Toelichting: De jaarrekening is gecontroleerd door de accountant en voorzien van een goedkeurende controleverklaring.

Besluit Algemeen Bestuur Bleizo juli 2015 Onderwerp: Jaarrekening 2014 Bijlage(n): a) Jaarrekening 2014 b) Controleverklaring (Accountantsverslag 2014) c) Advies Rekeningcommissie Toelichting: De jaarrekening is gecontroleerd door de accountant en voorzien van een goedkeurende controleverklaring. Financiële consequenties: n.v.t. Risico s: n.v.t. Verdere procedures: Voor 1 augustus 2015 worden de jaarstukken naar de toezichthouder, de provincie Zuid Holland, verzonden. De raden van beide gemeenten krijgen daarvan een afschrift. Gevraagde beslissing: 1. Instemmen met de jaarrekening 2014 2. De jaarrekening 2014 vrijgeven voor verzending naar de toezichthouder

Advies Rekeningcommissie Bleizo Jaarrekening 2014 Inleiding De Rekeningcommissie Bleizo bestaat uit drie vertegenwoordigers per gemeenteraad, de heer C.W.J. Bos, de heer R. Moree (voorzitter) en mevrouw C. Walther (plaatsvervangend lid) uit Zoetermeer, de heer E.J. Neeleman, de heer J. van der Laan en de heer H. van der Stelt (plaatsvervangend lid) uit Lansingerland. De taken van de Rekeningcommissie zijn in art. 3 omschreven van de Regeling Rekeningcommissie Bleizo. Artikel 3 Taken 1. De Rekeningcommissie heeft tot taak het adviseren van de bestuursorganen van de deelnemende gemeenten omtrent de vast te stellen rekening als bedoeld in artikel 31, lid 7 GR Bleizo. Daartoe onderzoekt de Rekeningcommissie de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het door de bestuursorganen van de GR Bleizo gevoerde bestuur, met dien verstande dat de Rekeningcommissie niet in de bevoegdheden treedt die de rekenkamers van de deelnemende gemeenten hebben op de voet van artikel 184 Gemeentewet en het onderzoek niet kan betreffen de controle van de jaarstukken als bedoeld in artikel 28 lid 2 van de GR Bleizo. 2. De leden van de Rekeningcommissie zijn belast met het in gezamenlijkheid uitvoeren van de onderzoeken, het formuleren van conclusies en aanbevelingen en het uitbrengen van een jaarverslag. 3. Referentiekader De Rekeningcommissie vindt het van belang om helder te markeren welk referentiekader van toepassing is bij het geven van haar oordeel en advies over de Jaarrekening 2014. Immers de GR Bleizo is in 2008 opgericht, waarbij de ruimtelijke visie Landschap als podium het streven was voor de gebiedsontwikkeling maar in 2010 is dit opgevolgd door het Masterplan Bleizo en begin 2014 hebben de raden van Lansingerland en Zoetermeer besloten tot een herijking van de ontwikkelingsaanpak voor Bleizo, zoals verwoord in het rapport Ontwikkeling Bleizo Van plan naar strategie. Tegen de achtergrond van de besluitvorming over de vervoersknoop Bleizo, een sterk gewijzigde marktsituatie ten opzichte van 2008 en voortschrijdend inzicht over de meest effectieve ontwikkelingsaanpak, is het referentiekader voor Bleizo gewijzigd. Het referentiekader voor de beoordeling en advies van de Rekeningcommissie GR Bleizo betreft de combinatie van de gemeenschappelijke regeling Bleizo met de actuele visie op de ontwikkeling van het gebied Ontwikkeling Bleizo Van plan naar strategie, waarbij het besluit tot realisatie van de vervoersknop Bleizo is genomen. De belangrijkste elementen uit deze visie zijn: Continueren van een ontwikkeling volgens het scenario Masterplan zonder FOC, vasthouden aan een hoog ambitieniveau en het streven naar realisatie van het ovknooppunt Bleizo; -1-

