Factsheet. Eenzaamheid. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen
|
|
- Bruno Sanders
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Gelderland-Zuid Factsheet Eenzaamheid Onderzoek onder volwassenen en ouderen
2 Onderzoek naar eenzaamheid De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim zelfstandig wonende inwoners van regio Gelderland- Zuid uitgevoerd. Het onderzoek brengt de gezondheid, welzijn, leefstijl en de omgeving van de bevolking in beeld. In deze factsheet worden de resultaten van het onderdeel eenzaamheid beschreven. Eenzaamheid Eenzaamheid is een negatieve situatie, gekenmerkt door gemis en teleurstelling, waarbij de sociale relaties die iemand heeft niet voldoen aan zijn/haar wensen of verwachtingen. Gevoelens van eenzaamheid komen vaak voort uit een gebrek aan kwaliteit van relaties. Maar iemand kan zich ook eenzaam voelen doordat het aantal contacten lager is dan gewenst. Er is geen simpele oplossing voor het verminderen van eenzaamheid doordat eenzaamheid diverse oorzaken heeft. Eenzame mensen zijn ongezonder Eenzaamheid vermindert het psychisch of sociaal welbevinden van mensen. Eenzame mensen hebben vaker een ongezonde leefstijl en hebben meer
3 kans op chronische ziekten, psychische problemen, suïcide en een verhoogde kans op vroeg overlijden. Eenzaamheid komt veel voor, in alle leeftijdsgroepen In regio Gelderland-Zuid is 38% van de volwassen bevolking eenzaam (GGD Gelderland-Zuid, 2014), gemeten met een standaardvragenlijst over verschillende aspecten van eenzaamheid. Acht procent is (zeer) ernstig eenzaam; dat zijn in de hele regio ruim volwassenen. Mannen en vrouwen verschillen hierin nauwelijks. Deze aantallen zijn de afgelopen vier jaar stabiel gebleven. Eenzaamheid is vaak tijdelijk, bijvoorbeeld na een belangrijke levensgebeurtenis. Maar er zijn ook grote groepen mensen langdurig eenzaam. Eenzaamheid komt niet alleen voor bij ouderen, zoals vaak gedacht wordt, maar bij alle leeftijdsgroepen (figuur 1). Van de 19- tot 65-jarigen is gemiddeld 36% eenzaam en van de 65-plussers gemiddeld 46%. Ernstige eenzaamheid zien we wel het meest bij 75-plussers. Dat ouderen vaker eenzaam zijn, komt doordat zij vaker een opeenstapeling van verschillende levensgebeurtenissen meemaken. Zoals het verliezen van een partner, het afnemen van hun gezondheid en het optreden van beperkingen. Sociale eenzaamheid komt vaker voor dan emotionele eenzaamheid Eenzaamheid is onder te verdelen in emotionele en sociale eenzaamheid. Bij emotionele eenzaamheid is er sprake van het gemis van intimiteit in persoonlijke relaties, of het gemis van een persoon met wie iemand een hechte, intieme band heeft. Sociale eenzaamheid treedt op wanneer het aantal persoonlijke relaties minder is dan iemand wenst of wanneer betekenisvolle contacten ontbreken met een bredere groep mensen om iemand heen. Sociale eenzaamheid komt vaker voor dan emotionele eenzaamheid, zowel bij ouderen als volwassenen. In Gelderland- Zuid is 38% van de volwassenen sociaal eenzaam, en ruim een kwart is emotioneel eenzaam (27%). Nauwelijks verschil in eenzaamheid tussen gemeenten Figuur 1. Mate van eenzaamheid per leeftijdscategorie (%) Uit landelijk onderzoek blijkt dat inwoners van stedelijk gebied vaker eenzaam zijn. In Gelderland-Zuid zijn er nauwelijks verschillen zichtbaar tusmatig ernstig zeer ernstig jr jr jr jr jr
4 sen gemeenten. Alleen in Tiel zijn iets meer inwoners eenzaam (44%). Waarschijnlijk komt dat door het grotere aantal allochtonen en laagopgeleiden. Alleen wonen gaat samen met meer eenzaamheid In bepaalde groepen komt eenzaamheid vaker voor dan in andere groepen (figuur 2). De kans op (matige en ernstige) eenzaamheid is groter wanneer iemand alleen woont. Alleenwonenden zijn bijna drie keer zo vaak ernstig eenzaam dan mensen die niet alleen wonen. Het meest eenzaam zijn gescheiden mensen. Lage sociaaleconomische status geeft grotere kans op eenzaamheid Mensen met een laag opleidingsniveau zijn vaker eenzaam (40% matig en 15% ernstig) dan mensen met een hoog opleidingsniveau (27% matig en 5% ernstig). Dit geldt zowel voor sociale als emotionele eenzaamheid. Allochtonen veel vaker eenzaam Figuur 2. Factoren die samenhangen met ernstige eenzaamheid (%) We zien grote verschillen in eenzaamheid tussen autochtone Nederlanders en inwoners van niet-nederlandse herniet alleenwonend alleenwonend hoge opleiding midden opleiding lage opleiding autochtone Nederlander Westers allochtoon niet-westers allochtoon geen psychische klachten psychische klachten geen gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen gebruik slaap- of kalmeringsmiddelen betaald werk geen betaald werk vrijwilligerswerk geen vrijwilligerswerk geld voor visite geen geld voor visite geld voor lidmaatschap vereniging geen geld voor lidmaatschap vereniging
