MARKETINGPLAN T.B.V. DE PROMOTIE VAN STILTE, ONTHAASTEN EN BEZINNEN IN DE GRENSREGIO NEDERLAND/VLAANDEREN

MARKETINGPLAN T.B.V. DE PROMOTIE VAN STILTE, ONTHAASTEN EN BEZINNEN IN DE GRENSREGIO NEDERLAND/VLAANDEREN OPDRACHTGEVER: STICHTING BEZIN IN LIMBURG VERSIE: 6.0 D.D.: 25.11.2013 AUTEUR: L. GUSSENHOVEN, COPPEN COMMUNICATIONS+MARKETING

INHOUD 1. Inleiding 2. Interne analyse 3. Externe analyse 4. Conclusie interne en externe analyse 5. Advies 6. Communicatie 7. Product-/Marktcombinaties 8. Samenvatting 9. - 12. Bijlagen 2

1. INLEIDING 3

AANLEIDING Toerisme gericht op stilte, onthaasting en bezinning is een opkomend en groeiend fenomeen. In een drukke maatschappij met veel stress en prikkels, hebben steeds meer mensen vaker de behoefte om tot zichzelf te komen. De mate waarin en de manier waarop mensen deze behoefte bevredigen kan op zeer verschillende manieren vorm gegeven worden. De een vult het op een ontspannende, recreatieve manier in, de ander zoekt een spirituele of religieuze oplossing. De terminologie die rondom dit fenomeen ontstaan is, is minstens zo divers als de manieren waarop mensen hun behoefte invullen. Termen als onthaasten, bezinnen, verstilling, e.d. worden vaak lukraak gebruikt, zonder goed naar de betekenis te kijken. In Nederland wordt daarom vaak gesproken over bezinningstoerisme, terwijl in België de termen onthaasten en stilte meer in zwang zijn. De grensregio Limburg/Vlaanderen kent een reputatie van gastvrijheid, heeft een rijke (katholieke) historie, een veelheid aan kerken en kloosters en een prachtige natuur met weidse, glooiende landschappen. Reden waarom jaarlijks vele toeristen de provincie bezoeken voor recreatieve doeleinden. De genoemde factoren herbergen een groot economisch potentieel binnen de toeristische sector op het gebied van onthaasten en bezinnen. Daarom zijn reeds diverse onderzoeken uitgevoerd om deze vorm van toerisme in kaart te brengen. De tijd is nu aangebroken om de verzamelde inzichten om te zetten naar actieve marktbewerking, om zo het potentieel te verzilveren. 4

DE OPDRACHT De opdrachtomschrijving aan Coppen communications+marketing luidt: Stel een strategisch marketingplan op om de mogelijkheden van onthaasten, stilte- en bezinningsplekken in de grensregio Nederland/Vlaanderen op een samenhangende wijze onder de aandacht te brengen bij het publiek. Met het publiek wordt bedoeld: belangstellenden in onthaasten, stilte en bezinning, zowel de huidige als ook potentiële bezoekers van deelnemende aanbieders (zie volgende sheet). Daarbij dient rekening te worden gehouden met trends en ontwikkelingen, huidig productaanbod (qua vorm en inhoud) en economisch rendement. 5

DEELNEMENDE AANBIEDERS Projectpartners Nederlands Limburg - Bisdom Roermond - Kerkbestuur Parochie H. Petrus Bergen - Sociëteit van het Goddelijke Woord, Steyl - Kerkbestuur H. Bernardus Ubachsberg - Bisschoppelijk Centrum Rolduc, Kerkrade - Stichting Renovatie Kathedraal Roermond - Kerkbestuur Basiliek H. Bartholomeus, Meerssen - Stichting Abdijkerk Thorn - Kerkbestuur O.L. Vrouw Troosteres der bedrukten Klein Lourdes (Tienray) - Kerkbestuur St. Petrus Banden Venray - Klooster Redemptoristen, Wittem - Congregatie der Passionisten, Mustergeleen - Stichting Bezin in Limburg Projectpartners Belgisch-Limburg - Patrimonium vzw Herkenrode - Stad Hasselt Projectpartners Vlaams-Brabant - Toerisme Vlaams Brabant vzw - Kerkraad Scherpenheuvel - Stad Tienen - Immo Kwaliteitsfonds vzw Projectverantwoordelijke - Provincie Limburg (NL) 6

2. INTERNE ANALYSE 7

INVENTARISATIE, RESEARCH EN VERDIEPING Om het onderhavige marketingplan op te kunnen stellen, is gestart met het uitvoeren van desk en field research. DESK RESEARCH T..b.v. desk reseach zijn diverse onderzoeken ter beschikking gesteld. Deze onderzoeken zijn door diverse partijen, waaronder de Hogeschool Zuyd en het bedrijf ZKA, uitgevoerd, mede in opdracht van de Kamer van Koophandel en de provincie Limburg. Alleen de voor onderhavige opdracht belangrijkste resultaten uit die onderzoeken zijn in dit hoofdstuk opgenomen. FIELD RESEARCH Field research heeft begin 2013 plaatsgevonden. Er zijn een aantal deelnemers bezocht en er is een workshop met Nederlandse en Belgische deelnemers en opdrachtgevers georganiseerd. Op basis van desk en field research zijn een interne en externe analyse opgesteld. Deze analyses worden hierna beschreven. 8

INTERNE ANALYSE GROTE DIVERSITEIT AANBIEDERS De diversiteit in aanbieders van onthaasting, stilte en bezinning is erg groot is. Dat is te zien aan: - de locaties; kerk, klooster, pension, workshop-accommodate, - de herkomst/achtergrond; katholicisme, andere religies, - de omvang; grootschalig tegenover heel klein / individueel - het aanbod; cursussen, wellness, therapie, religieuze belevingen, e.d. - de focus; religie, natuur, cultuur, historie, recreatie - de bezoekduur; kort bezoek, dagverblijf, meerdaags verblijf - de mogelijkheden; individueel of groepsverblijf, kleine kamers/grote zalen De diversiteit is uiteraard een enorm pluspunt. Er is echter ook een nadeel aan verbonden. Door gebrek aan samenwerking is het aanbod sterk versnipperd. Voor de zoekende toerist natuurlijk lastig om het aanbod te vinden wat van zijn of haar gading is. 9

INTERNE ANALYSE DE MEESTE AANBIEDERS HEBBEN EEN RELIGIEUS PROFIEL Veruit het grootste deel van de aanbieders heeft een religieus profiel. Hoewel er verschillende religieuze richtingen vertegenwoordigd zijn, is het katholicisme sterk het sterkst aanwezig. Dit kan een belemmering in de aantrekkingskracht voor sommige doelgroepen vormen. DE MEESTE AANBIEDERS ZIJN INTERN GERICHT Een groot deel van de aanbieders is met name intern gericht. De eigen filosofie staat bovenaan en er zijn weinig handreikingen gedaan naar omringende faciliteiten en ondernemers om de handen ineen te slaan. Dit komt mede door het ontbreken van gelijke motieven ONEVENREDIGE VERDELING AANBIEDERS TUSSEN BELGIË EN NEDERLAND Het marketingplan dient grensoverschrijdend (Nederlands Limburg, Belgisch Limburg en Vlaams Brabant) te zijn. De omvang van betrokken aanbieders in België en Nederland is echter onevenredig verdeeld. Daarnaast hebben personele bezettingswisselingen er toe geleid dat met name Vlaams Brabant weinig heeft kunnen participeren in de onderzoeksfase. 10