Nastreven van de overige doelstellingen voor Bleizo ten aanzien van ruimtelijke kwaliteit (versterking van het stedenbouwkundige beeld) en het bereiken van economische meerwaarde (diversificatie, hoge investeringen, positief voor werkgelegenheid, versterken Zoetermeer als leisure stad); De unieke gebiedskenmerken van Bleizo dienen als uitgangspunt voor een ontwikkelstrategie met meer flexibiliteit en marktgerichtheid; Voorzichtigheid in financieel opzicht; Inzetten op het aantrekken of toelaten van tijdelijke functies, gezien de lange looptijd van de totale ontwikkeling. Onderzoek jaarrekening 2014 De Rekeningcommissie heeft van de Gemeenschappelijke Regeling Bleizo ter advisering aan de twee gemeenteraden de volgende stukken ontvangen en bestudeerd: a. Concept Jaarrekening 2014 b. Concept Toelichting op grondexploitatie en risicoanalyse per 1-1-2015 c. Verkennende marktstudie bedrijventerrein Bleizo, Ecorys augustus 2014 d. Marktonderzoek Bedrijventerrein Positionering Bleizo, Buck Consultants International januari 2015 e. Onderzoek en advies grondprijzen bedrijventerreinen gemeente Lansingerland, Stec Groep april 2014 f. Concept Rapport van bevindingen controle Jaarrekening, Verstegen Accountants, februari 2015 g. Reactie GR Bleizo op concept Rapport van bevindingen controle Jaarrekening Verstegen Accountants Tevens heeft de Rekeningcommissie overleg gevoerd met vertegenwoordigers van de Gemeenschappelijke Regeling en de verantwoordelijke accountant, de heer J. de Groot van Verstegen Accountants op 5 maart 2015. Op basis hiervan komen wij tot de volgende bevindingen. Risico s Het totale project Bleizo heeft een looptijd t/m 2040. Door deze lange looptijd en de grote omvang van het project zijn er veel onzekerheden en dus risico s. Hierna volgt een beschrijving per soort risico. Algemeen De accountant constateert in zijn rapport dat de projectorganisatie Bleizo per 1 januari 2015 voor de risicoanalyse is overgestapt naar de zgn. Monte Carlo methode. Deze methode is qua berekeningsmethodiek meer geavanceerd en integraal. De constatering van de accountant is dat het proces rond actuele grondexploitaties/risicoanalyse bovengemiddeld op orde is. Planologisch De Rekeningcommissie signaleert dat de ontwikkeling van Bleizo afhankelijk is van het verkrijgen van de planologische mogelijkheden daartoe in de vorm van bestemmingsplannen die de beoogde functies toelaten. Hierin schuilt een risico, mede gelet op het verloop van de -2-

eerder gevoerde bestemmingplan procedure, beroepsprocedures en het beleid van hogere overheden. Het besluit van de raad van Lansingerland over het bestemmingsplan Hoefweg-Zuid is in december 2014 door de Raad van State vernietigd, waardoor Bleizo voor een deel van het gebied niet de beoogde bestemming voor reguliere bedrijventerrein heeft verkregen. Planologisch beleid van de provincie Zuid-Holland en omliggende gemeenten kan ruimte bieden aan meer aanbod van bedrijventerrein, waardoor de concurrentie toeneemt. Voor Bleizo moet een nieuw bestemmingsplan worden opgesteld dat de invulling van het gebied met uiteenlopende bedrijven, horeca, kantoren en voorzieningen mogelijk moet maken. Het is van belang dat dit bestemmingsplan zo snel mogelijk van kracht is De rekeningcommissie adviseert om dit prioriteit te geven en benadrukt dat dit vraagt om een goede afstemming met betrokken overheden, een deskundige juridische begeleiding en directe bestuurlijke aansturing vanuit de gemeente Lansingerland. Martktsituatie De Rekeningcommissie heeft kennis genomen van de marktonderzoeken die voor Bleizo zijn uitgevoerd. De resultaten hiervan komen in grote lijnen overeen met het vorige marktonderzoek uit 2012. De resultaten hiervan zijn verwerkt in de uitgifteplanning van de grondexploitatie per 1-1-2015. De marktonderzoeken geven een belangrijk deel van de onafhankelijke onderbouwing van de resultaten van de grondexploitatie van GR Bleizo en de post onder handen werk in de jaarrekening. De marktsituatie voor de uitgifte van bedrijventerrein is echter (nog) niet sterk, mede als gevolg van de economische ontwikkeling en de verhouding tussen regionale vraag en aanbod. Nieuw aanbod van bedrijventerrein in de regio leidt tot meer concurrentie. De rekeningcommissie signaleert hier een risico. De rekeningcommissie adviseert om de ontwikkelingen in de regionale markt voor bedrijventerreinen goed te volgen en te anticiperen op ontwikkelingen die zich voordoen. Voor Bleizo geldt dat de kansen die zich aandienen om onderscheidend te zijn met de aanwezigheid van de Vervoersknoop Bleizo en leisure voorzieningen optimaal benut dienen te worden. De ontwikkeling van TranSportium en Adventure World zijn een goede invulling van het onderscheidende profiel van Bleizo. Financieel De eerdergenoemde risicoanalyse op basis van het Monte Carlo systeem leidt er toe dat een risicobuffer van 8,8 mln. wordt opgenomen. Daarmee wordt bereikt dat de kans dat het beoogde financiële resultaat aan het eind van de looptijd gehaald wordt 82,5 procent is. Dit percentage kan niet zonder meer vergeleken worden met de risicoanalyses van de gemeenten, omdat de beide gemeenten ieder een eigen systematiek voor de berekening van het risicosaldo hanteren. De input vanuit de risicoanalyse van de GR Bleizo, is hierbij net als voorgaande jaren, hanteerbaar. De Rekeningcommissie heeft GR Bleizo verzocht om aanvullende informatie over de Risicoanalyse volgens de toegepaste Monte Carlo methode. GR Bleizo heeft in reactie op dit verzoek technische informatie aangeleverd over de risico s voor de verschillende kosten- en opbrengstenposten in de grondexploitatie, de risicoscenario s en de risicoverdeling, de gevoeligheden van de grondexploitatie voor bepaalde risico s en de gehanteerde uitgangspunten voor betrouwbaarheid en zekerheid. Deze informatie geeft aanleiding tot de signalering dat het gehanteerde zekerheidspercentage afwijkt van de uitgangspunten die beide gemeenten hanteren en dat beide raden ook goed geïnformeerd dienen te (blijven) -3-