5 komst. Zowel Westerse als niet-westerse allochtonen geven vaker aan (sociaal of emotioneel) eenzaam te zijn. Opvallend is het grote aantal Turkse inwoners van Gelderland-Zuid dat eenzaam is. Bijna de helft is matig eenzaam en bijna een kwart is ernstig eenzaam. Mogelijk spelen een beperkter sociaal netwerk of een beperktere sociale participatie hier een rol. Psychische klachten gaan vaak samen met eenzaamheid Mensen die hun eigen gezondheid als matig of slecht ervaren, zijn ongeveer twee keer zo vaak matig of ernstig eenzaam dan mensen met een goede gezondheid. Het hebben van een chronische ziekte gaat samen met iets meer matige eenzaamheid, maar niet met ernstige eenzaamheid. Ook gehoorbeperkingen hangen samen met meer matige en ernstige eenzaamheid, waarschijnlijk omdat dat betekent dat het voeren van gesprekken en communiceren met anderen lastig is. Het ligt voor de hand te denken dat ook mobiliteitsbeperkingen samen zouden hangen met eenzaamheid, maar dat blijkt niet zo te zijn. Mogelijk zorgt beperkte mobiliteit ervoor dat mensen meer hulp krijgen, die de eenzaamheid juist vermindert. Mensen die psychische klachten ervaren, zijn veel vaker eenzaam dan mensen die zich psychisch gezond voelen. Mensen met symptomen van angststoornissen of een depressie hebben een vijf keer zo grote kans op ernstige eenzaamheid. Waarschijnlijk kunnen psychische klachten zowel de oorzaak als het gevolg zijn van eenzaamheid. Ook het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen gaat samen met een verhoogde kans op eenzaamheid. Dit geldt specifiek voor emotionele eenzaamheid en niet voor sociale eenzaamheid. Sociale participatie geeft kleinere kans op eenzaamheid Sociale participatie staat voor meedoen aan het maatschappelijke leven. Bijvoorbeeld door betaald werk, vrijwilligerswerk, mantelzorg of door lidmaatschap van een vereniging. Participatie heeft positieve effecten in verschillende opzichten. Voor de samenleving als geheel is het gunstig als zoveel mogelijk burgers actief deelnemen, maar ook voor het individu is participatie gunstig. Het brengt sociale contacten met zich mee en daarmee mogelijkheden tot sociale steun. Daarnaast is het prettig om iets te kunnen betekenen voor anderen, om een bijdrage te leveren. In Gelderland-Zuid zijn mensen zonder
6 betaald werk vaker eenzaam dan mensen met betaald werk. En ook mensen die geen vrijwilligerswerk doen zijn vaker eenzaam. Ook mensen die geen geld hebben voor lidmaatschap van een vereniging of om op visite te gaan, en mensen die weinig contact hebben met buren, hebben een grotere kans op eenzaamheid. Uit onderzoek van TNS NIPO (2013) blijkt dat tweederde van de vrijwilligers in Nederland vrijwilligerswerk doet omdat ze gevraagd zijn. Juist eenzame mensen worden hiervoor minder snel gevraagd omdat ze een beperkt sociaal netwerk hebben. Mantelzorgers niet vaker eenzaam Uit landelijk onderzoek blijkt dat mantelzorgers een risicogroep vormen voor eenzaamheid. Door de hoge belasting nemen hun sociale contacten vaak af. Uit de monitorgegevens blijkt dat dat voor mantelzorgers in regio Gelderland- Zuid (de groep die de afgelopen maanden meer dan 8 uur per week mantelzorg heeft gegeven) niet geldt. Gemeenten kunnen eenzaamheid en sociaal isolement signaleren Gezien het grote aantal mensen dat eenzaam is, met alle negatieve gevolgen van dien, is het belangrijk om (dreigend) sociaal isolement en eenzaamheid zo vroeg mogelijk te signaleren en aan te pakken. Wat kunnen gemeenten hierin doen? De beweging naar meer persoonlijke (keukentafel)gesprekken kan hier een belangrijke rol in spelen. Een wijkverpleegkundige, sociaal wijkteam of lokaal zorgnetwerk kan in het gesprek Welzijn op recept in gemeente Neerijnen Na een ingrijpende gebeurtenis of verandering, of bij een langdurige periode waarin veel tegenzit, is het voor mensen soms lastig om zelf weer een goede draai aan het leven te geven. Mensen hebben behoefte aan meer contacten en om dingen te ondernemen waar ze energie van krijgen. Maar de eerste stap zetten is vaak moeilijk. In gemeente Neerijnen is daarvoor het project Welzijn op recept. De huisarts kan mensen met bovenstaande behoeften doorverwijzen naar de welzijnsconsulent van Stichting Welzijn Neerijnen. De welzijnsconsulent komt het eerste gesprek aan huis. Zij luistert en onderzoekt samen met de cliënt waaraan behoefte is. En welke stappen nodig zijn om dit te bereiken. De welzijnsconsulent maakt concrete afspraken en helpt in maximaal drie gesprekken om de stappen ook echt te gaan zetten. De ervaring leert dat deze kortdurende, individuele begeleiding net dát duwtje in de rug