Masterclass: Techniek in het VMBO en wat doen we er mee in het basisonderwijs? Contents Door wie?... 1 Inleiding.... 2 Workshops... 3 Samenvatting rapport In beeld bij het primair onderwijs Verbindend leren 2... 4 Wanneer: Dinsdag 11 november van 12:30 16:30 Waar: Blaloweg 1, 8041 AH Zwolle Voor wie? (aankomende) leerkrachten basisonderwijs. Interesse? Neem contact op met Teus Zandsteeg, tr.zandsteeg@windesheim.nl - 06 37233461. Voor deze masterclass is slechts een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Door wie? Bij deze masterclass is de pabo van Windeheim en VMBO TalentStad betrokken. Deze masterclass is een initiatief van TechnoDiscovery Zwolle. TechnoDiscovery Zwolle is een project van Tech Your Future. Wil je meer weten over dit project kijk dan op: http://www.techyourfuture.nl/nl/a- 208/technodiscovery TechYourFuture is het toonaangevende expertisecentrum voor hoogwaardig techniekonderwijs in midden en oost Nederland. TechYourFuture verbindt partners, ontwikkelt kennis, bedenkt oplossingen en geeft advies over wat wel werkt in W&T educatie. Het doel is dat meer jongeren kiezen voor Bèta. http://www.techyourfuture.nl/ 1
Inleiding. Uit onderzoek (zie bijlage) blijkt dat er in het basisonderwijs, bij ouders en in de media veel onjuiste, soms ronduit negatieve beelden bestaan over het vmbo. Het vmbo kan echter het begin zijn van een mooie loopbaan in de techniek. Via de mbo route kan talent voor techniek optimaal ontwikkeld worden. In andere rapporten wordt aangegeven dat Nederland afstevent op een tekort aan technisch opgeleide vakmensen. Aankomende) leerkrachten zullen daarom een juist beeld moet creëren over het vmbo. Dit is niet alleen van belang voor leerkrachten in groep 8. Het is zelfs een beetje vreemd dat de kennismaking met technisch vakmanschap ophoudt in de bouwhoek van groep 2 en pas weer enige aandacht krijgt in groep 8, als het al gebeurt.. Deze dag krijgen jullie een kijkje in de keuken van de technische opleidingen van het vmbo. Jullie gaan direct aan de slag met een aantal opdrachten die rechtstreeks uit het derde en vierde jaars programma van het vmbo komen. Uiteraard geheel volgens de regel van het O&O leren. Het vak bouwtechniek stopt vaak groep 2. Beetje jammer. O&O-leren als doel om actuele relevante vragen /problemen op te lossen m.b.v. kennis en inzicht O&O-leren als middel voor leeractiviteiten en het ontwikkelen van attitude en vaardigheden? 2
Workshops Workshop 1 (1,5 uur). Kennismaken met autotechniek onder leiding van René Kapers, docent autotechniek VMBO TalentStad. De uitdaging is om in de autowerkplaats naar eigen inzicht een auto weer op de weg te krijgen. Uit bovenstaande test opstelling valt af te leiden voor welke uitdaging je komt te staan. Workshop 2 (1,5 uur). Kennismaken met bouwtechniek onder leiding van Hugo Broersen, docent bouwtechniek VMBO TalentStad. De uitdaging is om in de bouwwerkplaats naar eigen inzicht een dak constructie te ontwerpen en te maken. 3
Samenvatting rapport In beeld bij het primair onderwijs Verbindend leren 2 In opdracht van de VO-raad en het project Verbindend leren [www.verbindendleren.nl] heeft Verhoef & Co, als vervolg op het imago/communicatieonderzoek in 2006 naar de beeldvorming van het vmbo en de invloed hiervan op de relatie met het bedrijfsleven, onderzoek gedaan naar de beeldvorming van het vmbo in het primair onderwijs (PO). Uit het onderzoek in 2006 kwam naar voren dat het primair onderwijs een substantiële bijdrage levert aan het beeld dat er heerst van het vmbo en de instandhouding ervan, doordat het een sterke invloed heeft op de schoolkeuze van kinderen. Dit onderzoek is het tweede onderzoek van drie opeenvolgende onderzoeken over de beeldvorming van het vmbo. Gekeken is welke rol en invloed de beeldvorming speelt op de daadwerkelijke samenwerking van het primair onderwijs met het vmbo in de eigen omgeving en op welke wijze hierop invloed kan worden uitgeoefend. Het hele keuzeproces voor het voortgezet onderwijs en de relatie met beeldvorming van het vmbo is in beeld gebracht door middel van een kwalitatief onderzoek. Bij diverse scholen verdeeld over het land zijn diepte-interviews gehouden met directeuren en leerkrachten van groep acht. De andere twee onderzoeken in deze reeks naar het imago van het vmbo gaan over de beeldvorming van het vmbo in de grote steden en over de rol van docenten in het voortgezet onderwijs bij de beeldvorming van het vmbo. Beeld van het vmbo Leerkrachten van het primair onderwijs hebben geen negatief beeld van het vmbo. Ze geven zelfs veel positieve aspecten van het vmbo aan, zoals de praktijkgerichtheid van de opleiding die past bij de leerstijl van de kinderen en de