Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 rand 1-3 jaar ZO VEEL MOGELIJK BUITEN aaft nijn een diepe kuil nijn is er moe van geworden! Illustraties Dick Bruna copyright Mercis bv. 1953-2015 dag nijntje, tot de volgende keer! maandblad voor peuters - jaargang 26 - augustus 2015-4,45 - P-509549 Een heel boekje over de zomer Op vakantie met Muisje Meisje Niet elke kinderopvang heeft de mogelijkheid om veel buiten te zijn. Als je dagverblijf aan een park of bos grenst, is dat nu eenmaal makkelijker dan wanneer je met een groep kinderen midden in de stad zit. Gelukkig hebben steeds meer crèches aandacht voor de buitenruimte, want buiten spelen levert een heleboel positieve extra s op voor de ontwikkeling van kinderen. De verhaaltjes in PIPPO gaan deze maand over de prettige kanten van de zomer en dus ook van het buiten zijn. Het allerleukste vinden peuters het als activiteiten die normaal gezien binnen gebeuren, zoals slapen en eten, nu ook eens buiten kunnen. Profiteer van dat enthousiasme en laat ze eens een middagslaapje doen in de tuin, net zoals Beertje Bruin dat doet op bladzijde 4. Ik wens jullie veel pedagogisch lees- en speelplezier met deze Speel- & Leerbrief! Marja Baeten redactie PIPPO Jade bekijkt babyplaatjes in PIPPO, want binnenkort wordt ze grote zus! LEESTIP In het midden van PIPPO lees je een aantal praktische tips om samen met de kinderen met zand en met water te spelen. Maar ook om mozaïeken te maken met steentjes, schelpen en takjes! Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar De Speel- en Leerbrief verwijst regelmatig naar het Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar. Dit boek is een naslagwerk en inspiratiebron voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 1
Aapje Pippo heeft een idee! een idee! Vragen bij het fotoverhaaltje Op de eerste bladzijde van het fotoverhaaltje van aapje Pippo zie je een bergje zand. De vraag is: wat gaat aapje Pippo daarmee doen? Vraag het aan de kinderen, zonder dat je de volgende bladzijde al laat zien. Laat de kinderen vertellen over wat zij met dat zand zouden doen. Pas daarna laat je zien wat aapje Pippo ermee deed. Hoe vinden de kinderen zijn kasteel? Wijs de steentjes en de schelpen aan. Weten de kinderen wat het zijn? Hebben ze die ook wel eens gevoeld en gevonden? Bouwden de kinderen ooit zelf een zandkasteel? Hoe zag dat eruit? De meerwaarde van buiten spelen Buiten spelen is niet alleen belangrijk omdat de meeste kinderen het leuk vinden, maar ook omdat het heel gezond is (frisse lucht en beweging). Buiten komen kinderen planten en dieren tegen. Ze leren ervan te genieten maar er ook zorg voor te dragen. Door verantwoordelijkheid te krijgen voor een stukje tuin of de dieren, ontwikkelen de kinderen zelfvertrouwen en zelfstandigheid en zullen ze trots zijn op hun eigen kunnen. Ook de creativiteit en fantasie worden gestimuleerd door het spelen in de natuur, kinderen hebben zelf een grote inbreng op het spel en het speelmateriaal. Een takje wordt een toverstaf, maar van grote takken kun je een hut bouwen of een piratenboot. Activiteit - Figuurtjes maken van wat je vindt Peuters zijn heel goede speurneuzen en schatgravers. Met hun ogen dichter bij de grond zien ze al snel steentjes, takjes en bloemetjes die ze mooi vinden en die ze daarom willen bewaren. Maak van lege eierdozen schatkistjes. Laat de kinderen hun schatten zelf in de verschillende kuiltjes sorteren. Zo n schatkist nodigt uit om iets met de gevonden materialen te doen. Je kunt er figuurtjes van leggen, zoals de steentjes-mevrouw op de foto. Kijk in PIPPO Plus ook naar nog meer voorbeelden van een vogeltje, een rups, een bootje en een mannetje. Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 2