worden over de risico s, door hieraan aandacht te besteden in de eerstvolgende kwartaalrapportage van GR Bleizo. Aanbevelingen accountant De accountant adviseert de volgende verbeteringen/aanpassing in te voeren. 1. De controlewerkzaamheden in 2015 pas te starten na het opleveren van de grondexploitatie, dus na het overleg met Zoetermeer en Lansingerland. 2. Notulen te maken van de overleggen met de planeconomen van Zoetermeer en Lansingerland 3. Functiescheiding voor de gehele administratie toe te passen. 4. Overweeg of het wenselijk is voor Bleizo een convenant Horizontaal toezicht aan te gaan. 5. De gevolgen van de invoering van de Vennootschapsbelasting planmatig in beeld te brengen. In een reactie van de directeur van Bleizo geeft hij aan de aanbevelingen te zullen overnemen dan wel nader onderzoek hier naar te doen (aanbeveling 4). Bij aanbeveling 2 wijst hij op de beperkingen die de geringe omvang van de personele bezetting van het projectbureau met zich brengt. De Rekeningcommissie onderschrijft de aanbevelingen van de accountant en de reactie van de directeur. Wat betreft aanbeveling 5, zie hier onder bij nieuwe wet- en regelgeving. Nieuwe wet- en regelgeving Rekeningcommissie heeft kennis genomen van de wijzigingen in de wet- en regelgeving met betrekking tot de Wet op de Gemeenschappelijke Regelingen en de Vennootschapsbelasting, welke voor GR Bleizo tot aanpassingen zullen leiden. Rekeningcommissie adviseert om de aanpassingen in de gemeenschappelijke regeling en de voorbereiding op de invoering van de Vennootschapsbelasting tijdig ter hand te nemen en dit niet als GR Bleizo op zichzelf door te voeren, maar in nauw overleg met en afgestemd op de wijze waarop de gemeenten Lansingerland en Zoetermeer dit uitvoeren. Advies De Rekeningcommissie stelt de beide raden voor om dit advies te betrekken bij de behandeling van het jaarverslag 2014 Bleizo in de commissie Algemeen Bestuur van de gemeente Lansingerland op @@@@, in de gemeenteraad van Lansingerland op @@@@, in de commissie Samenleving van de gemeente Zoetermeer op @@@@ en in de gemeenteraad van Zoetermeer op @@@@. Bij de bespreking in de commissies van beide gemeenten zal de directeur en de planeconoom van GR Bleizo aanwezig zijn, zodat zij vragen van de commissieleden (ook over de risicoanalyses) kunnen beantwoorden. Wij adviseren de raden om met inachtneming van onze bevindingen in te stemmen met het vaststellen van het jaarverslag 2014 inclusief de jaarrekening door het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling Bleizo. Met deze instemming hebben de raden van hun gevoelen blijk gegeven. -4-

