Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) Beschrijving

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) Beschrijving"

Linda Beckers
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) De EDIZ-plus vragenlijst meet de ervaren belasting (gevoelens van verplichting, problemen in combineren van taken, overschrijden van grenzen,

Aangemaakt op: 02-09-2016 Aangepast op: 08-11-2016 Gedownload op: 05-03-2017 Beschrijving Kenmerken Contact Beschrijving Werkwijze van het instrument De vragenlijst Ervaren Druk door Informele

1 Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) De EDIZ-plus vragenlijst meet de ervaren belasting (gevoelens van verplichting, problemen in combineren van taken, overschrijden van grenzen, gezondheid) van verschillende doelgroepen mantelzorgers. Aangemaakt op: Aangepast op: Gedownload op: Beschrijving Kenmerken Contact Beschrijving Werkwijze van het instrument De vragenlijst Ervaren Druk door Informele Zorg-plus (EDIZ-plus) bestaat uit 15 vragen, die door de mantelzorger zelf worden ingevuld. Dit duurt slechts vijf minuten. Aan elk antwoord wordt een score van 0 of 1 toegekend. In totaal kan de score dus variëren tussen de 0 en 15. Aan de hand daarvan kan worden afgelezen hoe zwaar de ervaren belasting van de mantelzorger is. Er worden 4 categorieën onderscheiden: Geen belasting: Score van 0; de mantelzorger ervaart nergens belasting. Gemiddeld 21% van de mantelzorgers bevindt zich in deze groep. Lichte belasting: Score van 1-3; dit heeft te maken met het verplichtende karakter van het verlenen van mantelzorg, doordat de zorgontvanger afhankelijk is van de hulp. Gemiddeld 33% van de mantelzorgers. Matige belasting: Score van 4-8; hier gaat het helpen ten koste van andere verplichtingen, bijvoorbeeld voor werk of gezin. Gemiddeld 27% van de mantelzorgers. Zware belasting: Score van 9-15; deze groep bezwijkt onder de druk en ondervindt daar schade van. Gemiddeld 19% van de mantelzorgers. Houd er rekening mee dat het gaat om een globale inschatting en dat er sprake is van een momentopname. Bij langdurige zorg kan de mantelzorger regelmatig de vragenlijst invullen. Hierdoor ontstaat zicht op de belasting op de langere termijn. Dit lange termijn overzicht is bruikbaar voor meerdere doelen. Zo kan de EDIZ-plus ook worden gebruikt bij tussentijdse interventies. Toelichting gebruik De vragenlijst is alleen op papier beschikbaar, maar kan indien gewenst eenvoudig zelf worden omgezet in een digitale vragenlijst. De vragenlijst kan in principe worden aangepast, maar verandering van de vragen betekent dat de uitslag niet meer klopt (de validering is gebaseerd op deze vragenlijst). Er is inmiddels ook een kortere internetvariant beschikbaar, op verzoek verkrijgbaar bij a.de.boer@scp.nl. Er zijn geen kosten verbonden aan het gebruik van de vragenlijst, en er is geen specifieke training of certificering voor nodig. Huidig gebruik De EDIZ-plus is toepasbaar in verschillende mantelzorgpopulaties en biedt daarnaast meer inzicht in de specifieke problemen die de hulpverleners ervaren. Bij een relatief lage belasting kan het voorleggen van het instrument van belang zijn om een verergering van de belasting te voorkomen. Ook biedt het bijvoorbeeld (huis)artsen en practici op het terrein van geriatrie en gerontologie de mogelijkheid om aan de hand van een paar vragen vast te stellen of de verzorger van hun patiënt de mantelzorg nog wel aankan. Daarnaast kan het instrument een eenvoudig hulpmiddel zijn in de fase van

2 vraagverheldering, voordat een aanvraag wordt ingediend, dan wel bij de daadwerkelijke indicatiestelling voor zorg die krachtens de AWBZ of via de Wmo wordt verstrekt. De EDIZ-plus wordt naast wetenschappelijk onderzoek ook gebruikt bij interventies, onder andere bij de POM-methodiek (voor meer informatie: Trimbos Instituut), de afdeling Geriatrie in het UMC Utrecht en de werkgroep Familiebegeleiding van de afdeling Geriatrie in het UMC Utrecht. Ontwikkelachtergrond Validatie Primaire bronnen De EDIZ-plus is ontwikkeld door Alice de Boer (i.s.m. Anne Margriet Pot) op basis van de EDIZ. De oorspronkelijke EDIZ-items zeggen weinig over de specifieke taakcombinatieproblemen die mantelzorgers kunnen ondervinden. Ook is op basis van de oorspronkelijke EDIZ-items de relatie met eventuele gezondheidsschade van de mantelzorger niet goed vast te stellen. De nieuwe schaal biedt inzicht in de specifieke problemen waarmee mantelzorgers te maken hebben als zij zich zwaar belast voelen of daar net onder zitten. Het instrument is gevalideerd door middel van een Mokken schaalanalyse (middelmatige schaalbaarheid H = 0,46; goede betrouwbaarheid Rho = 0,87) voor verschillende doelgroepen mantelzorgers (op basis van kenmerken van de mantelzorger en kenmerken van de hulpbehoevende). Daarnaast wordt een goede convergente validiteit gevonden met o.a. de gezondheidstoestand van de mantelzorger en een directe vraag naar de ervaren belasting van de mantelzorger (r = 0,70). Via de website van het Expertisecentrum Mantelzorg is de vragenlijst EDIZ-plus (incl. instructie) te downloaden. Indien gewenst is daar ook meer informatie te vinden over de oorspronkelijke EDIZ. Literatuur omtrent validatie: Boer, A. de, Oudijk, D., Timmermans, J., & Pot, A. M. (2012). Ervaren belasting door mantelzorg; constructie van de EDIZ-plus. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 43, Pot, A. M., Dyck, R. van, & Deeg, D. J. H. (1995). Ervaren druk door informele zorg; constructie van een schaal. Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie, 26, Verantwoording Deze beschrijving is opgesteld door Thijs van den Enden van de redactie van de Wat werkt studio en geverifieerd door Alice de Boer. Kenmerken Soort informatie Ik wil wat weten over... Probleem / situatie Investeringen/input Resultaten/productie/output Werkwijze/aanpak/proces Tevredenheid Effecten cliënt/klant Effecten maatschappij Betrokken actoren