INTERNE ANALYSE AFGELEGEN EN MOEILIJK BEREIKBAAR De deelnemende aanbieders, maar ook andere aanbieders van onthaasting, stilte en bezinning liggen veelal in kleine kernen, in afgelegen gebied en zijn daardoor moeilijk te bereiken met openbaar vervoer. GEEN ANDERE TREKPLEISTERS IN DE BUURT De meeste aanbieders liggen niet in de directe nabijheid van een andere trekpleister. Gezien het feit dat passanten de meest aantrekkelijke doelgroep vormen, kan de potentie niet ten volle uitgenut worden. Voor de aanbieders in de natuurlijke omgeving (wandelgebieden in Limburg bijvoorbeeld) is dat beeld positiever. TOERISME EN BEZINNING MOEILIJK VERENIGBAAR Niet iedereen zit te wachten op meer toerisme. Met name in stiltegebieden is dit een paradox die moeilijk te weerleggen is bij aanbieders die in volle overtuiging met hun organisatie bezig zijn. 11

INTERNE ANALYSE AANBIEDERS NAUWELIJKS COMMERCIEEL GEMOTIVEERD Wat verder opvalt, is dat een groot deel van de aanbieders geen commercieel doel heeft. De aanbieders vinden verspreiding van levensbeschouwelijke en religieuze overtuigingen en het bieden van hulp bij het inrichten van levenswijzen belangrijker dan geldelijk gewin. Velen stellen zich derhalve tevreden met een beperkte of zelfs geen winst. Om deze reden hebben met name eigenaren van grote, monumentale gebouwen (kerken, kloosters) groeiende financiële problemen. 12

INTERNE ANALYSE AANBIEDERS KENNEN DE EIGEN MOGELIJKHEDEN ONVOLDOENDE Aanbieders hebben weliswaar de capaciteit en mogelijkheden om het aantal bezoekers te vergroten, maar men beseft nauwelijks dat deze ook echt aanwezig zijn. Een voorbeeld: een van de aanbieders geeft een blad uit in een oplage van ca. 6.000 betalende abonnees in heel Nederland. Dit adressenbestand wordt niet ingezet om overige activiteiten bijzonder laagdrempelig onder de aandacht te brengen. GEBREK AAN MENSEN EN MIDDELEN Ook ontbreken in sommige gevallen de financiële middelen en/of menselijke capaciteit en/of know how om actief (nieuwe) activiteiten op te pakken. Marketingkennis, -ervaring en -budgetten zijn nauwelijks aanwezig en moderne media worden slechts sporadisch gebruikt. 13

INTERNE ANALYSE BEHOEFTEN VAN DE BEZINNINGSTOERIST ONBEKEND Het merendeel van Limburgse bezinningsaanbieders is niet op de hoogte van wie de bezinningstoerist eigenlijk is. Basale gegevens m.b.t. aantallen, geografische en demografische gegevens zijn al moeilijk boven water te halen. Wensen en behoeften van bezinningstoeristen zijn helemaal onbekend. AANBOD SLUIT NIET AAN OP BEHOEFTEN Logisch gevolg van de onbekendheid met wensen en behoeften is natuurlijk dat het aanbod niet in voldoende mate aansluit bij die behoeften. Aanbieders handelen veelal uit traditie, historie en eigen overtuiging, maar zoeken geen, of nauwelijks, aansluiting met hedendaagse trends. Het scala aan behoeften van de bezinningstoerist gaat van het gebruik maken van een ruimte/plek tot complete begeleiding bij het oplossen van zijn of haar specifieke probleem. Met dit laatste wordt onvoldoende rekening gehouden. Sterke product-/marktcombinaties (PMC s) tot stand gebracht door onderling samenwerkende aanbieders zijn haast onvindbaar, terwijl er rijkelijk potentieel aanwezig is. 14

INTERNE ANALYSE INSPIRERENDE VERHALEN RIJKELIJK AANWEZIG, MAAR ONVOLDOENDE GECOMMUNICEERD Alle locaties hebben een eigen verhaal. Een inspirerend verhaal, dat in documentatie en websites, nauwelijks of op een weinig aantrekkelijke manier wordt gecommuniceerd. Historische en andere feiten worden weliswaar vermeld, maar dat wat de bezinningstoerist interesseert en hem of haar tot voordeel kan zijn, komt onvoldoende naar voren. Ook hier blijkt een gebrek aan inleving in de markt. De vraag What s in it for me? wordt niet beantwoord. Inmiddels zijn een folder en website (onthaasten.eu) geproduceerd die een opsomming en beschrijving van de individuele deelnemers weergeven. ONTSLUITING EN INVENTARISATIE STILTEPLEKKEN In Vlaams Brabant en Belgisch en Nederlands Limburg is veel energie gestoken in inventarisatie van stiltegebieden (B) en verbetering van de fysieke ontsluiting van locaties (NL en B). 15

INTERNE ANALYSE COMMUNICATIE BESTAANDE AANBOD TE PRODUCTGERICHT Het bestaande aanbod wordt productgericht gecommuniceerd. D.w.z. van de locaties (het product) worden de eigenschappen, de historie, de feiten gecommuniceerd (www.onthaasten.nl en www.bezininlimburg.nl). Verder worden in Nederlands Limburg nog arrangementen aangeboden. Van een thematische benadering die aansluit bij de doelgroep is geen sprake. COMMUNICATIE IS NIET ACTIVEREND Hiermee wordt bedoeld dat de websites te weinig gericht zijn op het aanzetten tot gedrag, zoals meer info opvragen, direct boeken, e.d. Actieve verkoopbevordering en hulp bij het zoeken naar specifieke informatie is minimaal. 16

SAMENVATTING INTERNE ANALYSE Religieuze aanbieders zijn oververtegenwoordigd en er bestaat een onevenredige verdeling tussen Belgische en Nederlandse aanbieders. Aanbieders zijn over het algemeen intern, d.w.z. op de eigen visie gericht en nauwelijks commercieel gemotiveerd. Bovendien ontbreken kennis, ervaring en resources (mensen en middelen) op dit gebied. De behoeften van de doelgroep zijn vrijwel onbekend en het aanbod sluit niet bij de behoeften aan. Positief zijn de grote diversiteit aan aanbieders, een rijke cultuur en natuur, een rijk potentieel aan inspirerende verhalen en zeer gemotiveerde mensen. Bovenstaande betekent dat het rijke aanbod dat de grensregio te bieden heeft door onbekendheid met commerciële werkwijzen niet volledig benut wordt. 17