Besluit Algemeen Bestuur Bleizo juli 2015 Onderwerp: Begroting 2016 Bijlage(n): Concept begroting 2016 Toelichting: Bijgaand treft u de concept begroting 2016. De raden van beide gemeenten hebben geen zienswijze hierover ingediend en zijn hebben derhalve met de stukken ingestemd. Financiële consequenties: n.v.t. Risico s: n.v.t. Verdere procedures: Voor 1 augustus 2015 zal de vastgestelde begroting naar de toezichthouder, de provincie Zuid Holland, worden verzonden. De raden van beide gemeenten krijgen daarvan een afschrift. Gevraagde beslissing: 1. Instemmen met de begroting 2016 2. Voormelde stukken vrijgeven voor verzending naar de toezichthouder

PROGRAMMA BEGROTING 2016 Bleiswijk, maart 2015

INHOUD 1 MANAGEMENT SAMENVATTING 3 2 INLEIDING 4 3 BELEIDSBEGROTING 5 3.1 Doelstelling/effect van beleid 5 3.2 Beleidskaders 5 3.3 Projectorganisatie 5 3.4 Geplande activiteiten 2016 6 3.5 Bijzondere omstandigheden 8 4. PARAGRAFEN 9 4.1 Inleiding 9 4.2 Paragraaf lokale heffingen 9 4.3 Paragraaf Weerstandsvermogen 9 4.4 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen 10 4.5 Financieringsparagraaf 10 4.6 Bedrijfsvoeringparagraaf 12 4.7 Paragraaf Verbonden Partijen 13 4.8 Paragraaf Grondbeleid 13 5 FINANCIELE BEGROTING 15 5.1 Overzicht van baten en lasten 2016 15 5.2 Omschrijving overzicht baten en lasten 15 6 MEERJARENOVERZICHT 2016-2019 18 6.1 Meerjarenraming 2016-2019 18 6.2 Investerings- en financieringsstaat 18 Begroting 2016 GR Bleizo 2

1 MANAGEMENT SAMENVATTING Grondexploitatie 2015 De begroting 2016 is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitatie per 1.1.2015, die onderdeel uitmaakt van de Jaarrekening 2014. De grondexploitatie gaat uit van de invulling van het projectgebied op basis van het ontwikkelingsscenario uit het rapport Ontwikkeling Bleizo van plan naar strategie. De grondexploitatie 2015 heeft een positief saldo. Begroting 2016 Voor 2016 staan activiteiten begroot voor het bouw- en woonrijp maken van bedrijventerrein Bleizo Business Park en voor Laan van Mathenesse. Werkzaamheden van bouwrijp maken voor het bedrijventerrein zijn afhankelijk van de voortgang in de verkoop. Bij het uitblijven van verkopen wordt er dus nog niet geïnvesteerd in onder andere bouwrijp maken. De fasering in de verkoopprognose is o.a. afgestemd op het marktonderzoek van Buck Consultants International van januari 2015. De begroting voor 2016 ziet er als volgt uit (bedragen x 1.000.000): Lasten Aankoop van grond - Milieu 0,038 Bouwrijpmaken 0,219 Woonrijpmaken 1,889 Overige lasten 0,755 VTA-lasten 0,489 Rentelasten 1,872 Exploitatiekosten 0,303 ** totaal lasten 5,565 Baten Bedrijven 6,373 Subsidies 1,250 Overige inkomsten 0,065 ** totaal baten 7,688 Mutatie Onderhandenwerk 2,123- Gerealiseerd resultaat - Begroting 2016 GR Bleizo 3