3 Soort uitkomst Welk soort uitkomsten/gegevens wilt u dat het instrument oplevert? Kwantitatief / cijfers Kwantitatief / geldwaarde Kwalitatief / beschrijvend Combinatie kwalitatief en kwantitatief Uitvoering door Kan de gebruiker het zelf? Of is het nodig 'derden' in te schakelen? Zelf, met zelfstudie Zelf, met training Zelf, met begeleiding Met externe deskundigen Aanpasbaarheid Is het instrument op maat te maken? Zie ook onderdeel 'Toelichting gebruik'. Kosten gebruik Zijn er kosten voor bijv. een licentie, training of de inzet van externe deskundigen. Zie ook onderdeel 'Toelichting gebruik'. Eisen gebruiker Is een accreditatie/certificering/training nodig voor gebruik? Zie ook onderdeel 'Toelichting gebruik' Vorm instrument Welke verschijningsvorm heeft het instrument? Zie ook onderdeel 'Toelichting gebruik' Type onderzoek Welke onderzoekstechnieken/-benaderingen passen bij het instrument? Wel aanpasbaar Niet aanpasbaar Gratis Niet gratis Digitaal Niet digitaal Bureau-onderzoek / bronnenonderzoek Interview/gesprek Sessies/panels Vragenlijst Participerend onderzoek Thema Activiteiten dagelijks leven Arbeidsparticipatie / werk / arb.toeleiding Cliënt-/bewonersparticipatie Dagbesteding Eenzaamheid Financiën / schulden Geestelijke gezondheid Huiselijke relaties / huiselijk geweld Huisvesting / wonen Leefstijl Lichamelijke gezondheid Maatsch. participatie / vrijwilligerswerk Mantelzorg Opvoeding Justitie / criminaliteit / detentie / recidive Samenwerking Scholing / opleiding Seksueel geweld

4 Sociaal netwerk Verslaving Zelfredzaamheid Toepassing/meting bij Jeugd 0 11 Jeugd Volwassenen Ouderen Chronisch zieken Daklozen (Ex)gedetineerden Mantelzorgers Mensen met verstandelijke beperkingen Mensen met psychiatrische problematiek Mensen met lichamelijke beperkingen Mensen met verslavingsproblematiek Stakeholders Teams (wijkteam, regieteam, jeugdteams etc.) Uitvoerend professionals Wijkbewoners Vluchtelingen Vrijwilligers Geschikt voor Eerstelijnszorg Gehandicaptenzorg GGZ Jeugdhulp Kinderopvang Maatschappelijke Dienstverlening Maatschappelijke opvang / beschermd wonen Onderwijs Openbare gezondheidszorg en preventie Ouderenzorg Sociaal Werk (Lokaal Welzijn) Wonen Werk & inkomen / re-integratie Gevalideerd instrument Is dit instrument gevalideerd (meet het wat het beoogt te meten)? Doelgroepspecifiek instrument Is dit instrument gemaakt voor een of enkele specifieke doelgroepen?

5 Themaspecifiek instrument Is dit instrument gemaakt voor een of enkele specifieke thema's? Contact Prof. dr. ir. Alice de Boer, Sociaal en Cultureel Planbureau, Prof. dr. Anne Margriet Pot, Trimbos Instituut, of via de website van het Trimbos Instituut Over deze instrumentbeschrijving... Deze instrumentbeschrijving is met zorg door de redactie van de InstrumentWijzer opgesteld. Voor vragen of aanvullingen kunt u contact opnemen.

Vergelijkbare documenten

Deze vragenlijst meet sociaal welbevinden (functioneren in de maatschappij) op 8 verschillende gebieden. Aangemaakt op:

Sociaal Welbevinden Vragenlijst Deze vragenlijst meet sociaal welbevinden (functioneren in de maatschappij) op 8 verschillende gebieden. Aangemaakt op: 03-03-2017 Aangepast op: 03-03-2017 Gedownload op: