Hoe maak je een grafiek met Excel 1

Hoe maak je een grafiek met Excel? Bij het maken van verslagen en allerlei andere praktische opdrachten is het vaak nuttig en ook overzichtelijk om informatie in grafieken te presenteren. Ook kun je gemaakte grafieken dan weer importeren in programma s als microsoft PowerPoint. We gaan het maken van een grafiek leren met behulp van een concreet voorbeeld. Onze school heeft voor een aantal jaren bijgehouden hoeveel leerlingen in havo-4 en in vwo-4 zaten. De resultaten staan in onderstaande tabel. Maak van deze tabel een kolommendiagram. Jaar 2001 2002 2003 2004 Aantal vwo 67 75 71 80 Aantal havo 101 112 121 115 Open Excel en type deze gegevens in de hokjes. De jaren komen in je grafiek op de x-as. De x-waarden type je in de eerste kolom. De aantallen staan langs de y-as en die type je in de tweede (vwo) en derde kolom (havo). Als je dat hebt gedaan blok je de laatste twee kolommen. Als dat goed is gedaan ontstaat een grijs vlak. Daarna klik je op het icoontje van de grafiek wizard. Zie figuur 1. Figuur 1 Je ziet dan een scherm tevoorschijn komen met daarop allerlei verschillende grafiekvormen (figuur 2). Standaard staat de bovenste vorm (kolomdiagram) ingesteld. Door de verschillende mogelijkheden bij kolomdiagram aan te klikken en dan de balk Ingedrukt houden om voorbeeld te bekijken in te drukken zie je hoe de grafiek er uit komt te zien. Doe datzelfde ook met een aantal andere grafiektypen. Wij kiezen voor het driedimensionale kolomdiagram (fig. 2). De grafiekkeuze maak je dus bij stap 1 van 4 - Grafiektype Hoe maak je een grafiek met Excel 1

Figuur 2 Nadat je een grafiektype hebt gekozen klik je op Volgende. Je komt dan terecht bij stap 2 van 4 Gegevensbron van grafiek. (Figuur 3) Figuur 3 Hoe maak je een grafiek met Excel 2

Wat direct opvalt is dat er langs de x-as geen jaren staan, maar alleen de getallen 1 tot en met 4. Dat los je als volgt op: Klik bovenaan op reeks en plaats de cursor in de witte balk bij Labels categorieas (X) (afb. 3). Daarna blok je de vier cellen met de daarin vermelde jaren 2001-2004. Tijdens het blokken verdwijnt heel even de Grafiek wizard. Maar zodra je de linkermuisknop weer loslaat, verschijnt de wizard weer. Je ziet dan dat de jaren nu op de juiste plaats staan. Je bent nu bezig in het scherm Brongegevens. Figuur 4 Nu is het tijd om de legenda aan te passen. In de grafiek lees je daarin de woorden reeks 1 en reeks 2. Reeks 1 staat voor vwo en reeks 2 voor havo. Je ziet dat in het midden van het scherm brongegevens Reeks 1 al blauw is opgelicht. Op de witte regel Naam: daarachter type je vwo. Daarna klik je met de muis op Reeks 2, die dan blauw kleurt en type je op de Naamregel havo (Figuur 5). Als je dat hebt gedaanklik je op Volgende. Je komt dan terecht in Stap 3 vqn 4 Grafiekopties. In dit scherm kun je titels toevoegen, assen aanpassen, rasterlijnen toevoegen, de legenda aanpassen, enz. Zie figuur 6. Figuur 5 Hoe maak je een grafiek met Excel 3

Type bij Grafiektitel: Aantal havo-4 en vwo-4 leerlingen op Thuredrecht in 2001-2004 Type bij Categorieas (X): Aantal leerlingen Type bij Waardeas (Z): Jaar (Zie figuur 7). Excel plaatst deze teksten zelf in de grafiek. Figuur 6 Figuur 7 Door op legenda te drukken kun deze verwijderen door het vinkje bij Legenda verwijderen weg te halen. Dat doen we niet. Je kunt ook de legenda onderaan plaatsen, of links of in de hoek al naar gelang jij wilt. Je hoeft alleen maar jouw keuze aan te klikken. Excel doet de rest. Met Rasterlijnen doen we nu niets. Die gebruiken we vooral als we een functie grafisch willen weergeven. Klik weer op Volgende. Je komt dan in Stap 4 van 4 - Locatie grafiek (Figuur 8). Hier doen we niets en we klikken op Voltooien. Let er wel op dat je Als object in: hebt aangeklikt. De grafiek verschijnt nu In je Excel werkblad. (Figuur 9). Hier ga verder met de opmaak van je grafiek Figuur 8 Hoe maak je een grafiek met Excel 4