3. EXTERNE ANALYSE 18

EXTERNE ANALYSE BEZINNINGSTOERIST STERK GEVARIEERD In een onderzoek door Hogeschool Zuyd (aug. 2010) wordt de doelgroep als volgt gekenschetst: - mannen en vrouwen van 51 tot 70 jaar met MBO en HBO en een inkomen dat ligt tussen 20.000,= en 40.000,= - de doelgroep vindt zichzelf religieus (maar niet praktiserend) en niet spiritueel - zij bezoeken kerken, kloosters, tuinen en natuurgebieden - activiteiten als aikido, tai-chi, reiki en mindfulness vindt men minder interessant - belangrijk voor de keuze voor het aanbod zijn persoonlijk contact, de contactpersoon, inhoud en de ervaring Nadere beschouwing laat echter nog een verdere variëteit aan doelgroepen zien: - omvang; van individuën en stellen tot grotere groepen - achtergrond; bedrijven, non-profit organisaties, verenigingen (muziekgezelschappen, yoga-groepen, thai-chi,...) - verblijfsduur; van dag- tot weektoeristen - focus: van toevallige passanten tot toeristen gericht op zoek zijn naar bezinnings- onthaastings-, stiltemogelijkheden in de regio - interesseprofiel; natuur, cultuur, historie, stilte, wellness, bezinning 19

EXTERNE ANALYSE PASSANTEN VORMEN HET GROOTSTE POTENTIEEL Belangrijkste potentie (vlgs ZKA) is de passantenmarkt; toeristen die reeds in de regio verblijven. Voor deze doegroep geldt, dat expliciete nadruk op bezinning en religie dient te worden voorkomen. INTERESSE IN SPIRITUALITEIT STIJGT Verschillende vormen van spiritualiteit, waaronder yoga, kennen een stabiele groei en die trend zet zich naar verwachting de komende jaren door. DE TOERIST PIKT ERUIT WAT HEM/HAAR IN EEN RELIGIE AANSPREEKT In relatie tot religie is de trend waarneembaar, dat mensen afzonderlijke onderdelen uit diverse religies adopteren, zonder zich echt te verbinden aan die religie. Het Boeddhisme, eerder gezien als levensstijl in plaats van religie, kent een grote groei van aandacht en volgers. 20

EXTERNE ANALYSE LATENT AANWEZIGE BEHOEFTEN WORDEN NAUWELIJKS OMGEZET IN DADEN Onthaasten en bezinning is een latente behoefte die slechts door een klein aantal mensen actief vertaald wordt naar gedrag. Als men wel overgaat tot daden, worden die bovendien nabij de huiselijke omgeving uitgeoefend. BEZINNING IS PERSOONLIJK Trends wijzen op individueel gebruik. Zowel voor religie als spiritualiteit in bredere zin geldt dat bezinning vooral een persoonlijke aangelegenheid is en een gemeenschapsgevoel steeds minder relevant is. 21

EXTERNE ANALYSE BEPERKTE BEREIDHEID TOT SAMENWERKING Omliggende ondernemers (uit bijvoorbeeld horeca) hebben slechts beperkt de bereidheid om een samenwerking aan te gaan en te onderzoeken welke gedeelde belangen met vereende krachten kunnen worden aangepakt. BEKENDHEID VAN DE GRENSREGIO ALS BEZINNINGSREGIO IS LAAG 22

SAMENVATTING EXTERNE ANALYSE Bezinningstoeristen zijn er in alle soorten en maten en de interesse in spiritualiteit stijgt nog verder. De latent aanwezige behoeften worden echter nog niet volledig omgezet in daden. Onbekendheid met de mogelijkheden kan hiervan de oorzaak zijn. De bezinningstoerist is wel kieskeurig. Hij/zij pikt uit het aanbod delen die hem/haar interesseren. Bezinning is i.t.t. religie een sterk persoonlijke beleving. De bekendheid van de grensregio als bezinningsregio is laag. Bovenstaand betekent ontegenzeggelijk een behoorlijk potentieel dat echter door onbekendheid met de mogelijkheden in de regio en door terughoudendheid van de toerist nog niet ten volle tot wasdom komt. 23

4. CONCLUSIE INTERNE EN EXTERNE ANALYSE 24

CONCLUSIES PROFESSIONALISERING MARKTAANPAK NOODZAKELIJK Om duurzaam marktsucces voor bezinningstoerisme te realiseren is professionalisering van de marketingaanpak noodzakelijk. Potentieel in de vorm van bijzondere locaties en begeleidingsmogelijkheden van de toerist op spiritueel en religieus gebied is voldoende voorhanden. De bottleneck zit in de marktaanpak. Er is nauwelijks tot geen kennis over de doelgroepen en hun behoeften. En marketing know how en -budget is op het niveau van de individuele deelnemers slechts zeer beperkt aanwezig. Dit heeft geleid tot een situatie waarin het marktaanbod nauwelijks is afgestemd op de wensen van de (potentiële) klant. Bovendien is van actieve verkoopbevordering niet echt sprake. PMC S VORMEN DE BASIS VOOR SUCCES Voor een duurzaam succesvolle marktbewerking is ontwikkeling van zgn. product-/marktcombinaties (PMC s) cruciaal. Daarom is tijdens een workshop met Belgische en Nederlandse deelnemers in juni 2013 getracht een aanzet te maken voor de ontwikkeling van PMC s. Daarbij zijn echter de volgende verschillen in doelen, verwachtingen en benadering geconstateerd. 25

CONCLUSIES STILTE, ONTHAASTEN OF BEZINNEN? WAAR HEBBEN WE HET OVER? Belgische partners spreken over onthaasten; waarmee ook letterlijk stilte, verstilling, trager leven bedoeld wordt. In Nederland ligt de focus meer op bezinning, d.w.z. iets overdenken, reflectie, contemplatie, beschouwing. Voor bezinning is onthaasting een voorwaarde. Dat wil overigens niet zeggen, dat Belgen onder bezinning iets anders verstaan dan Nederlanders. Wel ligt de focus aan beide kanten van de grens op dit moment anders. In België gaat de aandacht uit naar het in kaart brengen en clustering van stilteplekken. In Nederland gaat het niet alleen om de plek zelf, maar ook om datgene wat verder nog aangeboden wordt in de vorm van coaching, therapieën, lezingen, e.d.. Verdieping van het aanbod wordt hier dus nagestreefd. Dat blijkt ook uit het feit dat in Nederland niet alleen onroerend goed-bezitters deelnemen aan initiatieven op het gebied van bezinningstoerisme, maar ook coaches, therapeuten, e.d. WAT WILLEN WE? Gebleken is verder, dat deelnemers verschillende verwachtingen t.a.v. de huidige aanpak hebben. Sommige partners verwachten een marketingplan, anderen (alleen) een reclamecampagne. Dat verschil in verwachting komt het maken van PMC's tijdens een workshop natuurlijk niet ten goede. Het was voor de deelnemers een zware kluif en sommigen zagen het nut er zelfs niet van in. Bij anderen begon er wel iets van besef door te dringen. 26

