken van (intensieve) veehouderij (82%) is 16% hierdoor ernstig gehinderd, 24% ervaart (minstens) hinder en bijna een derde (31%) is (minstens) enigszins gehinderd, zie figuur 5. Deze geurhinder wordt vooral ervaren in het buitengebied. In het buitengebied van Deurne is ruim een derde van de deelnemers (minstens) enigszins gehinderd door deze geur. Zelfs ongeveer één op de vijf deelnemers is in ernstige mate gehinderd door de geur van (intensieve) veehouderij in dit gebied. Ook de geur van mest be-/ verwerking leidt tot veel hinder. Voor ongeveer 80% procent van de respondenten van het onderzoek is deze geur merkbaar en 28% van hen ondervindt hierdoor hinder. Eén op de tien wordt hierdoor ernstig gehinderd. Opvallend is dat in het binnengebied de meeste hinder ervaren wordt. Mest be-/ verwerking (Intensieve) veehouderij geur is merkbaar ernstige hinder (minstens) hinder (minstens) enigszins hinder geur is merkbaar ernstige hinder (minstens) hinder (minstens) enigszins hinder % totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne Figuur 5: Mate van ervaren geurhinder naar bron en gebied 9
10 2.6 Stof, roet en/of rook waarneming en hinder Welke stofbronnen worden het vaakst waargenomen in de woonomgeving en door welke bronnen wordt men het meest gehinderd? In het afgelopen jaar heeft gemiddeld ongeveer één op de vijf deelnemers stof, roet en/of rook waargenomen van (intensieve) veehouderij en van mest be-/verwerking. In het buitengebied zijn deze groepen groter (zie figuur 6). Hier heeft 27% van de deelnemers stof, roet en/of rook waargenomen van (intensieve) veehouderij en 22% van mest be- /verwerking. Maar de meeste deelnemers hebben thuis in het afgelopen jaar stof, roet en/ of rook waargenomen van open haarden en allesbranders. Dit werd aangegeven door 30% van de respondenten. Voor de grootste groep mensen gebeurde dit slechts 1 keer in het afgelopen jaar (14%) en slechts een klein deel (2%) nam dit dagelijks waar. Stof door wegverkeer daarentegen, wat door 22% van de totale groep thuis is waargenomen in het afgelopen jaar, wordt vaker dagelijks waargenomen (8%). In alle drie gebieden van Deurne zien de meeste mensen dagelijks stof, roet en/of rook door wegverkeer. totaal (Intensieve) veehouderij Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne Open haarden, allesbranders Mest be-/ verwerking totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne totaal Wegverkeer Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne 0% 20% 40% 60% 80% 100% Dagelijks 1x/week of meer 1x/maand of meer 1x/afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing Figuur 6: Frequentie van stofwaarneming in het afgelopen jaar naar bron en gebied 10
11 (Intensieve) veehouderij zorgt niet alleen voor geurhinder. Het is ook een bron van stof, roet en/of rook overlast (zie figuur 7). Voor ongeveer driekwart van de deelnemers van de drie gebieden is het merkbaar en een kwart van hen geeft aan hierdoor (minstens) enigszins hinder te ervaren. In het buitengebied van Deurne is de ervaren hinder het grootst. Twaalf procent van de deelnemers ervaart hierdoor ernstige hinder. Eveneens ongeveer een kwart van de deelnemers van drie gebieden ervaart (minstens) enigszins stofhinder door mest be-/verwerking en gemiddeld 6% ernstige hinder. Stof van open haarden en allesbranders zorgt ook voor overlast. Ongeveer een kwart van de deelnemers van Liessel en Deurne ervaart hierdoor (minstens) enigszins hinder. In het binnengebied van Deurne is deze groep het grootst (27%). Bij 6% van de deelnemers is de ervaren hinder ernstig. Ook deze groep is het grootst in het binnengebied. Open haarden, allesbranders Mest be-/ verwerking (Intensieve) veehouderij stof is merkbaar ernstige hinder (minstens) hinder (minstens) enigszins hinder stof is merkbaar ernstige hinder (minstens) hinder (minstens) enigszins hinder stof is merkbaar ernstige hinder (minstens) hinder (minstens) enigszins hinder % Totaal Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne Figuur 7: Mate van ervaren stofhinder naar bron en gebied 11
12 2.7 Verandering in hinderbeleving Hoe is de ervaren geur-, geluid en stof, roet en/of rookhinder veranderd in het afgelopen jaar? Voor verschillende bronnen van hinder is dit beoordeeld door de respondenten. Over het algemeen geven de meeste mensen aan dat er geen verandering in hinder is beleefd (zie figuur 8). Op enkele aspecten, te weten geluid van bedrijven/ industrie, geur van oppompen grondwater en stof, roet en/of rook van bedrijven/industrie zien meer mensen in de totale groep een vooruitgang dan een achteruitgang (zie tabellenboek). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% geluid geur stof geluid geur stof geluid geur stof geur (intensieve) veehouderij mest be-/verwerking wegverkeer oppompen grondwater 1 96 Vooruitgang Geen verandering Achteruitgang Figuur 8: Verandering in hinderbeleving naar bron (totale groep) Veel mensen zien op het op het gebied van geur van (intensieve) veehouderij een achteruitgang. Ongeveer één op de zeven mensen vindt dat het achteruit is gegaan, terwijl één op de tien een vooruitgang ziet. Vooruitgang wordt vooral gezien in het buitengebied van Deurne (13%), terwijl 15% een achteruitgang waarneemt. In Liessel is het verschil tussen voor- en achteruitgang groter: 9% meer mensen zien een achteruitgang. Ook ten aanzien van de geur van mest be- /verwerking en stof, roet en/of rook van wegverkeer is de groep die een achteruitgang ervaart, met ongeveer één op de tien respondenten, relatief groot. Maar ook op het gebied van geluid van wegverkeer ziet een grote groep mensen in Deurne en uitgesplitst naar de drie gebieden een achteruitgang in hinderbeleving. 