Zorginkoopbeleid 2017. Wijkverpleging

Vergelijkbare documenten
Regiobijeenkomst. Inkoopbeleid wijkverpleging

Inkoopbeleid wijkverpleging

Format inschrijving toewijsbare zorg (S2)

Informatiebijeenkomst Wijkverpleging 25 - juni 2014 Gewijzigde versie. De Friesland Zorgverzekeraar

2.2. miljoen verzekerden fte medewerkers. 5,9 miljard zorgkosten (inclusief Anderzorg) 2,7 miljard Wlz

Inkoopbeleid Wijkverpleging 2018

Zorg uit de Zvw. Wijkverpleging, ELV, GRZ. Judith den Boer

ZN Doelgroepenregistratie schema en beslisboom, d.d. 01 juli 2018, versie 2.0

Zorginkoopbeleid Wijkverpleging

Betreft : Aanspraak Wijkverpleging in de Zorgverzekeringswet (Zvw)

Inkoopbeleid Verpleging & Verzorging 2019

AANVULLING ( juli 2017) Zorginkoopbeleid 2018 Verpleging en Verzorging. Versie juli 2017

Zorginkoopbeleid Zittend ziekenvervoer

Wijkverpleging. Verpleging en Verzorging 9 april 2014

Zorginnovatie bij CZ

Dit wil overigens niet zeggen dat dit project volledig en definitief van tafel is. Met de ICF¹ in gedachten kan het nu eenmaal niet anders dat er een

Format inschrijving toewijsbare zorg (S2)

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 oktober 2015 Betreft Bekostiging intensieve kindzorg

Aanvullende bestuursverklaring Regioaanbieder overeenkomst Wijkverpleging

Factsheet Zorgmodule Wijkverpleging Zorg in de wijk. Mobile: +31 (0) Datum 16 september 2015

Veelgestelde vragen over Wijkverpleging

Nieuwe afbakening verzorging kinderen

Netwerkbijeenkomst. Wijkverpleging, heringevoerd en nu?

Zorg voor kinderen met een intensieve zorgvraag

Welkom bij Menzis! Bijeenkomst wijkverpleegkundigen Wageningen, 5 februari 2015

HET BESTE THUIS! TOEKOMST VOOR DEMENTIEZORG. Jan Vuister (directeur / bestuurder Geriant)

Zorgkantoor Friesland Versmalde AWBZ (Wlz)

Zorginkoop Wijkverpleging ELV GRZ 2018 Samen voor zinnige zorg. Mei 2017

Samengesteld op 30 maart 2016

VERDUIDELIJKING CASEMANAGEMENT

Aanvullende bestuursverklaring regioaanbieder

Inkoopbeleid Verpleging & Verzorging 2020

Transities in vogelvlucht de hervorming van de langdurige zorg. ZorgImpuls maart 2015 versie gemeente Rotterdam

VRM en de zorgverzekeraar

Verenso. Vereniging van specialisten ouderengeneeskunde en sociaal geriaters

De transities in vogelvlucht en hoe de toegang tot zorg georganiseerd is. ZorgImpuls maart 2015

We lichten de onderwerpen uit de kwaliteitsagenda hieronder verder toe.

Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Inkoop Wijkverpleging 2016

Zorginkoopbeleid Huisartsendienstenstructuren

Aan het bestuur van: - algemene ziekenhuizen (010); - ActiZ, Alzheimer NL, BTN, NPCF, VGVK, VNG, V&VN, ZN; - Zorgverzekeraars.

FAQ Wijkverpleging (inclusief Intensieve Kindzorg) en MSVT.

Inkoopbeleid huisartsen en multidisciplinaire zorg

Vragen en antwoorden Wijkverpleging (inclusief Intensieve Kindzorg) en MSVT

Zorginkoopbeleid Persoonlijke Verzorging en Verpleging Juni juli 2014

Kwaliteit van casemanagement in de regio Haarlemmermeer. Anita Peters en Esther Tetteroo Ketenzorg dementie Haarlemmermeer,

Ouderen (GRZ en ELV) Introductie Visie

Aanvraagformulier persoonsgebonden budget verpleging en verzorging (PGB vv)

Van MSVT naar GVp. Wat zijn de wijzigingen? Wat is er duidelijk? Vanaf 2018

Zorginkoopbeleid Wijkverpleging

ZORGOVEREENKOMST MEDISCHE KINDZORG 2018

Aanvraag VEZN Pro Vita

Wijzigingen in de verpleegkundige zorg thuis naar aanleiding van intrekken beleidsregel MSVT per 2018

Afspraken zorgverzekeraars Casemanagement en Ketenzorg Dementie 2020

Invulling Aster Zorg van addendum bij kwaliteitskader verpleeghuiszorg voor langdurige zorg thuis met een Wlzindicatie

ZORGOVEREENKOMST VERBLIJF BIJ INTENSIEVE KINDZORG 2018

ZORGOVEREENKOMST VERPLEGING EN VERZORGING 2019

ZORGOVEREENKOMST VERPLEEGKUNDIGE DAGOPVANG BIJ INTENSIEVE KINDZORG 2018

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ Bijlage 7. Behandeling

... Naam (zoals vermeld in BIG Register)... Telefoonnummer waarop bereikbaar voor verzekeraar:

Aanvraagformulier Persoonsgebonden budget Verpleging en Verzorging (Zvw-pgb) - Deel 1

Opbouw. Zorgverzekeringswet 2006 Redenen voor hervorming. De kern van Zvw. Privaat zorgstelsel met veel publieke randvoorwaarden

Aanvraagformulier persoonsgebonden budget verpleging en verzorging

De regels zijn gelijk. Toch is iedereen anders. Wlz-toegangscriteria voor cliënten met een psychische stoornis

Dit deel vult de verpleegkundige in samen met de verzekerde of een (wettelijke) vertegenwoordiger 1.

Presentatie Zorginkoopbeleid 2015 Verpleging & Verzorging

De declaraties voor het indiceren valt onder het afgesproken omzetplafond. Daarbij geldt de volgende bepaling uit de overeenkomst:

Zorginkoopbeleid. Regiovisie Wijkverpleging en 2017zintuiglijk gehandicaptenzorg. Eno Zorgverzekeraar

Ketenzorg Dementie Midden-Brabant. Samenwerking tussen gemeenten en zorgverzekeraars 6 februari 2017

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 30 juni 2014 Betreft Kortdurend eerstelijns verblijf

Aanvraagformulier Persoonsgebonden Budget verpleging en verzorging (PGB vv)

Wijzigingen in de verpleegkundige zorg thuis naar aanleiding van intrekken beleidsregel MSVT per 2018

Raadsledendag 20 september

Samen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen

Aanvraagformulier Persoonsgebonden Budget deel 1 verpleging en verzorging (Zvw-pgb)

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 26 januari 2016 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

Geachte leden van de Vaste Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

Zorg Groep Beek en de huisarts, samen goed in ketenzorg

Samen Beter. Op weg naar 2020

Informatiebijeenkomst Wijkverpleging

Integrale zorg Het geheel zien in elk deel én in elk deel in het geheel zien

Wijzigingen in de verpleegkundige zorg thuis naar aanleiding van intrekken beleidsregel MSVT per 2018

AANVRAAGFORMULIER PERSOONSGEBONDEN BUDGET VERPLEGING EN VERZORGING

Antwoorden op 1 e vragenronde -Zorg in de Wijk

Zorginkoopbeleid. Regiovisie Wijkverpleging en 2017zintuiglijk gehandicaptenzorg. Eno Zorgverzekeraar

DEEL 1: Verpleegkundige deel aanvraag 2017

BELEIDSREGEL AL/BR-0021

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 8 juni 2016 Betreft Bekostiging wijkverpleging 2017

ZN Begeleidingsbrief declareren en controleren Wijkverpleging, Zintuigelijk gehandicapten zorg en Eerstelijnsverblijf, wijzigingen per

Inkoop Aanspraak Wijkverpleging 2017

Aanvraagformulier Persoonsgebonden budget Verpleging en Verzorging Deel 1

Zorginkoopbeleid 2016 Zorgsoort Wijkverpleging

Beleidsregel Verpleging in de thuissituatie, noodzakelijk in verband met medisch specialistische zorg

Aanvraagformulier Persoonsgebonden Budget deel 1 verpleging en verzorging (pgb vv)

Verpleegkundige teams bij ZZG zorggroep

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 september 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

1. Zorgplicht leidend voor zorgverzekeraars, niet

Let op! De inschrijving wordt alleen in behandeling genomen, indien alle bovengenoemde stukken zijn meegestuurd en het format volledig is ingevuld.

