JAARVERSLAG INTEGRALE HANDHAVING 2010 GEMEENTE ZALTBOMMEL Bestuur, Vergunning en Handhaving 17 januari 2011
Jaarverslag integrale handhaving 2010 1. Inleiding Op 23 februari 2010 hebben burgemeester en wethouders de integrale beleidsnota handhaving d.d. 18 februari 2010 vastgesteld. Op basis van deze beleidsnota is een integraal handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) opgesteld. Het HUP omvat de taakvelden Bouwen, Milieu, APV en Brandweer. Het integrale HUP 2010 is door het college vastgesteld op 20 april 2010. Voor de monitoring van de voortgang van het HUP 2010 zijn twee voortgangsrapportages (periode januari t/m juni en juli t/m september) opgesteld. Het integraal handhavingsbeleid is dynamisch en gebaseerd op de systematiek van de zogenaamde Big Eight beleidscyclus. De bij deze systematiek behorende stappen zijn weergegeven in onderstaande figuur. + Figuur.1: Big Eight - systematiek Het bovenste gedeelte van de Big Eight toont de beleidscyclus. Er worden prioriteiten en doelen gesteld en er wordt een strategie gekozen om deze doelen te realiseren. Dit leidt tot een HUP, hetgeen in figuur 1 wordt gepresenteerd door programma en organisatie. Na uitvoering van het HUP wordt geëvalueerd of de doelen zijn bereikt. Jaarlijks zal deze cyclus aan het einde van het vierde kwartaal worden geëvalueerd. Op basis van de evaluatie wordt bepaald in hoeverre de prioriteiten, doelen en strategie dienen te worden bijgesteld en wordt het integrale HUP voor het volgende jaar opgesteld. Het onderste gedeelte van de Big Eight toont de operationele cyclus, waarbij het gaat om het uitvoeren van het HUP en het monitoren van de voortgang hiervan. Het college wordt per kwartaal via een voortgangsrapportage geïnformeerd over de voortgang van het HUP. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is op 1 oktober 2010 in werking getreden. Op grond van de Wabo maken burgemeester en wethouders jaarlijks een rapportage (jaarverslag plus evaluatie) ten aanzien van de behaalde handhavingsresultaten, zoals verplicht gesteld in artikel 7.7 van het Besluit omgevingsrecht (Bor). Het college maakt de rapportage bekend aan de gemeenteraad. Jaarverslag integrale handhaving 2010 2
In de volgende hoofdstukken van dit jaarverslag worden cijfermatig de prestaties vermeld van de taakvelden Bouwen, Milieu, APV en Brandweer in relatie tot het integrale HUP 2010. Er wordt een (beknopte) analyse (planning versus realisatie) gegeven van de cijfers en de aard van de geconstateerde tekortkomingen. In het kader van de evaluatie worden de verbetermaatregelen genoemd. 1.1 Doelstelling vanuit de integrale beleidsnota handhaving In de integrale beleidsnota handhaving is als hoofddoelstelling voor alle taakvelden geformuleerd: Op praktisch en verantwoorde manier zorgen voor of bijdragen aan een veilige, leefbare, milieubewuste samenleving, met name door het geven van voorlichting, het stellen van voorschriften en het toezicht op de naleving. Deze integrale hoofddoelstelling is per taakveld doorvertaald naar subdoelstellingen. Deze zijn van elk taakveld de indicatoren voor de hoofddoelstelling. De doelstellingen per taakveld worden op verschillende niveaus onderscheiden: - Inputdoelen (personele capaciteit); - Outputdoelen (aantal uitgevoerde controles); - Naleefdoelen (naleefgedrag). Bij elke doelstelling horen indicatoren (o.a. aantal uitgevoerde controles), waarmee inzichtelijk kan worden gemaakt in hoeverre een doel gerealiseerd is. In een ideale situatie zou de gemeente streven naar een naleefgedrag van honderd procent. Met naleving wordt in dit geval bedoeld het gewenste gedrag dat mensen spontaan de regels naleven. In de praktijk ligt het percentage naleving lager dan 100%. Tijdens het opstellen van de integrale beleidsnota handhaving was er onvoldoende inzicht in het naleefgedrag van de diverse taakvelden. Gezien het vorenstaande is 2010 beschouwd als een proefjaar om ervaringen op te doen en meer inzicht te krijgen in het naleefgedrag. 2. Bouwen 2.1 Resultaten HUP Het toezicht en de handhaving op het taakveld Bouwen/RO bestaat uit: - Controleren van verleende vergunningen (aanbod gestuurd toezicht) - Vrije veldtoezicht (met name betrekking op de Ruimtelijke Ordening) - Juridische handhaving (zoals handhavingsverzoeken van derden) In deze paragraaf wordt een onderscheid gemaakt tussen bouwtoezicht, vrije veldtoezicht (met name RO aspecten) en juridische handhaving. Controles verleende bouwvergunningen In het integrale handhavingsbeleid is vermeld dat, afhankelijk van de risicocategorie, een bepaald percentage van de verleende vergunningen wordt gecontroleerd. In 2010 zijn alle verleende vergunningen op reguliere basis gecontroleerd, maar de mate waarin diverse aspecten worden gecontroleerd is niet uniform tussen de verschillende toezichthouders (zie 2.2.3). Om die reden is in het najaar 2010 gestart met de invoering van het landelijk toezichtsprotocol. Op deze wijze worden de controles op een eenduidige manier uitgevoerd, alsmede meer risico gestuurd. De uitgevoerde controles hadden vooral betrekking op constructieve veiligheid van de verleende bouwvergunningen. Samen met de brandweer zijn eindcontroles uitgevoerd. Jaarverslag integrale handhaving 2010 3