2.8 Effecten van overlast Een mogelijkheid om de geur-, geluid, stof, roet en/of rookoverlast in huis te beperken is door ramen gesloten te houden. We hebben aan de deelnemers gevraagd hoe vaak ze dit hebben gedaan in het afgelopen jaar. Over het algemeen heeft een derde van de mensen in het afgelopen jaar de ramen eens gesloten gehouden vanwege de geur van (intensieve) veeteelt (zie figuur 9). Drie procent van de mensen doet dit dagelijks, met name in het buitengebied van Deurne (5%). Hetzelfde geldt voor de geur van mest be-/verwerking: ongeveer een derde van de mensen heeft vanwege deze geur eens de ramen gesloten gehouden en 2% doet dit dagelijks. Deze groep is met 4% eveneens groter in het buitengebied. Echter, de vaakst genoemde reden om de ramen gesloten te houden is overlast door wegverkeer. Met name geluid van wegverkeer zorgt in alle drie de gebieden ervoor dat ongeveer één op de tien deelnemers dagelijks hun ramen gesloten houdt. Maar ook de geur en stof overlast vormen hier een reden voor. 12
13 Welke gevolgen ervaren deelnemers van Deurne is hun dagelijks leven door overlast van (milieu)factoren? Ruim één derde van de totale groep ondervraagden gaf aan overlast te ervaren door milieufactoren. Een slechte nachtrust/slecht slapen werd het vaakst genoemd in alle drie de gebieden, namelijk door 18%. In het buitengebied van Deurne wordt relatief het meest overlast ervaren, 45% van de deelnemers gaf dit aan. Een kwart van de respondenten in dit gebied heeft last van een slechte nachtrust/ slecht slapen, 19% piekert en 18% heeft last van prikkelbaarheid. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% geluid geur stof geluid geur stof geluid geur stof (intensieve) veeteelt mest be-/verwerking wegverkeer Dagelijks 1x/week of meer 1x/maand of meer 1x/afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing Figuur 9: Frequentie van ramen gesloten houden naar oorzaak (totale groep) 13
14 3. Conclusie Uit deze Quick Scan blijkt dat veel deelnemers van de gemeente Deurne, met name deelnemers woonachtig in Liessel en het buitengebied van Deurne vaak thuis de geur van (intensieve) veehouderij waarnemen. Bijna een derde van alle ondervraagden ervaart in meer of mindere mate hinder door deze geur. Ongeveer een kwart van de ondervraagde huishoudens geeft aan (minstens) hinder te ondervinden en bij ongeveer één op de zes huishoudens wordt deze geuroverlast als ernstig ervaren. Deze groep is het grootst in het buitengebied van Deurne (één op de vijf), ten opzichte van één op de zeven in Liessel en het binnengebied van Deurne. Daarnaast zien we dat het wonen in de buurt van (intensieve) veehouderij bij vier op de tien huishoudens voor bezorgdheid omtrent de gezondheid zorgt. Een kwart van de deelnemers heeft in het afgelopen jaar gezondheidsklachten gehad die men in verband brengt met de uitstoot van in de buurt gelegen (intensieve) veehouderijen. Alhoewel geur van mest be- / verwerking minder vaak wordt waargenomen door de ondervraagde deelnemers, zorgt deze geur ook voor veel overlast. Terwijl één op de twaalf deelnemers uit Liessel ernstige hinder ervaart, is dat één op de tien van de deelnemers uit het buitengebied en één op de acht in het binnengebied van Deurne. Ongeveer 20% van de ondervraagden gaf aan dat men in het afgelopen jaar gezondheidsklachten heeft gehad die men in verband bracht met mest be- /verwerking. De geur van het oppompen van grondwater wordt door een kleine groep (5%) waargenomen en dit leidt ook bij een kleine groep tot geurhinder. Twee procent van de ondervraagde huishoudens ondervindt hierdoor (minstens) enigszins hinder. In totaal 1% van de mensen gaf aan gezondheidsklachten te ervaren door het oppompen van grondwater. In figuur 10 en 11 worden de belangrijkste resultaten per gebied grafisch weergegeven. Deze worden vervolgens per gebied beschreven. (intensieve) veehouderij Gezondheid Ervaart hinder: Geur waargenomen Dagelijks Wekelijks Maandelijks Jaarlijks (minstens) enigszins (minstens) hinder ernstige hinder Bezorgdheid vanwege wonen in de buurt van (intensieve) veehouderij Ervaren gezondheid matig-slecht Dagelijks gezondheidsklachten in verband met (intensieve) veehouderij Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne % Figuur 10: Belangrijkste indicatoren met betrekking tot geur van (intensieve) veehouderij per gebied in Deurne 14
15 Liessel Tien procent van de deelnemers uit Liessel ruikt dagelijks de geur van (intensieve) veehouderij en 45% heeft dit in het afgelopen jaar minstens een maal geroken. Veel mensen ondervinden hiervan in bepaalde mate hinder (29%). Bij 14% van de mensen is er sprake van ernstige hinder. Op dit gebied wordt bovendien in het afgelopen jaar vooral een achteruitgang gezien door de deelnemers. Dit is het geval volgens 17%, slechts 8% ziet een verbetering. Het wonen in de buurt van (intensieve) veehouderij zorgt bovendien bij 40% van de omwonenden voor bezorgdheid over de gezondheid. De gezondheidstoestand wordt door bijna drie op de tien respondenten uit Liessel als minder dan goed beoordeeld. Ze ervaren met name gezondheidsklachten door geur. Maar ook geluid, luchtverontreiniging en uitstoot door (intensieve) veehouderij zorgen voor gezondheidsklachten. De geur van mest be-/verwerking wordt ook waargenomen in Liessel. Bijna de helft van de deelnemers heeft dit ten minste één keer geroken in het afgelopen jaar, waaronder één op de drie één keer. Desondanks is de ervaren hinder groot. Eén op de acht is hierdoor ernstig