Aanvraagformulier persoonsgebonden budget verpleging en verzorging (Zvw-pgb) DEEL 1: verpleegkundige deel aanvraag

Transcriptie:

Zorginkoopbeleid 2017 Wijkverpleging

Inhoudsopgave Voorwoord 4 1 Missie van CZ groep en onze visie op zorg 5 1.1 Wie is CZ groep? 5 1.2 CZ groep in cijfers 5 1.3 CZ groep als inkoper van zorg 6 1.4 Inkopen op waarde 7 2 Visie van CZ groep op de wijkverpleging 8 3 Uitgangspunten bij de inkoop van 10 wijkverpleging 3.1 Afbakening aanspraak wijkverpleging 10 3.2 Basiszorg 10 3.3 Specialistische zorg 12 3.4 Regionale functies 18 3.5 Kwaliteitsbeleid 20 3.6 Financieel 23 3.7 Toegankelijkheid 23 4 Proces contractering 2017 24 4.1 Contractpartners 24 4.2 Digitaal contracteren 25 4.3 Tijdpad 25 4.4 Minimumeisen 25 4.5 Bereikbaarheid 27 4.6 Controle van de declaraties 27 5 Betrekken van verzekerden bij het 28 zorginkoopbeleid Voorbehoud Dit document en alle bijbehorende bijlagen zijn met zorg samengesteld en met inachtneming van de vigerende wet- en regelgeving. Wijzigingen in wet- en regelgeving kunnen tot gevolg hebben dat de inhoud van dit document moet worden aangepast. Als er onverhoopt een andere reden voor aanpassing zou zijn, geven wij dit duidelijk en met redenen omkleed aan. Deze aanpassingen zullen zo spoedig mogelijk gepubliceerd worden. CZ groep werkt in regionale proeftuinen samen met onder andere zorgaanbieders en inwoners aan betere en betaalbare zorg. In iedere proeftuin vinden andere experimenten plaats. De afspraken die CZ groep hiervoor maakt kunnen afwijken van de afspraken voor de reguliere zorginkoop. 3

Voorwoord Hoewel 2016 pas een paar maanden oud is, kijkt CZ groep nu al vooruit naar 2017. Zo weten we zeker dat we tijdig alle afspraken hebben gemaakt die nodig zijn voor goede en betaalbare zorg. In dit document informeren we u over de zakelijke en zorginhoudelijke specificaties die wij voor onze verzekerden willen vastleggen in het zogeheten zorgcontract. In het jaar dat de Zorgverzekeringswet 10 jaar bestaat, is het goed om nog eens terug te kijken naar de doelen die de wetgever destijds voor ogen had. Meer concurrentie tussen de zorgverzekeraars bijvoorbeeld, die bij de zorg - inkoop een zo goed mogelijke deal proberen te sluiten voor hun verzekerden. Daarnaast werd in 2006 een verschuiving verwacht van de sturing in het zorgstelsel. Die zou van de centrale overheid naar de verzekerden gaan, waarbij de kosten en de kwaliteit op een verantwoorde manier tegen elkaar zouden worden afgewogen. Tien jaar later zien we dat er grote stappen vooruit gezet zijn en dat Nederland zich nog steeds gelukkig mag prijzen met een betaalbaar en kwalitatief goed zorg stelsel dat wereldwijd tot de top behoort. Toch zijn er ook nog veel verbeterpunten, die bij CZ groep goed op het netvlies staan. Denk aan de roep om meer transparantie over de uit-komsten van de zorg, de ongewenste praktijkvariatie en de duidelijke kansen voor besparingen door meer efficiency. Daarbij willen we menselijke zorg. Dichtbij en met de regie en waardigheid die we zelf zouden willen als we kwetsbaar en afhankelijk zouden zijn door ziekte of gebreken. De overheveling van de wijkverpleging naar de Zorgverzekeringswet (Zvw) vond ruim een jaar geleden plaats. In dat jaar is er een start gemaakt met de transformatie van de wijkverpleging, van dezelfde zorg voor iedereen naar zorg op maat. Eigen regie en zelf redzaamheid zijn hierin de kernbegrippen. Door onder meer indicatiestelling door de wijkverpleegkundige hopen we de professionals weer meer plezier te geven in hun vak en ruimte voor echte gesprekken over wat iemand nodig heeft om het heft in eigen hand te houden. Wat is er nodig voor positieve gezondheid? Ook CZ groep beseft dat we er nog lang niet zijn. Er zijn nog veel drempels te nemen, bijvoorbeeld rondom de aansluiting tussen de wijk verpleging en andere disciplines, zoals huisartsen en sociale wijkteams. Ook op admini stratief vlak is nog een hoop verbetering mogelijk. Tegelijkertijd zien we wel dat er een andere manier van denken en doen is ontstaan, waaruit veel mooie nieuwe samenwerkingen ontstaan en vooral belangrijk tevreden cliënten. Het begin is gemaakt. In dit document geeft CZ groep de contouren aan voor de (vooral zakelijke) wensen die inherent zijn aan ons zorgstelsel. Voor de wijkverpleging kiezen we vanwege alle wijzigingen in het systeem dit jaar nog niet standaard voor langere contractperioden. Wel doen wij ons best om de administratieve lasten van het contracteren te beperken, door u een productievoorstel te sturen en door de inzet van digitaal contracteren. Uiterlijk medio november willen we onze verzekerden duidelijkheid geven over wie, wat en hoeveel er gecontracteerd is, zodat zij daarna een weloverwogen keuze kunnen maken. Tijdens de contracteerperiode kunt u contact met ons opnemen bij vragen of suggesties. Waar mogelijk nemen wij die mee in de afspraken. We vragen daarbij wel uw begrip voor het feit dat wij, met 45.000 contractanten, niet alle individuele aspecten van een zorgaanbieder kunnen honoreren in ons contracteerbeleid. Wij gaan ervan uit dat wij u zakelijk én zorginhoudelijk voldoende faciliteiten kunnen bieden om wederom de grote uitdaging van de beste zorg waar te kunnen maken. Joël Gijzen Yvonne Hijnen directeur Zorg manager zorginkoop V&V - Zvw 4

1 Missie van CZ groep en onze visie op zorg 1.1 Wie is CZ groep? CZ groep is een niet op winst gerichte zorgverzekeraar met 3,5 miljoen verzekerden. De solidariteit waarmee CZ groep in 1930 werd opgericht, leeft nog altijd in onze organisatie. Het goed, betaalbaar en beschikbaar houden van de Nederlandse zorg zien wij als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid. Deze realiseren wij door in alles wat wij doen verantwoordelijk, daadkrachtig en betekenisvol te zijn. Voor de maatschappij als geheel en onze verzekerden in het bijzonder. Het beleid van CZ groep kenmerkt zich door lef. Wij zijn niet bang voor het agenderen van moeilijke onderwerpen, van zorg echt anders organiseren en voor het maken van keuzes. We zijn een organisatie met korte lijnen en een grote achterban. Een zorgverzekeraar pur sang, met een duidelijke visie op zorg en de mogelijkheid snel beslissingen te nemen. We hebben kennis en kunde in huis en durven voorop te lopen. We willen het verschil in zorg maken en gaan discussies niet uit de weg. We geloven met heel ons hart dat het beter kan en zetten ons daarvoor in. Alles voor betere zorg is onze missie We helpen onze verzekerden de best mogelijke zorg te krijgen tegen een stabiel lage premie. Tegelijkertijd sturen we actief op de zorg om de kwaliteit te verhogen, de kosten te beheersen en de beschikbaarheid te garanderen. Onze missie dragen we uit in de maatschappij en naar al onze verzekerden. We willen regisseur zijn CZ groep wil de zorg nu en op lange termijn breed toegankelijk, goed en betaalbaar houden. Wij voelen een grote verantwoordelijkheid voor onze rol in het zorg stelsel en treden daarom op als regisseur in zorg. Dit doen we door via inkoop bij zorgaanbieders te sturen op kostenbeheersing, kwaliteit en innovatie en door onze verzekerden actief te begeleiden op alle momenten dat zij zorg nodig hebben. 1.2 CZ groep in cijfers Verzekerden 3,5 miljoen Medewerkers zorginkoop 120 Zorgomzet Labels Gecontracteerde zorgaanbieders 45.000 Marktaandeel CZ groep miljard 20% 5

