NV ROVA Holding Samenvattend jaarrapport 2011 Over de ambities van een duurzaam, gemeentelijk dienstenbedrijf
Voorwoord 3 Profiel ROVA 5 De afvalinzameling omgekeerd 9 Voorlichting en educatie 15 Een duurzame leefomgeving 17 Nieuwe energie voor iedereen 19 Personeel en Organisatie 2 1 Financieel en vooruitzichten 23 Kerncijfers 24 Colofon 27 Contact 27 2
Voorwoord In dit samenvattend jaarrapport presenteert ROVA zich aan u. ROVA is opgericht in 1996 door de samenwerkende gemeenten in de toenmalige regio IJssel-Vecht. Als samenwerkingsverband van gemeenten kreeg ROVA de opdracht de gemeentelijke afvalverwijdering efficiënter en effectiever te beheren en waar mogelijk te innoveren. Inmiddels heeft ROVA zich ontwikkeld tot een duurzaam dienstenbedrijf dat gemeenten breed ondersteunt bij het inrichten, beheren en onderhouden van de publieke leefomgeving. Onze missie is het vergroten van de kwaliteit en duurzaamheid van die leefomgeving. Online jaarverslag In dit jaarrapport is een samenvatting opgenomen van het jaarverslag 2011 van NV ROVA Holding. Vanaf dit jaar presenteert ROVA haar jaarverslag alleen nog online. De digitalisering van onze samenleving gaat steeds verder. Informatie komt steeds eenvoudiger en sneller tot ons. Op deze wijze kunnen we op transparante en gebruiksvriendelijke wijze laten zien wie we zijn en wat we doen. Die informatie is vanaf nu altijd en overal voor iedereen beschikbaar. Voor de presentatie van ons jaarverslag is binnen de corporate website www.rova.nl een speciale webversie van het jaarverslag gemaakt. Deze is gemakkelijk op onderwerpen te doorzoeken. Ik ben om! Ik ben om! is het thema van het jaarverslag 2011 van NV ROVA Holding. Met dit thema benadrukken wij de omslag in denken over afval en over het beheren van de leefomgeving van onze inwoners. In de eerste vijftien jaar van ons bestaan hebben we voortdurend gezocht naar nieuwe wegen om de gemeentelijke afvalzorg te verduurzamen. En met succes, want we hebben belangrijke effecten bereikt. Zo is de hoeveelheid huishoudelijk restafval in al die jaren sterk teruggedrongen en hebben we de kosten voor gemeenten kunnen reduceren. We hebben dat altijd gedaan met een visionaire blik op de toekomst, maar ook met een pragmatische houding en een mentaliteit van aanpakken. Niet voor niets was Ik pak het op het thema van ons vorige jaarverslag. Daarmee benadrukten we dat we klaar staan om de uitdagingen voor een schone en duurzame leefomgeving aan te pakken. Want ondanks de successen in de achter ons liggende jaren, zijn er in het huishoudelijk restafval nog volop herbruikbare grondstoffen aanwezig die terug gebracht kunnen worden op de grondstofrotonde. Nieuwe beleidsterreinen Naast het gemeentelijk afvalbeheer richt ROVA zich ook op aangrenzende beleidsterreinen als de openbare ruimte, sociale werkgelegenheid en een duurzame energievoorziening. Daarvoor hebben we samen met onze gemeenten aantrekkelijke perspectieven geschetst. Om deze waar te maken moeten echter serieuze maatregelen worden genomen. Het roer moet zogezegd om. Vandaar het thema van ons nieuwe jaarverslag Ik ben om!. Samen met onze gemeenten zijn wij bereid die stappen te zetten die leiden tot een samenleving waarbij reststoffen maximaal worden hergebruikt, waarbij burgers betrokken zijn bij het beheren van hun leefomgeving en waarbij we in toenemende mate zelfvoorzienend worden in onze energiebehoefte. Onder de noemer omgekeerd inzamelen bouwen we een nieuwe gemeentelijke infrastructuur die burgers helpt om hun reststoffen optimaal te scheiden. Ik ben om. U ook? Hans Groenhuis, Algemeen directeur NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 3
Rijkdom De groene mens is een schatzoeker. Wat voor de één rommel is, is voor de ander een kostbaar bezit. Weggooien kan altijd nog! Deze foto van mij en mijn camera zou ik graag laten zien aan de vorige eigenaar. Zou hij wel weten hoe rijk ik me voel? 4