gehinderd en 27% (minstens) enigszins gehinderd. Volgens 8% van de mensen is het achteruitgegaan in het afgelopen jaar, terwijl 5% een vooruitgang ziet. Uit dit onderzoek blijkt dat vooral de mensen uit Liessel die ernstige geurhinder door mest be- /verwerking ervaren de gezondheid als minder goed beoordelen (54%, ten opzichte van 25% van de mensen die hierdoor geen geurhinder ervaren). Dagelijks Mest be-/verwerking Gezondh eid Ervaart hinder: Geur waargenomen Wekelijks Maandelijks Jaarlijks (minstens) enigszins (minstens) hinder ernstige hinder Dagelijks gezondheidsklachten in verband met mest be- /verwerking % Liessel Binnengebied Deurne Buitengebied Deurne Figuur 11: Belangrijkste indicatoren met betrekking tot mest be-/verwerking per gebied in Deurne Binnengebied Deurne Veertig procent van de respondenten uit het binnengebied van Deurne heeft in het afgelopen jaar de geur van (intensieve) veehouderij en mest be-/verwerking geroken, 38% de geur van openhaarden en allesbranders. Dit 15
16 gebeurt met name op een minder frequente basis, dat wil zeggen veelal wekelijks tot maandelijks. Drie procent gaf aan (intensieve) veehouderij en openhaarden dagelijks te ruiken. Ook in het binnengebied zorgt de geur van (intensieve) veehouderij, mest en openhaarden voor veel hinder. Achtentwintig procent van de mensen wordt hierdoor (minstens) enigszins gehinderd. De groep die ernstige hinder ervaart is het grootst voor (intensieve) veehouderij (14%), gevolgd door mest (12%) en open haarden (8%). Meer mensen vinden dat op het gebied van de geur van (intensieve) veehouderij in het afgelopen jaar een achteruitgang heeft plaatsgevonden (15%) dan een vooruitgang (9%). Hetzelfde geldt voor de geur van mest be-/ verwerking (respectievelijk 15% en 8%). Ook over het geluid van wegverkeer zijn de deelnemers niet positief: 16% ziet een achteruitgang en 5% een vooruitgang. Opmerkelijk is dat alhoewel in het binnengebied minder mensen in de buurt van (intensieve) veehouderij wonen (27%), een grote groep hierover bezorgd is: ruim de helft van de deelnemers. Een kwart van de deelnemers uit het binnengebied van Deurne beoordeelt zijn/haar gezondheid als matig tot slecht. Deze groep is ook groter onder de mensen die ernstige geurhinder door mest be-/verwerking ervaren (43% ten opzichte van 22% van de mensen die er geen last van hebben). (Milieu)factoren gerelateerde gezondheidsklachten worden met name ervaren door geluid, gevolgd door geur, uitstoot door (intensieve) veehouderij en mest. Buitengebied Deurne Ruim 60% van de respondenten in het buitengebied ruikt de geur van (intensieve) veeteelt in een bepaalde frequentie: 14% dagelijks, 12% 1 keer per week, 19% 1 keer per maand en 19% 1 keer per jaar. Bijna 40% is hierdoor in enige mate gehinderd. Bij één op de vijf mensen is zelfs sprake van ernstige hinder. Ook in dit gebied leidt het wonen in de buurt van (intensieve) veeteelt voor bezorgdheid over de gezondheid. Bij ruim een derde van de ondervraagde huishoudens is dit het geval. Opvallend is dat één op de tien ondervraagden aan gaf dat de uitstoot van (intensieve) veehouderij dagelijks voor gezondheidsklachten zorgt. Dit baart zorgen en is een belangrijk aandachtspunt. Daarnaast zorgt geur, geluid en mest frequent voor gezondheidsklachten. Over het algemeen vinden de deelnemers dat er op het gebied van geur van (intensieve) veeteelt geen verandering is opgetreden, bovendien is de groep die een achteruitgang ziet op dit gebied ongeveer gelijk aan de groep die een vooruitgang ziet. Een aanzienlijk deel (ongeveer een derde van de deelnemers) beoordeelt zijn/haar gezondheid als gaat wel tot slecht. Het zijn met name mensen die ernstige hinder ondervinden van geur van (intensieve) veehouderij die hun gezondheid minder goed beoordelen: de helft van deze groep ten opzichte van 28% van de mensen die geen geurhinder ervaren. Ongeveer de helft van de deelnemende huishoudens heeft in het afgelopen jaar thuis de geur van mest waargenomen. De frequentie varieert van 5% dagelijks tot 19% eens per maand/ eens per jaar. Veel mensen hebben last van deze geur: 30% ervaart hierdoor (minstens) enigszins hinder, 21% (minstens) hinder en 10% ernstige hinder. Volgens een kwart van de respondenten houdt mest be-/verwerking in hun woonomgeving verband met ervaren gezondheidsklachten. Samenvattend kunnen we zeggen dat dit onderzoek laat zien dat vooral deelnemers uit het buitengebied van Deurne regelmatig de geur van (intensieve) veeteelt ruiken en een grote groep hierdoor ernstig gehinderd wordt. Bij hen zien we ook een duidelijke relatie met de ervaren gezondheid en 10% van de mensen heeft dagelijks gezondheidsklachten vanwege nabijgelegen veehouderijen. Ondervraagde huishoudens uit Liessel ruiken eveneens vaak de geur van (intensieve) veehouderijen. Ook zij ervaren hierdoor frequent ernstige hinder. 16
17 1. Wat is uw geslacht? Man Vrouw 2. Wat is uw geboortejaar? Wat is uw postcode? Vult u a.u.b. zowel cijfers als letters in. 4. Wat is uw huisnummer? Vult u a.u.b. zowel cijfers als eventuele letters in. 5. Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden waartoe u behoort, uzelf meegerekend? persoon of personen (mijzelf meegerekend) 6. Hoe zou u over het algemeen uw gezondheid noemen? Zeer goed Goed Gaat wel Matig Slecht 7. Hoe tevreden bent u met uw woonomgeving? Drukt u dit uit in een rapportcijfer van 1 t/m 10, 1 = zeer ontevreden, 10 = zeer tevreden 1 Zeer ontevreden Zeer tevreden 8. Kunt u de grootste (milieu)problemen aangeven die u in uw buurt/ woonomgeving ervaart? U mag hier maximaal 3 antwoorden aanvinken.