De geconstateerde tekortkomingen hadden vooral betrekking op bouwen in afwijking van de verleende bouwvergunning (prioriteitsklasse I) en betroffen afwijkingen in gevelaanzichten en bouwkundige indeling van het gebouw. Vastgesteld is, dat - buiten de bouwvergunningen om - nauwelijks overtredingen zijn geconstateerd (vrije veld controle). Naast het toezicht op verleende bouwvergunningen zijn in april samen met politie en brandweer controles op illegale huisvesting van buitenlandse werknemers uitgevoerd. Dit in het kader van de landelijke handhavingweek. Er zijn geen overtredingen geconstateerd. Tevens heeft een bouwtoezichthouder geparticipeerd in het project WGA De Vergt. Dit in verband met controles op illegale bouw c.q. bouwen in afwijking van verleende vergunningen. Ten aanzien van de juridische handhaving is een onderscheid gemaakt tussen handhaving oude zaken en nieuwe zaken. Juridische handhaving oude zaken Op 1 januari 2010 stonden 290 zaken op de handhavinglijst met oude zaken. Vanaf 1 januari t/m 31 december 2010 zijn 137 zaken afgehandeld, waardoor deze lijst op 31 december 2010 teruggebracht is naar 153 zaken. Van de 137 afgehandelde zaken zijn 40 zaken gewraakt. Het gaat hierbij voornamelijk om overtredingen die met de komst van de Wabo per 1 oktober 2010 vergunningvrij zijn geworden. Om praktische redenen zijn 16 zaken overgedragen naar de lijst met nieuwe zaken. De 153 zaken op de oude handhavinglijst bestaan voor ongeveer 28% uit handhavingthema bouwen zonder bouwvergunning, 24% uit bouwen in afwijking bouwvergunning, 15% uit met bestemming strijdig gebruik (illegale detailhandel), 10% uit monumentenzorg, 12% uit tijdelijke bouwwerken en 11% uit overige handhavingthema s. Voor een gedetailleerd cijfermatig overzicht wordt verwezen naar bijlage 1. In de afgelopen maanden zijn een aantal grote en langlopende zaken afgehandeld. Ter illustratie hiervan geldt bijvoorbeeld een zaak die vanaf 1993 bij de gemeente bekend is en waar aanvankelijk 1 overtreding geconstateerd was, maar waar bij nadere beschouwing in 2009/2010 inmiddels sprake was van 10 overtredingen. In 2010 hebben dergelijke handhavingzaken in de categorie oude zaken geleid tot 3 bezwaarprocedures (waarbij tevens sprake was van verzoeken om voorlopige voorziening). Dergelijke procedures zijn tijdrovend en werken stagnerend op de afhandeling van andere zaken. De oude zaken zijn volgens de prioritering van het integrale beleidsnota handhaving 2010 opgepakt en afgehandeld. Hierbij hebben de verzoeken van derden prioriteit, gevolgd door de zaken waarin het gaat om bouwen zonder vergunning en bouwen in afwijking van de vergunning. Juridische handhaving nieuwe zaken Op 1 januari 2010 stonden 74 zaken op de handhavinglijst. Deze lijst is aan veranderingen onderhevig, omdat steeds nieuwe zaken bijkomen en zaken worden afgehandeld. Vanaf 1 januari t/m 31 december 2010 zijn er in totaal 48 zaken afgehandeld en 65 nieuwe zaken aan de lijst toegevoegd. Per 1 januari 2011 bedraagt de werkvoorraad 91 zaken. De werkvoorraad is in 2010 dus toegenomen. De verzoeken van derden en zaken waar het veiligheidsaspect in het geding is hebben prioriteit, waarna de prioriteitsvolgorde uit het handhavingbeleidsplan wordt gevolgd. In 2010 is veel juridische handhavingscapaciteit besteed aan handhavingzaken op het Van Voordenpark in Zaltbommel en de Zaaiwaard in Aalst. Jaarverslag integrale handhaving 2010 4
In 2010 hebben handhavingzaken geleid tot 3 bezwaarprocedures en 3 beroepsprocedures. Ook hier geldt dat dergelijke procedures tijdrovend zijn en stagnerend werken op de afhandeling van andere zaken. In het laatste kwartaal was vanwege zwangerschapsverlof minder juridische capaciteit beschikbaar. Samenvattend kan gesteld worden dat de voortgang van handhaving vergelijkbaar is met 2009, waarin 53 zaken werden afgehandeld. Hieronder treft u een tabel aan van het aantal geconstateerde nieuwe zaken en afgehandelde zaken in de periode 2007 tot en met 2009. Jaar Geconstateerde zaken Afgehandelde zaken 2007 60 9 2008 52 34 2009 68 53 2.2 Evaluatie In deze paragraaf wordt de uitvoering van het HUP 2010 geëvalueerd. 