Peiling: uw mening over de aanpak van eenzaamheid Welkom Bedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes! Vraag 1 Ik ben werkzaam bij / zet mij in voor de volgende sector (meerdere antwoorden mogelijk) Algemeen maatschappelijk werk (amw) Maatschappelijke opvang / vrouwenopvang (O)GGZ Gemeentelijke sociale dienst GGD Schulddienstverlening/hulpverlening Jeugdzorg/hulpverlening Hulpverlening voor mensen met een beperking Opvoedingsondersteuning Onderwijs (docentschap) Onderwijsbegeleiding (bijvoorbeeld schoolmaatschappelijk werk, naschoolse opvang) Jeugd- en jongerenwerk Breed welzijn (bijvoorbeeld sociaal cultureel werk, buurtwerk, opbouwwerk) Welzijn ouderen Wonen (bijvoorbeeld woonconsulent, sociaal beheer, huismeester) Straatcoach Belangenbehartiging (bijvoorbeeld van cliënten/patiënten) Thuiszorg Verpleging / verzorging Vrijwilligerswerk (in sport, cultuur, zorg, welzijn etc.) Kerkgenootschap / religieuze organisatie Anders: Vraag 2 Op wie is uw aanbod / het aanbod van uw organisatie gericht? (meerdere antwoorden mogelijk) (Buurt)bewoners Mensen met een lichamelijke beperking Mensen met een verstandelijke beperking Mensen met een psychische beperking Chronisch zieke mensen (waaronder dementie) Mensen met psychosociale problematiek (bv eenzaamheid) Ouderen Slachtoffers van geweld in afhankelijkheidsrelaties Mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt Inburgeraars Mensen met financiële problematiek Mensen met verslavingsproblematiek Dak- en thuislozen Mantelzorgers, mensen die langere tijd voor hun zieke ouder, kind, vriend of buur zorgen Mensen of huishoudens met meervoudige problematiek (2 of meer van voornoemde problemen) Anders: Vraag 3 Wat is uw functieniveau? Uitvoerend professional Leidinggevend Staf / beleidsmedewerker Vrijwilliger Anders: 1
Eenzaamheid De definitie van eenzaamheid is: 'het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties' (De Jong Gierveld & van Tilburg, 2007). 40% van de mensen in Nederland heeft te maken met matige eenzaamheidsgevoelens, vaak tijdelijk of incidenteel. Naar schatting 8% van de Nederlandse bevolking voelt zich aanhoudend, ernstig eenzaam (bron: Coalitie Erbij (www.eenzaam.nl). Eenzaamheid onderscheid zich in emotionele eenzaamheid en sociale eenzaamheid.emotionele eenzaamheid ontstaat bij een sterk gemis door de afwezigheid van een intieme en emotioneel hechte band met een partner, familielid of een hartsvriend(in). Sociale eenzaamheid is gekoppeld aan het gemis van betekenisvolle relaties met een bredere groep van mensen om je heen, zoals kennissen, collega s, buurtgenoten, mensen met dezelfde belangstelling, mensen om samen een hobby mee uit te voeren. Vraag 4 Hoe vaak komt u in uw uitvoerende (vrijwilligers)werk eenzaamheidsproblematiek tegen? (wanneer het om één persoon/situatie gaat, en u komt dat het gehele jaar tegen, dan geldt dat als één keer) Niet 1 keer per jaar 2 tot 5 keer per jaar 6 tot 12 keer per jaar 13 tot 20 keer per jaar Meer dan 20 keer per jaar Vraag 5 Kunt u aangeven in welke mate u in uw (vrijwilligers)werk verschillende vormen van eenzaamheid signaleert? niet soms vaak heel vaak emotionele eenzaamheid sociale eenzaamheid emotionele én sociale eenzaamheid anders (graag toelichten) Toelichting (anders): Vraag 6 Wat doet u als u geconfronteerd wordt met eenzaamheid bij mensen waarmee u werkt? (meerdere antwoorden mogelijk) bespreken met betreffende persoon bespreken met omgeving (familie/buren/kennissen) van betreffende persoon bespreken (en wanneer nodig doorverwijzen) binnen mijn eigen organisatie doorverwijzen naar organisaties die daar volgens mij iets aan kunnen doen (huisarts, wijkteam, specifieke hulpverlening) niets, want ik ben daar niet voldoende voor toegerust niets, want ik zie geen mogelijkheden om de situatie te verbeteren Anders: 2