is dat zorgt voor meer plezier in het leven. met inwoners eenzaamheid signaleren. kenis en het voorkomen van eenzaamheid Dit kan door aandacht te hebben voor zodat mensen eerder in hun (onderliggende) hulpvraag, onvervulde actie komen als ze zelf dreigen te behoeften en hun sociaal net- vereenzamen en/of eerder eenzaam- werk. heid in hun eigen omgeving signaleren en contact maken/versterken. Voor inwoners die zelf geen zorg- of Kennis delen en vergroten van de ondersteuningsvraag hebben, is vaak aanpak van eenzaamheid zodat geen sprake van direct contact met effectieve activiteiten worden ontplooid gemeente of hulpverleners. Signaleren en opgeschaald. en melden moet daarom van anderen Het versterken van de lokale samenwerking komen. Vanuit het besef dat we meer bij het tegengaan of ver- oog voor elkaar moeten hebben. Dat minderen van eenzaamheid zodat vraagt om de inzet van een sociale meer concrete resultaten worden buurt en lokaal vrijwilligerswerk. De geboekt. Stichting Coalitie Erbij (het samenwerkingsverband Zo organiseren ze elk jaar de week van landelijke organisa- tegen de eenzaamheid. En er wordt in ties in de zorg- en welzijnssector die samenwerking met o.a. de WMOwerkplaats zich inzetten tegen eenzaamheid) heeft in Nijmegen een toolkit met als doel gesteld om de komende jaren: onderbouwde interventies en scholingsmodules Het bewustzijn van Nederlanders te ontwikkeld. Deze zal eind 2015 vergroten ten aanzien van de bete- voor iedereen te gebruiken zijn.
7 Aanbevelingen om te werken aan eenzaamheid Uit onderzoek blijkt dat interventies om eenzaamheid te verminderen vaak weinig effect hebben. Om meer effect te bereiken doen we hieronder graag enkele aanbevelingen richting organisaties en burgers die aan de slag willen met eenzaamheid. mogelijkheden van de doelgroep. Dit doe je door in gesprek te gaan met bewoners en sleutelfiguren in een wijk. Vraag bij een langer durende interventie een kleine, symbolische bijdrage. Dit zorgt ervoor dat deelnemers gemotiveerd zijn en blijven. Het bedrag mag geen financiële drempel vormen voor mensen met een laag inkomen. Gebruikte literatuur Coalitie Erbij. Opgeroepen op 26 januari 2015, van Broese van Groenou, M. I., De Jong Gierveld, J., & Van Tilburg, T.G. (1999). Eenzaamheid bij ouderen en kenmerken van de omgeving. Mens & Maatschappij, 74, Analyseer waar de doelgroep behoefte aan heeft. Vaak wordt verondersteld dat het voldoende is om activiteiten aan te bieden waarmee mensen met elkaar in contact komen, terwijl een klein sociaal netwerk slechts één van de oorzaken van eenzaamheid is. Bovendien is de opkomst bij deze activiteiten vaak laag. Er zijn veel projecten en voorzieningen om mensen bij elkaar te brengen, zoals een huiskamerrestaurant, burendagen, en wandelgroepjes. Belangrijk daarbij is om te zorgen dat mensen eropaf gaan. Hoe eenzaam men ook is, het is kennelijk moeilijk om over de drempel te stappen en in contact te komen met anderen. Zeker wanneer deze activiteiten expliciet aangeboden worden tegen eenzaamheid, omdat daar nog een taboe op rust. Richt je op een specifieke doelgroep. Aangezien de oorzaken van eenzaamheid uiteenlopen, is de kans op succes groter als je je richt op een specifieke groep mensen met een specifieke vorm van eenzaamheid of specifieke risicofactor. Alleenstaande allochtone moeders die eenzaam zijn, hebben wat anders nodig dan ouderen die net hun partner hebben verloren. Analyseer daarom de behoeften, motivatie en Maak vrijwilligers ambassadeur van vrijwilligerswerk. Huidige vrijwilligers zouden aangemoedigd kunnen worden om (eenzame) mensen uit te nodigen ook vrijwilligerswerk te gaan doen. De meerderheid van de huidige vrijwilligers is voor dit werk gevraagd, en juist eenzame mensen worden minder snel gevraagd, vanwege hun beperktere sociale netwerk. Vrijwilligerswerk levert de vrijwilliger zelf ook veel op: waardevolle contacten met anderen, prettige afleiding van het dagelijks leven, meer zelfvertrouwen en mensen en gezelligheid om hen heen. GGD Brabant Zuidoost (2014). Eenzaamheid. Gezondheidsmonitor GGD Brabant Zuidoost. Moerman, M., Terpstra, J. (e.a.) GGD Gelderland-Zuid. (2014). Volwassenen- en ouderenmonitor. Nijmegen: GGD Gelderland-Zuid. Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. (2006). Aanpak van eenzaamheid: helpt het? Den Haag: Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut. Savelkoul, M., & Van Tilburg, T. G. (2010, september 20). Wat is eenzaamheid en hoe wordt het gemeten? Opgeroepen op 2 september 2014, van TNS NIPO. (2013). Eenzaamheid en vrijwilligerswerk. TNS NIPO. Van Tilburg, T., & De Jong Gierveld, J. (2007). Zicht op eenzaamheid. Achtergronden, oorzaken en aanpak. Assen: Koninklijke van Gorcum BV.
