DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE WOUDENBERG IN 2012 Definitief

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE WOUDENBERG IN 2012 Definitief Utrecht, maart 2013 Reg.nr. 3503171 Pagina 1 van 20

INHOUD Voorwoord 3 1 VVE in de gemeente Woudenberg 7 1.1 Overzicht van de voor en de vroegscholen in Woudenberg 7 1.2 Lijst met de VVE documenten die de gemeente heeft aangeleverd 7 1.3 Het gemeentelijke VVE beleid 8 2 De oordelen over de voor en de vroegscholen 11 3 Conclusies 13 Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente 15 Bijlage 2: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor en de vroegscholen 19 Reg.nr. 3503171 Pagina 2 van 20

Voorwoord In het Memorie van Toelichting bij de OKE-wet wordt een zgn. VVE-bestandsopname aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in 2010-2011 in de middelgrote steden. Nu is doorgestart met de overige gemeenten die onderwijsachterstandmiddelen krijgen van het Rijk. Na de bestandsopname wordt het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE signaalgestuurd vorm gegeven. Dat houdt in dat periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop VVEtoezicht zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De Hoofdinspecteur primair onderwijs, Dr. A. Jonk Reg.nr. 3503171 Pagina 3 van 20

Reg.nr. 3503171 Pagina 4 van 20

Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Woudenberg. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de WOT) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de zelfevaluaties van de vier (voor)scholen (zie bijlage 2) gepresenteerd. - In bijlage 2 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven.- Deze zelfevaluaties zijn gebruikt bij de beoordeling van het gemeentelijk VVE-beleid. Hoofdstuk 3, ten slotte, bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. Enkele opmerkingen over de zelfrapportage van de VVE-locaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 5 van 20

Pagina 6 van 20

1 VVE in de gemeente Woudenberg De gemeente Woudenberg heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Het overzicht met de voor- en de vroegscholen: zie paragraaf 1.1 De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 1.2 De zelfbeoordeling van VVE-context en condities: zie paragraaf 1.3. 1.1 Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Woudenberg In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu vaak geen betrouwbaar beeld meer hebben van welke vroegscholen er zijn. Daarom heeft de onderwijsinspectie, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar), dat overzicht nader ingevuld: zie tabel 1.1. Tabel 1.1: Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Woudenberg. (Voor)scholen met een * hebben een digitale vragenlijst gekregen. Voorschool: Peuterspeelzaal/kinderdagverblijf PC PSZ De Ark* PSZ Pinkeltje* KDV De Speelbal KDV De Tuinen Vroegschool: Basisschool PC Rehoboth* en De Wartburg* (reformatorisch) PC Rehoboth* Toelichting: In het gesprek met de gemeente Woudenberg op 26 juni 2012 bleek dat er op dat moment twee peuterspeelzalen (PSZ) waren met elk drie doelgroepleerlingen: Pinkeltje (Kwink Kinderopvang) en PC De Ark (PC Stichting PSZ De Ark). Op kinderdagverblijf (KDV) De Speelbal en De Tuinen wordt gewerkt met een variant van het VVE-programma ( Piramide light ). De beide KDV s hebben echter geen subsidie voor VVE-plaatsen. Pinkeltje en De Ark zijn dit schooljaar 2012/2013 gestart met VVE en kunnen elk acht doelgroepkinderen opvangen. Beide PSZ zijn Piramide aan het invoeren. De leidsters volgen de bijbehorende scholing. VVE-beleid is in december 2011 vastgelegd in een convenant gesloten tussen de gemeente en de onderwijs- en welzijnsbesturen. Nadere afspraken zijn daar in 2012 aan toegevoegd. Het VVE-beleid moet in de praktijk echter nog van de grond komen. Er waren geen basisscholen die officieel een VVE-beleid hadden. Wel zijn de (vier besturen van de zeven) basisscholen nu betrokken bij het opstarten/uitwerken van de VVE in Woudenberg. Op grond van de leerlingengewichten en de bij de inspectie bekende gegevens is contact gezocht met twee basisscholen: Rehoboth (7 van de 24 kleuters= 30% gewogen leerlingen) en De Wartburg (13 van de 78 kleuters = 17% gewogen leerlingen). Zij waren net als PSZ Pinkeltje en De Ark bereid een digitale locatievragenlijst VVE in te vullen. Geen van de vier (voor)scholen is tenslotte bezocht, omdat (ook) uit de ingevulde vragenlijsten bleek dat het VVE-beleid in Woudenberg in de praktijk nog vorm moet krijgen. 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Documentnaam Omschrijving Pagina 7 van 20

