eigenschappen van effectieve ZZP ers Leven met meer passie en impact in één avond! 1. Wees proactief 2. Begin met het einde voor ogen 3. Belangrijke zaken eerst 4. Denk win-win 5. Eerst begrijpen, dan begrepen worden 6. Werk samen 7. Houd de zaag scherp
Inhoud 1. Over mijzelf 3 2. Inleiding 4 3. De 7 eigenschappen van effectieve ZZP ers 5 4. Persoonlijke workshops voor ZZP ers 11 5. Werkbladen 12 2
1. Over mijzelf In 1983 ben ik in dienst gekomen van een grote verzekeraar als medewerker binnendienst. In 1995 heb ik mijn diploma Assurantiebemiddeling B behaald en aan de slag gegaan als verzekeringsadviseur. In deze functie heb ik veel verkoopervaring opgedaan en in 2003 ben ik per toeval in het trainersvak gerold en vanaf dat moment heb ik mij verder ontwikkeld als trainer. Vanaf 2005 heb ik diverse opleidingen tot trainer en coach gevolgd. Een aantal jaren geleden kwam ik in aanraking met de werkwijze van Covey en ik was direct geboeid door zijn 7 eigenschappen. Ik ontdekte dat je op een eenvoudige manier je doelen kunt stellen en realiseren. Wat mij het meest aanspreekt is zijn visie dat ik zelf keuzes maak en mijn bewustwording rond de cirkel van invloed en betrokkenheid. Covey heeft mij daarna verder geïnspireerd in het maken van keuzes, zowel zakelijk als privé. Zo heb ik begin 2013 mijn dienstverband beëindigd en besloten om zelfstandig verder te gaan. Naast mijn werk als trainer ben ik, samen met mijn vrouw Erica, eigenaar van een dierenartsenpraktijk in Enschede. In mijn vrije tijd ben ik een fanatiek sporter. Ik loop 4 keer per week hard, ik rijd regelmatig op mijn ATB door de Twentse bossen en bezoek wekelijks de fitness. Wilt u meer weten? Kijk op www.teceo.nu Erwin Damhuis 3
2. De 7 eigenschappen van Stephen Covey. Het boek De 7 eigenschappen van effectief leiderschap van Stephen Covey gaat over de zeven gedragsregels of karaktereigenschappen die we zouden moeten ontwikkelen om succesvoller en gelukkiger te zijn. Zowel in ons privéleven als op ons werk. Covey heeft de zeven eigenschappen op een heel duidelijke manier onderverdeeld: De eerste drie eigenschappen zijn gericht op onze persoonlijke, individuele ontwikkeling. De eigenschappen vier tot en met zes gaan over het samenleven en samenwerken met andere mensen. Eigenschap zeven gaat over het ontwikkelen en onderhouden van de voorgaande zes eigenschappen. Deze onderverdeling is gebaseerd op de drie verschillende stadia die wij doormaken in onze persoonlijke ontwikkeling. Dit leerproces is te vergelijken met de ontwikkeling van een kind. Eerst zijn we als kind volledig afhankelijk van onze ouders. Dan komt er een periode dat we op eigen benen willen staan en streven naar onafhankelijkheid. Als we volwassen beginnen te worden, ontdekken we snel dat wederzijdse afhankelijkheid uiteindelijk tot het beste resultaat leidt. We hebben de samenwerking met anderen nodig om onze doelen te realiseren en om gelukkig te worden! 4
3. De 7 eigenschappen van effectieve ZZP ers. Ik heb de uitgangspunten van Stephen Covey vertaald naar een interactieve, inspirerende lezing voor ZZP ers. In de powersessie van vanavond ontdekt u de principes achter de 7 eigenschappen van effectiviteit. Eigenschap 1: Wees proactief. Waar gaat uw aandacht eigenlijk naar uit in het dagelijks leven? Maakt u zich vooral druk om het weer, het verkeer of wat uw concurrenten doen? Ergert u zich snel aan zaken waar u geen invloed op heeft? Of richt u uw aandacht vooral op uw eigen gedrag, uw eigen gedachten en uw eigen bedrijfsvoering? Kortom, bent u vooral reactief