Profiel Missie en visie Onze missie is het vergroten van de kwaliteit en duurzaamheid van de leefomgeving van inwoners in onze gemeenten. Wij werken daarbij vanuit het besef dat het welzijn van burgers voor een belangrijk deel wordt bepaald door de kwaliteit van die leefomgeving. Duurzame ontwikkeling begint bij het besef dat we een verantwoordelijkheid dragen naar toekomstige generaties en dat we zuinig moeten zijn op de schaarse grondstoffen die we elke dag verbruiken. ROVA streeft bij het beheren van die leefomgeving voortdurend naar optimalisatie langs drie thema s: duurzaam (verbetering milieurendement), financieel (lagere kosten voor de burgers) en sociaal maatschappelijk (een leefbare omgeving voor wonen, werken en recreëren). Activiteiten De bedrijfsactiviteiten van ROVA zijn verdeeld over drie pijlers, te weten grondstofbeheer, integraal beheer openbare ruimte en duurzame energie. Ons takenpakket bestaat onder andere uit: inzamelen, be- en verwerken van diverse afvalstoffen van huishoudens, gemeenten en bedrijven; beheren van grondstoffenpleinen waar huishoudelijke afvalstromen kunnen worden gescheiden ten behoeve van hergebruik en recycling; onderhouden en reinigen van de openbare ruimte zoals straten, parken, plantsoenen en gemeentelijke sportterreinen (schoon, heel en veilig); het reinigen van kolken en riolen; het leveren van producten in de vorm van groene energie en grondstoffen die geproduceerd worden vanuit de leefomgeving van de burger; het leveren van kennis en beleidsadviezen aan gemeenten, en het bieden van educatie en voorlichting aan burgers. Aandeelhouders Om de identiteit van ROVA als duurzaam nutsbedrijf te borgen, zijn in de statuten en in de aandeelhoudersvergadering duidelijke afspraken vastgelegd over de doelstellingen en de koers van de organisatie. Het publieke karakter van de organisatie wordt bepaald door het feit dat alleen overheden met een wettelijke zorgtaak op het gebied van huishoudelijk afval aandeelhouder kunnen zijn. Daarmee is ROVA een organisatie van en voor overheden. Beleidsverklaringen Het publieke karakter van onze organisatie vraagt dat wij ons openstellen naar onze gemeenten, hun inwoners en overige belanghebbenden en dat we transparant maken wat zij van ROVA mogen verwachten. Dit doen we onder andere door het publiceren van een aantal beleidsverklaringen. Afval is grondstof: ROVA streeft naar een samenleving waarin het niet meer vanzelfsprekend is dat waardevolle grondstoffen worden verspild door ze eenmalig te gebruiken en op een laagwaardige manier te verwijderen. ROVA levert met haar dienstverlening een bijdrage aan een duurzame samenleving. Het doel is om afval zoveel mogelijk te vermijden en grondstoffen zoveel mogelijk aan de bron te scheiden zodat ze duurzaam kunnen worden hergebruikt. NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 5
Profiel Sociaal beleid: De inzet, kennis en kunde van onze medewerkers vormen de basis voor ons succes. Onze medewerkers zijn daarom van grote waarde voor onze organisatie. Ons beleid is dan ook vanzelfsprekend gericht op de duurzame inzetbaarheid en beschikbaarheid van medewerkers. Het is onze taak een situatie te creëren waarin mensen optimaal kunnen functioneren en zich verder kunnen ontwikkelen. Het personeelsbeleid van ROVA is vormgegeven rondom vier thema s: kwaliteit en functioneren; gezondheid en ziekteverzuim; opleiden en carrièreperspectief; binden en boeien. Daarnaast geven wij invulling aan onze maatschappelijke verantwoordelijkheid door ook werkgelegenheid te bieden aan mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. Hiervoor werken wij samen met het sociaal werkvoorzieningsschap dat in onze gemeenten is georganiseerd. Innovatie: Om een duurzame