Nieuwste wondzorg technieken in de verloskunde Adinda Toppets Verpleegkundig specialist Wondzorg Wondzorg support team 1 Grote diversiteit aan wonden 1
Inhoud 1. Basisprincipes in wondzorg 2. Chirurgische wonde 1. Definitie 2. Verzorging 3. Complicaties 3. Borstabces 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 3 Terminologie Kleur (necrose, fibrine, granulatieweefsel) Infectie. Exsudaat Wondranden 4 2
TIME 1 Basisprincipes Tissue management (debridement, wondreiniging) Infection/ inflammation (bacterieel evenwicht) Moisture (vochtige wondheling) Epithelial advancement/ Edges Falanga, 2001 (wondranden) 5 1.1 TIME: tissue management It s TIME for infection 3
1.1 TIME: tissue management Hoe debrideren? Chirurgisch, mechanisch, autolytisch, enzymatisch, Autolytisch door hydrateren vb. hydrogel Chirurgisch Fysiek verwijderen of wegsnijden van débris Pincet en bistouri Curette 4
1.2 TIME: Infection/inflammation Contamination (Host control) Colonization (established microbial population host control, microbial balance) HOST RESISTANCE Critical colonization (established microbial population, wound not progressing, microbial imbalance, no signs of infection R/ Topical antiseptic agents MICRO- ORGANISM Infection (Microbial control) R/ systemic antibiotics & Topical antiseptic agents 2003 ConvaTec, and Falanga 1.2 TIME: Infection/inflammation Behandeling geïnfecteerde wonde Wonde reinigen en spoelen Wondcultuur nemen Ontsmetten Productkeuze: Iso-Betadine of Braunol (eerste keuze) Zilververbanden 5
1.2 TIME: Infection/inflammation 1.2 TIME: Infection/inflammation Ontsmetten Wanneer ontsmetten? Vuile wonden vb. schaafwonde Tekens van infectie Patiënten met een slechte algemene toestand Hoe ontsmetten? Waterige oplossingen voor wonden en slijmvliezen. Keuze i.f.v. de kiem zo breed mogelijk spectrum bv. polyvidone - jodium, chloramine,... Alcoholische antiseptica uitsluitend voor intacte huid. Ontsmetten mag geen ritueel zijn!!! 6
1.2 TIME: Infection/inflammation Gebruik geen antibiotica lokaal Minder breed werkingsspectrum dan antiseptica Ontwikkeling van resistentie! Zeker geen lokaal antibioticum waarvoor een algemene toedieningsvorm bestaat Antibiotica steeds systemisch met als doel de weerstand van de patiënt te verhogen Systemische antibiotica veranderen de microbiologische flora in de wonde nauwelijks 1.3 TIME: Moisture balance Te droge wonde Korst Barsten Infectierisico Litteken Epithele celmigratie Te vochtige wonde Maceratie Uitbreiding Infectierisico 7
1.4 TIME: Epithelial advancement edges Als Weefsel levensvatbaar is (T) Vrij van infectie (I) Vochtbalans hersteld (M) Dan zou epithelialisatie (E) moeten plaatsvinden 2 Chirurgische wonde 2.1 Definitie Beschermende functie huid hersteld na 24 uur Verbinding wondvlakken blijft aantal dagen kwetsbaar 8
2.2 Verzorging Reinigen ontsmetten Reinigen: NaCl 0,9% Enkel ontsmetten op indicatie 2.2 Verzorging Verband Doel Mechanische beschadiging voorkomen Verontreiniging van buitenaf voorkomen Esthetische, psychologische reden 9
2.2 Verzorging Frequentie verbandwissel Verbandwissel mag geen ritueel zijn! 48 uur na de ingreep observatie Zo weinig mogelijk manipulatie Indicaties verbandwissel: Tekenen van wondinfectie Bij fysische bevuiling van het verband 2.2 Verzorging 20 10
2.3 Complicaties Allergie Vermijd contact 21 Stripping letsels Barrière spray 2.3 Complicaties 22 11
2.3 Complicaties Wondinfectie Incidentie: 5% (Ghuman, 2011) Ontsmetten Opdrijven frequentie verbandwissel 23 TIME: Infection/inflammation Infectie Pus Rubor/ calor/ dolor/ tumor/ functio laesa Koorts Stilstand of achteruitgang van genezingsproces Kritische kolonisatie Vertraging wondheling Uitgebreide roodheid van de wondranden pijn exsudaat fibrinebeslag Snel bloedend granulatieweefsel Donker rood granulatieweefsel Geur Overgranulatie. EWMA Position document. Identifying criteria for wound infection. 12
2.3 Complicaties Necrose wondranden Ontsmetten Demarkeren 25 2.3 Complicaties Open wonde Secundaire wondheling Behandeling volgens TIME principes 26 13
2.3 Complicaties Open wonde Draineren Wiek met antisepticum Frequentie: 2x/dag 27 2.3 Complicaties Open wonde Opgroei van granulatieweefsel tot op huidniveau Epithelialisatie 28 14
29 Overzicht actieve verbandgroepen PU ( polyurethaan filmverband) Hydrocolloïden Hydrogels Enzyme alginogels Alginaten Hydrofibers Schuimverbanden Zilververbanden Honingverbanden Antibacteriële zalven, - oplossingen Geurreducerende verbanden Enzyme alginogels Siliconenverbanden Wondrandbeschermers 15
32 16
33 2.3 Complicaties 34 17
Negatieve druktherapie een niet-invasieve, actieve wondbehandelingsmethode d.m.v. een nauwkeurig instelbare en gecontroleerde onderdruk in de wond foam afgesloten door semipermeabel verband aangesloten op drukpomp KCI international Negatieve druktherapie Therapie Units Levert gecontroleerde, gemeten, gerapporteerde negatieve druk met alarmen Foam wondverbanden Afmetingen, vormen en samenstelling zijn te gebruiken voor alle wondtypen SensaT.R.A.C. Technology Intelligente technologie om een constante druk in de wond te bewaken en te verzekeren 18
Negatieve druktherapie Negatieve druktherapie Knip de foam op maat Verwijder beschermlaag van de folie en plak dakpansgewijs af Overlap voldoende de intacte huid en breng geen tractie op folie tijdens aanbrengen 19
Negatieve druktherapie Knip een opening van 2 euro munt Verwijder loshangende slipjes van PU film Plak de TRAC pad op de opening Koppel opvangbeker aan Negatieve druktherapie 40 20
3.1 Definitie 3 Borst abces Incidentie (Boutet, 2011) mastitis: grote spreiding incidentie cijfers: 1-20% Abces: 0,4-11% van vrouwen met mastitis Eerste zes weken postpartum Urgentie Foto s: Wilson-Clay & Hoover, 2009 41 3.2 Diagnostiek Kliniek (Boutet, 2011) Rubor, tumor, calor, dolor Grieperig Koorts (25% afebriel) Echografie (Mammografie) Na 10 dagen behandeling geen verbetering verdere diagnostiek nodig 42 21
3.3 Behandeling Systemiche antibiotica Percutane drainage onder echografie Katheter drainage Chirurgische drainage 43 3.3 Behandeling Borstvoeding continueren Lokale behandeling: Wiek met antisepticum Absorberende verbanden Frequentie afhankelijk van exsudaat (melkproductie) Foto s: Wilson-Clay & Hoover, 2009 44 22
Vragen Referenties op aanvraag adinda.toppets@hotmail.com 45 23