of vooral proactief? We hebben in ons dagelijkse leven allemaal te maken met personen en zaken die wel invloed op ons hebben, maar waar we geen controle over kunnen uitoefenen. We zouden dat kunnen tekenen als een cirkel waarbinnen wij ons bewegen, de cirkel van betrokkenheid. Binnen die cirkel ligt een tweede cirkel: de cirkel van invloed, zoals Covey die noemt. Deze cirkel staat voor de zaken waar we mee te maken hebben en waar we wel de baas over zijn. Bijvoorbeeld ons eigen gedrag en onze eigen gedachten. De eigenschap Wees proactief draait vooral om zelfkennis. Proactieve mensen realiseren zich dat ze in staat zijn om zelf hun reactie te kiezen op de dingen waarmee ze in het dagelijkse leven worden geconfronteerd. U kunt als ZZP er iedere dag afwachten wat er gaat gebeuren en daar dan zo goed mogelijk op reageren. Uw functioneren wordt dan bepaald door uw omgeving. U kunt er ook voor kiezen uw omgeving te beïnvloeden door proactief te handelen. 5
Doe bijvoorbeeld de 30-dagen test. Dit houdt in dat u één maand volledig uw aandacht richt op de zaken die u direct kunt beïnvloeden. Die zaken, waar uzelf helemaal de baas over bent en waar u proactief bij kunt handelen. Mijn stelling is dat u snel zult merken dat hierdoor uw cirkel van invloed gaat groeien. Eigenschap 2: Begin met het einde voor ogen. Wat zeggen mensen over u en uw bedrijf? Is dit ook hetgeen wat u graag wilt dat ze zeggen? Wat zou u willen dat u betekent in het leven van anderen? Wat is uw doel in het leven en wat vindt u daarbij belangrijk? Begin met het einde voor ogen betekent beginnen met een duidelijk beeld van uw einddoel. Het houdt in dat u weet waar u heengaat zodat u beter begrijpt waar u nu bent en ook altijd stappen kunt zetten in de juiste richting. Hoe wilt u eigenlijk dat uw klanten, collega s, gezinsleden en vrienden over u denken en spreken? En in hoeverre handelt en leeft u hier naar? Streeft u alleen dingen na die leiden tot materieel gewin of aanzien of zijn er ook nog andere belangrijkere dingen in uw leven? U kunt zo ook over uw bedrijf denken: wilt u de beste op een bepaald gebied zijn, de meest innovatieve of de klantvriendelijkste? Wat is uw persoonlijke en/of zakelijke missie en welke dingen zou u moeten doen of veranderen in uw levensstijl, gedrag en activiteiten om uw doel te bereiken? 6
Eigenschap 3: Belangrijke zaken eerst. Hoe gaat u met uw tijd om? Wordt u ook geleefd en rent u van het ene naar het andere? Gaat hetgeen wat er het minst toe doet vaak vóór hetgeen wat er het meeste toe doet? Veel mensen besteden tijd en aandacht aan allerlei urgente zaken en vergeten tijd en aandacht te schenken aan belangrijke zaken. Soms gunnen ze zich niet eens de tijd om na te denken of het überhaupt wel belangrijk is. Deze eigenschap draait vooral om wilskracht. Als wij immers weten dat we zelf kunnen bepalen waar we invloed op kunnen uitoefenen (eigenschap 1) en weten wat we belangrijk vinden in ons leven (eigenschap 2) kunnen we keuzes maken. Effectieve mensen besteden hun tijd vooral aan zaken die belangrijk zijn en niet, of nog niet, urgent. Ze laten zich niet leiden door de dagelijkse omstandigheden, maar plannen zelf hun leven. Hun agenda bepaalt niet wat de prioriteiten zijn, maar hun prioriteiten bepalen hun agenda! Plan belangrijke afspraken in uw agenda en maak daar tijd voor. Dat kunnen werkgerelateerde en persoonlijke activiteiten zijn. Neem tijd om over belangrijke beslissingen goed na te denken en laat uw leven niet leiden door allerlei urgente zaken die niet bijdragen aan uw doelstellingen. Bepaal bij dingen die u niet belangrijk vindt hoe ze opgelost kunnen worden. 7