2 INLEIDING Dit is de begroting van de Gemeenschappelijke Regeling Bleizo (GR Bleizo) voor het jaar 2016 inclusief de meerjarenramingen (2017-2019). De concept begroting wordt in het Dagelijks Bestuur op 26.3.2015 vastgesteld. Vervolgens wordt het naar de raden van de deelnemende gemeenten gestuurd die hun gevoelen kenbaar kunnen maken. Het Algemeen Bestuur stelt voor 1.7.2015 de begroting vast. Voor 15.7.2015 moet de begroting verzonden zijn naar de toezichthouder, de provincie Zuid- Holland. Bedragen zijn opgenomen in 1.000.000 tenzij anders vermeld. De opzet van de begroting is conform de begroting uit voorgaande jaren. Het Besluit Begroting & Verantwoording (BBV) heeft als uitgangspunt gediend voor het opstellen van de begroting. In afwijking van de regelgeving is geen aparte productenraming opgenomen aangezien de financiële begroting kan volstaan als productenraming. De juridische structuur van de GR Bleizo vloeit voort uit de Bestuursovereenkomst GR Bleizo van 1.2.2008. Op 1.8.2008 werd door de gemeenten Lansingerland en Zoetermeer de Gemeenschappelijke Regeling (GR) Bleizo opgericht. De Gemeenschappelijke Regeling is door beide gemeenteraden, op voorstel van het AB van 28.5.2009, voor eerste keer gewijzigd. De juridische structuur van de GR Bleizo bevat de volgende organen: 1. Algemeen Bestuur (AB) Het Algemeen Bestuur bestaat uit zes leden, als volgt aan te wijzen. De raad van elke deelnemende gemeente wijst uit de wethouders en de voorzitter van de raad drie leden aan alsmede drie plaatsvervangende leden. 2. Dagelijks Bestuur (DB) Het Dagelijks Bestuur kent een samenstelling van vier leden. Zij worden door en uit het Algemeen Bestuur gekozen. 3. Voorzitter De Voorzitter is gekozen door het Algemeen Bestuur uit hen die tevens zijn aangewezen als lid van het Dagelijks Bestuur. De plaatsvervangende voorzitter wordt door het Algemeen Bestuur gekozen uit hen die tevens zijn aangewezen als lid van het Dagelijks Bestuur en niet zijn aangewezen als Voorzitter. De voorzitter vertegenwoordigt de GR Bleizo in en buiten rechte. 4. Secretaris en directeur De secretaris en directeur worden door het Algemeen Bestuur benoemd. Het zijn onverenigbare functies. De secretaris ondertekent mede alle stukken die van het Algemeen en van het Dagelijks Bestuur uitgaan. De directeur is onder toezicht van het Dagelijks Bestuur verantwoordelijk voor de administratie, het beheer van vermogenswaarden en het jaarlijks opmaken van de rekening. Begroting 2016 GR Bleizo 4

3 BELEIDSBEGROTING 3.1 Doelstelling/effect van beleid In de Bestuursovereenkomst van 1.2.2008 en in de Regeling zelf is opgenomen dat de doelstelling van GR Bleizo is om op basis van de visie Landschap als Podium het Bleizo-gebied te ontwikkelen en met name de stedenbaanhalte Bleizo te realiseren, waarbij de ambitie is dit station in 2011 in gebruik te nemen. In 2013 heeft GR Bleizo het rapport Ontwikkeling Bleizo van plan naar strategie opgesteld en aangeboden aan de beide gemeenteraden. De gemeenteraden hebben het rapport eind 2014/begin 2014 vastgesteld. Met de herijking van de ontwikkelingsvisie voor Bleizo is bereikt dat Bleizo beter in kan spelen op de trend om meer flexibel en marktgericht te ontwikkelen. De vaststelling van de nieuwe ontwikkelingsaanpak biedt voor initiatiefnemers vanuit de markt kansen, maar ook een toekomstgericht beslissings- en handelingskader voor de GR Bleizo voor de ontwikkeling van het gebied. Omdat de aanpak zich niet richt op een vastgesteld eindbeeld, maar zich kenmerkt door de oriëntatie op (markt)kansen en flexibiliteit, is hiermee een koers bepaald die voor een langere termijn bruikbaar is. 3.2 Beleidskaders Condities: Medewerking van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, ProRail, NS-Reizigers, provincie Zuid-Holland, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), de gemeenten Lansingerland en Zoetermeer. Beschikkingsmacht over de benodigde gronden door GR Bleizo. Economische ontwikkeling die zodanig is dat ondernemers en projectontwikkelaars/beleggers gaan investeren. Een vastgesteld nieuw bestemmingplan voor het grondgebied van Bleizo, dat de ontwikkelingen zoals beschreven in Ontwikkeling Bleizo van plan naar strategie planologisch accommodeert. 3.3 Projectorganisatie De projectorganisatie bestaat in 2016 uit een projectbureau (leiding en ondersteuning projectorganisatie, en projectleiders. De projectorganisatie staat onder leiding van de directeur van de gemeenschappelijke regeling. In 2016 functioneren naar verwachting de volgende werkgroepen: werkgroep communicatie, marketing en acquisitie werkgroep Bleizo Business Park werkgroep Bleizo Office Park werkgroep financiën/planeconomie werkgroep planologische conditionering/vergunningen De werkgroepen zijn bemand met medewerkers van de gemeenten Lansingerland en Zoetermeer. Indien passend (vanuit het oogpunt van governance) of noodzakelijk wordt externe ondersteuning ingehuurd. Begroting 2016 GR Bleizo 5

