Eenzaamheid nader beschouwd. Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016

Transcriptie

1 Eenzaamheid nader beschouwd Informatiebijeenkomst Gouda 1 oktober 2016

2 Programma Deel 1 Deel 2 Kennismaking over en weer Signaleren Coalitie Erbij & Quiz Bespreekbaar maken Cijfers, oorzaken en gevolgen van eenzaamheid Vragen Pauze Afsluiting

3 Wie zitten er in de zaal? Geïnteresseerde inwoners Mantelzorgers Vrijwilligers Professionals Wie is Egi Pellemans

4 Kernleden Coalitie Erbij Daarnaast telt Coalitie Erbij meer dan dertig leden

5 Coalitie Erbij Coalitie Erbij voert campagne en vergroot het bewustzijn over eenzaamheid (o.a. Week tegen Eenzaamheid) Coalitie Erbij deelt en verspreidt nieuwe kennis, inzichten en oplossingen in eenzaamheidspreventie en bestrijding

6 Coalitie Erbij Coalitie Erbij initieert, stimuleert en ondersteunt onderzoek Coalitie Erbij stimuleert lokale samenwerking met voorlichtingsbijeenkomsten, best practices en handreikingen

7 Quiz Hoeveel inwoners in Gouda zijn, denkt u, sterk vereenzaamd? a) b) c) d) De gemeente Gouda heeft inwoners

8 Quiz Onderzoek van NIVEL toont aan dat de beoefening van een van de volgende sporten gevoelens van eenzaamheid kan doen verminderen. Welke denkt u? a) Dammen b) Voetballen c) Bridgen

9 Quiz Meer dan 35% van de Nederlandse bevolking voelt zich eenzaam. a) Ja b) Nee

10 Quiz Iemand die zich eenzaam voelt heeft altijd te weinig sociale contacten. a) Ja b) Nee

11 Quiz Vrouwen zijn vaker eenzaam dan mannen a) Ja b) Nee

12 Wat is eenzaamheid? Ik voel me dan onrustig, soms wanhopig, verdrietig en rot. Ik zou dan graag iets ondernemen maar alleen heb ik er de kracht niet voor, het gevoel van eenzaamheid slaat me lam. (Peter, 35) Die eenzaamheid, die leegte en dat gevoel van waardeloosheid, wens ik niemand toe. (Francisca, 22).

13 Wat is eenzaamheid? Het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit) van bepaalde sociale relaties. (Van Tilburg, De Jong Gierveld, 2007)

14 Soorten eenzaamheid Sociale eenzaamheid Het aantal betekenisvolle contacten dat iemand heeft met andere mensen is geringer dan gewenst. Emotionele eenzaamheid De kwaliteit van de gerealiseerde relaties blijft achter bij de wensen.

15 Wat is sociaal isolement? Het objectief vaststellen van een klein netwerk van sociale relaties. (Hortulanus et al., 2006)

16 Cijfers eenzaamheid 8 % is sterk eenzaam 30 % is matig eenzaam 62 % is niet eenzaam * Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu 2013

17 Cijfers eenzaamheid 7% van de autochtone Nederlanders, 11% van de Westerse allochtonen en 20% van de niet-westerse allochtoon voelt zich sterk eenzaam Gemiddeld voelt 8% van de mannen en 9% van de vrouwen zich sterk eenzaam (RIVM, 2013; TNS, 2013)

18 Cijfers eenzaamheid 20% van gescheiden mensen voelt zich sterk eenzaam, tegenover 5% samenwonenden/gehuwden Meer oudere mensen dan jongere voelen zich sterk eenzaam: jaar = 7% jaar = 7% jaar = 8% jaar = 10% jaar = 9% 85+ jaar = 14 % (RIVM, 2013; TNS, 2013)

19 Cijfers eenzaamheid Meer mensen met een lagere opleiding voelen zich eenzaam dan mensen met een hogere opleiding (RIVM, 2013; TNS, 2013)

20 Oorzaken eenzaamheid Wat kunnen volgens u oorzaken voor eenzaamheid zijn?

21 Oorzaken eenzaamheid Zo maakt mijn beperking het moeilijk om naar andere mensen of uitgaansgelegenheden toe te gaan omdat vervoer een probleem is. En als ik er wel kan komen, lukt het me ook slecht om mee te doen, omdat ik snel vermoeid ben. (Yvonne, 32) Toen ik naar de middelbare school ging, werd ik echt eenzaam. Al het vertrouwde was weg en ik moest weer opnieuw beginnen met een eigen weg te zoeken. Mijn oude vrienden en ik groeiden uit elkaar, we gingen onze eigen weg. (Simone, 17)