8 Gelderland-Zuid GL Colofon Tekst en figuren Christine Schutgens (onderzoeker) Vormgeving OptimaForma, Nijmegen Uitgave GGD Gelderland-Zuid, afdeling Gezond Leven Jaar van uitgave: 2015 Overname van gegevens is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding
Factsheet. Bewegen en sporten. Gelderland-Zuid. Onderzoek onder volwassenen en ouderen
Gelderland-Zuid Factsheet Bewegen en sporten Onderzoek onder volwassenen en ouderen Bewegen en sporten De Volwassenen- en ouderenmonitor is eind 2012 onder ruim 22.000 zelfstandig wonende inwoners van
Nadere informatiePieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1
EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?
Nadere informatieOuderenmonitor 2011. Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen. Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen
Ouderenmonitor 2011 Gezondheidsonderzoek 65-plussers regio Nijmegen Gezondheidsonderzoek kinderen 0-12 jaar regio Nijmegen De Ouderenmonitor is een onderzoek naar de lichamelijke, sociale en geestelijke
Nadere informatieGGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld
GGD Amsterdam Eenzaamheid in Beeld Samenvatting Eén op de acht volwassen Amsterdammers voelt zich ernstig. Dat is meer dan gemiddeld in Nederland. In vergelijking met voorgaande jaren voelen steeds meer
Nadere informatieSignaleren en aanpak van. eenzaamheid. www.cvo.vu.nl
Signaleren en aanpak van eenzaamheid www.cvo.vu.nl Meer informatie over deze brochure vindt u op de website www.cvo.vu.nl. Op deze site kunt u exemplaren van de brochure bestellen of een PDF-bestand downloaden.
Nadere informatieNationale Coalitie tegen Eenzaamheid. Kom Erbij
Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Contact Kom Erbij Bezoek- en postadres
Nationale Coalitie tegen Eenzaamheid Kom Erbij Meer dan een miljoen Nederlanders sterk eenzaam Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. De invloed van eenzaamheid is groot en leidt
Nadere informatieDepressie in Zeeland
Depressie in Zeeland Kernpunten 15.000 119.000 19 jr en ouder ernstige depressieve klachten milde depressieve klachten ernstig depressieve klachten 19-24 jarigen 10 % 2012-2016 34% 57% 19-24 jarigen milde
Nadere informatieSamenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij
Samenvatting Eenzaamheidsonderzoek Coalitie Erbij Door TNS/NIPO oktober/november 2008 1. Inleiding Eenzaamheid is een groot maatschappelijk probleem en treft veel Nederlanders direct in hun welzijn. Het
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Hardenberg? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.529 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en en gemeente Staphorst GGD IJsselland verzamelt jaarlijks gegevens over de gezondheid van inwoners, zo ook in 2016. Met deze
Nadere informatieGezondheidsprofiel Boxtel Oost
Gezondheidsprofiel Boxtel Oost Verbinden preventie-curatie Presentatie wijkteam 6 februari 2014 Marije Scholtens (GGD Hart voor Brabant), Nicole de Baat (Robuust) Programma 16.00 16.05 welkom en voorstelrondje
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Staphorst? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland 1.129 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwartewaterland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Staphorst 875 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Ommen? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 961 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Zwartewaterland Staphorst 1.036 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd gezondheid gedefinieerd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Deventer? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.392 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Steenwijkerland? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente 1.036 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Zwolle Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte Deventer
Nadere informatieMovisie. Voor een duurzame positieve verandering. Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat
Movisie Voor een duurzame positieve verandering Preventie van eenzaamheid realistische plannen Jan Willem van de Maat Programma Wat is eenzaamheid en vereenzamen? Wat weten we uit onderzoek over wat werkt?