18 Ik ervaar geen (milieu)problemen Geluidsoverlast Bodemverontreiniging Rommel op straat Hondenpoep Slecht onderhoud van wegen Slecht onderhoud van groen Geuroverlast Overlast door industriële bedrijven Waterverontreiniging Luchtverontreiniging Overlast door (intensieve) veehouderij Overlast van mest be / verwerking Geuroverlast door oppompen grondwater Aantasting van groen (te weinig groen in en om uw woonplaats) Milieubelasting door verkeer Hinder door aanwezigheid van zendmasten voor radio en televisie of antennes voor mobiele telefonie Hinder door aanwezigheid van hoogspanningsleidingen Lichtoverlast Hinder door aanwezigheid van windmolens Verkeersonveiligheid door ongeschikte infrastructuur Verkeersonveiligheid door bedrijvigheid Anders, namelijk 9. De volgende vragen gaan over uw woonsituatie en uw bezorgdheid hierover. A. Wilt u met ja of nee aangeven of deze situatie op u van toepassing is? Als u ja heeft ingevuld, vult u dan ook kolom B in? a. Ik woon in een drukke straat b. Ik woon in de buurt van zendmasten voor radio en TV of bij antennes voor mobiele telefoons c. Ik woon op verontreinigde grond d. Ik woon in de buurt van bedrijven of industrie e. Ik woon in de buurt van (intensieve) veehouderij f. Ik woon in de buurt van akkerbouw/ tuinbouw enz. g. Ik woon in de buurt van hoogspanningslijnen h. Ik woon langs een route (weg, water, spoor, pijp) voor gevaarlijke stoffen i. Ik woon in de buurt van een vliegveld j. Ik woon in de buurt van 1 of meer windturbines (moderne windmolens) k. Anders, namelijk A. Is deze situatie op u van toepassing? B. Bent u hierdoor bezorgd over uw gezondheid? Nee Ja Ja Nee
19 10. Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden gezondheidsklachten gehad die u in verband brengt met één van de volgende (milieu)factoren? Het gaat om (milieu)factoren zoals die in uw buurt voorkomen? Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Geluid b. Luchtverontreiniging c. Geur d. Waterverontreiniging e. Bodemverontreiniging f. Uitstoot door (intensieve) veehouderij g. Mest be / verwerking h. Oppompen grondwater i. Hoogspanningslijnen j. Zendmasten of antennes k. Nachtelijke verlichtingsbronnen l. Overig Dagelijks Minstens 1 keer per week Minstens 1 keer per maand Minstens 1 keer in afgelopen jaar Niet in het afgelopen jaar Niet van toepassing 11. Hoe vaak heeft u de afgelopen 12 maanden bij u thuis de geur waargenomen van: Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Wegverkeer b. Vliegtuigen c. Bedrijven/ industrie d. (Intensieve) veehouderij e. Mest be / verwerking f. Oppompen grondwater g. Open haarden of allesbrander in de buurt h. Restaurants i. Bouw en sloopactiviteiten j. Buren k. Riolering l. Overig Dagelijks Minstens 1x per week Minstens 1 x per maand Minstens 1 x in afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing
20 12. Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden bij u thuis stof, roet en/of rook waargenomen van: Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Wegverkeer b. Vliegtuigen c. Bedrijven/ industrie d. (Intensieve) veehouderij e. Mest be / verwerking f. Open haarden of allesbrander in de buurt g. Bouw en sloopactiviteiten h. Overig Dagelijks Minstens 1 x per week Minstens 1 x per maand Minstens 1 x in afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing 13. Hieronder staat een schaal van 0 t/m 10 waarop u kunt aangeven in welke mate geur u hindert, stoort of ergert als u thuis bent. Als u helemaal niet gehinderd wordt kiest u de 0, als u extreem gehinderd wordt kiest u de 10. Als u daar ergens tussenin zit, kiest u een getal tussen de 0 en 10. Als een geur bij u thuis niet ruikbaar is, kunt u dit in de laatste kolom aangeven. Als u denkt aan de afgelopen 12 maanden welk getal van 0 tot 10 geeft het beste aan in welke mate u wordt gehinderd, gestoord of geërgerd door de geur van de onderstaande bronnen als u thuis bent? Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Wegverkeer b. Vliegtuigen c. Bedrijven/ industrie d. (Intentieve) veehouderij e. Mest be / verwerking f. Oppompen grondwater g. Open haarden of allesbrander in de buurt h. Bouw en sloopactiviteiten i. Restaurants j. Buren k. Riolering l. Overig Helemaal niet gehinderd Extreem gehinderd 10 Niet merkbaar
21 14. Als u denkt aan de afgelopen 12 maanden, welk getal van 0 tot 10 geeft het beste aan in welke mate u wordt gehinderd, gestoord of geërgerd door stof, roet en/of rook van de onderstaande bronnen als u thuis bent? Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Wegverkeer b. Vliegtuigen c. Bedrijven/industrie d. (Intensieve) veehouderij e. Mest be / verwerking f. Open haarden of allesbrander in de buurt g. Bouw en sloopactiviteiten h. Overig Helemaal niet gehinderd Extreem gehinderd 10 Niet merkbaar 15. Kunt u aangeven op welke aspecten van hinder u in het afgelopen jaar een voor of achteruitgang heeft gezien? Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Geluid van wegverkeer b. Geluid van bedrijven/ industrie c. Geluid van (intensieve) veehouderij d. Geluid van mest be / verwerking e. Geur van wegverkeer f. Geur van bedrijven/ industrie g. Geur van (intensieve) veehouderij h. Geur van mest be / verwerking i. Geur van oppompen grondwater j. Stof, roet en/of rook van wegverkeer k. Stof, roet en/of rook van bedrijven/ industrie l. Stof, roet en/of rook van (intensieve) veehouderij m. Stof, roet en/of rook van mest be / verwerking Vooruitgang/ verbetering Achteruitgang/ verslechtering Geen verandering
