1/04/2015 FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? INHOUD INLEIDING. Inleiding Frailty en voeding Model Risico



Vergelijkbare documenten
Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen

VASTSTELLEN EN AANPAKKEN VAN ONDERVOEDING: SIMPEL TOCH ANTWERPEN 20 APRIL 2017

Henri is nooit speciaal ziek geweest. Hij rookt dagelijks enkele sigaretjes en hij drinkt nog regelmatig zijn pintjes.

Vergrijzing van de bevolking in België

Voorkomen en beheersen van ondervoeding: Nuttig en haalbaar?

Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding

Nutrition Platform for Chronic Care

11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G

Werkgroep 4 Meetinstrumenten en meetmethodes

Cognitieve screeningsinstrumenten. Ellen De Roeck

De kwetsbare oudere aan dialyse

VOEDINGSZORG WAAR STAAN WE?

Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga

(Mal)nutritie op geriatrische ziekenhuisdiensten van richtlijn tot inventarisatie

Ondervoeding bij Ouderen 14/11/2013. S. Lonterman; Klinisch Geriater

VERPLEEGKUNDIGE ZORG. 3.2 Ondervoeding

Ondervoeding bij hulpbehoevende ouderen thuis en in een thuisvervangende omgeving

Malnutritie. Screening en Behandeling. Bart Geurden, RN, PhD

Scholing - screening 2

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'

Ouderen en ondervoeding

8.2 Ondervoeding. 72 Inspectie voor de Gezondheidszorg

Kwetsbare ouderen. Wat kunt u er zelf aan doen?

Psychische kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. dra. Lieve Hoeyberghs promotor: Prof. dr. Nico De Witte

2. Zal de minister initiatieven nemen om good practices, zoals het fingerfoodproject in Ingelmunster, verder te verspreiden?

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding

Ondervoeding bij ouderen

Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij

VLAAMSE OUDERENRAAD. Advies 2013/2. Ingrediënten voor de aanpak van ondervoeding bij ouderen

LENTESYMPOSIUM ONCOLOGIE

Comprehensive Geriatric Assessment

Ondervoeding bij ouderen

Onderzoeksvoorstel. sensitivity and specificity ISAR-HP & VMS SASIV-study

Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen

Ouderen en verslaving Dick van Etten Verpleegkundig Specialist GGZ Centrum Maliebaan

Risicofactoren voor chronificatie van pijn

222 - Hoofdproces zorgpad ondervoeding eerstelijn (versie: 2) Processchema. Schema 1: Pagina-1. Pagina 1 van 6

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Opbouw van presentatie. Waarheden Complexe zorg Welk antwoord heeft ZOROO op deze waarheden Andere antwoorden

Chapter 7. Summary and General Discussion. Nederlandse Samenvatting

Wat als een goede maaltijdzorg onvergetelijk wordt? Aline Le Clef Senior Concept Development Manager Seniors Market

27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel

Outreach functie van psychologe in de ouderenzorg

TFI en de voedingstoestand op Curaçao. Francis van Eijndhoven NASKHO congres ouderenzorg 25 februari 2012

Multi dimensioneel screenen naar kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen: het Comprehensive Frailty Assessment Instrument (CFAI)

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2017

Vluchteling en ondervoed

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0

Ondervoeding in MCA tot mca.nl

Rondetafeldiscussie Dag van de Ondervoeding

Ondervoeding herkennen

Inleiding. A Case finding B Multifactoriële C Multifactoriële. Transfer van informatie bij ontslag

Student login: DDJVCRAI

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE

Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M. Csergö, Dr. E.Toussaint, M. Moreau, N. Hallot, Y. Lalami, D.

Symposium Onderzoeksresultaten

PROJECTPLAN Vroege herkenning en behandeling ondervoeding in revalidatiecentra

Rapport EASYcareGIDS-project Tilburg

Doelgroep VoZs. Vlaamse Ouderen Zorg Studie. Screening. 8 regio s. Cijfers niet veralgemenen naar alle ouderen! Studiedag SWVG Leuven, 2 december 2010

Ondervoeding bij ouderen. J.P.Baeyens Co-Chair European Nutrition for Health Alliance

Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie

Examenvragen Geriatrie. Prof. dr. Steven Boonen

Ouderen en AutismeSpectrumStoornissen. Rosalien Wilting, klinisch psycholoog - psychotherapeut

Basisgegeven. Nutritioneel assessment via KP. Doelstellingen nutritieteam. Malnutritie bij gehospitaliseerde patiënten

Screening van cognitieve stoornissen in de verslavingszorg

A Behandelt u patiënten met voetwonden? ja nee* B Is de uitkomst van patiënten met diabetische ja nee voetwond(en) geregistreerd?

Vitale en kwetsbare ouderen, in een leeftijd vriendelijke gemeente

Kwetsbaarheid en slapen

Voorspellende waarde van geriatrisch assessment bij patiënten ouder dan 70 jaar, behandeld met chemotherapie

Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen)

Voedingsleer (terug) in de opleiding tot arts

Formulier voor het beoordelen van de kwaliteit van een artikel over een diagnostische test of screeningsinstrument.

