ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR

ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR

ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR

Dit kopij werd afgesloten op 30 september 2012. Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk 2012 Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 B - 2800 Mechelen Tel.: 0800 94 571 Fax: 0800 17 529 www.kluwer.be E-mail: info@kluwer.be Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. D/2012/2664/314 ISBN 978 90 46 54103 6 BP/MILCOOR-PI12001

AUTEURSLIJST Geen betere leerschool dan het terrein: het geldt ook voor de milieuproblematiek. Daarom doet Kluwer voor deze uitgave een beroep op specialisten die door en door vertrouwd zijn met de taken van de milieucoördinator. Hun ervaring staat garant voor een professioneel advies in de materie. n Kaat Allaert Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Jeroen Beghin Adviesbureau ph 7 n Paul Biesemans Extern milieucoördinator en zaakvoerder van M-Tech n Geert Bogaert Gedelegeerd bestuurder van BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Peter De Bruyne Senior consultant bij M-Tech n Monika De Pauw Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Bjorn De Wilde Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Carl Degraeve Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Lies du Gardein Advocaat bij LDR en docent ruimtelijke ordening en milieurecht ben bij Het Perspectief n Erna Goossens Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Rudy Roelandts Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Ellen Thibo Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n An Van Herck Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Mieke Van Damme KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 5

AUTEURSLIJST Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Silke Van De Weghe Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Karine Vanderslycke Milieuconsulent bij BOVA ENVIRONMENTAL CONSULTING NV n Quirin Vyvey Senior consultant bij M-Tech 6 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

Auteurslijst HOOFDSTUK 1 HET STATUUT VAN DE MILIEUCOÖRDINATOR 1 1. Juridisch kader 1 1.1. Bedrijfsinterne milieuzorg 1 1.2. De milieucoördinator binnen de bedrijfsinterne milieuzorg 2 2. De milieucoördinator 2 2.1. Wie moet een milieucoördinator aanstellen? 2 2.2. Vereisten milieucoördinator 4 2.3. Erkenning en aanstelling 9 3. Decretale taken van de milieucoördinator 25 3.1. Beschrijving decretale taken 25 3.2. Invulling van de decretale taken 27 4. Aansprakelijkheid van de milieucoördinator 45 4.1. Strafrechtelijke aansprakelijkheid 46 4.2. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid 47 4.3. Verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid 48 4.4. Verzekering strafrechtelijke aansprakelijkheid 49 5. Beroepsvereniging van Vlaamse MilieuProfessionals (VMx) 50 V HOOFDSTUK 2 VERGUNNINGEN EN VOORWAARDEN 51 1. Aandachtspunten inzake vergunningen en voorwaarden 51 1.1. Praktijksituaties 51 1.2. Procedureaspecten 52 2. Starten met een bedrijf 52 2.1. Wanneer is een milieuvergunning nodig? 52 2.2. Een milieuvergunning of melding 52 2.3. Ingedeelde inrichtingen 53 2.4. Overzicht van de milieuvergunningsprocedures 54 2.5. De milieuvergunningsaanvraag 55 2.6. De milieuvergunningsprocedure 77 3. Een bedrijf in exploitatie dat iets wil veranderen 82 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 1

3.1. Controle vergunningstoestand 83 3.2. Melding derde klasse 83 3.3. Klasseverandering milieuvergunning 83 3.4. Mededeling kleine verandering 85 3.5. Overzicht procedures bij verandering exploitatie 87 4. Een ander bedrijf overnemen 89 5. Iets tijdelijk exploiteren 90 6. Een bedrijf dat vergunningsplichtig wordt door een wijziging van de wetgeving 91 6.1. Procedure bij de provincie 92 6.2. Procedure bij de gemeente 92 6.3. Gevolgen voor de exploitatie 92 7. Een bestaande vergunning gaat binnenkort vervallen 96 7.1. Algemeen 96 7.2. De vergunningstermijn van de oorspronkelijke vergunningen wordt (beperkt) hersteld 96 7.3. Aangepaste behandelingstermijnen 97 7.4. De exploitant mag verder exploiteren tot definitieve uitspraak over de hervergunningsaanvraag 97 8. Een vergunning op proef 97 9. Geen beslissing over de vergunningsaanvraag binnen de voorziene wettelijke termijn 103 10. Een (gedeeltelijke) weigering van de milieuvergunningsaanvraag 103 11. De verplichtingen bij een vergunning 111 11.1. De exploitatievoorwaarden 111 11.2. Algemene zorgplicht 111 11.3. Best beschikbare technieken 111 11.4. Bijkomende verplichting inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging 111 11.5. Melding van vernieling door brand of ontploffing 112 12. Niet akkoord met de opgelegde bijzondere voorwaarden 112 12.1. De overheid wil overgaan tot ambtshalve wijziging 112 12.2. De exploitant wil de (in het kader van een vergunningsbesluit) opgelegde bijzondere voorwaarden wijzigen 112 13. De vergunning is geschorst (volledig of gedeeltelijk) of opgeheven 115 Inhoud 2 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

14. De exploitatie voldoet niet aan bepaalde milieuvoorwaarden vermeld in VLAREM 2 116 15. Kan iedereen de milieuvergunning inkijken? 117 16. Het verband tussen de milieuvergunning en de stedenbouwkundige vergunning 118 16.1. Algemeen 118 16.2. Planning 118 16.3. Vergunningen 119 16.4. Het planologisch attest 121 16.5. Koppeling milieuvergunning stedenbouwkundige vergunning 122 17. Andere exploitatievergunningen 122 17.1. Captatie oppervlaktewater 123 17.2. Springstofvergunning 124 17.3. Andere vergunningen 124 HOOFDSTUK 3 ADMINISTRATIE, KEURINGEN EN METINGEN 127 1 CONTINUE VERPLICHTINGEN 129 1. Afvalstoffenregister 129 1.1. Wat 129 1.2. Door wie 129 1.3. Aan wie 129 1.4. Juridische grondslag 130 1.5. Hoe 130 2. Identificatieformulier afvalstoffen 133 2.1. Wat 133 2.2. Door wie 134 2.3. Aan wie 134 2.4. Juridische grondslag 134 2.5. Hoe 134 2.6. Grensoverschrijdende overbrengingen van afvalstoffen 137 2.7. Uitvoer van afvalstoffen 138 2.8. Gewestgrensoverschrijdende overbrengingen 138 3. Grondwaterregister voor exploitanten van grondwaterwinningen 138 3.1. Wat 138 3.2. Door wie 138 3.3. Aan wie 138 3.4. Juridische grondslag 139 3.5. Hoe 139 3.6. Grondwaterwinning klasse 1 140 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 3

3.7. Toepassingsgebied 140 4. Grondwaterregister voor grondwaterwinning inzake openbare watervoorziening 140 4.1. Wat 140 4.2. Door wie 141 4.3. Aan wie 141 4.4. Juridische grondslag 141 4.5. Hoe 141 5. Oplosmiddelenboekhouding 142 5.1. Wat 142 5.2. Door wie 142 5.3. Aan wie 142 5.4. Juridische grondslag 143 5.5. Hoe 143 6. Register gevaarlijke producten 145 6.1. Wat 145 6.2. Door wie 146 6.3. Aan wie 146 6.4. Juridische grondslag 146 6.5. Hoe 146 7. Milieuadministratie koelinstallaties 147 7.1. Wat 147 7.2. Door wie 147 7.3. Aan wie 148 7.4. Juridische grondslag 148 7.5. Hoe 148 2 VERPLICHTINGEN MET FREQUENTIE GELIJK AAN 1 JAAR 151 1. Oppervlaktewater: aangifte captatie (vóór 15 januari) 151 1.1. Wat 151 1.2. Door wie 151 1.3. Aan wie 151 1.4. Wanneer 151 1.5. Juridische grondslag 152 1.6. Hoe 152 2. Fost Plus: aangifte voor informatie- en terugnameplicht verpakkingsafval (vóór eind januari) 153 2.1. Wat 153 2.2. Door wie 153 2.3. Aan wie 154 2.4. Juridische grondslag 154 Inhoud 4 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

2.5. Hoe 154 3. Vóór 1 februari: CO 2 -emissiejaarrapport voor BKG-inrichtingen 159 3.1. Wat 159 3.2. Door wie 159 3.3. Aan wie 162 3.4. Wanneer 162 3.5. Juridische grondslag 162 3.6. Hoe 162 4. Aangifte bij Mestbank van andere meststoffen (vóór 15 februari) 165 4.1. Wat 165 4.2. Door wie 165 4.3. Aan wie 165 4.4. Juridische grondslag 165 4.5. Hoe 165 5. VAL-I-PAC: aangifte voor terugname- en informatieplicht verpakkingsafval (vóór eind februari) 166 5.1. Wat 166 5.2. Door wie 167 5.3. Aan wie 167 5.4. Juridische grondslag 167 5.5. Hoe 168 6. Jaarrapport geproduceerde, overgebrachte en ingevoerde afvalstoffen (vóór 15 maart) 172 6.1. Wat 172 6.2. Door wie 173 6.3. Aan wie 173 6.4. Juridische grondslag 173 6.5. Hoe 173 7. Grondwaterstatistiek (vóór 15 maart) 174 7.1. Wat 174 7.2. Door wie 174 7.3. Aan wie 174 7.4. Juridische grondslag 174 7.5. Hoe 175 8. Integraal milieujaarverslag (vóór 15 maart) 175 8.1. Wat 175 8.2. Door wie 175 8.3. Aan wie 176 8.4. Juridische grondslag 177 8.5. Hoe 177 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 5

9. Heffing afvalwater en grondwater (vóór 15 maart) 179 9.1. Wat 179 9.2. Door wie 180 9.3. Aan wie 186 9.4. Juridische grondslag 186 9.5. Hoe 187 9.6. Opmerkingen 198 10. IVC-verwerkingsattesten voor terugname- en informatieplicht aanvragen (vóór 31 maart) 201 10.1. Wat 201 10.2. Door wie 201 10.3. Aan wie 202 10.4. Juridische grondslag 202 10.5. Hoe 202 11. IVC: aangifte voor terugname- en informatieplicht verpakkingsafval (vóór 31 maart) 203 11.1. Wat 203 11.2. Door wie 203 11.3. Aan wie 204 11.4. Juridische grondslag 204 11.5. Hoe 204 12. Organische oplosmiddelen: document over gebruik en emissies (vóór 31 maart) 206 12.1. Wat 206 12.2. Door wie 206 12.3. Aan wie 207 12.4. Juridische grondslag 207 12.5. Hoe 207 13. VOS-emissies: rapporteringsdocument meeten beheersprogramma (vóór 31 maart) 208 13.1. Wat 208 13.2. Door wie 208 13.3. Wanneer 208 13.4. Aan wie 209 13.5. Juridische grondslag 209 13.6. Hoe 209 14. Auditconvenant: monitoringverslag (vóór 1 april) 211 14.1. Wat 211 14.2. Door wie 211 14.3. Aan wie 212 14.4. Juridische grondslag 212 Inhoud 6 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

14.5. Hoe 212 15. Benchmarkingconvenant: monitoringverslag (vóór 1 april) 213 15.1. Wat 213 15.2. Door wie 214 15.3. Aan wie 214 15.4. Juridische grondslag 214 15.5. Hoe 214 15.6. Emissiejaarrapport 215 16. Vóór 1 mei: rapport van energiegegevens 215 16.1. Wat 215 16.2. Door wie 216 16.3. Aan wie 216 16.4. Juridische grondslag 216 16.5. Hoe 216 17. Evaluatie preventieplan verpakkingsafval (vóór 30 juni) 217 17.1. Wat 217 17.2. Door wie 217 17.3. Wanneer 217 17.4. Aan wie 217 17.5. Juridische grondslag 217 17.6. Hoe 218 18. Administratie aanvaardingsplicht (vóór 1 juli) 218 18.1. Wat 218 18.2. Door wie 219 18.3. Aan wie 219 18.4. Juridische grondslag 219 18.5. Hoe 220 19. Bodempreventie- en bodembeheersplan (vóór 31 december) 229 19.1. Wat 229 19.2. Door wie 229 19.3. Aan wie 230 19.4. Juridische grondslag 230 19.5. Hoe 230 20. Afvalstoffen: meetplichten en analyses 232 20.1. Wat 232 20.2. Juridische grondslag 233 20.3. Hoe 233 21. Grondstoffen: meetplichten en analyses 239 21.1. Wat 239 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 7