2.2.1 Doelstellingen en prioriteiten Doelstelling ten aanzien van naleefgedrag Voor 2010 is geen concreet doel bepaald m.b.t. het naleefgedrag. In het verleden waren de uitgevoerde controles vooral gericht op constructieve veiligheid. Vanaf 2010 is gewerkt aan de integratie van het toezicht door bouwen en de brandweer. Er is gewerkt aan de invoering van een landelijk toezichtsprotocol (uniforme methode en checklist). De controles richten zich daardoor op meer aspecten dan uitsluitend constructieve veiligheid. De uitvoering van een controle kost hierdoor meer tijd, maar door de toepassing van een uniforme checklist is sprake van een hogere kwaliteit van controles. In verband met deze nieuwe werkwijze zal het naleefgedrag in 2011 in beeld worden gebracht. Vervolgens kan voor 2012 een naleefdoel worden geformuleerd. Door de gemeenteraad is aangegeven, dat meer ingezet dient te worden op de handhaving van bestemmingsplannen. In het volgende HUP zal hiervoor een project worden gedefinieerd. Prioriteiten voor vergunningverlening en toezicht De prioriteiten voor vergunningverlening en toezicht zijn voor 2010 vastgesteld met behulp van de risicomodule. Dit is een instrument om risico s in kaart te brengen en de risico s van elkaar te onderscheiden. Het risico wordt bepaald door de effecten (zoals fysieke veiligheid, volksgezondheid en natuur) van overtredingen en naleving (het naleefgedrag). De gegevens in de risicomodule alsmede de categorie-indeling in prioriteitsklassen zijn opnieuw nagelopen. Vastgesteld is, dat er geen wijzigingen zijn m.b.t. de prioriteitstelling. In de praktijk heeft de indeling in prioriteitsklassen goed gewerkt. Op 7 december 2010 is door ons college het Plan van Aanpak Verbetering uitvoering asbesttaken vastgesteld. Hierin is o.a. opgenomen, dat bij toezicht meer prioriteit gegeven gaat worden aan het aspect asbest. Op blz. 14 van de integrale beleidsnota handhaving is bij de omschrijvingen van de prioriteitsklassen asbest echter niet expliciet genoemd. Door de omschrijving van het object illegale sloop gelijk te stellen met Ilegale sloop asbest wordt dit ondervangen. Dit is een verbeterpunt. Prioriteiten voor juridische handhaving In de tabel op blz. 14 van eerder genoemde beleidsnota zijn de risico s en op basis daarvan de prioriteiten weergegeven voor bouwen. Jaarverslag integrale handhaving 2010 5
Deze tabel is opgesteld vanuit vergunningverlening en toezicht. Voor het bepalen van de volgorde in de afdoening van de juridische handhavingszaken dient de prioritering echter explicieter te worden aangegeven. Hierbij zal een relatie worden gelegd met het aantal te volgen stappen uit de integrale sanctiestrategie, zoals verwoord op blz. 34 van de integrale beleidsnota handhaving. Dit is een verbeterpunt. 2.2.2 Strategie In het geval sprake is van een traject van juridische handhaving neemt de juridische medewerker eerst telefonisch contact op met de overtreder alvorens een formele aanschrijving wordt verstuurd. In de praktijk is gebleken, dat deze strategie effect sorteert. Communicatie vormt als instrument een onderdeel van de handhavingsstrategie. Dit instrument kan een belangrijke rol spelen bij de naleving van regelgeving door burgers, bedrijven en instellingen. Voorlichting, informatie geven e.d. vergroten de kennis over regelgeving en daarmee de kans op naleving. Ook informatie geven over de gevolgen van niet-naleving (sancties) blijkt in de praktijk preventief te werken. Vastgesteld is, dat het aanbeveling verdient nog meer gebruik te gaan maken van het instrument communicatie. Uit de resultaten van 2010 blijkt, dat - buiten de controles van bouwvergunningen om - nauwelijks tot geen constateringen uit het vrije veld toezicht zijn voortgekomen. Op grond van de in oktober 2010 in werking getreden Wabo is meer sprake van vergunningvrij bouwen. Om eventuele illegale bouw (bouwen waarvoor toch een omgevingsvergunning, activiteit bouwen, nodig is) op te kunnen sporen, zal gebruik gemaakt gaan worden van luchtfoto s. In de gemeenterubriek van het weekblad Kontakt en op de website zal in 2011 worden bekendgemaakt, dat controles voortaan ook zullen gaan plaatsvinden op basis van luchtfoto s m.b.t. vergunningvrij bouwen. 2.2.3 Werkwijze en uitvoering Op 21 december 2010 besloot het college om de oude en de nieuwe handhavingslijsten tot één handhavingslijst te integreren. Op deze wijze kan de complete werkvoorraad m.b.t. de juridische handhaving volgens de prioritering van de integrale beleidsnota handhaving worden opgepakt en afgehandeld. De handhavingszaken die jaarlijks in verband met de beschikbare personele capaciteit niet kunnen worden opgepakt en afgehandeld zullen worden gewraakt. Zodra de planning het toelaat worden deze handhavingszaken volgens de prioritering van de integrale beleidsnota handhaving opgepakt en afgehandeld. Deze werkwijze zal vanaf 2011 worden ingevoerd. In 2010 is een aanvang gemaakt met het verzenden van een constateringsbrief door de toezichthouder in plaats van de jurist. In 2011 zal deze werkwijze worden gecontinueerd. Op 7 december 2010 heeft het college het Plan van Aanpak Verbetering uitvoering asbesttaken vastgesteld. Hierin is o.a. opgenomen, dat bij toezicht meer prioriteit gegeven gaat worden aan het aspect asbest. Een checklist is gemaakt voor een uniforme uitvoering van controles ten aanzien van slopen, waarbij asbest (mogelijk) vrijkomt. De checklist geeft de punten aan waarop gecontroleerd dient te worden. In het vierde kwartaal is begonnen met het toepassen van deze checklist. Deze werkwijze zal in 2011 worden gecontinueerd. 2.3 Doorkijk naar 2011 2.3.1 Doelstelling 2011 Op basis van de output doelstelling van de beleidsnota integrale nota handhaving kan t.b.v. 2012 een concreet doel worden bepaald ten aanzien van het naleefgedrag. Voor 2011 zal de outputdoelstelling worden gehanteerd, zoals opgenomen in de beleidsnota integrale handhaving van 2010. Jaarverslag integrale handhaving 2010 6