9/03/16. VAL-net: de ergotherapeut binnen transmurale samenwerking bij ouderen met verhoogd valrisico. Valnet-project. Initatiefnemers en partners

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven

Preventie ondervoeding in woonzorgcentra

Vroegsignalering alcoholgebruik op de Spoedeisende hulp

Zorgverband systeem. Overzicht

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

hoofdstuk 2 hoofdstuk 3

Last, but not least. De geriatrische patiënt op de SEH. Yvonne Schoon. Klinisch geriater Radboudumc Nijmegen

Hartrevalidatie. CNE 10 mei Anneke Venema-Vos Verpleegkundig coördinator hartrevalidatie Werkgroeplid hartrevalidatie van de NVHVV

werkwijze en evaluatie NVvA symposium, 25 maart 2009 Ton Spee, Arbouw, Harderwijk

WELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016

Pieter Bolderman Albert Schweitzer ziekenhuis MGPT Intern begeleider Maarten Gijssel

Valkliniek: hoe complexe valproblemen multidisciplinair behandelen? Evelyn Van Cleynenbreugel

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

De oudere patiënt met kanker. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2018

Handreiking. Risico op ondervoeding

Oudere migranten en cognitieve stoornissen en dementie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Implementatie van screening naar ondervoeding in een Belgisch ziekenhuis stappenplan

Samenvatting. Samenvatting

Cardiale preventie en revalidatie UZ Leuven

Workshop 2: Signalering en diagnostiek

Ethische reflectie op maaltijdzorg

Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg

Een inleiding in palliatieve zorg Maureen Bijkerk

Transcriptie:

FRAILTY & ONDERVOEDING WAT IS ER AAN DE HAND? 1 INHOUD Inleiding Frailty en voeding Model Risico Traject Onderzoeksindicatie Discussie Besluit 2 INLEIDING 3 1

FRAILTY EN VOEDING Klinisch syndroom? Geen risicofactoren => belang van inzicht Dittus, K., Muss, H.B., 27 4 MODEL 5 TRAJECT 6 2

FRAILTY: WAAROM? Fragiele ouderen hebben meer risico op ADL-afhankelijkheid Hospitalisatie Institutionalisering Overlijden, bij blootstelling aan stress (Tze Pin Ng, (214) JAMDA 15 p.635-642) 7 LINK MET MALNUTRITIE Fysieke prestaties als belangrijke parameter Opgenomen in schalen malnutritie 8 www.khk.be 2 RESULTATEN ONDERZOEK ONDERVOEDING BIJ 3641 BELGISCHE SENIOREN 9 3

877 PERSONEN WERDEN IN DE THUISSITUATIE DOOR DE HUISARTS OF THUISVERPLEEGKUNDIGEN (WGK) ONDERZOCHT 2764 PERSONEN IN EEN WZC 3 Aantal onderzochten 2764 Aantala personen 25 2 15 1 877 5 Thuissituatie WZC 1 2729 VROUWEN EN 912 MANNEN WERDEN GESCREEND Aantala personen 3 25 2 15 1 5 912 Mannen Verdeling steekproef 2729 Vrouwen 11 DE GEMIDDELDE LEEFTIJD Leeftijd 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 86 Gemiddelde leeftijd vrouw 82 Gemiddelde leeftijd man 12 4

12% VAN DE ONDERZOCHTE PERSONEN IS ONDERVOED 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 12 Mini Nutritional Assessment 45 44 13 THUISSITUATIE: 7% IS ONDERVOED EN 28% RISICO OP ONDERVOEDING 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 7 Thuissituatie 28 65 MNA 11 14 WZC: 13% IS ONDERVOED EN 5% HEEFT RISICO OP ONDERVOEDING. DE PREVALENTIE LIGT GEVOELIG HOGER IN DE WZC! WZC MNA 11 1 9 8 7 6 5 5 4 37 3 2 13 1 Noot: In WZC ligt de gemiddelde leeftijd hoger en is de comborditeit met andere aandoeningen hoger! 15 5

HET RISICO OP ONDERVOEDING STIJGT MET DE LEEFTIJD! 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 32 4 43 47 49 56 <75 75 79 8 84 85 89 9 94 >95 ing bij ouderen zal steeds meer toenemen omwille van de toenemende vergrijzing van de maatschappij 16 RELATIE WANDELEN EN ONDERVOEDING 1 9,6 9 82,1 8 7 61,1 6 5 38,9 Ja 4 Nee 3 2 17,9 1 9,4 Sterke relatie tussen en de mogelijkheid om te wandelen! P<,1 17 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5,8 RELATIE TRAPPEN LOPEN EN ONDERVOEDING 94,2 12,5 87,5 33,6 66,4 Ja Nee Sterke relatie tussen en de mogelijkheid om trappen te lopen! P<,1 18 6

RELATIE FUNCTIONALITEITSNIVEAU EN ONDERVOEDING 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 9,6 81,9 18,1 9,1,3,1 6,8 35,5 Niets wandelen wandelen en trappen 3,7 e patiënten wandelen niet meer en doen geen trappen! P<,1 19 RELATIE TUSSEN DEMENTIE EN ONDERVOEDING 1 9 84 8 % e patiënten 7 6 5 4 3 2 1 57 43 49 51 16 Ja Neen Dementie is een gekende risicofactor 2 RELATIE ONDERVOEDING EN RECENTE HOSPITALISATIE 1 91 9 86 8 7 6 5 4 3 2 1 29 71 14 29% van alle ondervoede patiënten werd recent gehospitaliseerd 9 Ja Neen 21 7

DISCUSSIE Aandacht voor malnutritie Vroegtijdige herkenning is een must Graag quick & easy instrumenten met hoge sensitiviteit & specificiteit 22 BESLUIT 44,53% van de gescreende senioren boven 7 heeft een reëel risico om ondervoed te raken, 11,54% van de onderzochte groep was daadwerkelijk ondervoed. Deze nieuwe screening NutriAction II, 4 jaar na de eerste screening NutriAction I leert ons dat de prevalentie van bij ouderen nog steeds een groot probleem is. ing, het verlies van functionaliteit/mobiliteit en autonomie gaan hand in hand Extra alertheid is noodzakelijk na hospitalisatie, bij depressie en dementie + Het belang van gevalideerde screeningsinstrumenten om (het risico op) tijdig te detecteren 23 24 8