21.2. Door wie 239 21.3. Juridische grondslag 239 21.4. Hoe 239 22. Afvalwater: meetplichten en analyses in kader van zelfcontrole 241 22.1. Wat 241 22.2. Door wie 241 22.3. Aan wie 241 22.4. Juridische grondslag 241 22.5. Hoe 241 23. Grondwater: meetplichten en analyses 243 24. Luchtemissies: meetplichten en analyses 243 24.1. Wat 243 24.2. Door wie 244 24.3. Aan wie 244 24.4. Juridische grondslag 244 24.5. Hoe 245 3 VERPLICHTINGEN MET FREQUENTIE MEER DAN 1 JAAR 255 1. Centrale stooktoestellen: periodiek onderhoud en rookgasanalyse (jaarlijks of 2-jaarlijks) 255 1.1. Wat 255 1.2. Door wie 255 1.3. Aan wie 256 1.4. Wanneer 256 1.5. Juridische grondslag 256 1.6. Hoe 257 2. Decretale milieuaudit (ten minste 3-jaarlijks) 258 2.1. Wat 258 2.2. Door wie 258 2.3. Aan wie 258 2.4. Wanneer 259 2.5. Juridische grondslag 259 2.6. Hoe 259 2.7. Eenmalige milieuadit 260 3. Driejaarlijks: algemeen preventieplan verpakkingsafval 260 3.1. Wat 260 3.2. Door wie 260 3.3. Aan wie 261 3.4. Wanneer 261 3.5. Juridische grondslag 261 Inhoud 8 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

3.6. Hoe 261 4. Energieplan in kader van Energiebesluit actualiseren (4-jaarlijks) 263 4.1. Wat 263 4.2. Door wie 263 4.3. Aan wie 263 4.4. Wanneer 264 4.5. Juridische grondslag 264 4.6. Hoe 264 4.7. Relatie tot energieplan in kader van audit- of benchmarkingconvenant 266 5. Energieplan in kader van auditconvenant actualiseren (4-jaarlijks) 266 5.1. Wat 266 5.2. Door wie 266 5.3. Aan wie 266 5.4. Wanneer 266 5.5. Juridische grondslag 267 5.6. Hoe 267 5.7. Relatie tot energieplan in kader van Energiebesluit 268 6. Energieplan in kader van benchmarkingconvenant actualiseren (4-jaarlijks) 268 6.1. Wat 268 6.2. Door wie 269 6.3. Aan wie 269 6.4. Wanneer 269 6.5. Juridische grondslag 269 6.6. Hoe 269 6.7. Relatie tot energieplan en energiestudie in kader van Energiebesluit 270 7. Rapport door exploitanten van grondwaterwinningen voor openbare watervoorziening (5-jaarlijks) 270 7.1. Wat 270 7.2. Door wie 270 7.3. Aan wie 270 7.4. Wanneer 271 7.5. Juridische grondslag 271 7.6. Hoe 271 8. Persluchtreservoirs: periodiek onderzoek (5-jaarlijks) 271 8.1. Wat 271 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 9

8.2. Door wie 271 8.3. Aan wie 272 8.4. Wanneer 272 8.5. Juridische grondslag 272 8.6. Hoe 272 9. Vijf-, tien- of twintigjaarlijks: periodiek oriënterend bodemonderzoek 274 9.1. Wat 274 9.2. Door wie 274 9.3. Aan wie 275 9.4. Wanneer 275 9.5. Juridische grondslag 276 9.6. Hoe 276 10. Opslagtanks voor gevaarlijke producten: periodiek onderzoek (1-, 2- of 3-jaarlijks en 10-, 15- of 20-jaarlijks) 279 10.1. Wat 279 10.2. Door wie 280 10.3. Aan wie 280 10.4. Wanneer 281 10.5. Juridische grondslag 282 10.6. Hoe 282 4 VERPLICHTINGEN MET FREQUENTIE MINDER DAN 1 JAAR 285 1. Heffing op afvalstoffen (januari, april, juli, oktober) 285 1.1. Wat 285 1.2. Door wie 285 1.3. Aan wie 285 1.4. Wanneer 285 1.5. Juridische grondslag 286 1.6. Hoe 286 5 VERPLICHTINGEN MET ONREGELMATIGE FREQUENTIE OF EENMALIG 289 1. Vergunning energieproducten en elektriciteit door audit- en benchmarkingbedrijven aanvragen 289 1.1. Wat 289 1.2. Door wie 289 1.3. Aan wie 289 1.4. Juridische grondslag 289 1.5. Hoe 290 1.6. Terugbetalingsdossier 291 Inhoud 10 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