1.3 CZ groep als inkoper van zorg Het zorglandschap verandert snel De vraag naar zorg groeit sterk, maar het landelijk budget helaas niet CZ groep wil het verschil maken, heeft een duidelijke visie op hoe het anders kan in de zorg en heeft lef om dit te realiseren Daarom doet CZ groep dit We zetten de zorgvraag van de patient centraal en kopen de juiste zorg op de juiste plek in Meer kwetsbare ouderen Meer chronische ziekten en multimorbiditeit Méér gezamenlijke besluitvorming, e-health en zelfmanagement We kijken naar kwaliteit maar ook naar doelmatigheid Inkopen op kwaliteit is steeds belangrijker Patiënt wil zelf de regie We informeren onze verzekerden over de kwaliteit van zorg We stimuleren samenwerking tussen zorgaanbieders Innovaties zijn zo snel mogelijk voor iedereen beschikbaar Verzekerden hebben een stem in ons zorginkoopbeleid 6

1.4 Inkopen op waarde CZ groep doet er alles aan om goede zorg tegen een redelijke prijs aan te bieden. Onze verzekerden kunnen uit ongeveer 45.000 gecontracteerde zorgaanbieders kiezen. Op basis van kennis en ervaring vinden wij het bij bepaalde aanbieders niet wenselijk de zorg te vergoeden, bijvoorbeeld als we uit (wetenschappelijk) onderzoek of uit patiëntgegevens weten dat deze zorg van onvoldoende kwaliteit is. Of dat de zorg overbodig of onnodig en onverklaarbaar duur is. We maken gefundeerde keuzes en willen hiermee de zorgmarkt stimuleren zich continu te verbeteren. Verder hebben wij met het oog op het betaalbaar houden van zorg expliciete aandacht voor het tegengaan van fraude en oneigenlijke declaraties. CZ groep wil zorg inkopen die zo veel mogelijk waarde oplevert voor de verzekerde. We willen dat de zorg afgestemd is op de zorgbehoefte van onze verzekerden en van hoge kwaliteit is tegen acceptabele kosten. Dit houdt in dat we zorg steeds meer inkopen op basis van de kwaliteit én de kosten. De mate waarin prijs en kwaliteit een rol spelen binnen de inkoop, is afhankelijk van onder andere de beschikbare kwaliteitsinformatie. Wij zien kwaliteit als een combinatie van onder meer de medisch inhoudelijke kwaliteit en de ervaringen van de verzekerden met de betreffende zorg(aanbieder). Waar in de ene situatie de prijs het primaire criterium zal zijn, is in andere situaties de kwaliteit leidend. Het bepalen van de kwaliteit is dus maatwerk. Prijs is het primaire zorginkoopcriterium Prijs Prijs vormt belangrijkste criterium bij zorginkoop Kwaliteit is onbekend of niet onderscheidend Inzicht in kwaliteit komt vooral uit structuurindicatoren Kwaliteit Kwaliteit en prijs worden beide meegewogen bij zorginkoop CZ groep heeft bruikbare kwaliteitsinformatie, die samen met prijs wordt ingezet voor volumesturing Inzicht in kwaliteit komt vooral uit structuur- en procesindicatoren Kwaliteit is het primaire zorginkoopcriterium Kwaliteit vormt het leidende criterium, prijs het sluitstuk bij zorginkoop CZ groep vindt kwaliteitsinformatie betrouwbaar, onomstreden en volledig. Beste zorg krijgt voorrang Inzicht in kwaliteit komt vooral uit uitkomstindicatoren CZ groep richt zich de komende jaren op het inzichtelijk maken van de kwaliteit en de kosten van behandelingen. We verleggen voor steeds meer zorgsoorten de focus van inkopen op prijs naar inkoop op waarde. Prijs Kwaliteit 7

2 Visie van CZ groep op de wijkverpleging Mensen met een (intensieve) zorgvraag zullen in de toekomst langer thuis blijven wonen. Hiervoor wordt een beroep gedaan op de samenwerking tussen zorgaanbieders onderling en tussen zorgaanbieders en gemeenten. Het uitgangspunt van CZ groep bij de vormgeving van goede wijkverpleegkundige zorg is de al ingezette beweging van professionele zorg naar mantelzorg en zelfzorg. Als professionele zorg toch nodig is, sturen we op de toegankelijkheid, kwaliteit en doelmatigheid daarvan, conform ons waardemodel. Differentiatie Q op basis van waarde Basiszorg Persoonlijke verzorging Verpleging Onplanbare zorg Zorgvraaganalyse Ondersteunen naar zelfzorg Casemanagement Specifieke regionale functies Pgb-indicatiestelling Preventie op wijkniveau Zorggarantie Specialistische zorg Casemanagement dementie Palliatief terminale zorg Intensieve kindzorg Gespecialiseerde verpleging Complexe MSVT Complexe wondzorg Zoveel mogelijk koppelen Inkoop bij beperkt aantal zorgaanbieders Goede wijkverpleegkundige zorg, in combinatie met een sterke eerste lijn, versterkt de eigen regie en kan de kwaliteit van leven van onze verzekerden in de thuissituatie vergroten. Ook kan het een beroep op zwaardere zorg en escalatie naar de tweede lijn zo veel mogelijk voorkomen of uitstellen. Zorg en ondersteuning in de nabijheid moeten onze verzekerden in staat stellen zo lang mogelijk in de eigen omgeving te blijven, ondanks ziekte, beperking of ouderdom, zolang dat verantwoord is en doelmatig te organiseren is. De focus ligt hierbij op zelfredzaamheid, eigen regie, ontzorgen, kwaliteit van leven en gepast zorggebruik. De zelfredzaamheid van de verzekerde wordt versterkt door de mogelijkheden van zelfregie te vergroten met bijvoorbeeld ICT en domotica, en door de sociale contacten te bevorderen. We streven naar wijkverpleging die precies past bij wat onze verzekerden nodig hebben in aansluiting op wat ze zelf en met hun omgeving kunnen organiseren. De zorgvraag van onze verzekerden en hun (on)mogelijkheden moeten bepalend zijn voor de (patiëntgerichte) zorg of ondersteuning die zij ontvangen. De wijkverpleegkundige is hierbij, net als de huisarts, de eerste toegang tot professionele zorg. En de verbindende schakel tussen zorgvragers en zorgaanbieders binnen de domeinen zorg, wonen en welzijn. De zorg dicht bij de verzekerde moet doelmatig en kwalitatief goed zijn. Het is belangrijk dat zorgaanbieders de ingezette wijkverpleegkundige zorg goed afstemmen op de zorg die wordt aangeboden vanuit andere domeinen, zoals het sociale en medische domein. Hoe deze afstemming het beste werkt, kan lokaal verschillen. Wijkverpleging bestaat in eerste plaats uit basiszorg. Deze zorg begint met een goede zorgvraaganalyse, uitgaande van wat de verzekerde nog zelf kan. De zorg bestaat voornamelijk uit het verrichten van verpleegkundige en verzorgende handelingen (planbaar en onplanbaar), het ondersteunen naar zelfzorg en case management. Onder dat laatste verstaan wij regie en coördinatie bij multidisciplinaire zorgverlening en 8