3. Milieu 3.1 Resultaten HUP Binnen het taakveld Milieu wordt regulier toezicht uitgevoerd op bedrijven en instellingen in het kader van de Wet Milieubeheer. Daarnaast wordt handhavend opgetreden in het geval van verzoeken van derden en constateringen van overtredingen in het veld door derden (zoals afvaldumpingen). Het reguliere toezicht bestaat uit het inrichtingsgebonden toezicht (het controleren van bedrijven/inrichtingen) en het niet inrichtinggebonden toezicht (zoals het uitvoeren van bodemcontroles op grond van het Besluit bodemkwaliteit). In onderstaande tabel is de jaarplanning en de realisatie vermeld. Prioriteitsklasse Risico Totaal aantal inrichtingen Frequentie uitvoeren controles Geplande controles Gerealiseerd IV Groot 17 75% 13 12 III Gemiddeld 406 35% 142 101 II Klein 284 15% 42 42 I Zeer klein 536 5% 27 21 TOTAAL 1.240 224 176 Van de 176 uitgevoerde controles zijn er 169 volledig afgehandeld. In 30 gevallen was een 1 e hercontrole nodig en in drie gevallen een 2 e hercontrole. In twaalf gevallen is een vooraankondiging last onder dwangsom verstuurd, waarvan in twee gevallen een last onder dwangsom is opgelegd. Voor een gedetailleerd cijfermatig overzicht wordt verwezen naar bijlage 3. Het geplande aantal uit te voeren bedrijfscontroles is niet gehaald. Uit een analyse is gebleken, dat de gehanteerde kengetallen voor de uitvoering van een controle te laag waren. Daarnaast was er vanaf begin september 2010 minder personele capaciteit beschikbaar als gevolg van het feit dat één van de toezichthouders de opleiding HAMIL is gaan volgen. In prioriteitsklasse I zijn controles uitgevoerd bij 7 supermarkten in het kader van het regionale toezichtproject Energiebesparing in supermarkten. Hoewel het aantal uitgevoerde bedrijfscontroles achter is gebleven bij de planning is met 176 uitgevoerde controles sprake van een sterke toename van het aantal uitgevoerde controles ten opzichte van 2009 toen 125 controles werden uitgevoerd. Landelijke projecten Het Landelijk Overleg Milieuhandhaving (LOM) stelt jaarlijks de prioriteiten vast m.b.t. de handhaving. In 2010 ging het ondermeer om de projecten asbest, bouw - en sloopafval, bodem en grondstromen en illegaal consumentenvuurwerk. Voor het taakveld Milieu is als landelijke prioriteit in de vorm van een project opgenomen in het HUP 2010 het uitvoeren van controles m.b.t. consumentenvuurwerk. Doel van het project was uitvoering geven aan de LOM prioriteit t.a.v. verkoop van vuurwerk en controleren of aan de wettelijke regels wordt voldaan. In de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel zijn respectievelijk vier en twee verkooppunten van vuurwerk. Tijdens de verkoopdagen op 29, 30 en 31 december zijn dagelijks controles (check opgeslagen hoeveelheden, veiligheidsaspecten) uitgevoerd in beide gemeenten. De controles zijn uitgevoerd door een toezichthouder Milieu van de gemeente Zaltbommel en één van de gemeente Maasdriel samen met de politie en de brandweer. Er zijn geen tekortkomingen geconstateerd. De uitgevoerde controles bij de verkooppunten in Zaltbommel maken onderdeel uit van de periodieke milieucontroles van het HUP. Jaarverslag integrale handhaving 2010 7
Regionale project Energiebesparing en supermarkten Er is deelgenomen aan het regionale toezichtsproject Energiebesparing en supermarkten. Het beoogde resultaat van dit project is een eindrapportage, waarin verslag wordt gedaan van de resultaten van de controles die in het kader van dit project zijn uitgevoerd. Het eindrapport zal een overzicht geven van de te nemen energiebesparende maatregelen. Het college besloot op 6 december 2010 toe te treden tot het convenant Energiebesparing supermarkten. Op grond van dit convenant dienen uiterlijk op 1 januari 2015 alle verticale wandkoelmeubelen te zijn voorzien van een doelmatige afdekking. In november 2010 zijn bij 7 supermarkten in de gemeente Zaltbommel controles uitgevoerd. Uit de resultaten van de uitgevoerde controles blijkt in hoofdlijnen, dat twee supermarkten het convenant hebben ondertekend, twee supermarkten overwegen om dat te gaan doen, één supermarkt gaat op korte termijn de activiteiten beëindigen, één supermarkt volledig voldoet aan de wettelijke eisen en tot slot van één supermarkt geen gegevens zijn ontvangen m.b.t. het energieverbruik op basis waarvan kan worden bepaald in hoeverre energiebesparende maatregelen vereist zijn. In het laatste geval zal een aanschrijving worden verzonden. Project multidisciplinaire controles Op 14 december 2010 heeft een toezichthouder Milieu samen met twee agentes van het politie team Bommelerwaard o.a. controles uitgevoerd op het correct uitvoeren van de wettelijke regels bij het uitvoeren van asbestwerkzaamheden (sloop van een gebouw in eigendom van de gemeente i.v.m. realisatie De Wildeman), controle van grondtransporten (d.m.v. het doen stoppen van vrachtwagens geladen met grond, zand, klei om vervolgens de vervoersdocumenten in te zien) en controle op het naleven van de flora en faunawet. Doel van het project was om door gezamenlijke de controles uit te voeren de bestuursrechtelijke - en strafrechtelijke mogelijkheden te bundelen om op te treden. De politie heeft 2 processen verbaal opgemaakt voor het niet kunnen tonen van de juiste documenten tijdens grondtransport én het op onjuiste wijze houden van schapen tijdens winterse omstandigheden (geen drinkwater). Provinciaal project Operatie Nachtuil Op maandag 11 oktober 2010 hebben twee toezichthouders Milieu van de gemeente Zaltbommel s avonds en s nachts deelgenomen aan Operatie Nachtuil. Toezichthouders van de provincie, andere gemeenten en waterschappen zijn circa 150 bedrijven gecontroleerd om o.a. na te gaan of deze gevaarlijke stoffen volgens de wettelijke regels hebben opgeslagen. Het ging o.a. om scheepswerven en afvalverwerkers. De twee toezichthouders Milieu hebben bij 7 bedrijven in de gemeente Zaltbommel een controle uitgevoerd. Vastgesteld is, dat zes bedrijven overeenkomstig de voorschriften uit de omgevingsvergunning, activiteit milieu, niet operationeel waren. Een bedrijf was - conform de voorschriften uit de omgevingsvergunning - wel in werking. Bij dat bedrijf is een controle uitgevoerd op de noodprocedure, de lozing van afvalwater en de aanwezigheid van het juiste personeel. Vastgesteld is, dat aan de voorschriften werd voldaan. De uitgevoerde controles bij 7 bedrijven zijn niet opgenomen in de tabel onder 1.3.3. Binnenvliegers Naast de geplande uit te voeren controles hebben de toezichthouders milieu in de praktijk ook te maken gehad met niet geplande werkzaamheden, de zogenaamde binnenvliegers. Het ging hierbij o.a. om het ondernemen van actie door de toezichthouders naar aanleiding van afvaldumpingen, het uitvoeren van bodemcontroles (vaststellen van bodembedreigende activiteiten, controles op juiste wijze verwijderen grond, asbestverdacht materiaal e.d.), samen met de politie controles uitvoeren bij bedrijven en meldingen piketdienst milieu. In het laatste geval gaat het om incidenten met een milieubedreigend karakter. Hierbij kan worden gedacht aan brand waarbij asbest vrijkomt en dumpingen van afval, waaronder asbest en XTC afval, en oliesporen op de weg. Jaarverslag integrale handhaving 2010 8
In 2010 was sprake van 130 binnenvliegers. Met de afhandeling daarvan was circa 230 uur gemoeid (planning 220 uur). Milieuklachten In 2010 zijn 33 (planning 38) klachten in behandeling genomen. Met de afhandeling daarvan was circa 110 uur (planning 240 uur) gemoeid. De klachten hadden vooral betrekking op afvaldumpingen, stank - en geluidsoverlast, alsmede de lichtuitstoot van kassen. 3.2 Evaluatie In deze paragraaf wordt de uitvoering van het HUP 2010 geëvalueerd. 3.3.1 Doelstelling (en) en prioriteiten Naleefgedrag Net zoals voor het taakveld Bouwen is voor 2010 geen concreet doel m.b.t. het naleefgedrag bepaald. Op basis van de dit jaar opgedane ervaringen is het naleefgedrag in beeld gebracht. Op basis van de resultaten van de uitgevoerde controles blijkt, dat het naleefgedrag op het gebied van naleving van de milieuregels goed is. Op grond van de uitgevoerde integrale controles is vastgesteld,, dat ruim 80% van de bedrijven voldoet aan de regelgeving. In twee gevallen was het nodig om een last onder dwangsom op te leggen om de naleving van de wettelijke regels te kunnen afdwingen. Op basis van deze gegevens kan een doelstelling worden geformuleerd voor het naleefgedrag. Geconstateerde tekortkomingen en analyse Uit het naleefgedrag blijkt, dat de milieuregels in zijn algemeenheid goed worden nageleefd. De geconstateerde overtredingen doen zich vooral voor in de branche tuinderijen. De overtredingen in de glastuinbouw (veelal prioriteitsklasse III) hadden vooral betrekking op het in werking zijn zonder de vereiste (bouw) vergunning c.q. melding (milieu) c.q. onjuiste opslag van brandstofopslagtanks (bijvoorbeeld geen lekbak of te kleine lekbak). Tuinders dienen voor 1 mei elk jaar een rapportage (verbruikscijfers energie, gewasmiddelen, meststoffen e.d.) in te dienen bij een door de Uitvoeringsorganisatie (UO) erkende