toekomst te realiseren is innovatie nodig. Innovatie in dienstverlening en techniek, maar ook innovatie in het duurzaam benutten van ingezamelde grondstoffen. Door de ontwikkeling en inzet van nieuwe technieken kunnen afvalstoffen duurzaam worden benut. Bijvoorbeeld om het gebruik van fossiele brandstoffen terug te dringen en daarmee de uitstoot van broeikasgassen. Het voortdurend zoeken naar mogelijkheden om de afvalzorg efficiënter en duurzamer te maken, is een van de drijfveren van de ROVA-medewerkers. Om dit binnen de ROVA-organisatie in te bedden is in 2005 een Innovatieplatform ingesteld. Dit platform is samengesteld uit bestuurders van aangesloten gemeenten en is daarmee een representatieve vertegenwoordiging van de ROVAgemeenten. Het Innovatieplatform ondersteunt de directie bij het bepalen van de onderzoeksvelden en de prioriteitenstelling daarin. Daarnaast bewaakt het Innovatieplatform namens de Algemene vergadering van Aandeelhouders de besteding van de Innovatiereserve. Voorlichting en educatie: In een duurzame samenleving zijn mensen zich bewust van het effect van hun handelen op het milieu. Door mensen bewust te maken, gaan ze anders consumeren en gaan ze anders om met afval. ROVA investeert daarom in voorlichting en educatie. Inzet is om preventie en hergebruik te stimuleren. Enerzijds door de kennis over de effecten van ons afdankgedrag te vergroten en anderzijds door te laten zien op welke wijze afvalscheiding bijdraagt aan een beter milieu. Hierdoor wordt duidelijk welke rol burgers hebben en waarom het belangrijk is dat zij hun bijdrage leveren. Veiligheid, gezondheid, milieu (VGM): In de bedrijfsvoering van ROVA krijgen veiligheid, gezondheid en milieu de volle aandacht. Het voldoen aan de geldende wet- en regelgeving geldt daarbij als minimum standaard. De veiligheid en gezondheid van onze medewerkers, tijdelijke werknemers en derden, alsmede het milieu worden zoveel mogelijk beschermd om persoonlijk letsel, materiële schade en milieuschade te voorkomen. ROVA is VCA** gecertificeerd. Markt en overheid: ROVA is zich bewust van haar positie als overheidsbedrijf. Deze positie vraagt om een zorgvuldige marktbenadering. Wij stellen ons actief op, waarbij bedrijfsmatig presteren én maatschappelijke betrokkenheid leidende doelen zijn. Wij stellen ons echter niet actief op in openbare tenderprocedures waarin op basis van prijsinschrijving wordt meegedongen naar opdrachten van overheden. 6
Wel zullen wij onze diensten aanbieden aan overheden die voornemens zijn toe te treden tot het samenwerkingsverband NV ROVA Holding. Wij conformeren ons aan de geldende regels voor uitbesteding van overheidsopdrachten op het moment dat gemeentelijke taken aan private partijen worden uitbesteed. De commerciële taken van ROVA zijn organisatorisch en administratief gescheiden van de publieke taken en worden tenminste zodanig kostendekkend uitgevoerd dat geen beslag wordt gelegd op publieke middelen. NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 7
De groene mens is innovatief. Afval als inspiratie en als grondstof. Zo wordt waardeloos, waardevol. Als industrieel ontwerper ben ik altijd aan het zoeken naar nieuwe toepassingen. Het liefst met gebruikt plastic dat buigt zo lekker. Met 3D printers en lasers creëren we nieuwe vormen. Spelen 8
