T-verbinding op halve houtdikte Dhr. P. Adriaenssens VTS Sint-Niklaas Klas:.. Naam leerling:
INHOUD 1 ORGANISATIE... 3 1.1 DE WERKBANK... 3 1.1.1 Doel... 3 1.2 DELEN... 3 1.3 PAREN VAN HOUT... 5 1.3.1 Algemeen... 5 1.3.2 Doel... 5 1.3.3 Paringstekens... 5 1.3.4 Stijlen... 5 1.3.5 Regels... 5 1.4 VERBINDINGEN... 6 1.4.1 Definitie... 6 1.4.2 Stijlen... 6 1.4.3 Regels... 7 1.4.4 Posten... 7 1.4.5 Dagkanten... 7 1.4.6 Schranken of afzakken... 7 1.4.7 Lijmen en opsluiten... 8 1.4.8 Binnenwerkse maten... 8 1.4.9 Buitenwerkse maten... 8 1.4.10 Vlakke vergaringen... 8 1.4.11 Dieptevergaringen... 8 2 REALISATIE: T-VERBINDING OP ½ HOUTDIKTE... 9 2.1 DOEL... 9 2.2 AFMETINGEN... 9 2.3 WERKGANG... 9 2.3.1 Het hout verdelen in stijl en regel... 9 2.3.2 Paren, stijl en regel... 9 2.3.3 Afschrijven...10 2.3.4 Uitwerken...11 3 OPVOLGING EN EVALUATIE...12 3.1 OPVOLGINGSFICHE VAN DE REALISATIE...12 3.2 EVALUATIE...13 3.2.1 Evaluatie van het project (productevaluatie door leerling)...13 3.2.2 Evaluatie van de vaardigheden (procesevaluatie door leerling en leerkracht)...13 3.2.3 Evaluatie van het eindresultaat van het project (productevaluatie door leerling en leerkracht)...14 3.2.4 Projectrapport...15 2
1 Organisatie 1.1 De werkbank 1.1.1 Doel - De werkbank is in feite een tafel waaraan alleen. uitgevoerd wordt. (zoals..) - De werkbank moet stevig zijn en uit een harde houtsoort vervaardigd zijn. Beuk of es 1.2 Delen Het BLAD is voorzien van een goot om De BANKSCHROEF dient om werkstukken.. Het ONDERSTEL bestaat uit en een.... en is soms ook voorzien van. om gereedschap op te bergen. 3
De AFMETINGEN (de lengte en breedte) zijn zeer verschillend. - De ideale hoogte bereken je zo: lengte van de persoon / 2 + 5 cm Vb. : 180 : 2 = 90 +5 = 95 cm. Het ONDERHOUD: Zuiver houden en niet beschadigen. De bankschroef regelmatig inoliën. Sla geen nagels in de werkbank, ze kunnen je werkstuk beschadigen. Wanneer je lijmt op je werkbank bescherm deze dan met een stuk karton of overschot van een plaat. Vragen 1- Noem 2 houtsoorten waaruit en werkbank kan gemaakt zijn... of. 2- Waarvoor dient de goot van een werkbank?.. 3- Wat doe je zeker niet met een werkbank? (2).. 4
1.3 Paren van hout 1.3.1 Algemeen Na het schaven van hout worden alle stukken voorzien van merktekens, paringstekens genaamd. Door de stukken te paren krijgen ze allemaal een bepaalde plaats. 1.3.2 Doel Elk stuk een plaats geven zodat het niet meer verwisseld kan worden. Om bij het werken met de stukken zoals afschrijven of boren geen vergissingen te begaan. 1.3.3 Paringstekens Met gekleurd potlood, duidelijk zichtbaar. Op de mooiste zijde van het stuk. De juiste paartekens gebruiken. De gebreken van hout trachten te verbergen. Paringsteken van de stijl( en regel) nooit op een verbinding Paringsteken bij de regels ongeveer in het midden. De dagkant moet de mooiste kant zijn. 1.3.4 Stijlen Stijlen zijn de verticale stukken aan de buitenkant van een constructie. 1.3.5 Regels Regels zijn de horizontale stukken in een constructie. Ze worden tussen de stijlen aangebracht. De punt van de driehoek (1) is de bovenregel. De basis van de driehoek (6) is de onderregel. Alle tussenliggende stukken zijn tussenregels. Alle stukken tegen elkaar leggen en een driehoek over alle stukken tekenen. Nummeren van boven naar onder toe. 5