deskundige voor het verwerken van de verplichte registratiegegevens. Deze deskundige toetst of de ontvangen jaarrapportage van een tuinder compleet is en geeft de bevindingen door aan de UO. Deze instantie verzuimt in de praktijk echter tekortkomingen terug te koppelen met de ondernemer, waardoor deze er van uitgaat dat aan alle eisen is voldaan. De UO is hierop gewezen met het verzoek voortaan de tekortkomingen wel terug te koppelen met de ondernemer. Op 26 november 2010 zijn controles uitgevoerd op de lichtuitstoot bij glastuinbouwbedrijven. Bij vier glastuinbouwbedrijven was sprake van lichtuitstoot. Deze bedrijven zijn aangeschreven, waarbij gewezen is op de voorschriften uit het Besluit Glastuinbouw met betrekking tot het gebruik van assimilatiebelichting. De overtredingen bij de industriële bedrijven (veelal prioriteitklassen III en IV) hadden vooral betrekking op een onjuiste opslag (geen lekbak) van gevaarlijke c.q. bodembedreigende stoffen, of olie benzine - (garages) en vet afscheiders (horeca), die niet tijdig worden schoongemaakt. Prioriteitenstelling De prioriteiten zijn bepaald op basis van de risicomodule uit de beleidsnota integrale handhaving. De gegevens in de risicomodule, waaronder de groei van het aantal bedrijven, alsmede de categorieindeling in prioriteitsklassen zijn opnieuw doorgelopen. Het aantal inrichtingen (bedrijven, instellingen e.d.) was 1279 op 1 januari 2011. Ten opzichte van 1 januari 2010 (1240 bedrijven) blijkt het bedrijvenbestand met circa 3% te zijn gegroeid. Jaarverslag integrale handhaving 2010 9
Dit komt door de vestiging van bedrijven op o.a. het bedrijventerrein De Wildeman. Het vorenstaande geeft geen aanleiding om de risicomodule aan te passen. In de praktijk heeft de indeling in prioriteitsklassen goed gewerkt. De gehanteerde kengetallen voor ureninzet waren in 2010 gebaseerd op inschattingen. Op basis van het tijdschrijven alsmede een de kengetallen van de Regio Noord Veluwe (is een opzet voor kengetallen voor de regionale uitvoeringsdiensten) is een analyse uitgevoerd in hoeverre de inschattingen juist waren. Uit deze analyse is gebleken, dat de kengetallen voor de uit te voeren controles in de diverse prioriteitsklassen te laag zijn ingeschat. Bij de opstelling van het HUP 2011 2012 zal hiermee rekening worden gehouden. In 2010 is gebleken, dat voor handhaving van de bodemtaken de prioriteiten in de beleidsnota integrale handhaving onvoldoende expliciet zijn uitgewerkt. In het voorjaar van 2011 zal een apart voorstel worden gedaan voor de prioriteitstelling van de bodemtaken. In het HUP 2011 worden daarom alleen uren gereserveerd voor de bodemtaken. 3.3.2 Strategie Bij de uitvoering van met name projecten wordt gebruik gemaakt van communicatie richting de doelgroep. Van het instrument communicatie kan echter nog meer gebruik gemaakt gaan worden (zie onder taakveld Bouwen). Het komt nogal eens voor, dat de contactpersoon van een bedrijf kort voor dat een geplande controle plaatsvindt aan de toezichthouder doorgeeft verhinderd te zijn. De planning van uit te voeren controles kan effectiever plaatsvinden. In de (landelijke) praktijk blijkt namelijk, dat regelmatig sprake is van nieuwe bedrijven in een bedrijfsverzamelgebouw. Bij het uitvoeren van controles zal tevens gevelen (geveltoezicht) plaatsvinden, zodat actueel inzicht bestaat in activiteiten die plaatsvinden in de omgeving van de te controleren bedrijven. In 2011 zullen de mogelijkheden van Slimmer (of effectiever) toezicht worden onderzocht. Hierdoor kan het aantal hercontroles worden verminderd door bedrijven aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid. 3.3.3 Werkwijze en uitvoering Uit de eerste voortgangsrapportage van 2010 bleek, dat in het eerste halfjaar meer prioriteit werd toegekend aan de uitvoering van controles in de prioriteitsklassen I en II. In 2011 zal de werkwijze zijn het toekennen van prioriteit aan de uitvoering van controles in de prioriteitsklassen IV en V. Pas daarna worden de controles in de prioriteitsklassen I en II uitgevoerd. 3.4 Doorkijk naar 2011 Op grond van de opgedane ervaringen wordt in deze paragraaf nader ingegaan op de doelstelling(en) en verbetermaatregelen voor 2011. 3.4.1 Doelstelling Op basis van het naleefgedrag 2010 kan voor 2011 de volgende doelstelling voor het naleefgedrag worden bepaald: - 80% alles akkoord bij integrale bedrijfscontroles; - 10% alles akkoord na eerste hercontrole; - 9 % alles akkoord na tweede hercontrole; - 1% alles akkoord na aanzegging bestuursrechtelijke sancties. Jaarverslag integrale handhaving 2010 10