ondersteuning en instructie rondom zaken die in directe relatie staan met de zorgbehoefte van de verzekerde en indien nodig van zijn naasten. Daarnaast bestaat wijkverpleging uit specialistische zorg, waarbij CZ groep onderscheid maakt in de zorg voor specifieke doelgroepen: casemanagement dementie, palliatief terminale zorg, intensieve kindzorg, specialistische wondzorg, gespecialiseerde verpleging en complexe medisch specialistische verpleging in de thuissituatie (MSVT). Willen we de zorg betaalbaar en van hoge kwaliteit houden, dan moet er sprake zijn van zorg op maat, zorg dichtbij en zorg in samenhang, afhankelijk van de specifieke zorgbehoefte. In onze visie werkt elke wijkverpleegkundige in een wijk(team), waarin brede kennis en expertise beschikbaar is. Voor een aantal taken geldt dat deze niet door elk wijkteam zouden moeten worden uitgevoerd, omdat daarvoor specifieke kennis en/of infrastructuur nodig is. Door de verantwoordelijkheid voor die infrastructuur duidelijker te beleggen bij één zorgaanbieder per regio, verzorgen we voor andere zorgaanbieders (de huisarts en het Wmo-team) en voor onszelf een duidelijk aanspreekpunt en organiseren we doelmatige zorg. Deze zorgaanbieder kan ook een preventieve (niet-toewijsbare) rol binnen het wijknetwerk vervullen, in samenwerking met de gemeente. Het komend jaar leggen wij de focus op de ontwikkeling van goede wijkverpleegkundige zorg, voldoende samenhang binnen de eerste lijn en een naadloze verbinding met het sociale domein. CZ groep wil transparantie over de geleverde kwaliteit en de doelmatigheid van de wijkverpleging. Door op basis van deze informatie goede zorgaanbieders te belonen, maximaliseren we de waarde van deze zorg voor onze verzekerden. Onze ambitie is om verzekerden ook te informeren over de uitkomsten van zorg (kwaliteit én kosten), zodat zij op basis daarvan hun keuze kunnen maken. Dit document vormt een basis om over in gesprek te gaan, om onze contractpartners voor 2017 vast te stellen. We staan hierin stil bij het zorginkoopbeleid 2017 voor wijkverpleging en de procedure rondom deze inkoop. Tijdens de regiobijeenkomsten in april lichten we deze informatie nader toe. Belangrijk: De wijkverpleging maakt sinds 1 januari 2015 deel uit van de Zvw. De totale transformatie van de verpleegkundige in de wijk is een meerjarig proces en voor de aanspraak wijkverpleging wordt een nieuw bekostigingsmodel ontwikkeld. Toen dit zorginkoopbeleid werd geschreven, had het ministerie van VWS nog geen besluit genomen over het bekostigingsmodel voor 2017. Daarom borduren wij voort op het huidige model. Mocht VWS besluiten tot een nieuw bekostigingsmodel voor 2017, dan kan dat leiden tot aanpassingen in dit document. CZ groep wil graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van deze bekostigingsstructuur, zodat het geleverde resultaat uiteindelijk de basis kan worden voor het maken van de inkoopafspraken. Wij ver wachten dat de zorgaanbieders meewerken aan deze ontwikkeling. 9

3 Uitgangspunten bij de inkoop van wijkverpleging 3.1 Afbakening aanspraak wijkverpleging De aanspraak wijkverpleging is als volgt geformuleerd: Zorg zoals verpleegkundigen die plegen te bieden waarbij die zorg verband houdt met de behoefte aan geneeskundige zorg of een hoog risico daarop. Hierbij gaat het niet alleen om de verpleegkundige handelingen (zorgverlening en verzorging), maar ook om coördinatie, signalering, coaching en preventie. In detail ziet de aanspraak wijkverpleging er als volgt uit: extramurale verpleging (VP); extramurale persoonlijke verzorging (PV) bij somatische aandoeningen en/of primaire medische problematiek; bij intensieve kindzorg (IKZ) en palliatief terminale zorg (PTZ) valt ook de begeleiding onder de aanspraak en bij IKZ ook het verblijf in een kinderhospice of kinderdagverblijf; medisch specialistische verpleging in de thuissituatie (MSVT). Dit is verpleging die mensen thuis ontvangen, onder de verantwoordelijkheid van een medisch specialist. 3.2 Basiszorg De essentie van de wijkverpleging is het geven van generalistische, continue en persoonsgerichte zorg op maat, waarbij zelfzorg wordt gestimuleerd en die is ingebed in de dagelijkse werkzaamheden. Professionele zorg wordt alleen ingezet als dat nodig is. De wijkverpleegkundige niveau 5 (hbo) stelt de indicatie volgens het meest recente normenkader van de V&VN. In het verlengde daarvan werkt zij 1 volgens de principes ontzorgen, eigen kracht, inzetten van informele zorg, regie bij de verzekerde en het actief betrekken van het sociale domein. In het indicatiegesprek (de zorgvraaganalyse) wordt ook gesproken over het doel, de keuzemogelijkheden, de voor- en nadelen daarvan en de uiteindelijke keuze die de verzekerde maakt. Wijkverpleging wordt zo veel mogelijk geleverd op basis van richtlijnen, is evidence based en sluit aan bij de behoeften van de verzekerde. De wijkverpleegkundige vertaalt de zorgvraag samen met de verzekerde naar een zorgplan conform de Richtlijn Verpleegkundige en verzorgende verslaglegging (V&VN, 2011) en hanteert hierbij het principe van samen beslissen. Dit zorgplan groeit met de verzekerde mee. De wijkverpleegkundige is niet de enige professional die zorg in de thuissituatie biedt en in contact staat met de verzekerde. Zij werkt in een team dat bestaat uit verpleegkundigen en verzorgenden. Of een wijkverpleegkundige een lager opgeleide professional inzet, ligt onder meer aan de complexiteit van de zorg. De wijkverpleegkundige blijft wel duidelijk het aanspreekpunt: zij bewaakt dat de zorg goed verleend wordt en dat die blijft aansluiten bij de zorgvraag. Zij is zichtbaar in de wijk, voor de verzekerden en voor andere professionals. Bij de zorg voor verzekerden met een complexe zorgvraag en meervoudige gezondheidsproblemen zijn doorgaans meerdere disciplines betrokken. Bij deze zorg is afstemming nodig binnen het medische domein en ook tussen het medische en het sociale domein. Afhankelijk van de zorgvraag maar vooral bij complexe zorgvragen stemt de wijkverpleegkundige een gezamenlijk zorgdoel af met de huisarts en andere disciplines, die ook onderdeel kunnen zijn van het wijkteam. Zij weet welke specifieke deskundigheid in het wijknetwerk aanwezig is en roept 1 Bij wijkverpleegkundige verwijzen wij voor de leesbaarheid enkel met 'zij' en 'haar'. Wij bedoelen daar natuurlijk ook 'hij' en 'zijn'. 10

