Disclosure Wie doorbreekt de cirkel van? Prof.dr. Lenneke Alink Kinder Kinder is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel. Wet op de Jeugdzorg, 2005 Prevalentie in Nederland 2005: eerste nationale prevalentiestudie van kinderen en jeugdigen (NPM-2005) 2010: tweede nationale prevalentiestudie van kinderen en jeugdigen (NPM-2010) Prevalentie in Nederland Prevalentie in Nederland Comorbiditeit 119.000 of 34 per 1.000 kinderen waren slachtoffer van in 2010 60 50 40 30 20 10 1 2 3 >4 0 Aantal typen Alink et al., 2011, NPM-2010; Euser, Alink, Pannebakker, Vogels, Bakermans-Kranenburg, Van IJzendoorn, 2013 Alink et al., 2011, NPM-2010 1
90.000 80.000 70.000 AMK Informanten Risicofactoren - omgeving Lage opleiding 9,3 60.000 Alleenstaand ouderschap 7,3 50.000 Werkloosheid 6,4 40.000 Psychologische problemen 6,0 30.000 Nieuw allochtoon 4,7 20.000 Traditioneel allochtoon 3,3 10.000 Groot gezin 2,7 0 Seksueel misbruik Fysieke Emotionele Fysieke verwaarlozing Emotionele verwaarlozing Overig Stiefgezin 1,2 0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 Risk ratio Zelf slachtoffer zijn van kinder Intergenerationele overdracht Mishandeling eigen kinderen Intergenerationele overdracht Minnesota longitudinal study 161 moeders, lage SES Mishandeling door: 38% van mishandelde moeders 7% van niet mishandelde moeders Mistreatment (breder) door: 70% van mishandelde moeders 47% van niet mishandelde moeders Gehechtheidstheorie Gehechtheid = Een aangeboren gedragssysteem dat gericht is op het verkrijgen en behouden van de nabijheid van één of meer specifieke beschermende verzorgers op momenten van angst, spanning, of verdriet John Bowlby Mary Ainsworth Egeland, Jacobvitz, & Sroufe, 1988; Egeland, Jacobvitz, & Papatola, 1987 2
Gehechtheid Gedesorganiseerde gehechtheid Veilig: Aanwenden van de gehechtheidsfiguur als veilige basis en bron van troost Onveilig: Vermijdend: minimaliserend Ambivalent: maximaliserend Verstoringen in de organisatie van het gehechtheidspatroon (kan bij veilige en onveilige patronen voorkomen) Verstoring door beangstigend of extreem insensitief oudergedrag Ouders met onverwerkt verlies, trauma s Gehechtheidstheorie Representatie Gehechtheid is blauwdruk voor interpretatie sociale wereld Vertrouwen in verzorgers vertrouwen in jezelf vertrouwen in anderen Kindertijd: specifieke gehechtheidsrelaties Vanaf adolescentie: niet meer relatiespecifiek Van gedragssysteem naar representatie Gehechtheidsbiografisch interview (GBI) Adult Attachment Interview (AAI; Main & Goldwyn, 1985) Meet huidige state of mind met betrekking tot gehechtheid Semi-gestructureerd interview Manier van vertellen is van belang Drie typen gehechtheidsrepresentaties 1. Autonoom Coherentie Vloeiend 2. Vermijdend Te weinig informatie Interne inconsistenties 3. Gepreoccupeerd (angstig of boos) Te veel informatie Niet relevante informatie 3
Trauma Ook vragen naar verlieservaringen en Manier waarop hierover verteld wordt kan indicatief zijn voor Unresolved attachment (Onverwerkt trauma) Unresolved Loss / Trauma (U) Classificatie bovenop andere drie classificaties Verstoring in monitoren van redenering Dood/niet-dood Gevoel hebben dat je oorzaak bent zonder logische reden Verstoring in monitoren gesprek voeren Intrusie van gevoelens of beelden Intergenerationele overdracht Vroege ervaringen ouder Mishandelde moeders en hun kinderen Meeste kinderen onveilig (83%) en/of gedesorganiseerd (44%) gehecht Representatie van gehechtheid Opvoeding Gehechtheid kind Grote overeenkomst kwaliteit moeder- en kind-gehechtheid Berthelot et al., 2015 Gehechtheidsrepresentatie en Mishandelende moeders (n = 38) In therapie MCS: (Barnett et al., 1993) Adult Attachment Interview Niet mishandelende moeders (n = 35) Kinderen in therapie MMCI (Cicchetti et al., 2003) Adult Attachment Interview Reijman, Alink et al., 2015 4
Mishandelende ouders: hyporeactiviteit Mishandelende ouders: hyporeactiviteit Reijman, Alink et al., 2014, Child Psychiatry Hum Dev Reijman, Alink et al., 2014, Child Maltreatment Doorbreken van de cirkel Moderatie relatedness Moeders die mishandeld zijn maar niet mishandelen: Meer sociale steun Goede relatie met één ouder (niet mishandelend) Ondersteunende huidige partner Positieve ervaring met therapie Egeland, Jacobvitz, & Sroufe, 1988 Alink, Cicchetti, Kim & Rogosch, 2012 Ondersteunende relaties beschermend? Meta-analytisch bewijs Doorbreken van de cirkel Voorkomen of stoppen van kinder Moderatie safe, stable, nurturing relationships Effectieve opvoedinterventies? Meta-analyse onderzoek naar effectiviteit interventies 5
Effectieve opvoedinterventies? Effectieve opvoedinterventies? Effect size d 0,4 0,35 ** 0,3 0,25 0,2 0,15 ** 0,1 0,05 0 Gecombineerde effect size Trim-and-fill Risicogroepen Mishandelend 27 studies, N = 4883 Euser et al., 2014 Dus Rol van gehechtheid bij Fysiologische onderregulatie? Ondersteunende relaties belangrijke factor in doorbreken cirkel van Bruikbaar element in hulpverlening? Meer kennis nodig over effectiviteit interventies 6