Beleidsnota Wet OKE van december 2011 Uitvoeringsprogramma Wet OKE 2012-2013 met bijlagen: 1. Schema toeleiding doelgroeppeuters door CJG (CB) naar PSZ; 2. Overlegvormen Wet OKE; 3. Beleidsregels subsidiëring PSZwerk en VVE. Convenant VVE van september 2012 Overdrachtsprotocol Gevolgen Wet OKE voor VVE in Woudenberg. Een uitwerking van wat de OKE-wet voor het VVE-beleid in de gemeente Woudenberg betekent. Afspraken over het nieuwe VVE-beleid tussen vertegenwoordigers van het onderwijs, voorschoolse voorzieningen, jeugdgezondheidszorg, de gemeente en de CJG-coördinator. Afspraken over de overdracht en het overdrachtsformulier. 1.3 Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage 1 bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid, op de twee domeinen VVEbeleidscontext en de VVE-condities. Per domein wordt weergegeven op welke punten de gemeente haar eigen beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de zelfevaluatie en haar eigen verificatie door middel van documentenanalyse, gesprekken met betrokkenen en informatie uit locatiebezoeken. Waar de bevindingen van de gemeente afwijken van de oordelen van de inspectie wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Oordeel 1a1 Definitie doelgroepkind 3 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) 2 1a3 Toeleiding 2 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 3 1a6 Externe zorg 2* 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2 1a8 Doorgaande lijn 2 1a9 Resultaten 2* 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 2* 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk 2* niveau DE VVE-CONDITIES Oordeel 2a GGD-rapport 2 2b Gemeentelijk subsidiekader 3 * Indicator waarover de inspectie een ander oordeel heeft dan het oordeel dat voorkomt uit de zelfevaluatie van de gemeente. In de tabel zijn de inspectieoordelen vermeld. Verificatie: Aan de hand van de ingestuurde documenten, en in voorkomende gevallen ook in gesprekken met de betrokkenen in de gemeente, heeft de inspectie bovenstaande oordelen geverifieerd (zie ook bijlage 1). Dit levert het volgende beeld op. Algemeen beeld Pagina 8 van 20

