AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Gebruik van dit materiaal alleen met uitdrukkelijke toestemming van stichting leerkracht Digitale Handout Najaar 2015
Stichting leerkracht is gestart om het onderwijs in Nederland verder te verbeteren door de kwaliteit van de leraar centraal te zetten Het onderwijs in Nederland is goed, maar verbetert al decennia niet meer Score Nederlands onderwijs Universal scale score 600 500 400 300 0 518 513 510 491 529 498 520 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012 Excellent Geweldig Goed Matig Slecht Landen die de stap van goed naar geweldig en excellent maken, richten zich op de kwaliteit van de leraar Beproefde interventies per verbeterstap Slecht - Matig Matig - Goed Goed - Geweldig Lees-, schrijf- en rekenvaardigheid op basisniveau krijgen Alle basiselementen van een school in orde krijgen Professionalisering van de leraar en de schoolleider Geweldig - Excellent Innovatie door leraren en scholen onderling BRON: PISA 2009; McKinsey, How the world s most improved school systems keep getting better, 2010 1
Stichting leerkracht gaat uit van vier kernwaarden Kernwaarden Ons werk op scholen en daarbij Voor de leerling We dagen tijdens de samenwerking de school voortdurend uit: wat heeft de leerling hier aan? We dagen de Nederlandse onderwijsbeleidsmakers uit om een verbetercultuur op scholen te stimuleren en te ondersteunen Vertrouwen in de leraar We vertrouwen in de kracht van leraren om samen het onderwijs te verbeteren, ondersteund door een schoolleiding met ambitie We ondersteunen schoolbesturen omdat zij een rol spelen bij het opschalen en borgen van de verbetercultuur op hun scholen. Elke dag samen een beetje beter We stimuleren het hele schoolteam om elke dag samen een beetje beter in de praktijk te brengen en zo het onderwijs beter te maken We sporen onszelf aan om de leerkracht-methode en onze mensen elke dag samen een beetje beter te maken Duurzame verandering We streven naar een cultuur op scholen waar leraren ruimte krijgen voor verbeteren en schoolleiders het goede voorbeeld geven We streven ernaar dat Nederlandse scholen zelf verder kunnen met onze aanpak, zodat we de stichting in 2020 kunnen opheffen 2
De leerkracht-aanpak creëert een cultuur van Elke Dag Samen Een Beetje Beter (EDSEBB) op school Drie leerkracht-instrumenten zijn de basis voor een cultuur van elke dag samen een beetje beter. Leraren blijven zich hierdoor ontwikkelen en hun capaciteiten en gemeenschappelijke kennis worden optimaal benut. De leerling staat hierbij altijd centraal: Bordsessie (BS): effectieve, korte teamsessies, waarin leraren en schoolleiding wekelijks (leerling)resultaten bespreken, doelen bepalen en verbeteracties afspreken LB+FB BS LL GL Gezamenlijk lesontwerp (GL): Vertaling van de doelen van het bord naar de dagelijkse lespraktijk. Leraren bereiden samen lessen voor, bepalen per les wat ze willen bereiken en innoveren zo het onderwijs Lesbezoek+Feedback (LB+FB): Leraren observeren bij elkaar of het bij GL beoogde effect op de leerlingen wordt behaald en bespreken dit samen na Leerling (LL): Inspiratiebron voor de verbetering en klankbord voor de leraar en schoolleiding 3
De ontwikkeling van de leerkracht-verbetercultuur gaat in drie fases Fase 1 Fase 2 Fase 3 Trainingsfase Verdiepingsfase Continu verbeteren Methodiek en ritmiek Cultuur Onderwijsinhoud Leraren en schoolleiding maken zich de 3 leerkrachtinstrumenten eigen Enthousiasme voor samenwerking Team ontwikkelt samen leerlinggerichte doelen Het informele gesprek gaat weer over onderwijs Borddoelen komen terug in lesvoorbereiding en lesbezoek Bord- en teamsessies zijn onderdeel van de schoolritmiek Iedereen op school doet mee Collectief eigenaarschap voor leerlingdoelen Wens om elke dag samen te verbeteren Team voert doelgericht gesprek over verbeteren onderwijs Leraren verbeteren hun lessen op basis van input andere leraren De leerling wordt betrokken door hen feedback te vragen en lessen te evalueren Scholen bezoeken elkaar regelmatig en leren van elkaar Team is constant op zoek naar verbeteringen Visie en schooldoelen zijn ontwikkeld met hele team. Leraren evalueren en verbeteren hun handelen op basis van hun effect op de leerling Impact: Meer leerplezier leerling Meer werkplezier leraren Onderwijs verbetert zichtbaar 4