2. Milieueffectrapport of veiligheidsrapport opstellen 291 2.1. Wat 291 2.2. Door wie 292 2.3. Wanneer 293 2.4. Aan wie 294 2.5. Juridische grondslag 294 2.6. Hoe 295 3. Inzamelaar, afvalstoffenhandelaar en makelaar: erkenning aanvragen 302 3.1. Wat 302 3.2. Door wie 303 3.3. Aan wie 303 3.4. Juridische grondslag 303 3.5. Hoe 304 3.6. Vervoer van dierlijk afval 306 4. Registratie als vervoerder van afvalstoffen 307 4.1. Wat 307 4.2. Door wie 307 4.3. Aan wie 308 4.4. Juridische grondslag 308 4.5. Hoe 308 5. PCB's/PCT's: kennisgeving 309 5.1. Wat 309 5.2. Door wie 309 5.3. Aan wie 309 5.4. Juridische grondslag 309 5.5. Hoe 310 5.6. Opmerkingen 311 6. Grondstofverklaring aanvragen 312 6.1. Wat 312 6.2. Door wie 312 6.3. Aan wie 312 6.4. Juridische grondslag 313 6.5. Hoe 313 7. Toelating/ontheffing voor gebruik als meststof of bodemverbeterend middel aanvragen 313 7.1. Wat 313 7.2. Door wie 313 7.3. Aan wie 314 7.4. Juridische grondslag 314 7.5. Hoe 314 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 11

8. Afsluiten van contract met Aquafin 316 8.1. Wat 316 8.2. Door wie 316 8.3. Aan wie 317 8.4. Juridische grondslag 317 8.5. Hoe 317 8.6. Opmerkingen 319 9. Legionellabestrijding in koeltorens: meldingsplicht, beheersplan en staalnames 319 9.1. Wat 319 9.2. Door wie 320 9.3. Aan wie 320 9.4. Juridische grondslag 320 9.5. Hoe 320 9.6. Ruimer kader van Legionellabesluit 325 10. Grondwaterwinning: wijzigingen of activiteiten melden 325 11. Vervanging van grondwaterteller melden 328 11.1. Wat 328 11.2. Door wie 328 11.3. Aan wie 328 11.4. Juridische grondslag 328 11.5. Hoe 328 11.6. Opmerkingen 329 12. Eenmalig oriënterend bodemonderzoek 329 12.1. Wat 329 12.2. Wanneer en door wie 329 12.3. Aan wie 330 12.4. Juridische grondslag 330 12.5. Hoe 330 12.6. Opmerkingen 330 13. Overdracht van gronden door verkoper melden 331 13.1. Wat 331 13.2. Aanvragen bodemattest 332 13.3. Melding overdracht 333 13.4. Overname verplichtingen bodemattest en melding 334 13.5. Vrijstelling van saneringsplicht 334 13.6. Versnelde overdracht 336 13.7. Overdracht bij gedwongen mede-eigendom 337 14. Sluiting van risico-inrichting melden 338 Inhoud 12 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

