20 28 // GRONINGEN FB.COM/JONGEHARTEN @JONGEHARTEN JONGEHARTEN JONGEHARTEN.NL //PLAY HARTENJAGERS
INHOUD Voorwoord... 2 Jonge Harten... 2 Hartenjagers... 2 Lesbrief... 3 Voorbereiding... 3 Wat is Jonge Harten?... 4 Wat is theater?... 5 Regels in het theater!... 6 De voorstelling!... 7 De Quiz!... 10 Bijlage 1: De papagaaienjas (Ad de Bont)... 11 1
VOORWOORD JONGE HARTEN Tussen 20 november en 28 november 2015 vindt in Groningen voor de 18 e keer het Jonge Harten Theaterfestival plaats. Dit festival is hét theaterfestival voor jonge mensen, boordevol spannende voorstellingen, vernieuwende performances, jong talent en (inter)nationale topvoorstellingen in bekende theaters van Groningen en in een aantal speciaal voor het festival ingerichte pop-up locaties. Naast het reguliere programma, biedt Jonge Harten een apart programma met professionele schoolvoorstellingen die aansluiten op de belevingswereld van jongeren en (meestal) onder schooltijd plaatsvinden. Deze schoolvoorstellingen worden jaarlijks bezocht door 3000 scholieren. Jonge Harten heeft als doel om jonge mensen kennis te laten maken met en op interactieve wijze te betrekken bij de podiumkunsten. Er wordt dan ook gezocht naar overeenkomsten in beeldtaal, thema s en andere elementen die aansluiting vinden bij de leefwereld van scholieren. Op deze manier wil Jonge Harten jongeren op lange termijn cultureel actief en bewust maken. HARTENJAGERS Het doel Hartenjagers is om de betrokkenheid van jongeren met theater te vergroten om zo de kennismaking met het theater zo optimaal mogelijk te maken. Hartenjagers wordt aangeboden in combinatie met een voorstellingsbezoek tijdens het festival. Bij deze lesbrief hoort een Prezi-presentatie die als leidraad van de Hartenjagers gebruikt kan worden. De Prezi bevat onder andere trailer van de voorstellingen, een infofilmpje over Jonge Harten en een interview met een actrice. De filmpjes zijn ook los te bekijken op www.jongeharten.nl/hartenjagers, op deze site vindt u ook de link naar de Prezi. Wilt u graag een medewerker van Jonge Harten op uw school ontvangen? Neem dan contact op met Leen van der Meiden via leen@jongeharten.nl De lesbrief is zo opgebouwd dat de opdrachten in samenhang en los van elkaar uit te voeren zijn. Zo kunt u zelf de voorbereiding aanpassen aan de tijd die u hiervoor heeft uitgetrokken. Daarnaast kent een aantal opdrachten een verdieping in de thematiek van de voorstelling die bezocht gaat worden. Zo kunt u als docent zelf bepalen of uw leerlingen meer behoefte hebben aan een les over regels van het theaterbezoek of meer de diepte van een voorstelling willen opzoeken. Een belangrijk onderdeel van Hartenjagers is de quiz en de bijbehorende meet-and-greet. Deze quiz gaat over het Jonge Harten festival en theater in het algemeen. Per klas kunnen twee leerlingen die als winnaars van de quiz uit de bus komen na afloop van de voorstelling een meet-and-greet met de acteurs krijgen. Aanmelden voor de meet-and-greet kan via leen@jongeharten.nl. Doe dit voor 16 november 2015, zodat dit nog met het gezelschap geregeld kan worden. Niet alle gezelschappen kunnen meedoen aan de meet-and-greet. 2
LESBRIEF VOORBEREIDING - Zet de Prezi aan op het digibord/beamer - Bij computers met een tragere internetverbinding wordt aangeraden om de Prezi te downloaden. Dit voorkomt lang laden van de filmpjes - Zorg dat het geluid aan staat 3
WAT IS JONGE HARTEN? Laat de trailer van Jonge Harten 2015 zien (doorklikken) Vertel de leerlingen dat Jonge Harten een negendaags theaterfestival is dat plaatsvindt in zo n beetje alle theaters in de stad Groningen. Een festival om te ontdekken. Met veel jonge makers, beeldend en fysiek theater, performance, dans, muziek en een bruisend festivalhart. Voor jonge mensen die iets meer willen. Het festival bereikt met zijn voorstellingen, workshops en andere activiteiten ruim 10.000 bezoekers per jaar. Ook dit jaar heeft Jonge Harten weer een eigen sfeervol festivalcafé waar je verrast kunt worden door kleine concerten en performances. Aan het eind van elke avond zul je er artiesten tegenkomen die die dag hebben opgetreden. Jonge Harten 2015 vindt plaats van 20 t/m 28 november. 4