5. ADVIES 27

DRIESPORENBELEID Gezien de hiervoor geschetste conclusies adviseren wij het volgende driesporenbeleid te volgen: 1. VERBETERING VAN DE COMMUNICATIE VAN HET BESTAANDE AANBOD De communicatie van het bestaande aanbod wordt op onderstaande punten verbeterd: a. aandacht voor locatieclusters; niet alleen individuele locaties maar ook groepen locaties worden in beeld gebracht b. thematische benadering; de huidige documentatie beschrijft de locaties vrij zakelijk en feitelijk. Om de bezinningstoerist echt te raken is een meer inspirerende benadering noodzakelijk. Thema s die inspireren zijn bijvoorbeeld; de ontwikkeling van het ik, van meer naar anders, omgaan met de ander, integer handelen, etc. Een thematische benadering schept sfeer, inspireert, is verkoopbevorderend en sluit beter aan bij de interesses van de doelgroep (zie bijlage Verhalen die inspireren ) c. actievere verkoopbevordering; het aankoopgedrag wordt meer gestimuleerd, er wordt hulp geboden bij het zoeken naar specifieke onderwerpen, etc. d. verhoging van de bekendheid van de websites. 28

DRIESPORENBELEID 2. ONTWIKKELING VAN PMC S Om uit te groeien naar een grensregio die bekend staat om de mogelijkheden tot bezinning, volstaat het niet om enkel locaties aan te bieden. Er zal ook een inhoudelijk aanbod ontwikkeld moeten worden. Daarom is het noodzakelijk PMC s te ontwikkelen en te vermarkten. Dit kan gedaan worden door regionaal enkele pilotprojecten op te starten met aanbieders die graag willen meebouwen aan nieuwe PMC s. Noot: Overigens is tijdens een workshop Stilte- en Onthaastingstoerisme in Averbode (04.10.2013) gesproken over de ontwikkeling van aanbod (zie bijlage Aanbod Stilte- en Onthaastingstoerisme. De conclusie die hieruit getrokken is, is dat er al veel aanbod bestaat. Dit is echter versnipperd en wordt (nog) niet onder de noemer stilte en onthaasting gepromoot. De ideeën voor nieuw aanbod liggen vooral in het verlengde van het bestaande aanbod en kunnen goed daarin ingepast worden. Bij het ontwikkelen van een samenhangend aanbod rond stilte- en onthaastingstoerisme is er vooral behoefte aan netwerking, afstemming en kennisuitwisseling, communicatie en promotie, coördinatie van aanbod en overzicht van aanbod. 29

DRIESPORENBELEID 3. OPBOUW VAN EEN ACTIEVE MARKETING- EN VERKOOPORGANISATIE Zonder actief marketing en verkoop te bedrijven zal bezinningstoerisme niet van de grond komen. Daarvoor is het aantal partijen te versnipperd en de know how en capaciteit ontoereikend. Het opbouwen van een centrale verkooporganisatie is daarom aan te bevelen. Bezinningstoerisme is echter ook een niche binnen de toeristische industrie en vergt als zodanig specifieke kennis en aandacht. Daarvoor is immers meer nodig dan het in beeld brengen en verwijzen naar locaties. Advies op basis van klantwensen is uitermate belangrijk. De verkoopactiviteit onderbrengen in een groter, bestaand geheel achten wij daarom niet erg kansrijk. De oplossing ligt in het opbouwen van een gespecialiseerde organisatie, die sterk commercieel gedreven is en die zich na een geholpen startperiode zelf in stand kan houden. Zie ook bijlage Functionele eisen marketing- en verkooporganisatie. 30

6. COMMUNICATIE 31

DOELGROEPEN We kunnen twee soorten eindklanten (toeristen en zakelijke reizigers) en verwijzers en tussenpersonen onderscheiden: TOERISTEN - toevallige passanten - individuele toeristen met gerichte belangstelling; voor een- of meerdaags verblijf - groepsreizigers met gerichte belangstelling; deelnemers aan georganiseerde (thematische) groepsreizen voor een of meerdere dagen ZAKELIJKE REIZIGERS - zakenreizigers; voor een- of meerdaags verblijf i.v.m. zakenreizen - congresgangers; voor een- of meerdaags verblijf i.c.m. congres, seminar, event BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS EN TUSSENPERSONEN Daarnaast zijn er beslissingsbeïnvloeders (vakpers, VVV, e.d.) en tussenpersonen (reis- en evenementenbureaus voor particulieren en bedrijven) 32

KENMERKEN TOERISTEN TOEVALLIGE PASSANTEN Moeten in het voorbijgaan gegrepen worden door het bijzondere verhaal van de locatie. Bovendien moeten ze zich welkom voelen voor een kort bezoek (de meesten zullen niet veel tijd hebben). De doelgroepomvang is relatief groot. INDIVIDUELE TOERISTEN Hebben gerichte belangstelling en zijn geïnteresseerd in de achtergronden, willen inspiratie opdoen, leren, therapiën volgen, wellicht meerdere locaties bezoeken en mogelijk ook overnachten. Deze groep is groeiende. GROEPSREIZIGERS Hebben gerichte belangstelling en hebben dezelfde interesses als de individuele toeristen, maar worden door reisorganisatoren begeleid. De potentie is beperkt maar groeit. 33

KENMERKEN ZAKELIJKE REIZIGERS ZAKENREIZIGERS De meer bewuste zakenreiziger zoekt een plek om ongestoord te kunnen werken, vergaderen en overnachten tegen aantrekkelijke prijzen op bijzondere locaties. Secretaresses en/of speciale reisafdelingen van bedrijven organiseren vaak de reis. Het potentieel van deze groep schatten we laag in. Bovendien zijn ze moeilijk bereikbaar. CONGRESGANGERS Worden begeleid door bedrijven, instellingen (onderwijs en kenniscentra, zorginstellingen, etc.) en eventorganisatoren. Zij kiezen voor meer rustgevende, inspirerende en/of aantrekkelijk geprijsde vergader- en congressaccomodaties. We vermoeden dat het potentieel van deze doelgroep toeneemt, maar moeilijk bereikbaar is. 34

KENMERKEN BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS EN TUSSENPERSONEN BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS - De vakpers is uiteraard geïnteresseerd in bijzondere, nieuwswaardige boodschappen. Zij willen hun doelgroep, de toerist, graag informeren over interessante mogelijkheden. - VVV s stellen zich ten doel hun regio zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor de toerist. Feitelijke informatie is welkom, inspirerende boodschappen zullen echter nog beter scoren. Ook training van medewerkers is welkom. TUSSENPERSONEN Zij willen hun omzet verhogen door het aanbieden van aantrekkelijke (thematische) arrangementen. Zij zijn geïnteresseerd in nieuwe mogelijkheden, goede informatievoorziening en training van hun medewerkers 35

COMMUNICATIEKANALEN AANBIEDERS BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS TUSSENPERSONEN TOERISTEN ZAKELIJKE REIZIGERS 36

STRATEGIE Rekening houdend met de potentie en de moeite die gedaan moet worden om bepaalde doelgroepen te kunnen bereiken is de volgende strategie aan te bevelen. - Passanten en individuele toeristen worden rechtstreeks en via beslissingsbeïnvloeders en tussenpersonen benaderd > push/pull-strategie - Zakelijke reizigers en groepstoeristen worden alleen via tussenpersonen benaderd > push-strategie 37