15. Erkende bodemsaneringsorganisatie: aanvragen van aansluiting 339 15.1. Wat 339 15.2. Door wie 339 15.3. Aan wie 340 15.4. Juridische grondslag 340 15.5. Hoe 340 15.6. Opmerking 340 16. Gebruik van uitgegraven bodem: technisch verslag, grondverzettoelating en bodembeheerrapport opstellen 342 16.1. Wat 342 16.2. Door wie 342 16.3. Aan wie? 344 16.4. Juridische grondslag 345 16.5. Hoe? 345 17. Risicobeheersplan 348 17.1. Wat 348 17.2. Door wie 348 17.3. Aan wie 348 17.4. Juridische grondslag 348 17.5. Hoe 348 17.6. Schorsing van bodemsanering 351 17.7. Meldings- of vergunningsplichtige activiteiten 351 17.8. Uitvoeren van risicobeheersmaatregelen 352 18. Schadegeval (bodemverontreiniging) melden 352 18.1. Wat 352 18.2. Door wie 352 18.3. Aan wie 352 18.4. Wanneer 353 18.5. Juridische grondslag 353 18.6. Hoe 353 18.7. Kosten 354 19. Stooktoestellen: verwarmingsaudit en keuring 354 19.1. Wat 354 19.2. Door wie 354 19.3. Wanneer 355 19.4. Aan wie 358 19.5. Juridische grondslag 358 19.6. Hoe 358 19.7. Technici voor verwarmingsaudit 359 20. Schoorsteenhoogteberekening 360 20.1. Wat 360 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 13

20.2. Door wie 360 20.3. Aan wie 360 20.4. Wanneer 361 20.5. Juridische grondslag 361 20.6. Hoe 361 21. Monitoringplan CO 2 -emissies 362 21.1. Wat 362 21.2. Door wie 362 21.3. Aan wie 365 21.4. Wanneer 365 21.5. Juridische grondslag 365 21.6. Hoe 365 22. Energiestudie in kader van Energiebesluit 366 22.1. Wat 366 22.2. Door wie 367 22.3. Aan wie 367 22.4. Juridische grondslag 367 22.5. Hoe 368 23. Energieplan in kader van Energiebesluit 369 23.1. Wat 369 23.2. Door wie 369 23.3. Aan wie 370 23.4. Juridische grondslag 370 23.5. Hoe 371 24. Aanvraag tot aanvaarding van een energiedeskundige in kader van VLAREM 373 24.1. Wat 373 24.2. Door wie 373 24.3. Aan wie 373 24.4. Juridische grondslag 374 24.5. Hoe 374 24.6. Opmerkingen 374 25. Energiedeskundige/benchmarkconsultant voor convenanten: aanvragen van aanvaarding 374 25.1. Wat 374 25.2. Door wie 375 25.3. Aan wie 375 25.4. Juridische grondslag 375 25.5. Hoe 375 25.6. Opmerkingen 376 26. Auditconvenant: toetreden 376 26.1. Wat 376 26.2. Door wie 376 Inhoud 14 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

26.3. Aan wie 377 26.4. Juridische grondslag 377 26.5. Hoe 377 27. Energieplan in kader van auditconvenant 379 27.1. Wat 379 27.2. Door wie 379 27.3. Aan wie 379 27.4. Wanneer 380 27.5. Juridische grondslag 380 27.6. Hoe 380 28. Benchmarkingconvenant: toetreden 382 28.1. Wat 382 28.2. Door wie 382 28.3. Aan wie 382 28.4. Juridische grondslag 383 28.5. Hoe 383 29. Energieplan in kader van benchmarkingconvenant 383 29.1. Wat 383 29.2. Door wie 384 29.3. Aan wie 384 29.4. Wanneer 384 29.5. Juridische grondslag 384 29.6. Hoe 384 30. Energieprestatie: EPB, EPC en haalbaarheidsstudie 387 30.1. Wat 387 30.2. Door wie 388 30.3. Aan wie 388 30.4. Wanneer 388 30.5. Juridische grondslag 389 30.6. Hoe 390 31. Opslagtanks: eenmalige controles 392 31.1. Wat 392 31.2. Door wie 392 31.3. Aan wie 393 31.4. Wanneer 393 31.5. Juridische grondslag 394 31.6. Hoe 394 32. Particuliere stookolietanks (< 5 000 liter): controle van bouw en plaatsing 396 32.1. Wat 396 32.2. Door wie 396 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 15