1.4 Verbindingen 1.4.1 Definitie Een verbinding ook wel eens vergaring genoemd is samengesteld uit stijlen en regels en in vele gevallen ook posten. 1.4.2 Stijlen Zijn de verticale stukken aan de buitenzijde. Lopen meestal door tot de bovenkant van de vergaring. 6
1.4.3 Regels Worden tussen de stijlen aangebracht en liggen vaak horizontaal. 1.4.4 Posten Lopen evenwijdig met de stijlen maar worden tussen de regels aangebracht. 1.4.5 Dagkanten Dit zijn de vlakken van stijlen, regels en die naar elkaar gekeerd zijn. 1.4.6 Schranken of afzakken Door het krimpen van hout kan het zijn dat een verbinding die goed gemaakt is toch los komt te zitten. Het raamwerk kan hierdoor afzakken of schranken. 7
1.4.7 Lijmen en opsluiten Om de voorkomen dat een verbinding kan schranken kan men ze lijmen, schroeven of spieën. 1.4.8 Binnenwerkse maten Is de hoogte en breedte van binnenkant tot binnenkant gemeten. 1.4.9 Buitenwerkse maten Is de hoogte en breedte van buitenkant tot buitenkant gemeten. 1.4.10 Vlakke vergaringen Vergaringen waarvan de dagkanten smaller of gelijk zijn aan de voorvlakken van stijlen en regels. 1.4.11 Dieptevergaringen Worden zo genoemd als de dagkanten de breedte van de voorvlakken overtreft (vb koffers laden ). Opgelet: de verbindingen moeten aangepast zijn aan het werk. 8
2 Realisatie: T-verbinding op ½ houtdikte 2.1 Doel Op een eenvoudige en stevige manier 2 stukken samenbrengen in de vorm van een T 2.2 Afmetingen Stijl: 24 cm lang, 5,5 cm breed, 2,4 cm dik. Regel: 18 cm lang, 5,5 cm breed, 2,4 cm dik. 2.3 Werkgang 2.3.1 Het hout verdelen in stijl en regel Hier nemen we nog niet de exacte maten, we laten het stuk 1,5 cm groter. Verdelen van het afval 24 cm afval 18 cm 2.3.2 Paren, stijl en regel 9
2.3.3 Afschrijven stijl De eindlijnen afschrijven Het midden zoeken De regel gelijk leggen met de eindlijn. De overschot tot de volgende eindlijn verdelen. Een kort lijntje trekken en verlengen met de winkelhaak. Opnieuw de breedte van de regel op de stijl aanduiden. Overhalen met de winkelhaak op de voorkant (gepaarde zijde en dagkanten). Het midden op de zijkanten aftekenen met een kruishout. Je kan de kruishoutlijn controleren door het stuk om te draaien en te kijken of de kruishoutlijnen samenvallen. Regel De regel wordt alleen aan de gepaarde zijde en de zijkanten afgeschreven (zie tekening) 10
2.3.4 Uitwerken Inzagen doe je langs de gepaarde zijde tot op de kruishoutlijn. Uitkappen tot de kruishoutlijn met een beitel van +/- 30 mm. Na het uitwerken kan je het werkstuk zuiver schuren en op maat brengen. Opgelet Nooit tot het einde van het stuk wegsteken, er zouden wel eens splinters langs achter kunnen afbreken. Steek tot in het midden en draai daarna je stuk om zoals op de onderste afbeelding. Scherpe kanten wegnemen om splinters te voorkomen. Bij de samenstelling van de verbinding legt men het stuk vlak op de werkbank en slaat de stukken met behulp van een houten hamer in elkaar. Om beschadigingen te voorkomen gebruiken we een vlak stukje hout waar we op slaan. Als de verbinding in elkaar zit controleren we met een winkelhaak. Zuiver schuren. 11
3 Opvolging en evaluatie 3.1 OPVOLGINGSFICHE VAN DE REALISATIE dag datum uren verrichte taak opmerking Week 1 Week 2 Week 3 12