De gemeente geeft aan dat het VVE-beleid zich in de startfase bevindt en dat de uitvoering in de praktijk nog vorm moet krijgen. Het Uitvoeringsprogramma Wet OKE en het Convenant VVE 2012/2013 die respectievelijk in 2011 en 2012 vastgesteld zijn door de gemeente en onderwijsen welzijnsbesturen, zullen leidend zijn in de uitvoering. Omdat de afspraken over het VVE-beleid recent zijn gemaakt en/of nog uitgewerkt moeten worden, is er in de praktijk van VVE nog weinig zichtbaar. Dat geven de vier (voor)scholen ook aan in hun zelfevaluatie van VVE (zie bijlage 2 bij dit rapport). De tijd is vaak nog te kort geweest om de ontwikkelingen op dit gebied te kunnen waarnemen en beoordelen. Dat is ook de reden dat de vier (voor)scholen nu niet zijn bezocht voor VVE. Mede op grond van de digitale vragenlijsten van de (voor)scholen is de inspectie bij een viertal indicatoren van het gemeentelijk VVE-beleid tot een oordeel gekomen dat afwijkt van de zelfbeoordeling van de gemeente. De inspectie beoordeelt de indicatoren 1a6 (externe zorg), 1a9 (resultaten), 1b (VVE-coördinatie en evaluatie) en 1c (systematische evaluatie en verbetering van VVE) als verbeterpunten en/of punten die zich in de praktijk nog moeten bewijzen, terwijl deze uit de gemeentelijke zelfevaluatie als voldoende naar voren komen. Verbeterpunten Zoals de gemeente zelf heeft aangegeven, zijn de indicatoren 1a2, 1a3, 1a4, 1a7, 1a8 en 2a ontwikkelpunten. De inspectie voegt daar 1a6, 1a9, 1b en 1c aan toe. Het bereik (1a2) wordt bepaald door te kijken of er voldoende VVE-kindplaatsen zijn en of deze worden bezet door de doelgroep. De gemeente weet (op basis van het percentage 4/5- jarigen met een leerlinggewicht) hoeveel kindplaatsen gerealiseerd moeten worden en heeft deze plaatsen ook gecreëerd. Omdat de uitvoering van VVE nog in de startfase verkeert, is er echter nog geen zicht op hoeveel doelgroepkinderen op een VVE-kindplaats zitten. In het convenant zijn afspraken gemaakt over de toeleiding (1a3). Aansluitend op het vorige punt geldt dat de gemeente nog geen zicht heeft op de aard en de omvang van het nonbereik. (Welke VVE-kinderen gaan niet naar een voorschool en waarom niet). Ook de uitvoering van de toeleidingsactiviteiten is nog onduidelijk. Ook het ouderbeleid (1a4) vraagt nog om verdere ontwikkeling. Aanscherping kan nog plaatsvinden op de volgende punten: analyse van de ouderpopulatie, het bereiken van zoveel mogelijk ouders, het vastleggen van de wijze waarop ouders worden geïnformeerd, ontwikkelingsgerichte activiteiten in de gemeente, participatie van ouders en hoe rekening wordt gehouden met de thuistaal. Rond de externe zorg (1a6*) zijn eveneens afspraken gemaakt, maar overzicht van de externe zorg en de mogelijke invloed op de interne zorg is er nog niet (zie de vragenlijsten van de (voor)scholen). De gemeente heeft weliswaar aangegeven dat het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) een bijdrage moet gaan leveren bij de doorgaande zorglijn, maar afspraken zijn nog niet uitgewerkt. Zo is nog niet duidelijk wie, wanneer verantwoordelijk is voor een zorgkind. Over de invulling van de interne kwaliteitszorg (1a7) van de voor- en vroegscholen zijn geen gemeentelijke afspraken of beleid gemaakt. De doorgaande lijn tussen voor- en vroegschool (1a8) moet zich de komende tijd in de praktijk gaan ontwikkelen. Wel vindt er warme overdracht plaats bij VVE-kinderen. Op gemeentelijk niveau is deels bepaald wat de resultaten van VVE moeten zijn (1a9*). De ambities zijn vooralsnog (te) laag gesteld: VVE-kinderen moeten eind groep 2 minimaal niveau D halen voor taal en rekenen. Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling moeten de ambities nog vastgesteld worden. In 2014 wil men een en ander bijstellen en/of verder uitwerken, Dit is voorlopig dus nog een ontwikkelpunt. De VVE-coördinatie (1b*) op gemeentelijk niveau moet vorm gaan krijgen door een projectgroep waarin uitvoerende partijen en een gemeentelijke ambtenaar zijn vertegenwoordigd. Daarnaast is er een stuurgroep bestaande uit schoolbesturen, voorschoolse voorzieningen en de jeugdgezondheidszorg in het kader van het LEA-overleg met de gemeente ingesteld. Beide groepen zullen tweemaal per jaar bijeenkomen. In de Pagina 9 van 20

praktijk moet nog blijken of deze vorm van coördinatie voor VVE werkt. In feite is dit punt nu nog niet te beoordelen. Over Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (1c*) zijn recent ook afspraken gemaakt, onder andere over de evaluatie van de opbrengsten en van de warme overdracht. Verder is vastgelegd welke gegevens de voorschoolse voorzieningen verzamelen, waaronder gegevens over bereik en toeleiding. Ook heeft de gemeente vastgelegd dat zij aan de hand van beleidsinformatie jaarlijks een verslag zal opstellen en dit met alle partijen zal bespreken. Hier geldt eveneens voor dat een en ander zich in de praktijk nog moet bewijzen en dat nog moet blijken dat er sprake is van systematische evaluatie. Er zijn recente, niet ouder dan twee jaar, GGD-rapporten beschikbaar. Maar de gemeente had in het voorjaar van 2012 nog niet geregeld dat de GGD de basiskwaliteit (2a), inclusief de voorschoolse educatie (het zogenaamde 8 ste domein), van de voorscholen beoordeelt. Met de GGD is intussen afgesproken dat bij de jaarlijkse beoordeling van de voorscholen ook de voorwaarden voor VVE (het 8ste domein) worden meegenomen. Dit betekent dat de gemeente vanaf dat moment voldoet aan de wettelijke minimum eisen voor uitvoering toezicht op en handhaving van kinderopvang. Pagina 10 van 20