De afvalinzameling omgekeerd Meer waarde uit afval Verpakkingenbeleid In augustus 2011 presenteerde staatssecretaris Atsma uiteindelijk zijn langverwachte afvalbrief. De opgave is helder. We moeten met elkaar nog beter afval gaan scheiden zodat het hergebruikpercentage van het Nederlandse afval in 2015 kan zijn gestegen van 80% naar 83%. Voor huishoudelijk afval wordt gestreefd naar een verhoging van de recycling met zo n 1 tot 1,5 miljoen ton. Hoewel we al lang weten dat er in het huishoudelijk restafval nog volop herbruikbare grondstoffen aanwezig zijn, is dit toch een ambitieuze opgave. Belangrijke taakstellingen liggen er daarmee op het gebied van gft-afval, verpakkingen, oud papier en karton, grof huishoudelijk restafval, textiel en op elektrische en elektronische apparatuur. Deze ambities sluiten aan op de eerder door ROVA en haar gemeenten gepresenteerde ambitie voor een duurzame, afvalloze samenleving. Maar om deze te realiseren zijn ingrijpende beleidswijzigingen nodig. Hiervoor moet in gemeenteland het roer om en moeten we gaan denken en handelen vanuit grondstoffen in plaats van vanuit afval. ROVA heeft hiervoor een visie ontwikkeld die onder de noemer omgekeerd inzamelen borg moet staan voor een sterke toename van de hergebruikpercentages. In het verslagjaar zijn in alle ROVA-gemeenten de voorbereidingen gestart voor de besluitvorming omtrent de implementatie van dit beleid. Maar gemeenten kunnen dit niet realiseren zonder een evenwichtig afvalbeleid op landelijk niveau. Zo spelen de afspraken rondom het verpakkingenbeleid een belangrijke rol. Sinds 2009 worden in Nederland kunststof verpakkingen van huishoudens gescheiden ingezameld. Dit is een uitwerking van het Europese verpakkingenbeleid waardoor wij in de sporen treden van onze buurlanden die hierin al voorop gingen. Het verpakkingenbeleid is gebaseerd op een systeem van producentenverantwoordelijkheid. De gedachte is simpel. Producenten zijn verantwoordelijk voor de samenstelling en hoeveelheid verpakkingen die zij op de markt brengen en worden hierdoor uitgedaagd minder milieubelastende en minder kilo s verpakkingen te gebruiken. Het bedrijfsleven is verantwoordelijk voor de inzameling en hergebruik en kunnen afspraken maken met gemeenten voor de inzameling bij huishoudens. Deze afspraken zijn vastgelegd in een Raamakkoord dat tussen bedrijfsleven, gemeenten en ministerie is gemaakt. In de eerste jaren zijn goede resultaten behaald, hoewel de verschillen in Nederland erg groot zijn. Waar de best scorende gemeenten meer dan 40 kilo verpakkingen per jaar per gezin inzamelen, komt het gemiddelde in Nederland niet boven de 15 kilo per huishouden. Met haar systeem van omgekeerd inzamelen ziet ROVA kansen om de gescheiden inzameling van verpakkingen sterk te verbeteren en daarmee een bijdrage te leveren aan de ambitie die staatssecretaris Atsma in zijn afvalbrief heeft neergelegd. Gemeenten zullen dan investeren in nieuwe vormen van dienstverlening aan de burger bij de inzameling van herbruikbare grondstoffen. Hiervoor is het noodzakelijk dat zij zekerheid krijgen over het landelijke afvalbeleid in de komende jaren en over de hoogte van de vergoedingen die vanuit het systeem van producentenverantwoordelijkheid aan de gemeenten worden gegeven. In 2011 is daarvoor reikhalzend NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 9
De groene mens gebruikt en hergebruikt. Houdt daarmee waardevolle grondstoffen in beweging! Lekker! Een glas fris, koud water na het sporten. Leuk idee te weten dat dit glas met de nodige inspanning aan zijn huidige vorm is gekomen. Verkoeling 10
De afvalinzameling omgekeerd uitgekeken naar de uitkomsten van de onderhandelingen over een nieuw raamakkoord. In maart 2012 werd een concept akkoord bereikt dat aan de achterbannen moet worden voorgelegd. Ten tijde van het schrijven van dit verslag waren de eerste contouren van dit akkoord bekend, maar was er nog volop discussie over de invulling van enkele onderdelen zoals statiegeld op grote PETflessen, de hoogte van de vergoedingen en de gescheiden inzameling van andere verpakkingen zoals drankenkartons en blik. De tijd dringt echter en het jaar 2015 waarin belangrijke resultaten op het gebied van afvalscheiding moeten zijn bereikt komt met rasse schreden dichterbij. metalen textiel glas kunststoffen luiers overigen papier GFT