WAT IS THEATER? Bekijk de video Naar het theater (doorklikken) Ben jij al eens in het theater geweest? (doorklikken) Open vraag Bespreek met de leerlingen welke voorstelling ze ooit hebben gezien. - Wat voor soort voorstelling was dat? - Wat vonden ze daar van? - Met wie waren ze daar? - Waarom gingen ze daar heen? - Waarom zijn ze nooit naar het theater geweest? NB Dit is een goede vraag om te bepalen hoe de rest van de les ingevuld moet worden. Bij klassen die ervaring met theater hebben kun je meer ingaan op de inhoud van de voorstelling die ze gaan. Theater bevat altijd tekst! Waar Niet waar Bespreek met de leerlingen de verschillende vormen van theater die bestaan: Cabaret Circustheater Dans Improvisatietheater Musicals Drama Mime Poppenkast Straattheater etc. Leg uit dat in het theater acteurs iets willen delen (communiceren) met het publiek. Dit kun je op verschillende manieren doen. Bespreek dat je ook zonder woorden te gebruiken iets duidelijk kunt maken aan een ander en dan iedere theatervorm dit op een eigen manier doet. Wie werken er mee in het theater? Acteur, regisseur, scenograaf, dramaturg, choreograaf, componist, dirigent, programmeur, kostuumontwerper, technicus, tekstschrijver etc. Bespreek met de leerlingen de verschillende personen die meewerken in het theater. - Welke theaterberoepen bestaan er? - Van welke heb je nog nooit gehoord? - Welk theaterberoep zou jij willen uitvoeren? 5
REGELS IN HET THEATER! Wanneer geef je je mening over een voorstelling? Tijdens de voorstelling Na de voorstelling Bespreek met de leerlingen dat je mening geven tijdens de voorstelling storend is voor andere mensen in het publiek. Daarnaast kun je pas echt je mening geven als je alles hebt gezien. Bespreek ook met de leerlingen dat je een voorstelling niet per se altijd goed hoeft te vinden. Er kunnen altijd onderdelen van een voorstelling zijn die je minder goed bevallen, probeer dan uit te leggen waarom je het niet leuk vond. Door de vierde wand kunnen acteurs je niet zien! Niet waar Waar Bespreek met de leerlingen wat de vierde wand is. Hoe wordt deze ingezet door theatermakers, wanneer wordt deze intact gehouden wanneer doorbroken. Als acteur zie je gewoon alles! (Stephanie Louwrier) Bespreek met de leerlingen dat het gedrag van het publiek van invloed is op de acteurs. Vraag twee leerlingen om voor de klas te komen staan en geef ze de dialoog De Papagaaienjas Laat de leerlingen deze dialoog spelen. Tijdens het spelen van deel 1 van het script krijgt het publiek de opdracht aandachtig en rustig te luisteren naar spelers. Als de spelers aan deel 2 beginnen krijg het publiek de opdracht om andere dingen te gaan doen: - Met hun telefoon spelen - Iemand bellen/appen die ook in het publiek zit - Met elkaar praten - Naar de wc gaan - Lachen om iets anders dan het stuk - Muziek luisteren met oordopjes in Bespreek na afloop van de oefening wat het publiek heeft meegekregen van de verschillende delen en hoe het was voor de acteurs om te spelen voor een aandachtig publiek en voor een publiek dat met andere dingen bezig was. Klassenregels in het theater Open vraag Bespreek met de leerlingen, naar aanleiding van het filmpje van Stephanie Louwrier en de voorafgaande oefening, welke regels belangrijk zijn in het theater. Belangrijk hierbij is dat hier algemene regels naar voren mogen komen, maar ook regels die specifiek gelden voor de school en de klas. Schrijf de 10 belangrijkste regels op een groot vel papier, of noteer ze op een digibord. Zo heeft de klas zijn eigen theaterregels. NB Neem de eigen theaterregels nog een keer met de klas vlak voordat ze naar de voorstelling gaan 6