deze waar nodig in. Ze onderhoudt contacten met het ziekenhuis, de huisarts, de praktijkondersteuner en het sociale wijkteam. Het is nadrukkelijk niet alleen de voormalige S1-wijkverpleegkundige die dit soort contacten onderhoudt. Immers, voor goede zorg moet elke wijkverpleegkundige de zorg voor een complexe verzekerde kunnen afstemmen met andere zorgaanbieders. In de tariefopbouw voor 2017 houden we hier rekening mee. De wijkverpleegkundige, het wijkteam, de huisarts en de Wmo-medewerker delen hun kennis en ervaring en staan in nauwe verbinding met elkaar. Het is duidelijk wie er binnen de huisartsenpraktijk en het wijkteam aanspreekpunt zijn voor de andere partij. Alleen als deze professionals samenwerken, kan de juiste zorg worden geboden en onnodige zorginzet worden voorkomen. 3.2.1 Oproepbare verzorging en verpleging CZ groep ziet oproepbare verzorging en verpleging als onplanbare zorg buiten de afgesproken vaste tijden: s avonds na 20.00 uur en s nachts. We gaan ervan uit dat een zorgaanbieder die wijkverpleging biedt ook onplanbare zorg kan aanbieden. Wanneer er sprake is van onplanbare zorg, kan de zorgaanbieder daarvoor het tarief onplanbaar declareren. Wij verwachten dat zorgaanbieders zich maximaal inspannen om het aantal onplanbare momenten te beperken. Daarnaast verwacht CZ groep dat onplanbare momenten in overleg met de verzekerde zo snel mogelijk planbaar gemaakt worden en dat zorgaanbieders in een regio met elkaar overleggen om de onplanbare zorg voor de hele regio zo doelmatig mogelijk te organiseren. Vanaf 2017 maken wij geen lumpsumafspraken meer voor de organisatie van onplanbare zorg voor een hele regio. 3.2.2 Zorgplan Op basis van de zorgvraaganalyse wordt een zorgplan opgesteld dat voldoet aan de Richtlijn Verpleegkundige en verzorgende verslaglegging. Daarin staan onder andere de aanwezige zorgproblemen, de benodigde interventies, de beoogde resultaten en de evaluatie beschreven. De verpleegkundige bespreekt het zorgplan tenminste 2 keer per jaar met de verzekerde en indien nodig vaker. Zij zorgt er ook voor dat het zorgplan continu up-to-date blijft qua aard, volume en duur (Plan-Do-Check-Act). In het zorgplan worden via een classificatiesysteem de volgende onderdelen van het verpleegkundig handelen vastgelegd: de medische en verpleegkundige diagnose, onder steuningsvragen en zorgproblemen; de doelen van de verzekerde en de verpleegkundige, inclusief de termijn waarbinnen die behaald worden. Zelfmanagement, eigen kracht en de beschikbare mantelzorg zijn hierbij leidend; de aard van de geplande zorg (handelingen en prestatie), verdeeld in het aantal minuten per week (in eenheden van 5 minuten) en het aantal zorg momenten per week; het minimaal in te zetten functieniveau van professionals per prestatie, inclusief gedelegeerde werkzaamheden en opdrachten van andere disciplines. Hierbij houdt de verpleegkundige rekening met het maximaal aantal zorgaanbieders per verzekerde (zie paragraaf 4.3); startdatum en verwachte duur van de te leveren zorg per prestatie; afspraken die met de verzekerde worden gemaakt over de tijdstippen van zorgverlening, vakantieperiodes, et cetera. Om de administratieve lasten te verlichten is het mogelijk om de declaraties te baseren op het zorgplan. Het zorgplan dient dan continu goed aan te sluiten bij de daadwerkelijk geleverde zorg. Als een zorgaanbieder werkt volgens zorgplan = realisatie, dan moet het zorgplan worden aangepast als de zorginzet meer dan 10 procent afwijkt van wat er vermeld staat in het zorgplan in het geval van reguliere zorg. De zorginzet mag niet meer dan 5 procent afwijken van wat er vermeld staat in het zorgplan in het geval van complexe zorg, zoals PTZ, casemanagement bij dementie en gespecialiseerde verpleging. Deze percentages gelden niet wanneer de zorgaanbieder zijn declaraties baseert op de gewone urenregistratie. Bij zorgaanbieders die een urenregistratie bijhouden op de oude manier, verwachten wij enkel dat het zorgplan wordt aangepast als daar verpleegkundig en/of medisch inhoudelijk aanleiding voor is. Er zijn situaties waarbij het opstellen of bijstellen van het zorgplan niet in verhouding staat tot de zorg die verleend wordt. Bijvoorbeeld in bepaalde complexe situaties, waarbij sprake kan zijn van een dagelijks veranderende zorgvraag. In die situaties adviseren wij zorgaanbieders hun declaratie niet te baseren op het zorgplan, maar om de geleverde uren gewoon te registreren. Zo kunnen we voorkomen dat het zorgplan continu moet worden bijgesteld. 11

3.3 Specialistische zorg 3.3.1 Palliatief terminale zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van cliënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard 2. Palliatieve zorg is multidisciplinaire zorg en onderdeel van een zorgketen. De palliatieve fase loopt vanaf het moment dat duidelijk wordt dat genezing niet (meer) mogelijk is tot aan het moment van overlijden. Soms is dat moment lastig te markeren. Om tijdig met de patiënt het gesprek aan te kunnen gaan over de terminale fase, is het van belang om vast te stellen wanneer de palliatieve fase begint. Hiervoor kan de surprise question worden gebruikt: Zal het mij, als zorgaanbieder, verbazen wanneer deze persoon binnen een jaar komt te overlijden? Het besef dat het overlijden waarschijnlijk binnen een jaar plaatsvindt en de cliënt zich in de palliatieve fase bevindt, brengt voor de betrokkene een heroriëntatie op het levensperspectief met zich mee en het zoeken naar een nieuwe balans. In de laatste fase, de terminale of stervensfase, verschuift de focus van de symptoomgerichte palliatie naar het streven naar een zo goed mogelijke kwaliteit van sterven. Er zijn geen scherpe criteria voor het markeren van de start van deze fase. In de praktijk betreft het de laatste dagen voor het overlijden, waarin duidelijk is dat het stervensproces onomkeerbaar is. De vaststelling van de stervensfase gebeurt vooral op basis van goede observatie en klinische ervaring en gebeurt altijd in overleg met de (huis)arts. Voor het leveren van extramurale palliatief terminale thuiszorg gelden aanvullende voorwaarden: De zorgaanbieder heeft ervaring met de levering van PTZ en levert regelmatig zorg aan verzekerden in de laatste fase van hun leven. De zorgaanbieder is aangesloten bij het regionale netwerk palliatieve zorg (NPZ). De zorgaanbieder werkt volgens de Zorgmodule Palliatieve Zorg 1.0 en het zorgpad stervensfase. De zorgaanbieder werkt nauw samen met huisartsen en werkt volgens de LESA-richtlijnen (Landelijke Eerstelijns Samenwerkingsafspraak). De zorgaanbieder werkt samen met het regionale team of maakt gebruik van subregionale consultatievoorzieningen (TOPZ: Team Ondersteuning Palliatieve Zorg). De zorgaanbieder maakt in het zorgplan naast de fysieke, psychische en sociale aspecten ook zichtbaar dat hij de verzekerde de gewenste geestelijke/spirituele zorg aanbiedt en dat hij ook de naasten van de verzekerde begeleiding en nazorg biedt. De zorgaanbieder draagt 24 uur per dag, 7 dagen per week zorg voor de beschikbaarheid van verpleegkundigen met deskundigheidsniveau 4 of 5, die bevoegd en bekwaam zijn om palliatieve zorg te kunnen bieden (zoals beschreven in de competentie beschrijving voor verpleegkundigen palliatieve zorg van de V&VN). Een verpleegkundige met minimaal niveau 4 is de Eerst Verantwoordelijke Verpleegkundige voor de verzekerde. Zij is dus het eerste aanspreekpunt. De zorgaanbieder zorgt ervoor dat medewerkers zich scholen op het gebied van palliatieve zorg. De zorgaanbieder beschikt over een aandachtsfunctionaris voor palliatieve zorg die direct betrokken is bij het primaire proces. De zorgaanbieder zet, indien mogelijk, VPTZ-vrijwilligers in (Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg). Zij bieden ondersteuning zodat de laatste levensfase op een zo goed mogelijke manier doorleefd kan worden. De vrijwilligers kunnen rust en concrete hulp bieden in de zorg die mantelzorgers geven. In de loop van 2016 verdiept CZ groep zich verder in verschillende onderwerpen op het gebied van palliatieve zorg: casemanagement, de samenwerking tussen huisartsen en wijkverpleegkundigen en de netwerken voor palliatieve zorg. Mogelijk leidt dit tot voorwaarden voor de inkoop van palliatieve zorg in 2018. Natuurlijk worden zorgaanbieders hier tijdig over geïnformeerd. 3.3.2 Kindzorg CZ groep onderschrijft het integraal kwaliteitsmodel (intensieve) kindzorg en de definitie van gezonde zorg: gezonde zorg bestaat bij aanwezigheid van een systeem waarbij het kind en het gezin centraal staan en waarbij tegelijkertijd doelmatigheid en (financiële) duurzaamheid bestaan 3. 2 Definitie WHO, 2002, www.palliatievezorg.nl/page_867.html 3 Rapport Samen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen, een vervolgrapport op Ernstig zieke kinderen hebben recht op gezonde zorg, 2014. 12