Meer dan 60 leraren ~30 leraren Leraren nemen in golven deel aan het leerkrachtprogramma Aftrap Verbindingssessie JAAR 1 Golf 1 Golf 2 Golf 3 JAAR 2 Training Team 1 Verdieping Team 2 Continu verbeteren Team 3 Team 4 Team 1 SL-team Team 2 Team 5 Team 6 Team 9
De verschillende rollen binnen het leerkracht-programma Leraar Spil waar het programma om draait Werkt samen met collega s aan bordsessies, lesontwerp en lesbezoeken en feedback Bepaalt verbeterdoelen in context van schooljaarplan en hoe die uit te voeren Reflecteert op en verbetert eigen onderwijs en van de hele school Wordt mede-eigenaar van de continue verbetercultuur op school Schoolcoach (SC) Begeleider van de implementatie van het programma op school Coacht en traint de leraren en de SL Geselecteerd vanuit de deelnemende school en opgeleid door Stichting leerkracht. Schoolleiding (SL) Eindverantwoordelijk voor de invoering, de voortgang en de borging van de verbetercultuur in de school. Rolmodel in de school door het leerkracht-programma voor te leven. Expertcoach (EC) Verantwoordelijk voor de implementatie van het programma op meerdere scholen Begeleidt en coacht de schoolcoach. Ze coachen samen de schoolleiding Geselecteerd en opgeleid door Stichting leerkracht 6
leerkracht-fora in jaar 1 van het programma Pizzasessies Schoolleidingfora Wat? Samen met andere scholen verdiepen in de methode en van elkaar leren Aandacht voor persoonlijk leiderschap in een continue verbetercultuur Waarom? Hoe? Wie? Kennis schooloverstijgend delen om het onderwijs in Nederland te verbeteren 5 bijeenkomsten met cirkel van ca. 8 scholen op een school uit je cirkel Programma met workshops over leerkracht-methodiek toegespitst op ontwikkelbehoefte scholen Schoolleiding en afvaardiging van reeds gestarte teams Als schoolleider jezelf continu verbeteren ten behoeve van de impact van leerkracht op de leerling. Inzicht in hoe je leiding geeft aan een cultuur van elke dag samen een beetje beter 3x per jaar, hele dag Met expertcoaches In gesprek over persoonlijke ontwikkeling Inspiratie om je persoonlijke effectiviteit als leider van een continue verbetercultuur te laten groeien 2 e forum is een bedrijfsbezoek Schoolleiding
leerkracht-fora in jaar 1 van het programma Coachfora Bedrijfsbezoek Wat? Waarom? Hoe? Verdiepen in de leerkrachtmethodiek, ontwikkelen coachvaardigheden, ervaringen met andere coaches uitwisselen Als coach jezelf continu verbeteren ten behoeve van de impact van leerkracht op de leerling. Inzicht hoe je de groei van een continue verbetercultuur op je school kunt bevorderen 6x per jaar, halve dag Instructie van nieuwe methodieken en delen van ervaringen Cirkeloverleg ter voorbereiding op o.a. pizzasessies Continue verbetercultuur ervaren op een andere werkvloer Zien en horen wat de impact kan zijn van het werken aan een cultuur van elke dag samen een beetje beter 1x per jaar, halve dag Bij bedrijven als ING, ABN Amro, Bol.com, ANWB, AH, Rabobank, Omron, enz. Wie? Schoolcoaches Schoolleiding Schoolcoach en 2 leraren
leerkracht-fora in jaar 2 van het programma Minicirkel en pizzasessies jaar 2 Veranderfora Bedrijfslunches Wat? Samen met andere scholen verdiepen in de methode en van elkaar leren In minicirkel peer reviews uitvoeren Aandacht voor aanjagen en borgen van de verbetercultuur Inspiratie om het team steeds uit te blijven dagen Dialoog met managers uit bedrijfsleven over leiding geven aan verandering en verbetercultuur Waarom? Kennis schooloverstijgend delen om het onderwijs in Nederland te verbeteren Het is een uitdaging de verbetercultuur te behouden, verder uit te diepen en steeds verbeteringen na te jagen Inzicht geven in hoe de schoolleiding daar een rol in kan spelen In deze bedrijven hebben ze al langer ervaring met een continue verbetercultuur Uitwisseling van ervaringen tussen verschillende typen organisaties blijkt leerzaam Hoe? 2 bijeenkomsten met cirkel 3 schoolbezoeken; uitwisselen met scholen uit je minicirkel 2x per jaar 2x bij een bedrijf, bijv. Shell, McKinsey, ANWB, Philips, Nauta Dutilh, enz. Wie? Schoolleiding en afvaardiging van lerarenteam Schoolleiding en aanjagers (voorheen de coaches en enthousiaste teamleden) Schoolleiding