22 Oorzaken eenzaamheid Individuele oorzaken bijv. weinig zelfvertrouwen, sociale angst, onrealistische verwachtingen t.a.v. sociale relaties, beperking, stoornis Oorzaken die liggen in veranderingen in het sociale netwerk bijv. na echtscheiding, verhuizing, verlies partner, familie, vrienden

23 Oorzaken eenzaamheid Oorzaken voortkomend uit inrichting van de maatschappij bijv. individualisering, beeldvorming, opbouw en/of inrichting van wijk of buurt, verandering sociale verbanden en/of vrijwilligerswerk Oorzaken voortkomend uit moeilijke leefomstandigheden bijv. armoede, werkloosheid of gezinssituatie

24 Gevolgen eenzaamheid Ik kreeg een psychose en raakte in een isolement. (..) Er is niemand die jou aanspreekt en vraagt hoe het met je gaat. Alsof je er niet bent. Daardoor word je nog depressiever. (Henk, 65) ( )het gevoel van eenzaamheid slaat me lam. Ik blijf dan op de bank hangen of ga vroeg naar bed. Als ik slaap hoef ik me niet rot te voelen. Dat maakt de impact van eenzaamheid op mijn leven enorm. Vaak voel ik me net een kluizenaar. (Peter, 35)

25 Gevolgen eenzaamheid Kan leiden tot ongelukkige gevoelens Negatieve wereld- en zelfbeeld Grotere kans op verslaving en ontsporing Grotere kans op gezondheidsproblemen Gemiddeld een kortere levensverwachting Hogere maatschappelijke kosten

26 Risicogroepen Welke groepen van mensen lopen volgens u een verhoogd risico om eenzaam te worden?

27 Risicogroepen Niet alleen was degene weggevallen met wie ik een hechte relatie had en alles deelde, ook mijn sociaal netwerk brokkelde af. (Niki, 40) Op school werd ik enorm gepest. Daardoor voelde ik me eenzaam en alleen. (Francisca, 22)

28 Risicogroepen Chronisch zieken Gehandicapten (Niet-)Westers allochtoon Alleenstaanden Ouderen 75+ Mantelzorgers en ex-mantelzorgers Ex-vrijwilligers En nieuw: jongeren

29 Pauze

30 Er is geen hapklaar antwoord tegen eenzaamheid De oorzaak van de eenzaamheid is soms moeilijk te achterhalen Er is vaak sprake van multi-problematiek Mensen hebben vaak de moed opgegeven Soms is er geen match tussen probleem en oplossing

31 Signaleren Wat zijn volgens u signalen die op eenzaamheid zouden kunnen wijzen?

32 Signaleren In het eerste jaar na mijn studie heb ik meer wijn gedronken dan in mijn hele studententijd. (Niki, 40) Ik voelde me depressief, in de steek gelaten en was ook heel erg boos. Overdag ging het nog wel, ik zorgde ervoor dat ik iets gepland had, bijvoorbeeld een schoonmaakklus in huis. (Hanna, 50)

33 Signaleren Lichamelijke signalen Verslechterde zelfzorg Vermoeidheid Gebrek aan eetlust Psychische signalen Negatief zelfbeeld Boosheid en bitterheid Overmatig gebruik of verslaving

34 Signaleren Sociale signalen Weinig sociale contacten Claimgedrag Mensen op afstand houden Omgevingssignalen Verwaarloosd huis en/of tuin Gordijnen dicht Rommelig huis of juist heel netjes

35 Signaleren Let op! De genoemde signalen hoeven niet te betekenen dat de persoon zich eenzaam voelt. De signalen kunnen ook wijzen op andere problemen. Signaleren vraagt wel om handelen. Bespreek daarom uw vermoedens met de persoon of schakel hulp in

36 Bespreekbaar maken Via Facebook, in een besloten groep, praat ik over mijn gevoelens met mensen die in hetzelfde schuitje zitten. Dat doet zowel hen als mij goed. Het is een stapje in een lang proces naar verbetering. (Linda, 34)

37 Bespreekbaar maken Neem de tijd en zorg voor een vertrouwde omgeving. Wees een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig) Gebruik LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen) Laat je OMA thuis (Oplossingen, Meningen, Adviezen) Gebruik NIVEA (Niet Invullen Voor Een Ander)

38 Aandachtspunten bij de aanpak eenzaamheid Realistische verwachtingen Voorkomen is beter dan genezen Eenzaamheid uit de taboesfeer halen Goed signaleringsnetwerk Erop af/bemoeizorg Interventies op maat Lokale samenwerking

39 Nog vragen?

40 En wat gaat u nu doen? Hoe kunt u na vandaag een bijdrage leveren aan het oplossen van eenzaamheidsproblematiek?

41 Meer informatie