COMMUNICATIEDOELEN TOERISTEN PASSANTEN - Bij het voorbijgaan overtuigen om een bezoek te brengen - Het imago onder passanten verbeteren INDIVIDUELE TOERISTEN - Bekendheid en imago van de grensregio als bezinningsregio verbeteren d.m.v. meer inspirerende communicatiemiddelen (thematische benadering) en het communiceren van locatieclusters - Boekingen stimuleren door de centrale websites www.onthaasten.eu en www.bezininlimburg.nl commerciëler in te zetten. D.w.z. deze websites worden uitgebouwd tot verkoopbevorderende web portals. De traffic naar deze websites wordt sterk verbeterd, terwijl tegelijkertijd conversiemogelijkheden worden ingebouwd. Bovendien wordt een back office ingericht. GROEPSREIZIGERS - Bekendheid en imago van de grensregio als bezinningsregio verbeteren d.m.v. meer inspirerende communicatiemiddelen (thematische benadering) en het communiceren van locatieclusters - Ondersteuning van tussenpersonen bij de organisatie van (thematische) groepsreizen - Bevorderen van verkoop door tussenpersonen door aanbiedingen samen te stellen 38

COMMUNICATIEDOELEN ZAKELIJKE REIZIGERS Zoals in de strategie beschreven worden zakelijke reizigers alleen via tussenpersonen benaderd. Zie aldaar. 39

COMMUNICATIEDOELEN BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS EN TUSSENPERSONEN BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS (Vakpers, VVV s) - Bekendheid en imago van de grensregio als bezinningsregio verbeteren d.m.v. inspirerende, opiniërende en nieuwswaardige achtergrondverhalen en feiten over locatieclusters - Overtuigen om inspirerende verhalen op te nemen in de media (pers) - Doorverwijzing stimuleren (VVV) TUSSENPERSONEN - Bekendheid en bewustzijn van de verblijfsmogelijkheden op bijzondere locatie(cluster)s vergroten - Ondersteuning van tussenpersonen bij de organisatie van (thematische) groepsreizen - Bevorderen van verkoop door tussenpersonen door aanbiedingen samen te stellen 40

COMMUNICATIEMIDDELEN TOERISTEN BESLISSINGSBEÏNVLOEDERS TUSSENPERSONEN PASSANTEN INDIVIDUELE REIZIGER (VAKPERS, VVV S) (GERICHT OP ZAKELIJKE REIZIGERS EN GROEPSTOERISTEN) Inspirerende en uitnodigende buitenreclame Web portals www.onthaasten.eu en www.bezininlimburg.nl (locatieclusters, thematischer, inspirerender, CTA s toevoegen en back up office) Nieuws- en themaberichten Zelfverklarende tentoonstellingen SEO (vindbaarheid) Voorlichtingsdagen Voorlichtingsdagen Online adverteren (SEA) Informatiepakket Informatiepakket (inspirerende verhalen en foto s/film) Inspiratiefolders (locatieclusters, thematischer, inspirerender) Inspiratiefolders Inspiratiefolders Verkoopbevorderings-aanbieding met voordelen voor tussenpersonen Inspiratie-magazine (e-mail) Inspiratie-magazine (print) 41

PLANNING ACTIVITEIT 1. VERBETERING COMMUNICATIE VAN HET BESTAANDE AANBOD - Ontwikkeling redactionele formule t.b.v. story telling - Productie inspirerende stories - Locatieclusters in beeld brengen - Productie communicatiemiddelen - Verbetering bekendheid websites 2. ONTWIKKELING VAN PMC S - Inventarisatie partijen die bijdragen aan ontwikkeling PMC s - Ontwikkeling PMC s - Uitwerking en vermarkting PMC s 3. OPBOUW ACTIEVE MARKETING- EN VERKOOPORGANISATIE - Programma van Eisen opstellen - Shortlist aanbieders opstellen - Voorstellen Plan van Aanpak inzamelen - Opbouw organisatie - Uitvoering werkzaamheden 2014 2015 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 42

7. PRODUCT-/MARKTCOMBINATIES (PMC S) 43

INLEIDING: WAT IS EEN PRODUCT-/MARKTCOMBINATIE (PMC)? Verschillende mensen hebben verschillende behoeften. Natuurlijk zijn er mensen die geïnteresseerd zijn in bezinning. Maar wat betekent bezinning voor de een en wat voor de ander? Als dat bekend is, kunnen producten en diensten worden ontwikkeld, die gericht zijn op invulling van een specifieke bezinningsbehoefte. Een voorbeeld; een persoon die interesse heeft in duurzaam anders omgaan met zijn eigen leven, zal een andere bezinningsdienst willen afnemen dan iemand die onlangs zijn partner heeft verloren bij een ongeval. Het blijft een bezinningsdienst die aangeboden wordt, alleen de invulling van die dienst is compleet anders. Twee verschillende producten voor twee verschillende markten en dus twee Product-/Marktcombinaties. Om goede PMC s te ontwikkelen is het dus belangrijk doelgroepen te onderscheiden en in te delen in groepen met dezelfde behoefte (segmenteren). Hoe gedetailleerder de verschillende klantgroepen beschreven zijn, des te beter is daar een product of dienst aan te koppelen. 44

PMC S IN DE BEZINNINGSBRANCHE Hogeschool Zuyd heeft onderzoek naar de bezinningstoerist gedaan. Bovendien hebben we een poging gedaan om doelgroepen en hun behoeften te omschrijven op basis van common sense. Deze zijn in de bijlagen opgenomen. Het is aan de aanbieders om op basis van die informatie, individueel of gezamenlijk met andere aanbieders PMC s te ontwikkelen en op de markt te brengen. Om een aanzet tot het gezamenlijk ontwikkelen van dergelijke PMC s te geven, is midden 2013 een workshop georganiseerd. Deze workshop met Belgische en Nederlandse aanbieders heeft nauwelijks aanknopingspunten voor productontwikkeling opgeleverd. Ons advies is om regionaal enkele voortrekkers te selecteren, die aan de gang gaan om in pilot projecten PMC s te ontwikkelen. Om een indruk te geven hoe dergelijke PMC s er uit zouden kunnen zien, hebben we op de volgende pagina s voorbeelden toegevoegd. 45

VOORBEELD PMC IN DE SECTOR ONDERWIJS In het marktsegment onderwijs zijn diverse soorten instellingen te onderscheiden zoals scholen, universiteiten en traininginstituten. Beroepen die we kunnen onderscheiden zijn docenten/trainers/coaches, maar ook directies, en onderwijsondersteunend personeel. Onder docenten spelen thema s als het vermijden en omgaan met stress, het omgaan met agressief gedrag, e.d. een rol. Bezinning op hun eigen beroep is een behoefte. Aanbod dat voor deze doelgroep ontwikkeld kan worden is een meerdaagse cursus met nazorg. Onderdelen van de cursus: training herkennen en vermijden van stress, retraite, bezinningscursussen, individuele begeleiding na de cursus, e.d. Aanbieders die hierin een rol kunnen spelen zijn: klooster/abdij (retraite), bezinningscoach (stresscursus), aanbieder van verblijf, e.d. Meer specifiek zou voor docenten geschiedenis, maatschappijleer, e.d. een belevingsprogramma m.b.t. locale gewoontes, cultuur, religie en historie aangeboden kunnen worden. De twee PMC s zijn dan: - meerdaagse cursus (Product) voor docenten (Markt) - belevingsprogramma (P) voor docenten uit een specifiek vakgebied (M) 46