22 16. Hoe vaak heeft u in de afgelopen 12 maanden ramen gesloten gehouden vanwege overlast van: Vinkt u op iedere regel één hokje aan. a. Geluid van wegverkeer b. Geluid van bedrijven/ industrie c. Geluid van (intensieve) veehouderij d. Geluid van mest be / verwerking e. Geur van wegverkeer f. Geur van bedrijven/ industrie g. Geur van (intensieve) veehouderij h. Geur van mest be / verwerking i. Geur van oppompen grondwater j. Stof, roet en/of rook van wegverkeer k. Stof, roet en/of rook van bedrijven/ industrie l. Stof, roet en/of rook van (intensieve) veehouderij m. Stof, roet en/of rook van mest be / verwerking n. Overig Dagelijks Minstens 1 x per week Minstens 1 x per maand Minstens 1 x in afgelopen jaar Niet in afgelopen jaar Niet van toepassing 17. Houden uw werkzaamheden of die van uw huisgenoten verband met (intensieve) veeteelt? Ja Nee 18. Bent u bezorgd over de invloed van de volgende zaken op uw gezondheid? U mag hier meer antwoorden aanvinken. Infectieziekten die overdraagbaar zijn van dier op mens (bijvoorbeeld Q koorts) Blootstelling aan resistente bacteriën (bijvoorbeeld MRSA bacterie) Blootstelling aan fijnstof Ik maak mij geen zorgen over bovenstaande zaken 19. Kunt u aangeven welke gevolgen u ervaart in uw dagelijks leven door overlast van genoemde (milieu)factoren in uw woonomgeving? U kunt meerdere antwoorden aanvinken. Ik ervaar geen overlast door (milieu)factoren Stress Slechte nachtrust/ slecht slapen Prikkelbaarheid Piekeren Slecht contact met dorpsgenoten
23 Anders, namelijk: 20. Heeft u nog opmerkingen of aanvullingen op deze vragenlijst of op het onderzoek? Vult u die dan hieronder in.
24 Onderzoek leefomgeving Deurne 2015
Belevingsonderzoek % Reusel-De Mierden
Belevingsonderzoek Reusel-De Mierden De gemeente Reusel-De Mierden wil graag weten hoe haar inwoners hun woon- en leefomgeving ervaren. GGD Brabant-Zuidoost heeft daarvoor medio 2017 onder alle huishoudens
Nadere informatieReusel - Resultaten Belevingsonderzoek 2017
Reusel - Resultaten Belevingsonderzoek 2017 1. geuroverlast dierhouderij (33% van de inwoners) 2. slecht onderhoud wegen en/of groen (30%) 3. geen probleem (23%) Woonsituatie waardoor meest bezorgd over
Nadere informatieBeleving van de leefomgeving 2011
Beleving van de leefomgeving 2011 1 Beleving van de leefomgeving 2011 Deze vragenlijst gaat over de beleving van milieufactoren in uw omgeving. Specifieke aandacht wordt hierbij besteed aan het vliegveld
Nadere informatieMilieubelevingsonderzoek gemeente Moerdijk 2009 BIJLAGEN
Milieubelevingsonderzoek gemeente 2009 BIJLAGEN Natascha van Riet, milieugezondheidkundige Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD en Brabant/Zeeland Tilburg, januari 2011 Bijlagen Milieubelevingsonderzoek
Nadere informatieBeantwoording raadsvraag
Beantwoording raadsvraag Onderwerp Validiteit onderzoeksresultaten belevingsonderzoek Datum 30 april 2015 Nummer RV-1519 Steller vraag R. Berkers Fractie VVD Portefeuillehouder N. Lemlijn Steller Datum
Nadere informatieWoonomgeving, Milieu-, Geluids- en Geurhinder 2016
Omslag woonomgeving_opmaak 1 20-07-17 14:59 Pagina 1 Woonomgeving, Milieu-, Geluids- en Geurhinder 2016 an gezondheid Samen werken a In de Wet publieke gezondheid staat dat het college van burgemeester
Nadere informatieGezonde leefomgeving. Resultaten Panelonderzoek GGD Zaanstreek-Waterland 88%
Resultaten Panelonderzoek GGD Zaanstreek-Waterland Gezonde leefomgeving Eind 2018 is een panelonderzoek gedaan naar gezonde en veilige leefomgeving. Dit onderzoek geeft inzicht in wat voor inwoners een
Nadere informatieHoe staat het met geluid- en geurhinder in Nederland op. gemeenteniveau? Oscar Breugelmans. Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en Gezondheid (DMG) RIVM
Hoe staat het met geluid- en geurhinder in Nederland op gemeenteniveau? Oscar Breugelmans Centrum voor Duurzaamheid, Milieu en Gezondheid (DMG) RIVM Beschikbaarheid informatie over milieuhinder Landelijke
Nadere informatieOnderzoeksrapport. Leefomgeving en Schiphol. Gemeente Gooise Meren
Onderzoeksrapport Leefomgeving en Schiphol Gemeente December 2018 Onderzoeksrapport Leefomgeving en Schiphol December 2018 Projectnummer: 18046 Gemeente Auteurs: drs. Rik Swieringa, Senior adviseur / Strateeg
Nadere informatieOnderzoek Wmo: Best. Rapport
Onderzoek Wmo: Best 2015 Rapport Colofon Dit onderzoek naar toegankelijkheid van de openbare ruimte, openbare gebouwen en het beweegaanbod voor Wmo cliënten in Best is uitgevoerd in november/december 2015
Nadere informatieBelevingsonderzoek luchtkwaliteit. geluidsbelasting gemeente Woensdrecht
Belevingsonderzoek luchtkwaliteit en geluidsbelasting gemeente Woensdrecht Regionale Milieudienst West-Brabant September 2009 2 Inhoudsopgave SAMENVATTING...5 1 INLEIDING...11 1.1 Aanleiding...11 1.2 Doel
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Oirschot
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Oirschot Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieGezondheid in beeld: Gemeente Deurne
Gezondheid in beeld: Gemeente Deurne Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000 volwassenen
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Someren Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.ggdgezondheidsatlas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000
Nadere informatieErvaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport
Ervaren hinder omwonenden Rotterdam The Hague Airport Gezondheidsmonitor Aanleiding De GGD Rotterdam-Rijnmond heeft in februari 2017 een advies opgesteld over gezondheidseffecten van vliegverkeer van de
Nadere informatieIntegrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011
Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Es Juli 202 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Es Hoe leefbaar en veilig is de Es? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Heeze-Leende
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Heeze-Leende Voorwoord Een goede gezondheid zowel lichamelijk als psychisch vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieOnderzoek wonen: Best. Rapport
Onderzoek wonen: Best 2015 Rapport Colofon Dit onderzoek naar verhuiswensen van 60 tot en met 75-jarigen in Best is uitgevoerd in november/december 2015 in opdracht van de gemeente Best door de GGD Brabant-Zuidoost.