3.4.2 Verbetermaatregelen Op basis van de ervaringen in 2010 zijn de volgende verbetermaatregelen mogelijk: - Prioriteit geven aan de uitvoering van controles van bedrijven en instellingen in de prioriteitsklassen IV en III. De uitvoering van de controles van bedrijven en instellingen in prioriteitsklassen I en II volgt pas daarna. - Bij de prioriteitstelling voor 2011 nadrukkelijk de volgende onderwerpen als projecten meenemen: Uitvoering van de asbesttaken (op basis van het Plan van Aanpak Verbetering uitvoering asbesttaken, vastgesteld door het college op 7 december 2010). Handhaving bodem (o.a. controleren in hoeverre bij het storten c.q. vervoeren van grond (zie onder project multidisciplinaire controles) wordt voldaan aan de wettelijke regels). - De mogelijkheden onderzoeken van Slimmer (of effectiever) toezicht. Hierdoor kan het aantal hercontroles worden verminderd door bedrijven aan te spreken op hun eigen verantwoordelijkheid. - Meer gebruik te gaan maken van het instrument communicatie (zie onder taakveld Bouwen). - De planning van de uit te voeren controles nog effectiever te laten plaatsvinden door gefaseerd geveltoezicht uit te gaan voeren bij bedrijfsverzamelgebouwen op bedrijventerreinen. In de (landelijke) praktijk blijkt namelijk, dat regelmatig sprake is van nieuwe bedrijven in een bedrijfsverzamelgebouw. - Aanpassen van de gehanteerde kengetallen voor het uitvoeren van een controle. Jaarverslag integrale handhaving 2010 11
4. APV 4.1 Resultaten HUP Het toezicht en de handhaving in het kader van APV en bijzondere wetgeving heeft met name betrekking op het vrije veldtoezicht. Het gaat hierbij vanwege de beperkte beschikbare capaciteit vrijwel uitsluitend om het uitvoeren van controles bij evenementen en in mindere mate de afhandeling van klachten. Het uitvoeringsprogramma van het taakveld APV bestaat, gelet op de beperkt beschikbare capaciteit, uit het toezicht houden op evenementen. In onderstaande tabel wordt het tevens het aantal gerealiseerde controles vermeld. Prioriteitsklasse Omschrijving Geplande controles Gerealiseerd Prioriteitsklasse V Evenementen > 2.000 personen 5 5 Prioriteitsklasse V Evenementen 500-2.000 30 20 personen Prioriteitsklasse III Evenementen < 500 personen 10 11 Afhandeling klachten - - TOTAAL 45 36 Uit de tabel blijkt, dat 36 controles zijn uitgevoerd. Bij enkele evenementen heeft de geplande controle geen doorgang kunnen vinden als gevolg van ziekte van een medewerker. Bij terugkeer van de medewerker is bij andere evenementen alsnog een controle uitgevoerd. In totaal hebben 7 geplande evenementen geen doorgang gevonden. Dit betrof 3 muziekfestivals en de evenementen, die in bijlage 4 zijn aangeduid met de letter N in de kolom van aantal uitgevoerde controles. Voor de exacte cijfers verwijzen wij naar genoemde bijlage. In totaal zijn derhalve 2 controles minder uitgevoerd dan gepland. In relatie tot de evenementen zijn drie klachten ontvangen. Klachten Naast de controle van evenementen zijn 100 klachten van uiteenlopende aard op het gebied van APV behandeld. De meeste klachten (22%) hadden betrekking op overlast van honden (loslopende honden, bijtende honden en hondenpoep). 4.2 Evaluatie In deze paragraaf wordt de uitvoering van het HUP 2010 geëvalueerd. 4.4.1 Doelstelling(en) en prioriteiten Voor het taakveld APV is de outputdoelstelling (aantal uitgevoerde controles, 43/45 = 96%) gehaald.. De gegevens in de risicomodule, op basis waarvan de prioriteiten zijn bepaald, zijn opnieuw doorgelopen en blijken nog actueel te zijn. De indeling in prioriteitsklassen heeft in de praktijk goed gewerkt. Voor wat betreft de lagere prioriteitsklassen kan worden afgevraagd in hoeverre het nodig is om elk jaar dergelijke evenementen te controleren. Bij de opstelling van het HUP 2011 zal dit in de afweging worden meegenomen. Op basis van de dit jaar opgedane ervaringen is het naleefgedrag in beeld gebracht. Vanaf juni 2010 is bij de uitvoering van controles gebruik gemaakt van een checklist. Van de 36 gecontroleerde evenementen zijn er 22 gecontroleerd met gebruikmaking van genoemde checklist. Uit een globale analyse - op basis van de ingevulde checklist - van de geconstateerde tekortkomingen (zie tekst onder 4.4.3) blijkt, dat het naleefgedrag in zijn algemeenheid goed is. Bij 85% van de uitgevoerde controles bleek, dat aan de vergunningvoorschriften werd voldaan. Jaarverslag integrale handhaving 2010 12
4.4.2 Strategie n.v.t. 4.4.3 Werkwijze en uitvoering Bij constatering van tekortkomingen (aandachtspunten) worden deze door de toezichthouder APV in overleg met de organisatie direct opgelost. De tekortkomingen hadden meestal betrekking op praktische zaken. Het gaat met name om het volledig vrijhouden van de nooduitgang(en) en het goed plaatsen van dranghekken en verkeersborden op basis van verkeersbesluit(en). Indien de veiligheid in het geding is en ter plaatse niet direct een oplossing kan worden gerealiseerd, dan zou dit kunnen leiden tot intrekking van de evenementenvergunning. Tot nu toe heeft deze situatie zich niet voorgedaan. 4.3 Doorkijk naar 2011 Op grond van de opgedane ervaringen wordt in deze paragraaf nader ingegaan op de doelstelling(en) en verbetermaatregelen voor 2011. 4.3.1 Doelstelling Op basis van het in 2010 in beeld gebrachte naleefgedrag kan de volgende doelstelling worden geformuleerd: - Bij 90% van de uitgevoerde controles dient aan de vergunningvoorschriften te worden voldaan. 4.3.2 Verbetermaatregelen Voor zover van toepassing in de brief behorende bij de vergunning aandacht vragen voor de in 2010 geconstateerde tekortkomingen. Jaarverslag integrale handhaving 2010 13