Nadere informatieWeek tegen Eenzaamheid Kom de deur uit. Coalitie Erbij. Juli 2012. TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga. TNS Nipo
Week tegen Eenzaamheid Kom de deur uit Coalitie Erbij Juli 2012 TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga Inhoud Conclusies en aanbevelingen 3 1 Inleiding en onderzoeksdoel 6 2 Fysieke en digitale contacten
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Kampen Steenwijkerland Zwartewaterland Staphorst 1.589 inwoners deden mee Hardenberg Gezondheid In het verleden werd
Nadere informatieHoe gezond zijn de inwoners van Zwolle? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Hoe gezond zijn de inwoners van? Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen gemeente Steenwijkerland 1.589 inwoners deden mee Kampen Zwartewaterland Staphorst Hardenberg Dalfsen Ommen Olst-Wijhe Raalte
Nadere informatieGezondheidsmonitoren jongeren en ouderen. Meta Moerman Cie Welzijn gemeente Neerijnen 19 juni 2012
Gezondheidsmonitoren jongeren en ouderen Meta Moerman Cie Welzijn gemeente Neerijnen 19 juni 2012 Wat is E-MOVO q Onderzoek onder 2 e en 4 e klassers, nu 3 e keer q Vragenlijst wordt digitaal in klas ingevuld
Nadere informatieEenzaamheid nader beschouwd. Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016
Eenzaamheid nader beschouwd Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016 Programma Deel 1 Deel 2 Kennismaking over en weer Signaleren Coalitie Erbij & Quiz Bespreekbaar maken Cijfers, oorzaken en gevolgen
Nadere informatieIJsselland. Wijkgezondheidsprofiel Borgele en Platvoet Deventer
IJsselland Wijkgezondheidsprofiel Deventer Januari 2015 Wijkgezondheidsprofiel Dit wijkgezondheidsprofiel bestaat uit gegevens afkomstig van diverse bronnen, registraties en (bewoners)onderzoeken. Voor
Nadere informatieRaads informatiebrief
gemeente Eindhoven Raadsnummer O8.R2403.OOI Inboeknummer oybstoa86r Dossiernummer ysr.qr8 8 januari aoo8 Raads informatiebrief Betreft resultaten Ouderenmonitor Gemeentelijke Gezondheidsdienst 1 Inleiding
Nadere informatieEenzaamheid in Nederland Coalitie Erbij
Eenzaamheid in Nederland Coalitie Erbij Juli TNS NIPO Natascha Snel Suzanne Plantinga Inhoud Conclusies en aanbevelingen 3 1 Inleiding en onderzoeksdoel 6 2 Eenzaamheid in Nederland 9 3 Kennis: bekendheid
Nadere informatieMantelzorg. Figuur 1. Mantelzorg per GGD regio. 2 van 6 Rapport Mantelzorg. Bron: Zorgatlas RIVM
Mantelzorg Op 10 november 2014 is het de Dag van de Mantelzorg. Dit jaar wordt deze dag voor de 16 e maal georganiseerd. De Dag van de Mantelzorg is bedoeld om mantelzorgers in het zonnetje te zetten en
Nadere informatieEenzaamheid onder ouderen
Eenzaamheid onder ouderen Een inventarisatie van de stand van zaken en van een mogelijke aanpak in Ede (versie 31 oktober 2011) Op 3 februari 2011 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen over eenzaamheid
Nadere informatieLeidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Enschede
Kernboodschappen Gezondheid Enschede De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Enschede epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Enschede en de factoren die hierop van
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Almelo
Kernboodschappen Gezondheid Almelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Almelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Almelo en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieVrijwillige inzet in Delft
ondersteuning school nuttig sport Wmo noodzakelijk sociale contacten vaardigheden April 2016 Advies/O&S cultuur netwerken gebied van godsdienst plezier sociale samenleving waardering Vrijwillige inzet
Nadere informatieParticipatie en gezondheid. Resultaten uit de Gezondheidsenquête 2016
Participatie en gezondheid Resultaten uit de Gezondheidsenquête 2016 Gezondheidsenquête Haaglanden 2016 Participatie en gezondheid 1 December 2017 Inhoudsopgave Kernpunten... 3 Inleiding... 4 Eenzaamheid...
Nadere informatieBedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes!