2 De oordelen van de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaalwenselijke antwoorden vermeden zijn door ófwel de formulering van de vragen, ófwel bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage teruggekregen, inclusief de bijbehorende oordelen. Omdat het VVE-beleid in de praktijk nog vorm moet krijgen, heeft de inspectie de (voor)scholen in Woudenberg niet bezocht in 2012. In bijlage 2 staan de oordelen uit de zelfevaluatie van de vier (voor)scholen die een digitale vragenlijst hebben ingevuld, op de aspecten condities, ouders, proceskwaliteit, ontwikkeling, begeleiding en zorg, kwaliteitszorg, doorgaande lijn, en resultaten. Pagina 11 van 20

Pagina 12 van 20

3 Conclusies De inspectie heeft op het niveau van de gemeente, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse, gesprekken en de zelfevaluatie van vier (voor)scholen heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. Omdat het VVE-beleid in de praktijk nog vorm moet krijgen, heeft de inspectie de (voor)scholen in Woudenberg niet bezocht in 2012. Hieronder volgt de samenvatting van de belangrijkste bevindingen. VVE op gemeenteniveau Hoewel het gemeentelijk beleid zich nog in een beginfase bevindt, oordeelt de inspectie dat het beleid op een aantal onderdelen voldoende geëxpliciteerd en van voldoende kwaliteit is. Het convenant VVE en de gemeentelijke beleidsnota Wet OKE vormen een basis zodat het Woudenbergse VVE-beleid in de nabije toekomst gerealiseerd zal worden. Zo is er duidelijkheid over de definitie van doelgroepkinderen in de voorschoolse periode en er zijn voldoende kindplaatsen door de gemeente gecreëerd. Er zijn afspraken over het te gebruiken programma en de overdracht van gegevens waardoor een basis is gelegd, zij het een smalle, voor een doorgaande lijn. Positief is ook dat er afspraken zijn gemaakt over de opbrengsten. Wel zullen deze afspraken nog verder uitgewerkt en op niveau gebracht moeten worden. Daarnaast is er een basis gelegd voor een systematische evaluatie en coördinatie van VVE op gemeentelijk niveau. Verder voldoet de gemeentelijke subsidiebeschikking aan de criteria die in de wet OKE worden gesteld. Er zijn verder ontwikkelpunten die voor een groot deel samenhangen met de recente start van het VVE-beleid. Zo is er nog geen zicht op het gerealiseerde bereik en het non-bereik en de toeleiding kan nog aangescherpt worden. Daarnaast ontbreekt een gericht ouderbeleid. Het bestaande beleid op het gebied van externe zorg moet uitgewerkt worden. Op dit punt oordeelt de inspectie negatiever dan de gemeente zelf. Volgens de inspectie zijn de afspraken over de te bereiken resultaten, de VVE-coördinatie en de systematische evaluatie op gemeentelijk niveau eveneens ontwikkelpunten. Er zijn ook nog geen afspraken gemaakt over de invulling van de interne kwaliteitszorg. Tot slot: de gemeente Woudenberg heeft met de GGD afgesproken dat bij een volgende rapportage over de voorscholen ook de basisvoorwaarden van VVE (het 8 ste domein) beoordeeld worden. Wel is door de recessie en de het teruglopende aantal kinderen in de kinderopvang het voortbestaan van één van beide voorscholen in gevaar gekomen. Naar een oplossing wordt gezocht. Pagina 13 van 20

Pagina 14 van 20

Bijlage 1: De beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Ant- Oordeel woord 1a1 Definitie doelgroepkind Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroeppeuter is? - Of de peuter (later) een zgn. leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft - Of de peuter een taal- en/of een ontwikkelingsachterstand heeft (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroeppeuters is beschreven? Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de onderwijsachterstandsgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus 2011? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus 2011? Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 augustus 2011, uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 augustus 2011? Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a3 Toeleiding Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? - Bijlage 9- Protocol info-overd~oncept.doc Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat? Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het non-bereik, d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel doelgroeppeuters zijn? 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, waardoor duidelijk wordt waar het VVE-ouderbeleid zich op moet richten? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die analyse inhoudt? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om zoveel mogelijk ouders te bereiken inhoudt? Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om de ouders te informeren inhoudt? De JGZ informeert de ouders over de voorscholen en de VVE-educatie Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de doelgroepkinderen? Nee 16 16 Nee Nee Pagina 15 van 20