Omgekeerd inzamelen samenstelling huishoudelijk restafval Nederland Zoals gezegd staan gemeenten voor een grote uitdaging om 1 tot 1,5 miljoen ton huishoudelijk afval meer te recyclen. Dit is de opgave uit het nieuwe afvalbeleid van de rijksoverheid. Eerder constateerde ROVA ook al dat er nog volop kansen liggen voor de gescheiden inzameling van herbruikbare grondstoffen als we zien hoeveel van deze herbruikbare fracties er nog in ons huishoudelijk afval aanwezig zijn. Midden jaren negentig introduceerde ROVA daarom in haar gemeenten een systeem van tariefdifferentiatie (Diftar). Dit systeem leverde een financiële prikkel aan huishoudens om kritisch te kijken naar hun aankoop- en afdankgedrag. De invoering van Diftar leidde direct tot een reductie van de hoeveelheid huishoudelijk restafval (in veel gemeenten oplopend tot 25% reductie). Maar hoewel we in de afgelopen jaren dus belangrijke successen op het gebied van afvalscheiding hebben behaald, is er een nieuwe trendbreuk nodig om van ruim 250 kilo restafval per inwoner naar 30 kilo per inwoner te komen. De burgers bepalen hierin het succes. Met hun aankoop- en afdankgedrag bepalen zij in eerste aanleg de hoeveelheid afval en de hoeveelheid herbruikbare grondstoffen. Maar die burgers moeten daarin wel gefaciliteerd worden. Gemeenten hebben hun afvalinzameling traditioneel ingericht vanuit de zorg voor milieuhygiëne en volksgezondheid. Maar naar de toekomst toe ontstaan nieuwe uitdagingen zoals de grondstoffenschaarste. Dat heeft ons tot de conclusie gebracht dat we een verkeerde focus hebben bij de gemeentelijke afvalinzameling. We moeten ons systeem als het ware omkeren. Niet langer moet onze focus gericht zijn op de verwijdering van het restafval. Nee, onze focus moet liggen op het inzamelen van herbruikbare fracties uit het huishoudelijk afval. De gedachte achter omge- NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 11
Beweging De groene mens weet waarom je afval moet scheiden. GFT als duurzame energiebron. Daarmee bouwt afval letterlijk mee aan onze toekomst. Verspil dus geen bananenschil! Groente en fruit zijn goede brandstoffen voor mijn lijf. En nu ook voor mijn auto! Dat stimuleert om nog beter het gft-afval te scheiden. 12
De afvalinzameling omgekeerd keerd inzamelen is dat gemeenten maximale service bieden op de gescheiden inzameling van herbruikbare grondstoffen als groente- fruit- en tuinafval, oud papier, verpakkingen, glas, textiel, kringloopgoederen, et cetera. Om de effecten van dit nieuwe denken op het handelen van burgers te meten, hebben wij samen met onze gemeenten in 2010 en 2011 een aantal pilots uitgezet. In Zwolle, Amersfoort en Raalte is geëxperimenteerd met andere inzamelmiddelen, een verschuiving van halen en brengen en andere frequenties. Dit heeft verbluffende resultaten opgeleverd. Door een relatief eenvoudige ingreep in het inzamelsysteem waren we in staat veel meer herbruikbare grondstoffen in te zamelen. De hoeveelheid restafval in de pilotgebieden werd hierdoor met 15 tot 25% verlaagd. Zo waren we bijvoorbeeld in staat om de hoeveelheid gescheiden ingezamelde kunststof verpakkingen te laten stijgen tot zo n 60 kilo per aansluiting. Dat is vier keer zo veel als het landelijk gemiddelde op dit moment en ruim boven de ambitie die staatssecretaris Atsma in zijn afvalbrief heeft vastgelegd. Deze respons kan nog verder verhoogd worden als we overgaan tot integrale inzameling van droge recyclebles (kunststof verpakkingen, dranken kartons, blik en eventuele andere droge, herbruikbare materialen). Burgers reageren positief op dit beleid. Dit systeem van omgekeerd inzamelen staat wat ons betreft dan ook model voor het toekomstige gemeentelijke afvalbeleid en kan borg staan voor het realiseren van de landelijke ambitie op het gebied van scheiding en hergebruik van huishoudelijk