VOORBEELD PMC VOOR INDIVIDUEN Onder koppels die hun relatie meer diepgang willen geven of een slechte relatie willen verbeteren spelen thema s als aandacht voor de ander, houden van, samenzijn, respect, verbeteren van de onderlinge communicatie en de omgang met erotiek een rol. Hiervoor kan in samenwerking met meerdere aanbieders een zeer veelzijdig bezinningsaanbod ontwikkeld worden bestaande uit wellness, spirituele sessies (yoga), terugvallen op jezelf (retraite), natuurwandelingen, bezoeken aan stilteplekken, etc. etc. Het aanbod kan in de vorm van een jaarprogramma met keuze uit modules, maar ook losse sessies. Bovendien is het volgen van een standaardprogramma (met of zonder andere koppels) of maatwerk mogelijk. Het PMC is dus een Relatieprogramma (P) voor koppels van ca. 35-60 jaar (M) 47

VOORBEELD PMC IN DE SECTOR TOERISME Reisorganisaties (m.n. de kleinere, gespecialiseerde aanbieders) willen zich met speciaal aanbod kunnen onderscheiden van hun concurrentie. Voor deze operators kunnen speciale een- of meerdaagse arrangementen worden ontwikkeld op het gebied van stiltebeleving, onthaasten en bezinning. Aanbieders van verblijf tot wellnesscentra en van natuurgidsen tot coaches en religieuze instellingen kunnen hierbij betrokken worden. Meerdere PMC s op basis van indeling in groepen met specifieke belangstelling (cultuurvereniging, koren, godsdienstige verenigingen, e.d.) dan wel clustering van aanbieders kunnen ontwikkeld worden. 48

VOORBEELD PMC VOOR LEIDINGGEVENDEN EN POLITICI De huidige tijd kenmerkt zich o.a. door schandalen rond graaiend management en politici die corruptie plegen. Sociaal verantwoordelijke bedrijven en instellingen die hier tegenwicht aan willen bieden, hebben een sterke behoefte aan het verbeteren van de integriteit van beslissers. Aanbod hiervoor kan bestaan uit een begeleidingsprogramma met themadiscussies, het leren zien van de grenzen aan integriteit, het leren uitstralen van integriteit, individuele coaching en dit in een omgeving die aangeeft wat nederigheid en sociaal gedrag kan betekenen. Het PMC: Integriteitsprogramma (P) voor beslissers in bedrijfsleven, maatschappelijke instellingen en overheid (M) 49

8. SAMENVATTING 50

SAMENVATTING Stel een strategisch marketingplan op om de mogelijkheden van onthaasten, stilte- en bezinningsplekken in de grensregio op een samenhangende wijze onder de aandacht te brengen bij het publiek. Dat was de opdracht die ten grondslag lag aan dit plan. Uit de interne en externe analyse die voorafgaand aan de keuze voor een strategie gemaakt is, is gebleken, dat er voldoende potentieel aanwezig is. Echter door gebrek aan kennis, ervaring en resources (mensen en middelen) op commercieel gebied wordt dit potentieel niet ten volle benut. En onbekendheid met de behoeften van de doelgroep is er debet aan dat het aanbod niet aansluit bij de behoeften. PROFESSIONALISERING MARKTAANPAK NOODZAKELIJK Om duurzaam marktsucces voor stilte-/bezinningstoerisme te realiseren is professionalisering van de marketingaanpak dus noodzakelijk. Voor een duurzaam succesvolle marktbewerking is ontwikkeling van zgn. product-/marktcombinaties (PMC s) cruciaal. Daarom is tijdens een workshop met Belgische en Nederlandse deelnemers in juni 2013 getracht een aanzet te maken voor de ontwikkeling van PMC s. Daarbij is echter gebleken dat de focus aan beide kanten van de grens op dit moment anders. In België gaat de aandacht uit naar het in kaart brengen en clustering van stilteplekken (locatieclusters). In Nederland gaat het niet alleen om de plek zelf, maar ook om datgene wat verder nog aangeboden wordt in de vorm van coaching, therapieën, lezingen, e.d.. Verdieping van het aanbod wordt hier dus nagestreefd. Dat blijkt ook uit het feit dat in Nederland niet alleen onroerend goedbezitters deelnemen aan initiatieven op het gebied van bezinningstoerisme, maar ook coaches, therapeuten, e.d. 51

SAMENVATTING Gebleken is verder, dat deelnemers verschillende verwachtingen t.a.v. de huidige aanpak hebben. Sommige partners verwachten een marketingplan, anderen (alleen) een reclamecampagne. Dat verschil in verwachting komt het maken van PMC's tijdens een workshop natuurlijk niet ten goede. Het was voor de deelnemers een zware kluif en sommigen zagen het nut er zelfs niet van in. Bij anderen begon er wel iets van besef door te dringen. Gezien het hiervoor geschetste wordt het volgende driesporenbeleid geadviseerd: 1. VERBETERING VAN DE COMMUNICATIE VAN HET BESTAANDE AANBOD De communicatie van het bestaande aanbod wordt op verschillende punten verbeterd, zoals: a. aandacht voor locatieclusters; niet alleen individuele locaties maar ook groepen locaties worden in beeld gebracht b. thematische benadering; de huidige documentatie beschrijft de locaties vrij zakelijk en feitelijk. Om de bezinningstoerist echt te raken is een meer thematische benadering noodzakelijk. Thema s zijn bijvoorbeeld; de ontwikkeling van het ik, van meer naar anders, omgaan met de ander, integer handelen, etc. Een thematische benadering schept sfeer, inspireert, is verkoopbevorderend en sluit beter aan bij de interesses van de doelgroep. c. actievere verkoopbevordering; het aankoopgedrag wordt meer gestimuleerd, er wordt hulp geboden bij het zoeken naar specifieke onderwerpen, etc. d. verhoging van de bekendheid van de websites. 52

SAMENVATTING 2. ONTWIKKELING VAN PMC S Er dient een aanvang gemaakt te worden met de ontwikkeling van PMC s. Om uit te groeien naar een grensregio die bekend staat om de mogelijkheden tot bezinning, volstaat het niet om enkel locaties aan te bieden. Er zal ook een inhoudelijk aanbod ontwikkeld moeten worden. Daarom is het noodzakelijk PMC s te ontwikkelen en te vermarkten. Dit kan gedaan worden door regionaal enkele pilotprojecten op te starten met aanbieders die graag willen meebouwen aan nieuwe PMC s. Ter verbetering van de communicatie van het bestaande aanbod is in dit marketingplan een communicatiehoofdstuk toegevoegd. Hierin worden toeristen en zakelijke reizigers als eindklanten gedefinieerd en reisorganisatoren als tussenpersonen in het verkoopkanaal. Rekening houdend met de potentie en de moeite die gedaan moet worden om deze doelgroepen te kunnen bereiken is voorgesteld om toeristen zowel rechtstreeks als via tussenpersonen te benaderen (push/pull-strategie), terwijl zakelijke reizigers alleen via tussenpersonen worden benaderd (push-strategie). 53