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Deurne
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Deurne Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Asten
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Asten Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieBeleving leefomgeving
Beleving leefomgeving rondom vliegveld Eindhoven Tilburg, november 2012 Mevrouw MC van Ballegooij-Gevers, milieugezondheidkundige @ Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD en Brabant/Zeeland Colofon
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Laarbeek
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Laarbeek Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Bergeijk
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17 Bergeijk Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Bergeijk. In deze rapportage kunt u de belangrijkste
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Helmond
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Helmond Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Geldrop-Mierlo
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Geldrop-Mierlo Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieHet aandeel ernstig geluidgehinderde panelleden is het hoogst in de wijken Berflo Es en Binnenstad.
RESULTATEN PEILING OMGEVINGSLAWAAI HENGELOPANEL 2017 Van 4 tot en met 18 april is een peiling onder het HengeloPanel gehouden. Van de 2.260 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.268 leden de vragenlijst
Nadere informatieIntegrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011
Integrale Veiligheidsmonitor Buurtrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is de buurt? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Gemert-Bakel
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Gemert-Bakel Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Someren
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17 Someren Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De
Nadere informatieMilieu en leefomgeving
Milieu en leefomgeving Nederlanders tevreden met woonomgeving 18 Grote tevredenheid met de woonomgeving Overgrote meerderheid is (zeer) tevreden met de woonomgeving Ouderen zijn meer tevreden dan jongeren
Nadere informatie2012, peiling 3b september 2012
resultaten 2012, peiling 3b september 2012 Van 13 tot en met 26 juni is er een peiling onder het HengeloPanel gehouden. Van de 2.696 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.963 leden de vragenlijst
Nadere informatieIntegrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011
Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Hoe leefbaar en veilig is? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft de gemeente voor de tweede keer deelgenomen
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Bladel
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Bladel Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Bladel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Eersel
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Eersel Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Eersel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste
Nadere informatieIntegrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011
Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is de? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.
Nadere informatieIntegrale Veiligheidsmonitor Hengelo 2011
Integrale Veiligheidsmonitor Wijkrapport Juli 202 Hoe leefbaar en veilig is het? Integrale Veiligheidsmonitor. Inleiding In heeft de gemeente voor de tweede keer deelgenomen aan de Integrale Veiligheidsmonitor.
Nadere informatieEvaluatie Diving Cup. Effecten op Sportparticipatie. Jan van Houthof AJ Amsterdam T
Evaluatie Diving Cup Effecten op Sportparticipatie Jan van Houthof 6 1065 AJ Amsterdam T 06 24512991 marije@bureaubeweeg.nl www.bureaubeweeg.nl 1 Samenvatting In deze rapportage worden de resultaten besproken
Nadere informatieVOORNAAMSTE RESULTATEN Inleiding 2
RESULTATEN PEILING OMGEVINGSLAWAAI ENSCHEDEPANEL 2017 Van 4 tot en met 18 april is een peiling onder het EnschedePanel gehouden. Van de 3.631 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.539 leden de vragenlijst
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Cranendonck
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Cranendonck Voorwoord Een goede gezondheid zowel lichamelijk als psychisch vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieVeiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Buitengebied Augustus 2010
Veiligheidsmonitor Wijkrapport Augustus 2010 Wijkrapport Augustus 2010 Hoe leefbaar en veilig is het Integrale Veiligheidsmonitor Inleiding Eind heeft de gemeente voor het eerst deelgenomen aan de Integrale
Nadere informatieInleiding. Meer informatie of vragen?
Gezondheid in beeld: Gezondheidsmonitor 2012/2013 Gemeente Veldhoven Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl www.ggdgezondheidsatlas.nl Inleiding Meer informatie of vragen? Eind 2012 zijn de
Nadere informatieBELEVINGSONDERZOEK VLIEGVELD EINDHOVEN: 2 e METING 2014 met vergelijkende analyse 1 e meting 2012 Concept versie GGD
BELEVINGSONDERZOEK VLIEGVELD EINDHOVEN: 2 e METING 2014 met vergelijkende analyse 1 e meting 2012 Concept versie GGD 27-5-15 Dit onderzoek is een vervolg op het belevingsonderzoek van begin 2012 (dat ging
Nadere informatieVrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten
Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Cranendonck Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.ggdgezondheidsatlas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ruim 35.000
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Waalre
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Waalre Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieStadswerven Zuid 2014 Een jaar na opening van het Energiehuis
Stadswerven Zuid Een jaar na opening van het Energiehuis Stadswerven Zuid is het tol van verschillende ontwikkelingen, met een gerenoveerd Energiehuis en de komst van een bioscoop met parkeergarage. In
Nadere informatieGezondheid en leefomgeving in Katwijk
Gezondheid en leefomgeving in Katwijk Resultaten uit de Gezondheidspeiling 2016 Christine Hanning Onderzoeker publieke gezondheid 13 juni 2017 Aandachtspunten De Gezondheidspeiling Gezondheid; wat gaat
Nadere informatieRapport monitor Opvang asielzoekers. week 8 t/m 11. Onderzoek naar houding van Nederlanders t.a.v. de opvang van asielzoekers.