Eigenschap 4: Denk in termen van win/win. Herkent u die situaties waarbij een relatie niet in evenwicht was? Waar u verliezer was, of juist winnaar? Wat was het lange termijn effect van deze relatie? Vaak zult u zich herinneren dat er in deze gevallen geen sprake is van duurzame samenwerking. Of uzelf of de ander heeft er een slecht gevoel aan overgehouden. Wederzijdse afhankelijkheid, echte samenwerking, wordt geboren als we niet denken in termen van concurrentie, maar van gezamenlijk winnen. Als er sprake is van wederzijdse afhankelijkheid waarbij beide partijen profijt hebben van de relatie dan zal er sprake zijn van een langdurige relatie. Het onderlinge vertrouwen moet groot zijn. Kijk eens kritisch naar uw relaties met cliënten, vrienden, gezinsleden en collega s. Is er in deze relaties sprake van wederkerigheid? Een wederzijds belang? 8
Eigenschap 5: Eerst begrijpen, dan begrepen worden. Veel misverstanden komen voort uit het feit dat we een ander niet goed begrepen hebben. Hoe vaak velt u een oordeel zonder dat u daar ook echt over nagedacht hebt? Hoe vaak reageert u zonder na te denken of u de ander goed begrepen heeft? Door echt naar elkaar te luisteren kunnen we elkaar ook werkelijk begrijpen, en worden we ook creatiever in het oplossen van gezamenlijke problemen. We onderscheiden verschillende niveaus van luisteren naar elkaar: U kunt luisteren naar de ander, maar negeren wat er gezegd wordt. U kunt doen alsof u luistert, door geluiden te maken zoals O ja. Hmmmm Jaja U kunt selectief luisteren, waarbij we alleen die dingen oppikken die we willen horen. U kunt aandachtig luisteren, zonder te evalueren, bijvoorbeeld aantekeningen maken tijdens een lezing. En u kunt empatisch luisteren. Luisteren met gevoel, waarbij je jezelf echt verplaatst in het standpunt van de ander. Het gaat er om de ander echt te begrijpen: de ultieme vorm van luisteren. Door gebrek aan tijd kan de aandacht voor hetgeen anderen zeggen beperkt worden. Al snel denken mensen dat ze de ander begrijpen of dat ze aan een half woord genoeg hebben om een adequate reactie te geven. De meeste conflicten met klanten en collega s ontstaan door misverstanden en onduidelijkheden. Het is dus belangrijk om te vragen hoe iets bedoeld wordt of wat de achterliggende gedachte is van een reactie. De LSD-techniek biedt hier uitkomst: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. 9
Eigenschap 6: Samenwerken. 1+1=18, ofwel het geheel is meer dan de som der delen. Stelt u zich eens een situatie voor, waarin u meer samenwerking zou willen zien, aan welke voorwaarden zou dan moeten worden voldaan? En in hoeverre kunt u daar invloed op uitoefenen? Het is belangrijk dat de onderlinge verschillen die er zijn worden gewaardeerd en dat er wederzijds respect is. Niemand is gelijk en iedereen heeft zijn of haar kwaliteiten en valkuilen. Het is zaak om die kwaliteiten te (h)erkennen en te respecteren. Hierdoor kunnen we alle talenten gebruiken om tot betere resultaten te komen. Kijkt u vooral eens naar de onderlinge verschillen binnen uw samenwerking of binnen uw gezin. Kunt u deze verschillen op waarde schatten? Besef hierbij dat mensen de wereld niet zien zoals hij is, maar zoals ze zelf zijn. Eigenschap 7: Houd de zaag scherp. Hoeveel tijd besteedt u aan uw gezondheid, persoonlijke ontwikkeling en aan nascholingen? Hoe zorgt u ervoor dat u voldoende tijd heeft om aan uw persoonlijke missie te werken? Deze eigenschap, houd de zaag scherp, draait om het ontwikkelen en onderhouden van de eerste zes eigenschappen. Doel is ons regelmatig op vier verschillende terreinen te vernieuwen: op lichamelijk, emotioneel, geestelijk en spiritueel terrein. Nascholing is daar één van! 10