32.3. Aan wie 396 32.4. Wanneer 396 32.5. Juridische grondslag 396 32.6. Hoe 397 33. Ondergrondse particuliere stookolietanks (< 5 000 liter): periodieke controles 397 33.1. Wat 397 33.2. Door wie 397 33.3. Aan wie 397 33.4. Wanneer 398 33.5. Juridische grondslag 398 33.6. Hoe 398 34. REACH 399 34.1. Wat 399 34.2. Door wie 399 34.3. Aan wie 400 34.4. Juridische grondslag 400 34.5. Hoe 400 34.6. REACH in VLAREM 405 34.7. Niet-naleving REACH en CLP 405 34.8. Richtlijnen voor nieuwe SDS en 405 35. CLP 405 35.1. Wat 405 35.2. Door wie 406 35.3. Juridische grondslag 406 35.4. Wanneeer 406 35.5. Hoe 406 36. C&L-notificatie 409 36.1. Wat? 409 36.2. Door wie? 409 36.3. Aan wie 409 36.4. Wanneer 409 36.5. Juridische grondslag 410 36.6. Hoe? 410 37. Organische oplosmiddelen: meting van emissiegrenswaarden 410 37.1. Wat 410 37.2. Door wie 410 37.3. Aan wie 411 37.4. Juridische grondslag 411 37.5. Hoe 411 37.6. Coaten van hout 412 Inhoud 16 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER

38. Organische oplosmiddelen: reductieprogramma melden 412 38.1. Wat 412 38.2. Door wie 413 38.3. Wanneer 413 38.4. Aan wie 413 38.5. Juridische grondslag 413 38.6. Hoe 413 38.7. Coaten van hout 413 38.8. VLAREM-trein 2012 414 39. Koelinstallaties: periodieke milieuverplichtingen 414 39.1. Wat 414 39.2. Door wie 414 39.3. Wanneer 415 39.4. Aan wie 416 39.5. Juridische grondslag 416 39.6. Hoe 416 39.7. Bevoegd koeltechnicus 417 HOOFDSTUK 4 COMMUNICATIE 421 1. Externe communicatie 421 1.1. Algemeen 421 1.2. Verplichte meldingen 421 1.3. Handhaving 427 1.4. Communicatie met de overheid 432 1.5. Communicatie met de buurt/omwonenden 435 1.6. Financiële jaarrekening en jaarverslag 437 1.7. Milieudeskundigen 439 2. Interne communicatie 441 2.1. Bedrijfsleiding 441 2.2. Overlegorganen 442 2.3. Preventieadviseur, veiligheidscoördinator 444 2.4. Kwaliteitsverantwoordelijke 445 2.5. Duurzaamheid 445 HOOFDSTUK 5 FINANCIËLE ASPECTEN 447 1. Milieu-investeringen en financieel-economische analyse 447 1.1. Algemeen 447 1.2. Systematiek voor investeringsvoorstellen 449 1.3. Investeringsselectie 450 KLUWER ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 Inhoud 17

2. Voorzieningen 453 2.1. Algemeen 453 2.2. Voorwaarden 454 2.3. Effect 455 3. Milieuheffingen en -subsidies 455 3.1. Milieuheffingen 456 3.2. Milieusubsidies 464 HOOFDSTUK 6 MILIEUBEHEER 483 1. Beheer milieuadministratie en -informatie 483 1.1. Algemeen 483 1.2. Databasefunctie 483 1.3. Registratiefunctie 484 1.4. Controlefunctie 485 1.5. Agendafunctie 486 2. Milieubeheer 486 2.1. Milieubeleid 486 2.2. Milieurisico's 489 3. Milieuzorg 499 3.1. ISO 14001 499 3.2. EMAS 500 3.3. Maatschappelijk verantwoord ondernemen 500 3.4. Milieucharter en West-Vlaams Charter Duurzaam Ondernemen 500 4. Milieuaansprakelijkheid van de onderneming 501 4.1. Klassieke foutaansprakelijkheid 501 4.2. Objectieve aansprakelijkheid 504 4.3. Verzekering milieurisico's 507 HOOFDSTUK 7 DOCUMENTAIR GEDEELTE 509 1. Lijst van afkortingen 509 2. Jaarkalender 2013 milieuadministratie 513 Inhoud 18 ZAKBOEKJE VOOR DE MILIEUCOÖRDINATOR 2013 KLUWER