Peiling: uw mening over de aanpak van eenzaamheid Welkom Bedankt voor het meedoen aan deze peiling. Het invullen duurt ongeveer 10 minuten. Succes! Vraag 1 Ik ben werkzaam bij / zet mij in voor de volgende
Nadere informatie'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'
'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige
Nadere informatieIJsselland. Wijkgezondheidsprofiel Voorstad Deventer
IJsselland Wijkgezondheidsprofiel Deventer Januari 2015 Wijkgezondheidsprofiel Dit wijkgezondheidsprofiel bestaat uit gegevens afkomstig van diverse bronnen, registraties en (bewoners)onderzoeken. Voor
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Wierden
Wierden Twente Nederland Kernboodschappen Gezondheid Wierden De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Wierden epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Wierden en de factoren
Nadere informatieOnderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos
Bijlage 2 Onderwerpen/deelprojecten regionaal uitvoeringsprogramma depressiepreventie 2008 t/m 2011 Gelderse Roos A1 Uitbrengen jaarkrant A2 Advertentie huis aan huis bladen A3 Consultatie B1 Brochures
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Hengelo
Kernboodschappen Gezondheid Hengelo De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Hengelo epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Hengelo en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieGezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen
Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden
Nadere informatieConclusies en aanbevelingen
Achtergrondinformatie Opvoeding en opvoedingsondersteuning Gezondheid Lichamelijke en leefstijl gezondheid leefstijl en psychosociaal welbevinden Conclusies en aanbevelingen Ouderenmonitor Monitor kinderen
Nadere informatieGeestelijke Gezondheid (65 94 jaar)
Geestelijke Gezondheid (65 94 jaar) 3b Deze factsheet beschrijft de resultaten van de gezondheidspeiling 2005 voor de geestelijke gezondheid van 65-94 jarigen in Zuid-Holland Noord. Eenderde van de 65-plussers
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Dinkelland & Tubbergen
Kernboodschappen Gezondheid Dinkelland & Tubbergen De GGD Twente verzamelt in opdracht van Noaberkracht Dinkelland Tubbergen epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Noaberkracht
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Bladel
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Bladel Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Bladel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste
Nadere informatiePLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID 1 INLEIDING...2
PLAN VAN AANPAK VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN EENZAAMHEID Inhoudsopgave: 1 INLEIDING...2 2 DEFINITIES EN CIJFERS...2 2.1 Wat is eenzaamheid?...2 2.2 Hoe wordt eenzaamheid gemeten?...2 2.3 Eenzaamheid in
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Valkenswaard
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Valkenswaard Voorwoord Een goede gezondheid zowel lichamelijk als psychisch vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieCoalitie Erbij. De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015
Coalitie Erbij De gezichten van eenzaamheid Amsterdam, 24 november 2015 1. De landelijke Coalitie Erbij in 2 minuten 2. Wat is eenzaamheid? 3. De gezichten van eenzaamheid 4. De lokale aanpak van eenzaamheid
Nadere informatieEenzaamheid in relatie tot digitale communicatie
Eenzaamheid in relatie tot digitale communicatie Index 1. Samenvatting p. 3 2. Doelstellingen en opzet onderzoek p. 6 3. Gebruik communicatiemiddelen p. 9 4. Perceptie digitale communicatie en eenzaamheid
Nadere informatieEenzaam ben je niet alleen
8-12-2015 Kennismaking Eenzaam ben je niet alleen Samen werken aan een nieuwe blik op eenzaamheid en sociaal isolement Eigen ervaring eenzaamheid, sociaal isolement? persoonlijk en/of professioneel. Waarom
Nadere informatieEerstelijnszorgateliers
Eerstelijnszorgateliers Modellen voor versterking wijkgerichte geïntegreerde eerstelijnszorg Minke Nieuwboer, adviseur / onderzoeker Adviesgroep Procesverbetering en Innovatie Achtergrond 1 e lijns zorgateliers
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten
Kernboodschappen Gezondheid Rijssen-Holten De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Rijssen-Holten epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Rijssen-Holten en de factoren
Nadere informatieFactsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012
Factsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012 Zuid gezond en wel? Van de inwoners van Zuid heeft 81% een positief oordeel over de eigen gezondheid, zo blijkt uit de gegevens van de Amsterdamse Gezondheidsmonitor
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Borne
Kernboodschappen Gezondheid Borne De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Borne epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Borne en de factoren die hierop van invloed
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Cranendonck Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.ggdgezondheidsatlas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ruim 35.000
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Veldhoven
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Veldhoven Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieOInleiding1c Psychische ongezondheid Psychische problemen Ervaren gezondheid Eenzaamheid
OInleiding 1 c Depressie is één van de belangrijkste psychische stoornissen waar met preventie gezondheidswinst is te behalen. Depressie is daarom als landelijk speerpunt gekozen. In deze factsheet zal
Nadere informatieZuidoost gezond en wel?
Factsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012 Zuidoost gezond en wel? Zeven op de tien inwoners van Zuidoost hebben een positief oordeel over de eigen gezondheid, zo blijkt uit de gegevens van de Amsterdamse
Nadere informatieNoord gezond en wel?
Factsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012 gezond en wel? Meer dan twee derde van de inwoners van heeft een positief oordeel over de eigen gezondheid, zo blijkt uit de gegevens van de Amsterdamse Gezondheidsmonitor
Nadere informatieSamenvatting Noaberkracht Dinkelland Tubbergen
Samenvatting Noaberkracht Dinkelland Tubbergen Versie 1, oktober 2013 Bevolkingskrimp en vergrijzing punt van aandacht in Noaberkracht Dinkelland Tubbergen In Noaberkracht Dinkelland Tubbergen wonen 47.279
Nadere informatieGezondheid in beeld: Gemeente Deurne
Gezondheid in beeld: Gemeente Deurne Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000 volwassenen
Nadere informatieFactsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012
Factsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012 West gezond en wel? Driekwart van de inwoners van West heeft een positief oordeel over de eigen gezondheid, zo blijkt uit de gegevens van de Amsterdamse Gezondheidsmonitor
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Someren
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 16-17 Someren Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven. De
Nadere informatieBURGERPANEL CAPELLE OVER EENZAAMHEID
BURGERPANEL CAPELLE OVER EENZAAMHEID Gemeente Capelle aan den IJssel November 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam 020-3330670 Rapportnummer 2016 / 190
Nadere informatieCampagne Eenzaamheid Bond zonder Naam
Campagne Eenzaamheid Bond zonder Naam Leen Heylen, CELLO, Universiteit Antwerpen Thomas More Kempen Het begrip eenzaamheid Eenzaamheid is een pijnlijke, negatieve ervaring die zijn oorsprong vindt in een
Nadere informatieGezondheid in beeld:
Gezondheid in beeld: Gemeente Gemert-Bakel Gezondheidsmonitor 2012/2013 www.regionaalkompas.nl Inleiding Eind 2012 zijn de Volwassenmonitor en Ouderenmonitor tegelijkertijd verzonden naar ongeveer 44.000
Nadere informatieSociale kracht in Houten Burgerpeiling 2014
in Houten Burgerpeiling 2014 Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: Gemeente Houten Projectnummer 598 / 2015 Samenvatting Goede score voor Sociale Kracht in Houten Houten scoort over het algemeen goed als
Nadere informatieVrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten
Vrijwilligerswerk, mantelzorg en sociale contacten Gemeente s-hertogenbosch, afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Vrijwilligerswerk... 4 3. Mantelzorg... 8
Nadere informatie30 Gezondheid van volwassenen en ouderen in de regio Noord- en Oost-Gelderland
3 Gezondheid van volwassenen en ouderen in de regio Noord- en Oost-Gelderland resultaten van de monitor volwassenen en ouderen 12 13 Gezondheid is belangrijk! Mensen die zich gezond voelen kunnen beter
Nadere informatieEenzaamheid in Amsterdam
- Factsheet maart 2018 Dertien procent van de Amsterdammers van 19 jaar en ouder is ernstig eenzaam. Dat is meer dan in voorgaande jaren en ook meer dan landelijk. Eenzaamheid komt relatief vaak voor onder
Nadere informatieV O LW A S S E N E N
LICHAMELIJKE GEZONDHEID V O LW A S S E N E N Volwassenen 2009 2 Volwassenenonderzoek 2009 Om inzicht te krijgen in de van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland West in 2009 een schriftelijke
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Oldenzaal
Kernboodschappen Gezondheid Oldenzaal De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Oldenzaal epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Oldenzaal en de factoren die hierop
Nadere informatieOuderenmonitor
Impressie van de Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Oirschot Presentatie Gemeenteraad 10 oktober 2017 Volwassenen- en Ouderenmonitor Monitors in 21 gemeenten Zuidoost-Brabant Steekproef van 19 t/m
Nadere informatieStadsdeelprofielen Den Haag 2017
Stadsdeelprofielen 17 April 18 Stadsdeelprofielen 17 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Loosduinen 5 Escamp 13 Segbroek Scheveningen 28 Centrum 36 Laak 44 Haagse Hout 51 Leidscheveen-Ypenburg 58 Tabel 1: Gezondheidsindicatoren
Nadere informatieSamenvatting Losser. 2 van 5 Twentse Gezondheids Verkenning Losser. Versie 1, oktober 2013
Samenvatting Losser Versie 1, oktober 2013 Lage SES, bevolkingskrimp en vergrijzing punt van aandacht in Losser In de gemeente Losser wonen 22.552 mensen; 11.324 mannen en 11.228 vrouwen. Als we de verschillende
Nadere informatieFit en Gezond in Overijssel 2016
Fit en Gezond in Overijssel 2016 Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen 2016 Provinciale resultaten sport en bewegen Colofon Fit en Gezond in Overijssel Provinciale resultaten sport en bewegen uit de
Nadere informatieNieuw-West gezond en wel?
Factsheet Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2012 Nieuw-West gezond en wel? Twee derde van de inwoners van Nieuw-West heeft een positief oordeel over de eigen gezondheid, zo blijkt uit de gegevens van de Amsterdamse
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Twenterand
Kernboodschappen Gezondheid Twenterand De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Twenterand epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Twenterand en de factoren die hierop
Nadere informatieTOOLKIT Bekend maakt Bemind
TOOLKIT Bekend maakt Bemind 6. Migrantenouderen in cijfers Aantal migrantenouderen in Nederland Bron: (CBS-Statline, dec. 2016) Aantal AOW-gerechtigden in Nederland 3.059.000 Waarvan van migrantenafkomst
Nadere informatie23 65-plussers in de regio Gelre-IJssel. Resultaten van de ouderenmonitor 2010
23 65-plussers in de regio Gelre-IJssel Resultaten van de ouderenmonitor 2010 2011 Het gaat over het algemeen goed met onze 65-plussers. Zij voelen zich beter dan vijf jaar geleden en de deelname aan sportieve
Nadere informatieOnderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend
VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 22 december 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00987 Onderwerp: Raadsmededeling over: Aanpak Eenzaamheid in Teylingen - Besluitvormend Beknopte samenvatting: In de raad van
Nadere informatieEenzaamheid. Naar een andere aanpak. Jeannette Rijks. 2011 Jeannette Rijks. Ambachtenstraat 13 4731RE Oudenbosch 0165 316626
Eenzaamheid Naar een andere aanpak Jeannette Rijks Ambachtenstraat 13 4731RE Oudenbosch 0165 316626 Eenzaamheid, sociaal isolement, alleen zijn Een probleem? De maatschappij maakt zich zorgen om eenzaamheid.