3.4 Geplande activiteiten 2016 Voor het jaar 2016 zijn de volgende activiteiten voorzien in de begroting: 1. algemene activiteiten van de projectorganisatie 2. activiteiten in het kader van de planologische activiteiten (planontwikkeling) 3. activiteiten in het kader van de ontwikkeling van het Bleizo Business Park, waaronder leisureinitiatieven begeleiden (o.a. Adventure World, TranSportium) en de ontwikkeling van Bleizo Office Park 4. activiteiten in het kader van aansluitingen op de verbindingsweg N209-470 Laan van Mathenesse 5. activiteiten die te maken hebben met de afstemming met de Vervoersknoop en het (mede) opdrachtgeverschap van GR Bleizo voor de projectorganisatie Vervoersknoop Bleizo Ad 1 Algemene activiteiten van de projectorganisatie 1. Voorbereiden besluitvorming door het Dagelijks en Algemeen Bestuur. Jaarlijks wordt ten minste uitgegaan van 4 DB- en 2 AB-vergaderingen. 2. Opstellen jaarrekening 2015, begroting 2017 en mogelijk begrotingswijziging 2016. 3. Planeconomische activiteiten. Deze zijn onder te verdelen als volgt: A. In de grondexploitatie dienen de planologische ontwikkelingen verwerkt te worden. Conform planning zal in 2016 de planvorming omtrent de OV-Knoop zijn afgerond en wordt gestart met de uitvoering. Hierbij zal vanuit planeconomisch perspectief permanente begeleiding noodzakelijk zijn om goede financiële sturing te hebben en te behouden, niet in de laatste plaats met het oog op het in de hand houden van risico s. B. In de grondexploitatie moeten majeure ontwikkelingen zichtbaar zijn. Indien de marktinitiatieven TranSportium en/of Adventure World haalbaar blijken te zijn en tot uitvoering kunnen worden gebracht, zal in 2016 de planuitwerking moeten plaatsvinden. De levering van gronden is daarbij voorzien in 2016, op basis van verkoopovereenkomsten in 2015. Uitgangspunt voor de grondexploitatie is dat de verkoop van gronden voor TranSportium en/of Adventure World tenminste hetzelfde resultaat zal moeten opleveren als de verkoop als bedrijventerrein. C. Concreter maken van grondexploitatie. Voorheen bestond de grondexploitatie grotendeels uit aannames en normbedragen. Omdat GR Bleizo steeds meer naar de uitvoering gaat, worden deze normbedragen nu steeds vaker vervangen door onderbouwde berekening. Het bedrijventerrein is qua ontwikkeling het eerst aan de orde. De normatieve bedragen zullen zodoende in 2015 verder zijn onderbouwd, o.a. met behulp van SSK ramingen en bestekken. Daarnaast is het streven ondernemingen op het bedrijventerrein te laten vestigen. Diverse grondbiedingen zullen worden opgesteld en onderhandelingsprocessen financieel begeleid met als doel om verkoopopbrengsten te realiseren. 4. Treasury-activiteiten. Monitoren liquiditeitsbehoefte. Naar verwachting zal in 2016 geen lening afgesloten hoeven te worden. Verdere financiering van alle activiteiten zal naar verwachting vanuit de rekening courant kunnen plaatsvinden. 5. Bijhouden planning. Elk kwartaal bijwerken en bijstellen van planningen per deelproject en de vertaling op hoofdlijnen hiervan naar de Masterplanning. Daarbij worden eveneens de belangrijkste tijdsrisico s in beeld gebracht en het effect daarvan op de deelplanningen en de Masterplanning. Ieder kwartaal wordt dit opgenomen in de kwartaalrapportage. Het opstellen en uitwerken van noodzakelijke detailplanningen en eventueel faseringsdraaiboeken voor deelprojecten en andere bijkomende werkzaamheden die van belang zijn om proactief te kunnen sturen op de planning. 6. Communicatie-activiteiten. Gebruik wordt gemaakt van diverse communicatie instrumenten: website, nieuwsflits GR Bleizo en publicaties in diverse magazines als vaste pijlers voor de communicatie. Verder worden evenementen rondom mijlpalen aangegrepen voor publiciteit in de pers. Begroting 2016 GR Bleizo 6