Rapport monitor Opvang asielzoekers week 8 t/m 11 Onderzoek naar houding van Nederlanders t.a.v. de opvang van asielzoekers 18 maart 2016 Projectnummer: 20672 Inhoudsopgave Voorwoord Samenvatting Resultaten
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Best
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17 Best Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De inwoners
Nadere informatieLichamelijke gezondheid
De Gezondheidsmonitor Zeeland is uitgevoerd door de GGD Zeeland in opdracht van alle Zeeuwse gemeenten bij zelfstandig wonende Zeeuwen van 19 jaar of ouder. Van de ruim 14.000 aangeschreven volwassenen
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Nuenen
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Nuenen Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieBURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN
BURGERPANEL CAPELLE OVER WELSTANDSVRIJ BOUWEN Gemeente Capelle aan den IJssel April 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2016
Nadere informatieBijlagen. Beleving leefomgeving. rondom vliegveld Eindhoven. vierde meting, 2018
Bijlagen Beleving leefomgeving rondom vliegveld Eindhoven vierde meting, 2018 Eindhoven, mei 2019 Drs. M. van Ballegooij en Drs. AM van Gestel GGD Brabant-Zuidoost 1 Inhoudsopgave 1. Onderzoeksopzet en
Nadere informatieOverlast park Lepelenburg
Overlast park Lepelenburg 1-meting oktober 2014 www.onderzoek.utrecht.nl Colofon Uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl in opdracht
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Gemert-Bakel Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000
Nadere informatieGezondheid in beeld: Gemeente Bergeijk
Gezondheid in beeld: Gemeente Bergeijk Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.ggdgezondheidsatlas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ruim 35.000 volwassenen
Nadere informatiePEILING OVER DE TOEKOMST VAN ROTTERDAM THE HAGUE AIRPORT
PEILING OVER DE TOEKOMST VAN ROTTERDAM THE HAGUE AIRPORT Overschie Januari 2017 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2017/concept
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Geldrop-Mierlo Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer
Nadere informatieVOORNAAMSTE RESULTATEN Inleiding Korte toelichting significantie 2
RESULTATEN PEILING OMGEVINGSLAWAAI ALMELOPANEL 2017 Van 4 tot en met 18 april is er een peiling onder het AlmeloPanel gehouden. Van de 1.967 panelleden die waren uitgenodigd, hebben 1.159 leden de vragenlijst
Nadere informatieALPHENPANEL OVER ZONDAGSOPENSTELLING
ALPHENPANEL OVER ZONDAGSOPENSTELLING nieuwsbrief Februari 2015 Inleiding Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de peiling met het. Deze peiling ging over de zondagsopenstelling. De gemeenteraad
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Valkenswaard
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Valkenswaard Voorwoord Een goede gezondheid zowel lichamelijk als psychisch vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieStraatintimidatie Amsterdam. Factsheet Onderzoek, Informatie en Statistiek
Straatintimidatie Amsterdam Factsheet 201 Onderzoek, Informatie en Statistiek In opdracht van: Directie Openbare Orde en Veiligheid Projectnummer: 11 Beek, Eliza van der Smeets, Harry Bezoekadres: Oudezijds
Nadere informatieFactsheet. Wonen aan de A50 en A73 in Beuningen. Gelderland-Zuid. Gezondheidsonderzoek onder inwoners
Gelderland-Zuid Factsheet Wonen aan de A en A73 in Beuningen Gezondheidsonderzoek onder inwoners Wegverkeer en gezondheid Wegverkeer is een belangrijke veroorzaker van luchtverontreiniging en geluidshinder.
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Asten Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000 volwassenen
Nadere informatieWat vinden inwoners belangrijk voor een gezonde woonomgeving? Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Wat vinden inwoners belangrijk voor een gezonde woonomgeving? Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Gezonde woonomgeving Elk jaar verzamelt GGD IJsselland
Nadere informatieBuurtenquête Walhof, Roessingh, t Sander
Buurtenquête Walhof, Roessingh, t Sander Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten
Nadere informatieINFOKAART MILIEUBELEVING Regio Zuidoost- Brabant
INFOKAART MILIEUBELEVING Regio Zuidoost- Brabant De GGD-gezondheidsmonitor volwassenen 2012 beschrijft hoe volwassenen in Zuidoost- Brabant hun woonomgeving ervaren in relatie tot milieubronnen zoals wegverkeer,
Nadere informatieMilieubelevingsonderzoek gemeente Moerdijk 2009
Milieubelevingsonderzoek gemeente Moerdijk 2009 Natascha van Riet, milieugezondheidkundige Bureau Gezondheid, Milieu & Veiligheid GGD en Brabant/Zeeland Tilburg, januari 2011 Colofon Dit rapport is opgesteld
Nadere informatieIn de periode 2011-2015 wordt voor iedere Enschedese buurt een wijkbeheerplan opgesteld.