Nadere informatieWijkscan Enschede Zuid-West. November 2013
Wijkscan Enschede Zuid-West November 2013 Gezond ouder worden in Enschede Zuid-West Wijkscan Enschede Zuid-West Van het gebied Enschede Zuid-West is een wijkscan gemaakt. In deze brochure vindt u de opvallendste
Nadere informatieV O LW A S S E N E N
PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID V O LW A S S E N E N Volwassenen 2009 3 Volwassenenonderzoek 2009 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland West in 2009
Nadere informatie[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid
[Checklist] voor activiteiten die zich richten op eenzaamheid Het bevorderen van zelfredzaamheid en volwaardig meedoen in de stad zijn de hoofddoelen van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Elke
Nadere informatieZorg na de diagnose. Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg
Zorg na de diagnose Emete Solmaz, specialist ouderengeneeskunde, Royaal Thuis Brian Sinnema, casemanager dementie, HWW Zorg Disclosure belangen sprekers Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieKernboodschappen Gezondheid Haaksbergen
Kernboodschappen Gezondheid Haaksbergen De GGD Twente verzamelt in opdracht van de gemeente Haaksbergen epidemiologische gegevens over de gezondheid van de bevolking in Haaksbergen en de factoren die hierop
Nadere informatieSociale omgeving. Infokaart Volwassenen Brabant en Zeeland Enquête 19- t/m 64- jarigen 2005
Infokaart Volwassenen Brabant en Zeeland Enquête - t/m 64- jarigen 2005 Waar gaat deze infokaart over? De 'sociale omgeving' is een verzamelnaam voor de deelname, betrokkenheid en binding van mensen met
Nadere informatieEen handreiking voor vrijwilligers
Waarschijnlijk overkomt het u wel eens dat u vermoedt dat een oudere eenzaam is. Eenzaamheid is lastig te herkennen en niet altijd makkelijk te bespreken. Deze brochure legt in vogelvlucht uit wat eenzaamheid
Nadere informatieTrends in Mantelzorg. November Trends in Mantelzorg
Een onderzoek naar de ontwikkeling in omvang, kenmerken en ervaren belasting van mantelzorgers in Limburg tussen 2008/2009, 2012 en 2016. November 2018 www.ggdlimburgnoord.nl www.ggdzl.nl AANLEIDING Mantelzorg
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Geldrop-Mierlo
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Geldrop-Mierlo Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Eersel
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Eersel Voorwoord Voor u ligt de rapportage van de Volwassenen- en Ouderenmonitor voor de gemeente Eersel. In deze rapportage kunt u de belangrijkste
Nadere informatieWijkgericht werken: doel of middel?
Wijkgericht werken: doel of middel? Pim Assendelft Hoogleraar Huisartsgeneeskunde Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde 13 juni 2017 Generalisme is ons specialisme Lichamelijke activiteit Overgewicht en obesitas
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid
Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en
Nadere informatieResultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor Waalre
Resultaten Volwassenen- en Ouderenmonitor 2016-2017 Waalre Voorwoord Een goede gezondheid van lichaam én geest vergroot de mogelijkheden van mensen om (langer) mee te doen in het maatschappelijke leven.
Nadere informatieVoorlopig tabellenboek Volwassenen- en seniorenenquête 2012 Flevoland
Voorlopig tabellenboek Volwassenen- en seniorenenquête 2012 Flevoland 1 Dit is een voorlopige uitgave. Na de zomer 2013 komen definitieve tabellen beschikbaar. Gezondheidsenquête: volwassenen en senioren
Nadere informatieDepressie en depressieve klachten
Depressie en depressieve klachten Volksziekte nummer één?! Volgens voorspellingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wordt depressie volksziekte nummer één. Bijna 20% van alle Nederlanders krijgt
Nadere informatieTien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak
Tien jaar kijken naar eenzaamheid Prevalentie, oorzaken, gevolgen en aanpak Erbij - Ledenbijeenkomst 30 maart 2017 Theo van Tilburg Sociologie Vrije Universiteit Amsterdam T.G.van.Tilburg@vu.nl 1 2 Zicht
Nadere informatieSociale samenhang in Groningen
Sociale samenhang in Groningen Goede contacten zijn belangrijk voor mensen. Het blijkt dat hoe meer sociale contacten mensen hebben, hoe beter ze hun leefsituatie ervaren (Boelhouwer 2013). Ook voelen
Nadere informatie