Kunt u hieronder kort beschrijven wat die intake inhoudt? De JGZ doet een intake Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling van het kind? De resultaten van de kinderen worden op de voorschoolse voorzieningen periodiek besproken met de ouders. Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de doelgroepkinderen? 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de voorschool? Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem in de voor- en/of vroegschool? 1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer nodig hebben dan VVE? 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de voor- en vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de voorschool naar de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de vooren de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogisch-educatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? Nee Nee Pagina 16 van 20

Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het ouderbeleid van de voor- en de vroegschool op elkaar? 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die resultaatafspraken zijn? (Een voorbeeld: Minder dan 25% van de doelgroepkinderen scoort op D- of E- niveau bij de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen) 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus bovenop de wettelijke eisen. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de voorscholen zijn? Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de vroegscholen zijn? 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVEuitvoering er uit ziet? 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVEbeleidsplannen, en dergelijke?) Nee Nee Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematisch evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? DE VVE-CONDITIES 2a GGD-rapport Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Wat is die datum? Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Antwoord Nee Nee Oordeel Pagina 17 van 20

Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de peuterspeelzalen? Wat is die datum 2b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een verordening, een beschikking, e.d.) Staat daarin dat de maximale groepsgrootte 16 peuters per groep is? Wat is dan de maximale groepsgrootte? Staat daarin dat er voor elke groep sprake moet zijn van een dubbele bezetting? Wat is dat criterium? Staat daarin dat er voor elke groep minimaal 10 uur VVE gegeven wordt? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten gekwalificeerd moeten zijn, d.w.z. dat ze minimaal MBO-3 niveau zijn? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten voldoende geschoold moeten zijn voor VVE? Wat zijn de scholingseisen in uw gemeente? Wettelijke eisen Staat daarin dat er voor elke leidster/beroepskracht een opleidingsplan moet zijn? (N.B. Het mag ook één plan zijn waarin per leidster het opleidingsplan staat.) Wilt u een voorbeeld van zo n plan mailen naar de onderwijsinspectie? Nee Afsluitende toelichting Hier kunt u een toelichting geven. Pagina 18 van 20

Bijlage 2: De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen CONDITIES 1 2 3 4 A0.1 Recent en compleet GGD-rapport 2 A0.2 VE-basisvoorwaarden 2 A2 Groepsgrootte 2 A3 "Dubbele bezetting" 3 1 A4.1 Voldoende VVE-tijd per week 1 1 A5.2 Opgeleide leidsters 1 1 A5.3 Nederlands spreken 2 A5.4 VVE-geschoolde leidsters 4 A5.5 arlijks opleidingsplan 1 1 OUDERS 1 2 3 4 B1 Gericht ouderbeleid 4 B2 Vooraf info aan ouders 3 1 B3 Intake 3 B4 Thuis VVE-activiteiten 2 B5 VVE-participatie van ouders op school 4 B6 Info ouders over ontwikkeling kind 2 2 KWALITEIT VAN DE UITVOERING 1 2 3 4 VAN VVE C1.1 Integraal programma 1 2 C1.2 Doelgerichte planning 1 1 C1.4a Opklimmende moeilijkheidsgraad 1 C1.4b Brede ontwikkeling 1 C1.4c Leeftijddifferentiatie 1 C1.4d Differentiatie ontwikkelingsniveau 1 C2.5 Inrichting van de ruimte 1 1 ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN 1 2 3 4 ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 1 3 D1.2a Planning hele groep 4 D1.2b Planning kleine groep D1.2c Planning (zorg)leerlingen 3 D1.3 Evaluatie begeleiding 1 3 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 2 1 D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg 1 2 KWALITEITSZORG BINNEN DE 1 2 3 4 VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 VVE-coördinatie binnen school 2 2 E2 VVE evalueren 4 E3 Opbrengsten evalueren 1 2 Pagina 19 van 20

E4 Verbetermaatregelen 3 E5 VVE borgen 4 E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school 1 DOORGAANDE LIJN 1 2 3 4 F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg 2 F2 Doorstroom naar vroegschool 1 1 F3 Warme overdracht 2 F4 Afstemming aanbod 3 F5 Afstemming ped/educ handelen 4 F6 Afstemming over ouders 4 F7 Afstemming begeleiding/zorg 3 1 OPBRENGSTEN VAN VVE 1 2 3 4 G1 VVE-resultaten meten 1 1 G2 Niveau VVE-resultaten 1 G3 Verlengde kleuterperiode 2 Pagina 20 van 20