Vraag 7 Wie vindt u in de eerste plaats verantwoordelijk voor het oplossen van eenzaamheidsproblematiek? De burger zelf De mensen in de omgeving van iemand die eenzaam is (buren, familie etc.) Dienstverlenende organisaties (professioneel en vrijwilligersorganisaties) De gemeente Anders: Stellingen Vraag 8 Nu er meer nadruk ligt op wat mensen zelf kunnen, zonodig met behulp van hun sociale netwerk, verwacht ik dat het aantal mensen dat eenzaamheid ervaart: zal afnemen gelijk zal blijven zal toenemen Vraag 9 Er is in mijn (werk)omgeving goede samenwerking tussen sociale professionals en vrijwilligers/mantelzorgers bij de aanpak van eenzaamheid. Vraag 10 Sociale wijkteams zijn voldoende toegerust om eenzaamheidsproblematiek te signaleren. Vraag 11 Door onder andere het voeren van keukentafelgesprekken wordt eenzaamheidsproblematiek sneller gesignaleerd dan voorheen het geval was. 3
Vraag 12 Er wordt een te groot beroep gedaan op burgers en hun netwerk om eenzaamheidsproblematiek te voorkomen en aan te pakken. Vraag 13 Er wordt een te groot beroep gedaan op vrijwilligers om eenzaamheidsproblematiek te voorkomen en aan te pakken. Vraag 14 In mijn gemeente kunnen mensen met eenzaamheidsproblematiek op een laagdrempelige manier (toegang tot) ondersteuning vinden. Vraag 15 Het is realistisch om te verwachten dat burgers vaker eenzaamheid onder wijkbewoners zelf aanpakken of melden bij hulporganisaties. Vraag 16 Een goede samenwerking tussen sociale professionals en zorgprofessionals is onmisbaar om eenzaamheidsproblematiek aan te pakken. Ja, en er wordt ook veel samen gewerkt Ja, maar er wordt nog niet (genoeg) samen gewerkt Nee, die samenwerking is niet per se noodzakelijk Geen mening 4
Wat werkt? Vraag 17 Bij de aanpak van eenzaamheid kunt u gebruik maken van verschillende soorten kennis en ervaring. Kunt u aangeven in welke mate u deze toepast? niet soms vaak heel vaak (Theoretische) kennis over eenzaamheid Mijn eigen expertise opgebouwd door opleiding en training Mijn eigen praktijkervaring Informatie over de omstandigheden, wensen en behoeften van de cliënt Intuïtie / mijn mensenkennis Anders (graag toelichten) Toelichting (anders): Vraag 18 Maakt u in uw (vrijwilligers)werk gebruik van een of meer van de volgende interventies en zo ja; welke? (meerdere antwoorden mogelijk) Deze interventies zijn een selectie uit de databank Effectieve sociale interventies, www.movisie.nl/effectievesocialeinterventies. 50-plusnet Activerend huisbezoek bij ouderen Bezoekdienst voor weduwen en weduwnaars Buurtreminiscentie Community Support GRIP & GLANS Groepscursus Man actief Natuurlijk, een netwerkcoach! Ontmoetingscentra voor mensen met dementie en hun verzorgers Particuliere Vervoersdienst Resto VanHarte Sensoor Studiekringen van en voor ouderen Vrienden maken kun je leren Wijk en Psychiatrie Cursus Zin in Vriendschap n.v.t. Vraag 19 Hoe werkt u of uw organisatie (nog meer) aan de aanpak van eenzaamheidsproblematiek? (indien u hierbij gebruik maakt van specifieke interventies / aanpakken, benoem deze dan) 5