4. Persoonlijke workshops en trainingen voor ZZP ers. Commerciële vaardigheden U wilt uw commerciële vaardigheden een impuls geven en de persoonlijke effectiviteit vergroten. U wilt meer inzicht in uw persoonlijke optreden en uw persoonlijke commerciële stijl. U wilt de regie houden over het verkoopproces met de klant. Professioneel telefoongebruik Voor ondernemers en medewerkers die een efficiënte en klantgerichte afhandeling van het telefoonverkeer belangrijk vinden. Telefonisch acquisitie Voor iedereen die op een succesvolle wijze de klant wil benaderen en zijn/haar verkoopresultaten wil verbeteren. Timemanagement (Covey) Hebt u ook het gevoel dat u nooit tijd genoeg hebt? Hebt u het gevoel dat u het niet goed genoeg kunt doen? Hoe effectief werkt u? En hoe efficiënt? En hoe zit dat met plannen van werkzaamheden? U leert de uitgangspunten van timemanagement. Hoe werkzaamheden te plannen en te ordenen. U leert prioriteiten stellen en op zowel korte als op lange termijn plannen. U leert bijvoorbeeld uw agenda beheren en hierin uw taken te plannen. Daarnaast formuleert u voor u zelf een actieplan. Verkopen vanuit de klant bezien Uw klant is een mens, niets meer, niets minder. Het is geen geconditioneerd dier of een robot, er zitten geen chips in. Nee, gewoon een mens, zoals u en ik, een levend wezen, met karakter, van vlees en bloed. Ze functioneren veelal in een afhankelijkheidsrelatie. Wat weten we eigenlijk van mensen? Eigenlijk niet zoveel. Wel weten we dat het gedrag regelmatig erg onvoorspelbaar is. Mensen eten, kopen kleding en hebben behoefte aan veiligheid, succes, status en erkenning en ja, deze mensen zijn ook uw klanten. Raadpleeg voor verdere workshops en trainingen www.teceo.nu 11
Werkblad 1: Visie op de onderneming; wat ben ik? ZZP er Ondernemer IK Manager van mijzelf Mens Toelichting. Ieder mens heeft diverse rollen die hij vervult, zowel privérollen (partner, vriend, ouder) als zakelijke rollen. Op dit werkblad staan een aantal zakelijke rollen die u als ZZP er vervult. Hoe geeft u invulling aan elke rol? Toets voor u zelf hoeveel tijd u steekt in elke rol en of de balans tussen de rollen goed is als u kijkt naar waar uw onderneming om vraagt. Bekijk daarbij ook of u uw handelen in elke rol aan dezelfde waarden toetst. Want u kunt niet in de ene situatie van uw leven andere waarden en principes hanteren dan in de andere. U bent dan niet congruent. 12
Werkblad 2: Kenmerken van excellentie Visie op mijn vak en op mijzelf als... Kenmerken van succes? De essentiële eigenschappen. 1. 1. A. IK ZZP er 2. 2. B. 3. 3. C. 1. 1. A. Ondernemer 2. 2. B. 3. 3. C. 1. 1. A. Manager van mijzelf 2. 2. B. 3. 3. C. 1. 1. A. Mens 2. 2. B. 3. 3. C. Toelichting. Beschrijf in het verlengde van de ambitie die u heeft geformuleerd voor uzelf en uw onderneming, hoe succes er uit ziet en welke van de 7 eigenschappen belangrijk zijn om dat te bereiken. Tenslotte kunt u dit concretiseren door te noteren welke acties u wilt nemen om het beoogde succes te bereiken. Waar het bij werkblad 1 gaat om de huidige situaties, gaat het bij werkblad 2 om de gewenste situatie. 13