afval. Na de introductie van Diftar midden jaren negentig, heeft ROVA met de introductie van omgekeerd inzamelen in Nederland wederom haar innovatieve denkkracht laten zien. effect Diftar verpakkingen beleid 1995 2000 2005 2010 2015 2030 ambitie restafval in kg per inwoner respons landelijk gemiddelde respons ROVA gemeenten zonder Diftar respons ROVA gemeenten met Diftar respons bij omgekeerd inzamelen nieuwe trendbreuk nodig gescheiden ingezamelde kunststof verpakkingen in kg/aansluiting 300 250 200 150 100 50 0 70 60 50 40 30 20 10 0 NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 13
Creatie Een papiervezel heeft vele levens. En wordt krant, schrift of verpakking. Lang leve oud papier! Wist je dat mijn nieuwe schrift bestaat uit heel veel stukken oud papier? Ik ga er echt heel zuinig op zijn en er netjes in schrijven. Dat vind ik mijn schrift wel waard! 14
Voorlichting en educatie In 2010 presenteerden wij ons nieuwe educatieprogramma voor leerlingen in het basis- en voortgezet onderwijs. Onder de noemer Afval scheiden is goud is een programma ingericht waarbij leerlingen op actieve wijze kennis maken met de wereld van afval scheiden en recycling. Onder andere met onze speciale Groenbus hebben we in 2011 ruim 6.000 leerlingen kunnen bereiken en enthousiast weten te maken over recycling. Het doel van dit programma is dat deze aankomende consumenten zich bewust worden van het feit dat zij zelf een directe invloed hebben op het milieu door hun aankoop- en afdankgedrag. Ruim 250 scholen hebben in 2011 enthousiast meegedaan aan dit programma en geven aan hier vaker gebruik van te zullen maken. Uit de evaluatie van de bezoeken blijkt een hoge waardering voor dit excursieprogramma want zowel docenten als leerlingen waardeerden de excursie met het rapportcijfer 8,5. Naast de inzet voor scholen, hebben we in het verslagjaar het educatieprogramma ook actief benut voor publieksacties bij bijzondere evenementen in onze gemeenten. Ook in 2011 wisten wij weer zo n 15.000 leerlingen te mobiliseren tijdens de actieweek Natuurlijk Schoon. In deze week staat de bestrijding van zwerfafval centraal. Via de deelnemende scholen gaan leerlingen dan in groepen de straat op om hun eigen leefomgeving te ontdoen van zwerfafval. Het belangrijkste doel hiervan is dat de jeugd bewust wordt van het zwerfafvalprobleem. De grote hoeveelheid zwerfafval die in die week steevast wordt ingezameld werkt sterk confronterend en maakt kinderen bewust van het probleem. ROVA werkt in deze actieweek samen met gemeenten, scholen en met verschillende natuur- en milieuorganisaties. NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 15
De groene mens is zich bewust van zijn eigen verantwoordelijkheid. Hij geniet van een schone buurt. Weg met het zwerfafval. Dan voelt hij zich veilig. We zitten hier graag, vooral als het gaat schemeren. Dat je de lichten ziet aangaan in de huizen en op straat. Voelt zo gezellig en geborgen! Veiligheid 16
Een duurzame leefomgeving Naast de zorg voor een goede afvalverwijdering, zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor de inrichting en het onderhoud van de leefomgeving. Beide domeinen zijn van invloed op het welzijn van de inwoners en hangen dan ook nauw samen. Hoewel ROVA al ruime ervaring had met een aantal reinigingstaken in de openbare ruimte, hebben wij in 2011 de eerste schreden gezet in het integraal beheren van de openbare ruimte (IBOR). Naast reinigingstaken, betreft dit ook het beheer van het openbaar groen en het beheer van sportterreinen. Van de gemeente Winterswijk kreeg ROVA de opdracht tot het integraal beheer van de openbare ruimte. Het voormalig gemeentepersoneel is daartoe per 1 januari 2011 in dienst getreden van ROVA. Samen met deze collega s hebben wij een vliegende start gemaakt in het IBOR. Dankzij de positieve