5. Brandweer Het toezicht van het taakveld Brandweer bestaat uit geplande controles van gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen. Binnen het taakveld brandweer zijn de volgende aandachtpunten, die hieronder toegelicht worden: - gebouwen met slaapfunctie; - gebouwen met niet zelfredzame personen. Gebouwen met slaapfunctie en/of niet zelfredzame personen De gebouwen met een gebruiksmelding of -gebruiksvergunning die een slaapfunctie hebben en/of niet zelfredzame personen aanwezig zijn, behoeven extra aandacht. In 2009 zijn deze gebouwen echter gecontroleerd. In 2010 lag de prioriteit van de uit te voeren controles daarom bij gebouwen met een bijeenkomstfunctie en een onderwijsfunctie. Evenals bij de taakvelden Milieu en APV is bij het taakveld Brandweer er voor gekozen binnen de onderscheiden prioriteitsklassen bedrijven c.q. instellingen te selecteren, die langere tijd niet meer gecontroleerd zijn. 5.1 Resultaten HUP Het aantal uitgevoerde controles is opgenomen in onderstaande tabel. Prioriteitsklasse Aantal totaal Frequentie Geplande controles Gerealiseerd V 9 25% 2 2 IV 47 20% 9 8 III 97 10% 10 8 II 73 10% 7 6 TOTAAL 226 28 24 Bijlage 5 toont het uitvoeringsprogramma van het taakveld Brandweer en de realisatie hiervan in 2010. De realisatie (24) blijft licht achter bij de planning (28). De reden hiervoor is, dat de toezichthouder van de Brandweer mede belast is geweest met de uitvoering van andere werkzaamheden. Dit in verband met het feit dat sprake is geweest van een vacature (functie van adviseur risicobeheersing). Geconstateerde tekortkomingen en analyse Het naleefgedrag is laag, maar na de 1 e hercontrole bleek, dat in bijna alle gevallen de tekortkomingen waren opgeheven. In de meeste gevallen ging het om tekortkomingen m.b.t. het gebruik, bijvoorbeeld een nooduitgang die is geblokkeerd. De tekortkomingen waren meestal eenvoudig op te lossen. In een tweetal gevallen waren de tekortkomingen echter dusdanig omvangrijk, dat deze niet op korte termijn konden worden opgelost. De afhandeling hiervan zal medio 2011 plaatsvinden. Projecten met doelstelling en resultaten In december zijn door preventiecontroleurs van de Brandweer Bommelerwaard in de binnenstad Zaltbommel steekproefsgewijs controles (op kerstversieringen, en zaken als nooduitgangen en blusmiddelen) uitgevoerd bij diverse winkels. Uit de gehouden controles bleek, dat er geen sprake was van grote tekortkomingen. De winkeliers reageerden positief op de uitgevoerde controles. Jaarverslag integrale handhaving 2010 14
5.2 Evaluatie 5.2.1 Doelstelling(en) en prioriteiten Voor het taakveld Brandweer is de outputdoelstelling (aantal uitgevoerde controles, 24/28 = 86%) nagenoeg gehaald. De gegevens (toevoeging van nieuwe objecten) in de risicomodule, op basis waarvan de prioriteiten zijn bepaald, zijn geactualiseerd. De indeling in prioriteitsklassen heeft in de praktijk goed gewerkt. Op basis van de dit jaar opgedane ervaringen is het naleefgedrag in beeld gebracht. Bij 3 gebouwen (12,5%) bleek bij de controle, dat aan alle voorschriften werd voldaan. Bij 21 gebouwen was een hercontrole nodig, waarbij werd vastgesteld dat bij 15 gebouwen (71%) de geconstateerde tekortkomingen waren opgeheven. Na de uitgevoerde hercontroles komt het totale naleefgedrag uit op 75 %. 5.2.2 Strategie Het naleefgedrag kan verder verbeterd worden door meer gebruik te gaan maken van het instrument communicatie (zie onder 5.3.2). 5.3 Doorkijk naar 2011 Op grond van de opgedane ervaringen wordt in deze paragraaf nader ingegaan op de doelstelling(en) en verbetermaatregelen voor 2011. 5.3.1 Doelstelling Op basis van het in 2010 in beeld gebrachte naleefgedrag kan de volgende doelstelling voor 2011 worden geformuleerd: - Bij 25% van de te controleren gebouwen dient geen sprake te zijn van tekortkomingen. - Bij 80 % van de overige te controleren gebouwen dient na een 1 e hercontrole aan de voorschriften te zijn voldaan. 5.3.2 Verbetermaatregelen De volgende verbetermaatregel is mogelijk: - Het naleefgedrag kan worden verbeterd door meer voorlichting te geven Door voorafgaand aan een controle door middel van een brief met een folder de burgers bewust te maken van het belang van brandveiligheid. Jaarverslag integrale handhaving 2010 15
6. Bijlagen 1. Handhavingslijst Bouwen, oude zaken 2. Bouwen, Juridische handhaving, nieuwe zaken 3. Milieu 4. APV 5. Brandweer Jaarverslag integrale handhaving 2010 16