Werkblad 3: Wat wil ik bereiken? 1. Wat wil ik bereiken? Wat is mijn missie? 2. 3. 1. Wat zijn mijn doelen? 2. 3. 1. Wat is mijn passie? 2. 3. Wat zijn mijn doelen voor 2014? 1. 4. 2. 5. 3. 6. Toelichting. Een missie is datgene waar u voor staat. In een missie staan de waarden waaraan uw handelingen getoetst worden, ongeacht uw rol. Tijdens deze bijeenkomst heeft u een begin gemaakt met het formuleren van uw waarden. Toets nu of uw missie, dromen, passie en doelen in lijn liggen met datgene wat u aan acties op werkblad 2 heeft beschreven. 14
Werkblad 4: Visie op belemmeringen; wat doe ik? Hoe bereik ik dit? Missie Wat is er nodig en wat heb ik al bereikt? 1. 1. 2. 2. 3. 3. Wat is er nog nodig en wat belemmert mij hierin? 4. 4. 5. 5. 1. 1. Dromen 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 1. 1. Passie 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. 1. 1. Doelen korte termijn 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. Toelichting. Wat heeft u al in huis en wat is er nog nodig om uw ambitie te realiseren? Die vraag staat centraal op dit werkblad. Beschrijf wat u belemmert, ga op zoek naar de oorzaak en onderneem acties om de belemmeringen te elimineren. Met andere woorden: trek het naar uw cirkel van invloed en ook hier geldt: dit kunt u zowel voor uw onderneming doen als privé. 15
Werkblad 5: Visie op belemmeringen; wie ben ik? 1. Wie ben ik eigenlijk? Wat verwacht ik van mezelf? 2. 3. 4. 5. 1. Wat zijn mijn overtuigingen? 2. 3. 4. 5. 1. Wat zijn mijn persoonlijke belemmeringen? 2. 3. 4. 5. Toelichting. De oorzaak van veel belemmeringen ligt vaak in het eigen denken. Met behulp van dit wekblad kunt u inzicht krijgen in persoonlijke overtuigingen en belemmeringen. Voorbeeld: als mijn overtuiging is dat commercie en vakkundig handelen niet samen gaan, dan zal één van de twee ondergeschikt zijn. Achterhaal wat u van uzelf verwacht, wat uw overtuigingen en andere persoonlijke belemmeringen zijn en herkader* die (met behulp van anderen). Oftewel, klopt het wel wat u denkt? *herkaderen: bij herkaderen verandert u de wijze waarop u tegen een gebeurtenis aankijkt, door deze innerlijk qua betekenis te veranderen of door de gebeurtenis in een nieuwe context te plaatsen. 16
Werkblad 6: Visie op grootste belemmering; angst! Wie ben ik eigenlijk? 1. 2. 3. Wat zijn mijn angsten? 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Toelichting. Vaak zijn grote belemmeringen gebaseerd op angst. Hoe komt het dat u niet handelt in lijn met uw persoonlijke missie en doelstellingen? Welke angsten heeft u en waar komen ze vandaan? Zijn het rationele gedachten of komen ze voort uit eerdere ervaringen? Als ze uit eerdere ervaringen komen, geldt in het hier en nu nog steeds dat het u winst oplevert door iets (niet) te doen wat in het verleden succesvol handelen was? Met andere woorden: klopt de gedachte voor de angst of is het een irrationele gedachte die doorbroken kan worden? Toets ook bij anderen of uw handelen inderdaad het effect heeft waar u bang voor bent. 17
Werkblad 7: Centrum persoonlijk leiderschap Centrum Zekerheid Sturing Wijsheid Kracht 1. 2. 3. Toelichting. U heeft bij de vorige werkbladen al nagedacht over uw waarden. Dit vormt het uitgangspunt om het persoonlijk statuut te schrijven (zie werkblad 9). In het centrum van ons bestaan vinden we zekerheid, sturing, wijsheid en kracht voor ons leven. Het centrum wordt altijd gevormd door uw belangrijkste waarden en principes. Voorbeelden van centra zijn: werk, gezin, partner, geld, bezit, genot, vriendschap, etc. Welke zekerheden, sturing, wijsheden en kracht leveren deze centra u? Zekerheid vertegenwoordigt waardigheid, identiteit, zelfrespect, fundamentele kracht of juist het ontbreken hiervan. Sturing is het