DE VOORSTELLING! Kies de voorstelling die de klas gaat zien (klik op de naam) DE TONEELMAKERIJ MACBETH Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) Vraag de leerlingen wat ze hebben gezien (feitelijke omschrijving) - Wat is het eerste woord dat in je opkomt? Vraag de leerlingen wie Shakespeare is en of ze nog meer stukken van hem kennen. Bespreek de verhaallijn van Macbeth: Macbeth vertelt het verhaal van de Schotse generaal Macbeth die op een dag van drie heksen te horen krijgt dat hij later koning van Schotland zal worden. Daarom, en gevoed door zijn ambitie en aangezet door zijn vrouw, vermoordt hij de huidige koning van Schotland, koning Duncan. Macbeth wordt een tiran die zijn tegenstanders blijft doden om op de troon te blijven. - Ken je voorbeelden van iemand die alles heeft gedaan om macht te krijgen? - Wat is daar het gevolg van? - Heb je zelf wel eens iets vervelends gedaan om iets voor elkaar te krijgen? - Heb je daar nu spijt van? KOPERGIETERY VOETBAL OP HOGE HAKKEN Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) - Wat zijn vooroordelen? - Welke vooroordelen kunnen ze over zichzelf zeggen? o Ik ben een puber, pubers zijn vervelend o Ik ben een VMBO er, dus ik ben dom o Ik ben een VWO er, dus ik ben een nerd o Etc. - Wat is de positieve kant van vooroordelen? - Wat is de negatieve kan van vooroordelen? - Aan welke verwachtingen moet jij voldoen? o Op je sportclub o In de klas o Bij je familie o Etc. DE NOORDERLINGEN & YOUNGGANGSTERS BOTTOMS UP Een mierzoete Hollywoodwereld van highschoolseries als Saved by the Bell en Heartbreak High waarin alle meisjes cheerleaders zijn en puisten niet bestaan. Een feest om nooit meer te vergeten, tot het noodlot toeslaat... Ga met de leerlingen in op punten als: - De realiteit van films vs. de echte wereld o Pubers in films hebben ooit puisten etc. ZEP OTHELLO Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) 7
Vraag de leerlingen wie Shakespeare is en of ze nog meer stukken van hem kennen. Bespreek de verhaallijn van Othello: Othello is het verhaal over wat liefde, verraad en vooroordelen met een mens kunnendoen. Othello en de jonge rijke Desdemona zijn smoorverliefd, maar hun liefde voor elkaar wordt niet geaccepteerd door de buitenwereld. Als generaal in het Venetiaanse leger is Othello een van de belangrijkste personen in Venetië, maar tegelijkertijd ook een outsider:door zijn donkere huidskleur verschilt hij van de rest van de inwoners en wordt hierdoor als anders gezien. Othello en Desdemona zijn daardoor gedwongen in het geheim met elkaar te trouwen. Jago, de rechterhand van Othello, koestert een grote haat voor Othello en Cassio. Dit komt omdat Cassio wordt verkozen boven Jago en benoemd tot officier in Othello s leger, waardoor Jago woest is. Zijn haat voor Othello en Cassio drijft hem zover, dat hij Othello overtuigd dat Cassio en Desdemona een affaire hebben. Kan Othello de jaloezie zich meester maken of laat hij zich meeslepen door zijn emoties? - Wat is vreemdgaan? - Wanneer was jij jaloers? - Heb jij wel eens iemand bewust jaloers gemaakt? PROJECT SALLY REVOLT Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) In onze hedendaagse onbegrensde wereld, grilliger dan ooit, lijkt alles mogelijk. Tegelijkertijd is het moeilijk om kwetsbaar te durven zijn, jezelf te blijven en je diepste angsten en verlangens te delen. Iedereen is ongewild elkaars concurrent. Juist daarom wordt onderlinge verbondenheid steeds belangrijker. Kiezen voor samenwerking in plaats van oppositie. Door ieders eigen unieke krachten te bundelen komt de huidige generatie samen in opstand. Geen schreeuw vanaf de barricade, maar een stil en persoonlijk protest dat diep van binnen komt. - Ben jij het wel eens als enige ergens niet eens mee geweest? - Wat deed je toen? - Wat is dans? - Hoe kijk je naar dans? o Niet achter alles betekenis zoeken, maar kijk naar het geheel! o Hoe bewegen ze, hoekig of rond? o Hoe klinkt de muziek? o Etc. DOX & MAAS THEATER EN DANS 100% SELFMADE Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) Acht jonge mannen met verschillende roots en allemaal verliefd op dans, jagen hun droom na: een leven in de danskunst. Ze proberen elkaar af te troeven, maar wat begint als een onschuldig spelletje loopt uit op een stevige battle. Alles wordt in de strijd gegooid: krachtpatserij, virtuositeit en gemene trucjes. Totdat ze hun plezier, vrienden en zichzelf dreigen te verliezen. - De voorstelling wordt gespeeld door jonge jongens die hun hobby als breakdancer tot hun werk hebben gemaakt. - Wie zou dit pad ook wel leuk vinden? - Wat zou je dan gaan doen? 8