7. Marktbenadering. Benaderen markt. Op basis van een marketingjaarplan wordt contact gezocht met marktpartijen. Hierbij wordt meer dan voorheen de vestigingslocatie en de ruime mogelijkheden voor marktinitiatieven gepromoot. Tevens wordt ingespeeld op de spin-off mogelijkheden van de grote leisure ontwikkelingen als TranSportium en/of Adventure World. Ad 2 Activiteiten in het kader van de planologische activiteiten (planontwikkeling) 1. Bestemmingsplan Bleizo. In 2015 wordt een nieuw bestemmingsplan opgesteld en in procedure gebracht, dat planologisch ruimte biedt aan een breed scala van functies, variërend van voorzieningen voor de vervoersknoop Bleizo, bedrijven, voorzieningen, leisure en kantoren, overeenkomstig Ontwikkeling Bleizo van plan naar Strategie. De planologische procedure, inclusief mogelijke beroepsprocedures bij de Raad van State zullen in 2016 worden begeleid. Ad 3 Activiteiten in het kader van de ontwikkeling van het Bleizo Business Park en Bleizo Office Park 1. Marktonderzoek. GR Bleizo voert periodiek marktonderzoek naar de behoefte in de markt en ten behoeve de uitgifteplanning en grondprijsbepaling. Marktonderzoek is voorzien in 2016. 2. Marketing en acquisitie. Marketing en acquisitie zijn doorlopende activiteiten gericht op de verkoop van gronden, dit zal ook in 2016 worden uitgevoerd. 3. Verkoop van gronden. Voor de verkoop van gronden zullen uiteenlopende activiteiten worden uitgevoerd, zoals het voeren van verkoopgesprekken, onderhandelingen, het laten uitvoeren van taxaties, besluitvorming over verkopen en de levering van gronden. 4. Bouwrijp maken van delen van Bleizo Business park en Bleizo Office Park. In 2016 staat grondverkopen gepland, waarvoor de gronden bouwrijp gemaakt zullen worden. Het bouwrijp maken wordt afgestemd op de concrete grondverkopen en zal in delen plaatsvinden. In 2016 zal eveneens een deel van de gronden van het Bleizo Business Park en mogelijk van Bleizo Office Park bouwrijp worden gemaakt. 5. Woonrijp maken delen Bleizo Business Park en Bleizo Office Park. In 2016 staat grondverkopen gepland, waarvoor de gronden woonrijp gemaakt zullen worden. Het woonrijp maken wordt afgestemd op de concrete grondverkopen en zal in delen plaatsvinden. In 2016 zal eveneens een deel van de gronden van het Bleizo Business Park woonrijp worden gemaakt. 6. Opstart parkmanagement. Bij oplevering van bedrijfspanden zal een opstart worden gemaakt met parkmanagement. Dit is voorzien in 2016. Ad 4 Activiteiten in het kader van aansluitingen op de verbindingsweg N209-470 Laan van Mathenesse. 1. Volgens planning wordt de laan van Mathenesse in 2015 aangelegd en opgeleverd. Diverse aansluitingen op deze weg, zowel vanuit Bleizo als vanuit bedrijfskavels aan de zuidzijde van de laan van Mathenesse zullen in 2016 worden aangelegd. Ad 5 Activiteiten die te maken hebben met de afstemming met de Vervoersknoop en het (mede) opdrachtgeverschap van GR Bleizo voor de projectorganisatie Vervoersknoop Bleizo. 1. Afstemming tussen GR Bleizo en de projectorganisatie Vervoersknoop over de uitvoering van de plannen middels diverse overleggen. De uitvoering van de vervoersknoop start in 2016 en zal tot eind 2018 duren. 2. Uitvoering geven aan het (mede) opdrachtgeverschap voor de Vervoersknoop Bleizo. Dit betreft het monitoren van het project, het voeren van overleg, risicobeheersing, rapporteren en begeleiding van besluitvorming Begroting 2016 GR Bleizo 7

3.5 Bijzondere omstandigheden GR Bleizo stemt de ontwikkeling van Bleizo af met het Bedrijvenschap Hoefweg en CV Prisma. De afstemming richt zich daarbij primair op positionering en marketing. Tevens worden plannen voor het bouw- en woonrijp maken op elkaar afgestemd, waar deze elkaar ruimtelijk/functioneel raken. In 2009 is er een nauwere samenwerking tussen de projectorganisaties van de verlengde Oosterheemlijn/Vervoersknoop Bleizo en de GR Bleizo ontstaan voor wat de planontwikkeling betreft. In 2014/2015 heeft de besluitvorming plaatsgevonden over de realisatie van de Vervoersknoop. De GR Bleizo is één van de opdrachtgevers, naast het Ministerie van Infrastructuur & Milieu en de Metropoolregio Rotterdam den Haag (MRDH) (voorheen Stadsgewest Haaglanden en de Stadsregio Rotterdam). De GR Bleizo zal nauw blijven samenwerken met de projectorganisatie Vervoersknoop Bleizo. De GR Bleizo levert een afgebakende bijdrage aan de kosten voor de realisatie van de vervoersknoop Bleizo, budgettair blijven de Vervoersknoop en de gebiedsontwikkeling gescheiden. GR Bleizo zal als opdrachtgever voor de aanleg van de verlengde Laan van Mathenesse dit project in 2016 afronden en hierover verantwoording afleggen aan de overheden die medefinancier waren: de Provincie Zuid-Holland en de MRDH (voorheen Stadsregio Rotterdam). Begroting 2016 GR Bleizo 8

4. PARAGRAFEN 4.1 Inleiding Het Besluit Begroting & Verantwoording Provincies en Gemeenten (kortweg: BBV) schrijft de vorm en inhoud van de begroting en het jaarverslag voor. Hierin is een aantal paragrafen verplicht in zowel de begroting als het jaarverslag. In het hiernavolgende worden de paragrafen benoemd en uitgewerkt dan wel wordt gemotiveerd aangegeven waarom het bestuur de paragrafen niet van toepassing acht. 4.2 Paragraaf lokale heffingen De GR Bleizo geniet geen inkomsten uit lokale heffingen aangezien het opleggen van lokale heffingen niet tot de taken van de gemeenschappelijke regeling behoort. Deze paragraaf is daarom niet van toepassing. 4.3 Paragraaf Weerstandsvermogen Onder weerstandsvermogen wordt verstaan de mate waarin de GR Bleizo in staat is om financiële tegenvallers op te kunnen vangen, zonder dat dit betekend dat het beleid veranderd moet worden. GR Bleizo heeft geen eigen vermogen opgebouwd waarmee ze risico s kan afdekken. Wel heeft ze een positieve grondexploitatie waarmee ze een deel kan opvangen en is geregeld dat beide deelnemende gemeenten voor 50% garant staan in geval van tegenvallers. De ontwikkeling van de GR Bleizo zit nog grotendeels in de fase van planvorming en in 2016 net in de uitvoering. Tevens vindt de ontwikkeling plaats in een tijd waarin de economie onder druk staat. De risico s voor de GR Bleizo worden in beeld gebracht en beheerst middels het instrument van een risicoanalyse. Daarbij moet niet vergeten worden dat de ontwikkeling van GR Bleizo een lange doorlooptijd kent, wat betekend dat er altijd mee- en tegenvallers kunnen zijn. Systematiek Monte Carlo risicoanalyse De Monte Carlo Simulatie vormt een statistische benadering waarbij door middel van scenario s het risicoprofiel van de grondexploitatie inzichtelijk wordt gemaakt. Alle risicovariabelen krijgen een bandbreedte en een kansverdeling waarbinnen de onzekerheid zich bevindt. Voor de grondexploitatie zijn mogelijke (financiële) effecten (positief/negatief) ingeschat voor de elementen (nominale) kosten en opbrengsten, marktontwikkeling (indexering en rente) en de factor tijd (planning en fasering). Door simulatie van de grondexploitatie ontstaat een totaalperspectief van alle risicovariabelen in een normale verdeling). Het resultaat van de Monte Carlo analyse bestaat uit zekerheidspercentages op mogelijke saldi en het benoemen en ordenen van risico s en kansen. Daarnaast kan op basis van de kansverdeling de hoogte van de risicovoorziening worden vastgesteld, uitgaande van het gewenste zekerheidspercentage en het resultaat. Uitgangspunt voor de risicoanalyse is het behalen van 82,5% zekerheid op het resultaat. Dit niveau van zekerheid zal naar gelang het project verder in ontwikkeling is naar boven worden bijgesteld, oplopend tot 100% bij de afronding van het project. De zekerheid vormt het uitgangspunt voor het bepalen van de hoogte van de risicovoorziening. Dit betekent dat conform het ontwikkelingsstadium in 2016 er 82,5% kans bestaat op het realiseren van het voorziene resultaat en dat de volledige risicovoorziening kan worden ingezet ter afdekking van negatieve risico s die het resultaat negatief beïnvloeden. Begroting 2016 GR Bleizo 9