SAMENVATTING 3. OPBOUW VAN EEN ACTIEVE MARKETING- EN VERKOOPORGANISATIE Zonder actief marketing en verkoop te bedrijven zal bezinningstoerisme niet van de grond komen. Daarvoor is het aantal partijen te versnipperd en de know how en capaciteit ontoereikend. Het opbouwen van een centrale verkooporganisatie is daarom aan te bevelen. Bezinningstoerisme is echter ook een niche binnen de toeristische industrie en vergt als zodanig specifieke kennis en aandacht. De verkoopactiviteit onderbrengen in een groter, bestaand geheel achten wij daarom niet erg kansrijk. De oplossing ligt in het opbouwen van een gespecialiseerde organisatie, die sterk commercieel gedreven is en die zich na een geholpen startperiode zelf in stand kan houden. De organisatie die ons voor ogen staat heeft e- commerce als basis, maar met een goede persoonlijke back office/customer service. Binnen 6 maanden na de startdatum kan de backbone voor een e-commerce oplossing staan. Eventueel in combinatie met affiliate marketing. Aanbieders zouden in eerste instantie gratis leads kunnen krijgen om de oplossing aantrekkelijk te maken en deelname te bevorderen. Ook naar de markt toe kan zo voldoende aanbod worden gegenereerd. 54

SAMENVATTING Ten slotte is aan dit plan een doelgroepindeling toegevoegd die het de aanbieders van stilte-/bezinningstoerisme mogelijk maakt om concrete product-/marktcombinaties te ontwikkelen. Wij danken de opdrachtgever - de Stichting Bezin in Limburg - voor het in ons gestelde vertrouwen. We hebben met veel plezier aan dit bijzondere onderwerp gewerkt en zien grote ruimte voor verdere ontwikkeling van bezinningstoerisme in de grensregio. Graag werken we verder mee aan de uitvoering van de plannen. 55

9. BIJLAGE: DOELGROEPEN EN HUN BEHOEFTEN 56

VERANTWOORDING De hierna volgende opsomming van doelgroepen en hun mogelijke behoeften zijn op basis van common sense en ervaringen met de marketingaanpak van een kloostergemeenschap samengesteld. Er is geen marktonderzoek aan vooraf gegaan. 57

DOELGROEPEN; PARTICULIEREN TOEVALLIGE PASSANTEN Met wel of geen interesse in onthaasting/bezinning/stilte GERICHTE ZOEKERS Individueel of in groepen / kort bezoek, een- of meerdaags bezoek - Ouders, opvoeders, gastouders - Leefgemeenschappen - Zieken en gehandicapten - Stervenden - Studenten - Toeristen met interesse in: - Cultuur en historie - Natuur - Wellness - Bezinning; bedevaarders - Onthaasting 58

DOELGROEPEN; BEDRIJFSMATIG RELIGIEUS - Organisaties: Omroepen (EO), kerken, kloosters, verenigingen - Beroepen: Geestelijken, pastoraal werkers, verenigingen, omroepen (EO), docenten GEZONDHEIDSZORG - Organisaties: Ziekenhuizen, zorginstellingen, bejaardenhuizen - Beroepen: Verplegenden, verzorgenden, artsen, therapeuten, psychologen, ambulancepersoneel, e.d. OVERHEID EN POLITIEK - Organisaties: Gemeenten, provincies, ministeries, krijgsmacht, overige (semi)overheidsinstellingen - Beroepen: Politici, reïntegratiemedewerkers, veteranen, ONDERWIJS - Organisaties: Scholen, universiteiten, traininginstituten - Beroepen: Docenten, trainers, coaches 59

DOELGROEPEN; BEDRIJFSMATIG SPORT - Organisaties: Koepelverenigingen, sportclubs, - Beroepen: Trainers, sporters, management, sportbegeleiders CULTUUR - Organisaties:Musea, verenigingen, entertainmentbedrijven - Beroepen: Acteurs, beeldend kunstenaars, conservatoren, programma OVERIG BEDRIJFSLEVEN - Beroepen: Directies, management, stressgevoelige beroepen, bedrijfshulpverleners 60

BEHOEFTEN DUURZAAM/ANDERS LEVEN - Geestelijk en fysiek gezond blijven/worden: Minder stress, voorkomen burn out, met stress leren omgaan, onthaasten, ont-moeten - Een nieuwe manier van leven ontdekken: Nieuwe uitdagingen aangaan, spannende dingen ervaren en doen die ontspannend werken - Langer prettig en gezond leven; Gezond zijn door anders denken - Terug naar de natuur - Welzijn i.p.v. welvaart; Van meer naar anders - Inhoud geven aan begrippen als tevreden, verlossing, begrip, bezinning : De belangrijke kleine dingen ontdekken en waarderen TRAUMAVERWERKING - Omgaan met sterfgeval, scheiding, gevolgen van oorlog, aanranding, overval, ongeluk, ontslag, ziekte - Leren accepteren 61

BEHOEFTEN ZELFONTPLOOIING - Het eigen ik ontwikkelen, een nieuwe basis leggen: - spiritueel - emotioneel - rationeel (kennis, educatie) - Waarden en normen herbenoemen ZELFKENNIS - Zelfkennis vergroten, zichzelf begrijpen, vrede (met zichzelf) - Balans tussen ratio en emotie verbeteren - Ontwikkeling van het voelen STERVEN OF OMGAAN MET LANGDURIGE ZIEKTE / HANDICAP - Menswaardig sterven - Afscheid nemen - Teruggeven aan de natuur, aarde, wereld, mensheid - Leren accepteren 62

BEHOEFTEN OMGANG MET ANDEREN / GELIEFDEN - Aandacht voor de ander - Houden van - Minder solo, meer samen - Communicatie verbeteren - Omgaan met erotiek in het algemeen (i.c.m. geloof) - Sexuele omgang met de ander - Beladen thema s; homosexualiteit CREATIVITEIT Eigen creativiteit ontwikkelen; uit interesse in kunst, muziek, maar ook uit noodzaak voor het eigen beroep; bijv. innovatie-, R&D-, communicatiemedewerkers 63

BEHOEFTEN INTEGRITEIT - Integer handelen - Sterk in de schoenen staan - Herkennen van verborgen verleiders LEIDINGGEVEN - Beoordelen - Coachen - Slecht nieuws-gesprekken - Waarderen OPVOEDEN - Normen en waarden aanleren - Grenzen stellen - Omgang met erotiek - Verwennen versus de strenge aanpak 64

10. BIJLAGE: AANBOD STILTE- EN ONTHAASTINGSTOERISME VERSLAG WORKSHOP AVERBODE 04.10.2013 65

BEZINNINGSLINT Stilteplekken met elkaar verbinden via fiets- en wandelroutes. Mensen kunnen hiermee zelf (verblijfs)arrangementen samenstellen. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - inventarisatie van aanbieders opstellen - provinciegrensoverschrijdende communicatie - promotie via folder, website, app 66