inzet van de nieuwe collega s, zijn we in staat geweest op een aantal punten tot efficiencyverbeteringen te komen, waardoor de kosten werden beperkt met behoud van dezelfde kwaliteit. In dat eerste jaar hebben we uiteraard ook veel geleerd, want ROVA begeeft zich op nieuwe beleidsterreinen. Maar de eerste ervaringen geven aan dat wij een goede bijdrage kunnen leveren aan de doelstelling van gemeenten om, met behoud van kwaliteit, toch belangrijke besparingen te kunnen bereiken. Deze eerste ervaringen in Winterswijk geven ons het vertrouwen dat we ook voor andere gemeenten een efficiënter beheer kunnen realiseren. Inmiddels hebben meerdere ROVA-gemeenten belangstelling getoond om op deze wijze de samenwerking met ROVA uit te breiden. hoveniers, aannemers, et cetera. Door een centrale regievoering over dat beheer te organiseren, kunnen belangrijke efficiencyslagen worden behaald. Werken naar vermogen Afgezien van economische factoren, spelen ook sociaal maatschappelijke factoren een rol bij het beheer van de openbare ruimte. De beschikbaarheid van openbaar groen, speelvoorzieningen, sport- en recreatiemogelijkheden, et cetera zijn belangrijke elementen voor het welzijn van inwoners. Daarnaast biedt het beheer van de openbare ruimte tal van mogelijkheden voor de inzet van mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt. Zeker nu gemeenten worden geconfronteerd met grote veranderingen in de sociale werkvoorziening. De nieuwe wet werken naar vermogen stelt gemeenten voor grote uitdagingen om mensen met een achterstand tot de reguliere arbeidsmarkt een perspectief te bieden op een passende arbeidsplaats. Door samenwerking met de gemeenten en de sociale werkvoorziening die in onze gemeenten is georganiseerd, wil ROVA via detachering werkgelegenheid bieden aan deze mensen. Met name in het beheer van de openbare ruimte liggen daarvoor tal van mogelijkheden. De arbeidsbegeleiding en doorgeleiding zal dan vanuit het SW-bedrijf plaatsvinden. De kracht van de samenwerking in ROVA is gelegen in de integrale aansturing, waar mogelijk over gemeentegrenzen heen. In het beheer van de openbare ruimte zijn doorgaans veel partijen actief: gemeenten, SW-bedrijven, afvalbedrijven, NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 17
Warmte Hout is een energiebron. Het ligt overal om ons heen. We krijgen het van de bomen en de struiken. En geven het door als warmte. Nee, nog niet de handdoek! Ik ga nog één keer van de glijbaan. Het water is zo lekker warm. 18
Nieuwe energie voor iedereen In de lokale samenleving is inmiddels een behoorlijke dynamiek waarneembaar op het gebied van duurzame energie. Op kleine schaal ontstaan talrijke initiatieven voor een verduurzaming van de energievoorziening. Gemeenten en provincies stimuleren dat en ROVA is op haar beurt bij vele initiatieven betrokken. Naast de bestaande productie van groen gas in onze eigen gft-vergister (Natuurgas Overijssel, 50% deelneming van ROVA Duurzaam BV), zijn in 2011 de eerste projecten op het gebied van lokale warmteproductie gestart. In Dedemsvaart hebben wij in samenwerking met de gemeente Hardenberg een eerste houtenergiecentrale geopend bij zwembad De Kiefer. In Hattem is een tweede installatie in aanbouw die in het voor jaar van 2012 wordt opgeleverd. Doelstelling is om zoveel mogelijk lokale groenstromen te benutten voor deze installaties en daarmee de lokale (energie)keten te sluiten. Lokaal duurzaam energiebedrijf In veel gemeenten bestaan initiatieven voor de vorming van een lokaal duurzaam energiebedrijf. Dit komt voort uit de behoefte om kleinschalige, lokale initiatieven te kunnen faciliteren en stimuleren en de productie van duurzame energie te bevorderen. ROVA is betrokken bij verschillende initiatieven en vervult een rol bij het tot stand brengen van dergelijke lokale duurzaam