Buurtenquête Pathmos Aanleiding De gemeente Enschede wil bewoners meer zeggenschap geven over het onderhoud en de veiligheid in de eigen buurt. Daarom is besloten om voor alle buurten in Enschede een wijkbeheerplan
Nadere informatieOpenbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte
Openbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte Gemeente Hollands Kroon Mei 2014 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl
Nadere informatieVolwassenen in Tynaarlo
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Coevorden
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieGezondheidsbeleid 2013. Onderzoek onder gemeentepanel Venlo
Gezondheidsbeleid 2013 Onderzoek onder gemeentepanel Venlo Afdeling Bedrijfsvoering Team informatievoorziening Onderzoek en Statistiek Venlo, mei 2013 2 Samenvatting Inleiding In mei 2011 is de landelijke
Nadere informatieVolwassenen in Emmen
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Noordenveld
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Westerveld
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Midden-Drenthe
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Borger-Odoorn
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVolwassenen in Hoogeveen
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieIntegrale veiligheid. resultaten burgerpanelonderzoek maart 2007
Integrale veiligheid resultaten burgerpanelonderzoek maart 2007 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 1 1.1 Respons 1 2 Veiligheidsgevoelens 3 2.1 Gevoel van veiligheid in specifieke situaties 3 2.2 Verschillen onderzoeksgroepen
Nadere informatieONDERZOEK VEILIGHEID. Inwonerpanel Gemeente Dongen Onderzoek 9 Mei GfK 2014 Gemeente Dongen Onderzoek Veiligheid Mei
ONDERZOEK VEILIGHEID Inwonerpanel Gemeente Dongen Onderzoek 9 Mei 14 GfK 14 Gemeente Dongen Onderzoek Veiligheid Mei 14 1 Inhoudsopgave 1. Samenvatting. Onderzoeksresultaten Voorvallen en misdrijven Veiligheid
Nadere informatieVolwassenen in Assen
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieVeiligheidsmonitor Hengelo Wijkrapport Woolde Augustus 2010
Veiligheidsmonitor Wijkrapport Augustus 2010 Wijkrapport Augustus 2010 Hoe leefbaar en veilig is Integrale Veiligheidsmonitor Inleiding Eind heeft de gemeente voor het eerst deelgenomen aan de Integrale
Nadere informatieErvaren overlast door omwonenden en parkbezoekers van het Wilhelminapark
Ervaren overlast door omwonenden en parkbezoekers van het Wilhelminapark Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl
Nadere informatieVolwassenen in De Wolden
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatie26% 36% 31% (helemaal) mee eens niet mee eens en niet mee oneens (helemaal) mee oneens
Resultaten peiling EnschedePanel Inleiding Voor de verbetering van de leefbaarheid en aanpak van de veiligheid in de wijken is in oktober 2015 een onderzoek verricht. In dezelfde periode is de landelijke
Nadere informatieGeluidshinder in Amsterdam
Geluidshinder in Amsterdam enquête onder de bevolking Project 5086 In opdracht van Dienst Milieu en Bouwtoezicht drs Josca Boers dr Willem Bosveld Weesperstraat 79 Postbus 658 1018 VN Amsterdam 1000 AR
Nadere informatieBeleving leefomgeving
Beleving leefomgeving rondom vliegveld Eindhoven derde meting 2016 Eindhoven, juli 2017 Drs. AM van Gestel en Drs. MJM van Duijnhoven GGD Brabant-Zuidoost Inhoudsopgave Management samenvatting 3 1. Aanleiding
Nadere informatieEnquête leefbaarheid in uw buurt
Enquête leefbaarheid in uw buurt Buurtnr: Met deze vragenlijst stellen wij u een aantal vragen over de leefbaarheid in uw buurt. U kunt steeds een rapportcijfer geven. Daarbij geldt: een hoger cijfer (10)
Nadere informatieVOLWASSENENMONITOR 19 T/M 64-JARIGEN REGIO ZUIDOOST-BRABANT
VOLWASSENENMONITOR 19 T/M 64-JARIGEN 2016-2017 REGIO ZUIDOOST-BRABANT Inhoud Leeswijzer Tabel 1. Regionale kernindicatoren naar achtergrondkenmerken Tabel 1a. Regio Zuidoost-Brabant Uitgesplitst naar
Nadere informatieHoofdstuk 6. Beoordeling verloedering in eigen wijk
Hoofdstuk 6. Beoordeling verloedering in eigen wijk Samenvatting Voor het derde achtereenvolgende jaar is middels een open vraag onderzocht aan welke zaken de Leidse burgers zich wel eens ergeren in de
Nadere informatieOpenbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte
Openbare ruimte in beeld Onderzoek naar de kwaliteit van de openbare ruimte Gemeente Hollands Kroon Mei 2012 Colofon Uitgave : I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn Tel. (0229) 282555 www.ioresearch.nl
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Veldhoven
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Veldhoven Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieOnderzoek parkeren 2019
Onderzoek parkeren 2019 ONDERZOEK PARKEREN 2019 April 2019 Samenstelling rapport: Mariëlle Bartels, afdeling JABO/Onderzoek en Statistiek In opdracht van: Desirée Kluyver, afdeling Stadsontwikkeling JABO/Onderzoek
Nadere informatieHoofdstuk 6. Netheid eigen wijk
Hoofdstuk 6. Netheid eigen wijk Samenvatting Leidenaren vinden groen in de buurt en een rustige woonomgeving de meest prettige punten aan de inrichting van een wijk. Als grootste bron van irritatie wordt,
Nadere informatieKLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK SCHOONMAAKDIENST GEMEENTE HAREN
KLANTTEVREDENHEIDSONDERZOEK SCHOONMAAKDIENST GEMEENTE HAREN Klanttevredenheidsonderzoek Schoonmaakdienst gemeente Haren Colofon Opdrachtgever Gemeente Haren Datum December 2016 Auteurs Tessa Schoot Uiterkamp
Nadere informatieEvaluatie hinder bij wegwerkzaamheden
Evaluatie hinder bij wegwerkzaamheden Projectnummer: 10203 In opdracht van: Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer drs. Merijn Heijnen dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL
Nadere informatieGemeente Breda. Waardering LED-verlichting. SSC Onderzoek en Informatie. Verschuurstraat en Rochussenstraat
Gemeente Breda SSC Onderzoek en Informatie Waardering LED-verlichting Verschuurstraat en Rochussenstraat Publicatienummer: 1541 Datum: April 2009 In opdracht van: Gemeente Breda, Directie Buitenruimte
Nadere informatieVolwassenen in Aa en Hunze
Volwassenen in Resultaten van het volwassenenonderzoek 2016 Over de gezondheid en leefgewoonten van Drentse volwassenen Juli 2017 Colofon: Uitgave: GGD Epidemiologie, epidemiologie@ggddrenthe.nl Auteurs:
Nadere informatieMarkt- en Opinieonderzoek. Zeker Meten. OPTIMALISATIE UITVLIEGROUTES ZWANENBURGBAAN
Markt- en Opinieonderzoek. Zeker Meten. OPTIMALISATIE UITVLIEGROUTES ZWANENBURGBAAN 1 Project i1427 Rapportagedatum : 24 mei 2011 Opdrachtgever Contactpersonen bij opdrachtgever Contactpersonen bij Team
Nadere informatie