3.2 EVALUATIE 3.2.1 Evaluatie van het project (productevaluatie door leerling) Nr. Onderdeel Zeer goed Goed Voldoende Onvoldoende 1 Afschrijven van het project 2 Inzagen 3 Uitsteken 4 Zuiver maken 5 Naam opschrijven 3.2.2 Evaluatie van de vaardigheden (procesevaluatie door leerling en leerkracht) Plaats een kruisje als de bewering klopt! Omschrijving Leerling Leerkracht De oefening was gemakkelijk. Ik heb geen bijkomende uitleg moeten vragen. De oefening was niet zo gemakkelijk. Ik heb een beetje bijkomende uitleg moeten vragen. De oefening was moeilijk. Ik heb veel bijkomende uitleg gevraagd. De oefening verliep vlot. Ik heb geen problemen gehad. De oefening verliep niet zo vlot. Ik heb hier en daar problemen gehad. De oefening verliep niet vlot. Ik heb veel problemen gehad. Ik heb de theorie onder de knie en begrijp alles aan de oefening. Ik heb de theorie een beetje onder de knie en begrijp ze fragmentarisch. Ik heb de theorie niet onder de knie. Ik begrijp niets van de basisbegrippen. Mijn proces was juist. Mijn werkvolgorde klopt en ben tot een goed eindresultaat gekomen. Mijn proces was niet juist. Mijn werkvolgorde klopte niet volledig maar heb deze opgelost. Mijn proces was niet juist. Mijn werkvolgorde klopte niet en kreeg geen goed eindresultaat. 13
3.2.3 Evaluatie van het eindresultaat van het project (productevaluatie door leerling en leerkracht) Plaats een kruisje als de bewering klopt! Mijn eindproduct is Leerling Leerkracht Omschrijving JA NEE JA NEE 1 Juist (volgens tekening). 2 Volledig. 3 Afgewerkt (opgeschuurd en ev. ingestreken). 4 Bruikbaar. Klaar om uitgevoerd/geplaatst te worden? 5 Bekomen volgens de juiste volgorde. 6 Enkel mijn eigen werk (alleen of hulp gekregen). 7 Gekenmerkt (naam, klas en schooljaar tussen 2 lijntjes). 8 Een individueel werk. 9 Een groepswerk. 10 Voor verbetering vatbaar? Omcirkel A. Mijn project is klaar om verkocht te worden en ik ben daar fier op. B. Mijn project is voldoende. Hier en daar zijn er wel verbeteringen mogelijk. C. Mijn project is niet klaar. Er zijn fouten en tekorten aan. D. Project was te moeilijk. Opdracht niet aangepast voor mij. Let op Deze proces- en productevaluatie is heel belangrijk. Vul liever deze vragen juist en correct in naar eer en geweten. Een slecht product hoeft niet te leiden tot een onvoldoende als je dit maar correct behandelt. Een juiste inschatting/attitude zal leiden naar een voldoende of hoger. De bedoeling is dat je bijleert. 14
3.2.4 Projectrapport Organisatie Max. In orde maken van de gereedschappen. Snijdende beitels. 5 Toets 10 Totaal 15 Realisatie Plaatsen van paringstekens: Juiste zijde, voldoende groot, niet op de verbinding, in de juiste kleur. 4 Afschrijven van het hout: plaatsen van eindlijnen, op de juiste plaats, duidelijke lijnen, correcte kruishoutlijnen en aanduiden van het overtollige hout. 10 Juist inzagen: juiste kant van de lijn, haaks, loodrecht, voldoende diep 8 Uitkappen van de uitsparingen: Recht, evenwijdig, haaks en voldoende diep. 8 Werkstukken zuiver maken: machineslag weg, geen dwarse schuurstrepen, zuiver kopshout, breken van de scherpe kanten. 10 Totaal 40 Punten lkr. & lln. Opmerking 15
Attitude Orde en netheid: op de werkbank, rond de werkbank en de netheid van het werkpak. 5 Zorg voor materiaal en gereedschap: gebruik van scherp gereedschap, zuinig omspringen met materialen, veilig opbergen v/h gereedschap (tegen beschadigingen). 10 Veiligheid: dragen van de werkkledij, wassen van de handen bij het beëindigen van de les. 10 Zelfstandigheid: zelf kunnen beslissen wanneer een project af is. 5 Vooropgestelde afwerking termijn 4 Totaal 35 Eindtotaal 89 geslaagd / niet geslaagd Eindopmerking Handtekening leraar Handtekening ouders / voogd 16