Figuur 9 Je kunt nu alles in de grafiek met de rechtermuisknop aanklikken om te bewerken. Klik maar eens op: de grafiektitel één van de havo staven de legenda de grijze achterwand Jaar het grafiekgebied (alles buiten de Aantal leerlingen hierboven genoemde onderdelen) één van de vwo-staven Zet de cursor op de grijze achterwand, klik de rechtermuisknop en kies voor Wanden opmaken. Je kunt voor de wanden een andere kleur kiezen. Meestal kiezen we een witte wand. Duizenden mogelijkheden ontstaan als je kiest voor Opvuleffecten. De bitmappatronen, kleurovergangen en patronen kun je met alle mogelijke kleuren combineren. Experimenteer maar eens even. Want deze keuzemogelijkheden kun je ook gebruiken Figuur 10 Hoe maak je een grafiek met Excel 5

voor het grafiekgebied, voor de vwo-staven, voor de havo-staven en de legenda. In figuur 10 hebben we deze grafiek behoorlijk bewerkt met Opvuleffecten. Bij het grafiekgebied hebben we bij Opvuleffecten voor Figuur selecteren. Door op de titel van de grafiek, de legenda of de titels van de x-as en de y-as te klikken kun je ook deze opmaken. Je kunt lettertype vergroten of verkleinen. Je kunt het lettertype veranderen enz, Ben je tevreden met je grafiek, dan zet je de cursor net iets binnen een hoek van je grafiek, klik je rechts en klik je op kopieren. Er verschijnt een lopend stippellijntje. Dan kun je de grafiek plakken in je word bestand. Klaar. Aantal leerlingen in havo-4 en vwo-4 op Thuredrecht in 2001-2004 150 Jaar 100 50 0 2001 2002 2003 2004 vwo havo Aantal Leerlingen Een grafiek met een oorsprong (0, 0) Stel dat je grafisch het verband moet uitzetten tussen de temperatuur en de ijsverkoop van IJssalon Taverna Roma. Gedurende 10 verkoopdagen is de buitentemperatuur en de ijsverkoop bijgehouden. In onderstaande tabel staan deze gegevens vermeld. Temperatuur IJsverkoop x 100 kilo Temperatuur IJsverkoop 16 18 21 20 17 3 4 6 6 4 14 15 19 22 24 2 3 5 8 9 Type deze gegevens in Excel. Blok beide kolommen. Klik op het icoontje van de Grafiek wizard en kies Spreidingsdiagram. We laten straks Excel zelf de bijbehorende regressielijn (functie) tekenen. Daarom kiezen we voor de puntenwolk als optie. Zie figuur 11. Hoe maak je een grafiek met Excel 6

Figuur 11 Klik dan op Volgende en ga naar stap 2. Hier doen je niets en gaat onmiddellijk door naar stap 3. Hier type je bij Titels Grafiektitel Verband tussen de temperatuur en de ijsverkoop van IJssalon Roma op 10 werkdagen Waardeas (X) Temperatuur in graden Celsius Waardeas (Y) IJsverkoop (x 100 kilo) Figuur 12 De grafiek is nog niet mooi. Je mist bijvoorbeeld verticale hulplijntjes. Daarvoor moet je Rasterlijnen aanklikken. Vink Primaire rasterlijnen en ook Secundaire rasterlijnen aan. Hoe maak je een grafiek met Excel 7

Nu moet je ook nog de legenda met reeks 1 verwijderen. Dat doe je door op Legenda te klikken en bij Legenda weergeven het vinkje weg te halen. In je grafiek verschijnen dan waarschijnlijk behoorlijk veel lijnen. Daar gaan we straks wat aan doen. Voorlopig ziet je resultaat er uit als in figuur 13. Je klikt nu weer op Volgende en op Voltooien. Je krijgt jouw figuur weer in je werkblad. Denk eraan dat je als object in bij stap 4 hebt staan. Figuur 13 De grafiek is wat breed en laag (Figuur 14). Door een keer op je grafiek te klikken verschijnen er een aantal zwarte hokjes. Je kunt de cursor daar op zetten en met de linkerknop ingedrukt de grootte aanpassen. Maak de figuur wat vierkanter (Figuur 15). Verband tussen de temperatuur en de ijsverkoop van IJssalon Roma op 10 werkdagen Figuur 14 IJsverkoop (x 100 kilo) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 5 10 15 20 25 30 Temperatuur in graden Celsius Figuur 15 Het opmaken van de titels laten we nu aan jezelf over. We bespreken nu nog hoe je de schaalverdeling kunt veranderen. Omdat je de linkerhelft niet gebruikt, hoef je niet bij nul te beginnen. Je zou bijvoorbeeld met 10 op de x-as kunnen beginnen. Zet de pijlpunt op een verticale hulplijn (Waarde x-as) en klik rechts. Kies voor Raster opmaken. Kies dan voor Schaal. Vul in bij: Minimum 10 Maximum 30 Primaire eenheid 4 Secundaire eenheid 2 Hoe maak je een grafiek met Excel 8

Klik op OK. In figuur 16 staat het resultaat. Nu moet je nog twee dingen doen. Zet de pijl op het tekengebied en maak dat wit. Daarna laten we Excel de regressielijn tekenen. Zet de pijl op één van de punten, klik rechts en kies voor Trendlijn toevoegen. Kies voor optie lineair. In figuur 17 staat je eindresultaat, waarbij wij behalve het toevoegen van de trendlijn en het wit maken van het tekengebied ook het grafiekgebied met het logo van de IJssalon hebben aangepast. Dit deden we door bij opvuleffecten te kiezen voor figuur selecteren en dit logo vanuit een bestand in te voegen. Figuur 16 Verband tussen de temperatuur en de ijsverkoop van IJssalon Roma op 10 werkdagen 10 9 8 IJsverkoop (x 100 kilo) 7 6 5 4 3 2 1 0 10 14 18 22 26 30 Temperatuur in graden Celsius Figuur 17 Veel plezier bij het maken van grafiek. Oefen en experimenteer vooral in het begin wat extra en je hebt daar de rest van je schoolloopbaan heel veel plezier van. Hoe maak je een grafiek met Excel 9