Kinderthuiszorg Een kind kan een indicatie hebben voor verzorging/ verpleging, waarbij er geen sprake is van intensieve kindzorg (IKZ). Deze zorg wordt thuis geleverd, op school, in een dagverblijf of in een verpleegkundig kinderdagverblijf. Het kind heeft dan wel behoefte aan verzorging/ verpleging, maar er is geen sprake van een permanente zorgbehoefte in de nabijheid met verpleegkundige handelingen. CZ groep heeft geen aparte kwaliteitscriteria voor de inkoop van zorg voor kinderen in de extramurale thuissituatie en waarbij geen sprake is van IKZ, behalve als het gaat om de indicatiestelling. Uit onderzoek blijkt dat ouders behoefte hebben aan een indicatiestelling, die gekoppeld is aan het verloop van de ziekte en die is afgestemd op hun draagkracht/draaglast-verhouding als gezin. 4 Voor kinderthuiszorg en IKZ geldt dat het indiceren en organiseren van zorg wordt geregeld door een kinderverpleegkundige van niveau 5 of een verpleegkundig specialist. Intensieve Kindzorg (IKZ) De term IKZ is niet meer eenduidig en wordt landelijk verschillend geïnterpreteerd. Desondanks is IKZ nog steeds in gebruik in de toelichtingen bij de aanspraak en de beleidsregels voor 2016 (Toelichting in Besluit Zvw en BR/ CU-7138 en R/CU-733). In het rapport Samen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen wordt er gestreefd naar één groep (ernstig) zieke kinderen onder de noemer Medische Kindzorg. Dit betreft alle kinderen met een somatische aandoening in Nederland die onder verantwoordelijkheid van de kinderarts of een andere medisch specialist staan en die buiten het ziekenhuis kinderverpleegkundige zorg nodig hebben. Wij hanteren in afwachting van de beleidsregels 2017 in dit zorginkoopbeleid nog de termen IKZ en MSVT bij kinderen. IKZ is zorg in de extramurale situatie die wordt geleverd door (kinder)thuiszorgorganisaties, verpleegkundig kinderdagverblijven (leeftijd 0-5 jaar) en kinderhospices. Deze zorg is bedoeld voor verzekerden tot 18 jaar met complexe somatische problematiek of een lichamelijke handicap. Zij hebben behoefte aan permanent toezicht en/of moeten 24 uur per dag zorg in hun nabijheid hebben. Die zorg gaat gepaard met een of meer specifieke verpleegkundige handelingen. Soms kan een kind bij uitzondering worden geïndiceerd voor de Wlz, namelijk als het kind ouder is dan 5 jaar, als er sprake is van een ernstige verstandelijke beperking en een blijvende behoefte aan permanent toezicht met 24 uur per dag zorg in de nabijheid. Een kind valt alleen onder de Wlz als beide criteria van toepassing zijn. Dit betekent dat de kinderarts bij een kind tot 5 jaar ook de keuze kan maken om het kind te indiceren onder de Zvw. Vanaf het vijfde levensjaar is met meer zekerheid de diagnose ernstige verstandelijke beperking te stellen. Verpleegkundig Kinderdagverblijven (VKDV) Er komt waarschijnlijk één integraal tarief voor VKDV dat door de NZa wordt vastgesteld naar aanleiding van een kostenonderzoek. Als de NZa nog geen integraal tarief vaststelt voor VDVK, dan biedt CZ groep de mogelijkheid om tot een integraal tarief te komen onder de beleidsregel Experiment bekostiging verpleging en verzorging (onder voorbehoud dat deze beleidsregel in 2017 wordt voortgezet). Kinderhospice Het ministerie van VWS beslist nog of het kinderhospice (verpleegkundig kinderzorghuis) onder de aanspraak verblijf van de Zvw gaat vallen. Dit gebeurt na het afronden van het nu lopende NZa-kostenonderzoek. Het ministerie kan ook besluiten om de huidige regeling voort te zetten, waarbij deze valt onder de aanspraak verpleging en verzorging van de Zvw. Afhankelijk van deze beslissing stelt de NZa mogelijk een integraal tarief vast. Om de extra kosten te dekken die de aanbieder maakt met betrekking tot verblijf, zou een integraal zorgpakket een oplossing bieden. Dit pakket geldt dan voor alle kinderen met een somatische aandoening die onder de eindverantwoordelijkheid van de kinderarts of een andere medisch specialist staan en die buiten het ziekenhuis kinderverpleegkundige zorg nodig hebben. Als de NZa nog geen integraal tarief vaststelt voor kinderhospicezorg, dan biedt CZ groep de mogelijkheid om tot een integraal tarief te komen onder de beleidsregel Experiment bekostiging verpleging en verzorging (onder voorbehoud dat deze beleidsregel in 2017 wordt voortgezet). De Vereniging Gespecialiseerde Verpleegkundige Kindzorg heeft kwaliteitscriteria voor de IKZ-instellingen opgesteld. 5 Deze criteria dienen ook als uitgangspunt voor onze inkoop in 2017: De zorgaanbieder werkt samen met alle betrokken disciplines, zoals het ziekenhuis, de kinderarts, de 4 Rapport Ernstig zieke kinderen hebben recht op gezonde zorg, 2013. 5 Kwaliteitscriteria instellingen voor Intensieve Kindzorg, 2013. www.vgvk.nl/cms_data/kwaliteitscriteria_ikz_20120529_v7_pb_ ja_20130906.pdf 13