activiteiten waarmee veel vmbo-scholen de laatste jaren hebben gewerkt aan veiligheidsaspecten op hun school. Maar er zijn ook negatieve aspecten die door leerkrachten worden beschreven. Zoals de grootte van de scholen en het theoretisch gehalte van de eerste twee jaar. Een aantal factoren die volgens het PO invloed hebben op de beeldvorming van het vmbo zijn: De media. Het landelijke beeld dat door de media wordt neergezet van het vmbo wordt opgebouwd aan de hand van incidenten. Het negatieve beeld van het vmbo dat sommige ouders, kinderen en ook collega s hebben is hardnekkig. Het kost daarom veel moeite om in de loop van groep acht de beeldvorming positief te beïnvloeden. Het PO mist de positieve verhalen van het vmbo in de pers. Ook in de andere onderzoeken wordt de media als belangrijke factor aangewezen ten aanzien van het imago van het vmbo. Voor ouders, kinderen en leerkrachten zijn bepaalde factoren van belang bij het keuzeproces voor het VO: sfeer, in- en exterieur, afstand, bereikbaarheid, vriendjes en vriendinnetjes, schoolgrootte, zorg, wit versus zwart, sector en veiligheid. Het gemis aan praktijkgerichtheid in het vmbo. Vanuit het PO beschouwd omvat het onderwijsprogramma van de vmbo scholen in de eerste twee brugjaren meer theorie en minder 4
praktijk dan vroeger. Men vindt dit een slechte ontwikkeling waardoor veel praktijkgerichte kinderen niet goed tot hun recht komen. Dit beïnvloedt de beeldvorming van de docenten. Keuzeproces Tijdens de interviews was het hele keuzeproces naar het VO een rode draad in het gesprek. Dit levert informatie op over de beeldvorming van het vmbo en de samenwerking tussen het vmbo en het PO. Het keuzeproces voor het voortgezet onderwijs is op alle scholen in grote lijnen hetzelfde. Een tendens die scholen signaleren is de hoge betrokkenheid van veel ouders bij het gehele keuzeproces. Je mag concluderen dat scholen op diverse manieren met deze betrokkenheid omgaan. Het belangrijkste punt waarop scholen verschillen is het moment waarop ouders voor het eerst te horen krijgen welke niveaukeuze het primair onderwijs gaat adviseren. Dit varieert van eind groep zeven tot halverwege groep acht. Bijna alle scholen geven bewust een niveauadvies en geen schooladvies. Ze vinden het de verantwoordelijkheid van de ouders om een keuze voor een school te maken. Maar voor ouders en kinderen is de hele vmbo structuur zeer ondoorzichtig. Hierdoor is er behoefte aan onafhankelijke en duidelijke communicatiematerialen of -methoden over het VO. zowel voor ouders als voor kinderen. In dit onderzoek is een sterke behoefte vastgesteld van leerkrachten van het PO aan een goede samenwerking tussen het primair onderwijs en het VO. Voor zover dat nog niet bestaat is er behoefte een zogenaamde warme overdracht tussen de leerkracht groep acht en een vaste contactpersoon van het VO. Hoe verder? Zoals aangegeven zijn er naast dit onderzoek twee andere onderzoeken uitgevoerd met als doelstelling meer inzicht te krijgen in de beeldvorming van het vmbo en welke factoren en betrokkenen een rol spelen. Er zijn tussen deze drie onderzoeken duidelijke parallellen te trekken en bepaalde aanbevelingen liggen in elkaars verlengde en versterken elkaar. Een duidelijke aanbeveling naar aanleiding van alle drie onderzoeken is een brede promotiecampagne voor het vmbo. Het is nodig dat er meer aandacht komt voor positieve en genuanceerde verhalen over de scholen naast alle aandacht die er is voor de negatieve kanten en incidenten die zich voordoen op het vmbo. Het beïnvloeden van beelden bij diverse doelgroepen zoals bedrijven, ouders, kinderen, leerkrachten en directie van de basisschool, pers, politiek etc. vraagt om een brede benadering. Ontwikkel in het kader van de campagne een vmbo promopakket exclusief gericht op het PO met bijvoorbeeld een landelijke vmbo-dag en een regionale vmbo-voorlichter. Vanuit het vmbo is het tevens goed om voor zover dat nog niet gebeurt initiatief te nemen om PO leerkrachten twee tot vier keer per jaar bij hen op school uit te nodigen. Laat PO leerkrachten meedenken over een soepele overgang van de leerlingen van het PO naar het VO. Naar aanleiding van de resultaten uit dit onderzoek is tevens geadviseerd de website www.vmboverbindtrommel.nl aan te passen en te verbreden. Deze website is in 2008 speciaal ontwikkeld om het vmbo te ondersteunen bij hun communicatie en bij het aangaan en verbeteren van contacten 5
met het bedrijfsleven en instellingen. Ook het aangaan en ontwikkelen van contacten met het primair onderwijs kan vanuit een vernieuwde opzet van de website worden bereikt. http://www.vmbo-verbindtrommel.nl/aan_de_slag/in_beeld_bij_het_primair_onderwijs 6