Beertje Bruin slaapt buiten Omdat het zulk mooi weer is, doet Beertje Bruin zijn middagslaapje buiten. Dat is anders dan anders, en daarom duurt het even voordat slapen lukt. Maar ten slotte vallen hij én Mama Beer in slaap. Lees het verhaaltje van Beertje Bruin voor en zorg dat de kinderen die luisteren de illustraties goed kunnen zien. Anders lezen Als je het verhaaltje een tweede keer voorleest, kun je het anders lezen. Je leest op elke bladzijde de eerste zin. De tweede zin laat je door de kinderen zelf invullen. Na het lezen van de eerste zin vraag je aan de luisterende kinderen: En wat zegt Mama Beer? Laat de kinderen steeds zelf een antwoord bedenken. Als kinderen niet meteen iets kunnen bedenken, kun je ook zelf een voorbeeld geven om ze op ideeën te brengen. Op blz. 1 zegt Mama Beer bijvoorbeeld: Nu moet je je ogen dichtdoen. Of: Zal ik een slaapliedje zingen? afbeelding van: kinderopvang.org/blog/buitenslapen-baby-kinderopvang/ Achtergrond Buiten slapen Je zou misschien verwachten dat kinderen vaker buiten slapen in landen waar het warm is. Maar juist in Scandinavische landen is buiten slapen heel populair. Ook in Nederland en Vlaanderen zie je steeds vaker babyslaaphuisjes, ook bij de kinderopvang. De mensen die er ervaring mee hebben, noemen bijna altijd dezelfde argumenten: baby s slapen buiten langer en ook s nachts slapen ze binnen beter. De kinderen zijn minder vaak ziek en worden wakker met een beter humeur. Daar komen nog redenen bij als de gezonde buitenlucht en vitamine D. Bron: Kinderopvang.org Wil je meer weten? Kijk dan naar de volgende sites: * kinderopvang.org/blog/buitenslapen-baby-kinderopvang/ * kinderopvangdevrijbuiter.nl/ nw-23772-7-3526726/nieuws/buiten_ slapen_bij_de_kinderopvang.html Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 3
Activiteit Hutten bouwen Bij buiten spelen of buiten slapen horen ook beschutte plekjes. Vaak kun je zo n plekje maken met spullen die je al in huis hebt. Gebruik grote kartonnen dozen die je bij elke winkel voor huishoudelijke apparaten gratis kunt ophalen. Zet een parasol op en hang er met wasknijpers handdoeken of andere doeken aan. Hang een kleed of een laken over een tafeltje heen. Je kunt ook een doek of een kleed over een boomtak hangen. Of je spant een draad waar je een kleed overheen hangt als een tent. Buiten eten Buiten eten vinden kinderen leuker dan binnen eten en daarom eten ze buiten vaak ook beter. Afhankelijk van de grootte van de groep en de leeftijd van de kinderen maak je samen picknickhapjes. Je kunt vooraf ook zelf de hapjes maken (eventueel vraag je ouders om hulp). Met de kinderen richt je de picknickplek in: een kleed op de grond met matjes en kussens om op te zitten. Bij slecht weer kun je natuurlijk ook binnen picknicken. Eten op een kleed op de grond is overal bijzonder! Picknickhapjes Lekkere eetstokjes Ham- en wortelstokje Opgerolde ham Stukje wortel Roomkaas Meloen met kaas-stokje Bolletje meloen Geitenkaas Zoute stokjes Fruitstokje met chocolade Stukjes fruit Koekstokje met chocolade Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 4
Plaatjes en woordjes Activiteit Spel: inpakken en uitpakken Je hebt nodig: een koffer of een logeertas, spulletjes die kinderen mee zouden willen nemen als ze op vakantie gaan. Bekijk bladzijde 8 samen. Wijs elke afbeelding aan en zeg duidelijk het woord dat eronder staat. Afhankelijk van de leeftijd van de kinderen kun je ook het voorwerp aanwijzen en ze vragen wat het is. Bij het benoemen van voorwerpen is het goed om ook altijd het lidwoord erbij te zeggen ( het of de ). Vooral voor kinderen die tweetalig zijn, zijn lidwoorden vaak moeilijk, omdat ze in andere talen anders worden toegepast. Als alle voorwerpen op bladzijde 8 zijn benoemd: Ga je de voorwerpen terugzoeken op de grote illustratie op bladzijde 9. Vraag je de kinderen of zij wel eens een koffertje inpakken. Wanneer doen ze dat? Wat nemen ze mee in hun koffertje? Zo speel je het: 1. Spreid de vakantiespullen uit op een tafel, zodat ze goed te zien zijn. Benoem samen alle spullen die er liggen. Speel nu het spel Ik ga op vakantie en ik neem mee. Om de beurt mogen de kinderen, na het zeggen van dit zinnetje, een voorwerp op de tafel kiezen. Ze benoemen het en leggen het in de tas of koffer. Steeds als er een nieuw voorwerp in de tas of koffer is gedaan, benoem je samen alle voorwerpen die er al in zitten. Probeer om het in de juiste volgorde te doen. 2. Als de koffer of tas vol is, kun je nog een voelspel spelen. Leg een grote doek over de tas of koffer, zodat je de voorwerpen niet meer ziet. De kinderen gaan nu om de beurt hun eigen voorwerp weer uit de koffer of tas proberen te pakken, zonder dat ze de voorwerpen zien. In plaats van een doek over de koffer, kun je de kinderen ook een blinddoek voordoen, maar niet alle kinderen vinden dat prettig. Voor allemaal een heel fijne vakantie! Teksten: Marja Baeten. Adviezen voorlezen: Sardes. Speel- & Leerbrief AUGUSTUS 2015 Adviezen activiteiten baby s en dreumesen: Kjille Soeting. 5