huisarts, de fysiotherapeut, het consultatiebureau, de centra voor thuisbeademing, de medische kinderdagverblijven, de kinderthuiszorg en de hospices. De zorg, die afgestemd is met alle betrokken disciplines, moet verankerd zijn in het zorgplan. De zorg richt zich op het toewerken naar een zo groot mogelijke zelf redzaamheid van de ouders. De zorgaanbieder heeft een cliëntenraad/ouderraad. De zorg wordt geleverd door verpleegkundigen die speciaal hiervoor zijn opgeleid. De zorgaanbieder moet in het bezit zijn van een pedagogisch plan. De zorgaanbieder moet in het bezit zijn van zorgprogramma s voor specifieke doelgroepen, zoals palliatief terminale zorg en zorg bij kindermishandeling. De zorgaanbieder kan alle persoonlijke en gespecialiseerde verpleegkundige (kind)zorg leveren bij thuiswonende kinderen. De (wijk)verpleegkundigen zijn hiervoor speciaal opgeleid en zijn 24 uur per dag beschikbaar, op afspraak en op afroep. De verzekerde beschikt over een schriftelijke verklaring van de hoofdbehandelaar (medisch specialist/kinderarts) met daarin de diagnostiek en de verantwoording (in inhoud en termijn) voor de zorg die hij moet leveren. De zorgaanbieder gebruikt de Hulpbehoeftescan die is genoemd in het rapport Samen op weg naar gezonde zorg voor ernstig zieke kinderen. 6 Deze scan brengt de eigen mogelijkheden (de zelfredzaamheid) van het gezin, de mogelijke knelpunten voor de 4 kinderleefdomeinen en de gewenste professionele ondersteuning in kaart. Medisch Specialistische Verpleging in de Thuissituatie bij kinderen (MSVT) MSVT betreft de zorg in de extramurale situatie die op indicatie van een medisch specialist wordt geleverd aan kinderen tot 18 jaar met somatische problematiek. Deze kinderen hebben geen ernstige verstandelijke beperking en er is geen blijvende behoefte aan permanent toezicht en/of 24 uur per dag zorg in de nabijheid. Deze zorg gaat gepaard met één of meer specifieke verpleegkundige handelingen. Naast het kind en het gezin zijn ook de kinderverpleegkundige en de hoofdbehandelaar uit het ziekenhuis, meestal de kinderarts, betrokken bij de benodigde kinderverpleegkundige zorg. 3.3.3 Dementie Sinds 2015 is dementie een strategisch speerpunt voor CZ groep. Het programma dementie richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van zorg voor mensen met dementie, betere ondersteuning en begeleiding van mantelzorgers en het beheersbaar houden van de kosten. Dit gaan wij realiseren door de expertise en ervaring van professionals binnen en buiten CZ groep te combineren in innovatieve concepten. Ook geven we ons zorginkoopbeleid verder vorm om de kwaliteit en efficiëntie van de zorg voor mensen met dementie te verbeteren. In 2015 is het zorglandschap van dementie in kaart gebracht. Welke zorgprofessionals verlenen welke vorm van dementiezorg, hoe wordt die ervaren door mensen met dementie en hun mantelzorgers, hoe wordt de kwaliteit inzichtelijk gemaakt en welke verbeterinitiatieven zien wij? Met specialisten ouderengeneeskunde, huisartsen, wijkverpleegkundigen, casemanagers en zorgaanbieders in de V&V hebben we knelpunten, maar vooral ook verbeterpunten besproken. Uit die gesprekken zijn belangrijke verbeteringen naar voren gekomen: de diagnostiek en verwijzing van mensen met geheugenproblemen in de eerste en tweede lijn, de verkokerde zorg en begeleiding vanwege schotten in de financieringen, en de beschikbaarheid van casemanagement. Het inkoopbeleid wijkverpleging gaat nader in op de beschikbaarheid van casemanagement. Casemanagement CZ groep heeft een patient journey ontwikkeld om beter inzichtelijk te krijgen waar de mantelzorger tegenaan loopt in zijn zorg voor de persoon met dementie. Wij constateren daarbij onvoldoende en te late toegang tot (herkenbaar) casemanagement. Onder casemanagement verstaan we het systematisch aanbieden van gecoördineerde behandeling, zorg en ondersteuning door een vaste, onafhankelijke, deskundige en ervaren professional tijdens het hele traject van niet pluis tot aan opname in een woonvorm voor mensen met dementie, of overlijden. Goed casemanagement maakt het voor de persoon met dementie duidelijk op wie hij een beroep kan doen. De professional die het casemanagement uitvoert, is in veel gevallen een generalist, zoals een praktijkondersteuner huisartsen (POH), een ouderenconsulent of een wijkverpleegkundige als onderdeel van diens reguliere taken. De professional stelt de persoon met dementie en zijn mantelzorger centraal en heeft kennis van het ziektebeeld 6 Rapport Samen op weg naar gezonde zorg voor (ernstig) zieke kinderen (oktober 2013). www.kindenziekenhuis.nl/storage_common/kwaliteit/rapport%20samen%20op%20weg%20naar%20 gezonde%20zorg%20voor%20ernstig%20zieke%20kinderen.pdf 14

en onbegrepen gedrag. Dit maakt dat de persoon met dementie en zijn mantelzorger zich ondersteund voelen, weten wat hen te wachten staat en om kunnen gaan met de gevolgen van de ziekte. De professional heeft kennis van de sociale kaart en van het zorglandschap, bedenkt ook niet-zorggerelateerde oplossingen en maakt deel uit van een krachtig (integraal) wijkteam, met huisarts/poh, welzijn, wonen en wijkverpleging. Wanneer het ziektebeeld te complex of specifiek is, of als de bijkomende problemen de competenties van de generalist overstijgen, zorgt zij tijdig voor de opschaling naar een specialist van het regionale netwerk. De specialist, bijvoorbeeld een casemanager dementie, kan gevraagd worden om advies, tijdelijke ondersteuning op de achtergrond en het overnemen van de uitvoering van het casemanagement. Kortom, de specialist ondersteunt de generalist door middel van meedenken, meewerken of meedoen. De complexiteit is niet afhankelijk van de fase waarin iemand zich bevindt, maar van de organisatie rondom de aandoening en de mate van zelfmanagement, waarbij de intensiteit van casemanagement kan variëren per stadium, tussen personen en hun omstandigheden. De uitgangspunten van eigen regie en zelfmanagement, stepped care en licht waar mogelijk, zwaar waar nodig vormen de basis van de zorglevering. CZ groep vindt het zinvol dat dementieketens de kwaliteit van leven van de persoon met dementie, zijn mantelzorger en de belasting of volhoudtijd (draagkracht) van de mantelzorger monitoren en deel laten uitmaken van de zorgverlening. Wij faciliteren zorg aanbieders hierin door de aansluiting op de uitkomst indicatoren Dementiezorg. Zorginkoopbeleid van casemanagement Casemanagement dat wordt uitgevoerd door een generalist als onderdeel van haar functie, valt onder de prestatie verpleging. Dit kopen we generiek in. CZ groep vertrouwt op de deskundigheid van deze professional om tijdig ondersteuning, advies en overname van het casemanagement te vragen aan een specialist van de regionale dementieketen als daar behoefte aan is. CZ groep koopt casemanagement (zoals uitgevoerd door een specialist als de casemanager dementie) geoormerkt in bij zorgaanbieders die hiervoor ook in 2016 een contract hadden. Zorgaanbieders die hiervoor in 2016 niet zijn gecontracteerd, maar hiervoor wel in aanmerking willen komen, kunnen dit aangeven (zie contactgegevens paragraaf 4.4). Declaratie vindt plaats op de prestatie verpleging, tenzij een specifieke prestatie casemanagement wordt vastgesteld. In dat geval vindt declaratie plaats op de prestatie casemanagement. Voorwaarde voor contractering is deelname aan een regionale dementieketen die voldoet aan de volgende eisen: Binnen de keten is een samenwerkingsovereenkomst opgesteld, waardoor geborgd is dat de organisatie van de zorg voldoet aan de Zorgstandaard. 7 Deze schriftelijke overeenkomst is ondertekend door alle deelnemende partijen, waaronder ten minste: thuiszorgorganisaties, gemeenten, welzijnsinstellingen, een vertegenwoordiging van de huisartsen, de GGZzorgaanbieder en de ziekenhuizen. Uit de overeenkomst blijkt dat er sprake is van bestuurlijke borging. Bestuurders committeren zich aan ketenzorg en stellen tijd en middelen ter beschikking. De samen werkingsovereenkomst is afgestemd met de regionale vertegenwoordiging van Alzheimer Nederland. De samenwerkingsovereenkomst is niet ouder dan 2 jaar. Binnen de keten functioneren casemanagers dementie op hbo-niveau. De opleiding op hbo-niveau omvat specifieke scholing/opleiding op het gebied van dementie. De casemanager functioneert onafhankelijk in de keten, ongeacht of zij in loondienst is bij een zorgorganisatie. Binnen de keten zijn gezamenlijke afspraken gemaakt over de regionale organisatie van casemanagement en de uitvoering door generalisten en casemanagers dementie, hun rollen, manier van afstemming en overdracht. Het casemanagement is aantoonbaar ingebed in de regionale samenwerkingsstructuur met deelname van alle relevante partijen (huisarts, verpleging en verzorging, GGZ en ziekenhuis). Binnen de keten is voor cliënten en hun vertegenwoordigers actuele informatie beschikbaar: - informatie over dementie en de gevolgen daarvan; - een overzicht van het aanbod (waar en wie) en de vragen waar de zorgaanbieder antwoord op geeft binnen de verschillende fases; - een beschrijving van de hele keten en van de verantwoordelijkheden, inclusief wie verantwoordelijk is voor de ziekte- en zorgdiagnostiek; - één duidelijk aanspreekpunt voor vragen van cliënten en professionals en de manier waarop deze benaderd kan worden; - een klachtenprocedure. 7 Zorgstandaard Dementie, Alzheimer Nederland & Vilans. 15