punt van waaruit u richting geeft aan uw leven. Aan de hand van uw referentiekader laat u uw principes gelden om beslissingen te nemen. Wijsheid geeft het leven perspectief en bepaalt uw gevoel voor (meer) evenwicht. Wijsheid is oordeel, onderscheidingsvermogen en begrip. Kracht is het vermogen om iets te verwezenlijken. Het is de energie om keuzes te maken en beslissingen te nemen. Deze vier factoren zijn onderling afhankelijk. Zekerheid en koersvaste sturing verschaffen u wijsheid en wijsheid is de vonk voor kracht. Benoem de belangrijkste drie centra in uw leven. Door het invullen van dit werkblad kan het zijn dat u tot het inzicht komt dat een bepaald centrum niet effectief is omdat u zich laat beïnvloeden door factoren die buiten u liggen. Indien u een centrum kiest dat gebaseerd is op principes zal uw proactiviteit groeien. 18
Werkblad 8: Persoonlijke acties; beter, leuker, mooier. Mijn statuut 1. Mijzelf 2. Partner 3. Gezin 4. Werk 5. Context Missie Doelen/ Resultaat Acties op KT en LT Toelichting. Naast uw zakelijke rollen heeft u ook persoonlijke rollen. In dit werkblad staan de verschillende rollen die u kunt vervullen naast elkaar. Geef per rol aan wat uw missie, doelen/resultaten zijn en welke korte en lange termijn acties daarbij horen. 19
Werkblad 9: Persoonlijk statuut; mijn credo. 1. Wat wil ik zijn (persoonlijkheid)? 2. Wat wil ik doen (bijdragen en prestaties)? 3. Wat zijn mijn waarden? 4. Welke principes horen hierbij? 5. Mijn persoonlijk statuut luidt: Toelichting. Eén van de meest effectieve manieren om te beginnen met het einde voor ogen is een persoonlijk statuut te schrijven. Dit statuut is bedoeld om vast te leggen wie u wilt zijn en wat u wilt doen. Het spreekt zich uit over de waarden die bij u horen. Op dit werkblad kunt u alles samenvatten wat uw reflecties tot nu toe hebben opgeleverd. Het eindresultaat is uw persoonlijk statuut. 20
NIET URGENT URGENT eigenschappen van effectieve ZZP ers Werkblad 10: Persoonlijk management. ONBELANGRIJK BELANGRIJK Toelichting. Omdat u weet waar u voor staat en wat u wilt bereiken, kunt u bepalen wat belangrijk is in uw leven. Dit kan helpen om uzelf (en uw tijd) te managen. De oefening met de vaas en de ballen maakte tijdens de sessie al duidelijk hoe belangrijk het is om eerst tijd in te ruimen voor datgene wat voor u het belangrijkste is. Vaak is echter wat belangrijk is, niet urgent. Plan de zaken (waaronder het leven naar uw persoonlijk statuut) daarom in. Wat niet urgent en niet belangrijk is, gooit u weg. Urgente en belangrijke zaken doet u direct en het overige plant u in. One hand cannot applaud alone. Bij het formuleren en uitvoeren van (persoonlijke) doelen heeft u vaak anderen nodig. Nadat u een overwinning op uzelf hebt geboekt, kunt u een overwinning boeken op uw omgeving. Veel succes met het nog verder vergroten van uw effectiviteit! Met vriendelijke groet, Erwin Damhuis TéCéO training coaching ontwikkeling Hengelosestraat 290 7621 AM ENSCHEDE E: info@teceo.nu T: 06-44 50 63 43 I : www.teceo.nu 21
TéCéO Training Coaching Ontwikkeling Hengelosestraat 290 7521 AM ENSCHEDE Telefoon: 06-44 50 63 43 Inschrijving Kamer van Koophandel onder nummer 53237552. Rabobank Enschede IBAN: NL42RABO0169121224 Op al onze diensten zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing, gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel op 10 oktober 2011, onder nummer 53237552. Op verzoek sturen wij u een exemplaar toe. U kunt ook een exemplaar downloaden van de website. Internet: www.teceo.nu E-mail: info@teceo.nu 22