Vraag 20 Wat zijn volgens u de belangrijkste voorwaarden bij de aanpak van eenzaamheidsproblematiek? (max 3 antwoorden) Algemene informatie over wat werkt bij preventie en aanpak van eenzaamheid Beschikbaarheid van goede praktijkvoorbeelden Kennis over de werkzaamheid van interventies / methodieken Kennis, vaardigheden en eigenschappen van hulpverleners Goede lokale samenwerking en afstemming tussen verschillende betrokken organisaties (Financiële) mogelijkheden om eenzaamheid aan te pakken Duidelijk en laagdrempelig meldpunt waar professionals, vrijwilligers en burgers sociale problematiek kunnen melden. Anders: 6
Wat heeft u nodig? Vraag 21 Hoe WORDT u op dit moment in uw (vrijwilligers)werk ondersteund om eenzaamheidsproblematiek aan te pakken? helemaal niet heel erg veel Het thema eenzaamheid krijgt binnen de organisatie veel aandacht Ik heb toegang tot informatie over verschillende risicofactoren en kenmerken van eenzaamheid Ik heb toegang tot informatie over praktisch toepasbare eenzaamheidsinterventies Ik mag cursussen volgen (deskundigheidsbevordering) Mogelijkheden om kennis en ervaringen uit te wisselen Coaching in het werk Anders Vraag 22 Hoe WILT u in uw (vrijwilligers)werk graag ondersteund worden om eenzaamheidsproblematiek aan te pakken? helemaal niet belangrijk heel erg belangrijk Het thema eenzaamheid krijgt binnen de organisatie veel aandacht Ik heb toegang tot informatie over verschillende risicofactoren en kenmerken van eenzaamheid Ik heb toegang tot informatie over praktisch toepasbare eenzaamheidsinterventies Ik mag cursussen volgen (deskundigheidsbevordering) Mogelijkheden om kennis en ervaringen uit te wisselen Coaching in het werk Anders 7
Vraag 23 Via welke informatiebron(nen) ontvangt u informatie over de aanpak van eenzaamheid? helemaal niet heel erg veel Digitale nieuwsbrieven Vakbladen en tijdschriften Zoekacties op internet Management / collega's (informele) netwerkcontacten Social media (Twitter, LinkedIn, Facebook) Bijeenkomsten / congressen Digitale / online cursussen (e-learning) Cursus op locatie Ervaringsdeskundigheid (van mezelf of anderen) Anders Vraag 24 Hoe WILT u informatie ontvangen over de aanpak van eenzaamheid? helemaal niet belangrijk heel erg belangrijk Digitale nieuwsbrieven Vakbladen en tijdschriften Zoekacties op internet Management / collega's (informele) netwerkcontacten Social media (Twitter, LinkedIn, Facebook) Bijeenkomsten / congressen Digitale / online cursussen (e-learning) Cursus op locatie Ervaringsdeskundigheid (van mezelf of anderen) Anders 8
Ten slotte U bent aan het einde gekomen van de vragenlijst over eenzaamheid. Ten slotte vragen wij u nog om enkele gegevens. Vraag 25 Wat is uw functie? Vraag 26 Wat is uw leeftijd? < 25 jaar 26-40 jaar 41-55 jaar > 55 jaar Vraag 27 Welk thema ziet u graag terugkomen in een volgende peiling? Sociale wijkteams Participatiewet Diversiteit (integratie & migratie) Actief burgerschap Zelfredzaamheid en samenredzaamheid Monitoring en kwaliteit Anders: Hartelijk dank voor het invullen van de vragenlijst! Heeft u nog een vraag of opmerking naar aanleiding van de vragenlijst, dan kunt u deze hier stellen, of contact opnemen met Barbara Panhuijzen (b.panhuijzen@movisie.nl of 06 55 44 05 79). Uw vraag of opmerking naar aanleiding van de vragenlijst. 9