energiebedrijven (LDEB). Met name op het gebied van zon, wind en biomassa bestaan op lokaal niveau voldoende kansen om tot productie en benutting van duurzame energie te komen. Deze activiteiten worden vanuit ROVA Duurzaam BV ingezet en ondersteund. Waar nodig zal ROVA ook participeren in de oprichting van een dergelijk LDEB. Verder zijn wij betrokken bij verschillende onderzoeken naar de productie en afzet van groen gas op lokale en regionale schaal. Een interessante optie daarbij is de vorming van groen gas hubs waarbij meerdere kleinschalige initiatieven aaneen geregen worden tot een groen gas netwerk. In weerwil van de grote belangstelling voor duurzame energie, vraagt de ontwikkeling van nieuwe initiatieven veel doorzettingsvermogen en overtuigingskracht van de initiatiefnemers om tot daadwerkelijke realisatie te komen. Veel knelpunten moeten worden overwonnen of blijken soms onoverbrugbaar. Soms van technische aard, soms gelegen in regelgeving en vergunningverlening en, veelal, van financiële aard. Toch mogen we ons hierdoor niet laten afschrikken en zullen we stap voor stap een duurzame energievoorziening dichterbij moeten brengen. NV ROVA Holding Jaarverslag 2011 19
Personeel en organisatie Duurzame inzetbaarheid is de basis van ons sociaal beleid en daarmee belangrijk in het realiseren van de strategische missie van onze organisatie. Iedereen, directie, management en medewerkers, is zich bewust dat een verantwoord sociaal beleid essentieel is voor een succesvolle, respectvolle, maatschappelijk verantwoorde bedrijfsvoering. Het uit zich in een organisatie die faciliteert, mogelijkheden biedt, een luisterend oor en een helpende hand biedt, maar ook een organisatie die aanspreekt op resultaten en de wijze waarop deze resultaten behaald worden. Daarnaast heeft de organisatie oog voor de maatschappij en biedt het mogelijkheden voor mensen die hun eerste stappen zetten/hun eerste verkenningen doen in het arbeidsproces (stagiaires en afstudeerders) en mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt. In samenwerking met de gemeente Zwolle is in juli 2011 gestart met een leerwerk-traject (BBL) van ruim 1 jaar voor een groep personen die een afstand hadden tot de arbeidsmarkt. Deze personen zijn in samenwerking met de gemeente geselecteerd en krijgen een opleidingstraject en worden speciaal begeleid. Na de succesvolle afronding van het leerwerktraject hebben de deelnemers een MBO niveau 2 diploma en een rijbewijs voor beroepschauffeur. Voor in elk geval drie deelnemers bestaat de mogelijkheid van een vast dienstverband bij ROVA. Ook op andere vestigingen bieden we werkplekken aan voor BBL leerlingen. de inzet van SW-medewerkers bij het beheer van de openbare ruimte. Waar mogelijk probeert ROVA SW-medewerkers in te zetten bij de uitvoering van haar werkzaamheden. Gezondheid en ziekteverzuim In de afgelopen jaren is veel aandacht besteed aan het terugdringen van het ziekteverzuim. Management, arbodienst en de afdeling P&O hebben elk hun rol op het vlak van aandacht, zorg en controle. Op allerlei fronten worden zieke medewerkers ondersteund om hen zo snel mogelijk weer in het arbeidsproces te helpen. En met succes, want het ziekteverzuim is in de loop der jaren fors teruggebracht. In 2009 werd een historisch laag niveau bereikt op 2,56%. In 2010 en 2011 liep het verzuim iets op, helaas vooral veroorzaakt door enkele langdurig zieken. 12% 10% 8% 6% 4% Verder bieden wij voortdurend stageplaatsen aan voor studenten en afstudeerders. In het afgelopen jaar heeft een achttal studenten hun stage kunnen volgen bij ROVA of hebben hier hun afstudeeropdracht gedaan. Op de vestiging Winterswijk zijn de eerste ervaringen opgedaan in de samenwerking met SW-bedrijf Hameland door 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 gezondheid en ziekteverzuim 2% 0% 20