Deze informatie is beschikbaar voor CZ groep zodat wij onze verzekerden kunnen informeren. De keten heeft verbeteracties opgesteld die voortkomen uit de resultatenmonitor netwerkindicatoren 2016, en voert deze uit. De deelnemende partijen beschikken over een regionaal jaarplan. Het jaarplan van 2017 bevat gerichte verbeterpunten voor de volgende thema s: - vervangende mantelzorg; - vergroten van de kennis van onbegrepen gedrag; - aaneengesloten zorgverlening ondanks financieringsschotten en verschillende zorgprofessionals. De leden van de keten beschikken ieder over een ketencoördinator die namens de keten fungeert als aanspreekpunt voor CZ groep. Binnen de keten zijn gezamenlijke afspraken gemaakt over de regionale organisatie van vervangende mantelzorg door vrijwilligers, waarbij minimaal de volgende elementen zijn geborgd: - kennis over dementie en onbegrepen gedrag bij vrijwilligers; - vrijwilligers kunnen terugvallen op professionele achtervang (bijvoorbeeld een casemanager dementie of de wijkverpleegkundige). 16

3.3.4 Wondzorg Wondzorg is een speerpunt van CZ. Maar hoe ziet de ideale wondzorg er dan uit? Uitvoering door 1e lijn Huisartsenpraktijk Wijkverpleegkundige Patient in de hoofdrol, aanbod dat past bij de behoefte Ideale wondzorg volgens CZ groep Ik heb een wond, ik ga hulp zoeken Patient wondzorg 1e zorgcontact Huisartsenpraktijk Wijkverpleegkundige De wond is niet complex Ziekenhuis De wond is complex Doorverwijzen i.v.m. behandeling (bijv. onderliggend lijden) en terugverwijzen Doelstellingen voor 2020 Invoering stepped care model Kennisniveau van de verzorging van wonden verbeterd Monitoring van alle wonden Doelmatige inzet van verbandmiddelen Hogere kwaliteit van leven en lagere kosten Uitvoering complexe wondzorg Indicatie door een wondconsulent en toegeleiding naar het juiste zorgpad A: Wijkverpleegkundige verzorgt en voert regie B: Wijkverpleegkundige verzorgt, wondconsulent monitort en voert regie C: Wondconsulent verzorgt en voert de regie D: Specialistische behandeling De juiste zorg, de juiste zorgaanbieder, het juiste moment, het juiste verband Aanpak van CZ groep 6 pilots in 7 regio s: Parkstad, Noord Limburg, Oosterhout, Drechtsteden en Zuid-Hollandse Eilanden, Eindhoven en Zeeland. De opstart van deze pilots heeft meer tijd gekost. Wij verwachten eind 2016 de resultaten te hebben op basis waarvan ons zorginkoopbeleid verder wordt vormgeven. In de niet pilot-regio s maakt CZ voor 2017 een pas op de plaats met financieringsafspraken en nieuwe wondzorgexperimenten. Voor deze regio s gelden de reguliere kwaliteits- en financieringsafspraken. CZ groep is voornemens om in de komende jaren complexe wondzorg selectief in te kopen. De doelstellingen vertalen zich naar de eisen aan de pilots Alle hard to heal wounds monitoren in beeld en geschrift. Zorgaanbieders zijn in staat hun rol binnen het stepped care model in te vullen, met name een goede triage. Hbo-opgeleide wondconsulenten zijn ingebed in de integrale wondzorgketen in een regio. Samenwerkingsafspraken over (terug)verwijzing binnen de regio in de integrale wondzorgketen. Afgestemde wondprotocollen in de integrale wondzorgketen in een regio. Uitvoering en borging protocollen binnen de integrale wondzorgketen in een regio. 17

3.3.5 Medisch Specialistische Verpleging in de Thuissituatie (MSVT) Binnen de Medisch Specialistische Verpleging in de Thuissituatie (MSVT) wordt onderscheid gemaakt tussen minder complexe en complexe MSVT. Minder complexe MSVT is grotendeels vergelijkbaar met (wijk)verpleegkundige zorg in de thuissituatie, maar wordt voorgeschreven door de medisch specialist en onder zijn verantwoordelijkheid uitgevoerd. Complexe MSVT is zorg in de thuissituatie die een intensieve(re) betrokkenheid van de medisch specialist kent en die ziekenhuisverplaatste zorg kan worden genoemd. CZ groep maakt dit onderscheid tot en met 2016 bij de inkoop van MSVT door gebruik te maken van verschillende codes, tarieven en een aparte overeenkomst voor MSVT. Bij MSVT gaat het overigens in 80 procent van de gevallen over laagcomplexe handelingen. CZ groep vindt dat minder complexe MSVT goed onder de reguliere (wijk)verpleging kan worden gebracht. Behalve de eindverantwoordelijkheid is de zorg feitelijk identiek. We hebben daarom de intentie om in 2017 de minder complexe MSVT in te kopen als reguliere verpleging. Hiervoor is het wel nodig dat de NZa de eis loslaat dat de verwijzing van de medisch specialist zichtbaar moet zijn in het dossier. Gebeurt dat niet, dan zullen wij de kunstmatige scheiding tussen minder complexe MSVT en verpleging in stand houden en dit inkopen als aparte prestaties binnen de wijkverpleging. Met nieuwe zorgaanbieders en zorgaanbieders die in 2016 geen afspraken hadden voor laag complexe MSVT, maken we dan voor 2017 geen afspraken. Complexe MSVT ziet CZ groep voor 2017 hoe dan ook als een aparte prestatie. Door deze zorg geconcentreerd in te kopen, waarborgen we de kwaliteit voor onze verzekerden zo goed mogelijk. Bovendien kan deze selectieve inkoop zorgen voor doelmatig georganiseerde zorg in de regio. Aanbieders die hoogcomplexe MSVT willen leveren, moeten aantoonbaar ten minste voldoen aan de volgende toegangseisen: De zorgaanbieder had in 2016 een overeenkomst voor hoogcomplexe MSVT. De zorgaanbieder beschikt over een medisch specialistisch thuiszorgteam, dat bestaat uit verpleegkundigen met minimaal niveau 5, die bevoegd en bekwaam zijn voor het uitvoeren van complexe medisch technische zorgvragen. Het medisch specialistisch thuiszorgteam werkt in nauwe samenwerking met het ziekenhuis in de regio. De zorgaanbieder (het medisch specialistisch thuiszorgteam) is in staat de zorgvraag in de betreffende regio adequaat te beantwoorden en kan hierin 24/7 continuïteit bieden. Concreet betekent dit dat er afspraken en protocollen zijn met de ziekenhuizen over de verantwoordelijkheden over en weer. Er moeten afspraken zijn gemaakt over de manier van overdracht en nazorg, over zorgpaden voor specifieke doelgroepen, et cetera. Wanneer het noodzakelijk is om complexe MSVT langer dan 6 maanden in te zetten, dient de zorgaanbieder een machtiging aan te vragen bij de afdeling medische beoordelingen van CZ. CZ groep wil de complexe MSVT uiteindelijk inkopen bij de ziekenhuizen. Omdat we de backoffice voor de zorgaanbieders niet onnodig willen compliceren, zoeken wij hierover landelijke afstemming en onderzoeken wij in 2016 of dit haalbaar is voor de zorginkoop 2018. Voor 2017 wordt complexe MSVT meegenomen als aparte prestatie binnen de overeenkomst wijkverpleging. 3.3.6 Gespecialiseerde verpleging Het doel van gespecialiseerde verpleging is het uitvoeren van gespecialiseerde verpleegkundige handelingen met het oog op herstel van gezondheid, of het voorkomen van verergering van de ziekte of aandoening, waaronder verlichting van lijden en ongemak. Gespecialiseerde verpleging wordt geleverd door een verpleegkundige niveau 4 of 5 die (actueel) geschoold is in medisch-technische handelingen. De zorg wordt uitgevoerd op verzoek van en onder regie van de huisarts. Daarnaast worden in het zorgplan de specifieke activiteiten, vallend onder gespecialiseerde verpleging, inhoudelijk benoemd en onderbouwd en is zichtbaar welk niveau de zorgverlener heeft die deze zorg verleent. Met nieuwe zorgaanbieders en zorgaanbieders die in 2016 geen afspraken hadden voor gespecialiseerde verpleging maken we voor 2017 geen afspraken. 18