ZINTUIGEN STRELEN EN MASSEREN Inspelen op verschillende zintuigen, om rust te vinden en stilte te horen en te ervaren. Activiteiten die stiltebeleving bevorderen en bundelen. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - Communicatie - Kalender om luwtemomenten te identificeren en op elkaar af te stemmen - Switchboard: coördineren van samenwerking, gezamenlijke initiatieven, thematische arrangementen 67

NETWERKING De provincie Vlaams-Brabant brengt alle initiatieven rond stilte- en onthaastingstoerisme samen en verankert de waarden ervan op hogere niveaus en bij andere overheidsinstanties. Stilte moet als waarde erkend worden. Bij de eigen werking krijgt stilte altijd een plaats; stilte is evenwaardig aan andere categorieën. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - verandering decreet logiesverstrekking (om eenvoudig stilteverblijf mogelijk te maken) - faciliteren van nieuwe stilteplekken (bijv. kerken en kapellen) - stilte incorporeren in alle andere werking, ondersteunen van de reflex om in elke sector stilte een plaats te geven 68

NATUURWAARNEMINGSWANDELING Deze wandelingen zijn overal in de provincie Vlaams Brabant mogelijk. De bedoeling is er alle zintuigen mee te masseren. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - gerichte ontsluiting van gebieden en trage wegen - ontwikkeling van geleide wandelingen (bijvoorbeeld met een app) 69

EDUCATIE EN ZELFONTPLOOIING Via een aanbod van yoga, mediatie en muziek mensen zichzelf laten ontdekken. Het aanbod kan bestaan uit een concert met stiltemuziek (bijvoorbeeld gregoriaans), op een stilteplek, met een wandeling. Het aanbod kan voor diverse groepen zijn (bedrijven, scholen, studenten) en een- of meerdaags. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - communicatie - heldere positionering - een netwerk 70

WATER EN RUST Aanbod ontwikkelen rond water en rust. Bijvoorbeeld watertherapie, wellness, water en kruiden, waterbeheersing. Kwaliteit bieden is belangrijk. Er is al veel aanbod aanwezig. Daarom kunnen verschillende instellingen die met water bezig zijn kennis delen. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - een gids maken van het aanbod - een label ontwikkelen - infrastructuur aanleggen: paden, kijkhutten 71

STILTELINTEN Verbindingen tussen stille en ambachtelijke activiteiten (bijv. op boerderijen) en stilteplekken met stil vervoer: te voet, per fiets, met elektrische fiets of elektrische wagentjes. Dit kan verbonden worden met overnachten op een stille locatie (ecologisch, passief, geluidsarm, goed geïsoleerd). De waarde zit in het zelf uitvoeren van activiteiten en in authenticiteit. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - communicatie - lijsten van stilteverblijven aanbieden - een website met een stilteactiviteitenkalender (UIT-agenda) - gidsen opleiden 72

GEHEIME PLEKKEN Geheime tips voor stilteplekken verstrekken aan verblijfstoeristen. Deze tips kunnen zijn: toegang tot kerken of monumenten, toegang tot een domein, authentieke evenementen. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - website - netwerking en expertisedeling via studiedagen, opleidingen, uitwisseling van tips - label voor b&b s die stilte(verblijfs)toerisme aanbieden 73

STILTEVERHALEN Met stilteverhalen mensen toeleiden naar stilte; mensen bewust maken van stilte. Mogelijke ondersteuning hiervoor: - communicatie - stiltegidsen opleiden 74

OVERZICHT VAN BESTAAND AANBOD (CLUSTERING) LOCATIES - Kijkhutten in de natuur - (bedevaarts)kapel, (bedevaars)kerk - Musea en Kunstprojecten - Huis van Rust ACTIVITEITEN - Stiltewandelingen met natuurgeluiden, poëzie, stille plekken in de stad, beleving van landschap en erfgoed - Stiltecoach die wandelingen begeleidt wijn proeven - Zelf bier maken - Yoga, Taichi, Zen, Eutonie - Dagprogramma s stiltebeleving - Huifkartochten - Wellness, massage VERBLIJF - Paalkamperen (eenvoudig kamperen in de natuur) - Stil vakantiehuis, stille b&b - Locatie voor bezinningen 75

11. BIJLAGE: VERHALEN DIE INSPIREREN 76

VERHALEN DIE INSPIREREN. BELEEF HET ZELF! Terugblikkend op de verschillende aanbieders die tijdens desk en field research bestudeerd en bezocht zijn, valt op dat elke aanbieder een sterke identiteit heeft en inspirerende en boeiende verhalen te berde kan brengen. Verhalen inspireren mensen al sinds mensenheugenis. Die kunnen over architectuur, ligging, historie, religie, filosofie, vernoeming, oorsprong, etc. Maar nog meer is de toerist geïnteresseerd in de beleving die hij/zij er kan ervaren. Verhalen van anderen die al persoonlijke ervaringen hebben opgedaan, boeien dus des te meer. Marketing maakt vaak gebruik van storytelling om mensen te informeren en op een luchtige manier iets te vertellen dat beklijft. Dat trekt mensen aan. Storytelling is dan ook een geeigend middel om met het aanbod te inspireren en de koopintentie te verhogen. Publicatie van authentieke, boeiende verhalen op de website en in inspiratiefolders, het inspiratiemagazine en themaberichten zal een grote stap voorwaarts zijn in de interesse voor het grensgebied als onthaastings-, stilte- en bezinningsregio. 77

12. BIJLAGE: FUNCTIONELE EISEN MARKETING- EN VERKOOPORGANISATIE 78

FUNCTIONELE EISEN Onthaastings-/bezinningstoerisme is een niche binnen de toeristische industrie en vergt als zodanig specifieke kennis en aandacht. Daarvoor is meer nodig dan het in beeld brengen en verwijzen naar locaties. Advies op basis van klantwensen is uitermate belangrijk. Daarom is het opbouwen van een gespecialiseerde organisatie die zich na een (geholpen) startperiode zelf in stand kan houden, aan te bevelen. De organisatie die ons voor ogen staat: - is sterk commercieel gedreven naar potentiële klanten en sterk adviesgericht naar aanbieders, - heeft e-commerce als basis, maar heeft ook aandacht voor persoonlijk contact; d.w.z. de organisatie gebruikt een webshop voor de boeking van reizen maar zet tevens een goede persoonlijke back office/customer service in, - is capabel om binnen 6 maanden na de startdatum de backbone voor een e-commerce oplossing klaar te hebben, - heeft de kennis in huis om de webshop vindbaar te maken en traffic evt. via affiliate marketing te maximaliseren, - heeft de capaciteit en kennis in huis om aanbieders in de grensregio te bezoeken, samen met hen aanbod te genereren en te ondersteunen met het vermarkten, 79

2013 ALL RIGHTS RESERVED. REPRODUCTION, PUBLICATION AND MAKING USE OF IDEAS AND PROPOSALS INCLUDED IN THIS REPORT AND ACCOMPANYING MOOD BOARDS NEED THE PRIOR, WRITTEN CONFIRMATION OF COPPEN COMMUNICATIONS+MARKETING ROERMOND/EINDHOVEN,THE NETHERLANDS.