- Wat voor tegenslagen heb jij in je leven gehad? - Wat heb je daar toen van geleerd? - Kun je van alle tegenslagen leren? SILVER LINING SILVER LINING Bekijk de trailer (klik op de video, vervolgens op play) Het enthousiasme spat er vanaf bij deze groep net afgestudeerde circusartiesten uit Londen. Ongeduldig als renpaarden staan ze aan de start van een veelbelovende carrière. De acrobaten, luchtwerkers en jongleurs van Silver Lining balanceren, hangen, zingen, vliegen, vangen, draaien en gooien zich een weg door hun knallende feel-good voorstelling. Met een flinke dosis humor en muzikaliteit ben je vanaf de eerste minuut onderdeel van hun club. - Is dit theater? - Waarom wel/niet? 9
DE QUIZ! De quiz wordt gespeeld volgens het petje op/petje af principe. Denkt je dat het eerste antwoord goed is dan houdt je het petje op. Denkt je dat het tweede antwoord goed is dan zet je het petje af. Bij een fout antwoord ben je af en moet je gaan zitten. De persoon die het langst blijft staan is de winnaar. Bepaal voor je eigen klas of je deze ronde met petjes wilt spelen, of een andere manier kiest (hand wel of niet opsteken, het lokaal in 2 vakken verdelen etc.). Om op twee winnaars uit te komen is de laatste vraag een benaderingsvraag. NB De correcte antwoorden zijn vetgedrukt. Hoe lang duurt Jonge Harten? 9 dagen 14 dagen Hoe lang bestaat Jonge Harten? 8 jaar 18 jaar Wat kun je tijdens Jonge Harten tegenkomen? Een therapiesessie Een presidentsverkiezing (beide antwoorden zijn goed) In het theater mag je niet hardop lachen! Waar Niet waar (als het maar over de voorstelling gaat) Wat is bij theater anders dan bij film? Alleen films hebben trailers Bij theater heeft het publiek invloed Uit hoeveel verschillende landen komen de voorstellingen? 3 landen (Nederland, België en Engeland) 5 landen Hoeveel mensen passen in de grootste zaal van het festival? NB de twee leerlingen die het dichtst bij het goede antwoord zitten winnen de quiz 1100 personen 10
BIJLAGE 1: DE PAPAGAAIENJAS (AD DE BONT) DEEL 1 Dag Dokter. Hebben wij elkaar al eens eerder ontmoet, mevrouw? Niet dat ik weet, dokter. Hoe weet u dan dat ik dokter ben? Door uw bril. Juist. Vertelt u eens: wat is er aan de hand? Ja dokter, t klinkt misschien een beetje raar maar toen ik vanochtend wakker werd, lag er iets heel vreemds in mijn bed. Wat dan mevrouw? U moet mij niet uitlachen. Natuurlijk niet. Een been, dokter. Een been? Wat voor been? Een mensenbeen. Een los mensenbeen. Dat kan niet. Toch is het zo. Hoe zag dat been er dan uit? Heel normaal. Dat is juist het gekke. Maar het voelde griezelig aan klam, als een dooie varkenspoot. En wat heeft u toen gedaan? Ik wilde dat enge ding natuurlijk zo gauw mogelijk uit bed hebben- maar toen ik het eruit duwde, ging ik zelf mee. DEEL 2 Hoe bedoelt u? Ik zat er aan vast! U zat vast? Ja, aan dat vreemde been! En hoe is het afgelopen? Het is nog niet afgelopen. Ik zit er nog steeds aan vast. Kijkt u maar. Heeft u ooit zo n rare, enge worst gezien? Weg. Weg, weg, weg. Carola probeert haar been kwijt te raken. Als dat niet lukt, slaat zij erop. Niet doen mevrouw. Alstublieft. Waarom niet? U kunt uzelf verwonden. Ik wil alleen dat been kwijt, dokter. Maar mevrouw, dat is toch uw eigen been. Wat zegt u? Dat is uw eigen been. U houdt mij voor de gek. Mevrouw, ik zeg u met m n hand op het hart dat dat uw eigen been is. Ik weet toch wel wat van mezelf is? Dat vraag ik me af. Kijkt u nog eens goed. Vindt u dit geen akelig, vies ding. Hoe kan dat bij mij horen? Goed dat been is niet van u. Maar waar is uw eigen rechterbeen dan? Dat heb ik niet meer. Zeker ergens vergeten. Of ik ben het verloren. Wel raar. 11